1

Op zoek naar getuigen overval

20 jaar Horrordonk

Interview Ief Deel II

Persconferentie“De Spij ker”

p. 4 p. 6 p. 16 p. 10

21 april 2019Editie #151

José Schrauwen

2

Deze editie

4 Bloed geven

Massa sigarettenpeuken gedumpt

Oude foto’s Femma

Pasen

Restaurantdag Carnaval

Op straat spelen: Deel I

Dialect op Den Uil

5

7

8

12

13

15

CONTACTGEGEVENSHoofdredacteurs

Willy Gommeren - Over d’Aa 217 - 0473 130 958Wout Suykerbuyk - Over d’Aa 221 - 0485 386 028

Lay OutSofie Daelemans

Redactie

www.nieuwsplatformdenuil.beinfo@nieuwsplatformdenuil.bewww.facebook.com/nieuwsplatformdenuil

Voor geïnteresseerden

Hebt u een leuk/interessant nieuwtje dat zich op Horendonk plaats vond? Of wilt u zich vrijwillig stellen voor zelf af en toe eens een interview af te nemen of iets te schrijven? Twijfel dan zeker niet en contacteer ons

AdverterenHet is mogelijk om uw advertentie te laten opne-men in onze nieuwsbrief. Ga naar www.nieuwsplat-formdenuil.be/adverteren voor meer info over onze tarieven.

3

ColumnGuy Van Den BroekHet is Pasen. Hoewel de meesten onder ons niet zo kerkelijk meer zijn, voelen we ons toch met zijn allen verbonden door dit kerkelijk feest. Het is voor iedereen Pasen. We vormen op Horendonk een rela-tief hechte gemeenschap en dat danken we voor een deel aan de ker-kelijke gebruiken of we dat nu graag horen of niet. Al in de oertijden vormden mensen kleine gemeenschappen en dat was destijds nodig om te overleven in een woeste en dikwijls gevaarlijke natuur. Dat zijn we blijven doen : ons afschermen om te overleven. Het meest indruk-wekkende voorbeeld daarvan, is misschien wel de Chinese Muur of bij ons de omwallingen rond de kastelen. De christelijke kerk speelt daarop in door gemeenschappen te vormen, hetzij parochies, bisdom-men kloosters, abdijen. Recent was het nieuws dat een te kleine ge-loofsgemeenschap zoals de drie kloosterzusters uit Halle verplicht zouden worden door de kerk om naar een grotere geloofsgemeen-schap over te stappen. De nonnen rebelleerden, willen nu begijn wor-den en stellen hun klooster open voor andere alleenstaande vrouwen. Het toont enkel dat iedereen een brede gemeenschap zoekt. Een mooi voorbeeld van bij ons is de geschiedenis van de kapelanie Heikant. Nu precies 50 jaar geleden werd ze gesticht als een afscheiding van de pa-rochie van de Statie. Vorig jaar hebben ze er een einde aan gemaakt, omdat niemand nog de zware verantwoordelijkheid wou nemen om de kapelanie te leiden, ook geen leken. Het is echt wonderbaarlijk hoeveel verenigingen er op Heikant zijn ontstaan sinds de kapelanie werd gesticht. Het wijst erop dat het gevoelen van verbondenheid mensen stimuleert om initiatieven te nemen. Het mooie verhaal over het ontstaan en de teloorgang van de kapelanie Heikant, geschreven door auteur Kristel Gabriels, is te lezen in het heemkundig tijdschrift de Spycker 2019. Dat boek wordt traditioneel op paasmaandag voor-gesteld aan het brede publiek in de raadszaal van het gemeentehuis. U kan wellicht in dit nummer van het Nieuwsplatform daarover al iets lezen door uw onvermoeibare journaliste, José Schrauwen. Pa-sen, het feest van de verrijzenis, staat in het teken van een nieuwe start. De natuur doet dit jaar ook gretig mee met mooie lentedagen in de Goede Week. Alles wordt groen, behalve de buxus omwille van de buxusmot. Die groene buxus hebben we precies nodig om achter het kruisbeeld te steken en een goede oogst af te smeken. Laat ons hopen.

Pasen

4

nieuws29 april: Bloed geven

Op zoek naar getuige i.v.m. gewapende overval in ‘t Romanneke Artikel via De Echo

Je bent van harte welkom op de bloedinza-meling. Met jouw bloed kan je iemands leven redden.

Dus waar wacht je nog op?

Parochiezaal Horendonk, Dreveneind 2. Maandag 29 april. Vanaf 17.30u tot 20.30u.

Organisatie: Rode Kruis Vlaanderen Info: 03/667 56 96

Op vrijdag 18 januari 2019, omstreeks 6u05, stop-te een Volvo V40 voor krantenwinkel “Romanne-ke”, gelegen op de Over ‘d Aa in Horendonk, een deelgemeente van Essen.

De daders gingen meteen naar de achterkant van de winkel. Ter hoogte van de toegangsdeur tussen de winkel en het bureau werd het slachtoffer met de daders geconfronteerd. Ze dwongen haar – onder bedreiging van koksmessen – helemaal naar het privégedeelte, waar ze werd vastgegrepen en vastgebonden. Ze werd vervolgens naar het bureaugedeelte ge-bracht waar ze op de grond moest gaan liggen.

De daders hadden een (hoes)laken mee en sme-ten daar de sigaretten in. Ze konden uiteindelijk ook de kassa openen en het geld meenemen. Na enkele minuten vertrokken de daders. De twee-de dader nam weer plaats aan de passagierszijde

vooraan in de auto. De eerste dader gooide de zak langs het portier rechtsachter in de auto en wandelde via de ach-terzijde van het voertuig naar de bestuurderskant, gooide zijn helm op de achterbank daar en nam plaats achter het stuur.

De dader droeg onder z’n helm nog een bivak-muts. Een man met een bestelwagen kwam aangereden en had door dat er iets niet klopte, reed terug achteruit en probeerde de vluchtauto klem te rijden door zich scheef over de baan te plaatsen. De daders reden echter verder over het fietspad en het voetpad. De auto reed verder in de richting van Nederland. Aan het kruispunt Post-baan/Steenpaal reed de auto rechtdoor.Ondertussen had het slachtoffer zichzelf bevrijd en stelde ze vast dat de daders reeds gevlucht waren.

5

Beschrijving van de daders en de auto :

Dader 1: Hij droeg een zwarte broek, een don-kerblauwe trui met fluo letters en tekst “real Goods Co”, een zwarte helm met daaronder een zwarte bivakmuts, zwarte schoenen en zwarte handschoenen. Hij is ongeveer 1m80 en mager gebouwd. Hij sprak Vlaams.

Dader 2: Hij droeg donkere schoenen, een licht-kleurige jas met kap, zwarte handschoenen, een zwarte sjaal rond zijn hoofd. Hij is ongeveer 1m70 en atletisch gebouwd. Hij sprak Nederlands met een vreemde tongval en kwam nerveus over.

De auto: De auto was een VOLVO V40, ver-moedelijk antracietkleurig en van het bouwjaar 2002-2004, met een Poolse nummerplaat op het dashboard vooraan en een Poolse nummerplaat achteraan. De auto had een schuifraam op het dak. De auto was nog bevroren. Dat kan betekenen dat de daders niet ver gereden hebben omdat ze in de buurt wonen. Het kan ook zijn dat ze de auto in de buurt hadden geparkeerd om die op de dag van de feiten te gebruiken. Misschien kan dat iemand zijn opgevallen.

Heeft u meer informatie over deze zaak? Laat het ons weten via het tipformulier of

via het gratis nummer 0800/30.300”

ESSEN - Een Horendonkenaar kon zijn ogen niet geloven toen hij tijdens zijn wandeling in het bos duizenden sigarettenpeuken vond.

“Ik was vanmiddag een wandeling aan het maken, zoals ik wel vaker doe hier in het bos. Maar ik ben zo geschrokken van wat ik hier zag”, zegt de man. “Dit getuigt van weinig respect voor de natuur. Het is zo asociaal. Dat iemand in staat is om dit hier te doen, begrijp ik niet. Het stinkt hier ook ontzettend naar rook. Het hoort hier gewoon niet thuis. Het is om je kapot te schamen.”

Het voorval stoorde de man dermate dat hij zich geroepen voelde om de rotzooi op te ruimen. “Ik ga gewoon door mijn knieën en ruim het op want ik geneer me hier voor. Het is schandalig dat ik een ander zijn sigarettenpeuken moet opruimen, maar ik wil het hier gewoon weg hebben.”

Helmut Jaspers, schepen van milieu (sp.a-Jijmaak-tEssen) vindt dit ongehoord. “Het is een doorn in het oog voor iedereen die op pad gaat om vuil te ruimen. Als gemeente doen we heel wat in-spanningen om sluitstorten te voorkomen. We beschikken over 185 publieke vuilnisbakken ver-spreid over de gemeente.”

Massa sigarettenpeuken gedumpt in Horendonks bosArtikel via De Echo

6

“Het is bijzonder jammer dat er nog steeds vuil-hufters zijn”, zegt de schepen van Leefmilieu. “Het is toch schrijnend dat kinderen individueel of met heel de school, jeugdverenigingen en individuen regelmatig op pad gaan om zwerfvuil te ruimen en andere het zomaar aan hun laars lappen. Dat deze storting dan ook nog eens in een bos gebeurde maakt de zaak eens zo erg.”“We proberen de sluikstorters op te sporen”, zegt Jaspers. “Wanneer we ze vatten zullen we de dader op zijn daden aanspreken en mag hij een

gasboete verwachten. Daar bovenop sturen we ook een retributie voor het verwijderen en opha-len van het afval en de administratieve kosten.” “Ik hoop dat mensen, na het zien van deze beel-den, zich nog meer bewust worden van de rotzooi die soms achteloos wordt achter gelaten”, besluit de man uit Horendonk nog. “Mijn wens is dat ze hier een les uit halen. Dan heb ik deze rotzooi toch niet voor niets opgeruimd.”

Margo Tilborghs

De 20ste editie van de Uilse Chirofeesten zit er op. Van de barbecue op vrijdag, naar de Horrordonkfuif op zaterdag en het bruin café op zondag, wat hebben we ons geamuseerd. Ontzettend bedankt aan ie-dereen die aanwezig was, hopelijk zien we jullie volgend jaar weer! Groetjes, de leiding van Chiro Joho en Chiro Klavertje 4.

Loryn Suykerbuyk

Op 5 april was het weer zover en konden vele mensen aanschuiven voor een lekkere maaltijd. De Chiro leden en enkele ouders deden hun uiterste best om er een mooie en gezellige avond van te maken!

José Schrauwen

20 jaar Horrordonk

Gazonnetje van Rik Pockelé

BBQ ten voordele van de meisjes en jongens Chiro

7

Oude foto’s Femma

88

9

Een Zalige Pasen aan alle lezers van het nieuwsplatform.

Zelfs de Horendonkse Paus bedankt voor “Die mooie bloemen!”.

nieuws

10

nieuws

Alle genodigden werden van harte ontvangen in de Parochiezaal te Heikant, dit door de schrijvers en medewerkers van het boek “De Spijker”.

Dit jaar hebben zij gekozen voor een nieuw ont-werp van hun boek. Er is voor een ander soort pa-pier gekozen, tevens voorzien van gekleurde foto’s, een groter lettertype, maar de frontpagina met de koffievlek is gebleven.

Op Paasmaandag 22 april (dag van de jaarlijkse markt te Essen) is er in de Raadzaal om half 11 de voorstelling van het boek aan het groot publiek. Guy Van Den Broek zei: “Het gaat géén triestige bedoening zijn, maar een gezellig en plezant sa-menzijn!”. De “Hofkapel” van carnaval gaat voor de gezellige noot zorgen, enkele Essenaren stellen hun lekkere bier voor, die je kan proeven tijdens de receptie natuurlijk!

Tevens kan je een boek aanschaffen of bestellen, er zijn er nu 600 ter beschikking, dus snel zijn is de boodschap. De kostprijs is 18 euro. Aan het boek werd een jaar lang gewerkt door amateurs, veel werk en vrijwillig werk, maar als je dit boek leest dan kunnen zij zeker trots zijn op het resultaat!

Dit jaar heeft Frank Hontelé wonende op den Uil, een levensverhaal geschreven over de familie Geers, over vijf generaties beenhouwers uit de Sta-tionstraat te Essen. Maria Schrauwen, de vrouw van Danny Geers is afkomstig van Den Uil en is een

dochter van Sooi Schrauwen en Lucia Van Meel. Danny zei nog: “Dankzij de helpende en steunen-de vrouwen die achter hun man stonden zijn deze zelfstandige zaken succesvol geweest!”. Het is een diepgravend verhaal geworden en zeker de moeite waard om te lezen!

Stan Elst en Guy Van Den Broek schreven een ver-haal dat voorzien is met mooie foto’s over Pepijn Deckers (oud leider van de jongens chiro op den Uil), onder het thema “Essenaren in de wereld”. El-len en Pepijn wonen nu met hun gezin in het verre Australië. Dankzij dit verhaal kan je even binnen-kijken in hun leven, geniet van deze jongensdroom die waarheid werd.

Guy Van Den Broek schreef voor het artikel “Men-sen van bij ons” over Armand Broos, een Inuit in Essen.

In het verhaal 5 X 11 Essens Carnaval kan je lezen over het ontstaan van één van de plezantste week-ends van het jaar. Op één van de foto’s zie je dat wijk Horendonk (Denuil) in het jaar 1968 ook al een hoge carnavalswagen had!

Thomas Deckers vertelt over archeologische vond-sten op Horendonk en dit uit het steentijdperk. Ie-dereen weet wel dat wij hier niet de eersten zijn op den Uil, dus is het héél boeiend dat er vondsten zijn van zo lang geleden, uit de tijd dat onze voor-vaderen waarschijnlijk met een pelsen frak en san-dalen van leder en touw rondliepen!

Persconferentie “De Spij ker” op 16 april

11

Kristel Gabriëls, Alois Willemsen en Karel Van Gel-dorp gaven uitleg over het verhaal van de “Kape-lanij de Verrezen Heer” van Heikant. Haar verhaal gaat over het ontstaan van een eigen gemeenschap te Heikant, maar tevens ook over het einde van de geloofsgemeenschap in haar dorp. Daarvoor heeft zij tevens veel opzoekwerk moeten doen, zelfs het archief van het Heikantse Parochieblad heeft zij ge-kopieerd om informatie te verkrijgen. In 2017 is de kapel gesloten, maar het parochie- en verenigingsle-ven bleven wel bestaan.

Door haar verhaal ga je toch beginnen nadenken, en sta je stil dat dit ooit ook gaat gebeuren op Den Uil! Ook de moeite waard om te lezen.

In het boek staan nog veel meer verhalen, zoals over Niemandsland, 500jaar Koninklijke Sint-Sebasti-aansgilde Essen, Socialistische harmonie De Wer-ker, 1919, De ex-stadhouder van de schout liet in 1678 van zich horen, verarmde adellijke familie de Proli strandde in Essen, wie moest opdraaien voor de kosten aan de Essense pastorij, een communie-bank een gilde en een oude akte, een stadsmeisje in de “boerenschool” van Essen, kolenboeren Nelen. De moeite om dit boek aan te kopen!

Het jaarboek is te koop voor 18 euro per boek te:

Heemhuis, het secretariaat van de Heemkundige Kring.

Moerkantsebaan 48 te Essen.

Essen Press, Nieuwstraat 57 te Essen.

VVV-kantoor, Moerkantsebaan 50 te Essen.

Dagbladhandel Brems, Sint-Jansstraat 15 te Essen-Wildert.

Frans Schrauwen bedankte de redactie voor hun interessante en leerzame boek “De Spijker”. Het is een belangrijk archief voor iedereen en zeker ook voor de jeugd die langs deze weg het verleden kan leren kennen! De Heemkundige kring wil graag héél hun archief digitaal bewaren, maar daar zijn vele vrijwilligers voor nodig, dus ben jij iemand die dit wel ziet zitten dan kan je zeker contact opnemen met de Heemkundige Kring te Essen (zie adres bij bestelling boek).

Bedankt voor de uitnodiging van de persconferen-tie, het was héél leerzaam en boeiend! Hopelijk ge-raken al jullie boeken verkocht en kan je rustig aan het boek van volgend jaar beginnen werken!

José Schrauwen.

Yana Elst 3e plaats gewonnen op Golden Palace Ball 2019

12

Restaurantdag: Carnaval Den Uil - 2 juni 2019

nieuws

1313

tijd vAn toenOp straat spelen: deel I

“ Heel, heel lang geleden …In de tijd dat de dieren nog spraken…”

Ik hoor –weliswaar heel vaag- de gebroken stem nog van zuster Oliana van de ‘Nonnekensschool’ van mijn dorp Den Uil. Haar lichaam was als het ware verdwenen in een werveling van zwarte boetekleren met bovenaan een vierkante zwarte kap, die aan de binnenkant met kraakwit karton bezet was. Zusters in het algemeen, en zuster Oliana in het bijzonder, waren voor mij andere wezens. Niet in woorden te vatten. Weet je wel, ik vroeg me soms af hoe en wat zuster Oliana at en ja, of die wel ooit naar het toilet moest.

Maar dat frêle gezichtje kon vertellen! Bij haar eerste woorden: ‘Heel, heel lang geleden, toen de dieren…’ veranderde ze in een goochelaar voor haar kleuters. Die luisterden, met gekruiste armpjes en onbeweeglijk.

‘Toen de dieren nog spraken…’ Dat moet wel echt heel lang geleden zijn, dacht ik, en ik zag werkelijk een hond met een kat praten, ik zag een paard in de wei roepend naar een geit lopen, ik zag lelijke zwarte katten aan de ‘Kwatse Brug’ aan de vort van mijn dorp. (De kwade brug?) Ze namen weerwraak op de mensen die hen als kleine kat in het water hadden gedumpt, ik hoorde ‘bokkenpoten’ op de vervallen muren van ‘Den Ouden Uil’ kloppen. Bokkenpoten die de mensen lastig vielen…Toen spraken de dieren nog en lieten ze niet na van zich te laten horen…angst en zenuwachtigheid veroorzakend.

Sinds enkele jaren al zijn de mensen geneigd die fameuze zin om te vormen tot ‘heel, heel lang geleden, toen de kinderen nog op straat konden spelen’. Een zin, die misschien effe ongeloofwaardig klinkt. Hoe dan ook, geleidelijk aan maar zeker, en voor de meesten haast geruisloos en achter hun rug, brokkelde die oude zin af. Alsof de mensen voor de rest van hun leven niet meer naar de dieren hoefden te luisteren. Of dat de verlichte geesten van deze tijd tot het goedkope inzicht gekomen waren dat in hun leven

niets zo overtolligs en dus nutteloos was als die goede oude tijd.

De mensen verzonnen een nieuwe zin, omdat ze inderdaad op straat nauwelijks gestoord werden.

Hoe kwam het dat in onze straat Over d’Aa haast nooit lawaai hing? De schokkende wielen van een boerenkar en het gerinkel van de koperen bellen aan het hoofdstel van een braaf paard waren geen lawaai! “Er is niks zo stil als een paard”, zei smid Van Loenhout, als hij een paard besloeg. En de auto van dr. Kenis, die tweemaal per dag ons huis passeerde, smoorde alle geluid, want bij de grote en kleine mensen sloeg de nieuwsgierigheid toe. Dr.Kenis van Essen, een schim, onbereikbaar en onbeweeglijk achter het stuur van zijn wagen, eeuwig voor zich uitstarend. Ik heb de man nooit in levende lijve gezien. Heel vreemd toch dat die onbekende man mij zo bijgebleven is.

“Garnoot, garnoot!” We hoorden van verre de man met de bakfiets. Hij kwam uit de polders en voor 1 frank schudde hij een glaasje ongepelde garnalen in een puntzakje. Een herinnering aan een lekkernij die nooit vervaagd is. “ Aandacht, aandacht! Oud ijzer, koper, lood en zink en wij betalen de hoogste prijzen!’ Nee, er ging niet veel verloren en de stem van de oud-ijzerman was zo vertrouwd dat er de stilte niet door verstoord werd.

Vrede in onze straat, zo stil en veilig dat ook de paardenbloemen en het onkruid tussen de ‘dalsen’ (=dalstenen) van het fietspad en in de bermen van de sloot het ondervonden en volledig mochten uitbloeien. Die oeroude dagen, die blije dagen op het macadam in Overd’Aa…toen de kinderen nog op straat konden spelen…’

Voor de meisjes waren ‘touwtjespringen’, hinkelen en ‘één-twee-drij-bedot’ de ontspanning, de jongens toonden hun stoerheid liever met ‘buske-staamp’, knikkeren , repen en vooral met de geseltop spelen. Die spellen kwamen jaarlijks terug en, heel heel vreemd en totaal onaangekondigd altijd in dezelfde periode van

14

het jaar. Opeens was het er en gespeeld met een verwoedheid van jewelste. Giechelende meisjes in een frisse voorschoot, met lange mouwen en tot aan de hals dichtgeknoopt. De jongens bekommerden zich minder om hun kledij maar des te meer om hun kunnen. Met hun kin wezen ze elkaar, hun ogen zaten vol uitdaging. Wie van hen zou straks de handigste en de sterkste van de straat zijn?

TOUWTJESPRINGEN

Natuurlijk was het heerlijk voor ‘de meiden’. Het was geen school en ze hadden tijd om In groep staan te giechelen en te dansen of te zingen. Op die lentedag was het weer zo ver.

Plots hieven enkele meisjes een liedje aan.

‘Witte zwanen, zwarte zwanen, Wie wil mee naar Engeland varen?

Engeland is gesloten,De sleutel is gebroken.

Is er dan geen smid in ’t land Die de sleutel maken kan?’

Het liedje was nog niet volledig gezongen of een ander meisje stapte uit de groep, ontrolde een touw met twee houten handvaten en begon te springen. Ze sprong op met twee voeten tegelijk, als het touw de grond raakte. Even later liep een ander meisje met één voet springend. Maar touwtje springen kon ook gebeuren met twee, drie en meerdere meisjes.

KNIKKEREN

(Hoewel de knikkertijd zeer intens beleefd werd, heb ik heel mijn leven erkend dat ik er niet alles meer over wist. Waarschijnlijk boeide het spel me niet zo erg, omdat ik een arme luis was en ik speelde soms mee om niet uitgesloten te worden. Ten slotte, ik was niet de handigste om de knikker tussen mijn vinger en duim te plaatsen. Onkunde leidde tot ongeduld en rustig mikken en daarna ‘schieten’ lukten me niet dikwijls. Ik ervoer voor de eerste maal dat er in mijn dorpswereldje ‘bad boys’ leefden. De sterkeren, leerlingen van het 5de en 6de leerjaar, zochten me soms op. Ze hadden gezien dat ik toch enkele glazen knikkers had. Binnen de kortste keren werd ik ‘afgetruggeld’ (=afgetroggeld).

Er werd op de straat, op het tuinpad, op de speelplaats geknikkerd. Het was niet meer dan een dwang. Men liep ervoor vroeger van de tafel weg en nog vergat men er zijn huistaken voor. Goed of slecht weer? Dat maakte niet uit. Waarom knikkeren liever op de koude dagen van de herfst en met klamme handen gebeurde, bleef voor mij een raadsel. Er werd plagend gezegd dat de meisjes banger voor de kou waren dan de jongens. Waar of niet waar, maar de jongens liepen met deze uitspraak te koop.

Sommigen liepen rond met reuze bonken in hun knikkerbeurs. Ze rammelden met ketten, met stuiters, met grote veelkleurige bonken, terwijl ik het –aanvankelijk toch- met kleine bolletjes van gebakken leem ‘voor de pinnen’ moest komen.

Rudi Gommeren

15

Dialect op Den Uil

Nu met Pasen opnieuw een reeks van 5 woorden dialect. Eerlijk gezegd, het wordt elke keer moeilijker om nog woorden in het dialect te vinden, die hier ter plaatse gebruikt worden en die op zijn minst de ouderen onder ons nog kennen. Daarom een oproep om nieuwe woordjes door te sturen. Het mogen ook originele uitdrukkingen zijn, want die zijn soms bijzonder leuk, zoals bij voorbeeld ‘half zijn gat’.

Brakken : ‘Loop niet zo te brakken Piet’. Daarmee bedoelen we heen en weer lopen en niet goed weten waarheen. Tegen klein mannen zeggen ze soms ook ‘Dat is ne brakker’ of dat manneke is moeilijk in de gaten te houden .

Hertfreiter : ‘Jef is een echte hertfreiter’. We bedoelen dan een gierigaard, iemand die niet graag iets weggeeft en alles voor zich wil houden. De herkomst is in dit geval relatief logisch denk ik. Zijn eigen hart opeten (freiten) of geen gevoelens van medelijden of bekommernis tonen. Het woord wordt nog altijd veel gebruikt in onze contreien.

Keviedrager : ‘Ocharme, buurman Jan is nu ook keviedrager’. We willen zeggen buurman Jan is dood. Er zijn veel uitdrukkingen waarbij mensen willen zeggen dat iemand overleden is, zonder het woord dood te willen gebruiken. Zo ook bij voorbeeld Jan is het hoekske om. Er zijn vele

eufemismen van dood. Wie er nog kent stuur ze maar op.

Noesem : ‘Bert is echt nen noesem’. Met noesem willen we zeggen een vervelend aankomend ventje. Het woord werd vroeger veel gebruikt in Essen, maar is stilaan in de vergetelheid geraakt. Toch ouderen onder ons kennen het woord noesem nog. Waar het vandaan komt is onduidelijk. Het woord staat niet in de Van Dale.

Boven Jan : ‘ Onze Mil is eindelijk boven Jan’. We willen zeggen Mil is van zijn schulden verlost en stelt het weer goed op financieel of zakelijk vlak. We zeggen ook hij is boven water of hij verdrinkt niet meer in de schulden. Wat die Jan daarbij komt doen is mij een raadsel, want we zeggen niet ‘Onze Mil is boven Jef of boven Kees, nee hij is boven Jan.

Ik ben er zeker van dat jullie lezers nog heel wat uitdrukkingen kennen of eufemismen van dood zijn. Het zou leuk zijn die eens op te lijsten. Stuur maar door. Originele uitdrukkingen zijn bijzonder interessant. We staan er dikwijls niet bij stil omdat het zo Nederlands klinkt en helemaal niet op dialect lijkt, hoewel we de gebruikte woorden in een totaal andere betekenis gebruiken. Ik hoop er in de volgende Nieuwsplatform enkele te kunnen geven. Zoeken jullie mee ?

Guy Van den Broek

tijd vAn toenDialect op Den Uil

t

INTERVIEWOver Keldertrapken gesproken. Je hebt best wel wat spectaculaire dingen gedaan met ‘t Keldertrapken?

Ja, zeker met Music for Life: de zwembaden, het muggennet (met muggenmeppers verkopen in Antwerpen). Bij het eerste zwembad, hebben we alles op twee weken tijd gelast. Stel je voor drie(!) weken van idee tot rijdend zwembad! ‘s Morgens, winter, goed gevroren, doorstromer bevroren, dus het water koelde razendsnel af. De tweede keer waren we beter voorzien van verwarmingssysteem. Allemaal met gekregen materiaal: super! Uniek! Hartverwarmend. Goed doel, goed gevoel... De VRT die ons naar Leuven constant volgde. Schrijf maar op dat wij de toen jonge Bram Callens, nu eindredacteur van het nieuws, gelanceerd hebben.

Deze keer was het ook leuk dat we de ‘mannen’ van de Vlotter leerden kennen, zeker met de barbecue achteraf. De fuif in de loods gaf ons ook ... kippenvel. Mooi doek gemaakt, door de Vlotter. Nogmaals bedankt aan de tientallen sympathisanten.

Voor het opstellen van het reuzegrote muggennet op de parking van de Heuvelhal hadden we een supergrote kraan met eronder een gigantisch net. Je kon van in Nederland zien dat er in Essen iets te doen was. En dat terwijl het berekoud was (ver onder 0). We hadden een hoogtewerker ter beschikking. Daar konden de mensen mee naar boven gaan om een mooi uitzicht te krijgen over Essen en het muggennet. Het was zo koud dat mijn vinger bevroren was. Toen de VRT op bezoek was met een filmploeg nam ik ze mee op de hoogtewerker, maar boven hadden we een klein probleempje. We wilden naar beneden gaan, maar de hoogtewerker had het ook berekoud: geblokkeerd. Gelukkig

hadden de mannen van de brandweer nog warme helpende handen. Zo zijn we naar beneden geklauterd met hun ladder, met de cameraman, de geluidsman met zijn dikke Samson. Toestanden allemaal, een beetje vervelend (knipoog), maar dat blijft wel bij.

Maar soms doe je ook veel kleinere projectjes?

Ja, we hebben zo onder andere feestjes van de harmonies van Essen opgeluisterd. We deden sketchkes op de Flandria in ware Nicole en Hugo-stijl. Ik moest ooit ook

Deel II - Ief

17

in de Kadans in Wuustwezel de nocturne aankondigen. En dat deed ik toch wel erg origineel: in stappen. De eerste stap: ik kwam op in turnpak, en deed rare, heel hoge sprongen. Maar een stem zei: Nee, Yvan, niet in de nok turnen, nocturne! Aah, zei ik, ik kom direct terug. Toen ik terugkwam, had ik alleen een pantoffel voor mijn edele delen: en deed ik aan ‘nokt turnen’ (naakt turnen). De meeste mensen vonden het grappig, de dirigent niet. Het is wel jammer dat de dirigent er niet mee kan lachen, alhoewel wij maken vooral humor voor onszelf, dus dat valt wel mee. Nog zo’n voorbeeldje: tijdens hetzelfde concert vroegen we aan de koperblazers om een la te spelen. Zijn er ook houtblazers die een la kunnen? En toen kwam onze Stef met twee bladblazers binnen. Hij probeerde ook een la te spelen. Dat lukte niet, maar de mensen hun haar in de war, toupetjes in het rond. Opnieuw vonden wij het wel leuk. We knutselen een grote taart (op het laatste nippertje natuurlijk, diezelfde zaterdagvoormiddag): 3 verdiepingen, verrijdbaar op wieltjes, maar we hadden de afmetingen niet goed nagegaan. De taart kon amper op het podium.

Ik speel ook graag mee met eenmalige zaken. Zo speelde ik ooit Klaveren vrouwke of was ik Elias de Beukelaer, dat is de man van de terechtstelling op de Raayberg. Bij de stoet van 850 jaar Essen was ik stalknecht. Ik droeg een

oude broek en een oude vest, echte oude kleren. Maria Gommeren, de mevrouw die verantwoordelijk was voor de kleren, had er op gehamerd om alles heel netjes en proper te houden. Ik moest als stalknecht stront opkuisen (en heb ook mest gegeten (!), echt waar, we doen al eens zot) en daarna ben ik met mijn broek en vest in de Vest (de gracht bij de Oude Pastorij) gedoken. En dat is geen proper water. Sorry Maria.

Over ‘knutselen’ gesproken. Jullie doen ook vaak mee aan de carnavalsstoet?

Ja. Zo bouwden we ooit het sterfbed van koningin Fabiola bij ACD in de loods. Maar toen het bed naar buiten gereden moest worden, scheelde het slechts 4 cm, anders hadden we de wagen moeten verbouwen. Eén dag bouwen en al bijna te hoog voor de poort! Eén van de leukste carnavalsthema’s was de ‘ophokchinees’. Tim speelde de gokchinees. Ik speelde een ‘opgehokte’ vogel in een kooi met de vogelgriep of de vogelpest. De mensen mochten mij pesten door met een buis op mijn kop te slaan of ze konden er ook voor gokken om mij nat te kappen. Het vroor, en ik was kletsnat. Dus ... Het was maar een klein kanariepietje. Ook een goeie was toen we een reclamespotje van Belgacom naspeelden: iemand die belde terwijl hij achter een auto op de grond meesleep, doordat hij met zijn sjaal tussen de deur was blijven steken. Ik speelde het exact na en ik heb heel de carnavalstoet achter een auto gehangen, op de grond met een sjaal.

Ik speelde ooit ook Kadhafi. Of ‘Volgwagen Vorst’: ik was een bibberende Albert (vorst, he?). Las Boom en Sven IJs in de après Stibar, of de bibberende paus of Femke Vandendriessche met haar mechanische doping, Gaston of Gastina van Tichelt, Elio Di Rupo… We hebben al veel gedaan. We zijn ooit eens op tijd klaar geweest met de wagen….Nee, grapje. We zijn ALTIJD te laat. Dat komt omdat we heel actueel willen zijn. Het nieuws toen Eddy Wally stierf was ‘s morgens op de

18

radio en toen hebben wij onze wagen nog helemaal aangepast. Meestal beginnen we zaterdagochtend. We waren ooit bij Hans van der Mast in de Rijkmaker. Hans had enkel een as met twee wielen voorzien, zonder dissel, zonder bak.... We vroegen ons af hoe we er een wagen van gingen bouwen. Iemand zei toen: We moeten beginnen ‘met een bodempje leggen’, als in iets eten voor je alcohol gaat drinken. We vonden dat zo grappig dat we eerst 2 uur lang bier gedronken hebben. Alleen maar om die mop te vieren. Ooit waren we zo laat dat we niet meer te voet ons wagentje naar Essen konden brengen.

Hoe doe je dat?

Ik ging in de koffer van de bus van Tim Pockelé zitten en hield gewoon met twee handen het wagentje vast. Gewoon is eigenlijk niet juist, het wagentje was heel zwaar. Aan het wagentje hadden we een olievat gelast en gevuld met water. Wij reden tegen 50 per uur over de Nieuwmoersesteenweg en ik speelde... trekhaak. Onverantwoord, maar wel een leuk verhaal om te vertellen. (lacht)

Heb je nog meer leuke verhaaltjes, maar dan verantwoord?

Ooit waren we op weekend met Keldertrapken in de buurt van Reims. David en ik wilden beslist buiten slapen. Dus wij legden onze matras en slaapzak buiten. ‘s Morgens bekeken wij onze slaapzak en die was vol met donkerblauwe kraaienkak. De kak was donkerblauw van de bessen van de boom waaronder wij lagen te slapen. Maar het weekend was geweldig! Het was een heel gezellig weekend. We noemden het ons Champagneweekend: we hebben een beetje champagne gedronken en heel veel bier.

Je staat ook graag op filmpjes?

Ik heb al veel filmrollen op mijn conto. Ik was ooit zeemeermin. Of een zwemmer bij ijskoude temperaturen, het water was

7 graden. Ik ben ook beer, visser, vogel, vogel en vogel geweest. Ik speelde ooit prins Albert die een prins Albert (piercing) liet zetten in de tattooshop. Ik zwom in de vijver bij de inkom van ziekenhuis Gasthuisberg Leuven. Noem maar op. De filmpjes vind je nog op YouTube. Op You Tube vind je ook dat ik standup gedaan heb in de Arabieren. Dat waren eerst workshops: enkele zaterdagen oefenen en ons gewoon amuseren. Nadien een show in de Arabieren. De eerste keer was het heel plezant, ik had goed materiaal en dat werkte goed. Met een beetje gebrek aan tijd was het de tweede keer een beetje minder, maar ik zal er altijd voor staan te springen om het nog eens te doen. Want afgaan als een gieter, is ook leuk. Vooral in Afghanistan. Ah ja, bij Evores (een project van o.a. Chris Van Hees) heb ik ooit ook een Afghaan gespeeld, die afging met een gieter. Maar de meesten snapten het niet zo goed. Maar zoals gezegd, humor doen we ook voor onszelf. Ah ja, ook een leuke: ik heb, ook voor een filmpje, ooit bokstraining gekregen van Freddy de Kerpel.

Je hoort het. Gaan werken. Af en toe eens heel zot doen. Veel plezier maken. Anderen helpen. Een goed doel steunen. Toneel spelen. Nog eens zot doen. Een carnavalswagen bouwen. Eens op reis gaan. Nog eens zot doen. Den Ief valt niet kort te omschrijven. Ik hoop met dit interview toch een tipje van zijn sluier op te heffen. Ief, bedankt voor je toffe verhalen. En als je nu de volgende 10 jaar nog wat extra ‘levenservaring’ opdoet, spreken we in 2030 af voor deel 3. Ok?

19

Den UilNieuwsplatformVoor al uw vragen en/of opmerkingen kan u terecht op onze web-

site of stuur ons een mailtje!

www.nieuwsplatformdenuil.beinfo@nieuwsplatformdenuil.be