Druk, druk, druk ....

www.robsentse.nl https://nl.linkedin.com/in/robsentse


Rob Sentse

DRUK, DRUKKER, DRUKST … lampje uit!

Zie wat van de wereld, kom in vreemde landen, maak kennis met andere culturen, ontmoet de

plaatselijke bevolking en ...?

Kom bij defensie, maak deel uit van een dynamische organisatie waarbij je van de ene in de

andere uitdaging rolt en … ?

Het militaire bedrijf rolt sedert de opheffing van het vijandbeeld van de ene reorganisatie in

de andere. Door de kijk die, al dan niet vanuit visie gespeende, beleidsmakers hebben op de

organisatie dienen de werknemers die zich op of nabij de werkvloer bevinden zich steeds

meer te richten op het voldoen aan regels, richtlijnen en procedures. Door deze

omstandigheden doet zich het opmerkelijke fenomeen voor dat de werkdruk (zoals

omvangrijke administratieve handelingen) bij het lager -en middenkader ongewenst hoog is

terwijl onze soldaten na het poetsen van voertuigen en persoonlijke spullen vervallen in

ledigheid. Het gevolg hiervan is dat de soldaat niet de zorg en aandacht krijgt die het

genoemde kader zo graag zou willen geven. Dit geeft stress en stress leidt tot arbeidsverzuim.

Steeds vaker blijkt arbeidsverzuim te maken hebben met motivatieproblemen. Deze

problemen komen onder meer voort uit:

zich niet nuttig voelen, baanonzekerheid, reorganisaties en het beeld dat personeel van

elkaar heeft.

Bij het personeel wordt een toename van mentale onderbelasting geconstateerd. Deze

onderbelasting zorgt voor een toename van onvrede en arbeidsverzuim.

Personeel klaagt vaker over het door hen ervaren verschil in gewekte verwachtingen voor

en bij aaname en de realiteit van de arbeidsinvulling,

Personeel geeft, meer dan voorheen, te kennen de dienst vroegtijdig te willen verlaten.

Vervolgens worden zij geconfronteerd met de dienverplichting.

Het personeel, met name commandanten, klaagt over de vele administratieve handelingen

die zij moet verrichten waardoor, onder meer, geen sprake is van adequate

verzuimbegeleiding of personeelszorg. Daarnaast ervaart het personeel in toenemende

mate een loyaliteitsconflict tussen werk en privé leven.

1. Als werk een last wordt.

Uitspraak van een werknemer:

“Ik ben moe van het voortdurend rennen van de ene naar de andere prioriteit. Om een

normaal leven te leiden zal ik een grens moeten trekken. Nu merk ik pas hoe het werk mijn

identiteit heeft bepaald en altijd op de eerste plaats kwam. Maar voor wie eigenlijk?

Waarvoor?”.

Het lichaam is een klok die na verloop van tijd onherroepelijk zal vastlopen. Het mechaniek

gaat in het gunstigste geval ten onder aan slijtage, maar vaak laten ongelukken, virussen en

bacteriën hiervoor onvoldoende tijd. Bovendien blijkt ook de psyche zand in de raderen te

kunnen strooien, bijvoorbeeld in de vorm van stress.

Er bestaan vele definities van stress. In de definitie die hier gebruikt zal worden is stress alles

wat het vitale evenwicht in het lichaam bedreigt.

Stress is onder te verdelen in drie componenten. De eerste component is de gebeurtenis die

spanning oproept. Dit wordt een stressor genoemd.

De tweede is de geestelijke en lichamelijke gesteldheid van het individu. De laatste

component is de reactie op de stressvolle situatie.

http://www.robsentse.nl/

https://nl.linkedin.com/in/robsentse





Er zijn allerlei vormen en gradaties van stress. Stress kan zelfs heel effectief en gezond zijn.

In het gunstigste geval geeft stress een alarmreactie en daardoor een vergroting van de

overlevingskansen. Bij stress maakt het lichaam zich klaar om te vechten of te vluchten.

Stress kan ervoor zorgen dat gevechtsacties met succes worden uitgevoerd, dat een

presentatie goed wordt verzorgd, of een examen goed verloopt.

Stressreacties worden gestuurd door een samenspel van adrenaline met noradrenaline.

Adrenaline prikkelt het hart, zodat er meer bloed wordt rondgepompt. Daarnaast zorgen hoge

concentratie adrenaline voor vaatvernauwing en hoge concentraties noradrenaline voor

vaatverwijding. Hierdoor is het mogelijk de bloedsomloop te sturen naar de spieren die,

gezien de situatie, het hardst nodig zijn.

Aangetoond is dat mensen die belangrijke presentaties moeten houden soms een hartslag van

160 p/min hebben. Een prima hartslag om hard te lopen maar het helpt degene die de

presentatie verzorgd weinig bij de uitdaging waar deze zich voor gesteld ziet. Personen met

een goede lichamelijke, maar ook een goede psychische, conditie kunnen dit uitstekend

verwerken.

Niet iedereen is even gevoelig voor stress. De een gaat bij het minste geringste door de

knieën, een ander houdt het (on)waarschijnlijk lang vol. In het eerste geval kan sprake zijn

van een laag incasseringsvermogen voor stress. In het tweede geval kan sprake zijn van een

hoog incasseringsvermogen.

Dat de een meer kan incasseren dan de ander wordt bepaald door het verschil in draagkracht

en draaglast. Wanneer de draaglast de draagkracht overstijgt wordt het individuele evenwicht

verstoort. Deze verstoring leidt tot klachten als overspannenheid, depressie en uiteindelijk

een gevoel van opgebrand zijn.

Een steeds hogere draaglast levert reacties op van de psyche en heeft een negatieve invloed

op de persoon, de relatie en het werk.

Veelal is niet in een keer sprake van een te hoge draaglast, vaak wordt de druk langzaam te

hoog. Dit komt doordat we steeds hogere eisen aan onszelf en anderen stellen, door de wijze

waarop we onze gedachten vormen en doordat we simpelweg geen NEE

kunnen/willen/durven zeggen.

2. Burnout.

Onze geweldsorganisatie karakteriseert zich door een forse werklast, weinig mogelijkheden

om die last enigszins te reguleren, een voortdurend vereiste hoge concentratie met aandacht

voor detail en veelvuldige interpersoonlijke en interculturele contacten.

Doordat we geen grenzen stellen ervaren we steeds meer moeite om aan de verwachtingen en

verlangens van onszelf en van de (werk)omgeving te voldoen. Een van de oorzaken voor deze

‘grenzeloosheid’ wordt gevormd door gezagsverhoudingen en persoonlijke doelen maar ook

door het teveel begrip hebben voor de eisen die worden gesteld.

Teveel begrip kan het sluiten van compromissen in de hand werken. Dit leidt, in combinatie

met misplaatste tolerantie (ook wel loyaliteit genoemd), onherroepelijk tot een te hoge

draaglast en uiteindelijk tot overspannenheid of burnout.

Uitspraak van een werknemer:

“Pas toen ik thuis zat merkte ik, en mijn omgeving, hoe slecht ik eraan toe was. Ik was

agressief, cynisch en geïrriteerd. Ik had een identiteitsverandering ondergaan. Altijd was ik

ondernemend en energiek geweest. Daarna zat ik als een zombie thuis in de stoel”.

Na jarenlang perfect functioneren met vaak hoog idealistische motieven gaat de scherpte

ervan af. Het werk wordt een werklast en door onverschilligheid en onoplettendheid worden

fouten gemaakt. Vanaf een moment in het proces dat een houdingsverandering bij de persoon

plaatsvindt kan men spreken van burnout.







Burnout, ofwel opgebrand, onderscheidt zich van overspannenheid door ongewone

vermoeidheid en door emotionele uitputting, die zich uit in vervlakking en cynisme. Mensen

die zich richting burnout aan het begeven zijn, krijgen in verhoogde mate last van

slaapproblemen, uitputting, hoofdpijn, kortademigheid, irritatie en een lage

frustratietolerantie.

Hoe kan de werknemer daarin worden gevoed?

In de het mission statement van de KL en in militaire media lezen we vaak over termen als

professionalisme, flexibel, begripvol en loyaal.

Dit (professionalisme, flexibel, begripvol en loyaal) schijnt op het personeel van de

krijgsmacht van toepassing te zijn.

Helaas blijkt de wijze waarop wij met onszelf en elkaar menen te moeten omgaan vaak te

leiden tot stress, overspannenheid of burnout. Het niet willen/kunnen/durven aangeven van

grenzen of niet ‘nee’ willen/kunnen/durven te zeggen is hieraan vaak debet. Te veel van jezelf

eisen en teveel van jezelf moeten, zijn voldoende ingrediënten om jezelf een ziekmakend proces

in te helpen.

Eruit komen kan.

Om te beginnen kunnen doelen en verwachtingen in de werksituatie beter op elkaar worden

afgestemd. Het stellen van grenzen is van groot belang. Wil je dat aan? Kun je dat aan? Durf je

dat aan?





Druk, druk, druk ....

Documents

Transcript of Druk, druk, druk ....