A A i ACCAA A i ACC

E P O S

K. Richard Ridderinkhof

K.R.Ridderinkhof@UvA.nlwww.uva.nl/seniorlab

BESSENSAPNemo, 22 mei 2007

HOE VROLIJKER HOE BETER

A A i ACCAA A i ACC

E P O SOUTLINE

normale veroudering = achteruitgang

onder meer in allerhande leervermogens

eenvoudig te compenseren

hoe vrolijker hoe beternooit te oud om te leren

A A i ACCAA A i ACC

E P O SDoolhof

A A i ACCAA A i ACC

E P O S

Doolhof, makkelijker : expliciet leren

links

rechts

A A i ACCAA A i ACC

E P O S

Doolhof, moeilijker: impliciet leren

links, meestal

rechts, meestal

A A i ACCAA A i ACC

E P O Sipliciet leren, voor allerhande doolhoven

A A i ACCAA A i ACC

E P O Sdoolhoven en ouder worden

A A i ACCAA A i ACC

E P O Sdopamine (DA) en ouder worden

DA receptor opname:

een 25-jarige (links)

een 70-jarige (rechts)

In hersengebieden die belangrijk zijn bij impliciet leren : ≈5-15% DA receptor afname per decade

A A i ACCAA A i ACC

E P O Sdopamine (DA) en ouder worden

handig als je bezig bent met (leven lang) leren:

-vreemde taal

-navigeren op internet

-ander doolhof

HYPOTHESE : Dopamine-tekorten zijn (tijdelijk) te ‘repareren’ : medicatie, caffeine, positief affect

A A i ACCAA A i ACC

E P O Spositief affect ?

- positieve herinnering

- neutrale herinnering

- geen effect op DA

- geen effect op impliciet leren

- toename van DA (30 min)

- verbetering in impliciet leren

A A i ACCAA A i ACC

E P O Spositief affect en veroudering

- clip uit Disney classic

- clip van verkeer in IJtunnel

50

60

70

80

90

100

YOUNG OLD

NEUTRALPOSITIVE

NEUTRAL

POSITIVE

A A i ACCAA A i ACC

E P O S

conclusies

nieuwe neurofysiologische inzichten :

achteruitgang in leervermogens eenvoudig te compenseren

positieve gemoedstoestand

caffeine ?

structurele effecten ?

tijdelijke effecten al effectief voor leren

A A i ACCAA A i ACC

E P O S

www.uva.nl/acaciawww.uva.nl/seniorlab

k.r.ridderinkhof@uva.nl

dank voor uw aandacht