Duik in je weeen

Inhoud

Waarom dit boek? 7

Hoe dit boek te gebruiken 9

1 Zwangerenbegeleiding volgens de methode Mensendieck 10

2 Weeën in soorten en maten 13

Uitbuiken 16

3 Weeën tijdens de ontsluiting 17

Oefeningen tijdens de ontsluitingsfase 21Het diepe ademen 21Het puffen met bekkenbewegingen 22Het puffen met een riedeltje 23Tips bij been- en rugweeën 24Stilte en ‘oerschreeuw’ 26Het hijgen 27

4 Weeën tijdens de uitdrijving 29

Het persen stap voor stap 32Oefening voor het middenrif 32De buikpers 33Oefening voor de brede rugspieren 34Zuchten tegen het spiegeltje 35

5 Pershoudingen 36

Gehurkt 37Staand 37

Zittend op een baarkruk 38Zittend op een bal 39Liggend op de rug 39Liggend op de zij 41Op handen en knieën 41Zittend op bed 42

6 De nageboorte 43

Naweeën 44

7 Spanning en ontspanning 45

Ontspanningsoefening 46Concentratieoefening 49

8 Spieren bij de bevalling 50

De spieren bij het ademen 50De bekkenbodemspieren 51De liftoefening 52De bekkenbodem oefenen 55De bekkenbodemspieren tijdens de bevalling 56Het trainen van de bekkenbodem na de bevalling 57De buikspieren 58De basisspanning 59Buikspieren niet trainen 60Diastase van de rechte buikspieren 60Steun van buitenaf voor de buik en het bekken 61De buikspieren tijdens de bevalling 62Buikspieroefeningen na de bevalling 63De brede rug- en bilspieren 64

5

Duik in je weee?n! binnenwerk 2010:duik 30-03-2010 15:54 Pagina 5

De brede rug- en bilspieren tijdens de zwangerschap 64Het versterken van de bilspieren 64Het versterken van de brede rugspieren 65De bil- en brede rugspieren tijdens de bevalling 66De bil- en brede rugspieren na de bevalling 66

9 Bewegen in het dagelijks leven 67

Het bekken en de rug 67De houding en de bekkengordelspieren 68Bewegingen in het dagelijks leven tijdens de

zwangerschap 69Staan 69Zitten 70Opstaan en gaan zitten 70In bed gaan liggen en uit bed komen 71Liggen 71Omdraaien in bed 72Lopen 72Traplopen 72Tillen, bukken, dragen 73Fietsen 74Bewegingen na de bevalling van het kraambed naar het

dagelijks leven 75Het bekken in het kraambed 75Beginnen met bewegen en oefenen in het kraambed 76

Register 79

Geraadpleegde literatuur 82

Verder lezen 83

Over de makers van dit boek 84

Aantekeningen 85

Tips voor bevallen (hand-out) 87

6


Waarom dit boek?

‘Heb je het niet op papier staan?’ is de vraag die telkens w eer werd gesteld doorcursisten zwangerenbegeleiding. En hoewel mijn cursus geen examenstof is, maareen voorbereiding en bezinning op de bevalling, deelde ik in die gevallen toch bijwijze van geheugensteuntje een brochure uit. Daarin staan de oefeningen die bijde verschillende stadia van de bevalling horen overzichtelijk beschreven. Dathielp de meesten, maar er waren ook altijd een paar vrouwen voor wie de lettersnog niet voldoende tot leven kwamen.Dit was de gang van zaken tot ik in 1988 Juliette de Wit op cursus kreeg, dieprompt een levensgroot stripverhaal over haar eigen aanstaande bevalling teken-de, ‘omdat ik het anders nooit allemaal kan onthouden’. De strip sloeg in als eenbom: plotseling zag iedereen mijn verhalen nog eens in beeld voor zich en datvergemakkelijkte het ‘inprenten’.Dit boek is het resultaat van de samenwerking tussen Juliette en mij. Natuurlijkzitten er ook ideeën van een aantal vakvrouwen in: hun ben ik dan ook v eel dankverschuldigd. Ons boek is nadrukkelijk níet bedoeld als vervanging van eenzwangerencursus, want die omvat veel meer dan wat hierin naar v oren komt. Het is ook geen examenstof die elke aanstaande moeder uit haar hoofd moetleren. Het is evenmin een boek over zwangerschap en moederschap. Wat is hetdan wel?Duik in je weeën! is bedoeld als een bewuste voorbereiding op de bevalling, voorzowel de zwangere als haar geliefde (of andere intimi die bij de bevalling zijn).Als oefentherapeut Mensendieck ga ik nader in op de spierspanning, ontspan-ning en mentale instelling in de v erschillende fasen van de bevalling. De titel vandit boek verwijst naar een balans tussen be wuste concentratie op weeën enerzijds,en een volledige overgave aan weeën anderzijds. Je kunt echter pas ‘duiken’ als jein staat bent je lijf be wust te ervaren. Dat is een kwestie van voelen en weten water gebeurt. Dit boek is daar een hulp bij. S pieren spelen ook een belangrijke rolin dit boek en weeën zijn tenslotte niets anders dan het samentr ekken van debaarmoeder die op dat moment de gr ootste spier van je lichaam vormt.

7


Naarmate je meer kennis over je spieren hebt, krijg je meer v ertrouwen in je bevalling. Daarnaast kan een positieve instelling je enorm stimuleren!Nadat je de tekst hebt gelez en en met behulp van de tekeningen de oefeningenhebt gedaan, is het uiteraard niet de bedoeling dat je ‘ volgens het boekje’ gaatbevallen. Het bewust worden van je lichaam is immers een pr oces dat bij ieder-een anders verloopt. Maar als je de tijd hebt genomen om ev en stil te staan bijalle fasen van de bevalling en de bijbehorende emoties, kan dat op z’n minst weermeer zelfvertrouwen geven. Dan weet je bij voorbaat dat het een flinke klus is endat je op je eigen kompas zult moeten v aren. Maar hoewel elke bevalling weeranders verloopt en je nooit weet wat je anatomie of de natuur v oor jou in pettoheeft, is het uitermate zinvol om van tevoren een aantal vaardigheden aangereiktte krijgen, die je kunnen helpen tijdens de bev alling. Het is ook van belang dat jeweet dat het niet gek is om je door je w eeën heen te loeien, te puffen of te swin-gen. Het is voornamelijk mijn bedoeling om je be wust in je weeën te laten ‘dui-ken’ en te laten zien dat je er niet v oor weg moet vluchten. Wie zich de oefenin-gen met die instelling eigen heeft gemaakt, zal straks w ellicht merken dat ze tijdens de bevalling ‘onbewust’ naar boven komen en dat je vol vertrouwen kuntafgaan op je intuïtie en je eigen behoeften tijdens dat bijz ondere moment. En jedaarbij weet dat je lijf moet bevallen, want het hoofd kan dat niet. H et is immersjóuw bevalling!

Carita Salomé

8


9

Hoe dit boek te gebruiken

Duik in je weeën! is geschreven als een wegwijzer in tekst en beeld, zodat eenieder al bladerend en lezend haar eigen route kan uitstippelen.Ik heb voor déze volgorde van de tekst gekozen, waar de tekeningen bij wijz e van rode draad doorheen lopen: dit boek begint met een uiteenz etting over detoepassing van de methode Mensendieck, vóór, tijdens en na de bevalling.Daarna volgt in hoofdstuk 2 een kort overzicht van de diverse soorten weeën tijdens het verloop van de zwangerschap. Hoofdstuk 3 is gewijd aan de weeën tijdens de ontsluiting plus een aantal bijpassende ademoefeningen. Vervolgenskomen de weeën tijdens de uitdrijving in hoofdstuk 4 aan bod, met aansluitendweer een aantal oefeningen. De meest voorkomende pershoudingen worden inhoofdstuk 5 besproken en hoofdstuk 6 behandelt in het kort de naweeën. Daarnais er aandacht voor aspecten van spanning en ontspanning in hoofdstuk 7 en inhoofdstuk 8 worden er nog een aantal specifieke spier en onder de loep genomendie een belangrijke rol spelen bij de bevalling. Hoofdstuk 9 ten slotte gaat in opde houdingen en bewegingen in het dagelijkse leven met daarbij extra aandachtvoor de rug en het bekken. Achter in het boek vind je een hand-out v oor tijdensde bevalling en een register met trefwoorden, suggesties voor verder lezen en eeninformatie-adres voor zwangerencursussen volgens de methode Mensendieck.


10

1Zwangeren begeleidingvolgens de methodeMensendieck

Oefentherapie Mensendieck – genoemd naar de grondlegster Bess Mensendieck(1867 – 1957) – is een adequate r emedie bij klachten die voortvloeien uit een tebelastende houding of manier van bewegen. Oefentherapeuten zorgen ervoor datklachten verminderen (of worden voorkomen) door het aanleren van gezondehoudings- en bewegingsgewoonten. Het is bekend dat mensen met lage r ug-klachten, schouder- en nekklachten en/of ademhalingsproblemen er baat bij heb-ben.De methode Mensendieck kan echter ook een z eer zinvolle rol spelen in het leren kennen, voelen en begrijpen van je lichaam tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en in de periode daarna. I n de zwangerschap veranderen je houding, bewe-


Zwangerenbegeleiding volgens de methode Mensendieck 11

gingen en spierbelasting aanzienlijk en tijdens je bev alling is het van belang omeen aantal spiergroepen bewust te kunnen spannen of juist te ontspannen.Bovendien is het in de periode erna v an belang om de kracht v an de deels over-belaste en deels ongebruikte spieren weer zorgvuldig op te bouwen.Een cursus volgens de methode Mensendieck helpt bij het zoeken naar de opti-male manier van staan, zitten, opstaan, lopen, r eiken, bukken en tillen tijdens dezwangerschap.De oefentherapeut Mensendieck besteedt aandacht aan spieren en spiergroependie het tijdens de zwangerschap extra zwaar te v erduren hebben, zoals de been-en voetspieren, de spieren rond het bekken (bil-, buik-, bekkenbodem- en heup-spieren), de rug- en borstspieren en de spieren van hals en hoofd. Natuurlijkkomen ook specifieke zwangerschapsklachten, zoals rugpijn, bandenpijn,gewrichtsklachten (knie-, heup- en bekkenklachten), vocht vasthouden in handen en voeten, spataderen, kuitkrampen, maagzuur en dergelijke aan bod. In de begeleiding wordt uitgegaan van de individuele lichaamsbouw en be we-gingsmogelijkheden.


In een cursus leer je bovendien in degroep veel van elkaars ervaringen enontstaat er na de eerste les al een ster kgevoel van saamhorigheid. Verder wordter nader ingegaan op meer algemeneonderwerpen als borstvoeding, kraam-hulp, zuigelingenzorg, de rol van departner en de combinatie van werk enkinderopvang. Een zwangerencursusvolgens de methode Mensen dieckbehelst dus veel meer dan er in ditboek naar voren komt. In de komendehoofdstukken zal het dan ook vooralgaan over de fysieke en mentale voor-bereiding op de bevalling zelf.

De zwangerencursus volgens de methode Mensendieck vormt een goede voorbe-reiding op de bevalling, omdat je bewust gemaakt wordt van de belangrijksteaspecten van de verschillende fasen van de bevalling. Zo wordt er uitgebreid aan-dacht besteed aan de verschillende soorten weeën en de reactie die ze oproepen,en wordt het contrast tussen spanning en ontspanning benadr ukt, dat van nut isbij het opvangen van de weeën. Wat betreft de periode ná de bevalling krijg jetijdens de lessen tips om je spier en te helpen herstellen en v ersterken. Er wordtook ingegaan op houdingen en be wegingen in het dagelijks leven met de baby,zoals bij het geven van borstvoeding, het lopen met een draagzak, het baden v ande baby en het tillen in en uit het bedje of de bo x.Al luisterend en oefenend gaat die ‘leerstof ’ tijdens de cursus leven en ervaar jeeen aantal aspecten van je lichaam veel bewuster dan voorheen. Je doet immersspannings- en ontspanningsoefeningen, ademen concentratie-oefeningen en erwordt ingegaan op persen en pershoudingen. H et is de bedoeling dat theorie enpraktijk hand in hand gaan.

12 Zwangerenbegeleiding volgens de methode Mensendieck


Duik in je weeen

Documents

Transcript of Duik in je weeen