Een dag uit het leven van klaas ruiter

Dit fictieve verhaal is op persoonlijke titel geschreven. Iedere vergelijking met bestaande personen berust op louter toeval. Citeren en delen met bronvermelding is toegestaan. Copyright berust bij Jan Wietsma – juli 2013

1

Een dag uit het leven van Klaas Ruiter, echtgenoot, vader en accountant

‘Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal’ Albert Einstein

Een verhaal van Jan Wietsma

Juli 2013


2


3

Het is 2 januari 2017. Klaas Ruiter leest in alle rust het Financiële Dagblad op zijn Ipad.

Het schemert nog. Buiten dwarrelen sneeuwvlokken, volgens buienradar de laatste.

Klaas heeft voorlopig weinig last van het weer. Hij pakt een kop koffie, loopt naar boven

en opent zijn werkkamer. Een nieuwe werkdag is begonnen.

Zijn Ipad sluit hij aan op een groot beeldscherm, dat scheelt een bril. Klaas opent de App

‘Klantdossiers’. De groene staafdiagram op het dashboard geeft aan dat van 78% van de

klanten de cijfers volledig up to date zijn en dat deze dossiers vrijgegeven kunnen

worden voor het aanleveren aan het SBR-‐direct portaal. 15% van de dossiers kleurt

oranje. Dat betekent dat deze klanten hun cijfers voor het laatst hebben bijgewerkt op

30 december. Klaas gaat er vanuit dat deze klanten in de loop van de dag hun gegevens

complementeren, waarna ook deze dossier vrij kunnen worden gegeven. Klaas raakt de

rode staafdiagram aan en krijgt daardoor direct zicht op de klanten waarmee iets

bijzonders aan de hand is. Deze klanten zal hij komende week per Skype benaderen om

een en ander verder uit te zoeken. Voor het plannen van deze afspraken hoeft hij zelf

niet veel te doen. De software die de App ondersteunt zoekt zelf het meest geschikte

afspraakmoment en plant die vervolgens in.

Als Klaas de ‘kantoorapp’ opent ziet hij dat enkele medewerkers en professionals

waarmee hij nauw samenwerkt zich inmiddels hebben aangemeld. Veel zullen er niet

bijkomen vandaag het is immers nog vakantie. Een medewerker heeft een foto van

zichzelf op ski’s gedeeld met het onderschrift ‘Gelukkig nieuwjaar’ Klaas reageert met

een ‘U2’ De kantoorapp draait continue op de achtergrond en daarmee ziet Klaas aan

welke dossiers medewerkers en relaties in zijn netwerk werken. Overigens heeft Klaas

een en ander zo georganiseerd dat ook de klanten kunnen zien wat er met hun dossier

gebeurd en wat de status van de voortgang van de werkzaamheden is. Een belangrijke

functionaliteit van de kantoorapp is de zogenaamde ‘webcare’ daarmee heeft Klaas

inzicht in de berichten die over zijn kantoor de ronde doen. Maar nog belangrijker Klaas

heeft hiermee inzicht in de onderwerpen die klanten belangrijk vinden. Omdat Klaas in

verbinding staat met een groot netwerk kan hij klanten snel op weg helpen bij het

leggen van de juiste verbinding. Dit principe van wederkerigheid legt hem geen

windeieren, want hij wordt op zijn beurt weer veel ingeschakeld door mensen in zijn

netwerk.


4

Klaas loopt naar beneden om nog een keer een kop koffie te schenken, het is inmiddels

opgehouden te sneeuwen. Vanmiddag heeft hij om 15.00 een afspraak staan, hij is

benieuwd met welke suggestie Waze komt voor de meest efficiënte aanreistijd. Hopelijk

zorgt de gevallen sneeuw niet voor al te veel problemen in de middag. Natuurlijk kan de

afspraak van 15.00 uur ook wel plaatsvinden door middel van een groepsgesprek, maar

elkaar met enige regelmaat ontmoeten blijft toch wel de smeerolie voor goede relaties.

Ondertussen heeft Klaas de bankenapp geopend en ziet hij dat alle automatische

incasso’s goed zijn verlopen. Natuurlijk loopt hij het risico dat als gevolg van SEPA

bepalingen een transactie wordt teruggeboekt, maar eerlijk gezegd maakt hij dat niet

vaak mee. Hij houdt de vinger goed aan de pols bij zijn klanten en zijn klanten zijn daar

ook blij mee.

In een Yammerberichtje vraagt een medewerker toestemming voor een vrije dag. Klaas

vindt het prima, als klanten en collega’s er geen hinder van ontvangen. Vrijwel direct

volgt er smiley.

Een van de succesfactoren van de organisatie van Klaas heeft te maken met de

omstandigheid dat hij inzicht heeft in de gedragsprofielen van de ondernemers, zijn

medewerkers en de professionals waarmee hij samenwerkt in het netwerk. Daardoor

kan er altijd een emotionele klik worden gerealiseerd tussen partijen die met elkaar om

tafel zitten. Mensen begrijpen elkaar en zijn ook bereid om daarin te investeren. Een

andere succesfactor is het abonnementensysteem dat Klaas hanteert. Iedereen weet

waar hij aan toe is.

Klanten kunnen een week, maand, tweemaandelijks of kwartaalabonnement afsluiten.

De basis dienstverlening voor ieder abonnement is gelijk, alleen de bezoekfrequentie

verschilt per abonnement. Van het abonnementsgeld gaat 2% in een zogenaamde

incidentenpot. Hiermee kan Klaas ondernemers helpen die onverwacht in de problemen

komen, zonder dat direct het abonnement hoeft te worden aangepast. Mocht na een

halfjaar blijken dat een ondernemer toch meer behoefte heeft aan blijvende

ondersteuning dan wordt het abonnement aangepast.

Klaas en zijn medewerkers schrijven geen uren meer. Op basis van het gedragsprofiel en

de specifieke wensen van de klant wordt bepaald hoeveel ondersteuning er nodig is. De


5

omvang van de administratie is geen relevant gegeven meer omdat die toch volledig

automatisch wordt verwerkt. Daar komt letterlijk en figuurlijk geen mensenhand meer

aan te pas. Een belangrijk onderdeel van het abonnement is de zogenaamde

‘Ondernemingstrendanalyse’ met deze analyse krijgt de ondernemer een gedegen

analyse en onderbouwing van diverse kritische prestatie indicatoren en een aantal

scenario’s waartussen hij kan kiezen voor de komende periode. Voor deze analyses en

scenario’s wordt gebruik gemaakt van door de Universiteit van Antwerpen ontwikkelde

algoritmes die interne en externe data met elkaar confronteren. Daarnaast heeft Klaas in

zijn netwerk een aantal professionals met een wiskundige achtergrond die voor een

klant aanvullende algoritmes kunnen maken. In de nieuwe economische werkelijkheid

blijkt dat ondernemers die –up to date – geïnformeerd zijn betere keuzes maken met als

gevolg een beter financieel resultaat. De toegevoegde waarde van Klaas zijn organisatie

is dat zij ondernemers adequaat ondersteunen bij het duiden van de context en het

maken van die juiste keuzen. Afhankelijk van de markt-‐ en omgevingsdynamiek zit Klaas

of een zijn medewerkers vaker met de ondernemer om tafel. Soms nog letterlijk en

figuurlijk rond de keukentafel, dan weer op een virtuele ontmoetingsplek van de

ondernemer en een andere keer in een werkomgeving voor professionals, ondernemers,

zzp’ers en ambtenaren. Klaas bedenkt zich dat Seats2Meet tien jaar geleden al door had

dat mensen behoefte hadden aan plekken waar ontmoeten en werken vrijwel naadloos

in elkaar konden overgaan. Inmiddels zij er enkele tientallen klonen ontstaan van dit

concept mede ingegeven door de omstandigheid dat veel ambtenaren en werknemers in

de financieel zakelijke dienstverlening geen vaste werkplek meer hebben.

Een klant meldt zich per ‘Skype’:

‘Goedemorgen Klaas, zijn de data voor de klantenpanels in 2017 al bekend?’

‘Ja, de data zijn wel bekend, maar de locatie nog niet. Maar deze week ontvang je van

Mariska een Whatsapp met alle informatie’

‘Ik vind het zo goed van jullie om ondernemers met ondernemers in contact te brengen,

het heeft mij al heel wat inspiratie opgeleverd en natuurlijk vind ik het na die tijd met

elkaar eten ook erg gezellig.’

‘Mooi om te horen, die tevredenheid over klantenpanels kun je trouwens ook terugzien

op onze website. Gemiddeld scoren we daar nu een dikke acht op zag ik. Als je nog

verbeterpunten hebt kun je ze altijd aan ons doorgeven.’


6

‘Ja dat weet ik, en wat ik waardeer is dat jullie er ook wat mee doen. Mijn vorige

accountant hield wel klanttevredenheidsonderzoeken, maar met de resultaten deed hij

eigenlijk nooit iets.’

‘Ja vervelend dat dit vroeger gebeurde, maar wij willen graag scherp gehouden worden

door onze klanten.’

‘Dat vind ik nu zo fijn, ik wacht de Whatsapp van Mariska even af’

Klaas denkt nog even na over het gesprek. Mooi dat deze ondernemer nu zo tevreden is,

jammer dat er een forse crisis in de accountancy voor nodig was om zover te komen.

Weliswaar hadden veel accountantskantoren de afgelopen tien jaar beweerd dat zij de

klant centraal stelden, maar de praktijk leerde dat veel accountants hun inefficiëntie

gewoon doorbelasten aan de klant. Een klant die vaak onvoldoende weet had van wat

wel of niet redelijk was. Daarnaast was de waarde die accountant toevoegde aan een

jaarrekening uitermate beperkt. Iets wat mede kwam door de standaardisering van

rapportages. De innovatie in de verslaggeving was minimaal geweest. Toen op 1 juli

2014 www.accountancyprijsdump.nl werd gelanceerd, waren de rapen gaar geweest. De

website gaf aan wie tegen de laagste prijzen een administratie, jaarrekening en aangifte

verzorgde. Een prijzenoorlog was het gevolg. Uiteindelijk had die prijzenoorlog in 2016

rampzalige gevolgen. Een groot aantal kantoren was failliet gegaan. De

beroepsorganisatie had in 2015 nog geprobeerd het tij te keren door de banken te

verzoeken alleen akkoord te gaan met aangeleverde cijfers via het SBR-‐portaal als ze

ook van een samenstelverklaring waren voorzien. Maar onder druk van de politiek en

MKB-‐Nederland die deze actie van accountants als duidelijk staaltje marktbescherming

zagen, hadden de banken hiervan afgezien. Met alle gevolgen van dien. Maar niet alleen

de prijzenoorlog ook het project ‘Zeker Online’ had er toe bijgedragen dat accountants

steeds minder te doen hadden. Door ‘Zeker Online’ hoefden ondernemers er alleen maar

voor te zorgen dat hun bankrekening automatisch werd ingelezen in een goedgekeurd

online administratiepakket. Dit administratiepakket moest dan tevens gekoppeld zijn

aan een geautomatiseerd kassasysteem of een elektronische factureringsmodule.

Ondernemers die dat wilden konden ook nog een ‘scanmodule’ koppelen, waardoor de

ondernemer facturen die niet elektronische bij hen werden aangeleverd, kon inlezen.

Daarmee was het administratievoeren voor de meeste ondernemers een fluitje van een

cent, zeker doordat er ook geautomatiseerde koppelingen waren met de online aangifte


7

programma’s van de Belastingdienst. Zelf had Klaas ook verbaasd gestaan van het

zelflerend vermogen van de onderliggende software. Grote accountantskantoren wisten

te melden dat de administraties zonder tussenkomst van de accountant inmiddels voor

97% in orde was. 100% zou het nooit worden, maar in de praktijk van de gemiddelde

MKB’er was die 3% nauwelijks meer relevant te noemen. Van eventuele verschillen

zouden de banken niet omvallen en ook de staatskas niet, zeker niet omdat de wet van

de grote getallen nu eenmaal leerde dat verschillen elkaar grotendeels opheffen.

Natuurlijk had je ondernemers die het nog tot op de cent nauwkeurig wilden weten,

maar die betaalden daar dan ook voor. Uiteindelijk was de prijzenoorlog en daaruit

voortvloeiende faillissementen nog niet zo slecht geweest voor innovatie in de branche.

Had Friedman in de “De aarde is plat” ook niet opgemerkt dat faillissementen

uiteindelijk goed zijn voor het laten ontstaan van nieuwe inzichten en innovaties.

Bijna 12 uur. Klaas start de app AccountancyNieuwsTv op. Iedere dag om klokslag 12

uur wordt de app ververst en wordt in 10 minuten tijd besproken welke ontwikkelingen

er nu gaande zijn en wat de impact daarvan is op het vak van de accountant. Als je meer

wilt weten over een bepaald onderwerp, dan kun je daar tijdens de uitzending al op

inzoomen. Het eerste onderwerp neemt Klaas enigszins gelaten op. In 2016 hebben ruim

15.000 beroepsassistenten hun baan verloren. De teller aan banenverlies in de

administratieve sector staat inmiddels op ruim 250.000, daarmee staan deze

medewerkers voor een zelfde soort uitdaging als de mijnwerkers in de jaren vijftig. De

overheid heeft inmiddels het initiatief genomen voor het instellen van een

werkgelegenheidspact. De meeste administratieve krachten zullen zich moeten laten

omscholen en rekening moeten houden met een blijvend inkomensverlies. Het bericht

verbaasd Klaas niets. In 2012 waren er al signalen dat de toekomst voor

beroepsassistenten niet rooskleurig waren. Enkele kantoren waren toen al aan het

reorganiseren geslagen, dit tot woede van de vakbonden.

Het tweede onderwerp ging over het succes van het “Ondernemerscertificaat” in 2016

hadden ruim 550.000 ondernemers gebruik gemaakt van het “Ondernemerscertificaat”

en er was inmiddels ook buitenlandse belangstelling. Klaas was nog betrokken geweest

bij de voorloper van het “Ondernemerscertificaat” te weten het “Kredietpaspoort” in

eerste instantie was hij wat sceptisch geweest over het “Kredietpaspoort”. Alsof een


8

ondernemer bereid zou zijn om zijn hebben en houden te delen voor het krijgen van

krediet. Maar toen hij zich wat verder had verdiept in de achtergronden van het

“Kredietpaspoort” kreeg hij in de gaten dat de ondernemer door dit instrument weer

zelf aan de knoppen kon draaien en daarmee ook regisseur werd van zijn eigen data.

Natuurlijk had dat in het begin wel de nodige weerstand opgeroepen, want nagenoeg

alle intermediairs waren van mening dat zij eigenaar van de data waren. Maar toen in

april 2014 het eerste “Kredietpaspoort” werd verstrekt werd duidelijk dat niet het in het

verleden behaalde resultaat maar de uitgangspositie van de ondernemer de

belangrijkste kritische succesfactor was. Het “Kredietpaspoort” objectiveerde die

uitgangspositie en zorgde zodoende voor vertrouwen in de zakelijke relatie tussen

ondernemers onderling, en in de relatie ondernemer – financier en ondernemer –

overheid. Inmiddels was het “Kredietpaspoort” omgedoopt tot

“Ondernemingscertificaat” hetgeen steeds meer instanties de mogelijkheid bood om

producten en diensten toe te voegen waarmee de ondernemer voordeel kon behalen.

Met het “Ondernemingscertificaat” weet Klaas ook wat voor ‘vlees hij in de kuip heeft’

op het moment dat een ondernemer aan zijn deur klopt.

Het derde onderwerp ging over de resultaten van een softwareproef die een grote

uitgever had gehouden met een aantal fiscalisten en advocaten. Uit die proef was naar

voren gekomen dat de software net zulke goede antwoorden wist te genereren op

juridisch ingewikkelde zaken als een fiscalist of advocaat. Alleen was de software een

stuk sneller dan de professional. De uitgever verwachtte dat vooral grote bedrijven

gebruik zouden gaan maken van deze software. Een verslaggever interviewde de

personen die meegedaan hadden aan de proef. De meesten gaven aan verbaasd te zijn

dat software dit kon. Een enkeling had het wel verwacht omdat er in Amerika ook goede

ervaringen waren opgedaan met dit soort slimme kennissoftware. Maar of deze

ontwikkeling uiteindelijk grote gevolgen zou hebben voor de adviespraktijk durfden de

meeste nog niet te zeggen. “Je klant moet het ook willen.” Klaas kende de argumenten,

een groot deel van de adviseurs zou in de ontkenning schieten. Maar over drie of vier

jaar zouden ze ontdekken dat ze toch steeds minder voor advies gevraagd zouden

worden. Als het om ontkennen van ontwikkelingen gaat moet Klaas vaak denken aan

hetgeen Geert Mak beschreef in “Hoe God verdween uit Jorwerd” de parallellen tussen

de agrarische sector en de adviesbranche zijn in zijn ogen opmerkelijk.


9

De lunch gebruikte Klaas om bij te praten met zijn kinderen. Twee dochters een zoon. De

oudste zat inmiddels op het voortgezet onderwijs. De jongste twee nog op de lagere

school. ‘Wat gaan jullie straks doen?’ De buitenspeelapp geeft aan dat we sneeuwballen

kunnen gooien gaf de jongste aan. Ik heb inmiddels Maaike en Clara ook uitgenodigd en

die gaan ook meedoen. Klaas was blij met de buitenspeelapp, daardoor hoefde hij niet

steeds de rol van bezorgde ouder te spelen. De buitenspeelapp gaf iedere dag aan ieder

kind suggesties om buiten de deur aan de slag te gaan samen met vrienden en

vriendinnen. Kennelijk was vandaag de suggestie sneeuwballen gooien. Zijn oudste

dochter gaf aan dat ze met vriendinnen ging zwemmen. Zijn zoon wist nog niet wat hij

ging doen, het enige wat hij wist was dat zijn Ipad het vanmiddag niet zou doen omdat

hij de maximum speel-‐ en kijktijd voor die dag al grotendeels had verbruikt. De vrouw

van Klaas werkte in de zorg. Ze maakte nu een ronde door de wijk in de buurt. Een

aantal mensen had hulp nodig bij het eten van de maaltijd en daar hielp zijn vrouw dan

bij. Daarnaast kon zij te hulp schieten als een buurtbewoner daar een beroep op deed.

Zijn vrouw bepaalde dan op basis van een videogesprek of hulp acuut nodig was of dat

het ook later op de dag kon. Daarnaast gaven allerlei slimme sensoren informatie door

over de beweeglijkheid van de buurtbewoners die zorg nodig hadden. Was de koelkast

dicht gebleven dan was dat een indicatie dat iemand mogelijk bedlegerig was. Sensoren

in de vloer gaven aan of iemand langer dan twee minuten op de vloer bleef liggen, een

indicatie dat er misschien een onfortuinlijke val was gemaakt. Voordeel van de nieuwe

zorgaanpak was dat er veel minder reistijd nodig was om adequate zorg te bieden,

daarnaast bleef er nog tijd over voor een gesprekje. Een aantal ouderen hadden een

Facebookgroep aangemaakt en nu het weer wat minder was onderhielden ze contact

met elkaar via een zogenaamde groepschat. Natuurlijk waren er ouderen die liever op

zichzelf bleven, maar velen beleefden toch plezier aan het deelnemen aan de groepschat.

In de Facebookgroep zelf werd volgens zijn vrouw de een na de andere foto van een

kleinkind geplaatst, waarbij de ene ouder nog trotser was dan de ander. Klaas deed de

borden en bekers in de afwasmachine. ‘Geen ruzie maken he’ riep hij zijn kinderen toe

toen hij naar boven liep.

Een berichtje van Waze vertelde hem dat hij om 14.00 weg moest van huis om op tijd bij

de vergadering van het “AuditExpertiseCentrum” te zijn. Dat hield in dat hij nog een


10

halfuur had. Klaas start een groepsgesprek met een controlemedewerker van AEC en

een controlespecialist uit het netwerk.

“Zijn er nog bijzondere ontwikkelingen met betrekking tot de controles voor het eerste

kwartaal.”

“Niet echt, we kunnen de planning vooralsnog halen, en anders kunnen we altijd

terugvallen op de controleanalyse-‐experts van AEC in India.”

“Misschien is het wel goed om te vragen vanaf welk moment we met de nieuwste IFRS

richtlijnen gaan werken.”

“Zal ik doen. Als je voor drie uur nog wat te binnen schiet, stuur dan maar een

Whatsapp.”

Klaas had een hekel aan bellen onder het rijden het haalde hem altijd uit zijn

concentratie. Volgens een vriend van hem sloeg dat nergens op, want de auto van Klaas

zat vol met veiligheidssnufjes en die zouden hem echt wel corrigeren als hij rare dingen

deed. Maar Klaas was volhardend, geen telefoongesprekken in de auto.

Zijn vrouw kwam net binnen toen hij zijn jas aandeed.

‘Goed getimed’

‘Ja ik zag op je Waze account, dat je om 14.00 uur weg moest. Ik dacht laat ik dan maar

opschieten want anders zijn de kinderen alleen thuis en daar houd ik niet zo van.’

Klaas knikte gaf zijn vrouw een zoen en liep naar zijn auto. Het Waze account had

inmiddels de standkachel van zijn auto geactiveerd waardoor hij in een warme auto

stapte. In de voorruit verscheen een projectie van de te rijden route. Hij startte de auto,

alle omgevingssensoren werkte naar behoren. Hierdoor zou Klaas niet verrast worden

door een plotseling overstekend kind of wegglijdende fietser.

Klokslag drie uur liep Klaas het kantoor van het “AuditExpertiseCentrum” binnen. Het

AEC was een coöperatie die eind 2015 was opgericht. De deelnemende kantoren lieten

de controlewerkzaamheden van hun klanten door dit centrum uitvoeren. Daardoor

konden de afzonderlijke kantoren advieswerkzaamheden blijven verrichten voor hun

klanten. De kantoren bemoeiden zich nadrukkelijk niet met de controlewerkzaamheden

van de klant, dat was de verantwoordelijkheid van het AEC. Groot voordeel van het AEC

was dat alle kennis en kunde rondom controle nu gebundeld was en niet zo versnipperd

als in het verleden. Die versnippering had er toe geleid dat menig kantoor maar met de


11

hakken over de sloot door de driejaarlijkse AFM-‐toetsing was gekomen. Die kritische

opmerkingen van de AFM waren voor Klaas de aanleiding geweest om met een aantal

collega-‐kantoren het gesprek aan te gaan. ‘Waarom vindt ieder kantoor het toch leuk om

het wiel opnieuw uit te vinden?’ had Klaas gevraagd. Uit het gesprek bleek dat geen een

kantoor dat eigenlijk leuk vond. Waarom gaan we dan niet meer met elkaar

samenwerken op het terrein van controle. Na een aantal stevige discussies hadden de

meeste kantoren besloten het er op te wagen en zich gezamenlijk in te zetten voor het

AEC. Inmiddels was het AEC het paradepaardje van de wettelijke controles in Nederland.

In juli 2016 had AEC samenwerking gezocht met een groep auditexperts in India en had

met hen een joint venture opgericht. De auditexperts in India waren ontzettend goed in

data-‐analyses. De controlespecialisten van AEC waren veel beter in het interpreteren.

Hierdoor was er een ‘win-‐win’ ontstaan, want de controlespecialisten van AEC

ondersteunden nu ook hun Indiase collega’s. Een ander voordeel van het AEC was dat

men nu in staat was om eigen standpunten in te nemen en ook tijd en geld had om deze

door een rechter te laten toetsen. Klaas was van mening dat het goed was dat er een

toezichthouder als de AFM was, maar dat het ook belangrijk was dat er met de AFM een

stevige dialoog werd gevoerd, waarbij het mogelijk moest zijn om standpunten te laten

toetsen door een rechter. De wetgeving bood daarvoor alle ruimte, maar de praktijk

leerde toch dat individuele kantoren het er niet graag op lieten aankomen. Op dit

moment was het AEC in een stevige discussie met de AFM over het inzetten van IT-‐

robots in het controleproces. De vraag die daarbij voorligt is of je als accountant mag

vertrouwen op de uitkomsten van een controle die is uitgevoerd door een kunstmatig

gedigitaliseerde auditexpert.

Na afloop van de vergadering bleef Klaas nog even praten met een aantal collega’s. Een

van de collega’s merkte op dat de samenleving vertrouwen begon te krijgen in de

nieuwe rol van de accountant. Een collega was afgelopen jaar door een gerenommeerd

opinietijdschrift uitgeroepen tot Nederlander van het jaar. Deze collega had tien jaar

geleden al geroepen dat het anders moest met “Het mooiste vak van de wereld” en door

volhardend optreden had hij heel wat zaken op de agenda gekregen. Natuurlijk had de

crisis in 2015 hem daarbij wel een handje geholpen. De prijzenoorlog was voor de AFM

reden om onderzoek te doen naar prijs/kwaliteitverhouding in de controlepraktijk. Dit

onderzoek had duidelijk gemaakt dat de kwaliteit van de wettelijke controles te lijden


12

had onder de alsmaar lager geoffreerde prijzen. Reden voor de AFM om

accountantsorganisaties te verplichten inzage te geven in de urenbegroting en daarbij

gehanteerde tarieven per gecontroleerde eenheid. Bij het uitbrengen van offertes

moeten deze gespecificeerde begrotingen ook worden meegestuurd aan de

gecontroleerde. Het noemen van enkel een totaalprijs in de offerte voor de wettelijke

controle is niet meer toegestaan.

Een andere noviteit betreft het feit dat met ingang van het controlejaar 2016 de

accountant de plicht heeft om in zijn accountantsverklaring uit te leggen waarom hij tot

zijn oordeel is gekomen. Daarbij moet hij ingaan op de controleaanpak die hij gekozen

heeft en aangeven tegen welke bijzondere punten hij is aangelopen, daarbij moet hij ook

melden wat de uitkomsten van de discussie met de leiding van de organisaties was.

Daarnaast moet iedere bestuurder een gedragsassessment maken, waardoor de

accountant een beter inzicht heeft in de gedragsrisicofactoren. De accountant moet in

zijn dossier vastleggen op welke wijze hij deze gedragsrisicofactoren heeft ‘getackeld’

Om 17.30 uur stapt Klaas in zijn auto. Hij is niet meer op tijd voor het eten. Maar hij weet

dat zijn vrouw zijn eten in de magnetron zet en als hij nog maar vijf minuten van huis

verwijderd is zal Waze een seintje geven aan de magnetron om de maaltijd op te

warmen. Als Klaas uitstapt ziet hij een Whatsapp van de accountmanager van de bank.

Kunnen we vanavond nog even contact hebben? Klaas reageert met een “Is goed, wordt

wel na 21.30 uur”.

Na het eten, doet Klaas een dutje op de bank. Waarna hij gaat squashen met een vriend.

‘Blijf je nog even hangen?’ ‘Nee om 21.30 uur heb ik nog een Skype, volgende keer drink

ik er weer eentje met je mee.’

Iets na 21.30 uur meldt de accountmanager zich via Skype.

‘Gelukkig nieuwjaar’

‘Jij ook, waarmee kan ik je helpen’

‘Het gaat over Jansen Transport, we kregen een signaal dat de kasstroom achterblijft,

weet jij wat er aan de hand is?’


13

Klaas opent zijn Klantenapp en ziet dat Jansen Transport tot de klanten in de rode

staafdiagram hoort.

‘Dat de kasstroom achterblijft zie ik hier ook. Ik heb nog deze week contact met Jansen.

Wat mij vooral opvalt is dat hij achter is met factureren.’

‘Komt misschien door de feestdagen?’

‘Ik zal het met hem bespreken.’

‘Ja, het moet niet te lang duren, want anders kan hij geen gebruik meer maken van de

voordelige rentecondities.’

‘Begrijp ik hoe kan ik je helpen’

‘Kun jij een verklaring afgeven over de cijfers per 30 oktober waarin je hebt vastgesteld

dat de debiteuren-‐ en crediteurenstand juist is weergegeven.’

‘Ik ga kijken wat ik voor je kan doen’

‘Voor wanneer moet je antwoord hebben?’

‘Begin volgende week is prima’

‘Plezierige avond nog’

‘Hetzelfde’

Klaas denkt nog even na over de vraag van de accountmanager. De nieuwe regelgeving

maakt het mogelijk om over specifieke posten in de jaarrekening een uitspraak te doen.

De samenstelverklaring is een stille dood gestorven, niet dat Klaas daar ook maar een

minuut van wakker heeft gelegen. Hij heeft de samenstellingverklaring altijd al een

gedrocht gevonden, die de laatste jaren maatschappelijk bezien meer geld kostte dan

opleverde. Uit gesprekken met banken bleek dat zij vooral behoefte hadden aan op maat

toegesneden verklaringen waarbij de accountant vooral iets opmerkte over de

voorraden, de vlottende activa en passiva. Na veel gediscussieer binnen de

vaktechnische commissies van de beroepsgroep was het uiteindelijk tot nieuwe

verklaringen gekomen. Een gebruiker van de jaarrekening kon de accountant vragen

zich over een specifiek onderdeel uit de financiële verantwoordingen uit te spreken.

Toen dat mogelijk werd, nam het aantal verzoeken om assurance te verlenen op

specifieke onderdelen van een financiële verantwoording toe.

Klaas sluit zijn werkkamer af. De Ipad laat hij liggen. Zijn vrouw vindt het niet zo gezellig

als hij daar continue op zit te kijken. ‘Een wijntje’ vraagt zijn vrouw. ‘Is goed, hoe was


14

jouw dag?’ ‘Prima en de jouwe’ zo keuvelen ze nog wat door. Zoals te doen gebruikelijk

doet Klaas het licht uit. 2 januari 2017 is al weer voorbij. Als hij in bed licht overdenk hij

nog even de afgelopen dag 80% van de jaarrekeningen al klaar, meer dan voldoende

uitdagingen voor het komende jaar…, leuke klanten…, enthousiaste collega’s…, het

accountantsvak biedt voldoende perspectief….. wie had ook al weer gezegd dat… iets

moois…. het land van dromen wenkte, Klaas gaf zich er volledig aan over.


15

Verantwoording

Het afgelopen jaar heb ik veel gesprekken gehad over de toekomst van de

accountancybranche*. In een aantal gevallen werd ik door derden gevraagd om deel te

nemen aan ronde tafel discussies of interviews. In andere gevallen trok ik zelf de stoute

schoenen aan en vroeg aan willekeurig aan mensen welk beeld zij nu bij een accountant

hebben. Zodoende heb ik gesprekken gehad met collega’s, studenten, docenten,

professoren, ondernemers, directeuren, gedragsdeskundigen, toezichthouders, bankiers,

ambtenaren, politici, artsen, verpleegkundigen, verzekeraars, vrijwilligers, uitgevers,

journalisten en redacteuren, familie en consumenten. Daarnaast heb ik zelf meegedaan

aan een aantal discussies op internet over de rol van de accountant en heb ik me actief

bemoeid met de #tuacc werkgroep rondom ‘Leiderschap, gedrag en ethiek’.

Deze gesprekken hebben mij geïnspireerd om het verhaal ‘Een dag uit het leven van

Klaas Ruiter, echtgenoot, vader en accountant’ te schrijven. Een fictief verhaal. Als

iemand zich er in herkent dan mag dat, maar de kans dat ik hem of haar voor ogen had is

nagenoeg nihil. Met de verhaalvorm doe ik een beroep op de verbeeldingskracht van de

lezer. Volgens mij is het gebrek aan verbeeldingskracht een van de redenen dat

discussies zich zo beperken tot het hier en nu. We willen het allemaal zo graag zeker

weten voordat we een stap voorwaarts zetten. Door je verbeeldingskracht in te zetten

leer je los te laten en ontdek je dat er meer dan voldoende mogelijkheden zijn om

nieuwe werkelijkheden te realiseren.

Dit verhaal is maar een verhaal. Wellicht ziet jouw verhaal er wel heel anders uit. Dan

daag ik je uit om dit te delen. Volgens mij heeft de accountant voldoende te vertellen in

de nieuwe economische realiteit mits hij de bereidheid toont om los te komen van zijn

wereldbeeld. Dit verhaal wil daartoe een aanzet niet meer en niet minder.

Vanzelfsprekend ga ik door met het voeren van gesprekken en het deelnemen aan en het

organiseren van de dialoog. Wilt u reageren? Stuur dan een e-‐mail naar:

[email protected] Ik dank u voor de tijd die u hebt genomen om kennis te nemen

van dit verhaal, voel u vrij om het met iedereen te delen.

Jan Wietsma

Een dag uit het leven van klaas ruiter

Documents

Transcript of Een dag uit het leven van klaas ruiter