achterkant

steepjescode

india in kaart gebracht

Kunst in ContextMaart 2013 nr. 1

fontys.nl

‘s-Hertogenbosch/ Venlo/

Sittard/ Den Haagza 6 november 10.00-14.30 uur

Eindhoven/ Veghel za 13 november 10.00-14.30 uur

Tilburgza 20 november 10.00-14.30 uur

Met gepaste trots presenteren wij het eerste deel van Kunst in Context, dat door inzet, enthousiastme en de inspanningen van de re-dactie tot stand is gekomen.

In dit tijdschrift brengen wij iedere maand de kunsten van een niet westers land in kaart. Hoe de kunsten in Nederland vertegenwoordigd zijn is ons allen wel bekend, maar hoe zit dat eigenlijk in India? Een land met een prachtige geschiedenis, vol met normen en waarden, en een geheel eigen cultuur. Het land van de pigmenten en de buikdanseressen. Welkom in India.

Wij rekenen op een creatief 2013, waarin we zullen blijven streven naar nieuweinspiratie op het gebied van de kunsten.Volg K&C ook op twitter om op de hoogte te blijven van het laatste creatieve nieuws.

Veel leesplezier,De redactie.

inhoud3 Een land vol verschillen... Algemene inleiding op India

5 Spiritueel India Godsdiensten in India

6 Wist-je-datjes

7 Kleurrijk en smaakvol Hedendaagse kunst van India 9 Het spel van India Het theater in India 10 Poster 11 Bollywood Filmindustrie in India

13 BharataNatyam en Nattuvangam Dansen dansen dansen

15 Woordzoeker

16 Raga-Tala-Rasa Indiase muziek

18 Indiase architectuur Mix tussen oost en west

20 Horoscoop

21 Begrippenlijst

22 Literatuurlijst

Colofon

Kunst in Contextmaart 2013 1e jaargang nr. 1Kunst in Context verschijnt 6 x per jaar en is een uitgave van FHK Magazines bv

RedactieadresFHK Magazines bv Zwijsenplein 1, 5038 TZ Tilburgtelefoon: 08850 78100email: info@FHKmagazines.nl

Ik ben Maria Vitters. Ik zit nu in het derde jaar op de Hogeschool voor de Kunsten. Ik doe daar de oplei-ding tot docent aan de academie voor Beeldende Vorming. Heel veel

De redactie

plezier met het tijdschrift dat wij speciaal voor jullie hebben gemaakt. We hebben er hard aan gewerkt, en ik hoop dat jullie het leuk vinden.

Mijn naam is Jeether Antonissen, derde jaars student Docent bee-ldende kunst aan de Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg. Al van jongs af aan ben ik cratief bezig,

maar pas op het Fontys heb ik kennisgemaakt met kunst en cultuur. Zo, genoeg nu over mij en geniet van het tijdschrift!

Ik ben Yvonne Romijn. Ik zit nu in het derde jaar van de docenten opleiding aan tot docent aan de Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg. Veel lees plezier!

Copyright

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektro-nisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Wij hebben alle moeite gedaan om rechtheb-benden van copyright te achterhalen. Mo-chten er personen of instanties zijn, die menen aanspraak te maken op bepaalde rechten, dan word hun verzocht contact op te nemen met de uitgever.

1 2

een land vol verschillen...

Een miljard mensen betekend dat er veel verschillen tussen de mensen en hun gewoonten en gebruiken zijn. Er zijn maar weinig landen in de wereld waar de verschillen zo groot zijn als in India. Die verschil-len hebben natuurlijk niet alleen te maken met de grootte van de bevolking, maar ook met de opper-vlakte van het land: Nederland past wel 95 keer in India! Ook qua natuur en klimaat zijn er in India veel verschillen.

GeschiedenisIn 1947 werd India onafhankelijk, daarvoor was het een Britse kolonie. Voor de Britten maakten de Is-lamitische Moghul-vorsten (soort keizers) in India de dienst uit. Vanaf 1947 gaat India zijn toekomst zelf bepalen. Het Congres, een beweging die wilde dat India onafhankelijk werd, zorgde na de onafhan-kelijkheid voor de eerste ministers van India (Nehru en Gandhi). Een deel van Indiase moslims vreesde echter dat ze in het onafhankelijke India door de hindoes over-heerst zouden worden. Ze wilden een eigen staat: Pakistan. Nehru en Gandhi waren het daar niet mee eens en verzekerden dat alle mensen in het onafhan-kelijke India gelijke rechten zouden hebben. Maar dat hielp niet en Pakistan kwam er tocht. Pakistan bestond toen uit twee delen: West-Pakistan en Oost-Pakistan. Het oostelijke deel werd in 1971 onafhan-kelijk en heet sindsdien Bangladesh. Bij de opdeling van Brits-Indië in India en Pakistan verhuisden miljoenen moslims vanuit India naar Pakistan, en trokken miljoenen hindoes en sikhs in omgekeerde richting. Er was veel ruzie tussen beide kampen en er kwamen heel veel mensen om het leven. India heeft een rijke cultuur, die sterk beïnvloed is door andere culturen, maar tegelijkertijd een heel

eigen karakter heeft. Zo zijn er in het overwegend hindoeïstische India veel islamitische bouwwerken te vinden. Dit zijn overblijfselen van de mogol-dy-nastieën.

TalenIn India spreken de mensen verschillende talen. 30% van de bevolking spreekt en verstaat Hindi. Er zijn achttien officiële talen en honderden ‘niet-officiële’ talen en dialecten! Vaak kunnen mensen uit ver-schillende streken elkaar helemaal niet verstaan. De Indiase regering wil daarom dat alle Indiërs in ieder geval ook Hindi kunnen spreken: dé officiële taal van heel India. Om kennis van het Hindi te vergroten leren kinder-en ook buiten de Hindi-talige provincies deze taal op school (zoals wij hier bijvoorbeeld Engels krijgen op school, naast het Nederlands). Maar veel mensen in Zuid-India willen helemaal geen Hindi spreken. Ze vinden dat een teken van overheersing door Noord-India. Zij gebruiken liever Engels. Toen India een kolonie van Groot-Brittannië was, won het Engels in India snel terrein. Engels is met Hindi de taal die de regering in New Delhi gebruikt en waarin de wetten van het land zijn opgesteld.

GodsdienstenIndia kent verschillende godsdiensten. De meeste Indiërs zijn hindoe (82%). Zij hangen het hindoeïs-me aan. Ook wonen er veel moslims (12%) in In-dia, er zijn ook christenen. Er zijn ook nog andere godsdiensten, hierover lees je meer in het volgende artikel. Godsdiensten zijn heel belangrijk in India. In India zijn de godsdiensten ook buiten de vele tempels,

kerken en moskeeën heel belangrijk. Plaatjes van hindoegoden of afbeeldingen van Jezus zie je overal, in winkels maar ook bij mensen thuis. Net als een boeddhist gelooft een hindoe in de kring-loop van geboorte, leven, sterven en wedergeboorte. Toch zijn er grote verschillen tussen deze twee re-ligies. Het boeddhisme kent geen goden, maar het hindoeïsme wel. De oppergod is Brahma, met Shiva en Vishnu als belangrijkste nevengoden. Daarnaast bestaan er incarnaties van de goden (bijvoorbeeld Krishna).In India mag je elk geloof aanhangen. Dat staat in de grondwet. Je mag ook niet geloven, maar slechts weinig Indiërs zijn niet-godsdienstig.

Arm én rijkIndia is een ‘ontwikkelingsland’. In India verdienen de mensen gemiddeld vierhonderd euro per jaar. Maar het leven in India is veel goedkoper dan hier. In India kun je bijvoorbeeld al lekker in een restau-rant eten voor één euroBinnen India zelf zijn er hele grote verschillen. Sommige mensen zijn heel erg rijk. Ze wonen in paleizen, hebben personeel in dienst en een auto met chauffeur. Er is een grote middenklasse, deze mensen zijn iets minder rijk, maar hebbeneen goed inkomen. Zij hebben een aardig huis of mooie flat, een auto of scooter, en net als wij televisie, koelkast en een computer.De meeste Indiërs zijn echter arm. Zeker op het platteland is armoede een groot probleem, maar ook in de steden zie je veel arme mensen. Zij wonen in krottenwijken. Veel armen hebben zelfs helemaal geen huis, ze slapen en leven op straat. Het leven voor de armen is in alle opzichten heel zwaar. Ze hebben vaak te weinig geld voor voldoende voeding. Hoewel India voldoende voedselgewassen produceert en uitvoert naar andere landen, lijden

veel Indiërs aan ondervoeding. Dit geldt vooral voor vrouwen en meisjes. Mannen en jongens worden in India vaak voorgetrokken. Zij krijgen eerst te eten, dan pas zijn vrouwen en meisjes aan de beurt.

OnderwijsIndia vindt dat alle kinderen tot veertien jaar naar school zouden moeten. In de grondwet uit 1950 staat zelfs dat dat binnen tien jaar zo zou moeten zijn. Maar nog altijd gaan veel kinderen uit arme gezin-nen niet naar school. Dat is niet omdat zij of hun ouders dat niet willen, veel ouders vinden onderwijs voor hun kinderen juist heel belangrijk. Alleen door onderwijs kunnen hun kinderen het later beter kri-jgen dan zijzelf. Maar de kosten kunnen de ouders vaak niet betalen. Een andere reden om niet naar school te gaan, is dat het onderwijs vaak heel slecht is. Veel scholen in India, vooral op het platteland, bestaan uit een of twee vervallen klaslokalen, daken lekken vaak, leermiddelen ontbreken.

Wat doet de regering?Dat zo veel mensen arm zijn en niet kunnen lezen en schrijven, is in India al heel lang een probleem. Na de onafhankelijkheid hadden de leiders van In-dia veel plannen om daar een einde te maken. India wilde zich helemaal op eigen kracht ontwikkelen, zonder afhankelijk te zijn van andere landen. De Indiërs wilden alles zelf maken: van lucifers tot raketten, van dekens tot auto’s, van theeglaasjes tot computers! Helaas werkte dit beleid niet goed. Te-genwoordig is India meer ‘marktgericht’, dat wil zeggen dat bedrijven maken wat de klanten willen kopen. Maar daarmee zijn de problemen van de ar-men nog lang niet opgelost. Net als in veel andere landen worden de verschillen tussen arm en rijk in India alleen maar groter...

Je zou er misschien niet bij stil staan, maar bijna één op de zes mensen in de wereld woont in India. Dit grote land in Zuid-Azië heeft één miljard inwoners en is een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Bijna een derde van de Indiërs woont in de steden. 32 steden hebben 1 miljoen of meer inwoners en twee steden in India hebben zelfs meer dan 10 miljoen inwoners (Mumbai: 13 miljoen, Delhi: 11 miljoen). Ondanks cam-pagnes voor geboortebeperking groeit de bevolk-ing jaarlijks met 1,5%.

krishna Kinderarbeid Onderwijs in India

Tekst: Jeether Antonissen

3

spiritueel indiaIn India leven vijf grote religies naast elkaar. Dit zijn het hindoeïsme, het boeddhisme, de islam, chris-tendom en het Jodendom. Kerk en staat zijn gescheiden van elkaar. Naast deze vijf grote religies kent India er nog twee, namelijk het Sikhisme en het Jainisme. Dit zijn godsdiensten die alleen in India voorkomen.

Er zijn veel beelden van Vishnu, Shiva en Brahma, de drie hoofdgoden van het Hindoeïsme. Ondanks dat er veel verschillende goden zijn, alle beelden worden Boeddha genoemd. Als de beelden van dezelfde peri-ode zijn, zijn ze in dezelfde stijl gemaakt. De religie heeft met de ar-tistieke expressie van het land te maken. Dit heeft er onder andere mee te maken dat ze de

ideale god willen weergeven. In India denken ze met ideale ideeën, met ideale en goddelijke prototypes. De bron is de innerlijke wereld van de geest. Ze zoeken geen illusies van de goden, want dan is het niet meer goddelijk.

De vroegste Indiase kunstvoorwerpen zijn kleine beeldhouwwerkjes. Het ging om de school van Boeddhistische kunst. De bloeiperiode van deze beeldjeswas al rond 300 voor Christus. Deze bee-ldhouwwerkjes stelden voornamelijk voetstappen voor. Deze voetstappen stonden voor hun God. Honderden jaren later, rond het jaar nul, komt er een nieuwe periode voor de kunsten in het noordwesten van India. In die tijd werd het Boeddhisme gecom-bineerd met een Griekse invloed die van een van de afstammelingen van Alexander de Grote was. Men ging Boeddha in een menselijke vorm afbeelden.

Rond 600 was het de gouden eeuw voor Indiase kunst. Vanaf deze tijd ontwikkelde de beelden zich tot de beelden die we nu nog kennen. Er is in het verloop van tijd wein-ig veranderd. Rond deze tijd komt ook het Hindoeïsme op. In de

jaren erna ontwikkelt zich de stijl van het Hindoeïs-me. De beelden worden veel dynamischer.

Naast de sculpturen kwamen er ook miniatuur-schilderingen. Rond die tijd lieten ze de gebeurt-enissen zien die in het paleis plaatsvonden. Ook kwam er een opleving van de volkskunst. Hierdoor werden de miniaturen gecombineerd met de Indiase religieuze kunst. Dus de miniaturen gaan niet alleen meer over het leven in het paleis, er worden nu ook miniaturen gemaakt met goden.

De beeldjes van de goden zoals Boeddha worden nu in grote getale verkocht. Veel mensen kopen de bee-ldjes, omdat men denkt dat ze geluk brengen. Een Boeddhabeeldje koop je niet voor jezelf, dat brengt ongeluk. Een gekregen Boeddha geeft geluk. Dat komt door het gebaar dat het beeld waarde geeft. Je moet een Boeddhabeeld met respect behandelen. Je mag een Boeddha nooit op de grond zetten, en wanneer je het neerzet, zorg er dan voor dat het gez-icht naar de deur staat gericht.

Boeddha

wist-je-datjesWist je dat…

… cricket de populairste sport in India is?… de hoofdstad New Delhi is?… het aantal inwoners van India 1.205.073.612 is?… de munteenheid de Indische roepie is?… India 18 officiële talen heeft?… India meer dan 7 verschillende religies heeft?… het aantal inwoners per km2 332 is?… de levensverwachting voor mannen 63 jaar is en voor vrouwen 65 jaar?… India eigenlijk Republiek India heet?… het hoogste punt in India 8598 meter hoog is?… het laagste punt in India 0 meter is?… de Ganges (rivier in India) als heilig gezien wordt?… Hindoes uit de hele wereld naar de Ganges komen om er zich te wassen? … de belangrijkste god van het hindoeïsme Shiva is?… de vlag van India Tiranga wordt genoemd?… de vlag van India drie kleuren heeft?… de kleuren oranje, wit en groen zijn?… de kleur oranje voor moed staat?… de kleur wit voor vrede staat?… de kleur groen voor voortvarendheid staat?… in India alleen hele kleine bananen te vinden zijn?… de vrouwen in India hun benen altijd bedekken?… vrouwen die getrouwd zijn een ring om hun teen dragen?… voertuigen toeteren bij elk kruispunt dat ze tegenkomen, om te zeggen dat ze eraan komen?… wanneer je je niet insmeert met muggenzalf, je makkelijk 50 beten per dag kan krijgen? … ze geen toiletpapier kennen in India?… de linkerhand onrein is, dus dat je er niet mee mag eten of eten mee mag aanraken?… de Taj Mahal één van de zeven wereldwonderen is?… India jaarlijks 12 miljoen ton mango’s produceert?… in India vorig jaar 3.2 miljard bioscooptickets werden verkocht? … dat dit meer dan in de Verenigde Staten en Canada samen was?

Tekst: Maria Vitters

5 6

kleurrijk en smaakvol

Een kenmerk van Indiase kunst is de sterke band met de traditie van het land. Ook kende men de Westerse naoor-logse kunst in In-dia. Kunstenaars gingen op reis en brachten de ver-nieuwingen uit het Westen mee terug. Maar ze bleven nog steeds zoeken naar de

eigen inheemse beeldtaal en verhalende traditie.De nieuwste generatie kunstenaars toont een sterke technische en economische ontwikkeling, met de traditionele waarden en normen. Dit komt doordat de nieuwe generatie kunstenaars is opgegroeid in een fase van de opkomst van techniek. Toch combineren ze de motieven van de oude volkskunst met mod-erne beeldtaal en hedendaagse thema’s. Thema’s die veel gebruikt worden zijn bijvoorbeeld: urbanisatie, de ontwikkeling van het individu, klassenverschillen en het contrast tussen traditie en vernieuwing.

Shilpa GuptaShilpa Gupta is een Indiase kunstenares. Ze woont in Mumbai, waar ze ook haar opleiding heeft gevolgd om kunstenares te worden. Ze maakt niet alleen

beeldhouwwerken, maar ook kunst met interactieve video’s, websites, foto’s en performances. Ze is dus heel breed in haar beeldende werk. Met deze media onderzoekt ze thema’s als verlangen, religie, veilig-heid op straat en ingebeelde grenzen.

Ze heeft eens gezegd: ”Angst moet plaatsmaken voor dialoog, pas dan zullen bestaande hiërarchische structuren en onze kijk op de werkelijkheid verand-erd kunnen worden”.

In haar werk in openbare ruimtes probeert zij toe-schouwers uit te dagen om te reageren op haar kunst. Ze hoopt hiermee de kijk op de wereld van de toeschouwer te veranderen. Ze verwijst vaak naar het dagelijkse leven dat gecombineerd en beïnvloed wordt door je geschiedenis en religie, de tradities die je hebt meegekregen, de media en internationale on-twikkelingen.

Haar thema’s zijn zwaar en beladen, en heel erg maatschappelijk bewust. Kijk maar naar Half Wid-ows; het is een video-installatie over een groep van ongeveer 1500 vrouwen waarvan de mannen zijn uitgezonden als militairen. Sinds de militairen uit-gezonden zijn, zijn ze spoorloos verdwenen.

Cage is een ander kunstwerk van Shilpa Gupta. De naam Cage zegt het al, het gaat over een kooi. Eigenlijk over drie kooien, die in elkaar zitten opges-loten. Als je in de binnenste kooi zit, lijkt het of je er nooit meer uit zal komen.

In een van de armste streken van India wordt het Deepawli gevierd, het herftsfeest. Tijdens dit feest bedekken de vrouwen de muren van hun huizen met een mengsel van modder, mest en rijstvliesjes. Hierin tekenen zij motieven met religieuze betekenis of stukken uit het traditionele dagelijkse leven. Als de wintermoesson komt, worden al deze schilderingen weggevaagd. Gelukkig is er een kunstenaar op het idee gekomen om deze tekeningen ook op papier te maken.

Anish KapoorEen andere belangrijke Indiase kunstenaar is Anish Kapoor. Kapoor komt oorspronkelijk uit Bombay, India. In zijn tienerjaren is hij verhuisd naar Londen, waar hij verder opgroeide. Hij is een van de meest succesvolle kunstenaars van deze eeuw.

Kapoor ziet een kunstwerk als een object dat iemand aanzet tot interactie. Om dat te kunnen bereiken, maakt hij gebruik van verschillende materialen. Zo gebruikt hij bijvoorbeeld veel spiegelende en gladde materialen, maar bijvoorbeeld ook cement. Doordat Kapoor in Engeland is opgegroeid en een opleiding tot kunstenaar heeft gevolgd, wordt hij eigenlijk niet Indiase kunstenaar gezien. Wat zijn werk met India verbindt, zijn zijn kleurrijke sculp-turen. In India wordt veel gewerkt met kleur. Dat is niet alleen zo in de kunsten, maar ook in bijvoor-beeld de keuken. Kijk maar eens naar alle gekleurde

Tekst: Maria Vitters

Shilpa Gupta Cage

Cloud Gate, The Bean, 2004Anish Kapoor Shooting into the Corner 2008-2009

kruiden die ze in India gebruiken. Kapoor ge-bruikt deze kleuren of kleurstoffen ook in zijn werk, bijvoorbeeld in White sand, Red Millet, Many Flow-ers, 1982. Deze sculpturen lijken op architectuur, en vormen samen een soort mini-universum.

Kapoor wil niet dat alleen het oog kijkt naar zijn kunst, maar ook dat er met het lichaam of de oren wordt ‘gekeken’. Door de spiegelende objecten die hij maakt, wordt je er zelf helemaal mee in op gezogen. En bij bijvoorbeeld Shooting into the Corner 2008-2009, wordt ook het gehoor er bij betrokken. Tijd speelt een heel belangrijke rol in dit kunstwerk. Elk halfuur wordt er een stuk was de ruimte in geschoten. Waar het was terechtkomt, blijft het zitten, tot de installatie weer weggehaald wordt. Het kunstwerk wordt nog gemaakt, terwijl het al in het museum staat.

8

het spel van india

boeddha

Modern Indiaas theater is niet alleen maar kunst, dans, muziek en dialogen, maar was een reden om mensen te bereiken en hun ideeën over sociale en politieke verandering aan de man te brengen in onafhankelijk India.

Tekst: Maria Vitters

In 1858 hebben de Britten India tot hun kolonie gemaakt. Hierdoor veranderde het leven in India. Zo ook het theater. India maakte kennis met het westerse theater. Daardoor werden ze zich meer van bewust van de sterke kanten van hun theatertraditie.

In het oude Indiase theater vonden de person-ages het niet nodig om hun daden te verklaren. De actie moest voor zich spreken. In het tegenwoordige theater richten ze zich vooral op het teksttheater, standpunten moet je goed kunnen overbrengen. In India is theater ook het medium om dat wat ze niet uitspreken, hoorbaar te maken. Vaak zegt men niet tegen elkaar hoe ze zich voelen of denken over iets. Theater zorgt voor meer openheid, en toont de mooie en minder mooie kanten van het leven.

Toen Bertold Brecht werd geïntroduceerd (hij paste onder andere vervreemdingstechnieken toe in het Westers theater), bleek dat dit allang gedaan werd in de Indiase theatertraditie. In het Westen is theater anders dan in India. In het Westen gaat theater meer om tekst. Als er veel zang en dans bij komt, dan gaat het al snel richting musical. In India zijn dans, muziek en literatuur en beeldende kunst één geheel in het theater. Dans, muziek en beeldende kunst zijn ook een belangrijk onderdeel in het dagelijks leven. Dit komt dus weer terug in het theater. Wanneer je als toneelspeler niet kunt dansen of zingen, of niets weet van beeldende kunst, wordt je niet toegelaten op een toneelschool en heb je weinig kans op een baan in het theater.

Onderwerpen die tegenwoordig veel gespeeld worden in het theater zijn identiteitsproblematiek, verbreken van familierelaties, relaties voor of buiten het huwelijk, maatschappelijke problemen, fun-damentalistisch denken (Hindoe, moslim), span-ningen tussen India en Pakistan. Ook word er nog vertaald Westers repertoire gespeeld . Dit is ook om het theateronderwijs op een goed niveau te houden.

In India vinden het nog steeds moeilijk om zelf nieuwe stukken te schrijven. Er zit te weinig uitdag-ing in bij het schrijven van nieuwe stukken. Hoewel er wel in Bombay veel theater is, zou je de kwaliteit ervan nog kunnen betwisten.

Niet alleen in theater wordt theater gespeeld, ook wordt er veel op straat. Straattheater heeft een grote groei doorgemaakt. Het straattheater bestaat niet al-leen uit getrainde acteurs, maar ook uit boeren en arbeiders. Veel aandacht wordt er in het onderwijs niet aan gegeven. Dit komt onder andere doordat er niet veel aandacht gegeven wordt aan het theatrale aspect, maar het gaat voornamelijk om de sociale situatie aan het licht te brengen. Door deze stukken te spelen, proberen ze de situatie te verbeteren.

Theater en dans hebben een belangrijke rol in de In-diase cultuur en samenleving. De belangrijkste rol van theater is elkaar verhalen vertellen. Culturele activiteiten in India zijn meestal gratis toegankel-ijk, omdat ze meer de status van volksbijeenkomst hebben dan van cultureel uitje. Theater wordt niet meteen gezien als kunst. Men wilt wel gaan kijken, maar er zijn weinig speelmogelijkheden. Ook al probeert de politiek hier veranderingen in te bren-gen, er is te weinig geld om in theater te investeren. Het is voor gezelschappen bijvoorbeeld ook niet mogelijk om een tour te maken. Ze zijn gebonden aan één schouwburg.

In het theater kwam een realistische benadering. Weg waren de dagen van de levens van de helden en goden van India. De gewone man werd belangrijk, met hun dagelijkse problemen en angsten. De over-dramatische effecten werden natuurlijker en verfijnder gemaakt. Doordat de oeroude thema’s, die al eeuwenlang gespeeld werden, opeens wegvie-len, stierf het oude Indiase theater uit. Het theater werd commercieel.

9 10

bollywood

Wat is Bollywood?De naam ‘Bollywood’ is een combinatie van Bombay (de vroegere naam van de stad Mumbai) en Holly-wood. Bombay is het centrale punt van de Indiase filmindustrie en Hollywood wordt al jaren gezien als hét centrum van de wereldwijde filmindustrie.

De meeste Bollywood-films hebben een boy-meets-girl verhaallijn, waarbij er een obstakel overwonnen moet worden om samen te kunnen zijn. De film heeft bijna altijd een happy end, want de Indiase film is er vooral om het publiek de realiteit te doen vergeten. Er is dus een eenvoudige, emotionele en dramatische verhaallijn, die gecombineerd wordt met veel zang en dans. 

In Bollywood worden ook veel remakes van bekende Hollywood films gemaakt, zogenoemde Bollycats. De Indiase filmmakers zien dit niet als plagiaat, maar eerder als een hommage aan de originelen. In sommige gevallen is het een shot-voor-shot remake van het origineel aangepast aan de Indiase cultuur met dans en muziek.

Zo is de film Ghajini (2008), een kopie is van de in 2002 uitgebrachte Amerikaanse film Memento. Ghajini was de eerste Bollywoodfilm die meer dan een miljard roepies (12,5 miljoen dollar) opbracht. Dit soort succesverhalen zorgen er voor dat er steeds meer Hollywood kopiëren worden gemaakt.

GeschiedenisTot aan het einde van de vorige eeuw was in India lezen en schrijven een voorrecht van een kleine bovenlaag. Nu is nog steeds 40% van de bevolking analfabeet. Maar om de waarden en normen door te geven aan de volgende generaties zijn er verschil-lende oplossingen bedacht, waarbij lezen en schri-jven niet nodig was. De belangrijkste daarvan is de vertelkunst.

De verhalen over de daden van de hindoe-goden werden vroeger op jaarmarkten en door rondrei-zende theatergezelschappen uitgebeeld. Hierbij waren het gesproken woord, mimiek en dans allen even belangrijk.

De eerste films in India waren bewerkingen van deze theater stukken, met mythologische verhalen over het leven van de goden. De verfilmingen van deze theaterstukken duurden minimaal vier uur, want het publiek wilde waar voor zijn geld. De films van nu gaan meer over maatschappelijke onderwerpen en zijn al iets korter, maar ze duren nog zeker een uur

of drie en doorgaans overwint het goede nog steeds kwade.

De eerste Indiase films waren net k u n s t w e r k e n . De verhaallijnen waren origineel en poëtisch. Maar l a n g z a m e r h a n d werd de Indiase filmindustrie een miljoenenindustrie, het werd massapro-ductie van films met eenvoudige of al

bestaande scripts.

In de oude films namen de actrices de tijd om een zang- en dansstuk helemaal in te studeren. Een dans-scène werd dan ook vaak in één opname vastgelegd. Je zag in de dans ook echt authentieke Indiase dan-skunst. (Hierover kan je meer lezen in het artikel op pagina....) Toen het maken van films lopendeband-

Tegenwoordig is de Indiase filmindustrie de grootste ter wereld. In India gaan elke dag ruim 14 miljoen mensen naar de bioscoop. Jaarlijks produceren de filmmakers in India bijna 1000 films, dat zijn er meer dan twee per dag. Een gedeelte van de filmindustrie vindt plaats in Bollywood.

werk werd, was er geen tijd meer om alle dansen in te studeren. Een dans wordt voortaan opgenomen in stukjes van 2 tot 4 seconden en de monteur zorgt er voor dat alle blokjes naadloos op elkaar aansluiten.

IngrediëntenFilm is voor veel mensen de manier om te ontspan-nen of om weg te dromen. De commerciële Bolly-woodfilms bestaan uit veel drama, romantiek, actie, humor, glamour, spanning en niet te vergeten altijd een goede afloop. Deze filmmakers worden in India daarom ook wel ‘droomverkopers’ genoemd.

Van alle Bollywoodfilms die jaarlijks verschijnen, worden er maar een paar een commercieel succes. In Mumbai worden zo’n 150 films per jaar gemaakt. In deze films spreken de acteurs Hindi. De Hindifilms zijn in heel India te zien en gaan vervolgens heel de wereld over. De films uit andere Indiase filmsteden als Madras en Calcutta zijn meestal gesproken in de regionale talen en zijn daarom minder bekend en vooral gericht op het lokale publiek.

Een Bollywood-film is een soort musical. Er wordt altijd veel gezongen en gedanst, dit heeft een heel nieuw muziekgenre opgeleverd: het filmlied. Het filmlied is een belangrijk muziekgenre van India geworden. Maanden vóór dat de film uit komt zijn de filmliedjes al te koop en is de videoclip overal te zien. De videoclips promoten de film. Maar de filmsterren hoeven niet te kunnen zingen, want de liedjes worden door professionele artiesten ingezon-gen. In Bollywoodfilms is playback een geaccepteerd verschijnsel.

Bollywood-film-sterren, spelen maar één type rol, de rol in de film, bepaalt hun uitstraling en imago.

Terwijl in Hollywood een ster zich juist onderscheid door de verschillende rollen die hij of zij kan spelen. Vroeger werd er in de Bollywood-films gebruikt ge-maakt van ‘overacting’. Overacting betekent dat je overdreven acteert, omdat tijdens het toneel ook de achterste rij alle bewegingen moesten kunnen zien. Een dialoog was een Shakespeare-achtige voordracht en de hoofdrolspeler was tot bovennatuurlijke cap-riolen in staat. Maar het overacteren is langzaam uit de Bollywood-film gegroeid. Tegenwoordig is het acteerwerk een stuk natuurlijker en verfijnder.

Normen en waardenHoewel Bollywood langzaamaan ook wat ge-waagder en seksueel getint wordt, kun je er nog steeds van uit gaan dat je nog lang geen platvloerse sekstaferelen zult tegenkomen. Omdat de kuisheid altijd een garantie is geweest, kon de Bollywood-film op grote populariteit rekenen in culturen waar kuisheid hoog in het vaandel staat.

Reclame De straten in India hangen vol met filmposters. Tot voor kort werden deze posters voornamelijk met de hand geschilderd. Op uitvergrote foto’s worden hori-zontale en verticale lijnen getekend. Op het schilder-doek worden dezelfde lijnen aangebracht. Vervol-gens wordt de foto vakje voor vakje nagetekend. Tegenwoordig is de filmposterschilder een uitsterv-end beroep. Veel gaat nu met de computer.

Heb je nog nooit een Bollywoodfilm hebben gezien? Ieder jaar is er een hindoestaans filmfestival in Den Haag te gaan. Kijk dan voor meer informatie op: www.indianffth.nl

Tekst: Jeether Antonissen

Reclame schilderKabhi Khushi Kabhie Gham (k3G) 200111

Bharatanatyam bestaat uit drie verschillende onder-delen. Nritta: dit is een puur technische dans, die geen betekenis heeft; Natya: dit is een verhalende, expressieve dans; Nritya: dit is een combinatie van een technische, expressieve, verhalende dans.

Kenmerken van deze dans zijn: hoofd-, oog-, en nekbewegingen, ritmisch voetenwerk, handgebaren en verhalende expressie. Het ritmisch voetenwerk wordt benadrukt door de enkelbellen die de dansers dragen (zie artikel Raga-tala-rasa)

De kostuums voor deze dansstijl zijn meestal ge-maakt van sari’s. Sari’s zijn lange doeken gemaakt van zijde. De doeken zijn ongeveer 6 meter lang en worden om de Indiase vrouwen heen gedrapeerd. De sari behoort tot de nationale klederdracht uit In-dia. Het geplooide deel dat de blouse bedekt heet de Thavani. Aan de voorkant zit de Pallu (Thallaippu) die onderscheid de blouse van de rok of broek.Tegenwoordig wordt de kledij in rok-vorm als in broekvorm gemaakt. De kostuums hebben vaak de mooiste kleuren en versieringen, zoals palletjes, be-deltjes en glitters.

Het ‘drie waaier kostuum’ is erg in trek bij de dansers. De borders rond de benen en de inham in het voor-ste gedeelte van de broek geeft een mooie uitstraling aan dit kostuum. (zie afbeelding 3) Tegenwoordig is

de Indiase dans erg verwestert, daardoor dragen de dansers niet altijd meer het traditionele Indiase ko-stuum.

Kalpana RaghuramanKalpana Raghuraman is een danseres/choreografe. Ze is geboren in 1975 en opgegroeid in Nederland, maar is altijd diep betrokken geweest met de Indi-ase cultuur.

Kalpana Raghuraman heeft haar eigen dansstijl ontwikkeld die gebaseerd is op de traditionele In-diase dans Bharatanatyam. In haar werk wil ze een verbinding maken tussen de westerse cultuur en de Indiase cultuur, tradities en mensen. Ze durft los te komen van de klassieke conventies en haar dans te verbinden met de moderne dans.

In de oude taal betekent ‘Padme’ Lotusbloem. De lo-tusbloem is een bekend Hindoeïstisch en Boeddhis-tisch symbool, wat staat voor zuiverheid. In de dans staat het symbool voor de menselijke ontwikkeling, omdat een Lotusbloem groeit met zijn wortels in de modder, met zijn lange steel door het water naar het licht. De mix van de verschillende dansstijlen zorgt voor een spannende nieuwe bewegingstaal.

bharatanatyam en nattuvangamAlle Indische danstechnieken hebben een ding gemeen. Het veroorzaken van een rase door middel van een bhaava. Rasa is de indruk (die in de geest) van het publiek wordt gevormd en tot uitdrukking komt door de bhaava (mimiek, de emotie).

Bharatanatyam hedendaags

Kijk hier voor het filmpje. http://www.youtube.com/watch?v=KinpluY20_8

Een andere danseres die veel met de dansstijl Bhara-tanatyam werkt is Usha Kanagasabai. Ze is op 9 feb-ruari 1986 geboren in Utrecht. Tevens is zij een leer-ling geweest van Kalpana Raghuraman. Usha gaat ieder jaar naar India om zich te verdiepen in haar dansopleiding, hiervoor gaat ze naar Chennai, om les te nemen in dans, karnatische muziek (zie artikel muziek) en nattuvangam.

Nattuvangam Nattuvangam is een klassieke Indiase dansover-weging. Het richt zich op het ritmegevoel, ofwel ‘Laya’ genoemd, wat zeer belangrijk is in de Indiase klassieke dans. De dans en de danser(es) zijn in totale harmonie met elkaar.

Om deze dans goed te kunnen uitvoeren, moet je een grondige kennis hebben van de dansbewegin-gen, ofwel de ‘Thala’ genoemd, en van de structu-ur van de Indiase klassieke muziek. Deze dansstijl wordt door Guru’s aangeleerd. Een Guru is iemand die ervaren is in de klassieke Indiase dans, getraind heeft met vele andere dansers en diverse optreden heeft uitgevoerd. Als je deze kennis allemaal bezit dan wordt je een Guru genoemd.

Tekst: Yvonne Romijn

De sari’s – drie waaiers kostuum Usha Kanagasabai

’Pedme’ van Kapala Raghuraman

Kapala Raghuraman

13 14

woordzoeker

Architectuur

Bharatanatyam

Bollycats

Bollywood

Bombay

Boeddha

Brahma

Capitool

Christenen

Corbusier

Deepawli

Delhi

Dans

Droomverkopers

Engeland

Film

Filmindustrie

Filmlied

Guru

Grootmogol 

Hindi

Hindoeïsme

India

Interactie

Kapoor

Kolonie

Krishna

Krottenwijken

Kunstwerk

Laya

taga-tala-rasa

In het zuiden van India is de muzikale traditie be-waard gebleven. De Karnatische muziek volgt strak de schema’s van raga en tala.

De raga vormt een vaste opeenvolging van tonen, waaruit de Indiase muziek is opgebouwd. Er be-staan verschillende raga’s voor elk(e) gemoedstoe-stand, jaargetij en gelegenheid. Vroeger bestonden er 1000 verschillende raga’s, tegenwoordig bestaan er ongeveer 60. Binnen de raga wordt een beperkt aantal tonen van het 22-delig systeem van kwart-tonen gebruikt. Minimaal 5 en maximaal 12. De overgang tussen deze tonen noemt men de gemak. Je kunt stijgen of dalen in toonhoogte, maar ook tril-lend en bevend of zelfs glijdend van toon wisselen. Deze verschillende manieren van troonswisselingen maken het mogelijk dat er een groot aantal emoties en stijlen kunnen worden aangeduid.

De tala is het ritmische maatsysteem. Dit wijkt af van de ritmesystemen die bij ons bekend zijn van de westerse muziek. Bij de tala splitst men een compos-itie op in verschillende bars (soort onderdelen), die elk een verschillende lengte en ritme kunnen heb-ben. De eerste slag van elke maat, de sam genoemd, wordt altijd duidelijk aangegeven, zodat je de maa-tovergangen goed kunt horen. De Bharatanatyam wordt gedanst op Karnistische muziek.

Opn Karnatische muziek word vaak gedanst, de dansers hebben vaak enkelbellen om. Dat zijn kleine metalen belletjes die rond de enkels van de dansers worden geknoopt. Ze rinkelen bij elke stap ritmisch mee.

Een karakteristiek Indiase blaas instrument is de shenai. Het is een houten blaasinstrument wat lijkt op de hobo. Het heeft een dubbel riet, maar de klep-pen ontbreken.

Hindoestaanse muziek, wordt vooral in het Noorden van India gespeeld. In deze muziekstijl maakt men net zoveel gebruik van de raga en de tala als bij de Karnatische muziek. Het hoofdinstrument van deze muziekstijl is de sitar.

De klassieke hindoestaanse muziek heeft veel muz-ikale invloeden vanuit Perzië, Mongolië en Turkije gehad. Dit komt omdat het islamitische Moghulrijk vanaf de 12de eeuw het noorden van India binnen gevallen zijn. De muziek wordt in het noorden via Gharana’s overgebracht. Gharana is een traditie van familiescholen in Hindoestaans Noord India. Het schijnt dat deze scholen hun muzikale traditie al vanaf de 16de eeuw op dezelfde manier doorzetten. De Gharana’s staan in hoog aanzien in India. Binnen de hindoestaanse muziek bestaan een aan-tal vormen: de dhrupad, de dhamar, de khyal en de thumri.

De Dhrupad is een karakteristieke vorm binnen de hindoestaanse muziek. Deze muziek vorm heeft zijn oude religieuze statigheid, somberheid en de strenge regels van de oude Vedische muziek behouden. De Dhamar is weer een andere vorm binnen de hin-doestaanse muziek. De Dhamar is een overgangs-vorm die erg veel op de Dhrupad lijkt. De teksten die hiervoor geschreven worden, zijn vaak erg roman-

Tekst: Yvonne Romijn

Modernisme

Moghulvorst

Moslims

Mumbai

Musical

Muziek

Ontwikkelingsland

Padme

Pakistan

religie

Sari

Sculpturen

Sitar

Shiva

Straattheater

Synthese

Theater

Traditie

Voetstappen

Volkskunst

In de Indiase traditie is men ervan overtuigd dat de kunsten het leven van iedereen verrijkt. Muz-iek is de makkelijkste manier om dit in praktijk te brengen. Muziek is namelijk overal in terug te vinden, zoals in schilderijen, sculpturen en dans. Door middel van raga (melodie), tala (ritme) en rasa (smaak), spreekt muziek tot de verbeelding van musici en luisteraars.

Mrdangam Enkelbellen Shenai Sarangi Sitar15

tisch, de begeleidende muziek speelt hierop in. In de 18de eeuw ontstond de Khyal, deze muziekvorm is een samensmelting van de Dhrupad en de Dhamar. De muziek werd hierdoor een stuk vrijer en er kwam ruimte voor meer versieringen door middel van improvisaties. Door de Khyal werd de muziek lichtvoetiger en fantasierijker. De laatste vorm is de Thumri een karakteristiek liedvorm binnen de hin-doestaanse muziek. Het is een licht klassieke vari-

indiase architectuur

Overal in India zijn een groot aantal inheemse bouwvormen te zien die door de eeuwen heen on-veranderd zijn gebleven. Er zijn een groot aantal ge-bouwen bewaard gebleven uit de Mogol-cultuur. Het bekendste is de  Taj Mahal wat letterlijk betekend: Paleis van de kroon. Het is een mausoleum (een ge-bouw waarin het lichaam of de as van een overleden persoon wordt bewaard)dat halverwege de 17e eeuw werd gebouwd in opdracht van de Indiase  groot-mogol Shah Jahan, als grafmonument voor zijn ech-tgenote. Later is ook zijn eigen lichaam bijgezet. Synthese van Oost en West

Ook de  Britten  hebben hun stempel gedrukt op de architectuur in India. De Britten begonnen el-ementen van de Indiase architectuur te verwerken in de Europese  neoklassieke  stijl. Dit wordt ook wel de Indo-Saraceense stijl genoemd. Deze stijl is goed te zien in New Delhi, waar vanaf 1912 de Britse regering haar zetel had. Daar heeft de Engelse archi-tect Edwin Lutyens de ambtswoning van de presi-dent ontworpen, de Rashtrapati Bhavan.

Modernisme in het traditionele IndiaNa de onafhankelijkheid van India en de splits-ing met Pakistan, moest er voor het noordelijke deel van India een hoofdstad worden gekozen. Er werd besloten een nieuwe hoofdstad te bouwen.

In 1953 werd Chandigarh gesticht. Chandigarh betekent ‘fort van Chandi’ die verwijst naar de Hin-doestaanse godin Chandi.

De regering ging opzoek naar een architect. Omdat er weinig geschoolde architecten in India waren, zochten ze al snel naar een buitenlandse architect met kennis van de Indiase cultuur, de normen en waarden. Iemand die dit om kon zetten naar een stad.

Men kwam uit bij de Amerikaanse architect Albert Mayer en stedenbouwkundige Matthew Nowicki. Ze werkten samen om een stedenbouwkundig plan te ontwikkelen dat rekening hield met de topografie van het land. Maar wanneer Nowicki sterft, verlaat ook Mayer het project. India moet opzoek naar een nieuwe architect, ze komen uit bij de Zwitserse Fransman Le Corbusier.

Le Corbusier schreef boeken en artikelen over stadsplanning maar heeft tot die tijd nooit de kans gekregen om zijn ideeën uit te voeren. Nu kreeg hij de kans om in India het werk van Nowicki en Mayer af te maken. Le Corbusier ontwikkelde het plan van Mayer door, maar paste het wel aan.

Chandigahr ligt aan de voet van de Himalaya en wordt  gekruist  door  verschillende  rivieren uit de

ant van de Khyal. Meestal worden er meer dan één raga. Daarnaast bestaan er ook liedvormen zoals de Ghazal en de Bhajan. De Ghazal is afkomstig uit Perzië, maar is in de loop der tijd opgenomen in de Indiase muziekcultuur. Deze liedvorm lijkt het meeste op de westerse liedvormen. De Bhajan is een emotioneel, religieus lied. Ook in deze liedvorm zijn westerse invloeden te horen. Helaas is Ravi Shankar in 2012 overleden.

Ravi Shankar met SitarTabla

De Indiase architectuur heeft in de loopt van de tijd veel verschillende invloeden. In 1950 ontwi-erp Le Corbusier in India een complete stad, ‘niet gehinderd door het verleden’. Een groter contrast met de chaos in de rest van het land bestaat niet. Indiase architectuur kent zijn wortels in de ge-schiedenis, cultuur en religie van India.

17 18

Tekst: Jeether Antonissen

Taj Mahal Rashtrapati Bhavan

20

horoscoop

bergen.  Chandigarh is de hoofdstad van twee deel-staten maar word gebouwd in de beginperiode van de democratie dus het moest politiek gezien ook een nieuw begin weergeven. Er zijn dus veel overheids-gebouwen. Deze gebouwen in het noordelijkste punt van de stad vormen het hoofd, het Capitool, waarna de stad zich verder als een lichaam over het landsc-hap uitstrekt.

Chandigarh is strak en hiërarchisch opgebouwd en bestaat uit tientallen zelfverzorgende sectoren, als kleine dorpjes, (1,2 x 0,8 km2) met elk zijn eigen ka-rakter, brede straten en veel parklandschap.De bewoners moeten volgens Le Corbusier ordelijk leven. Het scheiden van werk, vrije tijd, verkeer en andere activiteiten was hiervoor noodzakelijk. Dit is een compleet nieuwe manier van leven voor India.

Naast het stadsplan ontwierp Le Corbusier ook het Capitool-district. Een driehoek, waarin de wetgev-ende macht (Parlementsgebouw), de uitvoerende macht (secretarie) en de controlerende macht (het hoger gerechtshof) samen kwamen. Het Parlementsgebouw, lokaal bekend onder de

naam ‘Vidhan Bhavan’, is één van de drie gebouwen die Le Corbusier in Chandigarh realiseerde. Het was de eerste keer dat er op zo’n grote schaal gewapend beton werd gebruikt in India.

Het Parlementsgebouw heeft de vorm van een ku-bus met op het dak een aantal wiskundige vormen waaronder een hyperbool van 86 meter hoog. Deze vorm zou afgeleid kunnen zijn van de hutten waarin bergboeren vlees rookten, dit heeft Le Corbusier als jonge jongen in het Jura-gebergte gezien. De toegangspoort van het Parlementsgebouw is be-schilderd door Le Corbusier. Je ziet een zonnebaan, met daaronder een schildpad, een stier, een slang, een vis, de modulor-mens en de adelaar.

Chandigahr is tegenwoordig overbevolkt, het parle-mentsgebouw heeft ruimtegebrek en in de omgev-ing van de stad zijnallemaal kleine dorpjes en slop-penwijken ontstaan. Midden in Chandigahr ligt nog een schoon parkje, alles daar omheen voldoet niet meer aan het ideaalbeeld van Le Corbusier. Maar men is nog erg trots op Chandigarh: “It is the most planned city of India.”

Plattengrond Chandigarh Parlementsgebouw

Le Corbusier in India Toegangspoort Parlementsgebouw

Ram 21-3 t/m 20-4Kijk uit, zeg geen dingen zonder daarover na gedacht te hebben. Med-iteer op andere impulsen en vraag raad bij iemand die je vertrouwt. Wacht

hiermee tot de volgende maand, dan is je energie waarschijnlijk minder intens.

Stier 21-4 t/m 20-5Er zal een grote verandering in jou omgeving plaatsvinden. Denk aan je geld en bezittingen. Houd de leeuw te vriend, hij zal je geen kwaad doen deze

maand, maar pas op want dat kan de volgende maand anders zijn.

Tweeling 21-5 t/m 21-6Je hebt veel creatieve kanten en als je deze goed gebruikt voor een of andere hobby of project, dan zal je snel merk-en dat je geen tijd hebt om verveeld te

raken. Zoek steun bij je collega’s, want je zal dat hard nodig hebben.

Kreeft 22-6 t/m 22-7Je bent fantasierijk, maar kijk uit voor het pigment blauw! Deze kleur zal je duur komen te staan. Laat je creatieve geest de vrije loop, je boekt op deze wi-

jze opvallende successen.

Leeuw 23-7 t/m 23-8Heb niet te veel vertrouwen in je dier-baren, ze kunnen je namelijk flink tel-eurstellen. Maar je bent een strijdlustig persoon, daarom toch bereidt om naar

mensen uit je omgeving te luisteren.

Maagd 24-8 t/m 23-9Zoek het eens bij verschillende disci-plines, zoals muziek en theater. Het nastreven van verschillende doelen past namelijk precies bij jou. Maar kijk

uit! Wees niet te perfectionistisch, want dan loopt het fout.

Weegschaal 24-8 t/m 23-10Een zware dag waarop je creativiteit behoorlijk op de proef wordt gesteld. Gelukkig kan je goed improviseren en alles wijs erop dat je ondanks de prob-

lemen toch goede resultaten boekt.

Schorpioen 24-10 t/m 22-11Je hebt je hard op je tong liggen. Het is belangrijk om eerlijk te zijn, maar pas op wat je zegt. Mensen kunnen snel beledigd raken of je zult je bevinden in

onaangenaam gezelschap. Vermijd daarom het pig-ment Rood.

Boogschutter 23-11 t/m 21-12Steek niet meteen de loftrompet uit als je iets bereikt, want dan schrikken je rivalen wakker. Pak eerder de sitar, daarmee train je gelijk je begeleidende

skills en dat kan je wel gebruiken

Steenbok 22-12 t/m 20-1Een vruchtbare dag, je staat vol in het leven en bent singel. Wordt wakker, de lente is begonnen. Kijk niet te kritisch naar jezelf, maar probeer je prioriteiten

bij andere te leggen. Let vooral op de tweeling die heeft je hulp hard nodig.

Waterman 21-1 t/m 19-2Kijk uit voor het zwarte pigment, met name voor de leeuw. Sta vandaag niet té open voor de waarheid, ongeacht waar die waarheid vandaan komt, het

kan namelijk een vervelende wending hebben op je gemoedstoestand.

Vissen 20-2 t/m 20-2Het is beter om deze maand je emoties uit te schakelen en denken vanuit de ratio, oftewel het verstand. Luisteren naar je omgeving en de mensen die

zich dicht bij jou hart bevinden, dit zal voor verschil-lende verrassingen zorgen.

begrippenlijst

bronnen

21 22

Moghul-vorsten (soort keizers) hommageShotBollycatsRoepiemausoleum (een gebouw waarin het lichaam of de as van een overleden persoon wordt bewaard)modulorCulturele Antropologie = de wetenschap die het so-ciale gedrag, de economische structuur en de religie van volken en bevolkingsgroepen bestudeert. Conventies = regelsMembrafoon = een slaginstrument waarbij het ge-luid ontstaat door op een gespannen vel te slaan. De oude traditionele instrumenten werden vaak bes-pannen met dierenhuiden, de moderne instrument-en hebben een vel van kunststof. Vedische muziek = muziek ontleend aan de oeroude traditie van de Veda’s en is gebaseerd op de ervar-ingen van zuiver bewustzijn van haar beoefenaars. Veda is verwant aan het werkwoord weten en

Een land vol verschillen...http://www.indianet.nl/boven11.htmlhttp://www.landenweb.net/india/geschiedenis/http://www.indiaweb.nl/cultuur-india/de-geschiedenishttp://www.voorbeginners.info/india/geschiedenis-3.htm

Spiritueel Indiahttp://www.landenweb.net/india/godsdienst/ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/556016/South-Asian-arts/65278/General-characteristics-of-Indian-art#toc65282 http://www.reizennaarindia.nl/content/achtergrond/Cul-tuurgeschiedenis.php http://www.boeddhabeelden.com/

Kleurrijk en smaakvolhttp://www.artemagica.nl/volkskunstindiahttp://www.8weekly.nl/artikel/7362/diverse-kunstenaars-india-contemporary-een-originele-kijk-op-hedendaags-india.html http://shilpagupta.com/about.htm http://www.mmkarnhem.nl/NL/agenda/tentoonstel-

betekent kennis. De Veda’s zijn geschriften, de Indi-ase filosofie. De vroegste Veda’s dateren volgens de mythologie van 1500 voor Christus. Vervreemdingstechnieken: Werd geïntroduceerd door Bertold Brecht, een Duits toneelschrijver. En-kele vervreemdende effecten zijn bijvoorbeeld dat de karakters geen echter personen meer zijn, maar meer types, er wordt veel grime en extreme kleding gebruikt, het decor is abstract, acteurs stappen op-eens uit hun rol en richten zich tot het publiek.

lingen/shilpa-gupta http://www.depont.nl/nc/tentoonstellingen/archief/de-tail/pers/-e14b17d459/ http://prostheticaesthetics.wordpress.com/2012/10/03/on-anish-kapoor-part-2-from-microcosm-to-narcis-sism/ http://www.8weekly.nl/artikel/10358/anish-kapoor-ongrijpbare-kijkervaring.html Het spel van Indiahttp://www.culturopedia.com/Theatre/modern_theatre.htmlhttp://www.emileschra.nl/index.php/archief/135-mod-ern-theater-in-indiahttp://www.theaterinstituut.nl/content/view/full/4324http://www.indianetzone.com/5/modern_indian_thea-tre.htm

BollywoodDe Magie van Bollywood. Opgeroepen op 3 december 2012, van RTL.nl:http://www.rtl.nl/(/reizen/yorintravel/)/components/reizen/yorintravel/traveltips/bollywood.xml

Opgeroepen op 3 december 2012: http://www.hinduweb.nl/entertainment.htmDocentenhandleiding Bollywood op school. Opgeroepen op 3 december 2012, van Trotpentheater:http://www.tropentheater.nl/docs/tropentheater/docs_imported/36826.pdfBollywood: De grootste filmindustrie ter wereld Opge-roepen op 3 december 2012, van InfoNu.nl:http://muziek-en-film.infonu.nl/diversen/9762-bolly-wood-de-grootste-filmindustrie-ter-wereld.htmlCloning Hollywood. Opgeroepen op 3 juli 2011, van The Hindu:http://www.hindu.com/thehindu/mag/2003/08/03/sto-ries/2003080300090400.htmLakshman, N. (15 januari 2010). Hollywood Meets Bollywood: Finally, a Love Story? Opgeroepen op 3 juli 2011, van Time:http://www.time.com/time/world/arti-cle/0,8599,1952815,00.htmlBollywood: de nieuwe hoop? Opgeroepen op 21 maart 2013 van FilmTotaal: http://www.filmtotaal.nl/artikel.php?id=22967Filmpje bollywood http://www.hetklokhuis.nl/onderw-erp/bollywood

BharataNatyam en NattuvangamInformatie over BharataNatyam, bezocht op 29 no-vember 2012, http://www.dansschoolmangalam.com/Bharata-Natyam.htmlhttp://www.namahskar.nl/site/node/1Informatie over danseres Kalpana Raghuraman, bezocht op 29 november 2012,http://www.korzo.nl/nl/productiehuis/choreografen/kalpana-raghuramanhttp://www.dansmakers.nl/choreographer/kalpana_ra-ghuraman/5Informatie over Nattuvangam, bezocht op 29 november 2012,http://www.indiandanceschool.com/Nattuvangam.htmInformatie over de kostuums, bezocht op 7 december 2012,http://www.kamalroshan.nl/dansinformatie/bharata-natyam/kostuums.aspx

Raga-Tala-RasaInformatie over Karnatische muziek en Hindoestaanse muziek, bezocht op 7 december 2012, http://www.cul-turebeats.nl/Mixtweb/Indiak.htm. http://culturebeats.nl/Mixtweb/Instr5.htmhttp://users.belgacom.net/dansgroep.apsara/NL/dans-stijlen.htmlInformatie over vedische zang, bezocht op 14 maart 2013, http://www.kushconsultancy.nl/vedische_zang_muziek.htm

Informatie over Ravi Shankar, bezocht op 21 maart 2013, http://www.ravishankar.org

Indiase architectuurJ.L. Cohen, Le Corbusier, Taschen, 2005J. Gonthier , Le Corbusier alive Librero B.V. 2001Parlement Chandigarh van Archtectenwe.nl bezocht op21 maart 2013:http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipe-dia.asp?ID=10243Indiase architectuur van Wikipedia.org bezocht op21 maart 2013:http://nl.wikipedia.org/wiki/Indiase_architectuurTaj Mahal van Unesco.org bezocht op 21 maart 2013:http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=252http://labdaanvanderheijden.blogspot.nl/2011/12/cultur-alisme-college-week-6.htmlhttp://www.architectentitel.nl/tag/indiahttp://www.daari.nl/architectreis.htmlhttp://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipe-dia.asp?ID=10242http://archipelvzw.be/agenda/434http://archipelvzw.be/archief reisgids over India

http://greta4.skynetblogs.be/archive/2009/03/30/mod-ernisme-in-chandigarh.htmlLe Corbusier in India van Archtectuur LAB bezocht op 21 maart 2013:http://labfikret.blogspot.nl/2013/02/herstel-blog-le-corbusier-in-india.htmlLe Corbusier ontwierp Chandigarh van The Independ-ent bezocht op21 maart 2013:http://www.deondernemer.nl/reizen/612596/Le-Corbus-ier-ontwierp-Chandigarh.html

Om dit artikel te kunnen schrijven hebben we eeninterview gehouden met een docente in opleiding die voor haar studie naar India is geweest. Haar naam is Maartje Tegelaar, zij is voor haar stage naar Siolim geweest, een plaatsje in de Indiase deelstaat Goa.

De bevolking in India kent het begrip ‘kunst’ wel, maar niet op de ‘vrije manier’ waarop wij Neder-landers met kunst omgaan. Maartje heeft aan een basis- en middelbare school lesgegeven. Het middel-baar onderwijs wordt in India op een geheel andere wijze aangeboden. In India wordt de middelbare school onderverdeeld in 12 groepen, beginnend va-naf de basisschool. Er wordt dus niet net als hier met verschillende niveaus gewerkt. Als je een jaar niet haalt, moet je dat gewoon weer over doen. Zo ge-beurt het dat leerlingen van 17 jaar met leerlingen van 13 jaar in de klas zitten. Er worden verschillende vakken gegeven, zoals Hin-di, Engels, Wiskunde, Aardrijkskunde, Geschieden-is, Sport, Tekenen en nog een aantal andere vakken. Het vakkenpakket verschilt niet veel van dat van Nederland. Wat wel een groot verschil is, is dat de leerlingen van maandag tot en met zaterdag naar school gaan tot 13.30.

Op school wordt er niet gewerkt met een bepaal-de methode. Volgens Maartje is er wel een soort algemene manier van lesgeven. Er is daarbij een duidelijk verschil tussen docent en leerlingen. De docenten zijn vrij streng, laten niet veel genegen-heid* zien en zijn erg van de orde en handhaving.

De leerlingen in India hebben veel ontzag en respect voor de docenten, dat vinden ze erg belangrijk. Voor de leerlingen die niet luisteren gebruiken de docenten een stok, waarmee ze de leerlingen slaan. De Indiase bevolking ziet dit als een manier van re-spect afdwingen en dit is daar heel normaal.

Een bepaald soort ‘kunstonderwijs’ is er in India niet. De leerlingen krijgen wel eens het vak teke-nen, maar volgens Maartje werd hier niet veel aan gedaan. Meestal worden er dingen gemaakt wanneer er een festiviteit aan zit te komen, bijvoorbeeld Re-public Day. Bij Republic Day wordt de Indiase vrijheid van de Britse overheersing gevierd. De leerlingen maken dan vrijwel allemaal hetzelfde, er is weinig eigen creatieve inbreng. De lessen in India duren maar 35 minuten.

“Tijdens het lesgeven hebben we voornamelijk ge- probeerd de leerlingen aan te leren om zich te uiten via beeldende aspecten, zoals schilderen. Maar dit viel niet mee”, zei Maartje. “De leerlingen in India zijn dit totaal niet gewend. Als je beeldende voor-beelden laat zien maken de leerlingen het meteen na. Daarbij viel het ook niet mee om aan materialen te komen en iedere dag weer nieuwe opdrachten te verzinnen. De leerlingen hadden moeit om hun eigen expres-sie in het werk te leggen. Ze zijn daar zo gewend dat ze moeten doen wat de docent zegt en dat een antwoord per definitie ‘goed’ of ‘fout’ is. Maar in de kunst werkt dat natuurlijk helemaal niet zo. In

Nederland zijn de leerlingen hier wel mee bekend.De leerlingen werden gaande weg steeds expressie- ver. Maartje merkte dat de leerlingen een bepaalde context moesten hebben, waarop ze door konden gaan. Voorbeeld: Maartje gaf de leerlingen een vel waar een plaatje van een tijdschrift op stond, dit werkte erg goed. Ze tekenden allerlei fantasiedingen erbij. ”Wan-neer ik de leerling een wit vel gaf, kwamen er vaak dezelfde dingen uit” zei Maartje.

De Indiase bevolking is erg nieuwsgierig naar de Westerse cultuur. De directeur van de school wil-de van alles te weten komen over het Nederlandse onderwijs, zodat hij zijn onderwijs daardoor kan verbeteren. De leerlingen krijgen veel Engels en ook de docenten praten vaak in het Engels, afgewisseld met het Hindi natuurlijk. Dit is een teken dat ze de leerlingen internationaal willen opleiden, zodat con-tacten met het buitenland makkelijker gelegd kun-nen worden in de toekomst. De leerlingen krijgen bijvoorbeeld ook westerse geschiedenis.

De leerlingen testten je in het begin erg uit, ze weten dat je anders bent en ook andere regels handhaaft. Maartje wilde natuurlijk niemand met een stok slaan, daardoor voelden de leerlingen zich vrijer. Orde houden was daarom erg moeilijk. In het be-gin werd Maartje ook als een ‘Westerling’ gezien en vroegen de leerlingen om haar handtekening. Na een tijdje raken de leerlingen met jou als docent ver-trouwd en dan verandert de sfeer.

“De docenten waren erg positief, ze vonden de op-drachten erg leuk en soms deden ze zelf mee. Ik heb veel met de docenten gecommuniceerd en we heb-ben van beide kanten iets kunnen leren”, zei Maartje. De toekomst van het kunstonderwijs in India zal nog even uitblijven. Op het moment is het Indiase onderwijs erg bezig met de ‘kernvakken’ zoals Engels en Wiskunde. Kunst heeft nog niet echt zijn plek in

Art Education India. In de Indiase grondwet van 1950 staat dat kinderen binnen tien jaar naar school zouden moeten gaan. Maar nog altijd gaan de meeste kinderen niet naar school. Deze kinderen komen uit arme gezinnen, waarvan de ouders het onderwijs voor hun kinderen niet kunnen betalen. De kosten voor schoolboeken, uniformen, vervoer etc. zijn erg hoog, met als gevolg dat de kinderen niet naar school kunnen. Het onderwijs niveau in India ligt niet erg hoog en vele scholen, vooral op het platteland, bestaan uit vervallen klaslokalen en daar ontbreken de leermiddelen.

het onderwijs gevonden. Maartje heeft wel gelezen dat verschillende instanties zich bezig houden om kunsteducatie een vaste plek in het curriculum te geven. Volgens Maartje heeft het kunstonderwijs in India nog even wat tijd nodig. Vooral arme scholen zijn erg gefocust om leerlingen een goede toekomst te geven en kunst is in hun ogen iets extra’s en niet erg van belang. Misschien wanneer de welvaart toe-neemt, de mens meer geïnteresseerd raakt in kunst en India er meer voor open gaat staan.

Woordenlijst Genegenheid: Sympathiek, gesteld zijn op iemand.

BronnenlijstRomijn Y, Interview Maartje Tegelaar, afgenomen op 23 maart 2013.