Een recept voor een goed samenspel

Will Schutte, adviseur In voor Mantelzorg

Anke Muizelaar, projectleider Markenheem

Voorstellen

Anke Muizelaar

Adviseur informele zorg en

projectleider In voor Mantelzorg bij Markenheem

a.muizelaar@markenheem.nl

Will Schutte

Senior adviseur informele zorg en

Adviseur In voor Mantelzorg

w.schutte@vilans.nl

Kennismaken

3

1.

Projectopdracht en

plan van aanpak

2.

Inrichten

Projectorganisatie

3.

Onderzoeksfase

en draagvlak

4.

Kick-off 5.

Workshop

6.

Verbeterplan

7.

Training

8.

Verder ontwikkelen

en borgen

Actieve

betrokkenheid

netwerk

Regie bij cliënt

(en mantelzorger)

Van ‘zorgen voor’

naar ‘zorgen met’

Communicatie > dialoog

cliënt – mantelzorger -

professional

Samen

maken we

het recept

Bakken

• Recept; ingrediënten

• Baktijd; snelheid en hoeveelheid tijd

• Baktemperatuur; druk (tijd en doelen)

• Bakgerei; instrumenten, methodes

• Gist/rijzen; versnellers

• Gaarheid; monitoren

• Baktips; valkuilen, risico’s en verrassingen

• Bakproces; stappen, vormen, effecten

1. Projectopdracht en plan van aanpak Ingrediënten

Intern onderzoek

- Bestuurder > 1e pilot

- Locatie

- Mantelzorger

Extern onderzoek

- Werkbezoek

Keuze - 1 pilot

- Gefaseerde uitrol

Bakken

Baktijd: kort

Baktemperatuur: hoog

Baktips:

• Geen draagvlak, achtergesteld

voelen wanneer je niet gekozen

wordt, of juist als probleem gezien

worden

Bakgerei:

• Projectopdracht, plan van aanpak,

werkbezoek

Gist: intake

Bakproces: keuze pilot, uitrol

Opdracht: stretch of spagaat

2. Inrichten projectorganisatie Ingrediënten

Projectgroep: mantelzorgers, lid LCR,

teammanager, beroepskrachten, lid

OR, projectleider

Stuurgroep: bestuurder, sector-

manager bedrijfsbureau & ICT, 2

regiomanagers, adviseur, projectleider

Informeren

1. medewerkers pilot

2. LCR/OR/CCR

3. Rest van de organisatie

Bakken

Gist:

• vanaf 1e moment afgevaardigden

van betrokkenen in betrekken

• Trekker op organisatie- en

locatieniveau

Baktips:

• reactie OR

3. Onderzoeksfase en draagvlak Ingrediënten

Onderzoek naar positieve ervaringen/

verbeterpunten

• Individuele gesprekken

• Projectgroep: wondervraag, tops/tips,

stellingen

• Samenspelscan: mantelzorgers,

vrijwilligers, beroepskrachten,

multidisciplinair team, management

Communicatiecampagne

• Beeldende manier

• Middelen

Bakken

Baktips:

• uitzetten kerst, wijze van uitzetten

Gist:

• Combinatie kwantitatief /kwalitatief

• Projectposter

Bakgerei:

• Samenspelscan

• Communicatie bij verandertrajecten

Boven- en onderstroom in organisaties

Proeverij

• Bespreek in 2-3 tallen:

• Wat is de minst gestelde vraag in je organisatie?

De kracht van de 3 T’s

Communicatie

In voor zorg: Handreiking communicatie bij verandertrajecten

http://www.invoorzorg.nl/docs/ivz/communicatie/Communicatie%20bij%20verandertrajecten.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=TwaLTpnozP4

4. Kick-Off Ingrediënten

Werkgroepje

Metafoor als rode draad

Verwenactiviteit

• Heel Markenheem bakt

• Aftrap door bestuurder met goede

visie en eigen verhaal

• Welkom voelen verbeeld: rode loper,

uit jas helpen

• Welk ingrediënt wilt u toevoegen aan

het recept

Communicatie

• PR in- en extern

Bakproces:

• Samenstelling werkgroep

• Keuze van moment > zo-mi

• Hele huis

• Mantelzorger neemt naaste mee

Gist:

• Metafoor van het bakken

Bakgerei:

• werkvorm met de werkgroep

• Kaartje

• Compliment

• Collage, geen grenzen, alles kan

Vraag over grenzen

Mantelzorger mag naaste douchen

Eens of oneens

Vraag over grenzen

Familie mag naaste spuit geven

Eens of oneens

Vraag over grenzen

Vrijwilliger mag cliënt met

slikproblemen helpen met eten

Eens of oneens

Juridisch

Mantelzorgers en bekenden uit netwerk:

zijn zelf verantwoordelijk en aansprakelijk voor hun handelen. Ook na instructies van formele zorg. En ook als naaste in verzorgings- of verpleeghuis verblijft. Organisatie waar cliënt verblijft, heeft wel toezichthoudende rol.

Vrijwilligers: Organisaties waar ze werkzaam zijn, zijn verantwoordelijk en aansprakelijk voor handelen van vrijwilligers. Organisatie moet er ook voor zorgen dat uitvoering van handelingen op kwalitatief goede manier gebeurt. Dat wil niet zeggen dat het voor vrijwilligers verboden is allerlei risicovolle en zelfs voorbehouden zorghandelingen uit te voeren.

Functionele grenzen

Gericht op uit te voeren werkzaamheden, verantwoordelijk-

heden en bevoegdheden met vraag vanuit de organisatie:

wat mogen mantelzorgers, familie- en netwerkleden, vrienden

en vrijwilligers wel en niet doen?

In combinatie met denken vanuit (regie bij) cliënt en diens

informele omgeving: wat is belangrijk voor cliënt, wat

kunnen en willen informele ondersteuners doen en hoe

organiseren we dat samen op veilige en verantwoorde

wijze?

5. Workshop Ingrediënten:

Doel: bewustwording, draagvlak en

aan de slag

Onderwerpen:

• Verplaatsen in de mantelzorger

• Toegevoegde waarde cliënt

• Netwerk cliënt

Huiswerkopdracht

Bakgerei:

• onderzoeksresultaten gebruiken ter

versterking workshop

Bakproces:

• Keuze alleen medewerkers

• Vertaling uitdagingen naar werkprocessen

Gist:

• kartrekker > monitoren

• leidinggevende > ondersteunen, sturen

Baktips:

• Wisseling leidinggevende

• Verbinding met dagelijks werk (uitdagingen

teamoverleg)

• Samenwerken – partner in zorg

• Ondersteunen – ‘hulp’vrager

• Faciliteren – persoonlijke relatie

• Afstemmen – ervaringskennis

SOFA model

Mede eigenaarschap:

van moeten naar willen

Willen

Kunnen

(nog niet) Durven

24

Leercirkel van Kolb

Proeverij

• Waar ben jij vrijwilliger of mantelzorger?

• Hoe ben je daar toe gekomen?

Bespreek dit in tweetallen

Proeverij uit de workshop van Ruud Dirkse, adviseur In voor Mantelzorg

Ervaring > Waarom actief

Je wordt pas vrijwilliger:

• als je ‘geraakt’ wordt

• als je persoonlijk gevraagd wordt

• als je je welkom voelt

• als je iemand kent

• als je weet wat er van je verwacht wordt

• als je het leuk vindt wat je gaat doen

Familieleden

• Vinden omgang met hun eigen emoties lastig

• Schamen zich voor opname

• Weten niet goed wat ze kunnen doen als ze er zijn

• Hebben ook hun werk en andere activiteiten

6. Verbeterplan Onderwerpen verbeterplan

Samen verbeterpunten kiezen en plan

van aanpak maken

• (Digitale) communicatie

• Welkom voelen

Grenzen opzoeken en verleggen

• Zelf keuzes maken / gewezen

worden op risico’s > protocollen

dubbele boodschap

Transitie: anders leren organiseren

! -> ?

Begint eer ge bezint

in plaats van

Bezint eer ge begint

Wie de baas is mag het zeggen

Wie het weet mag het zeggen

31

https://www.youtube.com/watch?v=gGzhcksN3B8

7. Training Ingrediënten

Gemengde groep

Projectgroep bepaalt

Hoofdonderwerpen

• Besef/waardering voor elkaars rollen

• Communicatie

• Actief betrekken van het netwerk

• Hulpmiddelen bij communicatie

• Tips voor slimme omgang dementie

Bakgerei

• Huiswerkopdracht, zodat het beklijft

Zwemmen leer je

niet in de bibliotheek

34

8. Verder implementeren, borgen,

ontwikkelen

• Evaluatie

• Borgingsplan

• Uitrol overige afdelingen/locaties

Gaarheid

• Monitoren resultaten

Gist

• Aandachtsvelders

Recept uitschrijven

• Beleid

Veranderen & Verankeren

• Richten: visie en beleid

• Inrichten: structuur, werkprocessen, systemen

• Verrichten: doen en denken

Wat ga jij er van bakken?