Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag...

21
1 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 Draai- boek ‘Ontdekkingsreis door kinderboekenland’ I N F O R M A T I E V E B O E K E N P R E N T E N B O E K E N B E R G B O E K E N B O S F I C T I E B O S STRIPS TONEELLEZEN Luister- boekenmeer Rijmrivier VERHALEN- BUNDEL G E D I C H T E N G E B E R G T E Informatieve boeken Boeken over vroeger Verhalenbundel Moppenboek Zoekboeken Detectives Dagboekdorp Samenlezen Science Fiction Stripstad Voorlezen Poëzie Jeugdroman

Transcript of Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag...

Page 1: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

1 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016

Draai-boek

‘Ontdekkingsreis door kinderboekenland’

I NF

OR

MA

TI E

VE

BO

EK

EN

PR

EN

TE

NB

OE

KE

NB

ER

G

B O E K E N B O S

FIC

TI E

BO

S

S T R I P S

T O N E E L L E Z E N

Luister-boekenmeer

R i j m r i v i e r

V E R H A L E N -

B U N D E L

G E D I C H T E NG E B E R G T E

Informatieve

boeken

Boeken

over vroeger

Verhalenbundel

Moppenboek

Zoekboeken

Detectives

Dagboekdorp

Samenlezen

Science

Fiction

Stripstad

Voorlezen

Poëzie

Jeugdroman

Page 2: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

WWW.LANDVANLEZEN.NL2 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016

Toepassingsweken 3

Het thema: ‘Ontdekkingsreis door kinderboekenland’ 3

Voorbereiding (minimaal twee weken van tevoren) 3

Benodigde materialen 3

Maandag: Boekenproeverij 4

Dinsdag: Informatieve boeken 5

Woensdag: Boeken over vroeger (historische fictie) 6

Donderdag: Poëzie 7

Vrijdag: Verrassende ontmoetingen met boeken 8

Toelichting boeksoorten met voorbeelden 9

Landkaart 11

Menu boekenproeverij 13

Leeslijst ‘Boekentips aan mezelf’ 15

Boekpromotieformulier 17

Tekstideeën voor verrassende boekenontmoetingen 19

Bijlage 1:

Bijlage 2:

Bijlage 3:

Bijlage 4:

Bijlage 5:

Bijlage 6:

Inhoud

Page 3: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

3 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

Het thema: ‘Ontdekkingsreis door kinderboekenland’Als volwassenen een boek voor zichzelf zoeken, weten ze meestal precies wat ze willen lezen. De een leest alle boeken van een schrijver, de ander gaat voor luisterboeken, en weer een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want ook kinderboeken zijn er in allerlei soorten en maten, en juist het jong proeven van die diversiteit biedt kinderen de kans om onverwachte ontdekkingen te doen. In deze toepassingsweek gaat u met de kinderen op ontdekkings-tocht door kinderboekenland. De kinderen maken kennis met boek- en tekstsoorten waar ze misschien nog nooit van gehoord hebben, en worden geprikkeld om eens iets anders te kiezen dan ze gewend zijn. De activiteiten in dit draai-boek zijn geschikt voor snelle, gemiddelde en zwakke lezers. Open de deuren naar een nieuw leesavontuur!

Voorbereiding (minimaal twee weken van tevoren)Lees dit hele draaiboek een keer door, zodat u weet wat de bedoeling is. Plan elke dag vaste tijden in waarop u met de activiteiten aan de slag gaat. Bijvoorbeeld ’s ochtends een half uur en aan het eind van de dag een half uur. Meer is natuurlijk altijd goed.

Zorg dat u alle geadviseerde boeken uit de bijlage in vol-doende mate in de klas heeft liggen. Soortgelijke boeken zijn ook goed, als het aanbod maar groot en gevarieerd is. Heeft u de titels niet in de schoolbieb staan, dan kunt u ze nu nog aanvullen via de plaatselijke bibliotheek of bestellen. Het gaat tijdens deze week om genieten van boeken, dus zorg ervoor dat elke leerling tijdens de toepassingsweek boeken op zijn eigen niveau of een of twee niveaus lager kan lezen. Van sommige boeken is een hele serie verschenen.In dat geval is het aan te raden om zoveel mogelijk te kiezenvoor deel 1, als er een volgorde in zit. Mooi als kinderen in deze toepassingsweek nieuwsgierig worden naar de rest van de serie!

Benodigde materialen Van elke boek- of tekstsoort ruim voldoende boeken om

uit te kiezen. Elke dag wordt 1 soort boeken behandeld. Zie de tiplijst in de bijlage ter inspiratie.

Benodigdheden voor de inrichting van de boekenproeve-rij maandag: tafelkleedjes, presenteerblaadjes of grote borden, eventueel een koks- of ober-oufit voor uzelf. Eventueel kunt u ook een uithangbord maken.

Eventueel: Zitzakken, kussens, lakens etc. voor het creë-ren van gezellige leeshoeken in de klas voor dinsdag tot en met vrijdag.

Gekleurde cirkels voor de boekenwurm op dinsdag, minimaal 2 voor elke leerling. Bijlage 3, 4 en 5 uitprinten: minimaal 1 per leerling per bijlage

(Groot formaat) post-its en 3 vellen papier op groot formaat voor de recensiemuur op donderdag.

Bruin inpakpapier en een dikke stift voor de boeken-ontmoeting op vrijdag.

ToepassingswekenBehalve toepassingslessen kent Estafette ook toepassingsweken. 4 keer per jaar kan een toepassingsweek worden

ingepland, eventueel uit te breiden tot een periode van 2 weken. Bekijk hiervoor de jaarplanning van uw regio:

http://www.estafette-lezen.nl/jaarplanning. In de toepassingsweken is het geven van gerichte leesinstructie even niet

zo belangrijk. Het gaat er in deze weken vooral om dat leerlingen veel gelegenheid krijgen voor vrij lezen, dat ze de

verworven leesvaardigheid toepassen, dat ze met elkaar over boeken praten en dat ze leeservaringen uitwisselen.

Met dit Land van Lezen draaiboek kunt u direct aan de slag met een mooie Toepassingsweek, waarin (u en) uw leerlingen

weer helemaal geïnspireerd raken!

Page 4: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

4 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

1. Neem ruim de tijd voor deze activiteit. Richt voor het weekend of maandagochtend vroeg de schoolbieb of het klaslokaal in stijl in: als een restaurant met tafeltjes en kleedjes, eventueel nog met een uithangbord erbij: ‘Restaurant De Leeslekkerbek’ bijvoorbeeld. Verwelkom de kinderen in stijl: zet een koksmuts op of verkleed u als ober!

2. In bijlage 3 vindt u een speciale menukaart die uw leer-lingen tijdens de boekenproeverij kunnen invullen. Ze mogen deze menukaart houden zodat ze later nog eens terug kunnen kijken welke boeken ze hebben ‘geproefd’ en welke ze willen uitlezen. Leg stapeltjes boeken op serveerschalen of grote borden en serveer ze uit in drie rondes: voorgerecht, hoofdgerecht en toetje. Eventueel kunt u net als bij echte restaurantgerechten beginnen met dunne boeken, daarna wat dikkere boeken en weer afsluiten met dunne boeken. Zorg dat het aanbod zo ge-varieerd mogelijk is. Kies boeken die de rest van de week ook aan bod komen, en boeksoorten die niet expliciet aanbod komen. Bekijk ter inspiratie de tiplijst in bijlage 1.

3. Uw leerlingen proeven van de uitgeserveerde boeken en noteren in hun menu wat ze hebben geproefd en wat ze ervan vonden. De kinderen noteren deze week elke dag welke boeken ze leuk vonden. Vrijdag mogen ze een boek kiezen dat ze graag uit willen lezen. Houd hier rekening mee als u boeken bij de bibliotheek heeft geleend.

4. ’ s Middags bespreekt u de activiteit na. Begin met het maken van een woordweb op het digibord. Leg uit dat er heel veel verschillende soorten boeken zijn. ‘Strips’ en ‘prentenboeken’ bijvoorbeeld. Laat de kinderen nog wat voorbeelden bedenken. Vooral in de middenbouw is dit een pittige activiteit. Zorg daarom dat u veel ver-schillende voorbeelden in de klas heeft liggen voor het maken van dit woordweb. Laat een boek zien, vertel er iets over (‘het speelt zich 100 jaar geleden af’ of ‘er staan veel plaatjes in’) en vertel wat voor soort boek dit is (historische jeugdroman, prentenboek). In bijlage 1 vindt u een overzicht van veel voorkomende soorten en tekstsoorten, met voorbeelden van boeken. Laat de kinderen hun ingevulde menukaarten van die ochtend erbij houden. Wie heeft er een boek gelezen dat hierbij past? Kan hij/zij iets over dit boek vertellen? Sla het woordweb op, u heeft het later weer nodig. Laat dan de landkaart zien (bijlage 2), en laat zien dat hier de ‘reisroute’ van deze week op staat. Hang de kaart op in het lokaal of op de deur. Het gaat er vooral om dat de kinderen begrijpen dat er heel veel verschillende soorten boeken zijn. Wanneer je het ene boek niet leuk vindt, kun je kijken of je een ander soort boek misschien wel leuk vindt!

5. Deel nu de leeslijsten uit (bijlage 4). Leg uit dat we deze week van verschillende soorten boeken gaan ‘proeven’ (maar niet meer in het restaurant, gewoon in de klas). Elke dag mogen de kinderen hun leeslijst aanvullen met nieuwe ‘boekentips aan zichzelf’. Geef ze even de tijd om hun eerste boek(en) te noteren, aan de hand van de inge-vulde menukaarten. Ze mogen ook boeken noteren waar ze niet zelf aan begonnen zijn, maar waar ze nieuwsgierig naar zijn geworden doordat iemand anders er enthousiast over was.

Morgen gaan de kinderen op reis

naar informatieve boeken.

Richt voor morgen het klaslokaal in met gezellige lees-hoeken als u dat nog niet gedaan heeft. Leg zitzakken neer, ‘bouw’ een hut van lakens, leg grote kussens neer, sleep een bankje van elders in het gebouw uw lokaal in.

Maandag: Boekenproeverij We beginnen de reis met een boekenproeverij. We hebben tenslotte proviand nodig voor onderweg.

Page 5: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

5 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

1. Pak het woordweb er weer bij. Vertel dat jullie vandaag informatieve boeken gaan lezen. Wat zijn dat eigenlijk? (Boeken die gaan over iets in de werkelijkheid. Het is geen verzonnen verhaal, maar echt gebeurd, of echt waar). Wie kan daar voorbeelden van noemen. Wie lijkt het leuk om informatieve boeken te lezen? Wie niet? Waarom?

2. Iedereen mag een boek komen uitzoeken en zelfstandig gaan lezen op een plek in de klas naar keuze.

3. Laat de kinderen ’s middags weer verder lezen in hun gekozen boek, of een ander boek kiezen als ze deze niet leuk vinden. Leesplezier staat voorop!

4. Geef ze aan het eind een rond, gekleurd velletje papier. Laat de kinderen noteren: titel van het boek, hun eigen naam en hun beoordeling op een schaal van 1-5. Laat ze op de achterkant hun beoordeling kort toelichten. Hang de boekenwurm op, en noteer op de eerste cirkel welk soort boek vandaag behandeld is: informatieve boeken. Hang ze op zodat er een ‘boekenwurm’ (of, voor de bovenbouw: een recensierups’) ontstaat.

5. Laat de leerlingen langs de boekenwurm lopen, en de recensies lezen. Welke recensie valt op? Worden ze geprikkeld om zelf ook een bepaald boek te gaan lezen?

6. Laat de kinderen hun leeslijst aanvullen met boeken die ze uit willen lezen of waar ze nieuwsgierig naar zijn geworden door de beoordeling van anderen.

7. Stel nog eens de vraag wie het lezen van informatieve boeken leuk vindt of juist niet. Is hun mening sinds vanochtend veranderd? Hoe komt dat?

Morgen

komen de kinderen

aan bij boeken

over vroeger.

Dinsdag: Informatieve boeken Vandaag komen we aan bij de informatieve boeken: non-fictie voor kinderen.

Page 6: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

6 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

1. Vandaag reizen we terug in de tijd. We gaan boeken over vroeger lezen. Pak het woordweb er weer bij. Boeken over vroeger spelen zich af in het verleden. Soms 100 jaar geleden, soms wel duizenden jaren! Boeken over vroeger zijn er in vele soorten en maten. Er zijn veel boeken die spelen in de tweede wereld-oorlog, maar er komen nog veel meer onderwerpen in voor: de romeinen bijvoorbeeld, de watersnoodramp, kunstenaars, ridders, het leven in de prehistorie en nog veel meer. Je kunt een verhaal lezen over iemand die in die tijd gewoond kan hebben (Spion voor de prins, van Hennie Molenaar). Maar de hoofdpersoon kan zijn ver-haal ook vertellen in dagboekvorm (Dagboek van Anne Frank: non-fictie, of grappige fictie: Nurdius Maximus). Ook zijn er strips die zich ver in het verleden afspelen (Asterix en Obelix) en zelfs strips die tegelijk een bedacht dagboek zijn van een persoon die echt geleefd heeft (Schetsboek van Jeroen Bosch, van Annemarie Bon). Laat de boeken meteen ook zien om kinderen te inspi-reren! Wie heeft er weleens een boek gelezen dat zich in het verleden afspeelde? Wat vond hij/ zij daarvan?

2. Iedereen mag een boek komen uitzoeken en zelfstandig gaan lezen.

3. Laat de kinderen ’s middags weer verder lezen in hun gekozen boek, of een ander boek kiezen als ze deze niet leuk vinden. Leesplezier staat voorop!

4. Geef aan het eind elke leerling een boekpromotiefor-mulier (bijlage 5) waarop ze een boek kunnen noteren dat ze aan anderen zouden aanraden. Op het formulier kunnen de kinderen de hoofdpersoon van het boek tekenen. Hieruit kunnen andere kinderen al snel op-maken in welke tijd het boek ongeveer speelt. Als een leerling echt geen enkel boek vandaag leuk vond, dan mag hij op de achterkant van zijn formulier noteren wat hij niet leuk vond aan de boeken van vandaag.

5. Hang alle formulieren op aan een muur of aan een waslijn door de klas, ook die van leerlingen die op de achterkant hebben gezet dat ze geen enkel boek leuk vonden. Laat de leerlingen langs de boekpromotie-formulieren lopen. Welke aanbeveling valt ze op?Worden ze geprikkeld om zelf ook een bepaald boek te gaan lezen?

6. Laat de kinderen hun leeslijst aanvullen met boeken die ze uit willen lezen of waar ze nieuwsgierig naar zijn geworden door de beoordeling van anderen.

7. Stel nog eens de vraag wie het lezen van historische boeken leuk vindt of juist niet. Is hun mening sinds vanochtend veranderd? Hoe komt dat?

8. Doe alle (positieve) boekpromotieformulieren in een map en leg de map in de bibliotheek of in de klas op een duidelijke plek. Kinderen kunnen hierin bladeren als ze even niet meer weten wat ze moeten lezen.

Morgen

komen we aan bij

het land van

de gedichten: poëzie.

Woensdag: Boeken over vroeger (historische fictie)

Vandaag maken we een reis in de tijd, met boeken over vroeger.

Page 7: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

7 © Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

1. Vandaag staat er poëzie op het programma. Pak het woordweb er weer bij. Poëzie is een mooi woord voor gedichten, of versjes, maar ook teksten die niet per sé rijmen maar wel een bijzondere vorm hebben, zoals haiku’s. Vaak zijn ze grappig, soms ontroerend, en ook de tekeningen zijn vaak heel bijzonder, zoals bij Joke van Leeuwen. Wie heeft er weleens een boek met ge-dichten gelezen? Wat vond hij/ zij daarvan? Rijmden de gedichten? Laat wat voorbeelden zien (ter inspiratie zie bijlage 1) en draag een paar gedichten voor. Of laat dit filmpje zien van Edward van de Vendel die voordraagt uit ‘Superguppie is alles’: http://bit.ly/superguppie Of https://www.youtube.com/watch?v=MziEKbU0plk tot de 45e seconde. Uit deze voorbeelden blijkt ook duidelijk dat gedichten nog meer gaan leven als ze expressief worden voorgedragen. Bespreek de filmpjes na: is er verschil in leestempo door het gedicht heen, hoe belangrijk zijn de stiltes tussendoor?

2. Iedereen mag een boek komen uitzoeken en zelfstandig gaan lezen.

3. Laat de kinderen ’s middags weer verder lezen in hun gekozen boek, of een ander boek kiezen als ze deze niet leuk vinden. Leesplezier staat voorop!

4. Hang ondertussen een groot vel papier aan de muur. Zet bovenaan het vel: ‘Ik raad dit boek aan’, of plaats een grote smiley. Hang er nog een vel papier naast: ‘Dit boek gaat wel’ of een neutrale smiley. Een derde vel papier krijgt de titel ‘Dit boek was niet leuk’ of een negatieve smiley. Dit is de recensiemuur.

5. Geef elke leerling een paar geeltjes en laat ze de titel van het boek dat ze aan het lezen zijn noteren. Laat ze vervolgens noteren wat ze er zo mooi aan vinden, of juist niet, en hun naam. Laat ze hun recensie ophangen op de juiste plek op de recensiemuur.

6. Laat alle leerlingen langs de recensiemuur lopen, en de recensies lezen. Welke valt op? Worden ze geprikkeld om zelf ook een bepaald boek te gaan lezen?

7. Laat de kinderen hun leeslijst aanvullen met boeken die ze uit willen lezen of waar ze nieuwsgierig naar zijn geworden door de beoordeling van anderen.

8. Stel nog eens de vraag wie het lezen van poëzie leuk vindt of juist niet. Is hun mening sinds vanochtend veranderd? Hoe komt dat?

Morgen ontmoeten we

op onze reis een vreemdeling.

We hebben verrassende

ontmoetingen met boeken.

Bereid u hier vandaag nog op voor, als u dat nog niet gedaan heeft: pak een flinke stapel boeken in in bruin pakpapier. Zorg dat u voor deze activiteit vooral ook boeken kiest uit boek- en tekstsoorten die deze week niet expliciet aan bod zijn gekomen. Ook kunt u boeken gebruiken die niemand heeft gekozen gedurende de week. Schrijf op elk boek een korte zin of kreet die op een mysterieuze manier het boek omschrijft. In bijlage 6 vindt u hiervan tal van voorbeelden met concrete boekentips. Maar u kunt natuurlijk ook uw fantasie de vrije loop laten.

Donderdag: Poëzie Vandaag strijken we neer bij Poëzie.

Page 8: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 20168 WWW.LANDVANLEZEN.NL

1. Leg uit wat de bedoeling is. Op alle boeken staat iets waaruit je een beetje kan opmaken wat voor boek het is, of waar het over gaat. Iedereen mag om te beginnen 1 boek uitkiezen en dat gaan lezen.

2. Als ze het boek echt niet leuk vinden mogen ze het weer weg leggen. Dit boek doet niet meer mee aan de ontmoetingen. Zorg dus dat u ruim voldoende boeken heeft ingepakt!

3. Laat de kinderen ’s middags weer verder lezen in hun gekozen boek, of een ander boek kiezen als ze deze niet leuk vinden. Leesplezier staat voorop!

4. Laat elke leerling het boek dat ze het leukst vonden even bij zich houden.

5. Laat ze een paar dingen noteren die ze leuk vonden aan het boek, en wat voor soort boek dat ze denken dat dit is. Loop rond en help waar nodig, vooral met de laatste vraag: wat voor soort boek is dit?

6. Laat de kinderen nu aan hun buurman vertellen met welk boek ze een leuke ontmoeting hebben gehad, en waarom het zo’n leuke ontmoeting was. Is het een aan-rader? Wat voor soort boek was dit? Wissel daarna om en maak nieuwe paren, als daar tijd voor is.

7. Wie heeft een leuke tip gekregen? Geef een paar kinde-ren het woord: welk is ze aangeraden?

8. Laat de kinderen hun leeslijst aanvullen met boeken die ze uit willen lezen of waar ze nieuwsgierig naar zijn geworden door de beoordeling van anderen.

We zijn aan het eind gekomen van

de Kinderboekenreis.

Bespreek de week nog even na. Welk soort boeken vonden ze het leukst? Op het laatste station bekijken de kinderen hun leeslijst en kiezen ze één boek uit dat ze de komende tijd willen uitlezen, en zo mogelijk meteen mee naar huis kunnen nemen.

Vrijdag: Verrassende ontmoetingen met boeken Vandaag ontmoeten we op onze reis een vreemdeling. We weten vooraf niet wat voor boeken we gaan lezen.

Page 9: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL9

Tip: gebruik het boekenfilter op www.landvanlezen.nl voor nog veel meer inspiratie. Zoek bijvoorbeeld op ‘Informatief boek’ of ‘Verhalenbundel’ in combinatie met jaargroep voor relevante kinderboekentips voor uw klas.

Jeugdroman Kinderboeken met een verhaal-lijn, waarin een hoofdpersoon meestal een probleem (het ‘conflict’) moet oplossen. Fictie.

Kruistocht in spijkerbroek, Sjakie en de chocoladefabriek en Alice in Wonderland, zijn goede voorbeelden van bekende jeugd-romans.

Boeken over vroeger (Historische fictie)Boeken over vroeger spelen zich af in het verleden. Boeken over vroeger kunnen een waardevolle extra dimensie toe-voegen aan de geschiedenislessen.

Buiten is het oorlog, van Janny van der Molen en Bommen op ons huis van Martine Letterie zijn voorbeelden van historische fictie.

Science fictionVerhalen waarin een mogelijke toekomst of verzonnen technologische ontwikkelingen worden beschreven noemen we science fiction. Vaak wordt science fiction in één adem genoemd met fantasy, dat zich juist in het verleden lijkt af te spelen. Hierin komen allerlei verzonnen wezens voor en vaak ook magie.

Het verdwenen geluid van Marcel van Driel is een goed voorbeeld van science fiction voor kinderen waarin verzonnen technologie voorkomt.

Dagboeken Het dagboek is een bijzondere vertelvorm waarin de hoofd-persoon de lezer een heel direct kijkje in zijn of haar leven geeft.

Het dagboek is bij uitstek een genre dat zowel terug te vinden is in fictie (Het leven van een loser van Jeff Kinney) als in non-fictie (Dagboek van Anne Frank). Ook het weblog valt binnen dit genre: Weblog van een antiheld van Annemarie Bon.

StripsHet lezen van strips stond lange tijd in een kwaad daglicht. Dat was toch niet echt lezen? Tegenwoordig weten we wel beter. Het is wel goed om het lezen van strips af te wisselen met ‘gewone’ kinderboeken, maar de strip is een volwaardig genre binnen de kinder- en jeugdliteratuur.

Wist u dat er ook strips zijn voor beginnende lezers? Kinderen in groep 3 en 4 maken op deze manier al kennis met verschillende tekstsoorten. De afbeeldingen ondersteunen de tekst nog meer dan in ‘gewone’ boeken voor be-ginnende lezers. Bijvoorbeeld in Piet en Riet hebben een geheim, van Martine Letterie.

PoëzieGedichten, versjes en rijmpjes: allemaal poëzie. Er wordt met taal en ritme gespeeld, en vaak zit er ook humor in.

Speciaal voor kinderen in groep 3 is er de serie Boeken vol versjes. De serie bevat versjes op maat bij iedere kern in Veilig leren lezen. Bijvoorbeeld Ik zing, van Maria van Eeden. Ook leuk zijn de gedichten van Superguppie, van Edward van de Vendel, voor wat oudere kinderen.

Toelichting boeksoorten met voorbeelden

Psst,Riet!

Pok.

ssst.

Piet en Riethebben een geheim

Martine Letterie en Rick de Haas

Bijlage 1

Page 10: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL10

PrentenboekenPrentenboeken, de naam zegt het al, bevatten veel illustra-ties. De prenten zijn hierin belangrijker dan de tekst. Soms bevatten ze zelfs helemaal geen tekst. Er zijn veel prachtige prentenboeken op de markt die je echt eye-candy kunt noemen.

Jaarlijks reikt het CPNB prijzen uit aan de beste en mooiste kinderboeken. Penselen en Paletten zijn bedoeld voor de mooist geïllustreerde boeken van resp. Nederland-se en niet-Nederlandse illustratoren. Op www.landvanle-zen.nl kunt u via het vrije zoekveld rechtsboven bijvoor-beeld zoeken op ‘gouden penseel’ om zo een mooi overzicht te krijgen van de winnaars. Monsterboek van Alice Hoogstad won Het Gouden Penseel van 2015.

SprookjesSprookjes zijn van oorsprong mondeling overgeleverde volksverhalen met een zekere moraal. In de loop van de tijd worden de verhalen vaak aangepast aan de tijdgeest van dat moment. Fabels zijn sprookjes met dieren in de hoofdrol.

De wedstrijd van schildpad en haas van Rian Visser is een moderne versie van de beroemde fabel van Aesopus van ruim 2500 (!) jaar geleden.

DetectivesIn een detective draait alles om het oplossen van een raad-sel of een misdaad. Ook voor kinderen zijn er spannende detectives op de markt.

Sam Schoffel (van Paul van Loon), meesterspeurder, lost tegen betaling van twee chocoladerepen, alle myste-ries op.

(Gebaseerd op een) waargebeurd verhaalWaargebeurde verhalen en verhalen die gebaseerd zijn op feiten zijn geschreven als een ‘gewoon’ verhaal. Het gege-ven dat het echt gebeurd is, voegt iets extra’s toe aan de leesbeleving.

de boeken in de serie Nieuws! zijn allemaal gebaseerd op een krantenbericht dat ook in het boek is afgedrukt. Elke betrokkene vertelt zijn kant van het verhaal, waardoor uw leerlingen een complexe werkelijkheid ontdekken. Ideaal voor een (klassikale) boekbespreking.

Page 11: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL11

Print de landkaart op de volgende pagina op A3 formaat en in kleur uit. Hang de kaart op de deur van het klaslokaal of prominent in de klas. Doe dit NA het maken van het woordweb op maandag.

Bijlage 2

Page 12: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

INFORMATIE

VE

BO

EK

EN

PR

E NT E N B O E K E N B E R G

BO

EK

EN

BO

S

FICTIEBO

S

ST

RIP

S

TO

NE

EL

LE

ZE

N

Luister-

boeke

nmeer

Rijmrivie

r

VE

RH

AL

EN

-

BU

ND

EL

GE

DI C

HT

EN

GE

BE

RG

TE

Info

rma

tie

ve

bo

ek

en

Bo

ek

en

ove

r vro

eg

er

Ve

rha

len

bu

nd

el

Mo

pp

en

bo

ek

Zo

ek

bo

ek

en

De

tec

tive

s

Da

gb

oe

kd

orp

Sa

me

nle

ze

n

Sc

ien

ce

Fic

tio

n

Str

ipsta

d

Vo

orl

eze

n

Po

ëzie

Je

ug

dro

ma

n

Page 13: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

13 WWW.LANDVANLEZEN.NL© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016

Bijlage 3

Page 14: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

VoorafVooraf heb ik geproefd van:

Omdat:

HoofdgerechtNu heb ik geproefd van:

Omdat:

ToetjeTenslotte heb ik geproefd van:

Omdat:

Menu boekenproeverij

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016

Page 15: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

Bijlage 4

15

Page 16: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

In deze boeken heb ik al een beetje gelezen, en wil ik nog uitlezen:

Titel:

Schrijver:

Want:

Titel:

Schrijver:

Want:

Titel:

Schrijver:

Want:

Deze boeken wil ik weleens proberen (tips van anderen):

Titel:

Schrijver:

Want:

Titel:

Schrijver:

Want:

Titel:

Schrijver:

Want:

Leeslijst ‘Boekentips aan mezelf’

Page 17: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

Bijlage 5

17

Page 18: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL

Boekpromotieformulier

Hoi

Ik heb net het boek uit.

Dit boek moet je ook lezen!

Het is

grappig

spannend

mooi

verdrietig

fantastisch

De hoofdpersoon is

en ziet er zo uit:

Laat je me weten hoe jij het vindt?

Groetjes,

Page 19: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL19

Met het boekenfilter op www.landvanlezen.nl kunt u eenvoudig zoeken op een combinatie van leeftijd en AVI niveau zodat u ook uw snelle en zwakke lezers een keur aan passende actuele titels kunt aanbieden.

‘Speuren, speuren ... opgespoord!’Detectives:

Sam schoffel Paul van Loon

‘Plaatjes met praatjes’Strips:

Donald DuckSuske en Wiske

Wist u dat er ook strips zijn voor beginnende lezers? Kinderen in groep 3 en 4 maken op deze manier al kennis met verschillende tekstsoorten. De afbeeldingen onder-steunen de tekst nog meer dan in ‘gewone’ boeken voor beginnende lezers. Heeft u groep 4? Deze strips zijn ge-schreven op M4 en E4:

Robot Rikko knapt het op! Jan Paul Schutten

Het nieuwe meisje Michiel van de Vijver

Ridder JesseDaniëlle Schothorst

‘Een bekende sport met een bal’Boeken over voetbal:

FC Buurt krijgt vleugelsEls Rooijers

Weet jij alles over voetbal?(voor zwakke lezers) Peter Smit

Gek op voetbal Dirk Nielandt

‘Bzzzz, kgrgrkgrrr….. ‘Boeken waarin geluid een rol speelt:

OpgejaagdDirk Nielandt

Rare geluidenMariken Jongman

Tekstideeën voor verrassende boekenontmoetingen

In deze bijlage vindt u ideeën voor korte omschrijvingen die u op de ingepakte boeken kunt noteren. Maar u kunt ook

zelf iets bedenken natuurlijk. Van sommige boeken is een hele serie verschenen. In dat geval wordt deel 1 van de serie

getipt. Mooi als kinderen in deze toepassingsweek nieuwsgierig worden naar de rest van de serie!

Eventueel kunt u de boeken die geschikt zijn voor uw zwakke lezers of juist voor snelle lezers voorzien van een gekleurde

stip op de verpakking. Zeg er wel bij dat iedereen alles mag kiezen wat hij wil! Zorg er daarom voor dat er ruim voldoende

ingepakte boeken zijn voor alle leerlingen, ook uw zwakke lezers.

Bijlage 6

Page 20: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL20

‘Dat kan écht (nog) niet!’Science Fiction:

Robot op holMarcel van Driel

‘Er was eens een jongetje’Sprookjes met een jongen in de hoofdrol:

Ridders van de ronde keukentafel (voor zwakke lezers)Mark Tijsmans

Het beest van BoebalimJozua Douglas

‘Dit wist je nog niet!’Informatieve boeken:

DinosaurussenVan Alain M. Bergeron, Michel Quintin

Reis door … SurinamePeter Vervloed

‘Een doordenker’Filosofie voor kinderen:

Mijn toekomst - Hoe ziet die eruit?Van de Universiteit van Tilburg

‘Dat klinkt goed’ Met muziek in de hoofdrol:

Popster vermist Bies van Ede

Een tien voor talent (voor zwakke lezers) Jolanda Horsten

De gesprongen snaar (voor zwakke lezers)Els Hoebrechts

‘Goed kijken!’Zoekboeken. Ook beschikbaar voor midden- en boven-bouw! Bijvoorbeeld:

Pierre de doolhofdetectiveChihiro Maruyama

F.C. De Kampioenen - Knotsgek zoekboekHec Leemans

De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen Andy Griffiths & Terry Denton

‘Niet voor zwakke zenuwen’Spannende boeken:

Griezelbus (Er is ook een versie speciaal geschikt voor zwakke lezers: isbn 9789048717590)Paul van loon

De duivelsvork Suzette Boyer

De ridders van de ronde keukentafel

Page 21: Draaiboek LvL estafette2 - Land Van Lezen · 2019. 7. 25. · een ander leest graag verhalenbundels. Ook kinderen kiezen vaak voor meer van wat ze al kennen. En dat is jammer. Want

© Uitgeverij Zwijsen B.V. Tilburg, 2016 WWW.LANDVANLEZEN.NL21

‘Do you speak English?’Engelstalige boeken (speciale uitgaven voor het Nederlands basisonderwijs):

Bad weather Georgien Overwater

The Clockwork Dragon Jonathan Emmett

Puppy Academy: Scout and the sausage thief Gill Lewis

‘LOL’Humor:

De regels van FloorMarjon Hoffman

Het dagboek van Nurdius Maximus Tim Collins

‘Waf! Miauw! Oink oink!’Boeken met dieren in de hoofdrol:

Dier in nood Liliana Erasmus

Help, een monstermuis! Wouter Kersbergen De zwijnenbende Jan Paul Schutten

De vliegende cavia (voor snelle lezers)Rian Visser

‘Verkassen’Boeken over verhuizen:

Trek je eigen planArend van Dam

Krinkel (voor snelle lezers)Annemarie van den Brink

Rare zomer (voor snelle lezers)Alice Hoogstad

Mees Kees gaat verhuizenMirjam Oldenhave