Een ethiek van ecologische Een ethiek van ecologische verbondenheid: verbondenheid:

strijd of verzoening?strijd of verzoening?

Dag van de Filosofie, 2009Dag van de Filosofie, 2009

Stijn BruersStijn Bruers

““Liefde verbrandt niemand, ze verbrandt zichzelf. Liefde verbrandt niemand, ze verbrandt zichzelf. Daarom zal ik vreugdevol lijden, zelfs tot de dood.” Daarom zal ik vreugdevol lijden, zelfs tot de dood.”

(Gandhi)(Gandhi)

Het hoogste morele ideaal:Het hoogste morele ideaal: Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme

1)1) Vergroot de morele gemeenschap Vergroot de morele gemeenschapGelijkwaardigheid,Gelijkwaardigheid,Geen discriminatie, geen onderdrukkingGeen discriminatie, geen onderdrukking

EgocentrismeEgocentrisme

EtnocentrismeEtnocentrisme

feminismefeminismesocialismesocialisme

AntropocentrismeAntropocentrisme

PathocentrismePathocentrisme

mensenrechtenmensenrechten

BiocentrismeBiocentrisme

dierenrechten, dierenrechten, veganismeveganisme

(egoïsme, hebzucht)(egoïsme, hebzucht)

(racisme, seksisme, klassisme,…)(racisme, seksisme, klassisme,…)

(speciësisme, menselijke arrogantie)(speciësisme, menselijke arrogantie)

• Biocentrisme: Alle leven staat centraal en is in Biocentrisme: Alle leven staat centraal en is in principe gelijkwaardig. principe gelijkwaardig. • Altruïsme: ons onvoorwaardelijk inzetten om Altruïsme: ons onvoorwaardelijk inzetten om alle kwetsbare leven zo goed mogelijk te alle kwetsbare leven zo goed mogelijk te beschermenbeschermen• Leven is heilig:Leven is heilig: onderschat nooit de onderschat nooit de intrinsieke intrinsieke waardewaarde (het tegengestelde van nutswaarde (het tegengestelde van nutswaarde voor de mens) van elk levend wezen.voor de mens) van elk levend wezen.

Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme

Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme

Recht op waardig leven: het basisrecht van mens, Recht op waardig leven: het basisrecht van mens, dier en natuurdier en natuur-Geen levende wezens (planten,…) doden voor -Geen levende wezens (planten,…) doden voor onze luxebehoeftenonze luxebehoeften-Geen voelende wezens (bewuste subjecten) -Geen voelende wezens (bewuste subjecten) gebruiken (objectiveren) voor onze luxe én gebruiken (objectiveren) voor onze luxe én basisbehoeften basisbehoeften Alle voelende wezens (bewuste subjecten) hebben Alle voelende wezens (bewuste subjecten) hebben het basisrecht om niet louter als middel het basisrecht om niet louter als middel (gebruiksvoorwerp of object) te dienen voor de (gebruiksvoorwerp of object) te dienen voor de doelen (behoeften) van moreel verantwoordelijke doelen (behoeften) van moreel verantwoordelijke mensen”mensen”

Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme

2) 2) Respecteer diversiteitRespecteer diversiteit: tussen : tussen mensen, culturen, soorten, mensen, culturen, soorten, ecosystemen.ecosystemen.Bescherm biodiversiteit (soorten, Bescherm biodiversiteit (soorten, landschappen, ecosystemen,…) en landschappen, ecosystemen,…) en inheemse volkeren.inheemse volkeren.Bescherm kwetsbare, zeldzame of Bescherm kwetsbare, zeldzame of bedreigde soorten, want alle soorten bedreigde soorten, want alle soorten zijn gelijkwaardigzijn gelijkwaardig

Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme3) 3) Ontwikkel een gevoel van universele Ontwikkel een gevoel van universele

liefdeliefde – verbondenheid en mededogen met alle verbondenheid en mededogen met alle

leven, leven, – zelfs met mensen die hoogst immorele zelfs met mensen die hoogst immorele

handelingen doen. handelingen doen. – Deze liefde is zoals de onvoorwaardelijke Deze liefde is zoals de onvoorwaardelijke

zorg van een moeder voor haar kinderen: zorg van een moeder voor haar kinderen: zelfs als haar zoon de meest zelfs als haar zoon de meest verschrikkelijke dingen doet houdt ze nog verschrikkelijke dingen doet houdt ze nog steeds diepgaand van hem en zal ze hem steeds diepgaand van hem en zal ze hem proberen te helpen om zijn immoreel proberen te helpen om zijn immoreel gedrag te stoppen. gedrag te stoppen.

Biocentrisch altruïsmeBiocentrisch altruïsme

4) 4) Bevrijd uzelf van uw egoBevrijd uzelf van uw ego, uw bezittingen, , uw bezittingen, persoonlijke verlangens en negatieve persoonlijke verlangens en negatieve gevoelens (hebzucht, jaloezie, schuld, gevoelens (hebzucht, jaloezie, schuld, ongeduld, ontevredenheid, haat, woede, ongeduld, ontevredenheid, haat, woede, frustraties, angsten en zorgen). frustraties, angsten en zorgen). Gebruik de universele liefde om kracht te Gebruik de universele liefde om kracht te winnen voor deze innerlijke bevrijding en winnen voor deze innerlijke bevrijding en zelfbeheersing.zelfbeheersing.Dit geeft een vreugdevol lijden (diepe Dit geeft een vreugdevol lijden (diepe vreugde door de verbondenheid en de vreugde door de verbondenheid en de innerlijke vrijheid, en lijden ten gevolge van innerlijke vrijheid, en lijden ten gevolge van het inzien van de tragedies in deze wereld).het inzien van de tragedies in deze wereld).

Ecologische en morele Ecologische en morele ZelfrealisatieZelfrealisatie

Ethiek van universele Ethiek van universele verbondenheidverbondenheid

Vreugdevol lijdende Vreugdevol lijdende universele liefdeuniversele liefde

Ecologische ZelfrealisatieEcologische ZelfrealisatieLeven liefhebbenLeven liefhebbenlevensrechten en waardigheidlevensrechten en waardigheid

Morele ZelfrealisatieMorele ZelfrealisatieTegenstanders liefhebbenTegenstanders liefhebben

vergeving en verzoeningvergeving en verzoening

Resultaat: biocentrisch altruïsme, Resultaat: biocentrisch altruïsme, een actieve toewijding om alle bedreigde leven te beschermen, een actieve toewijding om alle bedreigde leven te beschermen, met zorg en moed en zonder egoïsme en hebzucht.met zorg en moed en zonder egoïsme en hebzucht.

Maar hoe? Met geweld?Maar hoe? Met geweld?Verzoening is zelden te verzoenen met geweld…Verzoening is zelden te verzoenen met geweld…

De moeilijkheid in de strijd om leven te redden:De moeilijkheid in de strijd om leven te redden: Effectieve geweldloosheidEffectieve geweldloosheid

Heiligt het doel de middelen???Heiligt het doel de middelen???Sommige doelen heiligen misschien sommige Sommige doelen heiligen misschien sommige

middelen.middelen.1) 1) Onderschat nooit de slechtheid van Onderschat nooit de slechtheid van

geweldgeweld. Geweld is leven kwetsen, doden of . Geweld is leven kwetsen, doden of beschadigen (fysiek geweld), denken of beschadigen (fysiek geweld), denken of spreken met haat of minachting, een spreken met haat of minachting, een persoon beledigen, ergeren of provoceren persoon beledigen, ergeren of provoceren (emotioneel geweld), het risico op (emotioneel geweld), het risico op negatieve gevolgen verhogen of het afzien negatieve gevolgen verhogen of het afzien van het geven van hulp aan bedreigd leven.van het geven van hulp aan bedreigd leven.

Effectieve geweldloosheidEffectieve geweldloosheid

2) 2) Onderschat nooit de goedheid van het Onderschat nooit de goedheid van het beschermen van levenbeschermen van leven. We moeten . We moeten bescheiden blijven bij het beoordelen van bescheiden blijven bij het beoordelen van de toegestane hoeveelheid van geweld de toegestane hoeveelheid van geweld van onze acties.van onze acties.

Effectieve geweldloosheidEffectieve geweldloosheid

3) 3) Streef naar effectiviteit en geweldloosheidStreef naar effectiviteit en geweldloosheid. .

Als beide idealen niet verzoenbaar lijken te Als beide idealen niet verzoenbaar lijken te zijn, dan moeten we ons laten gidsen door ons zijn, dan moeten we ons laten gidsen door ons gevoel van medelevende, universele liefde. gevoel van medelevende, universele liefde.

Dit houdt in dat we altijd zowel slachtoffers als Dit houdt in dat we altijd zowel slachtoffers als daders moeten benaderen met het gevoel alsof daders moeten benaderen met het gevoel alsof het onze beste vrienden zijn, wat ze ook doen.het onze beste vrienden zijn, wat ze ook doen.

Effectieve geweldloosheidEffectieve geweldloosheid

4) 4) Bescherm het morele zelf van dadersBescherm het morele zelf van daders. . Het morele zelf is het meest waardevolle Het morele zelf is het meest waardevolle aspect van een mens. Iets immoreel doen aspect van een mens. Iets immoreel doen beschadigt het morele zelf. beschadigt het morele zelf. Een dubbele taak: universele liefde vereist Een dubbele taak: universele liefde vereist dat we niet alleen slachtoffers beschermen dat we niet alleen slachtoffers beschermen tegen het geweld van daders, tegen het geweld van daders, maar ook dat we daders beschermen maar ook dat we daders beschermen tegen hun eigen morele zelfvernietiging.tegen hun eigen morele zelfvernietiging.

• Biocentrisch Altruïsme Biocentrisch Altruïsme www.biocentrisme.net (samenvatting + (samenvatting + extra teksten)extra teksten)

• Universele Liefde. Naar een Universele Liefde. Naar een ecologische, spirituele levenskunst. ecologische, spirituele levenskunst.

• De Odyssee van Medeleven. De De Odyssee van Medeleven. De walvisstrijd en mijn inzet voor mens, walvisstrijd en mijn inzet voor mens, dier en natuur. dier en natuur. www.boekscout.nl (uitgeverij)(uitgeverij)

• Contact: stijn.bruers@gmail.comContact: stijn.bruers@gmail.com

Naar een ethiek van verbondenheidNaar een ethiek van verbondenheid

““Het enige wat het kwaad nodig Het enige wat het kwaad nodig heeft om te zegevieren, is dat goede heeft om te zegevieren, is dat goede mensen niets doen.” (Martin Luther mensen niets doen.” (Martin Luther King)King)