Duurzaam-veilig verkeers-en vervoersysteem: Presentatie ... · Duurzaam-veilig verkeers-en...

Duurzaam-veilig verkeers- en vervoersysteem: Presentatie Nulfase Basisdocument

0·94-7 Leidschendam. 1994 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV

Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV Postbus 170 2260 AD Leidschendam Telefoon 070-3209323 Telefax 070-3201261

Voorwoord

In opdracht van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van Rijkswaterstaat voert de SWOV een onderzoek uit dat nader inzicht dient te verschaffen in: - de initiatieven die actoren op het gebied van de verkeersveiligheid ontplooien in de gees t van duurzaam veilig; - de initiatieven binnen onderzoek- en adviesbureaus op het gebied van duurzaam veilig; - de bestaande kennis en stromingen binnen de wetenschap.

Het op deze wijze verkregen inzicht zal het Ministerie van Verkeer en Waterstaat gebruiken bij de verdere uitwerking van de A VV-nota 'Basisdocument Duurzaam Veilig Verkeers- en Vervoersysteem' . Dit basisdocument legt de basis voor het onderzoek en advies voor de komende jaren.

Aan de SWOV is gevraagd een inventarisatie uit te voeren op de drie genoemde onderwerpen, daarvan een analyse te maken en een SWOV -standpunt te fonnuleren.

De rapportage over dit onderzoek zal in twee fasen geschieden. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn aan de opdrachtgever mondeling gerapporteerd. Deze publikatie vonnt de neerslag van de mondeling gepresenteerde infonnatie. Het tweede deel van het eindprodukt bestaat uit een SWOV -rapport, waarin de bevindingen uit het onderzoek staan uitgeschreven en verder worden verantwoord.

Een grote groep SWOV -medewerkers heeft zich de afgelopen periode ingespannen om binnen de zeer korte, beschikbare tijd de benodigde infonnatie in te winnen, te analyseren en een SWOV-standpunt te fonnuleren: dra. M. Brouwer, ir. lW.D. Catshoek, mw. C. van der Hoek, ir. S.T.M.C. lanssen, ir. L.T.B. van Kampen, drs. M.I. Koomstra, I. van Minnen, ing. I.A.G. Mulder, drs. P.C. Noordzij, F. Poppe, drs. R. Roszbach, ir. M. Slop, mw. drs. D.A.M. Twisk, A.A. Vis, mw. drs. A.A.L. van der Vorst, drs. R.D. Wittink.

Genoemde groep SWOV -medewerkers heeft bij alle benaderde bureaus en instituten, en ook bij de Regionale Organen voor de Verkeersveiligheid, de Regionale Directies van Rijkswaterstaat en de Provincies voluit de bereidheid ervaren aan dit onderzoek mee te werken.

We beschouwen dit resultaat als een bijdrage aan de verdere invulling van het door velen inmiddels geaccepteerde concept 'duurzaam veilig'.

3

Duurzaam-veilig IiII illllllllllliI 1 I I 11111 1111111111111111111 111111111111111111111111111111 1111 11111 1111 111 lllili 111111111 111111111111111111111 lliillillil 1111111 11111111111 111 111

Presentatie

Nulfase Basisdocument

Duurzaam-veilig verkeers- en vervoersysteem

Fred Wegman 21 juni 1994

SWQV -presentatie Nulfase AW:easisciocument Duurzaam-veilig Pagina 1

I I 11 I I

Duurzaam-veilig !iiUIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 UJ!! IIllmmllllUlllllllllln IJlllllllilJJ JJJIIIIlIIIIIIIIIIR"mlJililllJlJIlllIIl_

Inventarisatie

initiatieven actoren

initiatieven onderzoek- en adviesbureaus

kennis en wetenschappelijke stromingen

Analyse

SWOV-standpunt

I I _.

EIndprodukt en rapportage iIIliilll 111111111 11111111 11111111111

Eindprodukt

lil iltWl. _11

111111111111111111

1 Per projectvoorstel (1 Urn 14) weergave van de resultaten

2. Algemene resultaten

Rapportage

21 juni

1 september

- mondelinge presentatie - sheets

- rapport

SWOV -presentatie Nulfase AW -Basisdocument Ouurzaam-veilig Pagina 2

111 lIIi! 11111 1 11 1 lil! 11 111111

Projectvoorstellen AVV 1111 JllIlIHIJ 111111 111 111111 1 IIII!J I I j 111111111 111 Jlilll! lil! 11111 1

1. Onderzoek kennisbehoefte regio

2. Pilot Duurzaam-veilig doorgaand wegennet Arnhem-Nijmegen

3. Module verkeersveiligheid in het EVV

4. Experiment categorie-indeling bibeko

5. Kostenaspect duurzaam-veilig

6. Verkeersveiligheidseffectrapportage

7. Verkeersveiligheid in ruimtelijke ordening

8. Mobiliteitsverkenner

9. Systeem-dynamische verkenning bestuurlijke aspecten duurzaam-veilig

10. Systeem-dynamische verkenning verkeers- en vervoersysteem

11. Componentanalyse infrastructuur

12. Componentanalyse voertuigen

13. Componentanalyse menselijk gedrag

14. Componentanalyse regelgeving en handhaving

SWOV -presentatie Nulfase AW -Basisdocument Duurzaam-veilig Pagina 3

ii 11 111 11

Drie dimensies -.11111111 111 111181 I1 1111 lIIiI 1111 1IIIIIIIIIIJJliilIIIIJI

Inhoud duurzaam-veilig

Besluitvorming over duurzaam-veilig

Actoren (klanten)

Inhoud duurzaam-veilig 11111

Ruimtelijke ordening (7) en

Verkeers- en vervoersysteem (1 0)

infrastructuur (11) Arnhem/Nijmegen (2) categorie-indeling bibeko (4)

Voertuigen (12)

Menselijk gedrag (13)

SWOV-presentatie NuHase AW-Basisdocument

I J

1111

JIJ IJl_IIJIJII IIH I1

1 JI 1 j 111111

Duurzaam-veilig Pagina 4

11111

Besluitvorming over duurzaam-veilig 111111111111111 11111111111111111 111111 1111111111111 11 11111111 111111

Bestuurlijke aspecten (9)

Instrumenten EVV (3) VER (6) Mobiliteitsverkenner (8)

Kosten (5)

I

Actoren .111111 II1 1 IJl 11

Internationaal

Rijk

Regio (1) - ROV's - RWS/RD - Vervoerregio's - Politie

Gemeenten

Particuliere organisaties

11111 111111 111

SWOV -presentatie Nulfase AW -Basisdocument

lil!

1 lIJ JI

1111111111111111111 1111111111 iI

111

iI 1111 111 11111111111111111

Duurzaam-veilig Pagina 5

Kennisbehoefte Regio (1) •• "111111 111 I 11 111111 111 I •

Doel:

inzicht in ontbrekende kennis en ervaring die implementatie DV kan doen stagneren

Analyse:

men zoekt in de regio aansluiting bij DV een structurele aanpak is gewenst (RO, SW) DV integreren in RO-beleid? infrastructuurvormgeving? onduidelijke rol gedragsbeïnvloeding? weggebruikers betrekken bij DV? strategie: politiek, instrumentarium, draagvlak, prototypen, demonstratieprojecten? overheid ... ----~ samenleving? bestuurlijke problematiek: decentralisatie? vragen uit de regio dekken redelijk inhoud onderzoekprojecten

SWOV-standpunt:

vanuit 'willen en nog niet kunnen': betrek regio bij vervolg! de zwakste schakels tot nog toe zijn: gemeenten en politie; trek dat bij! koppel: vragen van de regio aan resultaten inventarisatie en analyse 2 tlm 14 en formuleer werk-programma


Arnhem-Nijmegen (2) I1 11 1111111 I

Doel:

implementatie DV op vervoerregionale schaal, accent op infrastructuur

Analyse:

vooronderzoek is uitgevoerd stappenplan is beschikbaar Nota 'concept-ontwerpeisen' beschikbaar belangrijke verschillen van inzicht nog aanwezig: binnen project nota wordt gebruikt!

SWOV-standpunt:

voer beoogd 'hoofdonderzoek' uit besteed aandacht aan en verkrijg aandacht voor draagvlak onder de bevolking / particuliere organisaties naast inhoudelijk ook bestuurlijk probleem demonstratieproject voor professionals

SWOV-presentatie Nulfase AW-Basisdocument Duurzaam-veilig Pagina 7

111 1111

EVV (3) 111 111 1111

Doel:

instrumentontwikkeling om verkeersonveiligheid nu en in de toekomst in beeld te brengen

Analyse:

EVV beschikbaar voor Nieuw Regionaal Model verschillende, niet afgestemde pogingen op de markt

SWOV-standpunt:

stel kader op om veiligheidsmodule te koppelen aan prognoses infrastructuur en verkeer ontwikkel modules op verschillende niveaus: landelijk - regionaal - lokaal en mate van detail moedig gebruik van een standaard aan:

toetsing RVVP's schakel adviesbureaus in bij ontwikkeltraject

ontwikkel kencijfers per DV-wegtype voor 2000 - 2010


J 1 IJ

Categorie-indeling bibeko (Nijmegen) (4) iiilliilli 111111111 IIIJ IJ I 1111 1111 1111 11111 111111 111 111111 11 11 1111 I1 I I1 11 Jflllllllllllllllllllllllllllil

Doel:

bepalen van de praktische consequenties bij de implementatie van een (mono-functionele) categorie-indeling binnen de bebouwde kom (macro, meso, micro)

Analyse:

mono-functionele categor'e-indeling kan en is geen utopie! huidig projectresultaat: referentiedocument concessies zijn gewenst; consequenties van concessie zijn onbekend combinatie van functies onontkoombaar geen werkelijke consensus betreffende categorisering

SWOV-standpunt:

ontwikkel voor verschillende typen gebieden dezelfde referentiedocumenten als voor Nijmegen ontwikkel stappenplan voor implementatie voor Nijmegen; verbreed discussie (milieu, automobiliteit) leg relatie ASVV - projectresultaat Nijmegen (input naar herziening ASVV) verdiep discussies over categorisering in kring van 'professionals'


I! IJ 111 I 11 111111 11

Kosten (5) IIJI lil!! I 11 I J 11111 111111

Doel:

wat kost Duurzaam-veilig? wat is nu beschikbaar voor realisering DV? mogelijkheden voor extra financiering?

Analyse:

Grontmij-schattingen (NVVV) 60 miljard nieuwe schattingen (Zuid-Holland, Zeeuws-Vlaanderen) zelfde orde van grootte te groot verschil tussen beschikbaar en benodigd budget: dus bestuurlijk probleem! nog geen visie op extra financieringsmogelijkheden nog geen visie op verbinden van kosten verkeersonveiligheid en preventie van kosten (DV)

SWOV-standpunt:

niet zinvol: om opnieuw kosten DV-infrastructuur te schatten wel zinvol: onderzoek naar kosten van DV op het gebied van educatie, voertuigen, telematica etc. onderzoek naar verbinden kosten-baten financiering: ontwikkeltraject DV door alle belanghebbenden afzetten Calimero-bril; instellen 'Commissie Lubbers'

SWOV -presentatie Nulfase A VV -Basisdocument Duurzaam-veilig Pagina 10

VER (6) SliJl 11 1111

Doel:

VER-kenning

Analyse:

geen gerapporteerde ontwikkelingen in Nederland SWOV-rapport: Road safety Impact Assessment (RIA) (opdracht EU/DG VII)

SWOV-standpunt:

VER kan een nuttig instrument zijn! VER-uitwerking

strategisch/inhoudelijk methodisch/technisch bestu u rlijklprocedu reel

VER 2 niveaus netwerkniveau (SWOVISI) wegontwerpniveau

VER-procedure koppelen aan MER-procedure (EU-Directive 85/337) VER-plicht? onafhankelijk VER-team verzamelen referentie-data Veiligheidsmodule + EW: onderdeel van VER start met demonstratieproject op basis van vrijwilligheid in het kader van een MER-project

11111

SWOV-presentatie NuHase AW-Basisdocument Duurzaam-veilig Pagina 11

11111 11 1111 I 11

Ruimtelijke ordening (7) '!IUiil! 111111111 iiJllilllllli 111 111 I 11 1111 111111111 ! 11111111111111111111111111 111 I JIliJlllIJJ 1111 JI 111111 11 IJ .UIIIIIIJlIIIJJJJ IJJjJlJlIJJI

Doel:

Relatie RO en verkeersveiligheid Oplossingsrichtingen binnen RO (checklist per planvorm, prototype DV-RO)

Analyse:

concept -handleiding beschikbaar (SWOV -AGV) tekst niet concreet genoeg instrumenten ontbreken

SWOV-standpunt:

verdere praktische verkenning van raakvlak ROverkeersveiligheid gewenst: VINEX-Iocaties, A-B-C lokaties ontwikkel concrete instrumenten: rijk, regio, gemeente, wijk


IJJi 11 I1 111 111 11111 1111111 111 11

Mobiliteitsverkenner (8) 1111111 111 1111111111 1111 111 liJ 111111 111/ IIII HilliiïJJlIJIIllllilJlillmml

Doel:

instrumentontwikkling om effecten van mobiliteitsscenario's op de verkeersonveiligheid te schatten

Analyse:

relatie met EVV IN RO-TNO ---- MOVE SWOV: prognoses voor risico's globaal van aard geen relatie te leggen met DV geen effecten van maatregelen

SWOV-standpunt:

nationale afstemming gewenst (zie EW) internationale afstemming gewenst (COST)


11111111 Jllill !lUI! 111 I1 I 111 11 11I ii IiIIIJliIllJIllI I 111111

Bestuurlijke aspecten (9) !lliIi 111 lil 111111111111111111111111 11111 I 11111 111 I 111111 1 111111111111111 1 11111111111111111111111111 111111

Doel:

mogelijkheden voor realisering DV binnen bestuurlijk systeem (organisatie + instrumenten)

Analyse:

te veel beweging bij openbaar bestuur (BON, vervoerregio, stadsprovincie, politieregio's, decentralisatieaccoord etc.) vervoerregio - verkeersveiligheid? provincie - vervoerregio - ROV? wel spanning - geen helderheid DV staat (nog) niet op bestuurlijke agenda

SWOV-standpunt:

benader openbaar bestuur met voorstellen over financiering DV en biedt instrumentarium aan; ontwikkel dit eerst maak gebruik instrumentarium aantrekkelijk vorm 'gemeentelijk bestuurlijk netwerk' maak meer proefprojecten

SWOV-presentatie Nulfase AWi3asisdocument Duurzaam-veilig Pagina 14

11111 111 111 Imll! 1111111 I IIIJI 11 I I I 11 111111111111 I1 111 111 III 1111111 1111111111111111

Verkeers- en vervoer-systeem (10) Imll 11111 111 11 111 1 JI IIJI 111111111111111111111111 11 111 11111111111 I IIJI __ IIIIIIIIJilI

Doel:

zicht krijgen op mogelijkheden tot realisering DV binnen het gewenste verkeers- en vervoersysteem

Analyse:

op hoofdlijnen: convergentie binnen verkeersveiligheidswereld divergentie in uitwerking van DV -onderdelen nog nauwe Ijks contact met raakvlakken nog geen uitwerking van impliciete noties over menselijke toleranties, taakbelasting, compensatiegedrag, reistijdacceptaties nog geen verkenning van OVen intermodaal vervoer, transport / logistiek, telematica, openbaar vervoer, voetgangers, fietsers etc. onduidelijkheid over ontwikkeling DV in de tijd en de rol van de actoren daarbij

SWOV-standpunt:

strategische concensus over DV -onderdelen verdiepen in professionele wereld verkenningen uitvoeren van raakvlakken DV leg verbinding met nieuwe technologische ontwikkelingen op het gebied van verkeer en vervoer

SWQV -presentatie Nulfase AW -Basisdocument Duurzaam-veilig Pagina 15

IIEI IIIlIiJllllII 111 lIJ II JJ JJ I 11 I IJl IIIJlJIllIJ I 1JIIIJIIIIIJlillillllllllllJIII

Infrastructuur (11) WJillil1li111Jl1i1liJII11 11111111 1111 11111 I 11111 1111 11 1 I III lIJ 11111 IJl 111 IJ JIJ IJII I JIJ JJJII IiJIIJ 1111 I IJl I I 1IJllfllJllllllllllillIf

Doel:

integreren kennis over infrastructuur in duurzaam veilig concept (per wegtype)

Analyse:

vele ontwikkelingen gerapporteerd voorzien van 'DV-stempel'; geen coördinatie nadrukkelijke belangstelling voor uitwerking veel aandacht voor categorisering etc.; nog weinig voor feitelijke vormgeving provincies doen mee; gemeenten incidenteel

SWOV-standpunt:

ontwikkelen prototypes op netwerkniveau en op detailniveau en vormgevingsniveau vergelijk prototypen met richtlijnen en aanbevelingen wegontwerp ; agenda voor onderzoek (CROW-SWOV-AVV) toepassen van prototypen en van toepasssing leren; effectberekening van afwijkingen van prototypen DV categorie-indeling voor NL opstellen (samen met wegbeheerders) en gebruiken als referentiedocument behoefte aan 'kennisbank'


IIIJJ 11 11 I I lil 111 111 H 11 I i!

Voertuigen (12) 111111111 1111 1111 11111 IIIJ 11 IJ I 11111 IIIIJ!lIII 111 1111111 ij 111111111111 11 IIJIJII

Doel:

integreren voertuigen kennis in duurzaam veilig concept

Analyse:

als gevolg van DV-introductie nog geen expliciete ombuigingen autonome ontwikkelingen gaan door gebrekkige coördinatie nationaal en internationaal voertuigontwikkelingen kunnen meewerken, tegenwerken, neutraliseren relatie onderkend maar niet gelegd met verkeer, milieu, economie

SWOV-standpunt:

vanuit DV prioriteiten aangeven (ergonomische aspecten, uniformering gedragseigenschappen) coalities vormen met raakvlakken; verkennen mogelijkheden milieu en energie netwerk vormen preciezer definiëren acceptabele botssituaties in DV


Menselijk gedrag (13) iIIl I Uillllliilllillll 11 11111111 111 1 JI 111 111 !lil 1111 I 11 11111 ,1,._.,11,1.1111111111111,111111.

Doel:

rol vaststellen van gedragsbeïnvloeding binnen DV

Analyse:

'oude' maatregelen nu als DV-maatregelen gepresenteerd bij sommigen: angst dat educatie binnen DV wordt 'vergeten' 'mens de maat der dingen' nog onvoldoende uitgewerkt bij ontwerp infrastructuur: kunnen en willen? nog geen zicht op draagvlak bij weggebruikers en bewoners wel draagvlak bij verkeers(veiligheids)organisaties

SWOV-standpunt:

Aantal fundamentele vragen beantwoorden: welke huidige educatieve maatregelen voortzetten in DV? hoe nieuwe deelnemers DV leren? hoe ongewenst individueel gedrag binnen DV voorkomen? hoe draagvlak voor DV? (bij tot stand komen, bij uitvoering) rol van de overheid, particuliere organisaties rol onderwijs en politie invullen bij DV


1111 111 11111 I I I I 11 111 11 1 1111111 I 11 11 1111111

Regelgeving en handhaving (14) "Ja.alllllil I 111111 1111 1111 IJIliJ 1III&511111i1l11mmllill

Doel:

verkennen mogelijkheden voor regelgeving / handhaving bij DV (verkeersdeelnemers, wegbeheerders, voertuigfabrikanten, bestuur)

Analyse:

SWOV-standpunt:

beschouw dit niet als één onderwerp, maar: verkeersdeelnemers - menselijk gedrag (13) wegbeheerders - infrastructuur (11) voertuigfabrikanten - voertuigen (12) bestuur - bestuurlijke aspecten (9)


Algemene conclusies -Aanbod:

1 . Duurzaam veilig ... -------------------------. wetenschappelijke

nauwelijks nieuwe nauwelijks divergentie

geen agendasetting

stromingen

2. De wetenschappelijke wereld is nog nauwelijks zelf actief; slechts als projectgefinancierd onderzoek

3. Een paar bureaus actief geweest; veel bureaus zijn geïnteresseerd; belangrijk als intermediair voor gemeenten en regio: interesse vasthouden en uitbouwen

4. Versterken en verdiepen draagvlak onder professionals: bulletins, bijeenkomsten

5. Veel onder 'stempel DV' - niet altijd terecht. Keurmerk??

6. Inhoudelijke coördinatie gewenst

7. Maak consortia / samenwerkingsverbanden


Algemene conclusies

Vraag:

8. Hoe om te gaan met?

effect

~------------~~~--DV

1

1 . traditioneel 2. traditioneel + 3. sober DV 4.DV

in de tijd gezien?

2 3 4 guldens

I1

9. Duurzaam-veilig en de politieke agenda: Commissie 'Lubbers'

1 O. Visie op DV - introductie (via 8)

11. OVen de nationale taakstelling? 'het gekende sporenbeleid beter uitvoeren'?


Duurzaam-veilig verkeers-en vervoersysteem: Presentatie ... · Duurzaam-veilig verkeers-en...

Documents

Transcript of Duurzaam-veilig verkeers-en vervoersysteem: Presentatie ... · Duurzaam-veilig verkeers-en...