Dr. Johan van Veen

9
Dr. Johan van Veen Profesor visitante, Centro Investigaciones Apícolas Tropicales, Universidad Nacional de Costa Rica La importancia de los árboles nativos como fuentes de polen y provedores de cavidades para anidar para las abejas sin aguijón (Apidae; Meliponini). L. Sánchez, I. Aguilar, J.W. van Veen

description

La importancia de los árboles nativos como fuentes de polen y provedores de cavidades para anidar para las abejas sin aguijón (Apidae; Meliponini). L. Sánchez, I. Aguilar, J.W. van Veen. Dr. Johan van Veen - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Dr. Johan van Veen

Page 1: Dr. Johan van Veen

Dr. Johan van VeenProfesor visitante, Centro Investigaciones Apícolas

Tropicales, Universidad Nacional de Costa Rica

La importancia de los árboles nativos como fuentes de polen y

provedores de cavidades para anidar para las abejas sin aguijón

(Apidae; Meliponini).L. Sánchez, I. Aguilar, J.W. van Veen

Page 2: Dr. Johan van Veen

Polen colectado por Tetragonisca angustula

• Cuál es la fuente de polen?•Constancia floral durante el día?

MétodosEntre enero y abril (época seca): cada 15 díasMuestras de polen de abejas, arboles / plantas (referencia)

15 abejas de 3 colmenas a las 7.00 - 9.00 - 11.00Indice de Simpson para diversidad ecológica

Page 3: Dr. Johan van Veen

Resultados• T. Angustula colecto polen de 32 diferentes tipos de plantas con un mínimo del 5% presencia en las muestras.

Family Species Form Blossom Type

Acanthaceae Bravaisia intigerrima (Spreng.) Standl. árbol/ mediano ++

Anacardiaceae Anacardium excelsum (Bert. & Balb.) árbol/grande ++

Skeels.

Asteraceae Calea urticifolia (Mill.) DC. herbacea ++

Asteraceae Vernonia patens HBK. arbusto ++

Asteraceae Aster sp Herbacea -

Asteraceae Asteraceae type 1 Herbacea(generalmente) -

Bombacaceae Pseudobombax sp árbol/ grande +

Boraginaceae Cordia alliodora (Ruiz & Pavón) árbol/grande-mediano ++

Burseraceae Bursera simaruba (L.) Sarg. Árbol/pequeño -grande ++

Combretaceae Combretum fructicosum HBK. enredadera -

Fabaceae Gliricidia sepium (Jacq.) Steud. Walp. árbol/mediano -

Fabaceae Fabaceae type 25 Muchas formas +/-

Labiatae Hyptis suavelons L. Point Herbacea +

Lauraceae Ocotea veraguensis (Meissn.) árbol/grande +

Malpighiaceae Banipteriopsis sp Liana -

Ulmacea T. micrantra árbol/grande +

Myrtaceae Psidium guajaba L. arbusto/árbol pequeño -

Palmae Acromia vinifera Oerst. Árbol/grande +

Piperaceae Piper aduncum L. Herbacea-shrubby -

Piperaceae Piper marginatum Jacq. Herbacea-shrubby -

Polygonaceae Triplaris melaenodendrum (L.) Meissn. Árbol mediano/arbusto ++

Rutaceae Citrus sp arbusto -

Sapindaceae Sapindus saponaria L. árbol pequenõ o mediano ++

Sapindaceae Sapindaceae type 31 árbol grande ++

Sterculiaceae Guazuma ulmifolia Lam. Árbol pequeño-mediano ++

Tiliaceae Corchorus siliquosus L. arbusto -

++ floración masiva; + floración mediana; - flores solitarias

Page 4: Dr. Johan van Veen

• 25 species de polen fueron identificadas. 12 de ellos fueron de floraciones masivas, 7 de floraciones intermedias y seis de floraciones aisladas.

Guazuma ulmifolia, Sapindus saponaria y Trema micantra por muchas semanas.

Indice Simpson: 0.52 (valor intermedio).

Page 5: Dr. Johan van Veen

Arboles usados por las abejas sin aguijón para anidar

• Cuál son las especies arbóreas utilizadas por las abejas sin aguijón?

• Cuales son las diferencias entre un área boscosa y un área deforestada?

Métodos• Entre mayo y setiembre• Inventario árboles dbh > 20 cm (bosque 1 ha.), área

deforestada 5.8 ha.

Page 6: Dr. Johan van Veen

Resultados

Area bosque: 110 árboles > 20cm - 33 sp.27% Moraceae (Clarisia biflora)25% Acanthaceae (Bravaisia integerrima)DBH= 51.8 +/- 38.7 cm

Area deforestada:20 árboles / ha. > 20 cm 14 sp.54% Boraginaceae (Cordia alliodora)23% Fabaceae (Gliricidia sepium)DBH = 37.4 +/- 18.5 cm

Page 7: Dr. Johan van Veen

Los árboles utilizados: 5 familiasMoraceae, Anacardiaceae, Acanthaceae, Fabaceae y Sapindaceae.6 Especies asa en área de bosque, 5 especies en área deforestado.

Tree species Species of Stingless beesAnacardium excelsum Scaptotrigona pectoralisBravaisia integerrima Scaptotrigona pectoralisClarisia biflora Scaptotrigona pectoralis,

Oxytrigona mellicolor, Tetragoniscaangustula

Cordia alliodora Tetragona dorsalis ziegleri,Tetragonisca angustula,Nannotrigona testaceircornisperilampoides

Diphysa americana Tetragonisca angustulaFicus sp. Scaptotrigona pectoralis,

Melipona beecheiiFicus trachelosyce Tetragonisca angustulaGliricidia sepium Tetragonisca angustulaLonchocarpus lasiotropis Nannotrigona testaceircornis

perilampoidesMyrospermum frutescens Cephalotrigona capitata zexmeniaeTabebuia ochracea Cephalotrigona capitata zexmeniae

Page 8: Dr. Johan van Veen

0123456789

1011

Bign

oniaceae

Faba

ceae

Boragina

ceae

Anacardiacea

e

Moracea

e

Acan

thacea

e

Sapind

acea

e

Tree Family

Num

ber

of n

ests

Utilización de diferentes familias de árboles por las abejas sin aguijón. En negro el aréa deforestada, el bosque en blanco.

En total encontramos 14 nidos en el área boscoso, y 9 nidos enel área deforestado.

Los árboles del mayor diámetro (Moraceae) fueron preferidos.

Page 9: Dr. Johan van Veen

ConclusiónFuentes de polen importantes:

Asteraceae, Fabaceae yy Bombaceae.Distribución de los recursos y rango de vuelo influyen en los

resultados.Recomendamos el uso de las especies aqui mencionadas como

relevantes para proyectos de reforestación y conservación por parte de los apicultores.

Es importante conservar árboles de mayor diámetro que ofrecen espacio (cavidades) para anidar. Las abejas sin aguijón no parecen ser muy selectivas respecto a especies de árboles.