e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik...

29
e Raqs wa Risala f Elektronisch buikdansvakblad voor Nederland en Vlaanderen Jaargang 4, nummer 20, maart 2011 Colofon Raqs wa Risala verschijnt 6 x per jaar. Het blad wordt kosteloos per e-mail gestuurd aan abonnees en gepubliceerd op http://buikdansen.web-log.nl . Aanmelden als abonnee kan door een bericht met als onderwerp ‘abonnement’ te sturen naar [email protected] . Redactie: Judith Scheepstra Vormgeving advies: Rosanne Pouw Aan dit nummer werkten mee: Peter Verzijl, Rosanne Pouw, Irka Decker, Ron Hey, Mina Saadadi. Hans Oostrum, M. Nieuwland, Leah Briggs, John Wesseling. De volgende deadline is 16 april 2011 Artikelen kunt u sturen naar [email protected] De redactie beslist of een artikel wordt geplaatst. De evenementen in de agenda zijn gebaseerd op de kalender van www.buikdans.startpagina.nl . De redactie doet haar best om de informatie zo goed mogelijk in de agenda te verwerken, maar is op geen enkele wijze aansprakelijk voor schade die is ontstaan door eventuele fouten. Een vermelding in de agenda houdt niet in dat de redactie het evenement aanbeveelt. Het copyright van het materiaal in dit blad berust bij de auteurs. Niets uit het blad mag worden verveel- voudigd of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Het in zijn geheel doormailen van het pdf bestand en het maken van printjes voor eigen gebruik zijn toegestaan. ISSN: 2210-3074 Voorwoord De moord op onze collega Zahra Bahrami kan worden beschouwd als de schokkendste gebeurtenis in de Nederlandse buikdansgeschiedenis. We wensen familie en vrienden veel sterkte toe met het verwerken van dit verlies. Had de manier waarop Zahra Bahrami door de Iraanse autoriteiten is behandeld iets met haar beroep te maken? Journaliste Mina Saadadi, hoofdredacteur van Shahrzad News (onafhankelijke online nieuwsdienst voor en door Iraanse vrouwen), denkt van wel. Na zoiets gruwelijks is het moeilijk om weer over te gaan tot de orde van de dag. Toch is ook dit nummer van Raqs wa Risala weer gevuld met achtergronden en meningen over de oriëntaalse dans in heden en verleden. Peter Verzijl interviewde de veelzijdige Nadiya, die voor buikdansend Nederland een rooskleurige toekomst ziet. Zoals beloofd heeft hij zich ook weer geërgerd; cursisten zijn daarvoor een onuitputtelijke inspiratiebron. Irka Decker deelt met ons haar herinneringen aan danseres Salomé, van wie zij zelf het vak heeft geleerd en die een mooie en interessante nalatenschap heeft achtergelaten. Rosanne Pouw denkt hardop na over het beroep van buikdanseres: kun je daarvan leven en zo ja, hoe zit het dan met de financiën? Ook fotograaf Ronnos is weer van de partij met een serie mooie foto's van de vijfde versie van Shimmy Shake. Ik zelf bezocht een balletvoorstelling in de sfeer van 1001 nacht en ging daarna op zoek naar de ontwerpen van Léon Bakst, de beroemde kostuum- en decorontwerper uit de tijd van Mata Hari. Rest me nog onze vakgenoten in Noord-Afrika en het Midden-Oosten veel geluk en sterkte te wensen met alle ontwikkelingen. Ik hoop dat al hun wensen voor een vrij en goed leven in vervulling zullen gaan. Judith Scheepstra Hoofdredacteur

Transcript of e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik...

Page 1: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

e Raqs wa RisalafElektronisch buikdansvakblad voor Nederland en Vlaanderen

Jaargang 4, nummer 20, maart 2011

Colofon

Raqs wa Risala verschijnt 6 x perjaar. Het blad wordt kosteloos pere-mail gestuurd aan abonnees engepubliceerd ophttp://buikdansen.web-log.nl.

Aanmelden als abonnee kan dooreen bericht met als onderwerp‘abonnement’ te sturen [email protected].

Redactie: Judith ScheepstraVormgeving advies: Rosanne Pouw

Aan dit nummer werkten mee:Peter Verzijl, Rosanne Pouw, IrkaDecker, Ron Hey, Mina Saadadi.Hans Oostrum, M. Nieuwland, LeahBriggs, John Wesseling.

De volgende deadline is16 april 2011

Artikelen kunt u sturen [email protected] redactie beslist of een artikelwordt geplaatst.

De evenementen in de agenda zijngebaseerd op de kalender vanwww.buikdans.startpagina.nl.

De redactie doet haar best om deinformatie zo goed mogelijk in deagenda te verwerken, maar is opgeen enkele wijze aansprakelijkvoor schade die is ontstaan dooreventuele fouten. Een vermeldingin de agenda houdt niet in dat deredactie het evenement aanbeveelt.

Het copyright van het materiaal indit blad berust bij de auteurs. Nietsuit het blad mag worden verveel-voudigd of openbaar gemaakt, inenige vorm of op enige wijze, hetzijelektronisch, mechanisch, doorfotokopieën, opnamen, of op enigeandere manier, zonder devoorafgaande schriftelijketoestemming van de auteur.

Het in zijn geheel doormailen vanhet pdf bestand en het maken vanprintjes voor eigen gebruik zijntoegestaan.

ISSN: 2210-3074

Voorwoord

De moord op onze collega Zahra Bahrami kan wordenbeschouwd als de schokkendste gebeurtenis in deNederlandse buikdansgeschiedenis. We wensen familie envrienden veel sterkte toe met het verwerken van dit verlies.Had de manier waarop Zahra Bahrami door de Iraanseautoriteiten is behandeld iets met haar beroep te maken?Journaliste Mina Saadadi, hoofdredacteur van ShahrzadNews (onafhankelijke online nieuwsdienst voor en doorIraanse vrouwen), denkt van wel.

Na zoiets gruwelijks is het moeilijk om weer over te gaantot de orde van de dag. Toch is ook dit nummer van Raqswa Risala weer gevuld met achtergronden en meningenover de oriëntaalse dans in heden en verleden. PeterVerzijl interviewde de veelzijdige Nadiya, die voorbuikdansend Nederland een rooskleurige toekomst ziet.Zoals beloofd heeft hij zich ook weer geërgerd; cursistenzijn daarvoor een onuitputtelijke inspiratiebron.

Irka Decker deelt met ons haar herinneringen aan danseresSalomé, van wie zij zelf het vak heeft geleerd en die eenmooie en interessante nalatenschap heeft achtergelaten.Rosanne Pouw denkt hardop na over het beroep vanbuikdanseres: kun je daarvan leven en zo ja, hoe zit hetdan met de financiën?

Ook fotograaf Ronnos is weer van de partij met een seriemooie foto's van de vijfde versie van Shimmy Shake. Ik zelfbezocht een balletvoorstelling in de sfeer van 1001 nachten ging daarna op zoek naar de ontwerpen van LéonBakst, de beroemde kostuum- en decorontwerper uit de tijdvan Mata Hari.

Rest me nog onze vakgenoten in Noord-Afrika en hetMidden-Oosten veel geluk en sterkte te wensen met alleontwikkelingen. Ik hoop dat al hun wensen voor een vrij engoed leven in vervulling zullen gaan.

Judith ScheepstraHoofdredacteur

Page 2: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 2

n Onze auteurs m

Peter VerzijlPeter Verzijl ( www.farouq.nl ) maakte begin 1989 kennis met deoriëntaalse dans. Hij behoort tot het handjevol mannen in Nederland datzich met deze dans bezighoudt en treedt op onder de naam Farouq. Sinds1993 geeft hij lessen en workshops en sinds 2003 is hij een van dedocenten van de Verdiepingscursus, een landelijke cursus voor gevorderdedanseressen en leraressen die meer verdieping in hun dans en lesgevennastreven. Van 1990 tot 2002 schreef hij in het buikdansblad ‘Navel‘ vooralrecensies, interviews en artikelen over de achtergronden van de oriëntaalsedans.

Rosanne PouwRosanne Pouw begon in 1999 met buikdansen en vanaf 2006 geeft zijonder de naam Kyria (zie www.buikdansereskyria.com ) buikdanslessen enoptredens. Naast lessen bij onder meer Farouq, Leila en Yazila volgde zede Verdiepingscursus. Daarnaast heeft zij zich gespecialiseerd in hetmaken van kostuums. Op haar website www.allesoverbuikdansen.nl vind jeinformatie en tips over buikdansen en kostuums. Een aantal artikelen op desite werd eerder gepubliceerd in de Navel of in Raqs wa Risala.

Irka Decker“Ik ben sinds 1996 gefascineerd door de oriëntaalse dans. Bijna mijn heledanscarrière heb ik de eer gehad om van Salomé les te hebben, voor mij degrootste. In haar dansschool ben ik 7 jaar geleden begonnen met lesgeven.Bij de oriëntaalse dans raak je niet uitgeleerd. Ik leer ook veel van mijnleerlingen. Ik heb workshops gevolgd bij onder andere Farouq, Mariska,Aziza (USA), Orit, Aïda Nour en Mona el Said. Daarnaast heb ik veelgeleerd bij de Verdiepingscursus. Ik ben blij dat ik de dansschool vanSalomé ( www.bellydancesalome.com ) met succes weet voort te zetten ende oriëntaalse dans met al zijn charme mag laten zien in België, Duitslanden Nederland”.

Ron Hey (fotograaf Ronnos)“Na verschillende banen (filmoperateur, bij een architectenbureau, etc.) envele wegen in diverse muzen bewandeld te hebben (tekenen, schilderen,pianospel, het schrijven van literaire verhalen en diverse bundels poëzie),ben ik, na ooit met portretfotografie te zijn begonnen, sinds ‘n half jaaraangeland in de wondere wereld van de oriëntaalse dans, de tribal fusionen meer. Sindsdien heb ik getracht alle grote gala’s in Amsterdam enomstreken zo kunstzinnig mogelijk vast te leggen. Ook design ik.graag opde pc. Websites: www.webshots.com/user/ronhey enhttp://www.youtube.com/TheRonnos ”.

Judith ScheepstraJudith Scheepstra heeft sinds 1997 haar hart verpand aan de oriëntaalsedans. Als amateur danseres is zij regelmatig te zien op het podium en oplocatie. In 2002 startte ze met de website www.buikdans.startpagina.nl.Daarnaast is Judith al ruim 20 jaar journalist. Als zodanig was zij redacteurvan onder andere het Tijdschrift Vrouwen en Informatica en schreef zij voorPsychologie Magazine en Medisch Nieuws. Momenteel is zij vooralgeïntrigeerd door de beeldvorming rond oriëntaalse dans: waar komt dievandaan hoe kun je daar als danseres invloed op uitoefenen?

Page 3: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 3

n “Mijn doel is de dans te zijn” mRuim 11 jaar geleden verscheen er een jonge vrouw in de wekelijkse lessen van Peter Verzijl:Nadiya. En hoewel ze nog maar kort danste, was haar grote talent duidelijk zichtbaar, evenalshaar bescheidenheid. Ze werkte hard aan haar grote passie, de dans, en ontwikkelde in de loopder jaren een eigen stijl. Inmiddels is deze Rotterdamse gerijpt tot een volwassen danseres.Tijd voor een interview.

Het mooiste wat ik ooit had gezienAl jaren had ik het gevoel dat ik moest dansen.Afrikaanse dans zou wel bij me passen, dachtik altijd. Maar toen ik een oosterse act zag mettwee acrobaten, waarin een beetje buikdansvoorkwam, wist ik het zeker: ik moest dit ookleren. Ik vond het het mooiste wat ik ooitgezien had. Dat was een jaar of 11 jaargeleden. Ik ging dus op buikdansles. Het waseen "moeten op oerdrang-niveau". Alles wildeik leren en ik nam drie keer in de week les, bijMartje Buning, Karin van der Knoop enFarouq. Thuis ging ik na de les gewoon doormet oefenen; het was bijna een verslaving. Ikkon nergens anders meer over praten en wildemeer en meer en meer. Niemand snaptewaarom ik zo fanatiek was, maar ik volgde mijnhart en maakte er uiteindelijk mijn beroep van.Dat is overigens nooit een bewuste keuzegeweest. Toen ik een jaar op les zat heb ik bijSabouschka in de Dordogne een zomerstagevan twee weken gedaan. Daarna werd ikineens veel gevraagd om op te treden. Ikwerkte onder andere als decorbouwster bij deFool Moon Band en de danseressen van deband vroegen of ik een act wilde doen. Mijntweede optreden was dus al op Lowlands. Ikwas natuurlijk nog helemaal niet klaar voor hetpodium, maar mijn vreugde en onbevangen-heid naar het publiek maakten dat welenigszins goed. Later heb ik de opnamen vandit optreden met schaamrood op de kakenteruggezien.

Meegevoerd in tijdloosheidIn Nederland was ik erg onder de indruk vanSalomé en Farouq. Daarom wilde ik bij hen oples. Deze mensen hadden een schwung, eengratie en een manier van bewegen die zoprachtig klein was, binnenlichamelijk enauthentiek. Ik wilde mezelf ook zo uitdrukken.En nog steeds ben ik erg gecharmeerd van deEgyptische diva's zoals Mona el Said, FifiAbdo, Suheir Saki en Dina. Het zal nog langduren eer ik zelf zover ben. Het verstilde engeïsoleerde van de Egyptische stijl boeit memateloos. En het is ook veel moeilijker dan heter op het eerste gezicht uitziet. De grotenamen van de Egyptische stijl vervelen nooit,je kunt er uren naar kijken. Ik denk dat dat debezieling is van die danseressen. Bezieling isontzettend belangrijk. Misschien ligt het

gecharmeerd zijn van de Egyptische stijl welten grondslag aan het feit dat ik niet met propsdans. In Duitsland heb ik wel eens een showgezien waarin van alles werd gebruikt: sluiers,zwaarden, zills, slangen, noem maar op. Maartoen kwam Dina op, zonder iets "erbij". Ze wasgewoon zichzelf en haar prachtige expressieopende mijn hart. Ik vergat alles en werd mee-gevoerd in een soort tijdloosheid. Ze kwam vijfmaal op, wisselde telkens van kostuum en ikkreeg er geen genoeg van. Geniaal.

Steeds meer deel van mijn levenOmdat ik ging optreden werd buikdans nogmeer deel van mijn leven. Dit was wat ik wildezijn: buikdanseres en niets anders. Het werduiteindelijk zo serieus dat ik er goed van konleven en ik vond het geweldig mijn geld teverdienen met iets waar ik zo gelukkig vanwerd. Ik had in die tijd soms wel twaalfoptredens per week. Uiteindelijk werd ik ookveel gebeld om les te geven maar dat wilde ikhelemaal niet. Ik had een lekker leventje,verdiende de kost met vormgeven, filmen endansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen enging regelmatig een paar maanden naar Indiaof Egypte. Ook dacht ik dat ik niet in staat zouzijn om les te geven. Maar na drie jaar heb ikhet toch gedaan en ik vond het geweldig. Ik

Page 4: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 4

haalde veel voldoening uit het lesgeven aanmijn cursisten, die enthousiast waren en zichnet zo goed gingen voelen als ik. Het wasfantastisch om wekelijks met gelijkgestemdezielen te werken en hen te zien groeien.

Briljante Amerikaanse docentenToch had ik het gevoel dat ik "anders" was,maar ik kon dat niet matchen of staven metandere buikdanseressen. Ik ben na een tijdjegaan experimenteren met andere danoriëntaalse muziek en met de kostumering. Ikhad niet zo veel met de gangbare kostuumsmaar ik kon niets vinden dat goed bij me paste.In die tijd trad ik veel op op technofeesten,houseparty’s en R en B-feesten en ik danstedaar op allerlei soorten muziek en met allerleisoorten kostuums die soms oriëntaals waren,soms met tribal-invloeden of outfits die ik zelfhad gemaakt.

Toen zag ik Rachel Brice en consorten en hetkwartje viel. Ik was overweldigd en kwam bijwijze van spreken eindelijk thuis. Laterontdekte ik Olivia Kissel en vooral Mira Betz,ook uit de Verenigde Staten. Mira Betz komt uitde oriëntaalse hoek en is fusion danseres. Zedoet geen "kunstjes" en is authentiek. Als geenander beheerst zij de kunst van ‘minder ismeer’ en haar stijl ligt dicht bij de mijne. Ooitwil ik zijn zoals zij. De Amerikaanse tribaldanseressen zijn over het algemeen briljantedocenten. Hun didactiek spreekt me zeer aan:de drills voor lichaamsbeheersing en deanalytische benadering. Mira geeft geweldige

huiswerkopdrachten mee die bijnatherapeutisch werken: wie ben je als mens enhoe wil je jezelf uitdragen naar het publiek.

De dans zijnDoor dit alles ben ik een eigen stijl gaanontwikkelen die niet-Egyptisch is. Volgens mijnleerlingen ligt het tussen Egyptisch en fusionin. Maar Jillina (trouwens ook een van mijnfavoriete docenten) vindt me juist een 'echte'tribal fusion danseres. Mijn doel is altijd dedans te "zijn". En dat hoeft dan niet eenstijdens een optreden maar ook als ik in mijneentje dans. Ik voel me dan één met alles enalles is ondergeschikt aan dat gevoel.

Jarenlang heb ik geworsteld met het feit dat ikeen goede juf wilde zijn en wilde ik mijnleerlingen alle stijlen bijbrengen of er van latenproeven. Maar ik kreeg daar steeds mindermee, ook omdat ik mijzelf niet zo goed vondals mijn eigen docenten. Uiteindelijk vond ikhet belangrijker om mijn leerlingen eengedegen basis mee te geven, dat ik wel ietsvan de stijlen vertel en het hen laat zien, maardat ze om daar meer les in te krijgen beternaar andere docenten kunnen gaan.

Door me te richten op fusion heb ik detraditionele stijl een beetje losgelaten. Ik trad ernog wel mee op maar mijn hart zat er nietmeer in. Uiteindelijk kwam dat wel weer terugomdat de liefde kennelijk toch heel diep zit. Zoheb ik onlangs weer een weekend workshopsmet Dina gedaan. Iets meer dan een jaar hebik bij The Uzumé gedanst omdat ik verliefd wasop hun dans. Het was super om niet meer inmijn eentje de kar te moeten trekken en metzijn vieren iets moois en vernieuwends neer tezetten. Maar ik heb er voor gekozen toch weeralleen verder te gaan omdat het moeilijk bleekte combineren met mijn solo werk. Nu dans ikweer beide stijlen en dat bevalt goed.

Ruimte voor het eigen gevoelZelf vind ik houding, binnenlichamelijkheid,isolatie, zachtheid en gevoel heel belangrijk inde dans. Maar ook muziekinterpretatie enconceptontwikkeling. Verder ben ik wars vandogma's. Ik vind het heel belangrijk omleerlingen de ruimte te geven hun eigen gevoelbij de muziek te visualiseren. Ze krijgen eenvocabulaire aangereikt en een aantal "regels"maar ik stimuleer hun eigen inbreng. Dat isomdat de meeste lessen die ik geef toch opfusion gericht zijn en in deze stijl kunnen alledans- en bewegingsvormen een inspiratiebronzijn. Misschien komt het wel door mijnkunstzinnige opleiding dat ik hou van hetontwikkelen van concepten. Dus niet

Page 5: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 5

gedachteloos iets doen maar er bijvoorbeeldeen verhaal of thema aan hangen waardoor dedans verdiept. Het publiek hoeft verder niet teweten welk verhaal je vertelt. Maar het helptvoor jezelf om er een gelaagdheid in tebrengen zodat het niet alleen maar een leukdansje is.

Grafisch vormgeverDat ik ook grafisch vormgever ben geeft me degelegenheid alles rond styling, bewerking vanfoto’s en het maken van promotiemateriaal ineigen hand te houden. Ik heb mijn website( www.nadiya.nl ) zelf ontworpen en gemaakt.Het feit dat ik altijd mijn geld heb verdiend metmijn grote passies, want ook vormgeven is eenpassie, maakt me tot een bevoorrecht mens.

De liefde en vreugde voor de dans delenIk wil de liefde en vreugde die ik voel voor dedans graag delen. Dat ervaar ik vaker metlesgeven dan bij een optreden. Vooral omdat ikbijna nooit tevreden ben met een optreden vanmezelf en ik soms een week gefrustreerd ben,omdat ik het weer niet goed genoeg hebgedaan. Met terugwerkende kracht voel ik medan nederig omdat ik ooit veel te makkelijkdacht over optreden. Daarnaast wordt het metde jaren steeds moeilijker om aan mijn eigenverwachtingen te voldoen. In gedachten entijdens het oefenen ben ik 10x beter dantijdens een show. Wel merk ik dat ik beter wordmet de jaren en mag ik mezelf inmiddels eenervaren danseres noemen. Maar eigenlijk ishet nooit goed genoeg. Ik ben helaas eennotoire perfectioniste. Mijn werk beschouw ikoverigens als één groot feest en ik heb al velemooie momenten mogen beleven. Zo trad ikeens op in een verpleegtehuis waar ik op elkeafdeling een dans deed. De mensen die erg

ziek waren werden in bed naar het optredengebracht. Er was een vrouw die er erg ziekuitzag. Ze lachte naar me en later huilde ze. Zeontroerde me. Later hoorde ik van eenverpleegster dat deze mevrouw al langnergens meer op reageerde. Dat is dus watdans met mensen kan doen. Dit heeft veelindruk op me gemaakt.

Ik kan mateloos genieten als ik zie dat mensenop hun beurt genieten van de dans. Niet omdatmannen het bijvoorbeeld zo mooi vinden maarjuist als het mensen raakt in hun ziel. Dat raaktme en dat maakt me dankbaar. Als mensenme na een optreden soms verbaasd zeggendat het zo stijlvol was en niet seksueel getint,ben ik een blij mens. Een ander gedenkwaar-dig optreden was de eerste keer dat ik inEgypte in Luxor optrad met muzikanten op eenbruiloft, en waar het hele dorp was komenkijken naar het optreden van die Hollandse.Het was in augustus en bloedheet. Na vijfminuten zag ik eruit als een dweil maar hetwas geweldig. Toen heb ik stiekem wel eentraantje weggepinkt onder het dansen.Sindsdien treed ik jaarlijks op in Egypte en voelik me vereerd met topmuzikanten te mogenwerken in het land waar deze dans vandaankomt.

Rooskleurige toekomstIk bemoei me niet zo veel met debuikdansscène in Nederland. Wel zie ik om meheen een hoop talenten van wie een aantal hetook internationaal goed doen. Het is een wensvan me dat het dansniveau hier qua lesgevenooit zo hoog wordt als in Amerika. Dat komtvast wel met de jaren: ze hebben in Amerikagewoon tientallen jaren voorsprong. Zelf zou ikiedere dag wel les willen van docenten alsRachel, Mira, Kami, Suhaila en CarolenaNericcio. Ik zie de toekomst van de dans voorNederland als rooskleurig.

Ik ben sinds 2009 gediplomeerd yogadocente.Omdat ik het belangrijk vind voor mijn eigenlichaamsbewustzijn, maar ook omdat ik nubeter weet waar ik het over heb in mijn lessen.Ik integreer het dus volop. Ik kan mijnleerlingen beter helpen als ze lichamelijkeklachten hebben of als een bepaaldebeweging pijn doet. Ik heb best veelfysiotherapeuten in de les. Zij vinden mijntrainingen inspirerend. Ook krijg ik leerlingendoorverwezen door fysiotherapeuten. Ik wilnog steeds veel leren om een zo goedmogelijke docente te zijn.

Ik werk veel internationaal. Ik heb onderandere een langdurig contract met een

Page 6: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 6

Afrikaanse culturele instelling in Oslo waar ikregelmatig enkele maanden les geef. Als ik inNederland ben geef ik vier avonden per weekles, waarvan drie avonden fusion. Overdaggeef ik veel workshops op scholen eninstellingen. Daarnaast ben ik choreografe vanVoltage, een studenten tribal-fusion groep enben ik bezig met een eigen groep. Optredensheb ik veel minder omdat ik uit hetrestaurantcircuit ben gestapt en minderoptredens genereer. Daar staat tegenover datik nu veel meer kan genieten van vrijeweekends. Over een tijdje wil ik wel weer meer

gaan optreden en me meer gaan richten op hetperformen. Het lesgeven wil ik dan gaanminderen. De laatste tien jaar heb ikontzettend hard gewerkt, soms dagen enavonden achterelkaar. Dan wil ik doorgaan methet maken van mooie choreografieën enverder trainen om een heel goede danseres teworden.

Peter Verzijl(Kleurenfoto's M. Nieuwland, Studioshoots.nl,zwartwitfoto Leah Briggs)

Page 7: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 7

n Ergernissen over cursisten mLesgeven is erg leuk om te doen, maar regelmatig maak je dingen mee met cursisten die watminder leuk zijn en zelfs ergernissen kunnen veroorzaken.

Ik realiseer me dat waar ik me aan erger veelover mijzelf en mijn eigen zwakheden vertelt.Toch denk ik dat er meerdere leraressen zichhierin zullen herkennen. Evenals het verhaalover ergernissen over docenten in de vorigeRaqs wa Risala is er geen rangorde in deergernissen aan te leggen, omdat de ene keerhet ene en de andere keer het andere aspectzwaarder weegt.

1. Cursisten die zich te laat aanmeldenDe laatste jaren dient zich een trend aanwaarbij cursisten zich steeds later aanmeldenvoor wekelijkse lessen of workshops. Bijzonderlastig voor de docent die hierdoor veel minderzekerheid heeft. Vaak moet een docent vooreen bepaalde datum beslissen of de zaal(gedeeltelijk) betaald moet worden en heeft hijof zij zelfs contractuele verplichtingen. In dezetijd is het aanbod aan cursussen en workshopsvaak groter dan de vraag, omdat er een over-aanbod is, omdat de mensen verzadigd zijn,vele andere keuzemogelijkheden hebben omhun vrije tijd aan te besteden of gewoon geengeld hebben. Het effect is dat de docent decursus cancelt vlak voor de ingangsdatum vanhet contract uit angst dat de zaal maandenlang(bij wekelijkse lessen) betaald moet worden ofer nu cursisten zijn of niet (en ja hoor, dankomen de aanmeldingen....) of niet cancelt ophoop van nieuwe cursisten die misschien nogkomen (maar dan toch niet komen) maar desituatie niet juist inschat en (soms) veel geldkwijt is.

2. Cursisten die niet betalenHet schijnt voor een aantal cursisten normaalte zijn dat lessen gratis zijn of dat ze om eenandere reden niet hoeven te betalen: "Ik gatwee weken op vakantie, dat geld wil ik welterug". Idem dito voor niet gevolgdeworkshops. Zelfs heb ik gehoord dat iemandintekende op een lessenserie maar eerst wildekijken of het haar beviel; anders betaalde zeniet of wilde haar geld terug. Alsof je pas voorje boodschappen gaat betalen als dieboodschappen van een bepaalde kwaliteit zijn.En is het je wel eens opgevallen dat juistmensen met een dikke portemonnee demeeste stennis maken met betalen en dat altijddezelfde mensen te laat zijn met betalen? Ditzijn niet alleen "onwetende" beginners maarook dames die zichzelf professionals noemen.Geloof me, als je buikdansles geeft is hetvaker meer dan een hobby die je gratis en voor

niets deelt met belangstellenden. Voor demeesten is het een deel van het inkomen of alser geen geldinbrengende partner is, nietzelden het gehele inkomen. Het gaat mij bijdeze ergernis eigenlijk nog niet eens om degederfde inkomsten. Het gebrek aan respectvoor het vak en voor jou als docent weegt voormij veel zwaarder. Goede informatie overbetaling op je website kan duidelijk makenwaaraan cursisten zich te houden hebben; datkan ergernis op dit vlak voorkomen.

3. Cursisten die hun niveau te hooginschattenBuikdans leer je niet op een regenachtigezondagmiddag en hoe langer je bezig bent,hoe meer je begrijpt dat het gewoon eenverdomd moeilijke dans is. Niet iedere cursistdenkt er zo over. Het feit dat deze dans nietgestandaardiseerd is (wat zowel voor- alsnadelen heeft) zorgt er voor dat niveau-indeling ook niet gestandaardiseerd is. Dat iseen bijkomende moeilijkheid. Ik ben inlesgroepen regelmatig cursistentegengekomen die absoluut niet weten of zienwaar ze staan. Om preciezer te zijn: zeschatten hun niveau te hoog in. Vaak is hetdeze categorie die klaagt over het lage niveauvan de lessen. Als dit gebeurt op direct niveaudan kun je daar als docent nog wat aan doen.Door de cursist een extra opdracht te geven ofte proberen haar aan het verstand te peuterendat een extra herhaling voor haar geen kwaadkan. Gebeurt dit klagen indirect dan wordt hetmoeilijker. Je voelt dan weerstanden waar jeuit kunt opmaken dat het niet lekker zit: decursist is beledigd als ze gecorrigeerd wordt ofze gaat kletsen met de buurvrouw, gaat haareigen "ding" doen in de les of je merktondefinieerbare irritaties. Vaak verdwijnendeze leerlingen na verloop van tijd naar eenandere lerares waar ze zich meer uitgedaagdvoelen of waar het zelfde verhaal weeropnieuw begint. Het is vervelend omdat je erniets meer aan kunt veranderen, omdat deklachten niet uitgesproken zijn. In de 17 jaarwaarin ik naar schatting 1300 wekelijkselessen heb gegeven is me één ding echterduidelijk geworden: de meest getalenteerdeleerlingen hoor je nooit klagen en zijn altijdbereid om ook de herhalingsoefeningen met degrootste inzet nog een keer te doen. Omdat zeweten: to become a master you should alwaysbe a student.

Page 8: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 8

4. Cursisten met steralluresIn het verlengde van het voorgaande verhaalvind je de cursisten die zichzelf zien als ster,als zodanig behandeld willen worden eneigenlijk alleen maar op les zitten om te latenzien hoe goed ze dansen, of om op tescheppen over hun succesvolle optredens.

Och, het hoort erbij in een bepaalde fase vanhet groeien naar volwassenheid als danseres.Maar duurt het te lang dan wordt hetvervelend, ook voor de sfeer in je groep,waarin de nadruk toch op gelijkheid enveiligheid moet liggen. Het kan om één stergaan en soms heb je zelfs een groepje sterrenin je klas. Als ze verdwijnen "omdat ze tochniets meer kunnen leren" betekent dat vaakeen enorme sfeerverbetering in je les. Hetopenlijk bespreekbaar maken van het gedragmet de ster of de sterren vraagt behoorlijk watvaardigheden, maar heeft altijd een gunstigeuitwerking: de ster ziet haar divagedrag in enkomt weer op aarde of ze is beledigd enverdwijnt. Dat doet me denken aan eentelefoontje dat ik kreeg van een onbekendedame die op een workshop kwam die ik voormijn Syrische leraar had georganiseerd. Zewas van zigeunerafkomst, zei ze, gaf les enkon niets van Nederlanders leren, maariemand uit het Midden-Oosten, dat zou weleens interessant kunnen zijn. En daar was ze:ze stond in de workshop in vol ornaat, inoptreedkostuum compleet met ingestoptesluier. Helaas bakte ze er niet veel van, devoor-achterpas behoorde zelfs nog niet tothaar repertoire. In de pauze ging ze weg en ikheb haar nooit meer teruggezien. Ik denk datze het zelf inzag dat ze toch niet zo goed was.Maar andersom kan ook, Een ster (in jewekelijkse lessen) die zich niet kan schikken inhet groepsgebeuren kan zo beledigd zijn datze je lessen achteraf gaat bekritiseren en datkan een negatieve spin off geven.

5. Cursisten die roddelenEn zo kom ik op cursisten die roddelen.Meestal zijn dit (ex)cursisten die niet bij jouhebben gekregen waar ze naar zochten,terecht of onterecht. Of het zijn cursisten dieergens iets gehoord hebben en er hun eigenverhaal van maken, terwijl ze je zelfs nooitontmoet hebben. Leuk is het niet, omdat hetmaar een deel van de waarheid is. Het kannegatieve consequenties hebben. Zo schijn ikzelf de naam te hebben streng te zijn enlessen te geven waarin niemand ook maar ietsmag zeggen. Soms hoor ik dat zelfs bijtelefonische vragen naar informatie over

lessen of workshop: "Ja, ze zeggen wel dat uheel streng bent is dat zo?", of bij het beginvan een workshop: "Nou, ze zeggen dat jeontzettend streng bent, ik ben benieuwd" ofachteraf "Je bent helemaal niet zo streng alsze zeggen". Heel vervelend omdat er een heelander beeld naar voren komt dan je doel is:gewoon lekker lesgeven waarbij de meestecursisten wat leren en het naar hun zinhebben.

Tja, ik vind het niet erg netjes als cursistendoor mijn uitleg heen kwekken terwijl anderenwel luisteren, klopt allemaal. Maar scheldendoe ik niet, ik zet geen cursisten voor schut enstokslagen deel ik ook niet uit. Ik probeer zogoed mogelijk les te geven in een sfeer dievoor iedereen aangenaam is. Als er over jegeroddeld wordt, kun je het ook over eenandere boeg gooien en denken: ze kunnenbeter van me praten dan van me eten, of zoalsOscar Wilde al zei: het is erger als ze niet overje praten dan als ze wel over je praten. Krijg jecursisten op les die van een andere lerareskomen en over deze lerares klagen, hoor hetaan en blijf neutraal of kap het verhaal af. Gaer niet een schepje bovenop gooien door hetverhaal te bevestigen. Want je kunt er donderop zeggen dat het dan weer bij je terugkomt endat jij de schuld krijgt geroddeld te hebben. Alsje cursist bent geldt hetzelfde: ga niet in beklagover je vorige lerares als je ergens nieuw oples komt.

Hoe negatief roddelen kan uitwerken merkte iktoen ik jaren geleden ergens een workshopzou geven. Enkele weken daarvoor was er eenbuikdansfeest in de buurt van de plek waar deworkshop zou plaatsvinden. Ik was een van dedansers en had geen connectie met deorganisatie. Er waren optredens van allerleisoort. Ook optredens met een magiër endanseressen uit een partycentrum in de regio.Ze deden een soort cancan en een dans metveren en waren niet bloter gekleed dan degemiddelde buikdanseres. Later werd ikopgebeld door de organisatrice die deworkshop voor mij georganiseerd had en nietop het feest was geweest. Ze vertelde dat bijnaalle inschrijvingen gecanceld waren. Op mijnvraag naar het waarom zei ze, dat dit wasgebeurd nadat iemand had beweerd dat ik dat"feest met blote danseressen" hadgeorganiseerd, dat dat vreselijk was en dat datniets met buikdans te maken had. De vrouwdie de roddel de wereld in had geholpen hadandere vrouwen geadviseerd niet naar mijnworkshop te komen.

Page 9: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 9

6. Cursisten die de basisgedragsregels nietkennenJe niet aan de basisgedragsregels houden.Daar kun je allerlei gedrag onder scharen:vaak te laat komen en dan tijdens de warming-up uitgebreid gaan kletsen met de buurvrouw;je niet afmelden als je besluit de lessenserieniet af te maken; niet bedanken voor eenproefles; zonder iets te zeggen weggaan naeen proefles en niets meer van je laten horen;bellen of sms-en in de les; rotzooi achterlatenin de studio; hard door de uitleg van de docentkletsen; niet opletten als een medecursistevoordanst of daar ook doorheen kletsen;ongevraagd de les filmen; de rol van de docentovernemen door zelf iets aan een medecursis-te uit te leggen; vergelijkingen maken metandere docenten ("Ja, maar die en die legt hetzo uit") of zeggen dat de uitleg van de docentniet klopt. Dit laatste brengt me naar punt 7.

7. Cursisten die het altijd beter wetenDiscussie tijdens de les is prima, het isleerzaam en het vergroot je inzicht. Kritiek isook prima. Maar er zijn cursisten die openlijk jeuitleg bekritiseren met een nare en respectlozeondertoon. Ze zeggen dat je uitleg niet goed isomdat het zo en zo moet. Ook wel eensopgemerkt dat dit vaak niet de allergrootstehighbrows zijn? Ik kan me een proeflesherinneren met allemaal nieuwkomers. Eenoudere dame die moeilijk kon meekomen vielme steeds in de rede: "U doet het niet goed,het moet zó" (Ja mevrouw, maar ik doe het opdeze manier") of "U vergeet wat uit te leggen,want ik zie nog een nahupje" ("Ja mevrouwmaar dat komt omdat mijn heupen los zijn").Na afloop kwam ze naar me toe: "Ik heb meerdan 30 jaar balletles gegeven, ik weet wel watdansen is, dit was niet goed". Dat oriëntaalsedans iets anders is dan ballet kwam niet over.In ieder geval wilde ze niet op les komen. Ach-teraf hoorde ik van een gevorderdencursistedie naast haar had gestaan, dat deze vrouwhaar had gezegd het eng en niet normaal tevinden dat een man buikdans geeft.

Tja.... deze vrouw had nog iets anders bijzichzelf uit te zoeken. Dan denk ik met veelmeer plezier terug aan mijn begintijd in Leidentoen ik twee dames van het Residentieorkestin mijn groep had. Ze konden mij veel vertellenover de opbouw van muziek in het algemeenen de verschillen tussen oosterse en westersemuziek. Eén van hen had een leuke manieruitgevonden om beter te kunnen shimmiën. Endit alles brachten zij op zo'n sympathiekemanier en met zoveel respect naar mij alsbeginnend leraartje dat het geen momentvervelend was.

8. Cursisten die aandachtsjunks zijnSommige cursisten komen op les om aandachtte krijgen. Ook prima voor even, maar je moetals docent je aandacht over een hele groepverdelen. Niet iedere cursiste is het daar meeeens. Ik viel eens ergens in en was ruim eenhalf uur voor aanvang van de les daar. Eéncursiste was er al. In tien minuten tijd had ikhaar hele levensverhaal gehoord en was ik opde hoogte van al haar ziektes en kwaaltjes.Vooral die aan haar schouders. Ik zei haar datze de les het beste op haar eigen niveau kondoen, dat wat gaat, gaat, dat wat niet gaathoeft niet. Jammer voor haar kwamen decursisten een voor een binnen en begon deles. Ik moest mijn aandacht over een stuk of 12cursisten verdelen. Ik zag haar af en toe methaar gezicht trekken als we iets met de armenof schouders deden. Ze ging zelfs demonstra-tief zitten met een pijnlijk gezicht. Ik besloot erniet op in te gaan, omdat ze genoeg aandachthad gehad. Toen ik de docente een week laterbelde over hoe de cursisten de les haddenervaren zei ze: "Ze vonden het hartstikke leuk,maar Y. vond je niet aardig en vond het eenvreselijke les"..... Vind je het gek, dacht ik, zehad niet voldoende aandacht gehad.

9. Cursisten die altijd van alles hebbenJe hebt cursisten die om de 5 minuten moetengaan zitten of na een oefening van enkeleminuten al moe zijn en de rest van de les aande kant zitten. Dit is niet erg als iemandherstelt van een ziekte of te oud is om de heleles mee te draaien. Maar ik heb het ook gezienbij cursisten die volgens mij niets mankeerden.Er kan een overlap zijn met punt 8 maar er kanook sprake zijn van luiheid en de angst om afte gaan voor de groep als er voorgedanst moetworden. Wel opscheppen over je optredens,maar altijd iets aan je voet hebben als je moetvoordansen of juist die dag weer ziek zijn is opzijn zachtst gezegd verdacht. Tegen zo'ncursist zou ik willen zeggen: "probeer hetzonder negatieve aandacht te stellen, grijpjezelf af en toe in je nekvel of probeer jevoordansen als een leermoment te zien". Als jeeen goede lerares hebt zal ze je in een veiligklimaat wijzen op de dingen die je goed doeten op de dingen wijzen die te verbeteren zijn.

10. Cursisten die zeuren over de ruimteEen lesruimte of studio heeft altijd ruimtelijke ofklimatologische beperkingen. Een aantalcursisten legt zich daar niet bij neer en wildeze beïnvloeden. Dat kan leiden tot een hoopgezeur: het is te warm of te koud, het raammoet open en moet na 5 minuten weer dicht,de deur moet open, het tocht, de zon schijnt inde studio, mag het gordijn dicht, de lucht is te

Page 10: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 10

droog, enzovoort. Zelf denk ik "laat het zijnzoals het is, ideale omstandigheden bestaanniet en pas je aan". Of zeur ik nu?

11. Cursisten die je lessen kopiëren voor eigengebruikAls je lesgeeft ben je een doorgeefluik en, alshet goed is, ook een inspiratiebron. Je geeftdingen door die je zelf ook ooit geleerd hebt.Zo hoort het ook. Minder netjes is als eencursist in een wekelijkse les staat en stiekem,dus zonder toestemming je les kopieert omdatze morgen zelf les moet geven. Het is dubbelzo stiekem van deze cursist om niet tevertellen DAT ze lesgeeft...Daar moetencursisten eerlijk in zijn vind ik. Daarbij: als jenog niet ver genoeg bent om les te geven ofhet ontbreekt je aan inspiratie, doe het danniet. Je moet flink boven de stof staan van de

groep(en) die je lesgeeft. En boven je eigenniveau lesgeven is altijd onmogelijk. Ik heb medan ook wel eens verbaasd over het feit datdanseressen die zich op beginnerniveaubevinden ineens vergevorderdenlessen gingengeven.

Als je gaat lesgeven wees dan ook open eneerlijk. Vertel van wie je les hebt gehad envergeet ook niet de lerares(sen) te vermeldenwaar je jarenlang les van hebt gehad. Als iksommige danseressen moet geloven hebbenze alleen masterclasses gevolgd en les gehadvan Dina, Amani of andere grote sterren. Ensommigen hebben het eigenlijk altijd algekund....

Peter Verzijl

Advertentie

Page 11: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 11

n Als Zahra Bahrami een man was geweest… m

In Iran is een vrouw een tweederangs burger. Belediging, intimidatie en karaktermoord is hetminimum waar vrouwelijke activisten mee te maken krijgen. De executie van Zahra Bahrami iseen onderdeel van de dertigjarige oorlog tegen Iraanse vrouwen.

De naschok van de executie van ZahraBahrami heeft gemengde reacties teweeggebracht in Nederland. Door de bomen zagensommigen het bos niet meer. Bahrami’sdossier werd uit de context gehaald.

Het huidige politieke klimaat in Iran, waarinzulke afschuwelijke daden aan de orde van dedag zijn, en vooral de situatie van Iraansevrouwen ontbraken in de meeste reacties. Deafgelopen dertig jaar zijn Iraanse vrouwen dagin dag uit achtervolgd, gearresteerd en geïnti-mideerd simpelweg wegens het dragen vanhoge hakken, lipstift en het tonen van een paarcentimeter van hun haar.

KorrelZou een regering die vrouwen de oorlog heeftverklaard bereid zijn om rond de tafel te gaanzitten en te gaan onderhandelen over het lotvan een vrouw die beroepsmatig halfnaakt ineen restaurant in Londen danste? Ze was eenbuikdanseres, die met elke beweging van haarbuik de ideologische fundamenten van deIraanse regering op de korrel nam.

Zelfs Nasrin Sotoudeh, de eerste advocate vanZahra Bahrami, werd in september 2010 gear-resteerd en veroordeeld wegens ‘ongepasteislamitische kleding’. Als een advocaat veroor-deeld wordt voor het tentoonstellen van eenpaar lokjes haar, wat zou dan de straf zijn voorhaar cliënt, die onder andere in aanwezigheid

van onbekende mannen met zeer verleidendebewegingen heeft gedanst?

BemoeienIn Iran is een vrouw een tweederangs burger.Belediging, intimidatie en karaktermoord is hetminimum waar vrouwelijke activisten mee temaken krijgen. Naast steniging, zweepslagenen discriminerende wetgeving is er ook eencultuur ontstaan waarin iedere bakker of slagerom de hoek zich meent te kunnen bemoeienmet de levensstijl van vrouwen die hij verderniet of nauwelijks kent.

Shariawetgeving in Iran moedigt het geweldtegen vrouwen aan. De Iraanse overheid heefteen leger van 70.000 basiji’s klaar staan, dezedenpolitie. Hun primaire taak bestaat eruitom vrouwen op te jagen en zich te bemoeienmet hun kleding en gedrag. Toen ZahraBahrami nog in de gevangenis zat, moest zijvoor de tv-camera gaan staan om ‘schuld tebekennen’. Tijdens dit in scène gezette pro-gramma werden foto’s en films uitgezonden

Page 12: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 12

waarop te zien was dat ze in aanwezigheid vanmannen danste in een Londens restaurant.Haar buikdans was sexy en verleidelijk.

PolygamieZulke scènes zijn de afgelopen drie decenniaverboden op Iraanse nationale televisie. ZahraBahrami werd als een hoer neergezet. Hoewelde regering polygamie voor mannen toestaat,staat een hoer een doodstraf te wachten.Zahra Bahrami’s doodstraf is niet in januari2011, maar direct na de uitzending van dezebeelden voltrokken.

Een dag na de executie van Zahra Bahramiopende het regeringsgezinde nieuwsagent-schap IWNA, dat zich speciaal op vrouwenricht, een aanval op het privé-leven van degeëxecuteerde. De Iraanse ambassade inNederland plaatste vijf stukken op de websitemet details van Zahra Bahrami’s privé-leven.Een Iraanse vrouw, ongeacht wie, is iemanddie strafbare feiten heeft gepleegd, of het een

mensenrechtenadvocaat is, of een journaliste,of een Nobelprijswinnares als Shirin Ebadi.

Had Iran in die context kunnen onderhandelenover mogelijke strafvermindering van eenhalfnaakte danseres? Had Iran een vrouwgered die met elke beweging van haar buik deideologische pilaren van het systeem aanviel?Het redden van een sexy buikdanseres zou hetde Iraanse autoriteiten onmogelijk hebbengemaakt om hun antivrouwen leger van basiji’sgeloofwaardig te kunnen blijven leiden. Deexecutie van Zahra Bahrami is slechts eendeel van de dertigjarige oorlog tegen Iraansevrouwen. Zahra Bahrami was een vrouw. Eenman zou iets vergelijkbaars nooit zijnoverkomen.

Mina Saadadiwww.shahrzadnews.org

(Dit artikel verscheen onder de titel “Bahrami móéstdood” in De Volkskrant van 4 februari 2011)

Advertentie

Page 13: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 13

n Shimmy Shake lustrum in beeld mOp 13 februari 2011 vond in Amsterdam voor de vijfde keer de finale plaats van de ShimmyShake cross-over buikdanswedstrijd. Fotograaf Ronnos maakte voor ons deze foto-impressie.

De jury, bestaande uit Amira Ates, Arya enJihane el Fahidi, riep Kristel van der Horst uittot ‘Beste solo beginner’, Barbara Renfurm tot‘Beste solo gevorderd’ en Holy Pie! tot ‘Bestegroep’. Alle winnaars kregen de titel “BesteNederlandse cross-over buikdansact 2011”.

Het publiek kon tussendoor genieten vanoptredens van onder andere Amira Ates. Deandere finalisten waren Manolya Sloot,Sherezade van Diermen, Teuta Dibrani, Karinde Wit en het trio Alyza, Zaria en Barbara.

Meer foto’s en designs zijn binnenkort te zienen te downloaden op www.liteside.nl.

Ronnos

Page 14: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 14

n m n m n m n m n m n m n m

n m n m n m n m n m n m n m

Page 15: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 15

n m n m n m n m n m n m n m

n m n m n m n m n m n m n m

Page 16: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 16

n Ode aan Salomé mHet is nu vijf jaar geleden dat onze collega Margot Widdershoven-Sijbers overleed. Raqs waRisala wil dit herdenken met een kort eerbetoon aan deze toonaangevende artieste. Enkele vanhaar leerlingen creëerden een voorstelling die geheel aan het werk van Salomé is gewijd.

Maart 2006 is onze geliefde inspiratiebron enlerares Margot Widdershoven-Sijbers (Salomé)overleden na een lang ziekbed. Het was carna-val 2006 en in de les danste ze de sterren vande hemel hoewel ze doodziek was. Een maandlater was alleen de herinnering over. Maar watvoor herinnering, te veel om op te noemen!

Sommigen van ons hebben vanaf de allereer-ste buikdansles bij Margot gelest en een aantalvan hen lessen nog steeds bij dansschoolSalomé. Deze groep kwam 2 jaar geleden voorhet eerst op het idee de op dvd bewaardegroepschoreografieën van Salomé weer in testuderen, omdat haar talent als choreograaf erzo uit naar voren kwam en ook omdat dezedansen te mooi en leuk zijn om vergeten teworden. Nu we Margot inmiddels 5 jaar nietmeer in ons midden hebben, willen wij op 20

maart in theater de Bonbonnière in Maastrichtde voorstelling “Dansend naar de sterren, eenode aan Salomé", presenteren. Mensen diehaar dicht aan het hart lagen en iets betekenenin de danswereld zullen deze middag solo’svan Salomé dansen, zowel traditioneel als ex-perimenteel. Een aantal originele choreogra-fieën van Salomé zal door dezelfde danseres-sen worden gedanst als 20 jaar geleden.Helaas kon ik niet iedereen die haar gekendheeft uitnodigen, maar er is genoeg materiaalom een week een theater mee te vullen.

Van velen heb ik hulp gekregen in de vorm vanfoto’s, teksten, adviezen, dvd’s, video’s. En datmet als enig oogmerk deze hulde aan Margottot een onvergetelijke te maken.Hieruit blijktdat zij het beste uit mensen kon halen, ieder-een in zijn of haar waarde liet en een geweldi-ge stimulerende kracht was voor velen. Margotleefde voor de dans en onze herinneringenaan haar willen wij in deze voorstelling latenzien.

Irka Decker

Page 17: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 17

n Een klassieke 1001 nacht in Den Haag mIn 2006 verwezenlijkten artistiek leiders Rinus Sprong en Thom Stuart van het Haagsedansgezelschap De Dutch Don’t Dance Division een droom met hun eigen Notenkraker in deGrote Kerk. In 2010 zette DeDDDD de traditie voort met "Abdallah en de Gazelle van Basra". Deredactie van Raqs wa Risala zat op 28 december in de zaal en liet zich onderdompelen in eenwereld van klassiek ballet in een oriëntaalse sfeer.

Het verhaalDe arme, hardwerkende schoenmakerAbdallah is iedere dag druk aan het werk op demarkt van Basra, de drukke havenstad vanIrak. Hij heeft een oogje op de beeldschoneIrma die, omdat zij zo mooi kan dansen, ookwel De Gazelle van Basra wordt genoemd.Irma heeft ook een oogje op hem, maar Irma’smoeder Fatima hoopt op een betere partij voorhaar dochter. Op een dag verschijnt de wijzeen machtige Sjeik Ismael op het plein. Hij isverdreven door de heerszuchtige legerleiderCabidgi Bachi en zoekt een schuilplaats omniet door de soldaten te worden vermoord.Abdallah biedt hem onderdak in zijn armoedigewoning. Irma danst een verleidelijke dans omde aandacht van Cabidgi Bachi af te leiden.Dat lukt en als dank geeft de sjeik een vijf-armige kandelaar aan Abdallah, waarmee hijvijf wensen in vervulling kan laten gaan. MaarAbdallah wordt gewaarschuwd de vijfde kaarsnooit aan te steken.

De nieuwsgierige Abdallah steekt de eerstekaars aan en er verschijnen slaven die hemnieuwe kleren geven. Bij de tweede kaars

verschijnt er een prachtig paleis. Bij de derdekaars verschijnt Palmyra, de koningin van deharem, omringd door prachtige danseressen.Palmyra brengt het hoofd van Abdallah op holen hij komt onder de invloed van de geest vande alcohol. Maar dan komt Irma binnen; zij zietAbdallah in de armen van Palmyra en rentweg. Maar als Fatima ziet hoe rijk Abdallah isgeworden, vindt ze hem ineens wel een goedepartij voor haar dochter. Helaas bied AbdallahIrma slechts een plaats in de harem aan.Fatima ontsteekt in woede en Abdallah weetniets anders te doen dan de vierde kaars aante steken om de boze moeder te latenverdwijnen. Dan wordt Abdallah overmoedigen steekt ook de vijfde kaars aan.

Ineens zit hij weer in zijn armoedigeschoenmakershutje. Intussen heeft SjeikIsmael de macht teruggewonnen en hij biedtIrma als dank voor haar hulp de hand van éénvan zes zijn zonen aan. Alle zonen doen eendans om de gunst van de mooie Irma tewinnen, maar het hart van Irma is nog bijAbdallah. De Sjeik geeft daarom opdracht omAbdallah te gaan halen. Abdallah en zijn vriendHassan worden geblinddoekt het paleisbinnengebracht, waar Irma geluierd op henwacht. De Sjeik vraagt Abdallah een paarmooie schoenen voor haar te maken. Als hijknielt om de gesluierde dame de maat op tenemen, herkent hij de voeten van Irma.Abdallah toont berouw voor het onrecht dat hijzijn geliefde heeft aangedaan en Irma vergeefthem. En ze leefden nog lang en gelukkig....

Geschiedenis van het balletDe Deense balletmeester en choreograafAugust Bournonville (1805-1879) maakte zijnballet Abdallah in 1855. Naar de mode van dietijd had iedere choreograaf wel een productiemet een oosters tintje. Dat gold ook voor veelschilders en componisten. De muziek voor hetballet werd rond 1848 gecomponeerd door deDeense componist Holger Simon Paulli (1810-1891). Al snel raakte het ballet in de vergetel-heid. Het werd pas na 128 jaar opnieuwontdekt. In 1971 kocht choreograaf BruceMarks het originele script van Bournonville opeen veiling in New York. In 1985 ging Abdallahin Salt Lake City in première en in 1986 keerdehet na 128 jaar terug bij het Koninklijk Deens

Page 18: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 18

Ballet. In het ballet van DeDDDD was een kleinstukje van de originele choreografie te zien.

Choreografen Rinus Sprong en Thom Stuartontdekten Abdallah tijdens een bezoek aan hetKoninklijk Deens Ballet in Kopenhagen.Beeldend kunstenaar Hans Wap uit Rotterdamontwierp het decor en Karisma Costumes dekostuums. De dansen worden uitgevoerd doorprofessionele en amateur dansers enfiguranten van zo'n beetje alle leeftijden. Daanvan den Akker danste de rol van Abdallah,Floor Eimers die van Irma. Mariko Shimodamaakte indruk met haar vertolking van de rolvan Fatima, de moeder van Irma. Palmyrawerd gedanst door Marcella Paiva en BenjiSoerel nam de rol van Spirit of Alcohol voorzijn rekening. Op de website van DeDDDD( www.ddddd.nu ) is meer informatie over hetballet, met foto's en filmpjes, te vinden.

Toch weer verleidingHoewel ik me die avond prima heb geamu-seerd, heb ik nauwelijks iets aan oriëntaalsedans kunnen ontdekken. Héél af en toe zag ikslangenarmen en meende ik een glimp vaneen heupbeweging te zien, maar verder wasalleen bij de verleidingsscène een duidelijkherkenbare buikdansbeweging zichtbaar: Irmagebruikt onder andere schoudershimmies omde aandacht van Cabidgi Bachi af te leiden.Dat deed me denken aan de prachtige

Bollywood film "Bombay" die ik jaren geledenzag op de televisie: het is precies tijdens dehuwelijksnacht dat de Bollywooddansers en-danseressen plaats maken voor eenbuikdanseres met het liedje "Antha ArabicKadaloram". Wat is dat toch?

Van alle dansen is de expressieve dans vanFatima het meest bijgebleven. En de manierwaarop zij het podium verliet toen Abdallahhaar wegwenste met het aansteken van zijnvierde kaars. Zij rolde - letterlijk - van hetpodium af en landde met een enorme klap inde orkestbak. Ik denk dat alle mensen in dezaal medelijden met haar hadden. Verder vondik de dansen van de zes zonen van SjeikIsmael boeiend, omdat de choreografen hunbest hadden gedaan om echt zes verschillendepersoonlijkheden neer te zetten. Daarbij wer-den ze beslist niet geholpen door de muziek,die mij het hele ballet lang erg eentonig in deoren klonk. Zo anders dan ik gewend ben vande balletmuziek van bijvoorbeeld Peter IljitsjTsjaikovski.

Intrigerende kostuumsHet voor buikdansers en -danseresseninteressantste van de voorstelling waren degeraffineerde kostuums die qua kleurstellingen detail deden denken aan de exuberanteontwerpen van de beroemde Russischeontwerper Léon Bakst (1866-1924, zie eldersin dit blad). Helaas gold dat niet voor dedecors. Die bestonden steeds uit een egaal witvlak, waarop met de zwarte silhouetten vangebouwen, voorwerpen, planten en dieren eenbepaalde omgeving werd gesuggereerd. Eenbeetje te plat en kleurloos vond ik, zeker incombinatie met die kleurige, tot in de puntjesverzorgde kostuums. Ik raad iedereen aan eenblik te werpen op de website van de beideontwerpers, Ben Voorhaar en Sabrina Zyla( www.karisma-costumes.de ). Om inspiratieop te doen voor de aankleding van onze eigenavondvullende buikdansvoorstellingen.

Een klassiek ballet dat zich afspeelt in hetMidden-Oosten. Wetend dat er een tijd isgeweest dat beide onlosmakelijk met elkaarverbonden waren, ben ik naar dezevoorstelling gaan kijken. Ik was benieuwd hoedie fusion van westers klassiek en oriëntaalseruit zou zien. Maar echte fusion heb ik nietgezien. Jammer, eigenlijk, in deze tijd waarin jezo gemakkelijk kennis kunt nemen van alleverschillende dansvormen in onze wereld.

Judith Scheepstra(foto’s Hans Oostrum)

Page 19: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 19

n Fulltime buikdansen: droom of nachtmerrie? mFulltime buikdansen is voor veel mensen een droom. In Nederland hebben meerderedanseressen die stap genomen en halen hun hoofdinkomen uit de dans. Wil je weten ofbuikdansen als fulltime baan iets voor jou is? Lees dan verder!

Het beeld van een fulltime danseres is vaaksprookjesachtig. De tijd hebben om de heledag met dans bezig te zijn! Ongetwijfeld wordtje er een stuk fitter en energieker door als je zovaak danst. Regelmatig oefenen, vaker optre-den, een prachtige collectie met kostuums...Dit artikel is bedoeld om uitleg te geven overde financiën achter het sprookje, want hoeveelverdien je eigenlijk als je fulltime danst? Enwaar kun je dat geld dan aan uitgeven?

InkomenGemiddeld verdienen dans docenten op HBOniveau tussen de €1200-2000 bruto; onduide-lijk is in hoeverre dit representatief is voorbuikdanseressen, aangezien daar geen HBOopleiding voor bestaat. Daarom gaan we uitvan een inkomen van €1200 bruto per maand.De Elsevier maakt jaarlijks een lijst metinkomens per beroep en constateerde datdansers gemiddeld €800 per maand verdie-nen, ver onder bijstandsniveau. Over ditbedrag moet je 30% inkomsten belastingbetalen.

Voor dit artikel kies ik de positieve insteek enga ik er van uit dat je €1200 bruto kuntverdienen als fulltime buikdanseres. Over ditinkomen betaal je belasting. Hoeveel jebetaalt, hangt af van de manier waarop je geldverdient: ben je in dienst bij een dansschool,dan betalen zij belasting voor je. Als je alszelfstandige werkt, ben je zelf verantwoordelijkvoor het bijhouden van je administratie en debijbehorende belasting afdracht. Ga er van uitdat je rond de 30% van je inkomen aanbelasting zult afdragen. €1200 - 30% is €840.

Het is verstandig een vast bedrag per maandopzij te zetten, zodat je een buffer hebtwanneer je ziek bent en voor de periodeswaarin je minder verdient. Ook bouw je geenaanvullende pensioenrechten op, waarvoor jeook geld apart kunt zetten. Na afdracht vandeze kosten houd je rond de 500-600 euroover. Wat moet je doen om dit inkomen teverdienen?

Lesgeven, optreden en workshopsHet werkterrein van een professionelebuikdanseres ligt grotendeels op dat van lesgeven. Verwacht niet dat je regelmatig en veeloptredens zult krijgen: de meeste professionalstreden incidenteel 2-3 keer per maand op. Met

een incidenteel optreden verdien je ongeveer€150 bruto per keer (dit is exclusief reiskos-ten). Als je geluk hebt kun je op één avond ooktwee incidentele optredens doen, bijvoorbeeldéén om 8 uur en één rond middernacht.Regelmatige optredens in restaurants zijn ermondjesmaat en bovendien betalen zij vaakslecht. Het tarief voor restaurants ligt nu rondde €90 bruto per avond.

Voor het genoemde vaste inkomen moet jetussen de 8 tot 10 lessen per week geven.Wanneer deze lessen verspreid zijn overmeerdere locaties zullen ze beter bezochtworden. Je zult dus ook reistijd kwijt zijn omper dag naar een andere locatie te reizen. Hethandigst is om de lessen op maandag, tot enmet donderdag te plannen, vrijdag en zaterdagzijn de dagen die je vrij houdt voor optredens.

De derde bron van inkomsten zijn workshopsvoor vrijgezellenfeesten (vrouwen) enworkshops voor buikdanseressen.Vrijgezellenfeesten komen vaker voor in dezomer maanden. Het tarief hiervoor ligt rondde €150-250 per workshop, afhankelijk van hetaantal uren, het aantal deelnemers en dereistijd. De markt voor workshops aan anderebuikdanseressen is klein: bouw eerst eennetwerk op en specialiseer je, zodat anderedanseressen graag workshops bij je volgen.

Inkomsten kunnen per maand wisselen, afhan-kelijk van het product dat je aanbiedt. Ligt jefocus grotendeels op wekelijkse lessen, danzul je het in de zomervakantie rustig hebben.Richt je je op optredens voor bruiloften envrijgezellenfeesten, dan is de zomer juist eendruk seizoen.

UrenAls dansdocent heb je geen 9-5 baan en zul jevaak ’s avonds en in het weekend aan hetwerk zijn. Bovendien kun je niet 40 uur perweek dansen: een deel van de tijd zit in hetbijhouden van je administratie, promotie enandere activiteiten. Op maandag t/mdonderdag avond geef je les. Op vrijdag enzaterdag avond heb je mogelijk optredens.Zaterdag en zondag overdag zou je workshopskunnen geven.

De uren op werkdagen overdag besteed je aande administratie, boekhouding, bijhouden van

Page 20: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 20

je website, ontwerpen van flyers en maken vanlesplannen. Verwacht ongeveer een uur aanvoorbereiding per lesuur kwijt te zijn.

Overige kosten en uitgavenJe hebt als danseres vaste kosten/lasten die jeaf moet dekken om je werk uit te kunnenvoeren. Deze zijn onder andere: belastingafdracht (de eerder genoemde +/-

30%); zorgverzekering (basisverzekering is

verplicht, de goedkoopste kost rond de 90euro per maand);

aansprakelijkheidsverzekering (tussen de80-190 euro per jaar);

arbeidsongeschiktheidsverzekering(uitkering van geld wanneer je ziek bent tercompensatie van het geld dat je nietverdient. Tussen de €60 en €200 permaand, dit bedrag zelf opzij zetten is ookeen alternatief);

aanvullende pensioenverzekering (deAOW bestaat nu uit 70% van jelevensstandaard. Als je na je 65e hetzelfdebedrag wilt ontvangen als toen je nogwerkte, moet je een aanvullend pensioennemen);

Buma/Sena kosten (afkopen muziekrech-ten, dit kan via Interdans en kost rond de €200 per jaar);

huur van dansruimtes; promotiemateriaal: website, foto’s, flyers,

etc.; uitgaven aan kostuums, muziek, attributen

en dergelijke. Deze kosten kun jeaftrekken van de belasting;

workshops en lessen om je kennis op peilte houden. Dit is een kostenpost die alseerste in aanmerking komt om teschrappen wanneer je weinig verdient.Bovendien werk je vaak op de tijdstippenwaarop workshops en lessen aangebodenworden.

FysiekDansen is een zware belasting voor je lichaamen je zult dan ook extra aandacht moetenbesteden aan je conditie en uiterlijk.Buikdanseressen worden vaak ingehuurdgebaseerd op hun uiterlijk. Hoe verder je vanhet Westerse schoonheidsideaal af staat, deste lastiger wordt het om optredens te boeken.

Naast dansen is het verstandig om aanconditietraining te doen, evenwichtig enverantwoord te eten en voldoende te slapen.Tijdens je slaap herstelt je lichaam zich: je zult

merken dat je meer slaap nodig hebt als jeveel beweegt. Leeftijd en blessures spelen eenbelangrijke rol in het tempo waarmee jelichaam zich herstelt. Wanneer je ziek ofgeblesseerd bent en niet kunt dansen, heb jegeen inkomen. Daarom is het belangrijk dat jebuikdansbewegingen veilig uitvoert envoldoende kennis hebt om in te schatten of jedoor kunt dansen met een blessure, of dat jerust moet nemen. Laat naar bed gaan en hetdrinken van alcohol zijn een aanslag op jelichaam. Laat naar bed is soms onvermijdelijk,aangezien optredens tot diep in de nachtkunnen duren.

ConcurrentieDe buikdans markt is verzadigd metdanseressen. Dat drijft de prijzen omlaag enmaakt het moeilijker om je buikdanslessengevuld te krijgen. Besef dat je hard zult moetenwerken om de concurrentie aan te kunnengaan, zeker als buikdansen je hoofdinkomenis. Danseressen met een vaste baan die alsbijbaan buikdansen, zijn geneigd minder tevragen voor optredens en lessen omdat zij nietafhankelijk zijn van het inkomen. Dit gaat tenkoste van de mensen die wel van dit geldafhankelijk zijn. Je hebt een dikke huid nodigom hier mee om te kunnen gaan.

Sociaal levenWerken in de avonduren en het weekendbetekent dat je je vrienden en familie weinigzult zien. De meeste sociale gelegenhedenzoals bruiloften, verjaardagen, zul je missenomdat je aan het werk bent.

ConclusieVóór je in het diepe springt, is het handig ombovenstaande lijst na te lopen zodat je nareverassingen kunt voorkomen. Ik heb overwo-gen om fulltime danseres te worden, maar heber voor gekozen om mijn vaste baan te houdenen daarnaast te dansen. De danseressen diefulltime werken geven aan dat het nu lastiger isom genoeg te verdienen om rond te komen invergelijking tot tien jaar geleden. Er zijn meerbuikdanseressen, maar ook de concurrentiemet andere dansvormen zoals zumba en latinzorgt voor minder leerlingen. De danseressendie de stap genomen hebben om fulltime tedansen geven aan dat zij blij en dankbaar zijndat ze elke dag bezig kunnen zijn metbuikdans, ondanks de financiële nadelen.

Rosanne Pouw

Page 21: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 21

n Scheherazades eigen ontwerper mLéon Bakst is vooral bekend geworden als de ontwerper van de prachtige decors en kostuumsvan de eerste uitvoeringen van Les Ballets Russes van onder andere "Cleopatra" en"Scheherazade". Een van zijn tekeningen siert de cover van het boek Vaslav, over het levenvan balletdanser Vaslav Nijinsky, dat september vorig jaar verscheen. Nog een aanleiding voorRaqs wa Risala om aan zijn werk aandacht te besteden.

Léon Bakst werd in 1866 als Lev SamojlovitsjRozenberg in Grodno (in het tegenwoordigeWit-Rusland) geboren. Hij studeerde aan deKeizerlijke Academie der Schone Kunsten,terwijl hij parttime werkte als illustrator vanboeken. Voor zijn eerste expositie in 1889 namhij de naam Bakst aan, die verwees naar denaam van zijn grootmoeder van moeders kant,die Baxter heette. Van 1893 tot 1897 leefde hijvoornamelijk in Parijs. Daarvoor al had hijkennisgemaakt met de groep kunstenaars enschrijvers rond Serge Diaghilev en AlexandreBenois, waaruit later de Mir Iskoesstva (Wereldvan Kunst) beweging is ontstaan. In 1899richtte Diaghilev het gelijknamige tijdschrift op.De illustraties voor dit tijdschrift maakten Bakstberoemd. Tussen 1901 en 1910 schilderdeBakst vele portretten en in 1902 kreeg hij eenopdracht van tsaar Nicolaas II om deBijeenkomst van Russische zeelui in Parijs teschilderen.

Ballets RussesVanaf ongeveer 1908 werkte Bakst vooral alsdecorontwerper. Eerst voor verschillendeRussische toneelgezelschappen, later voor de

in Parijs gevestigde Ballets Russes die onderleiding van Diaghilev door Europa trokken.Bakst ontwierp decors en kostuums voorCleopatra (1909), Scheherazade (1910),Carnaval (1910), Narcissus (1911) en Daphnisen Chloe (1912). Al deze tijd leefde Bakst inWest-Europa, omdat hij als Jood last onder-vond van de beperkende wetten tegen Jodenin Rusland. In deze periode werd Bakst éénvan Europa's populairste kunstenaars. Zijnontwerpen voor Les Ballets Russes oefendeneen grote invloed uit op de mode en op hetinterieurontwerp. Ook de beroemde Mata Hariheeft overwogen om Bakst kostuums voor haarte laten ontwerpen. Vlak voor haar tourneenaar Italië had Bakst dat aangeboden, maarhelaas moest ze er uiteindelijk vanaf zien; zijkon zich de ontwerpen in die tijd nietveroorloven.

Bakst werd een society figuur die zeerexclusieve mode ontwierp en de inrichtingenverzorgde van luxueuze interieurs. Zijn doenen laten werd beschreven in de roddelpers, enwerd op de hak genomen in populaire liedjes.

Page 22: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 22

Setontwerp voor het ballet Scheherazade (1910)

Zijn theaterontwerpen zouden een blijvendeindruk achterlaten, onder anderen bij PabloPicasso, die Bakst hooglijk waardeerde en eenberoemd portret van hem tekende (1921).

In 1914 werd Bakst lid van de KeizerlijkeAcademie der Schone Kunsten. In 1918 brakBakst met Diaghilev en Les Ballets Russes,maar keerde nog een keer terug om voor degrootse revival van the Sleeping Princess inLondon (1921), de zeer uitgebreide decors enkostuums te ontwerpen. Hij stierf in Parijs op28 december 1924.

Bakst op het webVeel van de ontwerpen van Bakst bevindenzich nu in het publieke domein. Dat geeft onseen uitgelezen kans om ze te bestuderen. Indit artikel zijn enkele ontwerpen afgebeeld,maar het Internet is rijk gevuld met anderevoorbeelden. Plaatjes zoeken op ‘bakst’ of'leon bakst' met een zoekmachine levertspectaculaire resultaten op. Dan kom jebijvoorbeeld langs de "Leon Bakst officialwebsite" ( www.leon-bakst.com ), de zeerinteressante website van het Britse "Victoriaand Albert Museum" ( www.vam.ac.uk ) en dewebsite over de geschiedenis van de BalletsRusses ( www.russianballethistory.com ).

Judith Scheepstra

Bronnen:WikipediaJan Brokken – Mata Hari. De waarheid achter eenlegende (1975) ISBN 90 214 2901 2

Page 23: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 23

Advertentie

Page 24: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 24

n Agenda m

De Nijl in Vlaandren

Start: Zaterdag 5 maart 2011 om 10:00 uurEinde: Zondag 6 maart 2011 om 14:30 uurLocatie: Balen, AntwerpenWebsite: www.sohad-bellydance.be

De Nijl vzw Presenteert Princess of egypt HodaSohad,Mister Habieb,kayla,Abdou Darbuka SoniaSïda,Agatha, en De Nijl dance group Optredens,Workshop, Gala,Bazar International Belly DanceFestival Zaterdag 5 en Zondag 6 Maart 2011Vrijetijdscentrum De Kruierie Bevrijdingsstraat 1,2490 Balen Belgie Live Buikdans show,liveconcert,Bazar,Gala Kijk op [www.sohad-bellydance.be]

Workshop en feest

Start: Zaterdag 5 maart 2011 om 14:00 uurEinde: Zaterdag 5 maart 2011 om 17:00 uurLocatie: Pomhorst, Pomona 562, WageningenKosten: € 30.--Website: http://sheherazade-bazaar.nl

Buikdansworkshop in Wageningen:Buikdanstechniek door buitenlands gastdocent:Clara

Sirocco's Spell

Start: Zaterdag 5 maart 2011 om 20:00 uurEinde: Zondag 6 maart 2011 om 00:00 uurLocatie: 't Syndicaat, Nieuwe Molstraat 10, DenHaagKosten: € 10,-Website: www.myspace.com/470400219

Sirocco's Spell - Dance in Tribal Spirit Ervaar dekracht, schoonheid en warmte van onze Tribal-folklore wanneer wij deze voor U dansen : Sirocco'sSpell. Banat Laklak (Zamira en haar leerlingen),Maya y Kumpania (Maya en haar leerlingen) enBanat Dahab, welke een gastoptreden verzorgen.

Oriëntal Party

Start: Zaterdag 5 maart 2011 om 21:00 uurEinde: Zondag 6 maart 2011 om 01:00 uurLocatie: Cafe Loburg, WageningenKosten: € 5.—

Oriëntal Party dansfeest met optredens en openpodium o.a. van Clara uit Brazilie

Wervel workshop voor (Oriëntaalse-)

danseressen

Start: Zondag 6 maart 2011 om 13:00 uurEinde: Zondag 6 maart 2011 om 17:00 uurLocatie: AmsterdamKosten: € 65Website: http://soefidansen.wordpress.com

Wervel workshop voor dansers (m/v) onder leidingvan de internationaal beroemde danseres ValentinaLacmanovic.

Verfijnde Buikdans Techniek

Start: Zondag 6 maart 2011 om 14:30 uurEinde: Zondag 6 maart 2011 om 16:45 uurLocatie: Art House in AmersfoortKosten: € 25Website: http://bellydanz.com

Verfijnde Buik-Heup- en Bekkenbewegingen.Variaties en spannende combinaties. Vloeiende ensubtiele staccato bewegingen en shimmy's.

Turkse Halay

Start: Donderdag 10 maart 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 10 maart 2011 om 20:45 uurLocatie: Buikdansschool Faracha WeertKosten: € 9,--Website: http://www.faracha.nl

Mini Workshop Turkse Halay , vrolijke turksefolklore door Anouk van Buikdansschool Faracha

Workshop Magdy EL-leisy

Start: Zaterdag 12 maart 2011Einde: Zaterdag 12 maart 2011Locatie: Timweg 3Kosten: € 27,50,-Website: http://tinekerouw.nl

Magdy El-leisy uit Egypte hele dag in Groningen.

Oum Kalthoum Project

Start: Zaterdag 12 maart 2011 om 13:00 uurEinde: Zaterdag 12 maart 2011 om 15:00 uur

Page 25: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 25

Locatie: Studio Theater De RegentesWebsite: http://www.buikdans.nl

Houd je van Oum Kalthoum, heb je een goededanstechniek, enige podiumervaring en ben jebereid te investeren in een voorstelling op eenoriginele versie van een lied van Oum Kalthoum?Geef je dan op voor deze auditie-workshop!

ATS en FUSION workshops voor (half-)

gevorderden

Start: Zaterdag 12 maart 2011 om 12:00 uurEinde: Zaterdag 12 maart 2011 om 16:30 uurLocatie: EindhovenKosten: € 25Website: http://www.maya-acid.com

Tribal En Fusion Workshopserie. Alle workshopszijn ook los van elkaar te volgen. In totaal 7zaterdagen van Januari t/m Juli 2011. Maximaal 16deelnemers per workshop!!

Ghalia Benali sings Oum Kalthoum

Start: Zaterdag 12 maart 2011 om 17:00 uurEinde: Zaterdag 12 maart 2011 om 18:30 uurLocatie: Theater De RegentesKosten: € 22,50Website: http://www.deregentes.nl

Nergens wordt zo expressief en met zoveel gevoelvoor dubbelzinnige taal gezongen als in deklassieke Arabische muziek. Tegelijk heeft diemuziek allerlei kenmerken waar een geoefendmoderne muziekoor flink z'n best voor moet doen.Dit komt mede door de microtonaliteit diekenmerkend is voor de klanken uit de Arabischewereld. De Tunesische zangeres Ghalia Benali, dieal jaren vanuit haar tweede thuisland België laat eenwarme Arabische wind waaien over de Nederlandseconcertpodia. Ze kreeg bekendheid door haarprachtige vertolking van Om Kalthoums liederen,Egyptisch grootste zangeres ooit.

InFusion Rendezvous

Start: Donderdag 17 maart 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 17 maart 2011 om 22:00 uurLocatie: Den HaagKosten: € 15Website: http://www.tjarda.nu

"InFusion Rendezvous": Kom en laat je verrassen!!

Benelux Kampioenschappen Buikdansen

Start: Zondag 20 maart 2011 om 11:00 uurEinde: Zondag 20 maart 2011 om 15:00 uurLocatie: Deurne (NL)Kosten: € 5Website: http://www.ido-holland.com

Benelux Kampioenschappen Buikdansen! Schrijf uin en ga de uitdaging aan! Dan bent u bij voorbaat aleen Winnaar! Wilt u alleen komen kijken dan bent uook van herte welkom! Voor maar 5 euro krijgt ueen paar uur mooie optredens te zien! Vanaf 11:00in Deurne lees meer.....

"Dansend naar de sterren" ode aan Salome

Start: Zondag 20 maart 2011 om 15:00 uurEinde: Zondag 20 maart 2011 om 18:00 uurLocatie: La Bonbonniere te MaastrichtKosten: € 15,00Website: http://bellydancesalome.com

Oriëntaalse dansvoorstelling om niet te vergeten.

From Cairo with Love II | The Wild Edition

Start: Zaterdag 26 maart 2011Einde: Zaterdag 26 maart 2011Locatie: Podium Mozaiek AmsterdamKosten: € 35

Oriëntal Princesses Presents: From Cairo with LoveII | The Wild Edition Starring: Megastar Asmahan ofCairo Special Guest: The Black Lion From SenegalGala evening: 26 March 2010 | Podium MozaiekAmsterdam Line up: Asmahan, The Black Lion,Amira Ates Group Shazadi (2nd place at theBellydancer of the World Competition in Germany),Oriëntal Princesses: Ishtar, Loraine, Marit Saladini,Julia, Debbie, Gigi, Coco, Sarah, Maria BenmiraWorkshops Asmahan: 26 March 12.30 WorkshopThe Black Lion: 26 March 9.30 Dinner Buffet andAfterparty Prices: Gala Evening: € 35 WorkshopAsmahan: € 45 Workshop The Black Lion: €€ 30Dinner Buffet: € 18

Spaans-Arabische dans door Yazila

Start: Zaterdag 26 maart 2011 om 13:30 uurEinde: Zaterdag 26 maart 2011 om 16:30 uurLocatie: Omar Smids dance centerKosten: € 39Website: http://www.lalisa.nl

Oriëntaals danseres Yazila is gespecialiseerd in deSpaans/Arabische dans.

Page 26: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 26

Expressie met Caroline

Start: Zondag 27 maart 2011 om 14:00 uurEinde: Zondag 27 maart 2011 om 17:00 uurLocatie: Laetana' s Bellydance World EindhovenKosten: € 40Website: http://laetana.com

Expressie workshop met Caroline

Droombeelden

Start: Vrijdag 1 april 2011 om 20:00 uurEinde: Vrijdag 1 april 2011 om 22:00 uurLocatie: Culturalistheater Den HaagKosten: € 10,00Website: http://www.culturalistheater.nl

Een oriëntaalse dansvoorstelling over slapen,dromen, nachtmerries, met humor en tranen,angsten en verlangens ...

Workshop buikdansen en yoga

Start: Zaterdag 2 april 2011 om 10:00 uurEinde: Zaterdag 2 april 2011 om 14:00 uurLocatie: Yoga studio Reuver in dienstencentrum inReuverKosten: € 30Website: http://www.yogastudio-reuver.nl

Thalissa en Leoni nemen je mee op eenontdekkingsreis door je chakra's. Buikdans en yogahelpen ons de energie punten te activeren en teversterken. Er wordt gedanst aan de hand van dezeven chakra's in het lichaam. Inclusief: heerlijkesoep en broodjes

Droombeelden

Start: Zaterdag 2 april 2011 om 20:00 uurEinde: Zaterdag 2 april 2011 om 22:00 uurLocatie: CulturalistheaterKosten: € 10,00Website: http://www.culturalis.nl

Een oriëntaalse dansvoorstelling over slapen,dromen, nachtmerries met humor en tranen,angsten en verlangens ...

Workshops Zills met Farouq en Sena

Start: Zondag 3 april 2011 om 10:00 uurEinde: Zondag 3 april 2011 om 17:00 uurLocatie: Wijkcentrum de Kooistee, Haring 2,Hellevoetsluis

Kosten: € 35 per workshopWebsite: http://www.senadance.com

Workshop 1 met Farouq: minichoreografie met 9/8Ghawazee (zigeuner). Van 10.00 tot 13.00 uur voorbeginners tot halfgevorderd. Workshop 2 met Sena:minichoreografie op moderne pop. Van 14.00 uur tot17.00 uur voor gevorderd tot vergevorderd. Opgaveen informatie: Sena, [email protected], oftelefoon: 0181-318728 Betaling: op RABO13.62.48.667 t.n.v. A.W.Roehl, o.v.v. workshopszills 3 april, je naam en geef aan je of je workshop1, 2 of beiden doet.

Ritmes uit de Buik

Start: Zondag 3 april 2011 om 14:00 uurEinde: Zondag 3 april 2011 om 18:00 uurLocatie: a2o-cultuur(t)huis AntwerpenKosten: € 40Website: http://www.buikdans.net

Percussioniste Hilde en danseres Vera (AmanaDance Theatre) wijden je in in enkele belangrijkebuikdansritmes. Je leert de ritmes ook zelf spelen,zodat ze in je lijf gaan zitten. Daarna leggen we onstoe op improviseren met live percussie.

RonDom Buikdans

Start: Zondag 3 april 2011 om 15:00 uurEinde: Zondag 3 april 2011 om 17:00 uurLocatie: UtrechtWebsite: http://www.rondombuikdans.nl

De voorstelling geeft een beeld van de talenten enkwaliteiten van professionele buikdanseressen,grotendeels afkomstig uit omgeving Utrecht. Zijlaten in deze voorstelling zien wat hun specialiteitenzijn. Naast de solo optredens zijn ook groepsdansenen duetten op professioneel niveau te zien. Deshow biedt een gevarieërd beeld van traditionelebuikdans, maar ook nieuwe vormen zoals TribalFusion en cross-over experimenten. Laat jebetoveren door de vele facetten van de oriëntaalsedans! Deuren open: 14.00 Show: 15.00-17.00Napraten en drinken: tot 18.00

Hafla Bellydance party Wageningen

Start: Zaterdag 9 april 2011Einde: Zondag 10 april 2011Locatie: De Wilde Wereld, Burgtstraat 1WageningenKosten: € 5Website: http://thebellydancer.nl

Lauri, Pieter en Susanne nodigen je uit voor hunHafla bellydance party! Kom lekker dansen op de

Page 27: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 27

beste oriëntaalse muziek, de miniworkshop volgen(olv Lauri) en geniet van mooie optredens. verder:open podium, bazaar, thee, shisha en hapjes. Vooraanmelden open podium www.buikdansereslauri.nlaskthebellydancer@[email protected]

ATS en FUSION workshops voor (half-)

gevorderden

Start: Zaterdag 9 april 2011 om 12:00 uurEinde: Zaterdag 9 april 2011 om 16:30 uurLocatie: EindhovenKosten: € 25Website: http://www.maya-acid.com

Tribal En Fusion Workshopserie. Alle workshopszijn ook los van elkaar te volgen. In totaal 7zaterdagen van januari t/m juli 2011. Maximaal 16deelnemers per workshop!!

InFusion Rendezvous

Start: Donderdag 14 april 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 14 april 2011 om 22:00 uurLocatie: Den HaagKosten: € 15Website: http://www.tjarda.nu

"InFusion Rendezvous": Kom en laat je verrassen!!

Toetanchamon komt naar Brussel

Start: Woensdag 20 april 2011Einde: Zondag 6 november 2011Locatie: Brussels Expo, BrusselKosten: € 16Website: http://kingtutbrussels.be

De succesvolle reizende tentoonstelling"Tutankhamun, his tomb and his treasures" doet ditjaar Brussel aan. Vanaf 20 april is de tentoonstellingin Brussels Expo te bezichtigen. Een must vooriedereen die geïnteresseerd is in Egypte.

Sharon Kihara workshops en weeklong

Start: Zaterdag 23 april 2011 om 09:00 uurEinde: Woensdag 27 april 2011 om 17:00 uurLocatie: AmsterdamKosten: € 55Website: http://sharon-amsterdam.eventbrite.com/

Sharon Kihara komt naar Nederland voor eenworkshop weekend en een intensive week! Mis dekan niet om een intensive week lang les van deze

super docent te volgen! Voor meer info, mail me ofkijk op de website [www.halimadans.nl] Hope to seeyou there! Halima

Istanbul Gypsy and Oriëntale Festival

Start: Woensdag 4 mei 2011Einde: Maandag 9 mei 2011Locatie: Istanbul, TurkijeWebsite: http://istanbulgypsyfestival.com

This year we will be organising our 3rd workshop inIstanbul. After succesful workshops we organised inHidrellez Festival in 2010 we decided to continueour workshops regularly in the same dates everyyear. Participants & visitors from all over the worldwill join our workshops and we hope that they willlearn the technique of Turkish Style and practicewhat they learned while meeting different dancersfrom different nations. 5th of May 2011 will be theevening of the Hidrellez Festival and all togetherwith our student we will enjoy the evening of thisspecial evening with gypsy music in Ahirkapi.

ATS en Fusion workshops voor (half-)

gevorderden

Start: Zaterdag 7 mei 2011 om 12:00 uurEinde: Zaterdag 7 mei 2011 om 16:30 uurLocatie: EindhovenKosten: € 25Website: http://www.maya-acid.com

Tribal en fusion workshopserie. Alle workshops zijnook los van elkaar te volgen. In totaal 7 zaterdagenvan Januari t/m Juli 2011. Maximaal 16 deelnemersper workshop!!

Workshop "The beauty and the Beat" met

Harlemin

Start: Zondag 22 mei 2011 om 10:00 uurEinde: Zondag 22 mei 2011 om 14:00 uurLocatie: HellevoetsluisKosten: € 40,00Website: http://www.harlemin.com

Harlemin biedt in deze workshop een choreografieaan op de muziek van Yaser Akpence (drumsolo).Het is een 60-40 verhouding, d.w.z. dat er voor 60%een choreografie aangeleerd wordt. De andere 40%staat niet vast. Dit deel leer je door de muziek teinterpreteren en je inspiratie om te zetten inimprovisatie. Een uitdagende, up-tempo drumsoloworkshop die inspireert! Voor aanmeldingen kunt ude flyer downloaden op www.harlemin.com

Page 28: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 28

InFusion Rendezvous

Start: Donderdag 26 mei 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 26 mei 2011 om 22:00 uurLocatie: Den HaagKosten: € 15Website: http://www.tjarda.nu

"InFusion Rendezvous": Kom en laat je verrassen!!

Tribal Fusion Bellydance door Joyce

Start: Zaterdag 28 mei 2011Einde: Zaterdag 28 mei 2011Locatie: Omar Smids dance center LeeuwardenKosten: € 35Website: http://www.lalisa.nl

Joyce leert je enkele basisstappen en specifieketechnieken van de Tribal Fusion bellydance. Deworkshop begint met een dynamische op yogagebaseerde workout. Neem een (yoga)matje en`stille`heupsjaal mee

ATS en Fusion workshops voor (half-)

gevorderden

Start: Zaterdag 4 juni 2011 om 12:00 uurEinde: Zaterdag 4 juni 2011 om 16:30 uurLocatie: EindhovenKosten: € 25

Tribal en fusion workshopserie. Alle workshops zijnook los van elkaar te volgen. In totaal 7 zaterdagenvan Januari t/m Juli 2011. Maximaal 16 deelnemersper workshop!!

Oriënt Express 3

Start: Zaterdag 4 juni 2011 om 18:00 uurEinde: Zaterdag 4 juni 2011 om 23:00 uurLocatie: Rabotheater, Beursstraat 44, HengeloKosten: onbekendWebsite: http://www.oriëntaalscentrum.nl

http://www.youtube.com/watch?v=pL5WDd95qW0

InFusion Rendezvous

Start: Donderdag 16 juni 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 16 juni 2011 om 22:00 uurLocatie: Den HaagKosten: € 15Website: http://www.tjarda.nu

"InFusion Rendezvous": Kom en laat je verrassen!!

ATS en Fusion workshops voor (half-)

gevorderden

Start: Zaterdag 2 juli 2011 om 12:00 uurEinde: Zaterdag 2 juli 2011 om 16:30 uurLocatie: EindhovenKosten: € 25Website: http://www.maya-acid.com

Tribal en fusion workshopserie. Alle workshops zijnook los van elkaar te volgen. In totaal 7 zaterdagenvan Januari t/m Juli 2011. Maximaal 16 deelnemersper workshop!!

InFusion Rendezvous

Start: Donderdag 7 juli 2011 om 19:30 uurEinde: Donderdag 7 juli 2011 om 22:00 uurLocatie: Den HaagKosten: € 15Website: http://www.tjarda.nu

"InFusion Rendezvous": Kom en laat je verrassen!!

Workshopweekend Diva's van Toen met Lady

Moonlight en Farouq

Start: Zaterdag 9 juli 2011Einde: Zondag 10 juli 2011Locatie: Het Syndicaat, Nieuwe Molstraat 10, DenHaagKosten: € 37,50 per worksWebsite: www.farouq.nl

Vier workshops over de Egyptische Filmdans in dejaren '40 en '50

Feest Diva's van Toen

Start: Zaterdag 9 juli 2011 om 19:30 uurEinde: Zaterdag 9 juli 2011 om 23:00 uurLocatie: Het Syndicaat, Nieuwe Molstraat 10. DenHaagWebsite: www.farouq.nl

Feest rond filmdans, met optredens en open podium

International Summer Bellydance Festival 2011

Start: Vrijdag 5 augustus 2011 om 10:00 uurEinde: Zondag 7 augustus 2011 om 23:00 uurLocatie: LeidenWebsite: http://www.summerbellydancefestival.com

Workshops - met internationale top docenten.Competitie - "Miss Summer Bellydance 2011". Show

Page 29: e Raqs wa Risala · verdiende de kost met vormgeven, filmen en dansen en had alle vrijheid. Ik wilde reizen en ging regelmatig een paar maanden naar India of Egypte. Ook dacht ik

Raqs wa Risala, nummer 20, maart 2011, blz. 29

- "The Bellydance Spectacle" Verder ook: - Opening& Sluiting gala - Dans feesten met Arabische DJ enLive Muziek - Open Podium Optredens - En nogveel meer verrassingen... Ervaar het als de perfectebuikdans weekend in Leiden.

The Bellydance spectacle

Start: Zaterdag 6 augustus 2011 om 20:00 uurEinde: Zaterdag 6 augustus 2011 om 23:00 uurLocatie: LeidenWebsite: http://www.summerbellydancefestival.com

Ons festival artiesten zijn: * Milla Tenorio(Verenigde Arabische Emiraten) * Sophie Armoza(Israël) * Amar Lammar (Mexico) * Nelly (Oostenrijk/ Griekenland) * Shayma (Argentinië) * Amira Ates (Nederland) * Anusch Alawerdian (Nederland /Armenië)

Dansreis Turkije

Start: Donderdag 6 oktober 2011Einde: Vrijdag 14 oktober 2011Locatie: TurkijeKosten: € 900.--Website: http://sheherazade-bazaar.nl

Van 6 tot 14 oktober 2011 is er een buikdansreisnaar Turkije. Eerst 3 dagen Istanbul en dan 5 dagenCappadocie. Voor verdere info: [email protected]

Dans/Woestijnreis Egypte

Start: Vrijdag 4 november 2011Einde: Vrijdag 18 november 2011Locatie: EgypteWebsite: http://www.faracha.nl

Onze inmiddels beroemde reis naar en door Egyptevan Cairo door de woestijn naar Luxor. Cultuur,Muziek, Dans, Woestijn en veel meer..... het is geenreis maar een super ervaring. Je leert het land ende egyptenaren kennen, de dans in de stad en ophet land. De show en real life music & dance. Alleenof met een vriendin..(er is ook alternatiefprogramma voor de niet dansers) Laat jemeenemen door: Gerry Verheyden / Key of Life enYvonne Meulen/Faracha Ter plekke ondersteunddoor: Emad Mussa & family Sluitingsdatum: 30 juni2011 Info/kennismakingsmiddag : zondag 3 juli15.00 - 17.00 uur Lokatie: Buikdansschool Faracha,Maasenweg 6, Weert. Wel opgeven aub!! Info ofbrochure: [email protected]

Contemporary mystical Persian Dance

Start: Maandag 27 februari 2012Einde: Maandag 27 februari 2012Locatie: Elpida's StudioKosten: € 65Website:http://www.elpidasoltani.com/upcoming.html

Dance master Banafsheh Sayyad is visitingamsterdam don't miss this unique opportunity tostudy with her!