eBook

“Improviserenoverde5basisakkoorden”Leerstapvoorstapde5basisakkoordenbijhetimproviserenbeheersenentoepassenopjazzstandardsuithetRealBookWernerJanssen

onlineimprovisatiecursussenvoormuzikantendieimproviserenzienalsmiddelvoorpersoonljkegroei,opelkinstrument,inelkestijlenelkniveauwww.improcircle.nl

2

InhoudPag.2 InhoudPag.3 1.IntroductiePag.4 2.MijnverhaalPag.5 3.Help,improviserenhoemoetdat?Pag.6 4.Beperkendeovertuigingenbijhetimproviseren Pag.7 5.Watiseenakkoord?Pag.8 6.DevijfbasisakkoordenuithetRealBookPag.10 7.StappenplanvoorhetsuccesvolinstuderenvanjazzstandardsPag.12 8.Hoeverder?

3

1.IntroductieVindjehetookgeweldigomjeeigensolo’stespelenovermuziek?Metjouwfavorietepopsongmeejammenofmeteenbegeleidingstrackvaneenjazzstandardimproviseren?Datgeeftlekkerveelenergieendoorjefantasieenopjegehoorkomjeeenheeleind,maarjehoortookdatnietalleskloptenblijftinherhalingvervallen.Hetstoortje,maarjeweetnietgoedhoejeverderkuntkomen.Jehebtmisschienweleensakkoordsymbolengezien,maarweetnietgoedwatzebetekenenenhebtalhelemaalgeenideehoejejeditooiteigenkuntmaken.Jeweetnietwaarjemoetbeginnen.Ofmisschienhebjejeweleensverdieptindezestof,maarmerktejedatjeeenstukspontantiteitverlooralsjeooknogeensaanaldieregelsmoestdenken.Misschiengeeftditjehetgevoeldatjenietallesuithaaltwaterinjezit,ofdatjemetanderemensenerbijjenietzogoeddurftteuitenopjemuziekinstrument.Maarstiekumdenkje“datwilikook”alsjedananderenhoortspelendieogenschijnlijkmoeiteloosdeenenadeandereprachtigeimprovisatiespelenophuninstrument.Enhetgoedenieuwsisdatjijditookgewoonkuntleren!Alsjewiltlerenhoejeditallemaalkuntdoorbreken,leesdansneldetipsuitmijnEbookenpaszetoealsjegaatoefenen.Metgericht15minutenoefenenperdagkaniedereenlerenimproviserenoverakkoorden!Metalsresultatendatje

• meervrijheidervaartbijhetimproviseren• meercontrolehebtoverwat,waaromenwanneerjespeelt• beterhoortdatjouwnotenkloppenmetdeonderliggendeakkoorden• metmeerzelfvertrouwenspeelt• meertijdoverhoudtvooranderedingen,omdatjeefficiënteroefent• meergeldoverhoudt,omdatjeminderengerichterleskuntnemen

InditeBookmaakjekennismetdevijfbasisakkoordenbijhetimproviseren.ZekomenvoorinpopmuziekeninhetRealBook.DitboekwordtookwelhetAmericanSongbookgenoemdenbevatdieamerikaansesongsdiehunoorspronghebbenindeBroadwaymusicalsvandejaren30vande20eeeuw.BekendecomponistenzijnIraenGeorgeGershwin,IrvingBerlin,HoagyCarmichael,HaroldArlen,ColePorterenJeromeKern.DenkaanAllofMe,Mysecretlove,StellabyStarlight,AutumnLeaves,BodyandSoul,LoverMan,Iloveyouenaldieanderehonderdenprachtigesongs.

VocalistenalsFrankSinatra,NatenKingCole,EllaFitzgerald,SarahVaughn,MelTormeenmeerrecent,MichaelBubleenDianaKrall,zijnbekendevertolkersvandeliederenuithetAmericanSongbook.Ditoeuvrevormtookdebasiswaaropbekendeinstrumentalistenuitdejazz,zoalsonderandereCharlieParker,MilesDavis,DizzyGillespie,StanGetz,BudPowell,DukeEllington,BillEvans,ChetBakerenJohnColtranehunjazztaalhebbenontwikkeldenverdervormgegeven.

4

2.MijnverhaalOpmijnvijfdeleerdeikvanmijnvaderdesopraansaxofoontebespelen.ToenikrondmijnzestiendebegonmetimproviserenwasikgefascineerddoorhetspelenmeteenritmesectieenspeeldehetenenahetanderenummermeemetmijnmeespeelCDcollectie.Ikvondhetwellekkerklinkenenhetwaseenleukemanierommezelfteuitenopmijnsaxofoon.Ikkwamnietechtverderenspeeldenatweejaarnogsteedsdezelfdedingen.Iksnapteweinigvandieakkoordsymbolenendeedmaarwat.Aanvankelijkdeerdemijdatniet,maarnaeentijdfrustreerdehetmijdatikgeenstructuurkonontdekkenomergriptekrijgen,terwijlanderen,geraffineerd,deenemooienootnadeandereuithunmouwlekenteschudden.Opdemiddelbareschoolvondikhetaltijdalleukomaanmezelf‘savondsnogeensdelesstofvandiedagtestructurerenenhardopuitteleggen,zodatikhetechthelemaalbegreep.Indietijdhebikdebasisgelegdomanderenteondewijzen.Hoewelikmetveelenthousiasmemuziekmaakteendiverseprijzenindewachtsleepte,koosikvoordestudieWiskundeaandeUniversiteitomzekerdertezijnvanwerk.IkwerdsteedsbedrevenerindeWiskunde,maarhetUniversumhadandereplannenmetme.Tijdenssommigeconcertendieikindietijdgaf,ikspeeldehoofdzakelijkklassiekemuziek,gebeurdehetweleensdatikineensoorttranceraakte.Volmaaktgelukkigenvervuldvanvredekeekikvanboventoenaarmijnlichaameninstrument,waaruitvanhogerhandbestuurd,klankenalseenwittegloedneerdaal-denophetpubliek.Ikdenkdatdithetbestetevergelijkenismetwatmensenmeteenbijna-doodervaringweleenszeggen.Opvallendveelmensenuithetpubliekkwamendannaafloopgeëmotioneerdnaarmetoeenzeidendatmijnmuziekhunzohadgeraakt.Vanaftoenwildeikalleennogmaardezevrededelen.IkkreegeengoedbetaaldebaanbijvliegtuigfabrikantFokker.Dezementalebezigheidbrachtmijnietbepaaldindehogeresferenwaarikzograagwilzijn.NawerktijdoefendeikdaaromstugdoorindeverlatenkantorenvandeResearchafdeling.IkdeedtoelatingophetConservatoriumenwerdooknogeensaangenomen.Mijngrotedroomzouweleensuitkunnenkomen,maarikhadookeengoedebaan.Help,watnu?HetUniversumschootweer“tehulp”………dedagnadetoelatingwerdikalsenigeopdeafdelingontslagenvanwegeeenreorganisatie.EenmaalophetConservatoriummoesthetroerom,wantmijnleraarwasgeïrriteerdoverallelelijkenotendieikspeeldeenikhadookniethetjuistevocabulaire.Ikmoestdusopmijninstrumentopniewlerenpratenindetaalvandejazzmuziek.Ominmijnlevensonderhoudtekunnenvoorzienwerkteikoverdagbijeensoftwarebedrijfenhaddusmaarbeperktetijdenenergieomtestuderen.Hierboodmijnwiskundestudieuitkomst,wantikwasgewendomoverzichttecreëreneninlogischestappentedenken.Ikkonzoefficiëntstuderenenstapvoorstapbeterworden.IkhadsneldoordaterinhetAmericanSongbookinessentieeigenlijkmaarvijfakkoordenzijn.Datisteoverzien.Hetkwartjegingvallentoenikmerealiseerdedatergeenéénopéénrelatieisoptussenakkoordentoonladder,maardathetvandesituatieafhangtwanneerjewelketoonladderopeenakkoordspeelt.Ikgingsolo’snaspelenenonthielddebasiswoordjesdieanderenspeeldenopdeakkoordendieiktegenkwam.Deze“licks”reegikaaneentotmuzikalebreiwerkjes.Ditgafmedevrijheidomopeenwillekeurigetoontebeginnenendanmijnimprovisatieopeengoedemanieraftemakenennooitverlegentezittenomwoordjes.Ookverbeterdeikmijntiming,jazzgeluidenopvattingdooranderentekopiëren.

BinnentweejaarhadikmediteigengemaakteninmiddelsbenikregelmatigtezienopTV,treedikopmethetMetropoleOrkest,hetorkestvandeLuchtmacht,deWDRBigBand,deKonradKoselleckBigBand,zangeresTaniaKrossenhetClazzEnsembleengeefikworkshops,privelesenonlinecursussenoverimprovisatie.Enhetmooieisdatjijooksnelbeterkuntlerenimproviserenmetmijnefficiëntemethodes!Ikgenieterontzettendvanalsmijnleerlingenmijntipstoepasseneninkortetijderbeterdoorgaanspelenenmeerzelfvertrouwenontwikkelen.Mijndroomisomeenmooierewereldtemakendooriederemuzikanttehelpendemuziekdiediepvanbinnenzitmetvertrouwenenpleziertelatenspelen.Datdoeikinonlinecursussen,liveworkshops,enspecialecompositiesvoorHaFaorkestenwaarmeeechtiedereenkanlerenimproviseren.

5

3.Help,improviseren,hoemoetdat?Alsjeimproviseertdanbedenkjejouweigenmuziekenvoertdezenagenoegtegelijkertijduit.Jebenttegelijkertijdcomponistenuitvoerder!Waarkomtdiefantasievandaan?Diemuziekkomtergensdiepvanbinnen.Hetheefttemakenmetjevoorstellingsvermogen.Afhankelijkvanjedurfendemuziekdiejehebtopgeslageninjouwgeheugen,speeljebijvoorkeurheelklassiek,bluesy,ofmisschienlekkerfunky.Meestalwordtergeïmproviseerdindejazz-enpopmuziek,maarerkannatuurlijkinelkestijlgeïmpro-viseerdworden,denkmaaraandeeeuwenoudetraditieomopkerkorgelteimproviseren.Hoeweljeookvrijkuntimproviseren,ishetgebruikelijkteimproviserenineenbepaaldetoonsoort.JekentvastweldieboekenofBigBandstukkenwaarakkoordsymboleninstaan.Enomjoute“helpen”staatervaakperakkoordeentoonladderbijdiejemoetgebruikeninjeimprovisatie.Goedbedoeld,maarvaakzijndegekozenakkoordenenladdersdiscutabel.Bovendienkrijgjehele“verticale”improvisatiesalsjeperakkoordsteedseenandereladder“moet”spelen.OpheteneakkoordladderAenmeteendaarnaladderBenzovoort.Moeilijkbijtehoudenterwijljespeelt.Hetisbijnaonmogelijkomzonogspontaantespelen.Zoginghetbijmijook,totdatikeenveelmuzikaleremanierontdekte1.Alsjebegintmetimproviserenwordterdaaromvaakbegonnenmeteenakkoordenschemawaarjemetéénladderoverhetheleschemakuntspelen.EenbekendvoorbeeldisdeBluesladder.SpeeljeeenBluesinF,dankunjeopalleakkoordendeBluesladdervanFspelen.Voordeelisdatjejekuntconcentrerenopjemuzikaleverhaal,jetimingenjegeluid.Maarerisookeenbelangrijknadeel:naeentijdjegaathetvoorjezelfenzekervoorjeeventuelepubliekvervelen.Enbovendienverdwaaljezomakkelijkinhetakkordenschema.Hetklinktveelgeraffineerderalsjejuistgebruikmaaktvandeverschillendemogelijkhedendiedeonderliggendeakkoordenbieden.InditEbookleerjestrategieënomditopeenmakkelijkeenefficiëntemaniertebeheersen.Danhoudjeooknogeenstijdovervoorandereleukedingenenbespaarjegeld,wantjehoeftjeminderlessentenemen.

1dezemethodemaaktgebruikvan“GuideToneLines”enkomtinhoofdstuk7aanbod

6

4.Beperkendeovertuigingenbijhetimproviseren

Alsjebeteroverakkoordenwiltlerenimproviseren,danweetjewaarschijnlijknietwaarjemoetbeginnenindeveelvoudaangoedbedoeldeadviezenenstudieboeken.Hetisooknietbepaaldaantrek-kelijkomeerstinboekentemoetenduikenterwijljijnoujuistlekkerwiltspelenopjeinstrument.Theorielijktweleengrootoerwoudwaarinjesneljeoriëntatiekwijtraaktendaarombeginjeermaarlievernietaan,ofgeefjehetmaarop.Diekerendatjealeensprobeerdebewusttoonladderstegebruikenwerdjewaarschijnlijkooknogeenshierinbevestigd,omdatjemerktedatdittenkostegingvanjespeelplezierenspontaniteit,tweebelangrijkeingrediënten.Tenzijjetotde0,0001%vandemensheidhoortdieopgehoorallenuancesvanakkoordenhorenenditmeteenintuïtiefkunnenvertalennaarhuninstrument,zijndemindenhetgehoortochdemeestbetrouwbareingangenomgeraffineerdertelerenimproviseren.InditEbookleerjeenkelebasisbeginselenvanakkoordenleerinJip-enJanneketaal,zodatjijopeenmakkelijkemanierzelfstandigendoelgerichtbeterkuntlerenimproviseren.Alsjehierbedrevenerinwordtervaarjezekermeercontroleenspeelplezier,omdatjehoortdatwatjespeeltverbandhoudtmetdeonderliggendeakkoorden.Enhoemeermogelijkhedenjeontdekt,hoemakkelijkerjespontaankuntkiezentussenalleuitwegendiejekent.Eenanderevaakvoorkomendebelemmeringisdatje“verdwaalt”inhetakkoordenschema.Eenmaaldewegkwijtspeeljezomaarwatenopjemuzikaleintuïtiebrengjeheternogaardigvanaf.Ommeercontroletehebbenkunjehetbestezinnenmakenvanviermaten.Wenoemendittrouwensde”viermatenfrasering”.InditeBookkrijgjeeenanderhouvastcadeau,zodatjenooitmeerhoeftteverdwalenineenakkoordenschema.Endatmetslechts15minutenoefenenperdag!Eenlaatstebeperkingvormtvaakdeangstomfoutentemaken.Improviserenkunjealleenmaarlerendoorhettedoen.StajezelftoedatjemaglerenenJOUWauthentiekeverhaalmagvertellenopjeinstrument.Probeerjenietsaantetrekkenvananderen,behalvevanopbouwendefeedback.Samengevatuitmijneigenervaringzijndebelangrijkstebelemmeringenbijhetimproviserendusangstvoordeondoorzichtigheidenmoeilijkheidvantheorie,hetonvermogendecontroletehoudenendanteverdwalenentenslottedurf,hetstemmetjeinjehoofddatzegtdatallesperfectmoet.Engelukkigkunjehierbeterinworden.IkgeefjemijntipsinditeBook.

7

5.Watiseenakkoord?Elkmuziekstukbestaatuitmelodie,ritmeenharmonie.Demelodieisdetekstdiegezongenwordtofdelijndiejemeefluitbijeenlied.Hetritmeheefttemakenmetdebewegingindemuziek,dustempoende“groove”.Jazzsongswordenvaakineen“swingfeel”gespeeld.AnderegrooveszijnFunk,dezwoeleBossaNova,ofmisschienwelReggae.Ookeenmarsofeenwalszijnvoorbeeldenvangrooves.Deharmonieishetonderliggendeklankpaletdatervoorzorgtdathetmuziekstukeenbepaaldgevoeloproepteneensfeerkrijgt.Denkaaneenvrolijklied,eenmysterieus,ofeenmelancholischgevoel.Ditklankpaletkanbestaanuitéénenkeletoondieeentijdjeduurt.Misschieneenbeetjesaai,bijvoorbeeldprimavooreenoostersemeditatie.Hetklankpaletkanookbestaanuittweetonendietegelijkklinken.Ditisalinteressanter,wanthetgeeftmeermogelijkheden.Indeouderewesterseklassiekemuziekwordtdeharmonischebasismeestalgevormddoordrieklanken,juist,drietonentegelijk.LuistermaareensnaarMozartwatjemetdezerelatiefeenvoudigeharmonieallemaalkuntdoen.Nagenoegallekinderliedjeskunjeharmoniserenmetdrieklanken.Indejazzmuziekwordtermeestalgeïmproviseerdoverakkoorden,tenminsteviertonentegelijk.EveneenstukjetheorieinJip-enJanneketaal,doejemee?

Deafstandtussentweetonennoemenweeeninterval.Zo’nhalvetoonnoemenweeen“kleinesecunde”eneenheletooneen“grotesecunde”.Bijdrieklankenenakkoordenspeeltde“terts”eengroterol.Een“kleineterts”isdriehalvetoonafstanden(bijvoorbeeldvanCnaarEs)eneen“groteterts“isvierhalvetoonafstan-den(bijvoorbeeldC-E).Jekuntjeeenakkoordvoorstellenalseenflatgebouwmetminimaaldrieverdiepingen.Elkeverdiepingligteentertshogerdandevorigeverdieping.Debeganegrondishetfundamentwaarophetakkoordisgebouwd,de“grondtoon”.Heefthetakkoordeenkleinetertsdanisdeeersteverdiepingvanhetflatge-bouweenbeetjelagerdanwanneerdetertsgrootis.Detweedeetage,weereenkleineofgrotetertshoger,heet“kwint”endederdeetage,weereentertshoger,heet“septiem”.Jekuntjevoorstellendatjesteedsanderecombinatieskuntmakenalsjekleineofgrotetertsenopelkaarstapelt.Alsjepianoofeenanderakkoordinstrumentbespeeltdanmoetjemaareensarchitectwordenvanflatgebouwenmetverschillendeetagesendeakkoordtonentegelijkindrukken.Ookalsjegeenakkoordinstrumentspeeltkunjejetrouwenstocheenvoorstellingvanmakenvandezeakkoorden,doordeakkoordtonennaelkaartespelen.Enwatisnuzoverrassend?HetheleAmericanSongbook,metmeerdan500prachtigesongsisbijnahelemaalteherleidentotslechtsvijfbasisakkoorden.Alsjedezeakkoordenbeheerstdanhebjeookdebasisomteimproviserenzonder“foute”noten,wantakkoordtonenklinkennatuurlijkaltijdgoed.Zorgdusdatjevandezevijfakkoordenalleakkoordtonenkentengebruikdezeinjesolo.Deeerstekeerlijktdatmisschienlastig,maarjekomtsteedsdezeakkoordentegenendanwordthetsteedsmakkelijker,hetzijnerperslotvanrekeningslechtsvijf.Inhetvolgendehoofdstukstaanweindetailstilbijdevijfbasisakkoordenenhebikzevoorjeopeenrijtjegezet.

Eenpianoheeftwitteenzwartetoetsen.Detoon-aftstandtussendewittetoetsenissteedsprecieséén,behalvetussenEenF,resp.BenC.Metdezwartetoetsenkunjeeenhalvetoonafstandverhogenofverlagen.DezwartetoetstussenCenDheetCis(1/2verhogenvanuitC)ofDes(1/2verlagenvanuitD).

8

6.DevijfbasisakkoordenuithetRealBook6.1Hetmajeur7akkoordAlsweopdegrondtoonachtereenvolgenseengroteterts,eenkleineenweereengrotetertsstapelen,dannoemenweditakkoordhet“majeur7akkoord”.AlswealsgrondtoonCkiezen,danbestaathetakkoordCMajeur7uitC,E,GenB.Omditakkoordtebeluisteren,klikjeopdezelinkhttp://www.improcircle.nl/5-basisakkoorden-c-majeur-7/.DitakkoordwordtgenoteerdalsCmaj7,CM7,CΔ, of CΔ7.

6.2Hetmineur7akkoordHetmineur7akkoordkrijgenwealsweopdegrondtooneersteenkleinetertsstapelenenvervolgenseengrotetertsenweereenkleineterts.MetgrondtoonCdusC–Es–G–Bes,genoteerdalsCm7ofCmi7.Beluisterditakkoordviadelinkhttp://www.improcircle.nl/5-basisakkoorden-cmi7-mp3-2/.

6.3HetdominantseptiemakkoordAlsweopdegrondtoonachtereenvolgenseengroteterts,eenkleineennogeenkeereenkleinetertsstapelen,dannoemenweditakkoordhet“dominantseptiemakkoord”,ofookwelkortweg“dominant”.Ditakkoordspeelteenheelbelangrijkerolomdatjemetditakkoordvanuitdeenetoonsoortnaardeanderekuntoverstappen.Hetisalseenloopbrugdiedeverbindendeschakelvormttussendeeneflatendeandere.MetgrondtoonChebbenweC–E–GenBesenhetwordgenoteerdalsC7.Omditakkoordtebeluisterenklikjeopdezelinkhttp://www.improcircle.nl/5-basisakkoorden-c7-mp3-2/

6.4HethalfverminderdakkoordAlsweopdegrondtoonachtereenvolgenstweekeereenkleinetertsentenslotteeengrotetertsstapelen,dannoemenweditakkoordhet“halfverminderdakkoord”.MetgrondtoonCkrijgenwedanC–Es–Ges–Bes.HetwordtgenoteerdalsCΦ,Cm7b5,ofCmi7b5.Beluisterditakkoordviadezehttp://www.improcircle.nl/5-basisakkoorden-cm7b5-mp3-2/

6.5HetverminderdakkoordAlsweopdegrondtoondriemaaleenkleinetertsstapelen,dannoemenweditakkoordhet“verminderdakkoord”.MetgrondtoonChebbenwedanC–Es–Ges–A.Ditiseengrappigakkoord,wantalsweeenwillekeurigeandere“etage”vanditakkoordalsbegangegrond(grondtoon)zoudennemenendansteedseenkleinetertszoudenstapelendanhoudenweprecieshetzelfdeakkoord.Hetverminderdakkoord,ookwel“dimished”ofkortweg“dim”geheten,noemenwe“symmetrisch”.Beluisterhetakkoordviadelinkhttp://www.improcircle.nl/5-basisakkoorden-cdim-mp3-2/Zijnerdangeenandereakkoorden?Ja,erzijnnogandereakkoorden,zekerindeklassiekmuziek.MaardeakkoordendiejeinhetRealBooktegenkomtzijnvariantenvandevijfbasisakkoorden.HierondervindjedevijfbasisakkoordenuithetAmericanSongbook,vanuitgrondtoonC.

9

Copyright © www.improcircle.nl 2016

CŒ„Š7

C‹7

2

C73

C‹7(b5)

4

Cº5

44&formule : grote terts + kleine terts + grote terts (of 4 x 1/2 + 3 x 1/2 + 4 x 1/2 )

1. MAJEUR 7 AKKOORD, notatie : (spreek uit "C majeur 7", ook wel genoteerd als C Ü

De vijf meest voorkomende akkoorden uit het Real Book (Jazz standards)

&formule : kleine terts + grote terts + kleine terts (of 3 x 1/2 + 4 x 1/2 + 3x1/2 )

2. MINEUR 7 AKKOORD, notatie : (spreek uit "C mineur 7")

&formule : grote terts + kleine terts + kleine terts (of 4 x 1/2 + 3 x 1/2 + 3 x 1/2 )

3. DOMINANT SEPTIEM AKKOORD, kortweg "DOMINANT" genoemd, notatie : (spreek uit "C 7")

&formule : kleine terts + kleine terts + grote terts (of 3 x 1/2 + 3 x 1/2 + 4 x 1/2 )

4. HALF VERMINDERD AKKOORD, notatie : (spreek uit "C halfverminderd", vaak genoteerd als C ø)

&5. VERMINDERD AKKOORD, notatie :

formule : kleine terts + kleine terts + kleine terts (of 3 x 1/2 + 3x 1/2 + 3 x 1/2 )

(spreek uit C verminderd of C dim(inished), ook wel genoteerd als Cdim)

wwww

wwwwbb

wwwwbn

wwwwbbb

wwwwbb

10

7.StappenplanvoorhetsuccesvolinstuderenvanjazzstandardsAlsjedevijfbasisakkoordenenigszinsbeheerst,dankunjezetoegaanpassenopdesongsvanhetAmericanSongbook.Daargaathettenslotteom.Ikhebeenstappenplanvoorjegemaakthoejecontrolekuntkrijgenoverelkejazzstandard.Leessnelverderenalsjeca15minutenperdaggerichtoefent,gajemetsnellestappensteedsbeterspelen!Stap1.LeerdemelodieUITJEHOOFDJekuntdemelodiezienalsdemooisteimprovisatiedieerooitgemaaktisbijhetakkoordenschema.Eengoedesologrijptsomsterugopdemelodie.Hetisdeleidraadvoorjezelfendeluisteraarwaarjebentinhetakkoordenschema,dusprobeersteedsdemelodiemeetehoreninjehoofdalsjeimproviseert.Speelmeemeteenopnameofmeteenplayalongtrackengadoortotdatjedemelodiebeheerst.Jemagvanbladbeginnen,maardemelodiebeklijftbeteralsjehetmeteenuithethoofdleert.Stap2.LeerdebaslijnUITJEHOOFDJekuntdebaslijnlezenuithetakkoordenschema.Ditisdegrondtoon(ookwel“root”geheten)vanelkakkoord.Alsjegrondtonenuitjehoofdkent,danweetjewaarjebentenwaarjenaartoegaatinhetakkoordenschema.Ziehetalseenschipdatnavigeertvandeeneboeinaardeandereomzijnbestemmingtebereiken.Speeldezebasnotenalshelenoten,dusgeenanderetonenerbij.Netzolangtotdathetjehelemaaluithethoofdkent.Jekuntditookoefenenenjegeheugentrainenalsjeonderwegbentnaarjewerkdoordebaslijnzachtjesmeetezingenmeteenopnameofplayalongtrack,ofgewoonuithethoofd.Stap3.LeeralleakkoordenUITJEHOOFDElkeakkoordheefteengrondtoon(diehebjeinstap2aluithethoofdgeleerd),eenterts,(3)eenkwint(5)eneenseptiem(7).Opeenakkoordinstrumentkunjedezetegelijkspelen,maaropeenblaas-instrumentkunjealleendeafzonderlijkeakkoordtonenspelen.Ditheeteen“arpeggio”.Zokrijgjetocheenideevandeklankvanhetakkoord.Deakkoordtonenklinkennatuurlijkaltijdgoedinjesolo.Leerdusdevierakkoordtonenuitjehoofdenspeelzevanbenedennaarbovenenomgekeerdenookdoorelkaar.Alsjegaatimproviserendanverpakjeeenofmeerdereakkoordtonenperakkoordinjeimprovisatietoteenmooimuzikaalverhaal.Ditismisschienweldelastigstestap,vooralinhetbegin.Alsjehetlastigvindtomdezeakkoordenuithethoofdteleren,kunjeookstapvoorstapopbouwen:Beginmetdegrondtoonenterts,(allebeialshalvenoten,ofeenritmedatbeterpastbijdegroovevanderitmesectie).Voegdandekwintentenslottehetseptiemtoe.Jekuntdanvierkwartnotenspelen.Jekunthiermeevariërendoorsomsindevolgorde1-3-5-7tespelen,maarookomgekeerd7-5-3-1.Alsjewatverderbentkunjeditookmeerrandomdoen.Somswordtergeenakkoordgespeeld,maareendrieklank,danontbreekthetseptiem.Stap4.Speeleen“walkingbass”lijnIndevoorgaandestappenhebbenweheel“verticaal”geoefend.Wehebbensteedselkakkoordafzonderlijkbekeken.Eenjazzstandardbevatnatuurlijkmeerdereakkoordeneneengoedelijninjesolokrijgjealsjedezeakkoordenmetelkaarverbindt.Danisdefocushorizontaal.Eengoedemethodeomtehorenhoedeakkoordenelkaaropvolgenishetspelenvaneen“walkingbass”lijn.Ditiseenlijnvankwartnoten,waarbijdeakkoordtonengespeeldworden.Beginmetdegrondtoonen

11

speeldaneenlogischelijnkwartnotennaarhetvolgendeakkoordtoe.Dekunstisomdenootwaarjeuitkomtzodichtmogelijktelatenaansluitenbijdelaatstenootvanhetakkoordwaarjevandaankwam.Jehoeftdusnietsteedsbijelkakkoordopdegrondtoontebeginnen,maareenbassistzalwelaltijddegrondtoonindebaslijnverwerken.Alsjehierbedrevenerinwordt,merkjedathetookleukisombehalveakkoordtonen,somsookchromatischetonentespelen.Ditwordendoorgangsnotengenoemd.Dezewerkenalseensoortcementtussendeakkoorden.Stap5.OnderzoekdeGuideToneLines,of“slootjespringentussendeakkoorden”Denummeréénmethodeomgriptekrijgenophethorizontaalverbindenvanakkoordenishetonderzoekenvande“guidetonelines”.Ditiseenhorizontalelijnvaneenwilekeurigeakkoordtoonuitheteneakkoordnaardedichtstbijzijndeakkoordtoonuithetvolgendeakkoordenweerverder,etc.Aangezieneenakkoordinprincipeviertonenheeft,hebjeviermogelijkevertrekpunten.Onderzoekvanelkvertrekpunthoediedoorhetschemazoumoetenbewegen.Datwilzeggen,zoelegantmogelijk,metkleinestappen.Sommigelijnenblijkenmooiertezijndanandere.Denkaanakkoordenalsweilandenmeteenslootjeertussen.Alsjevanhetenenaarhetandereakkoordspeelt,stapjealshetwareovereenslootje.Jedoetditliefstwaarhetslootjezosmalmogelijkis,misschienzelfswaarhetslootjezosmalisdatjeniethoefttespringen.Jekuntdithetbesteaandehandvanhetvolgendereceptoefenen:

1. speelhelenoten(vanviertellen)2. voegeenritmetoe,datbijdegroovevanderitmesectiepast,maarhouddenoothetzelfde.3. Jekuntdenooteenbeetjeomspelenmetanderenoten.Ditkunnenandereakkoordtonenzijn,

maarooknotenuiteentoonladderdieophetakkoordpast.Aanheteindvandemaatspeeljedeoorspronkelijkenootendielosjeopnaardeoorspronkelijketargetnote.

Stap6.AvontuurJehebtnuallebasisprincipesdoor.Jebentnubijeenpuntaangekomenwaaropjecreativiteitvanpaskomt.Jekuntopdevolgendemanierenverder:

1. kopiëerandermansvocabulaireenverwerkpreciesopdieplekditinjouwsoloenopanderevergelijkbareplekkeninhetakkoordenschema.Misschienmoetjehierbijdelicktransponeren.

2. Eenlickopeenakkoordaanpassenzodatdezeookopeenanderakkoordpast3. Toonladders4. Chromatischeleidklankengebruiken5. Alternatieveakkoordenbedenkeneninstuderen6. ETC,ETC.

12

8.Hoeverder?Alsjede5baisisakkoordenbeheerstengripbeginttekrijgenoppopsolo’sofjazzstandardsdanzijnerallerleimanierenomjezelfverderteontwikkelen.Jekuntvanzelfsprekendlesnemenen/ofworkshopsvolgen.Ookdeapp“iRealpro”metmeerdan1200songsuitdejazzenpopiseengoedkoopenzeerbruikbaarstudiemiddel.Ikspeelzelfgraaguitdeboekenvandeserie“JazzPlayAlong”vanHalLeonard,maarerzijnmeergoedeboeken.PasopmetdebekendeAebersoldserie.Deakkoordenkloppenvaaknietendetoonladdersdiezesuggererenzijndiscutabel.Ookzijndetempo’svandetracksvaakerghoog.Wiljemetefficiëntestapvoorstapmethodeslerenhoejemetcontrole,vertrouwenenplezierkuntimproviseren?Ikwiljegraaghelpen,wantikdroomvaneenbeterewereldmetdeallermooistemuziekdievanuitiedersbinnenstemagklinken.BijditEbookhebikdeonlineminicursus“5basisakkoorden”ontwikkeld.Indezegoedkopecursusleerjehoejede5basisakkoordenkuntbeheersenmetalsvoordelen

• Jeleertmetmeercontrole,plezierenzelfvertrouwenimproviseren• Jebespaarttijd,wantdeinstructiesdurennietlangerdan5minuten• Jebespaartgeld,wantjelertzelfstandigenhebtmindermuzieklesnodig

Voormeerinformatiesurfjenaarhttp://www.improcircle.nl/minicursus-5-basisakkoorden/.Omde5basisakkoordentoetepassenhebikooknogdeminicursus“6stappenplanvoorjazzstandards”gemaakt.Jeleertin6kortelessenmetspeciaalontwikkeldeopdrachten,meespeeltracksenlesvideo’s:

• Improviserenmetdevijfbasisakkoordeninjazzstandards• Eenbaslijnspelen• Akkoordenmetelkaarverbinden• Hoejezelfstandiginslechts6stappenjeELKEjazzstandardjehelemaaleigenkuntmaken

Voormeerinfosurfjenaarhttp://www.improcircle.nl/minicursus-6-stappenplan-jazz-standardsAlleonlineimprovisatiecursussenvanImproCirclevindjeopwww.improcircle.nlOverliveworkshopsvanWernerJanssenopwww.wernerjanssen.nlMaandelijksegratisblogmeteenleukeimprovisatietipwww.improcircle.nl/blogEigenYoutubekanaalmetleukefilmpjeswww.youtube.com/channel/UChxBB6Voo8A_rzNNSU9aNegBekijkwelkesuccessenanderecursistenbehaaldenmetdecursussenvanimproCircleophttps://vimeo.com/185194482enhttps://vimeo.com/197394958Opeenmooierewereldvolmuziek,opJOUWauthentiekemuzikaleverhaal,WernerJanssenWebsitehttp://www.improcircle.nlEmailinfo@improcircle.nlTelefoon0622600900(vanbuitenNederland0031622600900)