E-book Het Boek Dat Alles Verklapt Academic Service

Het boek dat alles verklapt!

binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 1

H E T B O E K

D A T A L L E S

V E R K L A P T !

Sollicitatiegids voor

hbo’ers en academici

E.J.W. Zomerplaag


Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij:Sdu KlantenservicePostbus 200142500 EA Den Haagtel.: (070) 378 98 80fax: (070) 378 97 83

© 2006 Sdu Uitgevers bv, Den Haag

Academic Service is een imprint van Sdu Uitgevers bv.

Omslagontwerp: Scherhuis | Snijder BNOFoto omslag: Zefa/CorbisZetwerk: Villa Y, Den HaagDruk- en bindwerk: De Groot Drukkerij bv, Goudriaan

ISBN: 90 5261 573 XNUR: 809

Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van dezeuitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers bv.

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit dezeuitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of open-baar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotoko-pieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van deuitgever.

Voorzover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan opgrond van artikel 16 h Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoe-dingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.repro-recht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers enandere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich te wenden tot de StichtingPRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofd-dorp, www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve vancommerciële doeleinden dient men zich te wenden tot de uitgever.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de afwe-zigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden deauteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van even-tueel voorkomende fouten en onvolledigheden.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system,or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording orotherwise, without the publisher’s prior consent.


I N H O U D

Inleiding 9

A L G E M E E N D E E L

Fase 1: De voorbereiding 15

1 Bedenk eerst wat je echt wilt 15

2 Bezoek business courses 16

3 Loop stages 17

4 Gebruik headhunters als oefening 18

5 Solliciteer met focus 19

6 Bachelor: doe een masters 20

7 Maak een pakkend cv 21

8 Schrijf een uitstekende brief 22

9 Bereid je extreem goed voor en wees assertief 23

10 Werk aan je conditie 24

11 Bereid je gesprekken voor met hulp van bekenden 25

12 Bereid intelligentietesten voor als een tentamen 26

13 Leer de basics over je werkgever 27

14 Vergeet de non-basics 28

15 Bouw een pantser voor je zwakke plekken 29

16 Bedenk pakkende voorbeelden 30

17 Lees twee boeken 31

18 Lees elke dag de krant 32

19 Ken je cv 33

20 Gebruik het STAR-model 34

5


Fase 2: Het gesprek 35

21 Kom altijd ruim op tijd 35

22 Sla toe met je eerste indruk 36

23 Presenteer jezelf 37

24 Overdrijf, maar lieg niet 38

25 Zeg altijd dat het bedrijf je eerste keus is 39

26 Gebruik andere sollicitaties als asset 40

27 Praat niet over salaris 41

28 Bereid je voor op verrassingen 42

29 Blijf scherp tot het eind 43

30 Stel vragen 44

31 Geniet van het spel 45

Fase 3: Na het gesprek 46

32 Evalueer jezelf 46

33 Bescherm je eigen reputatie 47

34 Blijf correct 48

35 Laat je niet van de wijs brengen

door gestuntel van werkgevers 49

36 Vraag altijd om feedback 50

37 Manage je stakeholders 51

38 Besluit op objectieve gronden 52

6

h e t b o e k d a t a l l e s v e r k l a p t !


B I J Z O N D E R D E E L

MultinationalsUnilever 59

Shell 66

KLM 72

TNT 77

Heineken 81

BankingING 91

ABN Amro 95

ConsultancyThe Boston Consulting Group 101

Booz Allen & Hamilton 104

AdvocatuurLoyens & Loeff 109

De Brauw Blackstone Westbroek 113

OverheidRaio 121

Rijkstraineeship 125

Ministerie van Buitenlandse Zaken 129

7

i n h o u d


B I J L A G E

Het curriculum vitae 135

Het STAR-model 139

De persoonlijkheids- en intelligentietest 143

De sollicitatiebrief – twee voorbeelden 146

Nawoord 149

Noten 150

8



I N L E I D I N G

Als je dit boek in handen hebt, is dat omdat de toekomst roept. Je

studententijd loopt op zijn eind of is net achter de rug. Je bent van

plan een wereldbaan binnen te slepen. Bij het beste bedrijf, advoca-

tenkantoor of ziekenhuis dat er is. Bij de consultant, bank of multi-

national die op-en-top bij jou past. De wereld ligt aan je voeten.

Alleen eerst nog even een paar sollicitaties zien te regelen.

Voor veel net afgestudeerden is solliciteren een crime. Ze zien er

eindeloos tegenop. Stellen het zo lang mogelijk uit. En vallen op het

moment suprême genadeloos door de mand. Onvoldoende focus,

angst en de verkeerde voorbereiding maken dat ook de volgende

sollicitatie sterft in schoonheid. Meer en meer wordt het vinden van

een aantrekkelijke baan een gebed zonder eind. Maand na maand

gaat voorbij, en bij velen die tijdens hun studententijd de hemel

werden ingeprezen vanwege hun intellect, sociale vaardigheden of

commerciële affiniteit, stroomt het zelfvertrouwen weg door het

putje van de douche…

Onnodig. Teruggebracht tot de kern is solliciteren een kunstje. Het

is te oefenen. Het is te perfectioneren. En als je de regels van het

spel beheerst, is het lachwekkend eenvoudig.

Er zijn duizenden boeken verschenen over solliciteren. De meeste

slecht, sommige goed, maar bijna allemaal in hoge mate theore-

tisch. Dit boek gaat over de praktijk. Zonder franje. Niet met verhe-

9


ven nonsens, maar to the point. Het geeft je een fenomenaal inzicht

in het spelletje dat solliciteren heet. Hoe simpel het in feite in elkaar

zit. Hoe je je moet profileren. Waar de diverse topwerkgevers naar

op zoek zijn. En wat je moet doen om die wereldbaan te krijgen.

Hoe dat kan? Dit boek is niet geschreven door studeerkamergeleer-

den. Niet door de pseudo-psychologen die bij sommige assessment

centers een ‘kaasverhaal’ over je opschrijven. Dit boek is gebaseerd

op de ervaringen van de auteur en een aantal mensen die twee, drie

jaar geleden in dezelfde positie waren als jij. Die business courses

hebben gedaan bij bedrijven als De Brauw Blackstone Westbroek,

The Boston Consulting Group en Shell. Die stage hebben gelopen

bij de ABN Amro, KLM en de overheid. Die aanbiedingen hadden bij

het Academisch Medisch Centrum, het Klasje en Unilever. Die

jarenlang ingeschreven stonden bij en werkten voor headhunters

als Ebbinge, de Human Capital Group, en de Wassenaarse old boys

Veeneman & Brederode. Die tientallen sollicitatiegesprekken

hebben afgenomen en meer assessment centers hebben gedaan dan

er Chinezen in Shanghai wonen. En die de afgelopen jaren vrijwel

wekelijks aan de slag zijn geweest met sollicitanten, om ze voor te

bereiden op assessment centers, interviews en cases.

Dit boek is een boek met adviezen, gedistilleerd uit ervaringen en

gesprekken. Kort, duidelijk, eerlijk. Makkelijk uit te voeren. Morgen

toe te passen. Natuurlijk, met een perfecte sollicitatie alleen kom je

er niet. Acht jaar over het vwo gedaan, na zeven jaar afgestudeerd

met een zes, nul nevenactiviteiten? Wacht dan nog even met Shell

te bellen. Maar wie realisme combineert met ambitie en doet wat er

in dit boek staat, heeft een zee aan mogelijkheden en zal de kansen

die zich voordoen maximaal weten te benutten.

Succes!

10



A L G E M E E ND E E L

11

F a s e 1 :


A L G E M E E N D E E L

Dit Algemeen deel geeft allerlei tips die voor vrijwel iedere sollici-

tant relevant zijn. Of je nu consultant wilt worden bij BCG of fis-

calist bij Loyens & Loeff. Advocaat bij de Brauw of marketeer bij

Heineken. Officier van Justitie of medewerker bij BuZa. Hoewel het

gesprek in het ene geval wordt afgenomen door een recruiter en in

het andere door een hoogleraar, is de basis hetzelfde. Houd dit in je

achterhoofd bij het lezen van dit deel. Als er een voorbeeld bespro-

ken wordt en daarbij de Raio genoemd wordt, kan dit voor jou wel

degelijk relevant zijn als je zelf eigenlijk binnen het MKB aan de

slag wilt. Als er ‘bedrijf ’ staat, kan er evengoed ‘advocatenkantoor’

gelezen worden. Abstraheer en vertaal de voorbeelden waar nodig

naar je eigen situatie.

De indeling van dit Algemeen deel is als volgt:

Fase 1: De voorbereiding;

Fase 2: Het gesprek;

Fase 3: Na het gesprek.

13


1F A S E 1 : D E V O O R B E R E I D I N G

Bedenk eerst wat je echt wilt

Als je (bijna) bent afgestudeerd zijn de mogelijkheden legio.Welke studie je ook hebt gedaan, vaak zijn er meer sectorenwaarin je wel, dan waarin je niet terecht kan. Typisch eenluxeprobleem, maar wel een waar je goed over na moetdenken. Stel jezelf de volgende twee vragen:1 Wat lijkt mij echt leuk om te doen?2 Wat sluit het best aan bij wat ik echt goed kan?

Kies op basis van je antwoorden een, of maximaal twee sec-toren. Dat wil bij het bedrijfsleven bijvoorbeeld zeggen, datje kiest voor multinationals die zich richten op fast movingconsumer goods. Dit geeft je de mogelijkheid te solliciterenmet focus. Rangschik vervolgens binnen de sector de bedrij-ven waar je zou willen solliciteren.Laat je bij je eerste baan zo min mogelijk leiden door lange-termijnplanning, de keuzes van je vrienden, status, hetwensenpakket van je ouders, enzovoort. Dit is allemaal on-eigenlijke argumentatie.

15


2Bezoek business courses

Business courses, masterclasses, of wat voor hoogdravendenaam er ook gebruikt wordt, zijn bij veel bedrijven en advo-catenkantoren een vaste recruitmentactiviteit geworden. Dewerkgever selecteert een groep studenten die een paar dageneen kijkje in de keuken krijgt. In de regel wordt er flinkuitgepakt om indruk te maken, en niet voor niets; veelstudenten solliciteren na een interessante business coursebij de desbetreffende werkgever.Geef je ook op voor business courses! Als je door alle mooi-praterij heen prikt, is het een nuttige manier om erachter tekomen of het bedrijf iets voor je is. Let er wel op dat het nietalleen voor jou beeldvormend is. Wat bedrijven ook mogenbeweren, na afloop van een business course wordt iedereparticipant aandachtig geëvalueerd. Houd dit in je achter-hoofd. Profileer je, maar niet op de manier die de eveneensaanwezige hielenlikkers doen. ‘Slijmen’ is dermate doorzich-tig dat zelfs de meest wanhopige recruiters er in de regelniet intrappen.De selectie die voorafgaat aan een business class is tevenseen mooie manier om sollicitatie-ervaring op te doen. Maarpas op: als je wordt afgewezen, hoef je in veel gevallen nietmeer te solliciteren voor een baan. Dus als je de tijd hebt enje cv of cijfers aanzienlijk kunt verbeteren, is het beter om tewachten.

16

A l g e m e e n d e e l


3Loop stages

Alles wat voor een business course geldt, geldt in extremisvoor een stage. Voor jou een ideale manier om het bedrijf teleren kennen en je te profileren. Voor de werkgever eenideale manier om jou te beoordelen. En ook hier geldt: afge-wezen voor een stage betekent normaliter einde oefening.Maar de voordelen wegen ruimschoots tegen de nadelen op.Regel daarom bijtijds een interessante stage, in binnen- ofbuitenland.

17

F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g


4Gebruik headhunters als oefening

Zoals vrijwel alle bedrijven, hebben headhunters à laEbbinge en de Human Capital Group primair een doel:zoveel mogelijk geld verdienen. Dit doen ze door getalen-teerde studenten die niet precies weten wat ze willen, tekoppelen aan bedrijven die te lui zijn om hun eigen recruit-ment op poten te zetten. Geen slechte business, want iederegeplaatste student levert hun duizenden euro’s op. En daaris niets mis mee. Maar houd drie gouden regels in je achter-hoofd als je bij ze op de koffie gaat.1 Laat je niet in een hoekje duwen. Jij beslist waar je sollici-

teert. Bedenk dat hun belangen niet altijd dezelfde zijnals die van jou!

2 Je kans om bij een bepaalde werkgever binnen te komenwordt 0,0 % groter als je er via een headhunter naartoegaat. Zelf een brief en cijferlijst sturen is net zo effectief.

3 Headhunters kunnen een goede oefening zijn om jezelf teverkopen; tijdens de intakegesprekken komen dezelfdeonderwerpen aan bod als bij veel sollicitaties. Daarom iser niets op tegen om je sollicitatietechnieken uit te probe-ren tijdens gesprekken met headhunters.

18



5Solliciteer met focus

Veel te veel studenten zijn eerst weken bezig met het makenvan hun cv en het schrijven van hun sollicitatiebrief. Daarnasturen ze brief en cv op, en doen niets tot drie weken laterhet antwoord in de bus ligt. Vervolgens bereiden ze zich voorop het eerste gesprek, dat twee weken later plaatsvindt. Eenweek hierna horen ze dat ze zijn afgewezen. Waarop ze zotwee maanden verder zijn en weer opnieuw kunnen begin-nen.Jij hebt bedacht op welke sector je je wilt richten. Je weetwelke werkgevers je wilt aanschrijven. Bedenk vervolgenshoe je het hele proces zo kort en overzichtelijk mogelijk kunthouden. Maak een top drie en schrijf de geselecteerden tege-lijkertijd aan. Als je bij een van de drie wordt afgewezen,stuur dan direct een brief naar nummer vier. Probeer degesprekken zo dicht mogelijk op elkaar te plannen. Focusprimair op je sollicitaties, en maak je bijbaantje daaraanondergeschikt. En doe daarnaast regelmatig wat leuks. Solli-citeren is inspannend, om niet te zeggen zenuwslopend. Doedaarom dagelijks iets anders om de moed erin te houden.

19



6Bachelor: doe een masters

Terecht of niet, een universitaire studie biedt de rest van jeleven status. Een hbo-opleiding is en blijft second-best. Jekomt er bij geen management-traineeship of consultant meebinnen. En bij multinationals zonder traineeship word jemeestal significant lager ingeschaald. Shell is een goed voor-beeld. Het assessment center voor wo en hbo is nagenoegidentiek. Toch worden hbo’ers twee ‘job groups’ lager inge-schaald. Reken twee jaar om een job group te overbruggenen tel uit je verlies. Daarnaast zal elk bedrijf er vanuit gaandat je minder potentieel hebt. Er wordt minder in je geïnves-teerd, en uiteindelijk verandert je predicaat als second-bestin een selffulfilling prophecy. Heb je ambitie, doe dan eenmasters. Als je niet in het MKB terechtkomt of je eigenbedrijf opzet, is het de kortste weg omhoog.

20



7Maak een pakkend cv

Een goed cv is helder opgebouwd, leest gemakkelijk enaccentueert je sterke kanten. In principe vertelt je cv waar jeje tijd aan besteed hebt. Maar trek daaruit niet de conclusiedat het niet uitmaakt hoe je het opschrijft. Je cv is juist eenideale mogelijkheid om de aanknopingspunten met jebeoogde werkgever te highlighten. Verdeel je cv in duidelijkecategorieën. Werk chronologisch en noem per categorie hetmeest recente als eerste. Bekijk het voorbeeld-cv verderop indit boek. Vraag ook inzage in de cv’s van anderen. Neem deindeling, opbouw en formuleringen over die goed zijn. Laatje cv nauwkeurig nakijken door anderen. En zorg er te allentijde voor dat er niet één spelfout in je cv staat. Eventueelkan je ook een professional inhuren. Die maakt voor ¤ 100een uitstekend cv, en dat is money well spent.

21



8Schrijf een uitstekende brief

Net als je cv is je brief een milestone in het sollicitatieproces.Het is de opmaat tot meer, of het is je ticket naar de dichtst-bijzijnde uitgang. De ideale sollicitatiebrief is geschreven inhelder, foutloos Nederlands of Engels, is to the point en bevatglobaal drie elementen:1 wat je kan en waar je naar op zoek bent;2 wat de werkgever in jouw ogen te bieden heeft;3 waarom bovenstaande elementen zo goed matchen.

Bekijk de twee brieven in dit boek. Bekijk ook de brieven vanvrienden. Haal de sterke elementen eruit en neem ze over.Herzie het geheel. Doe de spellingcheck. Laat je brief een dagliggen. Laat ’m nalezen door iemand met gevoel voor taal.Stuur ’m pas op als je ervan overtuigd bent dat hij goed is.

22



9Bereid je extreem goed voor en wees assertief

Er zijn mensen die zich matig voorbereiden, vervolgensworden afgewezen en zich dan tegenover de buitenwereldverschuilen achter hun slechte voorbereiding. Dom. Je krijgtbij iedere werkgever maar één kans, dus die moet je grijpen.Dat je het met een betere voorbereiding beter zou hebbenkunnen doen, doet niet terzake.Voorbereiding loont. Het geeft je zelfvertrouwen en maakt jekans op succes aanmerkelijk groter. Van belang is daarbij datje je voorbereidt op wat er komt. Zoek daarom zo preciesmogelijk uit wat je kan verwachten. Welke cases er aan bodkomen, welke vragen je kan verwachten, hoe lang de inter-views duren. En verder welke eigenschappen er van belangzijn, wie het interview afneemt, wat de procedure is. Als jesolliciteert bij een van de werkgevers die wij in het Bijzonderdeel behandelen, dan krijg je de antwoorden op een presen-teerblaadje aangereikt. Zo niet, bestudeer dan de websitevan je beoogde werkgever, bel op en stel vragen. Vraag hoe deprocedure eruit ziet en wat voor vragen je kan verwachten.Bij welk bureau het assessment plaatsvindt. Welke testen je kan verwachten. Wees assertief. Het doel heiligt de middelen.

23



10Werk aan je conditie

Het is al eerder genoemd: solliciteren kan zenuwslopendzijn. En is op zijn minst inspannend. Zorg daarom dat je zofit mogelijk bent. Een goede lichamelijke conditie helpt jeom je te concentreren, zowel tijdens de voorbereidingen alstijdens de gesprekken. Daarbij is sport een mooie manier omje gedachten te verzetten. Doe daarom vijf maal per weekiets aan sport. Ga hardlopen, doe oefeningen, of verneder jevrienden op de squashbaan.

24



11Bereid je gesprekken voor met hulp van bekenden

Niemand is zo goed op de hoogte van de sollicitieprocedurebij een bepaalde werkgever als de mensen die er kort gele-den zijn aangenomen of zijn afgewezen. Focus op mensenmet minder dan vijf jaar werkervaring. Zij weten hoe heteraan toe gaat, je buurman die twintig jaar geleden bij Nutri-cia begon, heeft geen flauw benul. Benader ze. Vraag ze hethemd van hun lijf. Als je niemand bij het advocatenkantoorof de consultant in kwestie kent, benader dan iemand uitdezelfde sector. Of via-via. Of bel het bedrijf en vraag of jeeens met een ‘starter’ mag lunchen. Alle informatie die je opvoorhand verzamelt is goud waard.

25



12Bereid intelligentietesten voor als een tentamen

Als er één onderdeel van de sollicitatie is waar veel studen-ten tegenop zien, dan is dat de intelligentietest. Cijferreek-sen, analogieën, figuurtjes, dat soort werk. Ten onrechte.P&G, Heineken, VNU, overal worden testen gebruikt. Enoveral lijken ze op elkaar, als ze al niet exact hetzelfde zijn.Recruiters en psychologen beweren vaak dat je intelligentie-testen niet kunt oefenen. Het tegendeel is waar. Hoe meer jeoefent, hoe beter je wordt. Zorg daarom dat je weet wat voortesten je kan verwachten, en oefen tot je een ons weegt.

26



13Leer de basics over je werkgever

Weet wat er speelt. Weet waarover je komt praten. Op welkeproducten en markten het bedrijf zich concentreert. Welkeonderdelen er tijdens het Rijkstraineeship aan bod komen.Dat Albert Heyn van Ahold is, en C1000 ook. Dat NautaDutilh ook een kantoor heeft in Rotterdam. Iedere werkgeverzal de sollicitant onder andere op enthousiasme en interessebeoordelen, en daarbij hoort dat je je tot op zekere hoogtehebt verdiept in de basics.

27



14Vergeet de non-basics

Veel studenten denken dat een sollicitatiegesprek iets wegheeft van een overhoring. Dat er getoetst wordt op paratekennis over de werkgever. Dat is bijna nooit het geval. Paratekennis kan zeer relevant zijn, zeker voor juristen en medici.Maar over de organisatie hoef je echt geen details te kunnenreproduceren. Bespaar je dus de moeite en lees niet hoeveelhectoliter bier Heineken in 2004 in China verkocht. Leer nietde vestigingen van Clifford Chance uit je hoofd. Vergeethoeveel benzinestations BP in Nederland exploiteert.

28



15Bouw een pantser voor je zwakke plekken

Als rechtenstudent op gesprek voor een marketingfunctie bijPepsi? Als psychologe aangeklopt bij Bain? Dan kan je vankilometers zien aankomen wat er in het bijzonder getoetstgaat worden. Tijdens je gesprek doet de interviewer in feiteniet meer dan zoeken naar bevestiging dat je het kan. Of datje juist niet geschikt bent. Kan deze specialist in het straf-recht straks met passie over Pampers praten? Biedt dezedame inderdaad genoeg kwaliteit, ondanks haar alfa-achter-grond? Ogenblikkelijk wordt er ingezoomd op dat wat erwellicht aan ontbreekt, maar cruciaal is voor de functie.Het omgekeerde is ook waar. In Rotterdam Economiegedaan, en een eigen bedrijf opgezet? Dat zit wel goed metdie commerciële affiniteit, zal de recruiter van Sarah Leedenken. Eens kijken of de beste man ooit normaal metiemand heeft samengewerkt. Met achten en negens voornatuurkunde uit Delft weggewandeld? Reken maar datPhilips gelooft in je brainpower. Maar kan deze techneut ookleiding geven?Daarom: weet hoe je je keuzes moet verantwoorden. Wees instaat om uit te leggen dat rechten een goede vooropleidingis, maar dat je commerciële interesse juist gewekt is tijdensacquisitieactiviteiten binnen je studentenvereniging.

29



16Bedenk pakkende voorbeelden

Op elk cv staan een paar opvallende punten. Daarbij heeftiedereen een aantal interessante ervaringen opgedaantijdens zijn studententijd. Zorg dat je hier geïnspireerd overkan vertellen. En bedenk (waarheidsgetrouwe) pakkendevoorbeelden. Stel je de casusposities voor die je worden voor-gelegd. Houd daarbij voor ogen waar je werkgever naar opzoek is, en focus waar nodig op leiderschap, samenwerking,commerciële affiniteit, of wat er ook maar van belang is.Bereid je voor op de uitgekauwde inkopper over je goede enslechte eigenschappen. Bedenk wat je het meest inspirerendvond tijdens je co-schap in Suriname. Wat je geleerd hebttijdens je praesidiaat van de introductiecommissie. Of je eenvoorbeeld kan geven van een conflictsituatie tijdens hetorganiseren van de studentenbeurs.

30



17Lees twee boeken

Geloof het of niet, maar er zijn recruiters die het wel gelovenmet de standaardvragen over leidinggevende capaciteiten encommerciële affiniteit. Voor je het weet krijg je een vraagover het soort boeken dat je leest, en na een onbeholpenantwoord wordt er genadeloos doorgevraagd. Onze sugges-tie: lees één literair boek en één boek over ‘het vak’. Zorg datje de inhoud in grote lijnen kan reproduceren. Wees in staatom er met passie over te vertellen.

31



18Lees elke dag de krant

Lees in de weken dat je solliciteert dagelijks de krant. Leeszowel de headlines van het binnenlandse en buitenlandsenieuws als het economisch katern. Ook als het je niet interes-seert en je het anders nooit doet. Weet wat er speelt. Behalvevoor functies bij de overheid is de kans klein dat er uitge-breid over politieke problemen wordt gesproken, maar nietszo ergerlijk als wanneer bij een toevallige vraag een sollici-tant geen flauw benul heeft wat er zich buiten zijn universi-teitsstadje afspeelt. Nederlands EU-voorzitterschap? Umeent het. Kamerleden bedreigd? In Rusland bedoelt u? Het omgekeerde is ook waar: als je interviewer begint overde situatie in de Amerikaanse politiek en jij weet van de hoeden de rand, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen. En ookwel handig als je weet dat Albert Heyn net de prijzen heeftverlaagd als je bij Unilever solliciteert, om maar eens iets tenoemen. Het is mooi als je NRC Handelsblad of de Volkskrant, leest.Denk voor sommige banen ook aan Het Financieele Dagblad.

32



19Ken je cv

Niets is zo pijnlijk als wanneer er tijdens je sollicitatiege-sprek gevraagd wordt naar je activiteiten als redactielid vande almanakcommissie op je studentenvereniging vier jaargeleden, en je met je mond vol tanden staat. Of je hockey alshobby op je cv hebt staan, maar moet bekennen dat je al tienjaar geen stick meer hebt aangeraakt. Dit is home turf. Dit is wat jij gedaan hebt, en bij uitstek eenmogelijkheid om jezelf te verkopen. Uiteraard is het sollici-tatiegesprek niet het moment om nog eens uitgebreid teoverdenken wat ook al weer je verantwoordelijkheden waren.Zorg er dus voor dat je, naast het bedenken van pakkendevoorbeelden bij de meest aansprekende punten van je cv, vanelk punt in staat bent over de hoofdlijnen te vertellen. Ookals het al vijf jaar geleden is.

33



20Gebruik het STAR-model

Iedere interviewer zoekt bewust of onbewust naar het STAR-model in je antwoorden. Bij P&G doen ze dit zo ongeveer metde definitie in de hand, maar ook recruiters die nog nooitvan het STAR-model hebben gehoord, zijn er zonder het teweten naar op zoek. STAR staat voor Situation – Task – Action – Result en is metname relevant bij het bespreken van activiteiten die op je cvstaan. Anders gezegd: wat was precies de situatie die je als sollici-tant bedoelt (situation), wat was specifiek jouw taak (task),wat heb je gedaan om het probleem op te lossen (action) enwat was hiervan het resultaat (result).Maak bij het formuleren van je antwoorden gebruik van deSTAR-methodiek. Je zal merken dat je op die manier in staatbent om kort en kernachtig uit te leggen waar het in je voor-beeld om draaide.Zie voor specifieke voorbeelden het Bijzonder deel.

34



21F A S E 2 : H E T G E S P R E K

Kom altijd ruim op tijd

Doe jezelf een plezier en ga op tijd van huis. Houd rekeningmet files en wisselstoringen. Zorg dat je een halfuur vooraanvang aanwezig bent. Als je je onnodig moet haasten en opéén minuut voor het uur U het advocatenkantoor binnen-rent, komt dit je relaxedheid niet ten goede. Kom je echt telaat, dan zet je jezelf onnodig op een achterstand. Wantnatuurlijk zullen de dames en heren advocaten zich afvra-gen of je verlate entree een indicatie is van je punctualiteit inhet algemeen. Gebeurt dit toch, bel dan ruim voor het beginvan het gesprek en zeg dat je vaststaat in het verkeer dooreen ongeluk. Of dat vandalen het spoor hadden geblokkeerd.Kortom: gooi het op overmacht.

35


22Sla toe met je eerste indruk

Er zijn honderden boeken over verschenen, maar veel sollici-tanten gaan er keer op keer mee ‘op hun bek’: de eersteindruk. Dom, want dit is het deel van het hele sollicitatie-proces dat je met weinig moeite tot in de puntjes kunt regis-seren. Dus laat de aubergine smoking van je vader in de kasthangen. Doe een net pak aan. Boen de vlekken uit je mantel-pakje. Scheer je. Gebruik genoeg deo. Gebruik niet te veeldeo. Knip je nagels. Was je haren. Eet de avond van tevorengeen knoflook. Poets je schoenen. Zet je charmantste glim-lach op. En veeg vooral het zweet van de binnenkant van jerechterhand voor je hem uitsteekt.

36



23Presenteer jezelf

Jezelf goed presenteren en verkopen tijdens een sollicitatie-gesprek is een kunst op zich. Er zijn er die er zonder enigeoefening in uitblinken. Maar voor de meeste studenten is heteen kwestie van goed voorbereiden en van ervaring. In allegevallen is het iets wat je kunt leren.Houd je om te beginnen altijd aan een aantal simpele regels.Val de interviewer niet in de rede. Laat hem zijn vragenafmaken, ook als je staat te springen om het antwoord tegeven. Laat twee seconden stilte vallen na de vraag en geefdan je voorgekookte antwoord, geperst in de STAR-metho-diek. Praat rustig. Luister. Formuleer antwoorden waar eenkop en een staart aan zit. Blijf beheerst, ook als je bewustgeprovoceerd wordt. Straal enthousiasme uit als je over jeervaringen praat. Wees standvastig en consequent in jeantwoorden, maar vermijd dat je eigenwijs gevonden wordt.Vraag om verduidelijking als je de vraag niet begrijpt. Denkeven na als dat nodig is. Praat niet al te veel ‘met je handen’.

37

F a s e 2 : H e t g e s p r e k


24Overdrijf, maar lieg niet

Solliciteren is jezelf verkopen. Bescheidenheid is daarbijvrijwel nooit een deugd, temeer daar je concurrenten inovervloed hebt. Wees er als de kippen bij om uit te leggenhoe enorm de impact was van je ingrijpen als penningmees-ter van het tennisbestuur. Leg uit dat je leiderschap alsaanvoerder van het voetbalteam een conditio sine qua nonvoor het kampioenschap was. En geef overal een positievedraai aan. Ben je een keer blijven zitten? Geen enkele redenom dit te vertellen. Maar wordt er naar gevraagd, benadrukdan dat dit kwam omdat je zo druk was met andere dingen –sport, muziek, enzovoort. Leg uit wat je ervan geleerd hebt.Dat je sinds dat jaar heel goed in staat bent dingen te combi-neren. Vermijd de conclusie dat je te lui of te dom was.Een beetje overdrijven mag dus best. Moet zelfs. Maar liegniet. Verzin geen dingen die niet waar zijn. Als je nooit eenmarathon hebt gelopen, bedenk dan een ander voorbeeld datje doorzettingsvermogen laat zien, maar beweer niet dat jeer in New York bij was. Het is nergens voor nodig om teliegen, en het potentieel boemerangeffect is enorm. Als jewerkgever er in de periode nadat je bent aangenomen achterkomt dat je gewoon maar wat hebt verzonnen, is de kansgroot dat je er alsnog wordt uitgedonderd, en terecht. Daar-bij: onbetrouwbaarheid is een dodelijk predicaat.

38



25Zeg altijd dat het bedrijf je eerste keus is

Als het je maar matig lijkt om bij een bepaald advocatenkan-toor te werken, solliciteer er dan niet. Fat chance dat je erdiep ongelukkig wordt. Maar het kan natuurlijk zijn datAkzo even peilt of het je er echt zo fantastisch lijkt. Terwijl jehet een mooi bedrijf vindt, maar eigenlijk liever bij Philipsaan de slag gaat als je daar volgende week wordt aangeno-men. Dat is uitstekend, maar houd dit voor je tot je bentuitgesolliciteerd. Tot die tijd is het bedrijf van degene metwie je zit te praten je natte droom. Dat zal degene die tegen-over je zit plezierig in de oren klinken, want hij werkt er. Ende kans is groot dat hij het er erg naar zijn zin heeft. Laat demarketeer van Unilever die bij Mora gestationeerd is in dewaan dat ook jij je niets mooiers kan voorstellen dan het aande man brengen van kipknotsen en satéschijven. Als je strakseen mooier aanbod hebt, kan je altijd nog bedanken.

39



26Gebruik andere sollicitaties als asset

Als je bij een directe concurrent van de organisatie waar jesolliciteert een aanbieding hebt of in de laatste ronde zit, ishet nooit slecht dit terloops te laten vallen. Als je het handigspeelt, gaan er verbazingwekkend veel zaken in een hogertempo.Maar probeer niet bij Sara Lee uit te leggen dat je ook bijBCG gaat solliciteren. Vertel niet aan de ING dat je in de laat-ste ronde zit bij De Brauw. Daarmee zeg je in feite dat je geenflauw benul hebt wat je precies wil.

40



27Praat niet over salaris

Wie zegt dat hij geld onbelangrijk vindt, liegt. En wat je ookgaat verdienen als starter, het is hoe dan ook te weinig. Maartijdens het sollicitatiegesprek is dat in negen van de tiengevallen niet relevant. Regel eerst de baan en vraag je dan afof er ruimte is om over salariëring te onderhandelen. Enonthoud ook dan: een paar duizend euro bruto op jaarbasisblijft een fooi. Je moet altijd voor de beste, en niet voor debest betaalde baan kiezen.

41



28Bereid je voor op verrassingen

Je hebt je fantastisch voorbereid. Je weet wat er komen gaaten bent er klaar voor. Maar er zijn dingen die zich niet tot inhet laatste detail laten regisseren, en dat geldt ook voor solli-citatiegesprekken. Houd dit in je achterhoofd. Reken op eenonverwachte vraag. Een zeikerige interviewer. Het verzettenvan je sollicitatie. Lang moeten wachten voor het gesprekbegint. Het hoort er allemaal bij.

42



29Blijf scherp tot het eind

Laat je niet afleiden. Niet door vermoeidheid. Niet doormensen die per ongeluk komen binnenlopen. Niet door hetbelachelijke pakje van de recruiter. Je bent daar maar vooreen ding, en dat is aangenomen worden. Laat je niet irrite-ren. Al ben je nog zo goed, als ze je een eikel vinden, nemenze je niet aan.

43



30Stel vragen

Aan het eind van de meeste sollicitatiegesprekken wordt desollicitant de mogelijkheid geboden om vragen te stellen. Alsje nog vragen hebt, is dit dus je kans. Je kan vragen wat jewilt, zo lang het je uitstekende optreden van het afgelopenuur maar niet ondergraaft. Vraag dus niet aan de dametegenover je of Brand nu eigenlijk bij Grolsch of bij Bavariahoort, als je bij Heineken aan tafel zit.Als je geen vragen hebt, bereid er dan een paar voor. Demeeste recruiters maakt het niet uit, maar er zijn er die hetniet stellen van vragen interpreteren als desinteresse. Vraagbijvoorbeeld naar de ervaringen van de persoon tegenover je,of hoe het sollicitatieproces er verder uitziet. Wanneer jehoort of je door bent naar de volgende ronde, hoe het bedrijfaandacht besteedt aan het trainen van jonge mensen, enzo-voort.

44



31Geniet van het spel

De recruiter heeft een uitstekend cv en een messcherpe briefvoor zich liggen. Van jou, welteverstaan. Je hebt de afgelopenweken geluncht met diverse starters. En ze de oren van hunhoofd gevraagd. Je propt elke ervaring sinds vorige weekautomatisch in het STAR-framework. Je hebt alle cases geoe-fend die er voor handen waren. Nooit zoveel in de krant gele-zen als de afgelopen week. Je pakkende voorbeelden overleiderschap, sociale vaardigheden en analytisch vermogenzijn teveel om in een uur op te noemen. Je hebt geoefend metbekenden en headhunters. Je weet wat er gaat komen. Je hebtje uitstekend voorbereid. Kortom, je hebt dit boek gelezenen de suggesties eruit ter harte genomen. Ontspan jedaarom als de eerste vraag komt. It’s time to rock and roll.

45



32F A S E 3 : NA H E T G E S P R E K

Evalueer jezelf

Gesprek gehad? Tijd om even na te gaan wat er goed en nietgoed ging. Laat een Freudiaanse psychoanalyse rustigachterwege, maar loop secuur het interview door. Welkeindruk maakte je bij binnenkomst? Op welke vragen wist jeeen perfect antwoord? Wat vond je lastige vragen? Waarom?Hoe zou je een dergelijke vraag beter kunnen beantwoor-den? Noteer wat je een volgende keer – want die zal er vastnog komen – beter wilt doen en oefen met dit in je achter-hoofd.

46



33Bescherm je eigen reputatie

Als je bent afgestudeerd, kan je ieder uur de vraag beant-woorden waar je gaat solliciteren. Mensen hebben nueenmaal niets beters te vragen. Wees specifiek tegen je fami-lie en beste vrienden, en scheep de rest van je omgeving afmet een algemene opmerking. Zeg bijvoorbeeld dat je je opde consultancy en de bankwereld oriënteert. Vertel niet aanJan en Alleman bij welke banken je op gesprek mag komen.Begin niet je waslijst met afwijzingen op te ratelen. Nergensvoor nodig.Dit geldt ook tijdens het gesprek. Geef eerlijke antwoorden,maar houd in je achterhoofd dat je daar zit om jezelf teverkopen. Als de partner vraagt of je nog met meer advoca-tenkantoren in gesprek bent over een stageplaats in de advo-catuur, hoef je niet te vertellen dat je met tien kantoreninmiddels bent uitgepraat, omdat ze je ongeschikt vonden.

47


34Blijf correct

Als je afgewezen bent, is dat per definitie balen. Wie zegtniet te balen liegt, of is zo dom geweest te solliciteren op eenbaan die hij niet wilde hebben. Maar: take your loss like a(wo)man. Het heeft geen enkele zin om aan de recruiter vanBooz Allen uit te zeggen dat verder iedereen je wél altijd erganalytisch vindt.Blijf ook correct tegen het kleinere kantoor als je meerdereaanbiedingen hebt, en dat kantoor niet je eerste keus is. Hetzou maar zo kunnen dat je je bedenkt. Of dat je de mensendie je gesproken hebt later nog eens in een andere hoedanig-heid tegen het lijf loopt. Nederland is klein, en of je nu in deadvocatuur, het bedrijfsleven of de medische wereld terecht-komt: in de polder kent iedereen elkaars reputatie.

48



35Laat je niet van de wijs brengen door gestuntel van werkgevers

Al hun blabla over het binnenhalen van toptalent ten spijt,veel werkgevers zijn maar matig in staat een snel en feilloosrecruitingproces op poten te zetten. Sollicitatiebrievenraken kwijt, mensen worden niet of te laat teruggebeld, solli-citanten worden naar Amsterdam gestuurd voor een gesprekdat in Den Haag zou plaatsvinden, enzovoort. Vooral multi-nationals zijn vaak slordig. Bij de overheid zijn het metname de lengte en starheid van sollicitatieprocedures dieterecht tot veel irritatie leiden. Consultants, advocatenkan-toren en perifere ziekenhuizen zijn vaak positieve uitzonde-ringen.Voor jou zit er maar een ding op: keep calm. Begraaf de illusiedat het in de grote-mensenwereld allemaal soepel en goedgeregeld is. Juist bij recruitment lopen veel brekebenenrond, maar bij iedere grote organisatie zijn stroperigeprocessen, onduidelijke afspraken en slechte communicatieschering en inslag. Bovendien: als je wordt aangenomen enhet goed doet, krijg je wellicht nog eens de kans de recruit-mentafdeling met harde hand te saneren.

49

F a s e 3 : N a h e t g e s p r e k


36Vraag altijd om feedback

Beslissingen zijn final. Een afwijzing is een afwijzing is eenafwijzing. Zelden of nooit krijgen sollicitanten een tweedekans bij dezelfde werkgever, en terecht. Als je als organisatievertrouwen hebt in je wijze van selecteren, is er geen enkelereden om een sollicitant opnieuw te testen.Voor jou betekent het simpelweg dat je: 1 tijdens het gesprek, 2 in de ogen van degene die je beoordeelde, 3 onvoldoende hebt laten zien om je door te laten gaan.

Niet meer en niet minder. Hoeft niets te maken te hebbenmet geschiktheid. Kan aan je vorm op die dag hebben gele-gen, maar ook aan het humeur van die dame tegenover je. Sobe it. Zeuren om een tweede kans is zinloos. En als het goedis je eer te na. Maar wat je wel moet doen is navragen waaromje bent afgewezen. Zorg dat je degene aan de telefoon krijgtmet wie je het gesprek had en stel directe, open vragen.Vraag wat de selectiecriteria zijn waar je niet aan voldeed.Loop de vragen langs die je onvoldoende beantwoord hebt enlaat je vertellen wat het antwoord had moeten zijn. Vraag water wel goed ging. Vraag door en laat je niet afschepen. Dit isje kans om te horen wat je een volgende keer beter zoukunnen doen. Als je aangenomen bent, vraag dan ook omfeedback. Dit kan je helpen bij toekomstige sollicitaties. Enals je op de aanbieding ingaat, geeft het je een idee wat voorperceptie je hebt achtergelaten.

50



37Manage je stakeholders

Je hebt met verschillende mensen overlegd over solliciteren.Ze hebben je geholpen met de case-interviews bij Bain, ofverteld over de cultuur bij Heineken. Om wat voor reden danook hebben ze tijd in jou gestoken. Informeer ze daaromover je vorderingen. Laat weten hoe het gaat. Veel mensenbellen alleen als het goed afloopt. Dat is een zwaktebod.Iedereen weet dat afwijzen bij solliciteren hoort. En als jeniet wordt aangenomen, komen ze dat hoe dan ook te weten.

51



38Besluit op objectieve gronden

Je bent in de positie waar velen van dromen. Je hebt verschil-lende aanbiedingen binnen. BuZa, de juristen van de Raio enStibbe dingen allen naar je hand. En je moet kiezen. Keerdan nog eens terug naar de vragen uit hoofdstuk 1:1 Wat lijkt mij echt leuk om te doen?2 Wat sluit het best aan bij wat ik echt goed kan?

Als de antwoorden hierop je niet verder helpen omdat ze inalle gevallen positief zijn, vraag je dan af welke organisatiehet beste bij jou zou passen. Waar je de meeste verantwoor-delijkheid krijgt en je het meest kan leren. En waar de carriè-rekansen het grootst zijn. Ga lunchen met een aantal mede-werkers. Treed in contact met je potentiële collega’s om eenindruk te krijgen. En als je afzegt, wees dan beleefd maarbeslist. Nee is nee.

52



B I JZ O N D E R D E E L

53



B I J Z O N D E R D E E L

In dit Bijzonder deel zullen wij nader ingaan op een aantal ‘zeer

gewilde’ werkgevers. Er bestaan verschillende sites waarop informa-

tie staat over de bedrijven die in dit boek aan de orde komen. Het

grote verschil ten opzichte van dit boek is dat deze sites worden

betaald om reclame te maken voor de bedrijven. Wij zijn daarente-

gen volledig objectief en willen juist alle geheimen verklappen door

de sollicitatieprocedure vakkundig te ontrafelen. Voor de totstand-

koming van dit Bijzonder deel hebben wij interviews afgenomen

met meer dan veertig personen. De interviews zijn afgenomen met

zowel werknemers van de betreffende bedrijven als met ex-werkne-

mers en personen die gedurende het sollicitatieproces zijn afgeval-

len. Hierdoor hebben wij een zeer breed en objectief beeld van alle

sollicitatieprocedures weten te schetsen.

Bij het lezen van dit Bijzonder deel zul je opmerken dat veel bedrij-

ven op zoek zijn naar dezelfde competenties voor hun werknemers.

Grolsch zal voor zijn werknemers niet op zoek zijn naar heel andere

competenties dan Heineken. Dit Bijzonder deel zal je dan ook alge-

meen begrip en inzicht geven in sollicitatieprocedures, dus ook in

die van bedrijven die hier niet behandeld worden.

55


Achtereenvolgens zullen de volgende sectoren aan de orde komen:

• multinationals;

• banking;

• consultancy;

• advocatuur;

• overheid.

Na behandeling van het sollicitatieproces van de afzonderlijke

bedrijven zal in de bijlage een aantal onderwerpen die in het Alge-

meen deel zijn behandeld, verder worden uitgewerkt. Achtereenvol-

gens zijn dat:

• het cv;

• het STAR-model;

• de intelligentie- en persoonlijkheidstest;

• de sollicitatiebrief.

56

b i j z o n d e r d e e l


M U LT I NA T I O NA L S


U N I L E V E R

P r o d u c t : Van wasmiddelen tot margarine (en alles wat er tussen

zit). Unilever bestaat uit drie afzonderlijke werkmaatschappijen;

Lever Fabergé (wasmiddelen / persoonlijke verzorging met

merken als Omo, Robijn, Andrelon en Dove), Unilever Bestfoods

(voedingsmiddelen met merken als Knorr, Bertolli, Blue Band en

Calvé) en IgloMora (snack / ijs met merken als Mora, Hertog ijs,

Ola en Ben&Jerry’s).

S e c t o r : Fast Moving Consumer Goods.

K e r n w o o r d e n : Innovatie, Persoonlijke groei, Resultaten, Diversi-

teit en Teamwork.

A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hieronder.

H b o : Ja, op www.unilever.nl/ vind je de vacatures voor hbo’ers. Je

solliciteert rechtstreeks bij een van de werkmaatschappijen en

doorloopt dan verder het proces als hierna beschreven.

T r a i n e e s h i p : Nee, je wordt meteen bij een van de werkmaatschap-

pijen aangenomen waar je een baan krijgt aangeboden met

verantwoordelijkheden vanaf de eerste dag. Ieder jaar worden er

starters aangenomen in de disciplines Techniek & Supply Chain,

HR, Finance en Marketing & Sales.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Unilever is op zoek

naar diversiteit en daarom maakt het niet uit wat je hebt gestu-

deerd.

E e r s t e b aa n : Supply Chain Manager, HR Manager, Financial

Manager, Brand Manager of Account Manager.

59

m u l t i n a t i o n a l s – u n i l e v e r


V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :

Supply Chain Manager: verantwoordelijk voor de technische kant bij

bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe producten;

HR Manager: verantwoordelijk voor recruitment van nieuwe

mensen en loopbaanontwikkeling werknemers;

Financial Manager: verantwoordelijk voor het financiële plaatje met

betrekking tot innovaties, prijsstellingen, marges en marketing

uitgaven;

Brand Manager: eindverantwoordelijk voor een merk van Unilever.

Houdt zich bezig met marketingcampagnes, merkbeleving en

innovaties binnen zijn merk;

Account Manager: verantwoordelijk voor de omzet, winst en het rela-

tiebeheer bij een van de klanten van Unilever (bijvoorbeeld AH).

I m a g o : Unilever staat bekend om de open en ondernemende

cultuur. Door stimulering van ondernemerschap en constante

investering in ontwikkeling van werknemers wil Unilever blij-

ven voorlopen op het gebied van technologie en vernieuwing.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Samenwerking, leiderschap,

wil om dingen te veranderen, analytisch vermogen, creativiteit,

innovatief vermogen en ondernemerschap.

Aa n ta l r o n d e n : Vier.

Ronde 1: Sollicitatieformulier op internet invullen

F o c u s o p : Regulier cv. Daarnaast is er een aantal open vragen. Via

specifieke voorbeelden wil Unilever jou als persoon beter leren

kennen. Daarnaast is het een uitgelezen kans om jezelf te verko-

pen. Doe dit ook; je concurrenten zullen het zeker niet nalaten.

S o o r t v r a g e n :

• Ben je ooit in een situatie geweest waarin je mensen moest over-

tuigen om iets anders te doen? Hoe heb je dat aangepakt?

• Beschrijf een situatie wanneer je een stap extra hebt gezet, meer

dan van je verwacht kon worden.



• Wanneer heb jij in een team het verschil uitgemaakt? Hoe heb je

dat gedaan en wat heeft het team bereikt?

• Voor een compleet overzicht met voorbeelden, zie het bijge-

voegde Sollicitatieformulier.

V o o r b e r e i d i n g : Cv doornemen. Ook schriftelijke antwoorden

behandelen aan de hand van de STAR-methodiek.

Ronde 2: Gesprek

M e t : Een van de Unilever recruiters.

D u u r : Twee uur.

F o c u s o p : Keuzes die je hebt gemaakt en wat je hebt gedaan. Dit

zal je beantwoorden aan de hand van concrete voorbeelden uit

het verleden. Na het gesprek behandel je een case.


• Wie ben je, wat heb je gedaan en waarom heb je bepaalde keuzes

gemaakt?

• Wat motiveert je?

• Wat zijn je sterke kanten?

V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes

die je in het verleden hebt gemaakt en hoe je tot die keuzes bent

gekomen. Daarnaast cases oefenen aan de hand van dit boek.

Ronde 3: Selectiedag gebaseerd op assessmentmethode.Daarna gesprek

M e t : Senior Unilever Managers (acht personen) en twee HR-

mensen.

D u u r : Hele dag (9.00-17.00 uur).

F o c u s o p : Alle bovenstaande selectiecriteria worden getest aan de

hand van concrete situaties waarin jouw kunnen wordt beoor-

deeld.

61



Assessment bestaat uit de volgende onderdelen:

Wat houdt dit in? Gedurende vijftien minuten wordt uitgelegd dat jij

deze dag ‘Anna’ bent. Anna is ongeveer een jaar als manager

werkzaam bij een multinational die ijs produceert en zal gedu-

rende de dag in allerlei uitdagende situaties worden geplaatst. Je

zal je hier inlezen in ‘Anna’ en het bedrijf waar ze werkzaam is.

Opdracht 1. Groepsopdracht: samenwerking binnen groep

Wat houdt dit in? Je ontvangt een bulk aan informatie, waaronder

tien korte berichten van werknemers in het bedrijf over zaken

die zich binnen het bedrijf voordoen en voor verbetering vatbaar

zijn. Het doel is de drie belangrijkste uit te kiezen. Je zal deze

keuze binnen veertig minuten samen met de andere zes sollici-

tanten van de dag moeten maken. Er mag niet door stemming

een besluit worden genomen. Er zal gekeken worden naar hoe jij

functioneert binnen de groep en hoe jij je aanbevelingen weet te

‘verkopen’. (2,5 uur)

Opdracht 2. Individuele opdracht: analytische case

Wat houdt dit in? Het bedrijf heeft twee jaar geleden een nieuw

ijsproduct op de markt gebracht. De vraag naar dit nieuwe

product is zo enorm dat het de productiecapaciteit overtreft. Er

kan dus niet aan de vraag voldaan worden. Dit terwijl de

verkoop van andere ijsproducten achterblijft. Je krijgt in deze

case een enorme hoeveelheid informatie, logistieke data en

margetechnische cijfers aangeleverd. Aan de hand van deze

informatie en cijfers moet jij een oplossing voor het probleem

bedenken. In de informatie staan al heel veel mogelijke oplos-

singen. Bedenk een korte- en een langetermijnoplossing. Deze

oplossing moet je individueel aan een assessor presenteren.

Deze gaat je ‘doorzagen’ over je oplossing. In deze case wordt in

eerste instantie je analytische kennis en daarnaast je standvas-

tigheid getest. (1 uur)

62



Opdracht 3. Groepsopdracht: marketingcase

Wat houdt dit in? Het bedrijf waar Anne werkt heeft kort geleden een

overname gedaan van een producent van kinderijsjes. Je zal

ideeën gaan verzinnen om twee nieuw ontwikkelde soorten

kinderijsjes op de markt te brengen. Aan de hand van veel infor-

matie moet je voor beide ijsjes reclamecampagnes opzetten. Er

is echter maar een zeer beperkt budget. Iedere kandidaat

bereidt de opdracht individueel voor. Daarna moet in een

groepsdiscussie binnen een halfuur een strategie worden geko-

zen. Naast analytisch vermogen is creativiteit en innovatief

vermogen van belang. ‘Out of the box’-denken is belangrijk!

(1,5 uur)

Opdracht 4. Individuele opdracht: overtuigingsgesprek

Wat houdt dit in? Er is sprake van groot ziekteverzuim in het bedrijf.

Eén van de speerpunten van het beleid is dit ziekteverzuim

terug te dringen. Hiertoe wordt een projectgroep ziekteverzuim

opgericht. Het is van belang dat die projectgroep door een goed

iemand geleid wordt. De meest geschikte kandidaat is de mana-

ger van een fabriek in Den Bosch. Deze fabriek was verouderd en

liep erg slecht. Nadat hij er manager werd zijn de prestaties er

enorm verbeterd en is ook het verzuim sterk afgenomen. Het is

de bedoeling dat je hem vraagt de leiding van de projectgroep

op zich te nemen. Hij heeft hier echter totaal geen zin in. Hij

heeft het namelijk al enorm druk met zijn eigen baan en heeft er

derhalve geen tijd voor. Daarnaast loopt zijn privé-leven slecht

vanwege zijn drukke baan. Zijn vrouw wil zelfs van hem schei-

den en zijn kinderen presteren slecht op school. Om zijn gezins-

leven te redden wil hij meer tijd thuis doorbrengen. Aan jou de

taak hem te overtuigen toch leider van de projectgroep te

worden. Goed luisteren en vriendelijk blijven is in deze

opdracht van groot belang. (1 uur)

63



Na het assessment moet je een formulier invullen met wat er goed

ging deze dag en wat je de volgende keer anders zou doen.

Bedenk je bij het invullen al welke antwoorden je zal gaan geven

aan de hand van het ingevulde.

Ter afsluiting van de dag heb je nog een individueel gesprek met

een van de Senior Unilever Managers die de hele dag jouw

verrichtingen hebben aanschouwd. Zij zullen al een bepaald

beeld van jou hebben aan de hand van het verloop van de dag.

Als er bepaalde eigenschappen zijn die zij missen, zullen zij

hierop doorvragen. Realiseer je dat dit nog een goede kans is om

bepaalde eigenschappen te laten zien die gedurende de dag

misschien minder naar voren zijn gekomen.

Voor alle opdrachten krijg je een bepaalde voorbereidingstijd

waarin je veel informatie tot je moet nemen. Je mag aantekenin-

gen maken en deze er tijdens de opdracht bijhouden. Het zal

blijken dat de voorbereidingstijd vaak te kort is. Je wordt daar-

door onder druk gezet.

Ronde 4: Voorstelronde aan de werkmaatschappij waareen vacature is

M e t : Managers uit de betreffende werkmaatschappij.

D u u r : Een à twee uur.

F o c u s o p : Is er een teamfit, met andere woorden pas je binnen het

team?


• Waarom wil je graag voor Lever Fabergé werken?

• Hoe zou jij Omo willen herlanceren in de markt?

• Waarom heb je voor marketing gekozen?

64



V o o r b e r e i d i n g : Goed inlezen in de betreffende werkmaatschap-

pij, een aantal strategieën bedenken die je het komende jaar zou

willen uitwerken. Als je de selectiedag hebt ‘overleefd’, is deze

ronde bijna een formaliteit. Het komt maar zeer zelden voor dat

kandidaten in deze fase nog worden afgewezen.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.youandunilever.nl,

www.unilever.com.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Het assessment center. Je zit

met een groep gedreven medekandidaten die ook allemaal hun

beste beentje voor willen zetten. Dit kan soms leiden tot ‘haan-

tjesgedrag’. Laat je hierin niet meeslepen, maar ook zeker niet

ondersneeuwen.

B o n u s : Eigen bedrijf opgezet.

M a l u s : Moeite hebben met snel veranderende omstandigheden.

L e z e n : The Economist, NRC Handelsblad en het laatste Unilever-

jaarverslag

B i j z o n d e r h e d e n :

• Sollicitatieperiode wordt binnen zes tot acht weken afgerond.

• Focus gedurende de hele sollicitatieperiode op de selectiecrite-

ria die Unilever heeft.

O v e r i g e t i p s :

• Ondernemerschap wordt gewaardeerd, speel hier handig op in.

• Bedenk voorbeelden waarin jij kan aantonen dat je initiatief

hebt genomen, kansen hebt aangegrepen en vindingrijk bent

geweest.

65



S H E L L

P r o d u c t : Energie in de breedste zin van het woord, met historisch

de nadruk op olie.

S e c t o r : Energy / Oil Industry.

A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.

H b o : Ja.

T r a i n e e s h i p : Nee, je wordt meteen bij een van de werkmaatschap-

pijen aangenomen waar je een ‘echte’ baan krijgt.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Shell trekt veel inge-

nieurs aan – met name uit Delft – voor technische functies. Zij

komen vrijwel zonder uitzondering bij EP (Exploratie en

Productie, ook wel Upstream genoemd) terecht. Daarnaast

neemt Shell jaarlijks een stoot aan high potentials aan met

uiteenlopende studierichtingen.

E e r s t e b aa n : Gezien de omvang en de diversiteit aan dingen die

Shell doet, is het lastig een uitputtende opsomming te geven; de

niet-ingenieur kan bijvoorbeeld aan de slag als Retail Sales

Account Manager, Junior Brand Manager, Controller, Analist, HR

advisor, enzovoort.

V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Sterk afhankelijk van de functie. Als

techneut mag je sleutelen aan raffinageprocessen of exploratie-

methodes. Kom je als commerciële hipo terecht bij bijvoorbeeld

Shell Nederland Verkoopmaatschappij (SNV voor ‘Shellers’) en

mag je aan de slag als Retail Account Manager, dan krijg je de

verantwoordelijkheid voor de resultaten van een groep pomp-

stations. Land je daarentegen als analist bij Shell Aviation, dan

66



reken je de komende jaren aan de optimale kerosineverdeling

per vliegveld.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Samenwerking, leiderschap,

wil om dingen te veranderen, analytisch vermogen, creativiteit,

innovatief vermogen en ondernemerschap.

Aa n ta l r o n d e n : Drie.

Ronde 1: Cv en sollicitatieformulier

A l g e m e e n : Cv en het invullen van het sollicitatieformulier op

internet. Geen kattenpis; dit formulier is in het Engels en de

vragen zijn van hoogdravend karakter. Veel sollicitanten zijn er

dermate door geïntimideerd dat ze het er verder maar bij laten

zitten.

F o c u s o p : een krachtig, logisch opgebouwd cv. Wat het formulier

betreft: zoek de juiste balans tussen assertiviteit en bescheiden-

heid en maak duidelijk dat je begrijpt dat het op winstgevende

wijze verkopen van olie van een geheel andere complexiteit is

dan bijvoorbeeld het verkopen van margarine. Besteed aandacht

aan de betrokken stakeholders: de bevolking, het milieu, de

werknemers, de aandeelhouders, enzovoort. Typisch iets om

door anderen te laten nalezen. Bestudeer ook de website van

Shell, daar vind je de helft van de antwoorden.



Ronde 2: Gesprek

M e t : Een van de Shell-recruiters; soms in het Engels.

D u u r : Een uur.

67

m u l t i n a t i o n a l s – s h e l l


F o c u s o p : Cv en manier van denken. Ben je in staat hoofd- en bijza-

ken te scheiden. Het eerste deel van het interview gaat over jou,

het tweede deel draait om een case.


• Wie ben je, wat heb je gedaan en waarom heb je bepaalde keuzes

gemaakt?

• Wat motiveert je?

• Waarom Shell?

• Case: Wat zijn de voor- en nadelen van toerisme voor een

Spaanse badplaats?

• Wat zijn de voor- en nadelen van het investeren in zonne-ener-

gie?

V o o r b e r e i d i n g : Ken je cv van binnen en van buiten en begrijp het

krachtenveld waarin Shell opereert.

Ronde 3: Assessment center

A l g e m e e n : Een dag lang aan allerlei opdrachten werken met

andere Europeanen. In het Engels, derhalve. Aan het eind van de

dag valt het zwaard van Damocles.

M e t : Een mix van HR-personeel en managers uit de business, die

hier speciaal voor getraind zijn. In totaal vier assessoren.

D u u r : Hele dag ( 9.00-17.00 uur).

F o c u s o p : Relationships, Achievement & Capacity. Deze drie

elementen vormen een heiligde drie-eenheid binnen de Shell

HR-wereld. Iedere manager – tot en met de CEO aan toe – wordt

erop beoordeeld. Met Capacity wordt brainpower bedoeld; hoe

slim en scherp ben je? Achievement slaat op resultaatgericht-

heid en drive; iemand die van alles en nog wat gerealiseerd heeft

in de afgelopen paar jaar, zal dat ook in de toekomst doen, is de

gedachte. Shell gebruikt dit criterium daarom zowel bij recruit-

ment als bij promoties. Relationships slaat op je social skills; wat

68



zijn de leidinggevende kwaliteiten die je meebrengt, en hoe zal

jij binnen een team functioneren?

Het assessment center bestaat uit drie onderdelen: case, groeps-

opdracht en business scenario. Onderbroken door lunch en

pauzes, en voorafgegaan door een diner, bedoeld om je de kans

te geven vragen te stellen en je te laten ‘ontspannen (!)’.

De case

Even testen hoe het met de analytische vaardigheden van de kandi-

daat staat. Hier wordt het blokje Capacity afgevinkt. Je krijgt

ruimschoots de tijd om een case voor te bereiden – verrassen-

derwijs over de olie-industrie – en mag die vervolgens aan een

panel presenteren. Het aanbrengen van structuur, helder

kunnen uitleggen wat je bedoelt en inspelen op de vragen, leve-

ren gegarandeerd succes op. Tijdens het panelgesprek word je

erg onder druk gezet om een en ander snel uit te leggen; blijf

rustig en pak ze in, die ‘jury’ aan de overkant van de tafel, met je

social skills en brainpower.

De lunch

Zogenaamd ontspannen wat eten en babbelen over Shell, maar de

recruiters, zouden gek zijn als ze je niet zouden observeren.

Hoewel op dit onderdeel niet officieel gescoord wordt, maakt

het natuurlijk uit of je hier het muurbloempje uithangt, of juist

een uitermate sociale indruk op de dames en heren recruiters

maakt. Ontspan dus. En laat zien dat je wat te vertellen hebt.

De groepsopdracht

Ook bij Shell schijnt men te denken dat het zinvol is om vijf

nerveuze, ‘sollicitatiegrage’ studenten bij elkaar te zetten,

samen een case te laten oplossen en in een hoekje te gaan zitten

toekijken hoe dit afloopt. En jij hebt – net als iedereen die deze

69



ellende eerder heeft meegemaakt – de pech dat je met een over-

heersende kenau en een stugge natuurkundestudent zit opge-

scheept. Om je door deze onzin heen te slaan, is het zaak de

juiste balans te vinden. Wees assertief maar niet drammerig,

neem initiatief maar betrek de anderen erbij, zoek naar consen-

sus, geef richting aan en zorg dat je aan het woord komt. Wie

zwijgt is sowieso kansloos. Wat goed werkt is regelmatig te

herformuleren wat je groepsgenoten al gezegd hebben, en er

een open of gesloten ‘wij-vraag’ op te laten volgen. Dit levert

met de mensen bij jou aan tafel eerder instemming dan afkeu-

ring op, en maakt de recruiters in de hoek razend enthousiast.

Dit gaat als volgt:

“Oké Eric, als ik je goed begrijp moeten we eerst de strategie op de

rails krijgen en dan over investeringen nadenken. Dit sluit goed

aan bij wat Ans net zei (Ans aankijken), en ik denk dat we daar-

mee op de goede weg zijn. Is het een idee dat we dit proberen te

koppelen aan Willems opmerking over personeelsbeleid, en

vervolgens een conclusie formuleren?”

Halleluja, this girl is good!

Het business-scenario

Capacity- en Relationship-testing uitgesmeerd over twee onderdelen.

Voor het eerste deel krijg je een lijst met vier business problems waar

je er een van kiest, en vervolgens oplost, voor zover dat mogelijk

is in de vijftien minuten die er voor staan. Vervolgens presenteer

je de oplossing gedurende twintig minuten aan de assessoren,

die niets liever willen dan horen over het onderwerp, jouw visie,

plan van aanpak, enzovoort. Belangrijk om met iets goeds te

komen, maar even relevant is je interactie met de assessoren.

Goed nieuws: het tweede deel leent zich uitstekend voor voorberei-

ding. Je dient op de proppen te komen met voorbeelden van

teamsituaties waarin je verzeild bent geraakt. Waarna je wordt

doorgezaagd over jouw rol, eventuele problemen, oplossingen

70



die jij hebt aangedragen, enzovoort. De Relationship-compo-

nent pur sang.

Final call

De dag eindigt met een laatste gesprek over je cv, je ambities en je

motivatie. Dit is een relatief standaard gesprek, maar er wordt

door de recruiters wel met scherp geschoten, zeker als je op de

eerdere onderdelen redelijk of goed gescoord hebt. In dat geval

bepaalt namelijk dit laatste gesprek of je binnenkort bij Neer-

lands grootste multinational aan de slag mag.

V o o r b e r e i d i n g : Ken je cv, stamp dit boek in je hoofd en zorg voor

voorbeelden waaruit zowel capacity, relationships als achieve-

ment duidelijk naar voren komen.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.shell.com.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Het assessment center. Het is

lang, in het Engels en er wordt een hoog niveau verlangd. Scherp

blijven tot het eind is een kunst op zich.

B o n u s : Ingaan op de milieuproblematiek rondom oliewinning;

zeggen dat het milieu belangrijker is dan het rendement van de

aandeelhouder gaat er paradoxaal genoeg in als koek.

M a l u s : Ze verwachten van een Nederlander geen Queen’s English,

maar als je je niet behoorlijk kunt uitdrukken in de huistaal van

de Koninklijke, is het ‘einde oefening’.

L e z e n : The Economist en NRC Handelsblad.

B i j z o n d e r h e d e n : De procedure kan lange tijd in beslag nemen,

maar na het assessment center wordt er vaart gemaakt; je hoort

nog dezelfde dag of je a contract of a handshake krijgt.

71



K L M

P r o d u c t : Vluchten.

S e c t o r : Luchtvaart.


H b o : Nee.

T r a i n e e s h i p : Ja, KLM biedt het zogenoemde Corporate Manage-

ment Traineeship.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Verschilt. De studie-

richting is niet van bijzonder belang.

E e r s t e b aa n : Tijdens het Traineeship doe je vier projecten van elk

zes maanden. Je hebt dan wel echt een baan die voornamelijk

leidinggevend is. Voordeel is dat je vier verschillende divisies

ziet die je goed leert kennen. Nadeel is dat je een project soms

niet helemaal kan afmaken. Voorbeelden zijn:

1 je bent operationeel manager van een team dat water ververst op

de vliegtuigen;

2 je werkt mee aan het integreren van twee dochtermaatschap-

pijen.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Je moet aan het volgende

profiel voldoen:

• maximaal 28 jaar oud;

• maximaal twee jaar werkervaring;

• uitstekende mondelinge en schriftelijke vaardigheden (in het

Nederlands);

• bestuurlijke ervaring.

Aa n ta l r o n d e n : Vijf.

72



Ronde 1: Invullen sollicitatieformulier

A l g e m e e n :

• Hier valt al een groot deel van de sollicitanten af; zorg dat je dit

Engelse formulier zeer zorgvuldig invult en eventueel laat nale-

zen op spelling en grammatica.

• Houd bij beantwoording van de vragen een standaardpatroon

aan: 1) beschrijf de situatie, 2) omschrijf het probleem, 3) schets

de door jou gekozen oplossing voor dit probleem (zie hiervoor

ook de uitleg van het STAR-model).

• Houd bij beantwoording van de vragen in de gaten dat je voor-

beelden geeft die afkomstig zijn uit verschillende nevenactivi-

teiten.

• Zorg dat je motivatie voor KLM heel helder is. Voorbeelden:

“KLM opereert in een dynamische markt waarin moet worden

gevochten voor iedere cent, dat spreekt me aan”, of “Ik voel me

aangetrokken tot het internationale karakter van de onder-

neming, dat bijvoorbeeld naar voren komt in de samenwerking

met Air France en het Sky Team”.

Ronde 2: Capaciteitentest

M e t : Psychologisch adviesbureau van KLM.

D u u r : Een halve dag.

F o c u s o p : Intelligentietesten:

• figuurreeksen;

• analogieën: dubbele analogieën (“... staat tot lam als koe staat

tot ...”);

• tabellen/grafieken: bij dit onderdeel krijg je een A4 voorgescho-

teld met numerieke data (tabellen en grafieken) waarover vragen

worden gesteld die je vaardigheid met grote hoeveelheid infor-

matie testen.

73

m u l t i n a t i o n a l s – k l m


V o o r b e r e i d i n g : Raadpleeg bijvoorbeeld De kleine assessment gids

van Wim Bloemers1 Met een goede voorbereiding kom je dan

niet voor verrassingen te staan.

Ronde 3: Gesprek

M e t : Eén recruiter.

D u u r : Varieert: in de regel niet langer dan een halfuur.

F o c u s o p : Dit gesprek is vrij ‘low-profile’. De focus ligt op je profiel

(cv) en je motivatie.

V o o r b e r e i d i n g : Je eigen cv goed kunnen toelichten (met verschil-

lende voorbeelden) en je motivatie helder krijgen.

Ronde 4: Assessment

D u u r : Een dag.

B e s taat u i t :

• Twee rollenspellen: Voorbeeld 1: Je bent een jonge manager en je

moet een oudere medewerker die voor jou werkt vertellen dat hij

iets moet doen wat hij niet graag wil.

Voorbeeld 2: Je bent een jonge manager die aan een medewerker

moet vragen een presentatie te geven op haar vrije vrijdagmid-

dag.

Hoe doe je dit goed? Luister zeer aandachtig naar signalen van

de persoon met wie je het rollenspel doet. Vraag door naar zijn/

haar motivatie om iets wel of niet te willen doen. Denk mee en

wees creatief in het vinden van een voor jullie beiden aanvaard-

bare oplossing (bijvoorbeeld: “Is er meer aan de hand?”, “Kan ik

ander werk van je overnemen?”, “Kan ik je verder nog ergens

mee helpen?”). Herhaal aan het einde van het rollenspel altijd de

afspraak die je hebt gemaakt met je tegenspeler (“Dus om even

samen te vatten...”).

74



• Een case: voorbeeld: Je bent adviseur van een hotelbedrijf dat wil

uitbreiden. Er zijn drie mogelijkheden om uit te breiden. Je hebt

tien minuten om de beste mogelijkheid toe te lichten aan het

senior management.

Hoe doe je dit goed? Je hebt te weinig tijd om je te verdiepen in

alle drie de opties. Kies daarom één optie en bedenk zoveel

mogelijk realistische voordelen van deze optie. Benadruk in je

presentatie zoveel mogelijk je adviserende rol: dit betekent dat

je niet star moet blijven vasthouden aan de door jou uitgewerkte

optie, maar dat je ook bereid bent om te erkennen dat een

andere weg beter is als het management daar de voorkeur aan

geeft.

• Een interview: zorg dat je voor dit gesprek van elk van je ‘goede

eigenschappen’ ten minste drie voorbeelden kan noemen. Zo

kunnen ze vragen: “Wat is jouw toegevoegde waarde voor de

onderneming?”

• Persoonlijkheidsvragenlijsten: hierbij moet je kiezen tussen

twee opties (“Ik geef aan de armen” of “ik geef aan het milieu”).

Ronde 5: Gesprek met divisiedirecteur

D u u r : Verschilt.

M e t : Senior Manager KLM.

F o c u s o p : Het karakter van dit gesprek verschilt. Als je geluk hebt

verloopt het vrij ontspannen en praat je over jouw en zijn/haar

studententijd. Als je geen geluk hebt, kan er bijvoorbeeld aan je

worden gevraagd een artikel te lezen en daar je mening over te

geven.

V o o r b e r e i d i n g : Dit is de laatste ronde waarin jij weer als onmis-

bare kandidaat naar voren moet komen. Probeer te weten te

komen met wie je het gesprek hebt en bereid je extra voor op

zijn/haar divisie. Bedenk specifieke vragen die diep op de KLM

ingaan.

75

m u l t i n a t i o n a l s – k l m


E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.klm.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessment.

B o n u s : Goede communicatieve vaardigheden, goed omgaan met

mensen.

76



T N T

P r o d u c t : Post en Logistiek.

S e c t o r : Logistiek.


H b o : Ja, voor procedure zie hierna.

T r a i n e e s h i p : Ja en nee. Naast je eerste functie die je vervult voor

de periode van anderhalf tot twee jaar volg je het YEP (Young

Executive Program), waar je wordt opgeleid tot manager. Accent

ligt hierbij op communicatie, leidinggeven en samenwerken.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Verschilt. Studieach-

tergrond is overigens van geen enkel belang.

E e r s t e b aa n : Verschilt, afhankelijk van waar een vacature is. Voor-

beeld van je startfunctie: leidinggeven aan een team van veertig

postbodes of sorteermedewerkers.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a :

• Ontplooiing: heeft de kandidaat zich tijdens de studententijd

ontwikkeld (in de vorm van nevenactiviteiten, internationale

ervaring, topsport) en hoe blijkt dit uit het cv.

• TNT neemt voor het traineeship geen mensen aan met meer dan

één jaar werkervaring, maar heeft bij voorkeur zelfs mensen

zonder werkervaring.


77

m u l t i n a t i o n a l s – t n t


Ronde 1: Invullen van het sollicitatieformulier op internet

A l g e m e e n : Zorg dat je hierbij een brief toevoegt die helder jouw

motivatie voor TNT weergeeft.

Ronde 2: Cv-selectie

F o c u s o p : Hierbij wordt gelet op:

1 opleidingen (welke en hoe lang);

2 nevenactiviteiten.



• Cijferreeksen: wat wordt het volgende nummertje in de reeks?

• Woordtesten: hierbij wordt je woordenschat getest door te

kijken of je de betekenis van bepaalde woorden kent.

• Figuurreeksen: als met cijferreeks maar dan met figuren.

V o o r b e r e i d i n g : Raadpleeg bijvoorbeeld De kleine assessment gids

van Wim Bloemers. Oefen de verschillende testen meerdere

keren.

Ronde 4: Gesprek

M e t : Recruiter.

D u u r : Anderhalf uur.

F o c u s o p : Jouw persoonlijkheid, je loopbaangerichtheid, terug-

koppeling van je capaciteitentest.

V o o r b e r e i d i n g : Je eigen cv goed kunnen toelichten (met meer-

dere voorbeelden) en je motivatie duidelijk kunnen formuleren.

78



Ronde 5: Gesprek

M e t : Lijnmanager.

D u u r : Eén uur.

F o c u s o p : Hierbij wordt gekeken naar je geschiktheid voor de

specifieke functie waarvoor een vacature openstaat en je loop-

baankwaliteit.

V o o r b e r e i d i n g : Dit is de laatste ronde waar jij weer als onmisbare

kandidaat naar voren moet komen. Probeer te weten te komen

met wie je het gesprek hebt en bereid je extra voor op zijn/haar

divisie. Bedenk specifieke vragen die diep op ‘de wereld van de

Post’ ingaan.

Ronde 6: Assessmentdag

D u u r : Een dag.

S o o r t t e s t e n :

• Rollenspellen: Voorbeeld: een medewerker heeft ruzie met een

klant. Je weet niet wie er gelijk heeft. Hoe houd je de klant tevre-

den, terwijl je je medewerker niet afvalt.

• Postbak: prioriteiten stellen: je neemt een dag het bureau van de

directeur over. In zijn postbak liggen allerlei verzoeken en

mededelingen. Welke behandel je eerst, welke delegeer je, welke

gaan naar de secretaresse?

• Stressbestendigheid. Voorbeeld: je secretaresse heeft allerlei

wijzigingen in je zeer volle agenda. Je hebt een hele korte tijd

om beslissingen te nemen: welke afspraken schrap je, welke laat

je staan?

• Testen die uitslag geven over de geschiktheid voor de specifieke

functie.

V o o r b e r e i d i n g : Vind uit welke testen je krijgt. Ondanks dat dit

heel simpel klinkt, doen veel mensen het niet. Bereid je specifiek

79

m u l t i n a t i o n a l s – t n t


voor op de testen die je gaat krijgen en oefen eventueel op

iemand uit je omgeving je ‘managerskwaliteiten’.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : http://www.tnt.nl/.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessmentdag.


• Geef in je cv goed aan hoeveel tijd een bepaalde nevenactiviteit

heeft gekost en wat het budget was.

• Neem voor je gesprek goed de website door. Let hierbij ook op

projecten die zijn gericht op maatschappelijk verantwoord

ondernemen (zoals het partnership met het World Food

Program).

• Bedenk dat je bij TNT niet solliciteert voor een bepaalde functie,

maar voor een loopbaan. Bedenk wat jij specifiek en aantrekke-

lijk vindt aan TNT en waarom je in die cultuur past.

80



H E I N E K E N

B e d r i j f : Heineken NV.

P r o d u c t : Bier en Frisdranken. Heineken is in Nederland verant-

woordelijk voor de merken Heineken, Amstel en Brand. In het

buitenland heeft Heineken nog vele andere merken. Vrumona is

ook van Heineken. Deze tak is verantwoordelijk voor de produc-

tie, marketing en verkoop van allerlei merken frisdrank waaron-

der Pepsi, Sisi, Sourcy en Royal Club.

S e c t o r : Fast Moving Consumer Goods.

K e r n w o o r d e n : Nederlands trots, familiebedrijf, gezelligheid

waarbij het werk is als het merk. Ondernemerschap, gedreven-

heid en passie voor kwaliteit worden binnen Heineken belang-

rijk gevonden.


H B O : Ja. Voor hbo’ers is er geen traineeship. hbo’ers moeten meteen

solliciteren naar een startfunctie. De procedure is dan verder

zoals hierna beschreven.

T r a i n e e s h i p : Ja. Als trainee start je in een van de disciplines

commercie, finance, productie of IT. Voor alle richtingen geldt

dat het traineeship minimaal een jaar duurt en twee of drie

opdrachten omvat, waarvan een in het buitenland. Als je daarin

geïnteresseerd bent kun je ook een project buiten je eigen disci-

pline uitvoeren. Na afloop heb je voldoende bagage binnen

Heineken opgebouwd om met succes te kunnen solliciteren naar

een passende baan binnen Heineken. Naast het Management

Traineeship is het ook mogelijk om binnen Heineken meteen

81

m u l t i n a t i o n a l s – h e i n e k e n


aan de slag te gaan in een startfunctie. Dit is aan te raden voor

studenten die zich niet al te breed willen oriënteren, maar

meteen na hun studie de diepte in willen.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Heineken is op zoek

naar de beste mensen die binnen het profiel passen en daarbij

is de studierichting van ondergeschikt belang. Meest voor-

komende studierichtingen zijn bedrijfskunde, economie, werk-

tuigbouwkunde of een andere technische studie.

E e r s t e b aa n :

• Commercie: Onderverdeeld in marketing en verkoop. Je zult

dan aan de slag gaan als Junior Brand Manager of Junior Product

Manager. Je bent verantwoordelijk voor een van de merken van

Heineken of voor de verkoop aan een van Heinekens afnemers.

• Finance: Junior Controller. Finance stelt zich binnen Heineken

welbewust ten dienste van de overige business activiteiten op. Je

kunt bijvoorbeeld verantwoordelijk worden voor de financiën

van een van de marketingteams.

• Productie: Deze afdeling is binnen Heineken verantwoordelijk

voor alle facetten van het productieproces. Denk hierbij aan het

brouwen en verpakken van bier en transport naar distributie-

punten in binnen- en buitenland. Binnen je eerste baan kun je

bijvoorbeeld aan de slag als maintenance specialist.

• ICT: ICT ondersteunt de efficiency en innovatie van de bedrijfs-

processen. Binnen ICT werk je zelfstandig en krijg je veel verant-

woordelijkheid in de projecten. Binnen je eerste baan zul je met

name veel op projectbasis werken om de processen binnen

Heineken verder te verbeteren.

I m a g o : Heineken is toch een beetje het internationale visitekaartje

van Nederland. Naast Johan Cruijff kent iedereen Heineken

overal ter wereld. Het staat ook nog wel bekend als een familie-

bedrijf, al is dat na de terugtrekking uit de publiciteit van de

familie Heineken wel wat minder geworden. Op de arbeids-

markt staat het bedrijf een beetje bekend als een corporaal, wat

82



studentikoos bedrijf, waar goede mensen werkzaam zijn. Heine-

ken wil daarnaast vooral plezier uitstralen en slaagt daar ook in.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Nevenfuncties worden bij

Heineken heel belangrijk gevonden. Lidmaatschap van een

corporale vereniging is daarbij een pre. In het bestuur van een

van deze verenigingen gezeten? Reken er maar op dat de recrui-

ter van Heineken jouw brief eruit pikt. Verder wordt er gekeken

naar persoonlijkheid, eigen initiatief, probleemoplossend

vermogen, leiderschap en sociale vaardigheden. Hoge cijfers

zijn bij Heineken minder van belang dan een sterk ontwikkelde

persoonlijkheid.


Ronde 1: Vragenlijst op internet invullen met toevoegingvan sollicitatiebrief en cv

F o c u s o p : Cv en een aantal open vragen. Heineken vraagt in deze

ronde naar een aantal concrete situaties waarmee jij te maken

hebt gehad. Via deze vragen is Heineken op zoek naar een aantal

specifieke zaken waarmee jij je in het verleden hebt weten te

onderscheiden. Neem de tijd om deze vragen grondig te beant-

woorden en houd er daarbij rekening mee dat Heineken op zoek

is naar bovenstaande criteria. Wees niet te bescheiden en

probeer je via deze vragen op een goede, positieve manier te

verkopen. Naar deze kandidaten is Heineken immers op zoek.

Soort vragen die beantwoord dienen te worden in de brief:

• Waarom solliciteer je bij Heineken?

• Beschrijf een situatie waarin je een nieuw initiatief hebt geno-

men en concreet ten uitvoer hebt gebracht.

• Geef aan in welke situatie je een moeilijk besluit hebt genomen

en hoe je tot het oordeel bent gekomen.

• Beschrijf een situatie waarin je een groep mensen hebt aange-

stuurd, welke problemen je hierbij bent tegengekomen en hoe je

die hebt opgelost.

83



Ronde 2: Gesprek en business cases

M e t : Een of twee recruiters van Heineken.

d u u r : Gemiddeld anderhalf uur.

F o c u s o p : Focus op regulier cv. Daarnaast zullen er een of twee

simpele business cases worden behandeld.

S o o r t v r a g e n : Algemeen van aard. Er zal gevraagd worden naar

concrete voorbeelden uit het verleden. Probeer te putten uit de

sterkste voorbeelden van je cv. Bedenk hierbij dat Heineken op

zoek is naar kandidaten die naast hun studie bezig zijn geweest

met allerlei nevenactiviteiten op hun studentenvereniging of

binnen de sport. Er zal gevraagd worden naar voorbeelden

waarin jij ben opgestaan binnen een groep en de leiding naar je

toe hebt getrokken. Daarnaast zal gevraagd worden naar keuzes

die je op je cv hebt gemaakt en hoe je tot deze keuzes bent geko-

men. Ook zal er gevraagd worden hoe jij bepaalde zaken op je cv

hebt aangepakt en waarin dit verschilde van je voorgangers.

Daarnaast zullen er een of twee simpele business cases worden

behandeld; hierbij kun je denken aan:

• Er wordt een blikje Brand op tafel gezet en de vraag gesteld; Hoe

zou jij Brand positioneren in de Nederlandse markt ten opzichte

van Heineken en Amstel?

• De nieuwe variant Sisi met granaatappel verkoopt niet volgens

verwachting; hoe zou jij dit aanpakken en zorgen dat de verko-

pen gaan stijgen?


die je in het verleden hebt gemaakt aan de hand van concrete

voorbeelden. Zorg ervoor dat je bij elk sterk punt van je cv mini-

maal een voorbeeld hebt waaruit leiderschap, initiatief of sociale

vaardigheden naar voren komen.

84



Ronde 3: Selectiedag gebaseerd op Assessment-methode.Daarna gesprek

M e t : Senior Heineken mensen, een aantal personen van HR en

mensen van het testbureau. Hiernaast wordt er voor de rollen-

spellen een aantal professionele acteurs ingezet.

d u u r : Hele dag ( 9.00 – 17.00 uur)

F o c u s o p : Alle bovenstaande selectiecriteria worden getest aan de

hand van concrete situaties waarin jouw kunnen wordt beoor-

deeld.

Assessment bestaat uit de volgende onderdelen :

Opdracht 1. Groepsdiscussie: samenwerking binnen de groep

Wat houdt dit in? Je zit met zes kandidaten en een gespreksleider

aan tafel. Het betreft een case waarbij Heineken zes fabrieken in

Nederland heeft waarvan er twee gesloten moeten worden. Met

de groep zul je gedurende ruim twee uur moeten uitmaken

welke fabrieken gesloten moeten worden. Elke kandidaat heeft

informatie over een van de zes fabrieken. Iedereen moet in het

kort vertellen over zijn fabriek, een korte presentatie geven over

de beschikbare informatie en verstrekte financiële gegevens.

Vervolgens moet je er met de groep uitkomen welke van de zes

fabrieken gesloten zullen worden. Let er hierbij op dat Heineken

op zoek is naar kandidaten met leiderschapskwaliteiten, pro-

bleemoplossend vermogen en sociale intelligentie.

Opdracht 2. Individuele opdracht: rollenspel over een verkoop-

gesprek met de belangrijkste klant van Heineken

Wat houdt dit in? De grootste klant van Heineken (verantwoordelijk

voor 20% van de nationale omzet) heeft een enorm probleem met

Heineken. De grote leveringen komen elke keer te laat door

inschattingsfouten van de brouwerijen van Heineken. De klant

85



loopt daardoor kostbare omzet mis en dreigt een deel van haar

eigen klanten te verliezen. Zij dreigt hierdoor over te stappen

naar de grootste concurrent. Hoe pak je dit probleem aan en hoe

zorg je ervoor dat deze klant toch bij Heineken blijft bestellen?

Opdracht 3. Individuele opdracht: rollenspel betreffende een func-

tioneringsgesprek met een ervaren Heinekenwerknemer

Wat houdt dit in? Een medewerker van de brouwerij die al 30 jaar bij

Heineken werkzaam is doet zijn werk al een aantal jaren niet

naar behoren. Ondanks eerdere waarschuwingen loopt hij nog

steeds de kantjes er vanaf. Aan jou om duidelijk te maken dat dit

nu echt de laatste waarschuwing is en hij anders echt in de

problemen gaat komen. Let erop dat dit gesprek vrij emotioneel

kan worden aangezien er met acteurs gewerkt wordt die hun

werk heel goed doen. Het is zaak om vragen te blijven stellen en

ver door te vragen. Dan zal blijken dat deze werknemer in schei-

ding ligt en er daardoor niet altijd met zijn hoofd bij is.

Opdracht 4. Feedbackgesprek

Wat houdt dit in? Aan het einde van de dag zul je nog een gesprek

hebben om de dag terug te koppelen. Bereid je hier ook terdege

op voor. Dit is je laatste kans om je gedurende deze lange dag te

presenteren aan Heineken. Probeer goed te bedenken wat er

deze dag goed is gegaan en wat er beter had gekund. Als je denkt

dat bepaalde kwaliteiten onderbelicht zijn gebleven, is dit je

kans om deze nog voor het voetlicht te brengen. Laat in dit

gesprek vooral je ondernemende geest, je gedrevenheid om voor

Heineken te werken en je passie voor een kwaliteitsproduct als

Heineken te werken nog een keer naar voren komen.

86



Ronde 4: Twee panelgesprekken

M e t : Twee ervaren, senior medewerkers van Heineken.

d u u r : Afhankelijk, gemiddeld een uur.

F o c u s o p : Deze gesprekken worden gevoerd door ervaren mana-

gers en zijn eigenlijk niet te vergelijken met de andere inter-

views. Dit zijn managers die al vele jaren voor Heineken werken.

Hun voornaamste taak is om te kijken of jij binnen de Heineken-

cultuur past en daarnaast of jij eventueel binnen hun eigen team

zou passen. Deze gesprekken zijn altijd anders, er zit niet echt

een bepaalde lijn in. Deze ervaren managers zullen je testen op

je ondernemerschap, leiderschap en sociale vaardigheden. Het

gaat er bij deze gesprekken ook wat harder aan toe dan gebrui-

kelijk. In dit opzicht is het een redelijk unieke vorm van sollici-

teren. Probeer ervoor te zorgen dat er een goede klik is met deze

interviewers, zij zullen veel op onderbuikgevoel beslissen.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.heinekenjobs.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De panelgesprekken met twee

ervaren senior managers van Heineken. Dit is een redelijk

unieke vorm van solliciteren waarbij het vuur je af en toe na aan

de schenen zal worden gelegd. Veel wilde verhalen doen de

ronde over deze gesprekken, maar naar onze mening is dit een

uitstekende manier om te toetsen of je uit het juiste hout bent

gesneden om binnen Heineken te slagen. Probeer bij deze

gesprekken vooral je eigen mening te laten blijken en je asser-

tief op te stellen. Probeer er echter ook voor te zorgen dat er

sprake is van een klik, aangezien deze managers veel op gevoel

zullen beslissen.

B o n u s : Lidmaatschap van een (corporale) vereniging. Veel neven-

activiteiten tijdens je studie. Heineken is op zoek naar onder-

nemende, sociale studenten die tijdens hun studie een bepaalde

mate van gedrevenheid hebben laten zien.

87



M a l u s : Tijdens je gesprekken met alle winden meewaaien. Zeker

tijdens de panelgesprekken zal dat je de das omdoen. Zoals

altijd moet je wel openstaan voor andermans interpretatie, maar

bedenk goed dat een bepaalde mate van assertiviteit wel bijzon-

der wordt gewaardeerd binnen Heineken!

L e z e n : Het laatste jaarverslag van Heineken. De passie voor Heine-

ken en haar bezigheden wordt belangrijk gevonden. Probeer

daarom alle beschikbare informatie over Heineken tot je te

nemen.

B i j z o n d e r h e d e n : Heineken verkeert in de luxe positie dat het

bedrijf meer aanmeldingen voor sollicitaties krijgt dan het

eigenlijk kan verwerken. Daarom kan de sollicitatieprocedure

soms wel heel lang duren.

O v e r i g e t i p s : Bedenk dat Heineken een echt familiebedrijf is en

de werknemers ook echt trots zijn om voor dit mooie bedrijf te

werken. Straal daarom ook een bepaalde manier van trots uit en

laat blijken dat je het fantastisch zou vinden om voor zo’n mooi

Nederlands instituut te werken.

88



B A N K I N G


I N G

P r o d u c t : Financiële dienstverlening.

S e c t o r : Financieel.

K e r n w o o r d e n : Alles onder de noemer managementmateriaal.

A c a d e m i c i : Ja, het ING Talent Programme of het Traineeship ING

Real Estate.

H b o : Ja, voor hbo het ING Bank districtstraineeship en het ING

sales traineeship.

Traineeship: Voor wo’ers. Het ITP (ING Talent Programme) is een

traineeship dat bestaat uit drie jaar. Het eerste jaar werk je aan

twee zelfstandige projecten. Daarna begin je aan een commer-

ciële, specialistische of leidinggevende functie van ongeveer

twee jaar.

Afhankelijk van je interesses kies je voor een start in de richting die

het beste bij je past:

• marketing;

• banking – sales management;

• banking – wholesale;

• insurance;

• procesmanagement;

• finance & control.

ING neemt jaarlijks ongeveer dertig ITP-ers aan. Een klein aantal

hiervan komt in aanmerking voor een project in het buitenland

na het projectenjaar. Het gaat om ITP-ers die uitblinken in

leiderschap, visie en ondernemerschap en die door ING worden

herkend als toekomstig general manager. In je projectenjaar zal

blijken of je aan dit profiel voldoet.

91

b a n k i n g – i n g


M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Economie, bedrijfs-

economie, e.d. Maar ING is ook op zoek naar mensen met een

andere studierichting, zoals rechten.

I m a g o : Prettige bank om bij te werken: aantrekkelijke arbeidsvoor-

waarden; zowel het salaris als de secundaire arbeidsvoorwaar-

den.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Interesse in de financiële

dienstverlening, dus affiniteit met financiën, maar ook interesse

in het omgaan met met mensen.


Ronde 1: Beoordeling van je brief, motivatie en curricu-lum vitae

F o c u s o p : Motivatie, waarom wil je juist voor de ING werken. Geef

ook al aan naar welke richting je interesse uit gaat.

Ronde 2: ITP-selectiedag

A l g e m e e n : De testen – er zijn er twee – zijn intern. Dit zijn allebei

standaardtesten aangepast aan de ING, dus met meer financiële

aspecten. Eerst wordt de capaciteitentest gedaan. Deze duurt

anderhalf uur en bestaat uit de basiscomponenten: cijferreek-

sen, logisch redeneren, figuurreeksen, e.d. Deze kun je van tevo-

ren dus veel oefenen. Voor deze test moet je minimaal een 6

halen. Hierna volgt de persoonlijkheidstest. Dit is een vragen-

lijst waar je geconfronteerd wordt met dilemma’s, beslissingen

nemen, e.d. Deze testen vinden allemaal plaats achter de

computer. Ook deze test zal anderhalf uur in beslag nemen.

Na de testen, indien met goed gevolg afgelegd, volgt een gesprek.

M e t : Twee recruiters.

92



D u u r : Een uur.

F o c u s o p : Ze willen je nader leren kennen. Ze zullen dus je cv met

je doornemen en vooral ingaan op de punten waar jij kunt aanto-

nen dat je geschikt bent voor de ING. Zorg dus dat je antwoor-

den op standaardvragen hebt zoals: waarom de ING? Maar ook

op vragen waarin ze ingaan op een conflictsituatie met mensen,

hoe dat verliep, hoe je het opgelost hebt, enzovoort. Antwoord

hier volgens de STAR-methode. Studeer je economie, dan zal het

niet moeilijk zijn je financiële affiniteit aan te tonen, maar let er

dan vooral ook weer op dat je aantoont dat je goed met mensen

om kunt gaan.

Ronde 3: Assessment bij een extern bureau

Dit neemt een dagdeel in beslag en vindt plaats bij Right ADC in

Velp. Het assessment bestaat uit vijf onderdelen. In ieder geval

krijg je twee rollenspellen. Deze zullen allebei ongeveer een uur

duren. Hierin kun je bijvoorbeeld een gesprek met een klant

krijgen. Ook zul je een gesprek met een medewerker krijgen van

een uur. Dit gesprek is één op één, en gaat ervan uit dat je een

leidingevende functie hebt en een werknemer bij je krijgt over

wie je klachten hebt gekregen: hoe vertel je dit aan hem, oftewel

hoe ga je daarmee om. Als laatste krijg je de evaluatie, waarin de

medewerker die je de hele dag heeft begeleid, zijn rapport met

je bespreekt en beoordeelt of je doorgaat of niet.

Al deze gesprekken zijn uiteraard lastig voor te bereiden. Wat je wel

kunt doen, is een dag voor je assessment opbellen naar het

assessment center om te horen welke testen je precies zult krij-

gen, zodat je dat in ieder geval al weet.

93

b a n k i n g – i n g


Ronde 4: Panelgesprek met directieleden

M e t : een directielid of iemand uit de raad van bestuur, iemand van

de ING Talent Programme Commissie en een directielid uit de

richting die je op wilt.

D u u r : Een à twee uur.

F o c u s o p : Pas jij op deze afdeling, pas je in het team?

S o o r t v r a g e n : Waarom wil je voor ING werken?; Waarom nu juist

op deze afdeling?; Hoe denk je dat het op deze afdeling eraan

toegaat?; Wat denk je dat we hier voor werk doen?; Wat zal jouw

meerwaarde hier zijn?

V o o r b e r e i d i n g : Zorg dat je veel weet van de afdeling waar je wilt

gaan werken. Lees er zoveel mogelijk over op internet, en

probeer met mensen te praten die er werken.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : recruitment.ing.nl, www.rightadc.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessmentdag; je moet de hele

tijd scherp zijn in een competitieve omgeving.

B o n u s : Financiële kennis en inzichten goed kunnen omgaan met

mensen.

M a l u s : Einzelgänger.

L e z e n : Het Financieele Dagblad, informatie over ING.

B i j z o n d e r h e d e n : Er zijn ongeveer dertig plekken, niet evenredig

verdeeld over de verschillende richtingen.

O v e r i g e t i p s : Als je rechten hebt gestudeerd, besteed dan extra

veel tijd aan je motivatie. Waarom wil je met een juridische

opleiding nu juist het bankwezen in?

94



A B N A M R O

P r o d u c t : Financiële dienstverlening.

S e c t o r : Financieel.

K e r n w o o r d e n : Klant- en resultaatgericht, doorzettingsvermogen,

teamwork en ambitie. En verder: integriteit, respect, teamwork,

professionaliteit.

A c a d e m i c i : Ja.

H b o : Ja.

T r a i n e e s h i p : Ja, het Management Traineeship. Er zijn vier busi-

nessunits waar je kunt gaan werken: Consumer & Commercial

Clients; Wholesale Clients; Private Clients & Asset Management;

Corporate Center. Er is eerst een traineeship van ongeveer vijf

maanden. Hierna krijg je een startfunctie en word je begeleid

door het Young Talentment Development Programme. Dit is een

management development programma waar je om de zoveel tijd

wisselt van functie.

Voor hbo’ers is het traineeship hetzelfde als voor wo’ers, alleen is er

niet de mogelijkheid om op de wholesale clients-unit te gaan

werken.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Alle richtingen.


95

b a n k i n g – a b n a m r o


Ronde 1: Motivatie/cv-selectie

F o c u s o p : Motivatie, waarom wil je juist voor de ABN Amro gaan

werken. Geef ook al aan naar welke business unit je interesse uit

gaat. Als je al iemand kent binnen de ABN-Amro, kun je deze

ronde overslaan, indien deze persoon je aandraagt.


A l g e m e e n : Deze capaciteitentest bestaat uit vier onderdelen en

neemt in totaal ongeveer twee uur in beslag. Deze testen zullen

allemaal plaatsvinden op een ABN Amro-kantoor in Amsterdam.

Ze bestaan uit twee taalvaardigheidstesten (analogieëntest en

een ‘redactiesommen’test), een test met tabellen en een cijfer-

reekstest. Voor al deze testen moet je minimaal een 6 halen. Als

je de wholesale unit in wilt, zul je bovengemiddelde resultaten

moeten halen voor deze testen. Deze testen kun je goed van

tevoren oefenen.

Heb je de testen gehaald, dan krijg je een gesprek.

Ronde 3: Gesprek

M e t : Eén recruiter.

D u u r : Een tot anderhalf uur.

F o c u s o p : Je hebt de testen met goed gevolg afgelegd, dus nu

willen ze jou als persoon beter leren kennen. Ze zullen je cv met

je doornemen om je sterke en zwakke punten te bespreken.

Uiteraard zullen ze je vragen naar je motivatie om voor ABN

Amro te werken en waarom je je keuze voor een bepaalde busi-

ness unit hebt gemaakt. Zorg, indien je geen economie hebt

gestudeerd, dat je je affiniteit met de financiële dienstverlening

96



duidelijk kunt aantonen. Zorg dus dat je hier een goed voor-

beeld van hebt. Volg bij je voorbeelden het STAR-model.

S o o r t v r a g e n : Waarom ABN Amro?; Waarom überhaupt een

bank?; Je toont interesse voor de bank, dus vertel iets over de

structuur van de ABN, wie is de baas?, e.d.; Waarom deze busi-

ness unit?; Hoe zie je het werken voor ABN Amro voor je?

Dit gesprek is pittig, bereid je hier dus ook goed op voor. Lees

langer dan een week van tevoren Het Financieele Dagblad, zodat

je wat betreft actualiteiten niet door de mand valt.



Ronde 4: Assessment

M e t : Externe bureaus in Amsterdam, LTP of GITP. Het hangt af van

de business unit waar je voor solliciteert, bij welk bureau je

terechtkomt. Bij welke bureau je ook terechtkomt, het zal een

halve dag in beslag nemen. Je krijgt een rollenspel; denk hierbij

aan een gesprek waarbij je een lastige klant krijgt te spreken.

Deze testen worden afgestemd op de business unit, dus je krijgt

een gesprek dat je in je toekomstige baan ook zou kunnen krij-

gen. Verder krijg je een psychologische test. Deze testen zijn

uiteraard lastig voor te bereiden, maar voorbeelden kun je wel

vinden op de sites van de desbetreffende bedrijven. Ook is het

verstandig om naar het assessmentbedrijf op te bellen en

precies te vragen welke testen je krijgt. Ze zullen hier niet moei-

lijk over doen. Bij alle testen is het natuurlijk belangrijk dat je

jezelf blijft. Anders zullen ze of hier doorheen prikken (het is

tenslotte hun baan), of ze zullen je verkeerd beoordelen en daar

hun advies op afstemmen.


die je in het verleden hebt gemaakt en hoe je tot die keuzes bent

gekomen. Daarnaast cases oefenen aan de hand van dit boek.

97

b a n k i n g – a b n a m r o


Ronde 5: Twee gesprekken met lijnmanagers van debusiness unit van je keuze

A l g e m e e n : Je krijgt twee een-op-een-gesprekken met lijnmanagers

uit de business unit van je keuze. Hierbij zullen ze je proberen

te testen om te zien of je echt gemotiveerd bent en past in hun

unit. Probeer jezelf hierop uitgebreid voor te bereiden, zowel

qua kennis van de ABN, als algemene kennis, als kennis van

jezelf! Dus lees Het Financieele Dagblad, ken de strategie van

ABN Amro, ken je goede en slechte eigenschappen en weet daar

voorbeelden bij te noemen. De gesprekken kunnen heel

verschillend lopen, ga dus niet bij de pakken neerzitten als een

gesprek minder goed gaat. Beide lijnmanagers zullen hun erva-

ringen van het gesprek met elkaar vergelijken en hun oordeel

daarop baseren.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.gitp.nl, www.ltp.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De laatste gesprekken zijn

pittig.

B o n u s : Weet goed wie je bent, wat je wilt en wat je kunt.

L e z e n : Internetsites, Het Financieele Dagblad, laatste jaarverslag.

98



C O N S U LT A N C Y


T H E B O S T O N

C O N S U LT I N G G R O U P

P r o d u c t : Diensten.

S e c t o r : Strategische consultancy.


H b o : Nee.

T r a i n e e s h i p : Nee. Je wordt opgeleid als consultant. Je doet projec-

ten van een aantal maanden en volgt tegelijkertijd cursussen.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Exacte studies:

natuurkunde, scheikunde, econometrie, enzovoort.

E e r s t e b aa n : Consultant.

B e la n g r i j k s t e v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :

• Data crunching, het analyseren van kwantitatieve informatie, het

uitwerken van gegevens in excel sheets, enzovoort.

• Interviews met werknemers van de klant.

• Ondersteunend werk binnen je team.

I m a g o : Top-consultant die oog heeft voor creativiteit. Innovatief.

Integer. Soft.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch vermogen, cijfer-

matig inzicht, teamwork. De eerste twee zijn onmisbaar om

aangenomen te worden. BCG stelt minder hoge eisen dan

bijvoorbeeld McKinsey, maar goed analytisch vermogen blijft

een must.

Aa n ta l r o n d e n : Drie.

101

C o n s u l t a n c y – t h e b o s t o n c o n s u l t i n g g r o u p


Ronde 1: Het opsturen van je brief, cv, cijferlijst vwo encijferlijst universiteit

V o o r b e r e i d i n g : Zie Algemeen deel over brieven en cv’s.

Ronde 2: Drie gesprekken op één dag

M e t : Drie junior consultants, voorafgegaan door een informeel

ontbijt met recruitment.

D u u r : Ongeveer één uur per gesprek.

F o c u s o p : Cases, en zijdelings je cv.


• Hoeveel scheidsrechters zijn er actief in Engeland?

• Een retailer ziet zijn omzet teruglopen. Waardoor komt dit?

• Moet Coca-Cola een nieuwe specialiteit op de Nederlandse

markt introduceren?

V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases tot je een ons weegt. Doe dit door

middel van:

• dit boek;

• de consulting cases ‘bijbel’ Ace your case van Wet Feet Press2;

• online cases op de websites van de diverse consultants;

• oefenen met bekenden.

Ronde 3: Drie gesprekken op één dag, eventueelgevolgd door een aanbod

M e t : Senior consultants.

D u u r : Ongeveer één uur per gesprek.



• Wat is het aantal autoruiten dat per jaar in Nederland gerepa-

reerd wordt?

102



• Hoe kan Ahold marktaandeel winnen in de supermarktbranche?

• Een multinational besluit zijn IT te outsourcen. Is dat verstan-

dig?


middel van:

• dit boek;

• de consulting cases bijbel Ace your case van Wet Feet Press;



E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.bcg.com/nl; www.wetfeet.com;

www.top-consultant.com.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Cases met senior consultants.

B o n u s : Hoge cijfers, met name voor exacte vakken of tijdens een

exacte studie.

M a l u s : Geen aantoonbare cijfermatige affiniteit.

L e z e n : Competitive Strategy van Michael Porter.3


• Korte procedure.

• Goede atmosfeer.

• Gestructureerde interviews die weinig verrassingen bevatten.


• Steek veel tijd in het oefenen van cases. Bij consulting cases

geldt in hoge mate: hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.

• Blijf open vragen stellen tijdens de cases.

• Lees het boekje Wet Feet Insider Guide over werken bij BCG, te

verkrijgen via www.wetfeet.com.

103

C o n s u l t a n c y – t h e b o s t o n c o n s u l t i n g g r o u p


B O O Z A L L E N & H A M I LT O N


S e c t o r : Strategische consultancy.


H B O : Nee.

T r a i n e e s h i p : Nee. Je wordt opgeleid als consultant. Je doet projec-

ten van een aantal maanden en volgt en passant cursussen.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Exacte studies:

natuurkunde, scheikunde, etc. Daarnaast worden er ook veel

economen, bedrijfskundigen en econometristen aangenomen.

E e r s t e b aa n : Consultant.

B e la n g r i j k s t e v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :

• Data crunching, het analyseren van kwantitatieve informatie, het

in elkaar klussen van Excel sheets, enz.

• Interviews met werknemers van de klant.

• Ondersteunend werk binnen je team.

I m a g o : Vecht met BCG en Bain om de tweede plaats in het wal-

hallah van de strategische consultancy. Uitstekende sfeer, leuke

mensen, ietwat corporaal. Booz vindt social skills net wat

belangrijker dan de concurrenten. Internationale staffing, wat

betekent dat je veel in het buitenland zit.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch vermogen, cijfer-

matig inzicht, teamwork, social skills. De eerste twee zijn

onmisbaar om aangenomen te worden.


104



Ronde 1: Het opsturen van je brief, cv, cijferlijst vwo encijferlijst universiteit

V o o r b e r e i d i n g : Zie Algemeen deel over brieven en cv’s.

Ronde 2: Twee gesprekken op een dag

M e t : Recruitment en junior consultants.

d u u r : Ongeveer een uur per gesprek.



• Hoeveel autobanden zijn er in Duitsland?

• Hoeveel zeilboten worden er per jaar verhuurd in Friesland?

• Moet Grolsch Bavaria overnemen?


middel van:

• dit boek;

• de consulting cases bijbel Ace your case2 van Wet Feet Press;



Ronde 3: Twee gesprekken op een dag

M e t : Senior consultants.

d u u r : Ongeveer een uur per gesprek.



• Hoeveel luiers worden er per jaar in de Verenigde Staten

verkocht?

• Moet Nestlé uitbreiden in China?

• Een schoenenfabrikant maakt verlies. Waardoor komt dit?

105

C o n s u l t a n c y – b o o z a l l e n & h a m i l t o n


V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases eindeloos. Doe dit door middel van:

• dit boek;

• de consulting cases bijbel Ace your case van Wet Feet Press;



Ronde 4: Gesprek, eventueel case

Hetzelfde als ronde 3, maar het moet raar lopen wil je nu geen

aanbod krijgen. Je hebt bewezen dat je de cases kan, en ligt blijk-

baar goed bij de mensen die je gesproken hebt. Nu is het enkel

nog een kwestie van inkoppen. Je spreekt in deze laatste ronde

een paar partners, die je meer zullen beoordelen op je social

skills dan op je intellectuele vermogens. Het kan zijn dat je een

case krijgt, maar dit is niet bij iedereen het geval. Als je bij de

heren in de smaak valt, krijg je voor je het kantoor aan de

Apollolaan verlaat een contract onder je neus geschoven.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.boozallen.nl; www.wetfeet.com;

www.top-consultant.com.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Cases met senior consultants.

B o n u s : Hoge cijfers, met name voor exacte vakken of tijdens een

exacte studie.

M a l u s : Geen aantoonbare cijfermatige affiniteit.

L e z e n : Competitive Strategy van Michael Porter.4


• Korte procedure.

• Gestructureerde interviews die weinig verrassingen bevatten.


• Steek veel tijd in het oefenen van cases. Bij consulting cases

geldt in hoge mate: hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.

• Blijf open vragen stellen tijdens de cases.

• Lees het boekje Wet Feet Insider Guide over werken bij BoozAllen,

te verkrijgen via www.wetfeet.com.

106



A D V O C A T U U R


L O Y E N S & L O E F F

B e d r i j f : Loyens & Loeff N.V.

P r o d u c t : Zakelijke dienstverlening.

S e c t o r : Advocatuur.

K e r n w o o r d e n : Wetenschappelijk, Nederlands recht door een

Nederlands kantoor in het buitenland, Advocaten, Notarissen en

Fiscalisten.


H b o : Ja, op www.loyensloeff.com vind je de vacatures voor hbo’ers.

T r a i n e e s h i p : Nee (n.v.t.).

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten (alle richtin-

gen, behoudens strafrecht).

E e r s t e b aa n : Advocaatstagiair, kandidaatnotaris of fiscalist.

I m a g o : Loyens & Loeff steekt met kop en schouders boven de rest

uit met betrekking tot de fiscaliteit. De Advocatuur en het Nota-

riaat zijn van een hoog niveau. Groot Nederlands kantoor met

veel buitenlandse cliënten.


Ronde 1: Sollicitatiebrief sturen

F o c u s o p : Regulier cv. Gelet wordt op hoge cijfers (voornamelijk

richting het einde van de studie en scriptie), activiteiten buiten

de studie (studie-, studentenverenigingen, sport) en of je een

baan hebt gehad gedurende de studie.

109

A d v o c a t u u r – l o y e n s & l o e f f


S o o r t v r a g e n : (Vragen moeten beantwoord worden in de brief.) Er

zijn veel (grote) advocatenkantoren in Nederland. Waarom juist

Loyens & Loeff? Waarom moet juist jij in aanmerking genomen

worden? Wat maakt Loyens & Loeff speciaal, ten opzichte van de

andere kantoren?

Ronde 2: Verkennend gesprek

M e t : Twee ‘aandeelhouders’ (aangezien Loyens & Loeff recentelijk

haar structuur heeft gewijzigd en een NV is geworden, worden

de voormalige partners/maten/vennoten/compagnons nu

aandeelhouders genoemd).

D u u r : Gemiddeld anderhalf uur.

F o c u s o p : Dit gesprek moet worden gezien als een verkennend

gesprek. Verkoop jezelf op een goede manier. Maak duidelijk

waarom je de fiscaliteit, het notariaat of de advocatuur in wilt.

Ken je cv, wees voorbereid op vragen over je cv.

S o o r t v r a g e n : Algemeen van aard. Waarom Loyens & Loeff?

Waarom jij? Kan jij in een team werken?



voorbeelden. Ken het kantoor van haver tot gort (hoeveel

mensen werken er, op welke rechtsgebieden verleent Loyens &

Loeff haar service, hoeveel buitenlandse kantoren zijn er).

Ronde 3 of 4: Gesprek

M e t : Wederom twee ‘aandeelhouders’.

D u u r : Verschillend, gemiddeld twee uur.

F o c u s o p : Eventuele zaken waarvan je het gevoel hebt gekregen dat

je daar niet goed op gescoord hebt in de vorige ronde. Verder:

110



zaken die de vorige ronde niet aan de orde zijn gekomen (bij-

voorbeeld onderdelen uit je cv die nog niet besproken zijn).

Vragen kunnen zeer uiteenlopen. Juridisch inhoudelijk zal je

getoetst worden. Van belang is dat je duidelijk maakt waarom je

voor Loyens & Loeff hebt gekozen en dat je zeer enthousiast bent

om daar te komen werken. Bovendien is het raadzaam om de

achtergrond van de ‘aandeelhouders’ met wie je het gesprek

voert, grondig te kennen. Dit is mogelijk door

www.loyensloeff.com te bezoeken.

Ronde 4 of 3: Testen

B e s taat u i t : IQ-testen (zes aparte in een sessie) en een persoonlijk-

heidstest.

D u u r : Gemiddeld anderhalf tot twee uur.

F o c u s o p : Taalkundigen testen.

S o o r t v r a g e n : Numeriek cijfermatig, taalkundig, verbaal- en

abstract-analytisch.

V o o r b e r e i d i n g : Het is verstandig om ervoor te zorgen dat je veel

IQ-testen heb gezien en geoefend. Dit is onder andere mogelijk

door het bezoeken van www.iq.pagina.nl. Verder zijn er vele

boeken op de markt die een goed hulpmiddel kunnen vormen,

zoals een groot deel van het boek Assessment doen van Kok en de

Jongh.5

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.loyensloeff.com of direct contact met

HR-departement.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Op het tweede gesprek met de

‘aandeelhouders’ is het bijna onmogelijk je voor te bereiden. De

vragen kunnen zeer uiteenlopen. Zorg dat je goed op de hoogte

bent van recente ontwikkelingen op het vlak van fusies en over-

names, gewijzigde wetgeving, enzovoort.

111

A d v o c a t u u r – l o y e n s & l o e f f


B o n u s : Aantoonbare interesse voor het recht (voorbeelden),

enthousiasme, sociale vaardigheden, motivering waarom je juist

bij Loyens & Loeff wil werken, maatschappelijke en wetenschap-

pelijke belangstelling, aantoonbaar ambitieus (voorbeelden),

stressbestendig, sterk vakinhoudelijk, commercieel inzicht,

gedreven en een combinatie van een hoog ambitieniveau met

maatschappelijke en wetenschappelijke belangstelling.

M a l u s : Slechte cijfers.

L e z e n : Het laatste jaarverslag van Loyens & Loeff, de kranten (o.a.

Het Financieele Dagblad), de website.

B i j z o n d e r h e d e n : Sollicitatieprocedure wordt gemiddeld afge-

rond binnen twee weken. Op verzoek kan dat echter (veel) snel-

ler.

O v e r i g e t i p s : Bedenk voorbeelden waarmee jij laat zien dat je

initiatief hebt getoond, kansen hebt aangegrepen, je leiderschap

hebt getoond en probleemoplossend te werk bent gegaan.

112



D E B R AU W B L A C K S T O N E

W E S T B R O E K

P r o d u c t : Zakelijke dienstverlening.

S e c t o r : Advocatuur, notariaat en fiscaliteit.

K e r n w o o r d e n : Wetenschappelijk, ‘top of the bill’, klantgericht-

heid, samenwerken en analytisch vermogen.


H b o : Nee.

T r a i n e e s h i p : Nee.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten (alle richtin-

gen); De Brauw is gespecialiseerd in Nederlands Recht, Notari-

eel Recht en Fiscaal Recht.

E e r s t e b aa n : Advocaatstagiair, kandidaat-notaris of fiscalist.

V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Of je nu advocaat, kandidaat-notaris

of fiscalist bent, je begint bij De Brauw in ‘De Brauwerij’. Dit is

een half jaar durend introductieprogramma dat een brug slaat

tussen je studie en de praktijk. Je krijgt meteen je eigen zaken

om je kennis in de praktijk te brengen. Twee compagnons, een

adviseur en een aantal ervaren medewerkers staan je dagelijks

bij om je voor te bereiden op een carrière in de juridische dienst-

verlening. Deze opleiding is vergelijkbaar met een ‘trainee-

klasje’ in het bedrijfsleven en is binnen de juridische dienstver-

lening uniek in zijn vorm. Na De Brauwerij ga je je specialiseren

in een van de secties van het kantoor. Halverwege je opleiding

zul je nog een keer van sectie wisselen om de mogelijkheid te

krijgen nog wat meer afdelingen van het kantoor mee te maken.

Zoals bij alle kantoren zal er na drie jaar bepaald worden of je in

aanmerking komt voor een contract.

113

A d v o c a t u u r – d e b r a u w b l a c k s t o n e w e s t b r o e k


I m a g o : De Brauw Blackstone Westbroek is werkelijk het ‘neusje van

de zalm’ binnen de Nederlandse advocatuur. Veel bekende juris-

ten en professoren zijn verbonden aan De Brauw waardoor het

ook wetenschappelijk zeer hoog staat aangeschreven. Daarnaast

geniet De Brauw aanzien door het feit dat het ook de juridische

belangen van de koninklijke familie behartigt.


Ronde 1: Sollicitatiebrief sturen

F o c u s o p : Regulier cv. Probeer daarin naar voren te laten komen

dat je actief bent geweest in het studentenleven, sport of met

maatschappelijke belangen. Daarnaast een uitgebreide cijfer-

lijst. Gelet wordt op hoge cijfers, aangezien ze bij De Brauw de

allerbeste juristen willen hebben. Ook word je geacht om je

scriptie mee te zenden, eventuele stagebeoordelingen en een

cijferlijst van de middelbare school.

S o o r t v r a g e n : (Vragen moeten beantwoord worden in de brief.)

Probeer in je brief duidelijk te maken waarom je juist bij De

Brauw wil solliciteren. Zoals uit het bovenstaande blijkt is het

van belang om je passie voor de juridische sector te laten blij-

ken. Focus daarbij ook op de uitstekende naam die De Brauw

heeft hoog te houden en de reputatie als beste Nederlandse

kantoor. Daarnaast moet je er ook nadruk op leggen dat je naast

studeren ook het beste uit je studententijd hebt gehaald door je

in te zetten voor je studentenvereniging, sport op het hoogste

niveau of de maatschappij.

114



Ronde 2: Twee gesprekken

M e t : Compagnons (partners).

D u u r : Twee gesprekken van een uur.

F o c u s o p : Het gaat hier om twee afzonderlijke gesprekken waar-

van er een meer algemeen is en de ander meer toegespitst op

juridische vraagstukken en ervaringen.

S o o r t v r a g e n : Algemeen gesprek. Waarom De Brauw? Waarom jij?

Kan jij in een team werken? Heb je een voorbeeld waarin jij

leiderschap hebt getoond? Wat zijn je sterke en je zwakke

kanten. Dit gesprek zal verlopen zoals eerder in het Algemeen

deel beschreven; je kunt het aan de hand van dit boek volledig

voorbereiden.

Toegespitst gesprek. Dit gesprek zal meer zijn om je juridische

kennis te testen. Waar het in het algemene gesprek er meer om

ging of je binnen het kantoor past, gaat de compagnon in dit

gesprek verder in op juridische vraagstukken. Aangezien je dit

gesprek redelijk kunt sturen, is het zaak om een algemene vraag

snel in een richting te sturen waar jij verstand van hebt. Probeer

een vraag in dit gesprek dan ook bijvoorbeeld richting je scriptie

te sturen. Grote kans dat jij van het betreffende onderwerp meer

weet zodat jij ‘in control’ bent.



voorbeelden. Probeer je daarnaast heel goed in het kantoor te

verdiepen door informatie van internet bij elkaar te zoeken.

Aangezien het in het toegespitste gesprek over specifiek juridi-

sche kennis gaat, is het aan te raden om een aantal arresten heel

goed voor te bereiden, zodat je het gesprek die kant op kunt

sturen. Daarnaast is het zaak om je scriptie nog eens goed te

bestuderen, zodat je daar een aantal voorbeelden uit kunt halen.

115



Ronde 3: Twee gesprekken

M e t : Twee compagnons.

D u u r : Twee gesprekken van een uur.

F o c u s o p : Deze gesprekken zullen van hetzelfde kaliber zijn als de

eerste twee gesprekken. Ook hier zal een van de gesprekken

meer algemeen van aard zijn en de andere meer toegespitst van

aard om je juridische kennis te toetsen. Probeer je voor deze

tweede ronde van gesprekken op dezelfde manier voor te berei-

den. Probeer ook een goed idee te hebben in welke juridische

sector je na De Brauwerij je opleiding zou willen beginnen.

Daarbij is het ook zaak om naast de informatie uit dit boek alle

ins en outs van het kantoor te kennen, zodat je aan het einde nog

een paar slimme, gerichte vragen kunt stellen. Probeer ook in

dit gesprek niet te vergeten enthousiast over te komen. Naast de

beste juristen zijn ze bij De Brauw ook op zoek naar leuke,

enthousiaste nieuwe werknemers.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.debrauw.com of direct contact met

HR-afdeling.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De toegespitste gesprekken met

de compagnons in zowel de tweede als de derde ronde. Deze

gesprekken zijn juridisch behoorlijk diepgaand en daarom is

het van het grootste belang om hierop goed voorbereid te zijn.

Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de laatste juridische

trends en de meest recente jurisprudentie. Daarnaast is het aan

te raden om een aantal arresten waar je zeer bekend mee bent, in

het gesprek in te brengen, zodat je hierover met veel enthousi-

asme en kennis kan praten. Vergeet ook niet nog een keer gron-

dig je scriptie door te nemen om eventuele vragen daarop goed

te kunnen pareren.

116



B o n u s : De grootste bonus krijg je voor uitstekende cijfers en

aantoonbare juridische resultaten behaald tijdens je studenten-

tijd (bijvoorbeeld publicaties of student-assistentschappen).

Verder vinden ze het bij De Brauw erg belangrijk dat je je ook op

het sociale vlak hebt onderscheiden. Als je weet aan te tonen dat

je je tijd enerzijds hebt gebruikt om uitstekende studieresulta-

ten te behalen en daarnaast actief bent geweest binnen je

studentenvereniging, dan maak je een goede kans om te worden

aangenomen.

M a l u s : Slechte cijfers.

L e z e n : Het laatste jaarverslag van De Brauw, de meest recente

jurisprudentie. Daarnaast is het aan te raden om goed op de

hoogte te zijn van de belangrijkste vakliteratuur van de periode

voorafgaand aan je sollicitatie.

B i j z o n d e r h e d e n : Sollicitatie wordt zeer snel afgehandeld. Twee

weken na het verzenden van je brief zul je na de twee ronden van

gesprekken reeds horen of je een aanbieding krijgt.

O v e r i g e t i p s : Probeer de mensen van de Brauw er allereerst van te

overtuigen dat je een uitstekende jurist bent met een passie voor

rechten. Het feit dat je naast je studie actief bent geweest, is wel

belangrijk, maar heel duidelijk van secundair belang.

117



O V E R H E I D


120



R A I O

S e c t o r : Rechterlijke macht of Openbaar Ministerie.

K e r n w o o r d e n : Maatschappelijk betrokken, degelijk, verstandig.


H b o : Nee.

T r a i n e e s h i p : Ja, Raio-opleiding.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g : Rechten.

D u u r : De Raio-opleiding duurt zes jaar en start ieder jaar in de

maanden april en oktober.

Het praktijkgedeelte bestaat als eerste uit een vierjarige binnen-

stage, verdeeld over de verschillende sectoren, te weten een half-

jaar strafrecht, vervolgens tien maanden civiel recht, daarna nog

eens tien maanden bestuursrecht, om af te sluiten met een jaar

op het parket, en een tweejarige buitenstage, meestal in de advo-

catuur. Na de binnenstage besluit je of je rechter of officier van

justitie wilt worden, waarna je nog een jaar opgeleid wordt. Heb

je de opleiding met succes afgerond, dan word je benoemd tot

gerechtsauditeur of substituut-officier. Deze benoeming kan

een jaar later worden omgezet tot rechter of arrondissementsof-

ficier.

B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch sterk, juridisch

inzicht en besluitvaardig.


121

o v e r h e i d – r a i o


Ronde 1: Inschrijfformulier Raio

A l g e m e e n : Toon je maatschappelijke betrokkenheid, dus noem

niet alleen de geëffende paden. Denk bij je referenties aan

mensen met gezag, professoren, e.d. Maak kopieën van al je

ingevulde formulieren; hier wordt later op teruggekomen, dus

weet wat je hebt ingevuld.

Ronde 2: De analytische/cognitieve test, een schrifte-lijke toetsing op intelligentie

A l g e m e e n : Dit vindt plaats op een rechtbank met andere sollicitan-

ten. De testen hebben betrekking op: figuurreeksen, analogieën,

taal en spelling (geen getallenreeksen). Goed oefenen. Na deze

ronde valt meestal al de helft af.

Ronde 3: Onderhoud met een commissie die beoordeeltop basisvaardigheden en persoonlijkheidskenmerken

M e t : Iemand van de rechterlijke macht (rechter of officier van justi-

tie) en een psycholoog.

D u u r : Een uur.

F o c u s o p : Motivatie, persoonlijkheid.

S o o r t v r a g e n : Relaxed gesprek over maatschappelijke kwesties

als preventief fouilleren. Verder over je persoon, dus je moti-

vatie, e.d.

V o o r b e r e i d i n g : Lees opinietijdschriften, bedenk goed wat je

motivatie is, zodat je die duidelijk onder woorden kunt brengen.

Bedenk je goede en slechte eigenschappen en weet die toe te

lichten aan de hand van voorbeelden.


Ronde 4: Assessment

Uitgebreid persoonlijkheidsonderzoek bij het LTP in Amsterdam.

M e t : Verschillende testen: slecht-nieuws-gesprek, aanbestedings-

plan: kies uit drie plannen het beste; waarom die keuze? Let op:

kies het maatschappelijke. Aan de hand van je keuze heb je een

gesprek waarin je je keuze moet verdedigen.

D u u r : De hele dag.

F o c u s o p : Maatschappelijke instelling en je persoon. Ze zijn op

zoek naar uitgebalanceerde, serieuze mensen. Wees niet te

informeel of te joviaal.

Ronde 5: Gesprek met de Raio-selectiecommissie

B e s taat u i t : Er wordt gekeken naar motivatie om de opleiding te

gaan volgen en naar je juridische vaardigheden.

Het eerste deel van het gesprek wil de commissie, bestaande uit een

rechter of een officier van justitie en een advocaat, je mening

weten omtrent bijvoorbeeld een negatieve en een positieve

maatschappelijke ontwikkeling.

Hierna zal in een halfuur een juridische casus worden behandeld.

Deze krijg je vóór het gesprek. Je kan kiezen uit een bestuurs-

rechtelijke, een civielrechtelijke, of een strafrechtelijke casus. Je

moet over deze casus een betoog van honderd woorden schrij-

ven. Zorg dus dat je van tevoren een compendium of iets derge-

lijks hebt doorgelezen. Bij de behandeling van de juridische

casus zul je ook je kladblok moeten inleveren, wees daar dus op

voorbereid.

123

o v e r h e i d – r a i o


E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.rechtspraak.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Laatste ronde: je wordt behoor-

lijk doorgezaagd over de casus, wees hierop dus voorbereid door

stevig in je schoenen te staan.

B o n u s : Degelijke verstandige maatschappelijk betrokken mensen

met een eigen mening. Tip: zeg niet dat je al weet dat je officier

of rechter wilt worden; dat wordt niet op prijs gesteld.

M a l u s : Onzekerheid, onvolwassenheid.

L e z e n : Opiniebladen, diverse websites.

B i j z o n d e r h e d e n : De verhalen over het aantal mensen dat

meedoet zijn overtrokken. Per keer doen er ongeveer driehon-

derd mensen mee. Er zijn dertig plekken beschikbaar.

Uiteindelijk ben je met de hele procedure ongeveer twee maan-

den kwijt. Let er wel op dat het dan nog een halfjaar kan duren

voordat je begint. Houd daar rekening mee en zorg ervoor dat je

erop voorbereid bent.

124



R I J K S T R A I N E E S H I P


S e c t o r : Overheid.


H b o : Ja, mits aan het wo-niveau wordt voldaan. Het aantal hbo-

plaatsen is beperkt.

T r a i n e e s h i p : Ja, het Rijkstraineeship. Het traineeprogramma

duurt twee jaar. Het grootste deel van deze periode werk je bij

één ministerie. Binnen dat ministerie werk je bij één, twee of

soms meer verschillende onderdelen. In het tweede jaar werk je

drie tot zes maanden bij een ander ministerie.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Alle richtingen, maar

vooral vraag naar rechten, bestuurskunde / organisatieweten-

schappen / bedrijfskunde, economie en techniek. In mindere

mate wordt gevraagd naar gezondheidswetenschappen, sociale /

maatschappijwetenschappen, milieuwetenschappen, communi-

catie en letteren.

V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Het verkennen en analyseren van

problematiek, het evalueren van bestaand beleid, het voeren van

overleg met betrokken instanties, medeoverheden en belangen-

organisaties, het ontwikkelen van beleidsvoorstellen en het

begeleiden van besluitvorming. In de praktijk betekent dit dat je

deelneemt aan projectgroepen, notities schrijft, bijeenkomsten

organiseert of een werkgroep leidt.

I m a g o : Moeilijk om doorheen te komen, en zelfs dan nog niet zeker

van een baan na afloop.

125

o v e r h e i d – r i j k s t r a i n e e s h i p


B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Maatschappelijk betrokken,

omgevingsgericht en kunnen samenwerken, resultaatgericht en

enthousiast, innovatief en communicatief, brede inzetbaarheid

en flexibiliteit.


Ronde 1: Schifting aan de hand van cv’s met een loting

F o c u s o p : Eerst wordt er gekeken naar de harde criteria, dat wil

zeggen dat je rechten op universitair niveau moet hebben gestu-

deerd en de onderdelen Nederlands burgerlijk (proces)recht,

straf (proces)recht en bestuurs(proces)recht moet hebben door-

lopen. Als je hieraan voldoet, krijg je (ook weer via internet) twee

pretesten om in te vullen. Eén pretest is de persoonlijkheidstest.

In deze persoonlijkheidstest krijg je concrete situaties met

meerkeuze-vragen. Bijvoorbeeld: tijdens je traineeship heb je

een opleidingsdag. Vlak voor die dag geeft je direct-leidingge-

vende je een opdracht om uit te voeren. Wat doe je?: a) Je voert

de opdracht uit en laat de opleidingsdag schieten, b) Je gaat naar

de opleidingsdag en laat de opdracht gaan, enzovoort.

De tweede pretest is een motivatietest: waarom wil je het trai-

neeship doen? Deze pretesten en het formulier worden beide

door Meurs HRM gemaakt. Meer informatie over deze testen op

www.q1000.nl.

B i j z o n d e r h e d e n : Van de 4000 gegadigden gaan er ongeveer

duizend door.

Ronde 2: Psychologische testen

B e s taat u i t : Deze zullen bestaan uit een cognitieve-capaciteiten-

test en een persoonlijkheidstest. De testen doe je bij Meurs HRM

126



in Woerden De totale afnameduur voor de testen bedraagt

anderhalf à tweeënhalf uur. De persoonlijkheidstest is afge-

stemd op de selectiecriteria die hiervoor genoemd zijn. Het kan

zijn dat je vragen krijgt waarin je jezelf moet beoordelen (zoals:

neem je makkelijk een beslissing?) of vragen op basis waarvan

anderen jou zullen beoordelen. De capaciteitentest is een Brain

capaciteitentest, die kan bestaan uit:

1 woordenschat;

2 figuurreeksen;

3 analogieën;

4 syllogismen;

5 cijferreeksen;

6 kubussen;

7 rekenopgaven.

Oefen al deze testen van tevoren goed.

De volgende rondes verschillen per ministerie in aantal. Bij

sommige zul je dus meteen de vierde ronde ingaan na de testen,

en bij andere zul je eerst nog een gesprek hebben met een

recruiter en een medewerker.

Ronde 3: Gesprek departement

M e t : Recruiter en medewerker.

D u u r : Eén uur.

F o c u s o p : Opleiding, motivatie en persoonlijkheid, reslutaten testen.ccv, motivatie, door jou ingevulde formulier.

S o o r t v r a g e n : Ze nemen jouw formulieren nog een keer door; als

ze sommige karaktereigenschappen missen, zullen ze daarover

vragen stellen.

• Waarom wil je het Rijkstraineeship bij dit ministerie doen?

• Waar houdt dit ministerie zicht voornamelijk mee bezig?

127

o v e r h e i d – r i j k s t r a i n e e s h i p


• Een vraag naar een actuele kwestie waar het ministerie zich mee

bezighoudt, bijvoorbeeld ‘veiligheid’.

V o o r b e r e i d i n g : Zorg dat je veel af weet van het ministerie, en dat

je goed je motivatie onder woorden kan brengen.

Ronde 4: Gesprek departement

M e t : Medewerker en directeur van het departement. Indien dit

tweede gesprek plaatsvindt, zal het ongeveer dezelfde strekking

hebben als het eerste gesprek. Ze zullen alleen meer ingaan op

het ministerie en je motivatie kritischer bekijken. Dit is echt het

laatste gesprek, dus willen ze kijken of het ‘klikt’ en of jij

iemand voor hun ministerie bent. Wees dus extra goed voorbe-

reid en weet beter te veel dan te weinig van het ministerie.

B i j z o n d e r h e d e n : Ongeveer zeventig personen worden uiteinde-

lijk aangenomen.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.rijkstrainee.nl, www.q1000.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De assessmentdag. Zorg dat je

scherp bent en goed voorbereid, aangezien veel mensen hier

afvallen.

B o n u s : Maatschappelijk betrokken; laat dit ook blijken en zorg dat

je de actualiteiten goed kent.

M a l u s : Star en conservatief.

L e z e n : Diverse websites ministeries, opiniebladen.

B i j z o n d e r h e d e n : Veel aanmeldingen voor relatief weinig plaat-

sen.

O v e r i g e t i p s : Wees betrokken en zorg dat je dit ook kunt aanto-

nen aan de hand van concrete voorbeelden. Gezien de breedte is

het moeilijk aan te geven welk ministerie voor jou geschikt is;

ken goed de gebieden waarop de verschillende ministeries

opereren.

128



M I N I S T E R I E VA N

B U I T E N L A N D S E Z A K E N

S e c t o r : Overheid.


H b o : Nee.

M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten en economie.

E e r s t e b aa n : Junior beleidsmedewerker; werkzaam bij het minis-

terie of bij een van de ambassades, consulaten of permanente

vertegenwoordigingen in het buitenland.


Ronde 1: Briefselectie

P e r i o d e : Tussen eind september en half oktober.

M e t : Werving & Selectie ministerie BZ.

F o c u s o p : Er wordt getoetst aan het functieprofiel van junior

beleidsmedewerker. Dit profiel is:

• afgeronde academische opleiding (economie of rechten is een

pre);

• minimaal één en maximaal drie jaar relevante werk- of stage-

ervaring;

• uitstekende mondelinge en schriftelijke vaardigheden in Neder-

lands, Engels en Frans;

• buitenlandervaring is een pre; omdat vrijwel iedereen dat tegen-

woordig heeft, is dit in toenemende mate een must.

129

o v e r h e i d – m i n i s t e r i e v a n b u i t e n l a n d s e z a k e n


Ronde 2: Sollicitatiegesprek

P e r i o d e : November.

M e t : Twee medewerkers van de afdeling Werving & Selectie

D u u r : Driekwartier à een uur.

F o c u s o p : Kennis en competenties. Kennis en affiniteit met de

actualiteit, belangrijke politieke ontwikkelingen, cultuur en

geschiedenis. Daarnaast wordt getest op competenties. Beide

onderdelen wegen even zwaar.

V o o r b e r e i d i n g : Uitstekend op de hoogte zijn van actuele ontwik-

kelingen in binnen- en buitenland is een must. Lees vooral ook

buitenlandse kranten, dat maakt altijd indruk.

Ronde 3: Assessment en talentest

P e r i o d e : Begin tot half december.

D u u r : Eén dag.

B e s taat u i t :

• Psychologische testen.

Intelligentietest: er worden geen cijfermatige vragen gesteld. Wel

verbale testen zoals: “Een koe staat tot een … als een … staat tot

een lammetje”. Niet overdreven ingewikkeld, en vergeet boven-

dien niet: je weet nooit hoe een koe een haas vangt.

Rollenspel: ook bij de overheid doorgedrongen. In dit geval

wordt er met name bekeken in hoeverre je in staat bent om

hoofd- van bijzaken te scheiden.

Individueel gesprek met psycholoog.

• Talentest Engels en Frans: goede beheersing van Engels is essen-

tieel. Je Frans moet een behoorlijk niveau hebben, maar dit

wordt niet al te streng beoordeeld.

130



Ronde 4: Toetsing door aanstellingscommissie

B e s taat u i t :

1 Gesprek met negen lijnmanagers.

2 Gesprek met twee individuele leden van de aanstellingscommis-

sie.

Tijdens de gesprekken wordt getest op kennis van politieke ontwik-

kelingen in binnen- en buitenland, ontwikkelingssamenwer-

king, cultuur, economie en geschiedenis.

E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.minbuza.nl.

La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De laatste ronde is nog echt

even doorbijten. Je bent er dan nog niet!

B o n u s : Goede beheersing van andere talen dan Engels en Frans.

Een scriptie op het gebied van internationale betrekkingen.

M a l u s : Geen werkervaring: er is elk jaar maar een beperkt aantal

plaatsen voor mensen die geen werkervaring hebben.

L e z e n : Kranten, weekbladen, enzovoort. The Economist, The Guar-

dian, The New York Times, Die Süddeutsche Zeitung, Der Frankfur-

ter Algemeine, NRC Handelsblad, etc. Laat de Panorama, de Bild-

zeitung en News of the World nog even liggen tot na je sollicitatie.

O v e r i g e t i p s : Zorg dat je meerdere ijzers in het vuur hebt bij

andere instellingen die zich met internationale betrekkingen

bezighouden, zoals internationale organisaties. Hier wordt naar

gevraagd om je motivatie te testen. Kandidaten die naast het

ministerie voornamelijk bedrijven kiezen om bij te solliciteren,

worden beschouwd als minder interessant. Zorg dus dat je je

motivatie helder hebt en dat die wordt weerspiegeld in je andere

sollicitaties.

131

o v e r h e i d – m i n i s t e r i e v a n b u i t e n l a n d s e z a k e n


B I J L A G E

133

o v e r h e i d


H E T C U R R I C U L U M V I T A E

Zoals in het algemene deel is beschreven is het cv, naast je brief, je

visitekaartje om ergens binnen te komen. De bedoeling van het cv is

om een helder, duidelijk en gestructureerd overzicht te geven van

jezelf en de activiteiten die je hebt ondernomen. Daarnaast dient

het ook als legitimatie van je tijdsbesteding. Zes jaar over je rech-

tenstudie kan je marktwaarde zelfs aanzienlijk verhogen in een cv

dat verder opvalt door veel stages, buitenlandervaring en een jaar in

het bestuur van je studentenvereniging. Kortom, je cv is een uitste-

kende tool om de interesse van je potentiële werkgever verder te

wekken en ervoor te zorgen dat deze overgaat tot een nadere

kennismaking.

Het cv moet aan de volgende criteria voldoen:

• Wees duidelijk, nauwkeurig en eerlijk.

• Probeer de aandacht te trekken naar de sterkste onderdelen van

je cv. Als je weinig referenties hebt in een van de onderdelen,

bijvoorbeeld werkervaring, probeer dan de nadruk te leggen op

je sterke nevenactiviteiten.

• Schrijf je cv in een dynamische stijl. Gebruik actieve woorden en

benadruk waar mogelijk ook de resultaten.

• Gebruik korte zinnen, to the point, in plaats van lange zinnen.

• Werk in omgekeerd chronologische volgorde. Met andere woor-

den begin met het meest recente en werk dan terug naar het

verleden. Over dat bijbaantje dat je op de middelbare school

had, hoeft de recruiter immers niet als eerste te lezen.

135


• Maak een cv niet te lang, maximaal twee kantjes. Hoe langer het

cv, hoe minder kans dat de selecteur het geheel doorloopt en hoe

groter de kans dat hij de werkelijk relevante punten over het

hoofd ziet.

• Vraag iemand om naar je cv te kijken, en vraag daarna iemand

anders om het nog een keer te checken. Kortom, laat je cv chec-

ken door een groot aantal mensen die er nuttige feedback op

kunnen geven en die eventuele spelfouten eruit kunnen halen.

Op de volgende pagina kun je een voorbeeld vinden van een cv dat

aan bovenstaande criteria voldoet.

136

b i j l a g e


C U R R I C U L U M V I TA E

P E R S O O N L I J K E I N F O R M AT I E

Naam Hans de Rijk

Geboortedatum 19 september 1981

Geboorteplaats Amsterdam

Nationaliteit Nederlandse

Adres Koningskade 25

1067 GG Amsterdam

Telefoon 010-22334987

E-mailadres [email protected]

O P L E I D I N G

1998 – mrt ’05 Vrije Universiteit, Amsterdam

Master of Science in Finance

Scriptie : ‘Is de aftrekbaarheid van de hypotheekrente houdbaar’

(cijfer: 9)

1992 – 1997 Barlaeus Gymnasium, Amsterdam

( Je zou ervoor kunnen kiezen om hier ook je pakket en cijfers te vermelden. Doe dit alleen

als je cijfers erg goed zijn of er specifiek om wordt gevraagd; anders kan het alleen maar

vragen opwekken.)

W E R K E R VA R I N G / S TA G E S

dec ’01 – heden ABN Amro

Junior Research assistent

- bedrijven in kledingindustrie waarderen en modellen uitwerken

- rapporten schrijven over de kledingindustrie

- aandeelhoudersvergaderingen en seminars bezoeken om een beter

idee van betreffende bedrijven te krijgen

- ca. twintig uur per week

Zomer 2003 Ahold

Internationale stage

- onderzoek naar het optimaliseren van supply chain van Ahold USA

- onderzoeksbudget van 230.000 euro, gestationeerd in New York

137


1999 – 2002 Heineken Brouwerijen NV

Rondleider

- verantwoordelijk voor rondleidingen door de brouwerij in de talen

Nederlands, Engels, Duits en Frans

1995 – 1999 Verscheidene baantjes

- o.a. horecawerk, promotionele activiteiten, marketing research, etc.

O V E R I G E A C T I V I T E I T E N

2004 – 2005 Voorzitter van de Symposiumcommissie GSK (budget 25.000 euro).

Verantwoordelijk voor acquisitie en aansturen commissie van twaalf

man

2003 – 2004 Senaat van Studentenvereniging Amsterdam (SVA)

- voltijd bestuurder van de grootste studentenvereniging van

Amsterdam (3200 leden); eindverantwoordelijk voor een budget

van 2.300.000 euro;

functie : voorzitter

taken :

- verantwoordelijk voor langetermijnstrategie vereniging

- onderhouden contacten met Universiteit

- contacten met alumni onderhouden

- eindverantwoordelijk voor personeelsmanagement

2001 – 2002 Studenten Voetbal Vereniging ‘Be Fair’ – voorzitter van studenten-

voetbal vereniging met 300 actieve leden

2000 – 2001 Universiteit van Amsterdam – lid van faculteitsraad Fiscaal Recht

TA L E N K E N N I S

Nederlands Engels Duits Frans

Moedertaal Vloeiend Goed Matig

P E R S O O N L I J K E I N T E R E S S E S

Economie, literatuur, koken en reizen

H O B B Y ’ S

Sport, o.a. voetbal, squash, skiën, hardlopen; reizen

138

b i j l a g e


H E T S T A R - M O D E L

In het algemene deel van het boek wordt aan het STAR-model gere-

fereerd. Het STAR-model is een handige techniek om los te laten op

alle vragen die je gedurende het gesprek worden gesteld. Zodoende

kun je op een heldere, gestructureerde manier alle antwoorden op

mogelijke vragen gedurende je sollicitatie voorbereiden. Hieronder

wordt het STAR-model toegelicht.

Situation Je begint met een omschrijving van de situatie waar je je

in bevond; bij voorkeur een situatie waarin je kan refereren aan je

cv.

Task Hier ga je in op jouw specifieke taak in deze situatie. Sollici-

tanten maken nog wel eens de fout om te refereren aan de groep

waar ze zich in bevonden. Stap niet in deze valkuil, maar betrek het

op jezelf. De interviewer is op zoek naar jouw specifieke taak in dit

voorbeeld en niet naar de taak van de groep.

Action Welke actie heb jij ondernomen? Hiervoor heb je jouw taak

al besproken; dit borduurt daar op voort. Ga dus in op de specifieke

actie die jij hebt ondernomen. Zoals al in het algemene deel staat

vermeld; een beetje overdrijven mag, maar lieg nooit.

Result Deze laatste stap wordt vaak vergeten. In het bedrijfsleven

word je afgerekend op je resultaten, dus vergeet die vooral ook niet

te vermelden. Ook als het resultaat niet super was, toch vermelden.

139


Immers, niet altijd alles kan perfect gaan en het feit dat je het hebt

ondernomen is een pre.

Een voorbeeld

Een standaardvraag in een sollicitatiegesprek kan zijn of je een

voorbeeld kan aanhalen waaruit jouw vermeende leiderschap blijkt

waar je in je brief aan refereert.

Mogelijk antwoord

In mijn derde jaar was ik voorzitter van de Amsterdamse Studen-

tenvereniging ASV. Dit is de grootste studentenvereniging van

Amsterdam waar ik eerder al aan refereerde. Mijn vicevoorzitter van

dat bestuur kwam ’s ochtends altijd pas om 11 uur aanzetten terwijl

er duidelijke afspraken binnen het bestuur waren gemaakt dat

iedereen elke ochtend om 10 uur bij de koffie aanwezig zou zijn. Het

feit dat hij altijd te laat kwam wekte irritatie bij een aantal anderen

binnen de groep, wat weer ten koste ging van de sfeer en producti-

viteit van de groep. (Situatie)

Als voorzitter was ik eindverantwoordelijk voor het resultaat en ook

eindverantwoordelijk voor het functioneren van de groep als geheel.

(Task)

Ik heb mijn vicevoorzitter apart genomen en hem duidelijk

gemaakt dat het zo niet langer ging. De sfeer en productiviteit

gingen zienderogen achteruit en als we op deze manier zouden

doorgaan, zouden we de vooraf gestelde doelstellingen met geen

mogelijkheid behalen. Daarnaast heb ik hem gevraagd wat de reden

was van zijn veelvuldige te laat komen. Nadat wij onder vier ogen

alles hadden uitgesproken en mogelijke oplossingen hadden

besproken, heb ik voorgesteld dat hij gedurende de volgende verga-

140

b i j l a g e


dering de rest van de groep ook deze achtergrond zou geven, waar-

door er meer begrip voor zijn veelvuldige te laat komen zou zijn.

(Actie)

Bij de volgende vergadering heeft de vicevoorzitter zijn verhaal aan

de hele groep verteld en daarbij ook zijn excuses aangeboden en

beterschap beloofd. Als resultaat kreeg iedereen meer begrip voor

zijn situatie en was de lucht weer geklaard. Daardoor werd de sfeer

en productiviteit binnen de groep beter en hebben wij de vooraf

gestelde doelstellingen van ons bestuursjaar uiteindelijk gemakke-

lijk behaald. (Resultaat)

Tips

Blijf bij je antwoorden nooit in algemeenheden steken, maar word

altijd zo specifiek mogelijk. Als je dan je gespecificeerde antwoor-

den via het STAR-model voorbereidt, zul je heel gestructureerd en

analytisch overkomen, wat je kansen aanzienlijk zal vergroten.

Bereid je sollicitatiegesprek minutieus voor zoals besproken in het

Algemeen deel van dit boek. Vergeet bij die voorbereiding niet om

bij alle activiteiten die in je cv staan een voorbeeld te bedenken dat

je tot in detail in een STAR-model hebt gegoten.

141

H e t S T A R - m o d e l


D E P E R S O O N L I J K H E I D S -

E N I N T E L L I G E N T I E T E S T

Een zeer belangrijk onderdeel van de meeste sollicitatieprocedures

zijn de zogenoemde persoonlijkheids- en intelligentietesten. Veel

sollicitanten zien enorm tegen het testgedeelte op. Dit is nergens

voor nodig, zie de testen eerder als een spel waar je door veel te

oefenen enorme stappen kan maken. Pak het wel serieus aan, het

beste advies is om elke dag een uurtje te oefenen. Op alle testen die

op internet worden aangeboden, zul je zien dat je IQ en je scherpte

met sprongen vooruit gaan. Bewezen is dat je je eigen testprestatie

met twintig procent kan verbeteren.

Wees in de voorbereiding op testen ook vooral assertief. Veel bedrij-

ven zijn bereid mee te delen aan welke test je onderworpen zult

worden. Mocht dit bij jouw sollicitatie niet het geval zijn, bel dan de

betreffende recruiter en vraag welke testen je kunt verwachten.

Vraag ook of hij er voorbeelden van heeft en of het bij de organisatie

zelf plaats zal vinden of bij een extern bureau. Als het bij een extern

bureau plaatsvindt, vraag dan ook bij welk extern bureau. Je zult

merken dat de recruiters het helemaal niet vreemd vinden als jij

doorvraagt naar de testen. Ook zij zijn gebaat bij een gedegen voor-

bereiding van hun kandidaten en het onderstreept je assertiviteit.

Je zult bij veel bedrijven ook voorbeeldtesten op hun website

vinden.

143


De persoonlijkheidstest

Lees hiervoor bijvoorbeeld het Handboek Assessment van P.

Hendriks en W. Schoonman.6 De meeste testen zijn gebaseerd op de

‘Big Five’. Dit zijn de vijf kenmerkende dimensies van onze

persoonlijkheid. Zij bestaan uit de volgende dimensies.

• Dominantie/extraversie; praat graag, lacht veel; raakt anderen

aan.

• Vriendelijkheid; houdt rekening met gevoelens en belangen van

anderen.

• Consciëntieusheid; doet dingen volgens plan, werkt schema-

tisch, werkt taken direct af, schept orde, komt op tijd.

• Emotionele stabiliteit; kan problemen van zich afzetten, zet

tegenslag snel opzij, is steeds in dezelfde stemming.

• Autonomie; weet verbanden te leggen, vormt eigen mening,

denkt snel, analyseert problemen, weerlegt argumenten.

Het is natuurlijk aan te raden om de persoonlijkheidstest zo eerlijk

mogelijk in te vullen, alleen kan het wel handig zijn om op

sommige van jouw sterke eigenschappen wat extra nadruk te

leggen. In dit boek of op de websites van de verschillende bedrijven

zul je kunnen zien welke competenties heel belangrijk worden

gevonden. Zoals eerder in het boek vermeld, kun je zien dat Unile-

ver belang hecht aan de competenties innovatie, persoonlijke groei,

resultaten, diversiteit en teamwork. Gedurende de persoonlijk-

heidstest zullen er ook vragen de revue passeren waarmee Unilever

inzicht wil krijgen in jouw vermogen tot innovatie. Als je weet dat

dit het geval is, probeer er dan wat extra op te focussen.

Pas op

In elke persoonlijkheidstest wordt ook gerekend met een sociale

wenselijkheidsfactor. Op deze manier proberen ze eruit te halen of

je geen sociaal wenselijke antwoorden geeft. Een voorbeeld kan zijn:

144

b i j l a g e


“Ik heb nog nooit vals gespeeld” of “Ik heb nog nooit iets gestolen”.

Het zit in het woordje ‘nooit’: te verwachten is dat iedereen wel eens

een keertje iets heeft gepikt of voor de grap een keertje vals

gespeeld bij een potje kaarten. Als je hier invult dat je dit nog nooit

hebt gedaan, zal dit je niet betrouwbaarder maken, maar juist

vraagtekens zetten bij jouw sociaal wenselijke gedrag zoals jij dat

omschrijft in de test (en bij dat gedrag in je toekomstige baan).

De intelligentietest

Zoals hiervoor al werd aangegeven is door middel van psycholo-

gisch onderzoek bewezen dat je je testresultaat met twintig procent

kan verbeteren. Daarom loont het absoluut om de testen minutieus

als een tentamen voor te bereiden. Aangezien de meeste testen via

de computer worden afgenomen, is het aan te raden om de testen

ook op het internet te oefenen. Op het internet wordt een enorme

hoeveelheid testen aangeboden. Ook hier geldt weer, probeer uit te

zoeken aan wat voor testen het bedrijf jou wil onderwerpen en zoek

de vergelijkbare testen daarbij. Er is een aantal sites dat een enorme

hoeveelheid testen aanbiedt.

145

D e p e r s o o n l i j k h e i d s - e n i n t e l l i g e n t i e t e s t


D E S O L L I C I A T I E B R I E F

Jan de RijkKoningskade 26

T.a.v. xxx 1067 GG AmsterdamHeineken Nederland Tel: 020-54378439Afdeling Recruitment

Amsterdam, 14 augustus 2006

Geachte mevrouw xxx,(Altijd van tevoren bellen om uit te zoeken aan wie je de brief exact moet richten; dus nooit het alge-mene: Geachte heer/mevrouw.)

Nu ik mijn studie aan de Universiteit van Amsterdam heb beëindigd, zie ik ernaar uit om mijnprofessionele carrière te beginnen. Gedurende de afgelopen jaren heb ik mijn energie geïnves-teerd in allerlei activiteiten waarin intellectuele uitdaging, werken in teamverband en het oplos-sen van problemen een belangrijke rol speelden. (Wat kun jij, wat onderscheidt je van je medekan-didaten en waar heb jij afgelopen jaren je tijd in geïnvesteerd.)

Deze elementen zoek ik ook in mijn toekomstige werk. Daarnaast hoop ik mijn kwaliteiten nogverder te kunnen ontwikkelen. Tijdens mijn studie hebben wij vele business cases over Heine-ken behandeld. Elke keer ben ik weer onder de indruk van de verrassende en originele oplossin-gen waar Heineken mee komt. Na een stage in de Verenigde Staten is de internationale allurevan Heineken voor mij nogmaals bevestigd. Ondanks de moordende concurrentie van allekanten blijft het merk en het product als een huis overeind staan. (Motivatie waarom je bij Heine-ken solliciteert.)

Mijn belangstelling voor Heineken is de afgelopen maanden nog verder toegenomen. Onderandere door gesprekken te voeren met mensen die zijn begonnen als commercieel trainee, hebik een goed beeld gekregen van de inhoud van deze functie. Ik ben onder de indruk geraakt vande mogelijkheden die Heineken te bieden heeft en heb daarbij sterk het idee dat dit aansluit bijwat ik zoek. Daarom zou ik graag met u van gedachten wisselen over de carrièremogelijkhedenbij Heineken. (Interesse verder specificeren en altijd vragen om een afspraak om jezelf verder tekunnen verkopen.)

Met vriendelijke groet,

Jan de Rijk

Bijlagen: - Curriculum Vitae- Cijferlijst

146

b i j l a g e


– T W E E V O O R B E E L D E N

Hans de RijkKoningskade 26

Philips Nederland 1067 GG AmsterdamAfdeling Recruitment Tel: 020-54378439T.a.v. Mijnheer xxx

Amsterdam, 4 augustus 2006

Geachte heer xxx,

Graag wil ik uw aandacht vragen voor het volgende.

Onlangs heb k mijn studie Technische Bedrijfskunde aan de TU Delft afgerond. Na een aantaljaren met een academische blik naar de zaken gekeken te hebben, zie ik er nu naar uit om hetgeleerde in de praktijk verder te ontwikkelen. Door mijn technische achtergrond heb ik geleerdom op een zeer objectieve en analytische wijze tegen de zaken aan te kijken. Ik denk dat dezeanalytische benadering een goede basis is om mijn carrière te starten.

De markt van de consumentenelektronica vind ik zeer interessant gezien de scherpe concurren-tieverhoudingen en de grote reclame- en marketingmogelijkheden. Het bedrijf Philips beschiktop deze markt in mijn ogen over een uitstekende reputatie door haar internationale karakter enA-merken van wereldfaam. De merknaam Philips kan zich daarnaast rekenen tot de bekendstemerken van de wereld.

Binnen Philips ambieer ik een commerciële functie. Om te slagen binnen marketing en sales isnaar mijn mening klantgerichtheid, creativiteit, overtuigingskracht en een vooruitziende blikvereist. Aangezien ik bijzonder veel voldoening haal uit de omgang met mensen, vasthoudendben en een duidelijke visie heb, meen ik over deze eigenschappen te beschikken.

De originele aanpak en diversiteit van personen en werkzaamheden bij Philips hebben diepeindruk op mij gemaakt. Al lezende heb ik kennis genomen van uw commerciële trainingspro-gramma. De mogelijkheid om meteen op een van de commerciële afdelingen te beginnen endaarbinnen ook de eindverantwoordelijkheid te dragen, spreekt mij zeer aan.

De mogelijkheden die Philips te bieden heeft sluiten zeer goed aan bij wat ik zoek. Daarom zouik graag met u van gedachten wisselen over de carrièremogelijkheden bij Philips.

Hoogachtend,

Hans de Rijk

147

D e s o l l i c i a t i e b r i e f


NAW O O R D

E-mail ons

We zijn zeer geïnteresseerd in je sollicitatie-ervaringen. In wat er

goed en niet goed gaat. We willen ook graag weten hoe je dit boek

vindt aansluiten op de praktijk. We kijken uit naar je feedback.

Deze kun je sturen naar: [email protected]

Disclaimer

Ondanks het soms stugge en starre karakter van sollicitatieproce-

dures, kan er in de toekomst het een en ander veranderen aan de

door ons beschreven procedures.

Check dus voor de zekerheid de procedure voordat je gaat sollicite-

ren, anders sta je wellicht op-en-top voorbereid voor het verkeerde

assessment center!

Bedenk: jíj moet het doen, en als het niet lukt zijn wij op geen

enkele manier verantwoordelijk voor het mislukken.

149


Noten

1 Bloemers, W. De kleine assessment gids. Baarn: Ambo 2004.

2 Ace your case! The Wetfeet Insider Guide to Consulting Interviews. 2003.

3 Porter, M. Competitive Strategy. NewYork: Free Press 1980.

4 Zie noot 3.

5 Kok, B. en F. de Jongh, Assessment doen; Hoe werkt het voor jou? Utrecht: Het

Spectrum 2004.

6 Hendriks, P. en W. Schoonman, Handboek Assessment. Assen: Van Gorcum

2006.

150

b i j l a g e


E-book Het Boek Dat Alles Verklapt Academic Service

Documents

Transcript of E-book Het Boek Dat Alles Verklapt Academic Service