1

JAARVERSLAG 2012

INLEIDING

Het bestuur van de stichting Amelander musea onderging dit jaar een grondige wijziging.

Drie van de zes bestuurders moesten vanwege de beëindiging van de statutaire zittingstermijn

afscheid nemen. Ger van Langen, Douwe de Boer en Piet Faber zijn allen betrokken geweest

bij de oprichting en organisatie van de STAM in december 1999. Een enorme tijdrovende klus

met soms lastige bestuurlijke besluiten. Wij zijn hun zeer erkentelijk voor hun bijdrage. Voor

hen in de plaats is Joop Lodewijks als onafhankelijk voorzitter benoemd en nemen Marjan

Veenendaal, namens de stichting Natuurmuseum, en Gerlof Metz namens de Vereniging

Amelander Korenmolens, plaats in het bestuur.

Nieuw in de organisatie was de oprichting van een adviesraad. Na intensief overleg met de

notaris is er in de loop van 2012 een reglement opgesteld voor de Adviesraad Amelander

Musea. Zo mogelijk zal de benoeming van de Raad in januari 2013 plaatsvinden.

Nadat in 2011 al was geconstateerd dat de bezoekersaantallen sinds lange tijd een daling

vertoonden was 2012 vooral gericht op consolidatie van aantallen en het vasthouden van

begrote inkomsten. Dat verliep moeizaam. We merkten dat we veel meer inspanningen

moeten verrichten om bezoekers te enthousiasmeren, we merkten dat door de recessie keuzes

worden gemaakt die niet altijd gunstig uitpakken voor onze activiteiten en we merkten dat we

steeds meer moeten concurreren met andere activiteiten op het eiland. De druk om te

presteren werd met name bij onze medewerkers gevoeld. Gelukkig heeft die inzet en

betrokkenheid tot een bevredigend resultaat geleid. De bezoekersaantallen zijn slechts licht

gedaald en ook de deelname aan activiteiten heeft aan de verwachting voldaan.

Ondanks de financieel lastige tijd heeft het bestuur van de STAM toch besloten een aantal

investeringen uit te voeren. Er is in een betrekkelijk korte periode een grote schuur bij de

molen de Verwachting gebouwd om de uitbreiding van de productie van mosterd veilig te

stellen. Ook is er gestart met de eerder aangekondigde herinrichting van het cultuurhistorisch

museum “Sorgdrager”. Investeringen die overigens zonder financiële steun door de Provincie

Fryslân niet uitgevoerd hadden kunnen worden. De provincie staat bij beide projecten garant

voor 40% van de kosten! Het spreekt voor zich dat wij hen daar zeer erkentelijk voor zijn, een

woord van dank gaat daarbij uit naar de afdeling Plattelandsprojecten Waddeneilanden.

Datzelfde geldt voor de plaatsing van de scheepsbrug bij het Maritiem Centrum, zowel de

brug als het vervoer van de brug van Delfzijl naar Ameland is gesponsord door Wagenborg

Passagiersdiensten bv, zonder deze steun was plaatsing niet mogelijk geweest.

Met deze investeringen willen we bezoekers weer prikkelen een bezoek te brengen aan onze

instellingen.

Inmiddels zijn de voorbereidingen getroffen voor de openstelling van een onbemand

bunkermuseum ten Westen van de Stay Okay. Door het Waddenfonds en de Provincie Fryslân

is voor Ameland ruim 300.000 euro beschikbaar gesteld om aandacht te schenken aan de WO

II geschiedenis van het eiland. Het project wordt samen uitgevoerd met de andere Friese

Waddeneilanden.

Met plezier bieden wij U hierbij het jaarverslag 2012 van de stichting Amelander Musea aan.

Joop de Jong, directeur

2

BEZOEKERSAANTALLEN EN DEELNAME EXCURSIES

Bezoekersaantallen

2011 2012

Landbouw/jutters museum “Swartwoude” 11.500 11.000

Natuurcentrum 48.000 47.000

Cultuur/historisch museum “Sorgdrager” 11.500 11.500

Maritiem Centrum “Abraham Fock” 16.000 17.000

Korenmolen “de Phenix” 1.000 500

Korenmolen “de Verwachting” 7.000 6.500

Brandspuithuuske 2.500 1.500

Vuurtoren 59.000 59.500

Totaal 156.500 154.500

Toelichting:

De musea kende een prima voorseizoen wat betreft het bezoek.

De vuurtoren bleef aanvankelijk iets achter bij de cijfers van 2011.

In het hoogseizoen, laatste week juli, eerste week augustus, kenterde de bezoekersaantallen.

De musea bleven achter bij 2011 en het bezoek aan de vuurtoren nam in vergelijking met

2011 toe. Het weer heeft daar toch de nodige invloed op gehad.

Het landbouw juttersmuseum “Swartwoude” is vanwege een herinrichting pas in april

opengegaan en molen “de Verwachting” was vanwege de verbouw gesloten voor bezichtiging

vanaf september. De winkel was wel geopend.

Molen “de Phenix” was alleen op zaterdag geopend, omdat de openstelling van het

brandspuithuuske hier parallel aan loopt is deze locatie dus ook weinig open geweest.

Ook dat heeft effect gehad op de bezoekersaantallen.

Deelname activiteiten

2011 2012

Landbouw/jutters museum “Swartwoude” 135 ------

Natuurcentrum inclusief bezoek eendenkooi 39.228 38.300

Cultuur/historisch museum “Sorgdrager” 497 410

Maritiem Centrum “Abraham Fock”/Paardenreddingboot 51.000 50.000

Totaal 90.860 88.710 (-2,3%)

3

Toelichting

Het is nog steeds een ongekende drukte bij de demonstraties van de Paardenreddingboot.

Duizenden mensen hebben kunnen genieten van het fraaie ambachtelijke reddingswerk dat

door tientallen vrijwilligers in stand wordt gehouden. Het succes van het evenement is sterk

afhankelijk van de relatie tussen mens en dier, het getij en de weersomstandigheden.

Dat maakt het attractief en spannend, daar zit echter ook een keerzijde aan.

De veiligheid voor toeschouwers, voerlieden, walpersoneel, bemanning en paarden moet

echter wel gegarandeerd blijven. Bij de demonstratie die dit jaar in Buren is uitgevoerd is

daarover twijfel ontstaan. In dat kader is besloten onder de huidige condities geen

demonstratie met de Paardenreddingboot meer in Buren uit te voeren!

Ook dit jaar is er in samenwerking met de stichting Sportpromotie Ameland in het kader van

“Wadden Werelderfgoed” een wandeltocht op Ameland georganiseerd.

Er deden dit jaar 1.200 mensen mee.

Het programma werd ’s avonds afgesloten in het Natuurcentrum met een natuurbeschouwing

van Johan Krol en een lezing van waddenschilder en activist Geurt Busser.

In het Maritiem Centrum “Abraham Fock” zijn we weer gestart met rondleidingen.

Deze persoonlijke relatie met bezoekers werd als een gemis ervaren. Jaap de Boer en Jan

Ruygh zijn onze vaste rondleiders geworden.

Wadlopen bij Buren Korren op het strand bij Hollum Activiteiten Natuurcentrum

4

MUSEA / INSTELLINGEN

Natuurcentrum

Na tijden van hectiek is de exploitatie van het Natuurcentrum

dit jaar op een rustige wijze verlopen.

De vaste expositie voldoet nog aan de actualiteit, we merken alleen

dat na een aantal drukke seizoenen de techniek wat begint

te slijten.

Er was dit jaar middels een kleine expositie extra aandacht

voor “ Het jaar van de bij”.

In de vaste tentoonstelling is de expositie onder de dijk in de

landschapszaal nog een keer gerestyled.

De expositie van fotografe Ellen Floris en dichter Chris Boon

over het Wadden Werelderfgoed is geprolongeerd.

In de Kunstmaand is werk van Mariëlle Buckinx geëxposeerd.

Onze veldmedewerkers hebben het ‘t afgelopen jaar druk gehad met het

opvangen van levende bruinvissen en het bergen van dode exemplaren.

Voor dit werk zijn afspraken gemaakt met het Dolfinarium Harderwijk.

Ook dit jaar werden we weer geconfronteerd met een bijzondere vangst,

naast de zeepaardjes en de ruwe Haaien werd dit jaar een levende

maanvis gevangen en in het zeeaquarium overgezet.

De blauwe vinvis werd voorzien

van een nieuwe verflaag door

Ids Heerema

Maanvis Natuurcentrum Ameland

Gevonden door Helmer Brouwer en Laura Molenaar

Werelderfgoed informatiezuil

voor het Natuurcentrum

Ameland

5

Wisselexposities Natuurcentrum

In het Natuurcentrum is middels een kleine tentoonstelling op de begane

grond aandacht besteed aan “Het Jaar van de Bij”.

De expositie “Dichter bij het wad”, met foto’s van Ellen Floris en

gedichten van Chris Boon is in 2012 gecontinueerd. De expositie die eerst te zien was in de

practicumzaal op de eerste verdieping is in 2012 verhuisd naar de expositieruimte op de

begane grond.

Ellen Floris woont aan de Friese waddenkust en heeft zich toegelegd op het fotograferen van

dit natuurgebied. Bij het wad gaat de wereld letterlijk voor haar open.

Grote luchten, zeeën van licht, de exacte waterpas van de

horizon, dat is haar beeldwereld, dat is de wereld waar ze

graag verkeert en haar ogen de kost geeft, de wereld ook die

ze graag mee naar huis neemt in haar camera. Chris Boon begon als jongen al met dichten en is dat door de

jaren heen blijven doen.

De waddenfoto’s van Ellen Floris raakten hem vanwege de

onbegrensdheid van de beelden en het wonderbaarlijke licht.

Maar wat hem vooral trof was de wisselwerking tussen die

onmetelijke ruimte en de verwijzingen naar de kleine wereld

van de mens achter de dijk: een koe, een paard, een stukje

hek.

In het Natuurcentrum is in november, tijdens de Kunstmaand Ameland

geëxposeerd door Mariëlle Buckinx. Mariëlle Buckinx woont sinds twaalf jaar op Ameland.

Ameland verandert het karakter van haar werk; maakte zij eerder stadse ‘mensbeelden’, met zee,

strand en duinen als achtertuin, ligt de inspiratie letterlijk en figuurlijk voor het oprapen.

De eerste jaren op Ameland werkte zij bijna alleen maar

met gejutte materialen.

Afval komt letterlijk tot leven in haar vogels en zeedieren.

Daarnaast schildert zij. De inspiratiebron is dezelfde.

Gevoel en interpretatie staan in haar werk voorop.

De expositie van Mariëlle Buckinx liep door tot en met de

kerstvakantie 2012-2013.

6

Maritiem Centrum “Abraham Fock”

Na de vele reacties is besloten de expositie over de ”Amelanders op de Koopvaardij 40-45”

nog een jaar te prolongeren. De expositie heeft wel het nodige losgemaakt over de

ontberingen van deze vergeten groep. Door onderzoek hebben we na kunnen gaan dat

tenminste 13 eilanders het leven tijdens hun “verplichte” vaart hebben gelaten.

Drs. Saskia Kloosterboer heeft met een fraaie lezing de positie van de Nederlandse

koopvaartdij tijdens de Tweede Wereldoorlog nog eens verduidelijkt.

Wisselexpositie Maritiem Centrum “Abraham Fock”

In het Maritiem Centrum is de expositie ‘’Amelanders op de koopvaardij ’40 – ‘45’’

in 2012 geprolongeerd. De expositie ging specifiek in op de Koopvaardij in

WOII en de Amelanders die daarbij een rol vervulden. Naast persoonlijke

verhalen is geprobeerd, met fotomateriaal en filmmateriaal een beeld te

scheppen van de oorlogssituatie op zee.

Tijdens de Kunstmaand Ameland in november waren werken te zien van

Annemiek van Kollenburg en Mara Piccione

Annemiek van Kollenburg is een kunstenaar uit Zaandam. Ze volgde een

opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en woont en werkt nu in

Purmerend.Door haar studie schilderen, tekenen en grafiek heeft Annemiek zich

tot 1990 voornamelijk bezig gehouden met werken in het platte vlak. Met name

tekeningen, aquarellen en pastel waren zeer gewild. Vanaf de negentiger jaren is

zij in aanraking gekomen met keramiek. Het driedimensionale bouwen had haar

gegrepen. "Ik werd geïnspireerd door de met leem gebouwde huizen en moskeeën

in landen als Mali en Marokko. Met name de constructies zijn fascinerend. Ze zijn

monumentaal, strak en hoog met maar enkele sobere versieringen".

Vreemde wezens maken de dienst uit in de wereld van Mara Piccione. Haar

bitterzoete beeldtaal maakt elke zeefdruk uniek en verrassend, soms duister van

toon maar vaak ook lieflijk en ontroerend. De wijd verspreide affiches,

kunstzeefdrukken en elpeehoezen van Mara Piccione laten zich makkelijk

herkennen door de sterke composities, gestileerde vormen, krachtige vlakken en

het toepassen van twee of drie kleuren; een stijl die zichtbaar zijn oorsprong vindt

in het gebruik van de zeefdruk-techniek.

De expositie van Annemiek van Kollenburg liep door tot en met de kerstvakantie 2012-2013

Vervoer en plaatsing van de stuurhut van veerboot “de Rottum” (voormalige veerboot “Sier” die op

Ameland voer) op het Maritiem Centrum “Abraham Fock” in Hollum

7

Landbouw juttersmuseum “Swartwoude”

Na een lange tijd van voorbereiding zijn we begin dit jaar dan eindelijk gestart met de

herinrichting van het landbouw juttersmuseum “Swartwoude”. De vaste zaal voor het thema

“jutten” is vergroot. Middels verschillende verhalen kunnen jong en oud zich inleven de deze

neven tak van vele eilanders. Ontwerpbureau Ars Longa heeft een aantal animaties uitgewerkt

en opgezet. De vertellingen zijn meestal uitgewerkt door onze eigen mensen.

De boerderij stond dit jaar in het teken van de expositie “Agrarisch

Ameland”.

Het tweede deel van de expositie was in het cultuurhistorisch

museum

“Sorgdrager” te zien. Beide exposities werden door een fietsroute

door de polder verbonden.

In de polder standen vijftien grote panelen die middels een app of

QR code achtergrondinformatie verstrekten over een bepaald

landbouwkundig onderwerp.

Wisselexpositie museum “Swartwoude”

Agrarisch Ameland

Deze zomer is in museum Swartwoude in Buren en museum Sorgdrager

in Hollum, een duo expositie te zien geweest over het eilander boerenleven

door de eeuwen heen.

De tentoonstelling is in samenwerking met LTO Ameland opgezet.

Boeren vormen een belangrijk onderdeel van het eiland. Agrarische

werkzaamheden zorgen ervoor dat het Amelander landschap blijft

behouden en door de jaren heen is de landbouw van grote invloed

geweest op de ontwikkeling ervan. Middels deze tentoonstelling

werden de eilander boeren van nu, maar ook de agrariërs van

vroeger uitgebreid in beeld gebracht.

Het landbouw en juttersmuseum “Swartwoude” in Buren liet de

sociale kant zien van boeren op Ameland. Foto’s en verhalen toonden het gezicht achter de

boer.

Expositie landbouw gedeelte

Vernieuwde expositie juttersgedeelte museum “Swartwoude”

8

‘’Koeienloeren’’

Op de bovenverdieping van museum Swartwoude in Buren, troffen we deze

zomer de schilderachtige koeien aan van Dymphie van den Bergh. Zij

exposeert hier haar schilderijen en pentekeningen in het kader van de

expositie ‘’Agrarisch Ameland’’.

Huismerken van Murkje IJnsen Woudwijk

In de filmzaal van museum Swartwoude toonde kunstenares Murkje

IJnsen Woudwijk (1943) uit Stiens haar schilderijen.

Murkje brengt een groot deel van haar tijd door op Ameland.

De natuur, strandwandelingen en vondsten van het strand zijn vaak de

inspiratie voor haar werk. De schilderijen die hier te zien zijn, heeft ze

gemaakt naar aanleiding van oude vondsten. Murkje deed de vondsten

aan de westkust bij Hollum, op de plaats waar het voormalige dorp

Sier heeft gelegen. Enkele van deze vondsten waren ingekrast met een

zogenaamd huismerk of eigendomsmerk.

Deze persoonsgebonden eigendomsmerken werden in de middeleeuwen door

analfabeten gebruikt voor het ondertekenen van akten en het aanduiden van

bezit.

Deze tekens komen ook terug in de hier getoonde schilderijen.

Op Ameland zijn nog steeds een aantal van deze huismerken terug te vinden.

Zoals op de grafzerken van de kerkhoven in Ballum en Hollum en in de glas

in lood ramen van de hervormde kerk in Hollum.

Tijdens de “kunstmaand Ameland” in november kon men de werken van

Ria van Krieken bewonderen.

Ria van Krieken – Den Haag 1949 - ruilde 10 jaar geleden Amsterdam

voor Finsterwolde, de grote stad voor een eindeloos stuk land. Zij maakt

schilderijen, objecten, kunstenaarsboeken. "Zij probeert het licht en de

ruimte te vervangen van de plek waar ze is. Vlakken, kleur, ritme zijn

sleutelwoorden, opgebouwd uit letters en/of materialen. Terwijl ze in haar

ruimtelijk werk veel meer 'vertelt' ".

De expositie van Ria van Krieken werd na de kunstmaand voortgezet en kan worden bezocht

tot maart 2013.

9

Cultuurhistorisch museum “Sorgdrager”

Door het bestuur van de stichting Ouwe Pôlle en een aantal medewerkers is

het afgelopen jaar hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de

herinrichting van de vaste expositie. Er is een keuze gemaakt voor de

historische richting die het museum inhoudelijk wil inslaan, daar zijn

onderwerpen voor gekozen en daar is de expositiebouw weer op afgestemd.

Een lastig proces wat we in 2013 ten uitvoer willen brengen.

Net als bij museum “Swartwoude” stond het thema “landbouw”centraal

in de wisselexposities. Ook was er een fraaie jubileumexpositie over

het 50 jarig bestaan van `dansgroep de Amelanders` te bezichtigen.

Wisselexpositie Museum “Sorgdrager

50 jaar dansgroep ‘’De Amelanders’’

Op 11januari 2012 werd onder grote belangstelling de jubileum expositie 50 jaar dansgroep

“De Amelanders” geopend.

De dansgroep heeft samenwerking gezocht met Stichting Amelander Musea en dit heeft geleid tot een

prachtige overzichtstentoonstelling. Hier kreeg men een goed beeld van vijftig jaar dansgroep ‘’De

Amelanders’’. De expositie werd gehouden in een gedeelte van de commandeurswoning van museum

“Sorgdrager”. De fotogalerij in de hal vormde een passend eerbetoon aan alle 104 leden.

De Amelander dansgroep neemt regelmatig deel aan uitwisselingsprogramma’s in binnen- en

buitenland.

Beeldschermen en vitrines toonden reisverslagen en souvenirs van 50 jaar hoogtepunten van de

folkloristische dansgroep ‘’De Amelanders’’

Demonstratie mutsenplooien

door leden van de dansgroep

Expositie 50 jaar dansgroep

“de Amelanders”

Openingswoord door de heer Watse

Steensma voorzitter federatie van

dansgroepen Noord Nederland

10

Agrarisch Ameland

Op 30 mei 2012 opende gedeputeerde Tineke Schokker de expositie

“Agrarisch Ameland”, een duo expositie over het eilander boerenleven door de eeuwen heen,

die te zien was in museum “Sorgdrager” in Hollum en museum “Swartwoude” in Buren.

De tentoonstelling, welke in samenwerking met LTO Ameland is opgezet, bracht de eilander

boeren van nu, maar ook de agrariërs van vroeger uitgebreid in beeld. Het cultuur en

historisch museum “Sorgdrager” in Hollum liet de ontstaansgeschiedenis van landbouw en

veeteelt op het eiland zien. Een boeren gezin nam de bezoeker mee terug in de tijd.

Agrarische fietsroute tussen museum “Swartwoude” en museum “Sorgdrager”

Bij de expositie ‘’Agrarisch Ameland’’ is een fietsroute

ontwikkeld. Deze ongeveer 20 km lange route, liep van de oostkant van het eiland naar de

westkant van Ameland. De route kon zowel bij museum

“Swartwoude” in Buren als bij museum “Sorgdrager” in

Hollum gestart worden. Al fietsend kwam men langs de

mooiste agrarische plekjes op het eiland. Op 15 plaatsen trof

men blikvangers in het landschap aan.

Opening van de expositie “Agrarisch Ameland” door de gedeputeerde van de

Provincie Fryslân mevrouw T. Schokker

De informatiepanelen gaven door het

scannen van een QR-code de voorbijganger

meer achtergrondinformatie.

11

In november kon tijdens de Kunstmaand Ameland de expositie met

werken van Juliane Ebner en Timo Mank worden bezocht..

Juliane Ebner is op zoek naar wat menselijkerwijs mogelijk is door

middel van gemengde droomachtige scènes waarin het vertrouwde en het

vergetende, het idee, het geheugen en het heden worden verbeeld.

Voor de Kunstmaand 2012 presenteerde Timo Mank de video-installatie

GRASS.

Het vormt de neerslag van zijn kennismaking met negentropie: de

omzetting van zonne-energie naar toenemend complexe levende

systemen. Negentropie is een centraal begrip in de theorie van entropie en

leven.

In de kerstvakantie exposeerde Igor Zhuk in het museum.

Igor Zhuk is in 1971 geboren in Kiew, Ukraine.

Na afronding van diverse kunstopleidingen

(diploma restaurateur en kunstschilder) woont en werkt

hij nu in Duitsland (Münster).

Vuurtoren

De vuurtoren heeft de afgelopen winterperiode van binnen een grondige onderhoudsbeurt

gehad. Van boven naar onder zijn alle wanden en trappen gesopt en is een nieuwe verflaag op

de leuningen aangebracht. Steeds vaker merken we dat gasten de vuurtoren willen inzetten

voor een bijzonder evenement. Dit varieert van huwelijksaanzoeken, trouwpartijen, diners tot

slaapplek. Voor zover mogelijk proberen wij aan deze verzoeken gehoor te geven.

Expositie

‘’Wereldwijd miniatuur vuurtorens’’ door Piet Wieringa

Een zeer uitgebreide vuurtorenverzameling van Piet Wieringa. Deze expositie bestaat uit een

paar honderd zelfgemaakte vuurtorens, van over de hele wereld, en wordt getoond op de 6e

verdieping.

Negen maal werd het ja-woord gegeven in

de vuurtoren Bos, strand en vuurtoren bij nacht

12

Molens

De molens mogen zich verheugen in een gretige aftrek van meel- en mosterdproducten. Dit

heeft zodanige vormen aangenomen dat de productieruimte van de Verwachting te klein was.

Bovendien ontstonden door de productie en het vele bezoek conflicten over de hygiëne. Door

financiële steun van de Provincie Fryslân konden we dit jaar starten met uitbreiding van de

productieruimte. Met onze mosterd nemen we deel aan het samenwerkingsverband van

verschillende producenten m.b.t. het Amelands Product. De producten worden als erkend

Amelander streekproduct op de markt gebracht. De producten moeten hiervoor gecertificeerd

worden door de stichting Waddengoud.

Koren- en mosterdmolen “ de Verwachting”

Het was dit jaar een beetje schipperen bij molen de Verwachting. Aan de ene kant is er een

enorme vraag naar onze mosterd- en meelproducten aan de andere kant wilden we graag de

productieruimte uitbreiden. Met de nodige improvisatie en de steun van de vele vrijwillige

mosterdmakers en molenaars is dat uiteindelijk gelukt. Voor de zomer konden we al starten

met de bouwkundige uitbreiding. Gedeputeerde Tineke Schokker gaf op 30 mei in het bijzijn

van bestuur, molenaars en mosterdmakers het officiële startsein voor de bouw.

Door de bouwactiviteiten is het bezoekersgedeelte van de molen deze zomer gesloten

geweest.

Korenmolen “de Phenix”

Het afgelopen jaar is er weinig gemalen met de Phenix. De wind is te vaak een probleem.

Omdat we wel een aantal meelproducten moeten produceren wordt vaak uitgeweken naar

molen `de Verwachting`. Omdat er weinig bedrijvigheid is blijft het bezoek ook weg. Door

het bestuur van de Vereniging Amelander Korenmolens is een plan ontwikkeld om de molen

te verhogen. Onder de molen zou dan een nieuw bezoekerscentrum gesitueerd kunnen

worden!

Op 30 mei 2012 gaf gedeputeerde Tineke Schokker het startsein voor de verbouwing van

koren -en mosterdmolen “de Verwachting” Aansluitend werd er van een lunch genoten,

bestaande uit Amelander Producten.

13

ECOLOGISCH ONDERZOEK 2012

Bodemdalingonderzoek Ameland voor Bodemdalingcommissie.

Na de hoofdrapportage in 2011 wordt nu weer jaarlijks gewerkt aan het verzamelen van de

data volgens het meetplan zoals dat tot 2020 is uitgezet. Op 14 maart 2012 is er een overleg

tussen de Commissie en de onderzoekers geweest waar gesproken is over de ontvangst van

onze “2011 rapportage” en met name het Auditadvies van de Waddenacademie. In het

bijzonder over het advies om een soort synthese te schrijven waarin alle kennis en inzichten

over Oost-Ameland gebundeld worden en waarmee een grotere meerwaarde ontstaat die ook

elders in de internationale Waddenzee gebruikt kan worden. Joop Marquenie en Jaap de Vlas

gaan deze kar trekken maar waarschijnlijk zal de onderzoekers gevraagd worden een eigen

hoofdstuk te schrijven over hun specifiek onderzoek. Dit zal waarschijnlijk in 2013 gaan

beginnen. Op 29 nov 2012 is het jaarlijkse voortgangsoverleg tussen de onderzoekers en de

Commissie geweest. Hierbij worden korte presentaties gehouden en wordt de voortgang en

eventuele bijzonderheden gedeeld. Momenteel wordt gewerkt aan het uitwerken en verwerken

van de data en worden er korte tussenverslagen per onderdeel gemaakt om aan de offertes te

voldoen voor deze afgehandeld kunnen worden.

De NAM heeft een nieuw winningsplan moeten maken en een winningsvergunning ter inzage

gehad. Het is nog niet duidelijk of er daardoor ook extra voorwaarden aan monitoring worden

gesteld door de overheid. Waarschijnlijk…hopelijk…gaan extra voorwaarden of

toevoegingen ondergebracht worden bij de Bodemdalingscommissie Ameland. Het is

onlogisch om dit niet te doen.

1. Wadplaat hoogteontwikkeling/sedimentatie bij Oost Ameland met een referentiegebied bij

West Ameland. Inmeten 16 proefvlakken Oost Ameland en 6 proefvlakken West-Ameland 6

maal per jaar.

2. Panoramafoto’s. In mei wordt op een zestal vaste plaatsen op het Oerd en de Hôn een

panoramafoto (360 graden) gemaakt. Deze worden vergeleken met de voorgaande jaren.

3. Begrazing Vennoot. Jaarlijks wordt de begrazingsdruk op de Vennoot gevolgd in verband

met de vegetatieontwikkeling (W. Molenaar). Vegetatieonderzoek werd door Kees Dijkema

(Alterra) uitgevoerd maar Kees is vanwege gezondheidsproblemen gestopt. Hij is opgevolgd

door Alma de Groot en Willem van Duin.

4. Broedplaatsmonitoring koloniebroeders op de Hôn.

De koloniebroeders (met name Lepelaar) worden jaarlijks gevolgd wat betreft hun

nestplaatskeuze. De nesten worden extern exact ingemeten (RTK DGPS bepaling XYZ van

nesten sterns/lepelaars).

Met name de Z coördinaat wordt steeds interessanter vanwege mogelijke zeespiegelstijging.

In 2009 is ism diverse onderzoekers een artikel geschreven over risico’s voor kustbroeders

ivm zeespiegelstijging (co-auteur). Dit is gepubliceerd in het internationale tijdschrift ‘Global

Change Biology’. Een PDF file van het artikel is bij Johan beschikbaar. Een populaire versie

hiervan is in mei 2012 verschenen in het blad De Levende Natuur in een special over de

Waddenzee (http://www.delevendenatuur.nl/themanummers.php?editie=11192) .

In 2012 is voor het eerst gebruik gemaakt van op Ameland aanwezige DGPS apparatuur.

Dat werkt flexibeler dan inhuren van een team van het vasteland. In 2012 zijn nu ook de

koloniebroeders van het Nieuwlandsreid ingemeten.

14

Foto 1. Inmeten van lepelaarnesten op de Hon met DGPS apparaat. 9 augustus 2012.

5. Monitoring Groenknolorchis e.a. specifieke soorten. Op Oost-Ameland wordt in het

dalingsgebied jaarlijks geïnventariseerd op zeldzame en belangrijke soorten voor dit gebied.

Er wordt gewerkt aan een populair artikel ism P. Slim (ALTERRA) voor het tijdschrift

Levende Natuur.

6. Monitoring overstromingsfrequentie duinvalleien. Jaarlijks wordt in de periode oktober -

april de inundatie en duur van inundatie in duinvalleien op het Oerd gevolgd. Tevens worden

enkele waterkwaliteitparameters verzameld.

Dit is een wekelijkse meting.

7. Monitoring peilbuizen Oerd en Kooiduinen. Jaarlijks in september worden alle peilbuizen

die aan het begin van de monitoring (1987) in de Kooiduinen tot de Hôn gezet zijn

opgenomen. Gebleken is dat de nummering van de verzamelde data die in de zomermaanden

door IFG wordt verzameld niet klopt. In maart 2013 zal dat in een gezamenlijke veldronde

rechtgezet worden. Tevens wordt de kleidikte op de Vennoot en op de Hôn op een aantal

vaste punten opgemeten waardoor de opslibbing gevolgd kan worden. Deze data worden door

Kees Dijkema verwerkt in zijn kwelderonderzoek.

8. Monitoring populatieonderzoek Scholeksters Oost-Ameland. Jaarlijks (sinds 2008)wordt

een populatie scholeksters (ongeveer 35 broedpaar) bij de Oerdsloot gevolgd wat betreft

nestplaatskeuze en broedsucces.

Dit onderzoek wordt vooral uitgevoerd door SOVON (Bruno Ens) met hulp van Jan F. de

Jong op Ameland.

9. Monitoring foeragerende vogels in bodemdalingsgebied Waddenzee.

Het betreft een jaarlijks onderzoek naar de aantalsontwikkeling van 14 steltlopersoorten op

Oost-Ameland. Simultaantellingen op West-Ameland dienen als referentie.

De tellingen worden 10x per jaar uitgevoerd en worden door Marcel Kersten

uitgevoerd/georganiseerd.

15

Bodemdalingonderzoek Paesens voor NAM.

In zijn algemeenheid is er steeds meer aandacht voor klimaatverandering en versnelde

zeespiegelstijging. En dat speelt zeker in het Waddengebied dat zijn unieke waarde

grotendeels ontleent aan droogvallende platen en daar in 2009 zelfs het diploma

Werelderfgoed voor heeft ontvangen. Voor de gaswinning (lees bodemdaling) in het gebied

Paesens/Lauwersoog meten wij de wadplaat sedimentatie op dezelfde wijze zoals dat al sinds

2000 bij Oost-Ameland gebeurt. In dit geval wordt rechtstreeks aan de NAM gerapporteerd en

die moet jaarlijks aan een Auditcommissie rapporteren in opdracht van de Regering.

Deze monitoring is in 2007 begonnen en in 2013 wordt een tussenevaluatie gemaakt waaraan

ook wij moeten bijdragen. Op 11 april 2012 was er een onderzoekers overleg met uitwisseling

van data en voorlopige conclusies en vaststelling van omissies om te komen tot een goede

evaluatie in 2013. Op 30 mei 2012 was voor de vierde keer (Zeegse IV) een grote bijeenkomst

met onafhankelijk voorzitter in Zeegse waar de sedimentatiemetingen gepresenteerd zijn.

Ook hier is gewerkt naar een goede evaluatie in 2013.

10. Wad-plaathoogteontwikkeling/sedimentatie bij Paesens –Moddergat (18 stations),

Engelsmanplaat (6 stations) en Schiermonnikoog (6 stations). Inmeten gebeurt 6x per jaar op

dezelfde wijze als bij Ameland. De metingen op Schiermonnikoog gebeuren door collega’s

van het bezoekerscentrum aldaar (Oude Centrale). Een van de stations is zoek geraakt en

binnenkort moet daar een nieuw station uitgezet worden. Als extra is er een referentiegebied

bij Busum in Schleswig-Holstein. Gemeten wordt daar door mensen van Forschungs- und

Technologiezentrum Westküste (FTZ) onder leiding van Klaus Ricklefs.

Monitoring dynamisch kustbeheer Rijkswaterstaat.

In 2012 is deze monitoring weer uitgevoerd (nr 11, 12 en 13).

Omdat de ontwikkeling van de kust en met name de zeereep ons erg interesseert en wij ook

denken dat daar meer onderzoek naar zou kunnen worden gedaan hebben we dat hier en daar

aangekaart. Dat heeft er toe geleid dat een masterstudent van de WUR (Bart de Jong) naar de

ontwikkeling van de zeereep op Oost-Ameland heeft gekeken.

Hij heeft op drie plaatsen een transect van duin naar zee analyse gedaan en ook veld metingen

gedaan en heeft verder gebruik gemaakt van bestaande data zoals de jaarlijkse Jarkus

metingen van RWS. Hij heeft zijn verslag bij de WUR afgerond en we hebben een vrijwel

volledige weergave ervan opgenomen in het Bodemdalingsrapport 2011.

Op de site http://www.waddenzee.nl/Rapportage_2011.2785.0.html kan dit in het hoofdstuk

Morfologie teruggevonden worden.

Inmiddels zijn we met ALTERRA (B. de Jong, P. Slim, M. Riksen) bezig met een

wetenschappelijk artikel over de zeereepontwikkeling waarin ook onze data van de

kustmonitoring zitten die we in de periode 1995-2002 verzameld hebben na invoering van het

”dynamisch kustbeheer”.

Op West-Ameland voeren we dit onderzoek nog jaarlijks uit (zie nr 11).

11. Zeereepontwikkeling kustvak pl 3 tot pl 4.6. Jaarlijks wordt dit deel van de zeereep fysiek

ingemeten (XY) op een tiental transecten waarbij tevens de ligging van de top van de zeereep

wordt vastgesteld. Tevens wordt de vegetatie opgenomen in vakken van 100m lengte en

wordt iedere 200m een foto van de duinzijde en de strandzijde gemaakt.

We zijn bezig met ALTERRA (P. Slim) aan een uitwerking van de data vanaf 1995 voor een

populair artikel in een nog nader te bepalen tijdschrift.

16

12. Vegetatieontwikkeling lange Duinen NZ. Jaarlijks wordt op een viertal transecten vanaf

de zeereep dwars door de Lange duinen NZ in het gebied pl 3 tot 4.4 de vegetatie

opgenomen. De transecten zijn 20m breed en er wordt in vakken van 20x20m opgenomen.

13. Vegetatieontwikkeling Groene Strand Ballum. Jaarlijks wordt de vegetatie en

vegetatietypes opgenomen op het Groene strand tussen paal 5 en 7. Dit gebied ontwikkelt zich

fantastisch. Zowel landschappelijk als ecologisch. Een dergelijk buitendijks jong gebied dat

nog onder grote invloed van de natuurlijke dynamiek (wind, zee) staat is zeldzaam en

vertegenwoordigt een hoge natuurwaarde. Er komen intussen meer dan 80 soorten planten

voor en in 2012 zijn de eerste vertegenwoordigers van een kalkrijke duinvallei gevonden.

Dit betreft Geelhartje, Parnassia en het eerste exemplaar (1) van Groenknolorchis!

Foto 2. Natuurlijke afwatering van zoet water over het groene strand naar zee. 28 augustus

2012.

Overige toegepaste ecologische onderzoeken.

14. Inmiddels (eind 2011) heeft It Fryske Gea in het gebied tussen paal 18 en paal 21 in de

zeereep 21 kerven en kale plekken aangebracht teneinde de dynamiek van de zeereep nog

meer te versterken. Het is erg interessant om de komende jaren dit gebied te volgen. We

hebben samen met P. Slim en M. Riksen (ALTERRA) een onderzoek opgezet waarbij we de

instuiving van zand achter de zeereep (3 transecten) en achter de kerven (3 transecten) gaan

meten. Inmiddels zijn per transect 6 vangapparaten (knikkerbakjes) geïnstalleerd.

Het onderzoek wordt gecoördineerd door P. Slim die ook het onderzoeksbudget heeft

verworven.

17

BRUINVISONDERZOEK AMELAND 2012

Sinds 2003 houden we de gestrande walvisachtigen op Ameland zo volledig mogelijk bij. We

bemoeien ons niet met zeehonden, alhoewel we dit jaar 1 week standby gestaan hebben toen

de beheersdiensten SBB en RWS afwezig waren. Het Natuurcentrum registreert de gestrande

walvisachtigen om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van wat er met deze soorten

gebeurt op Ameland. Dit betreft vrijwel uitsluitend bruinvissen (Phocoena phocoena). De

trend van het aantal gestrande bruinvissen sinds 2003 is stijgend met een duidelijke uitschieter

naar boven in 2006. Dit is ook het landelijke beeld. We sturen onze data naar Naturalis die ze

op de landelijke website www.walvisstrandingen.nl zet. Deze site wordt bijna dagelijks

bijgehouden. In 2012 registreerden we 33 bruinvissen. Hierbij waren 3 levende. Wij doen ook

de EHBO voor levende walvisachtigen in samenwerking met stichting SOS Dolfijn (gevestigd

bij het Dolfinarium Harderwijk). We hebben een hangmat en prachtige kist waarin we de

levende dieren verzorgen en naar Holwerd transporteren. Daar worden ze overgenomen door

SOS Dolfijn. Een levend dier overleed nog tijdens de EHBO. Twee dieren werden naar

Harderwijk vervoerd waar een dier later overleed. Een op 5 dec 2012 gestrande Bruinvis doet

het wel goed en lijkt een kandidaat voor terugzetting te worden. Onder de strandingen bevond

zich 1 exemplaar dat overduidelijk door messen stukgesneden was. Landelijk schijnt dat vaker

voor te komen. Dergelijke dieren zijn in een net van een beroepsvisser (Deense wrakvissers?)

verdronken en daar uit het net gesneden. We laten dit ook zo bij Naturalis registreren om

daarmee op termijn te laten zien dat een verdrinkingsprobleem door visnetten niets met

recreatieve visserij boven de laagwaterlijn te maken heeft maar alles met beroepsvisserij met

staande netten op zee. We hebben een vrieskist van ALTERRA Texel waarin we op beperkte

schaal de meest verse exemplaren invriezen. Deze dieren worden op gezette tijden naar Texel

vervoerd om later sectie op te verrichten. Die secties vinden enkele keren per jaar plaats in

Utrecht en daarbij wordt een steekproef van de Nederlandse bruinvissen onderzocht op

doodsoorzaak en andere relevante wetenschappelijke informatie. Wij vinden het van belang

dat ook van Ameland data verzameld worden. Ons motto: Meten is weten.

18

BIJZONDERE ACTIVITEITEN

28 februari – 2 maart 2012 Pake en Beppe actie

In de voorjaarsvakantie van 2012 zijn er in het Natuurcentrum Ameland

weer diverse activiteiten georganiseerd in het kader van de actie “Help Pake

en Beppe de vakantie door”. Deze jaarlijks terug kerende actie wordt door

de Museum Federatie Fryslân i.s.m. de Friese musea georganiseerd.

12 mei 2012 Nationale molendag

Op 12 mei 2012 werd de jaarlijkse molen-dag gehouden bij koren- en

mosterdmolen “de Verwachting”in Hollum, ook deze keer waren er

diverse activiteiten bij de molen.

24 mei 2012 Werkbezoek Boerennatuur Fryslan op Ameland

Op 24 mei 2012 werd door de Boerennatuur Fryslan een werkbezoek

gebracht aan Ameland, na een rondrit per bus over het eiland werd het gezelschap ontvangen

met een lunch in het Natuurcentrum waarna het middagprogramma plaats vond in het

Natuurcentrum.

1,2 en 3 juni 2012 Workshop schilderen in Natuurcentrum door Kyrill

Isaev

De Russische schilder Kyrill Isaev heeft het eerste weekend van juni een

schilders workshop gegeven. De deelnemers leerden de opzet van een

schilderij en gingen aan het eind naar huis met een eigen schilderij.

Juli en augustus 2012 Bos, strand en vuurtoren bij nacht tochten

In de maanden juli en augustus is wekelijks een bos, strand en vuurtoren

bij nacht tocht gehouden . De activiteit vond ’s avonds plaats, er werd

gestart in het bos waarna de deelnemers het strand op gingen om

uiteindelijk rond middernacht te eindigen met een beklimming van de

vuurtoren.

17 juli 2012 Amelander productenavond

Op 17 juli 2012 werd bij koren- en mosterdmolen “de Verwachting”

weer de Amelander productenavond gehouden. Op deze drukbezochte

avond presenteerden verschillende Amelander bedrijven hun producten.

30 juli 2012 Vuurtoren-run

Op 30 juli 2012 werd voor de zevende maal de vuurtoren-run gehouden

in en om de vuurtoren. De organisatie van deze run is in handen van “Ameland Actief” in

samenwerking met de Stichting Amelander Musea. In totaal deden er 45 mensen mee aan de

zesde Amelander Vuurtoren Run.

19

8 september 2012

Op 8 september 2012 werd de 14e Friese molen-dag gehouden bij

koren -en mosterdmolen “de Verwachting”

15 september 2012 NAM familiedag op Ameland

Op 15 september 2012 hield de NAM hun jaarlijkse familiedag op

Ameland ca. 150 personen gingen op de fiets het eiland rond en

konden het Landbouw en juttersmuseum in Buren, het Natuurcentrum in Nes en de

eendenkooi bezoeken.

20 september 2012 Bezoek Gasterra aan Natuurcentrum

Gasterra maakte op deze dag als afsluiting van een symposium op Ameland gebruik van het

Natuurcentrum. De gasten konden het Centrum bekijken en op de 1e verdieping stond een

hapje en drankje voor hen klaar.

15 september 2012 Tri-Ambla

Op 15 september 2012 werd voor de 11e maal de Tri-Ambla op Ameland gehouden, de finish

en de prijsuitreiking vonden ook dit jaar plaats bij korenmolen “de Phenix” in Nes.

27 september 2012 Bezoek Noorse delegatie Natuurcentrum Ameland

In het kader van het “Study programme for the Conservative Party and the Progress Party at

Nordland County Council” werd door de Noorse delegatie een bezoek gebracht aan Ameland.

Het programma vond voor een groot deel plaats in het Natuurcentrum

20 oktober 2012 “Tussen slik en zand”

Op 20 oktober 2012 is het wandel evenement “Tussen slik en zand” voor

de tweede maal gehouden. Dit wandelevenement, dat werd georganiseerd

door Sport Promotie Ameland werd ook dit jaar afgesloten met een avond

in het Natuurcentrum Ameland.

Op deze avond werd door Johan krol de inleiding verzorgd en werd een

lezing gehouden door de Waddenschilder Geurt Busser

20 oktober 2012 Hollumer molendag

Op zaterdag 20 oktober 2012 werd in koren en mosterdmolen “de Verwachting”

de traditionele Hollumer molendag gehouden. Zoals elk jaar was de molen

vrij toegankelijk voor bezoekers en werden er tal van activiteiten door de

diverse vrijwilligers georganiseerd.

27 oktober 2012 “Nacht van de Nacht”

Op zaterdagavond 27 oktober is in samenwerking met de gemeente Ameland

en Staatsbosbeheer Ameland weer een activiteit georganiseerd in het kader

van de landelijke “Nacht van de Nacht”. De deelnemers maakten onder

begeleiding een avondtocht in het Nesser bos en de Vleijen, vervolgens werd er

bij terugkomst in het Natuurcentrum chocolademelk gedronken en kon men de

toren van het centrum beklimmen.

27 november 2012 Ledenvergadering Natuurmonumenten

Op dinsdag 27 november 2012 heeft de vereniging Natuurmonumenten hun jaarlijkse

ledenvergadering gehouden op Ameland. Locatie was de gehoorzaal in het Natuurcentrum

Ameland.

20

LEZINGEN / UITGAVEN

De stichting “Ouwe Pôlle” heeft ook in 2012 weer een aantal

boeiende en interessante lezingen verzorgd.

Donderdag 19 januari 2012

In restaurant “De Wijde Blik te Ballum werd door de heer Karel

Essink van de st. Verdronken Geschiedenis een lezing gehouden

over de vroege oesterkwekerij in de Waddenzee, zo ook op

Ameland.

Donderdag 23 februari 2012

In zorgcentrum 'De Stelp' te Hollum werd de inmiddels traditionele avond “Printkes Kieke”

gehouden, tevens werd er een film vertoond. Zowel de getoonde foto’s als de film werden

toegelicht door Pieter Jan en Tineke Borsch.

Vrijdag 23 maart 2012

In hotel 'De klok' te Buren werd door mevrouw dr. Els van Eijck- van Heslinga een lezing

over haar onderzoek naar Nederlandse zeebrieven in de Engels archieven gehouden,

waaronder ook brieven van Amelander zeevaarders.

Woensdag 14 november 2012

In Restaurant “De Piraat” bij steiger te Nes hield de directeur van het Fries

Landbouwmuseum, de heer Henk Dijkstra een inleiding met als onderwerp:

“De geschiedenis van de Friese Landbouw”. Aan de hand van de thema’s; mens en werk, plant

en dier en gebouw en omgeving werd 2000 jaar landbouw-geschiedenis in Friesland behandeld

ondersteund door afbeeldingen.

Jaarverslag Stichting Paardenreddingboot

Door de Stichting Paardenreddingboot Ameland is in 2012 het jaarverslag gepubliceerd. In

het boekje wordt verslag gedaan van de huidige demonstraties en door Jan de Vries wordt

aandacht besteed aan de voormalig schippers van de reddingsboot.

Het boekje is gepresenteerd op de jaarvergadering en verstrekt aan de

donateurs.

25 april 2012 Maritiem Centrum Lezing van Drs. Saskia J. Klooster Op 25 april 2012 hield Drs. Saskia Klooster, documentair Informatiespecialist

Militaire Geschiedenis van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie

binnen het Ministerie van Defensie, een lezing in het Maritiem Centrum

Hollum. Drs. Saskia Klooster is gespecialiseerd in de geschiedenis van de

Koopvaardij in de WO II. Naast een algemene inleiding ging zij in op

Amelanders op de Koopvaardij in WOII.

21

PROMOTIE / MARKETING

In 2012 is er volop gebruik gemaakt van PR mogelijkheden via de nieuwe media,

activiteiten, exposities en ander nieuws werden zoveel mogelijk dagelijks onder de

aandacht van het publiek gebracht via Twitter en Facebook.

1130 personen volgen inmiddels dagelijks het wel en wee van de musea, molens en

vuurtoren op Facebook, terwijl 382 ons dagelijks volgen op Twitter. Naast

genoemde nieuwe media is veelvuldig gebruik gemaakt van de nieuwe site

www.uitservice.nl. Op deze website kunnen activiteiten met bijbehorende

afbeeldingen worden geplaatst, waaruit andere media kunnen putten voor hun eigen

berichtgeving. Het plaatsen van activiteiten op betreffende site heeft diverse malen geleid tot

media aandacht in regionale dagbladen door heel Nederland en aandacht door regionale

omroepen.

Websites

De website www.amelandermusea.nl is geheel

vernieuwd. Zowel de lay-out als de inhoud is

aangepast aan de eisen van deze tijd. Op de

front-page, die in eigen beheer kan worden

aangepast, wordt direct ingespeeld op nieuws

en ontwikkelingen.

Berichten van Twitter en Facebook worden hier

automatisch getoond. In de kalender kan de

bezoeker dagelijks zien wat er allemaal te doen is en kan men direct doorlinken naar

onderliggende pagina’s. Alle instellingen hebben een eigen pagina waarop uitgebreide

informatie te vinden is. Dit geldt uiteraard ook voor de activiteiten en exposities. Naast up-to-

date informatie beschikt de site over een bibliotheek, hier kunnen o.a. artikelen op het gebied

van maritieme historie, agrarisch Ameland en ecologisch onderzoek worden gedownload.

Ook is de website toegankelijk gemaakt voor Smart- en I Phone.

Naast de Amelander musea site wordt de site www.natuurcentrumameland.nl

ook nog steeds met enige regelmaat bezocht.

Folders

Voor de exposities in de musea zijn ook dit jaar aparte folders ontwikkeld.

Alle folders vonden ook dit jaar weer gretig aftrek bij het publiek.

Nieuw was dit jaar de QR code die op alle folders is geplaatst.

Wie de QR code met zijn/haar mobiele telefoon scande ontving op

de telefoon informatie over de expositie/locatie of kwam op de

algemene site van de Amelander Musea.

22

Overige publiciteit

De wekelijkse verspreiding van activiteiten via posters bevalt nog steeds

uitstekend. Wel komt de nadruk steeds meer te liggen op digitale

verspreiding. Wekelijks wordt informatie als PDF file via de mail aan de

regionale media en het bedrijfsleven verzonden.

Ook in 2012 werden de activiteiten en exposities regulier vermeld in de

Nieuwe Amelander. Daarnaast werden de activiteiten wekelijks geplaatst op

de activiteiten kalender van persbureau Ameland, Ameland Portal, kabelkrant Ameland en

overige lokale websites.

Via de VVV werden de activiteiten vermeld in de folder, op de website,

de VVV gids en de uitgave van de Ameland Guide.

De musea en activiteiten worden via het Museum Magazine landelijk onder de

aandacht gebracht.

Alle activiteiten van de Amelander musea worden op diverse landelijke sites

aangemeld en gepubliceerd. (o.a. Dagje weg, Uit in Friesland e.a.)

De Amelander musea, molens en vuurtoren zijn op de app. van Ameland actueel

geplaatst, mobiele telefoon gebruikers vinden door de app. te downloaden

informatie over de Amelander musea, molens en vuurtoren en kunnen via de app. doorlinken

naar de website.

Ook kunnen mobiele telefoongebruikers via facebook-berichten en twitters rechtstreeks naar

de website gaan. Zowel de facebook-berichten als de tweets worden voorzien van een link

waardoor de gebruiker door erop te klikken rechtstreeks op de betreffende pagina van de

website www.amelandermusea.nl komt.

23

ORGANISATIE, BESTUUR EN PERSONEEL

Medewerkers en vrijwilligers

Het afgelopen jaar waren er 28 personen met een dienstverband bij de STAM.

Zij bezetten totaal ruim 23 fte. Het aantal vrijwilligers bij de musea (weekend vrijwilligers

“Swartwoude” -en “Sorgdragermuseum” en demonstratie Paardenreddingboot) schommelt

tussen de 105 en 115 personen.

- We hebben dit jaar afscheid genomen van Klaas Visser, hij was gedetacheerd via NEF

en actief in het Maritiem Centrum.

- De inleenovereenkomst met Tiemen Kooiker is ook beëindigd. Tiemen heeft vier jaar

als receptiemedewerker van de vuurtoren gewerkt.

- Ben de Boer heeft de zomermaanden gewerkt bij het Maritiem Centrum.

- Jaap de Boer is vaste (vrijwillige) medewerker geworden voor één dag in de week bij

het “Maritiem Centrum”.

Alle medewerkers hebben ook dit jaar weer de BHV cursus gevolgd.

Op 5 november heeft er een gezamenlijk overleg met alle medewerkers plaatsgevonden. Het

ochtendprogramma is besteed aan de bezichtiging van alle nieuwbouwactiviteiten inclusief

een bunkerbezoek.

Bestuur:

Er hebben dit jaar de nodige mutaties binnen de museale besturen plaatsgevonden. Hierbij een

overzicht:

- Omdat statutair de zittingstermijn was verlopen hebben Ger van Langen, Piet Faber en

Douwe de Boer afscheid genomen van het bestuur van de STAM. Zij zijn opgevolgd

door Joop Lodewijks, Gerlof Metz en Marjan Veenendaal.

- Sjouke Winia heeft het bestuur van de stichting Natuurmuseum verlaten maar is

toegetreden tot het bestuur van de stichting Ouwe Pôlle.

- Gerlof Metz is gestopt met zijn bestuursfunctie voor de stichting Ouwe Pôlle, hij is

voorzitter geworden van het bestuur van de vereniging Amelander Korenmolens en

vertegenwoordigd deze vereniging in het STAM bestuur.

- Jan Botte Wijnberg is gestopt met zijn bestuursfunctie bij de Vereniging Amelander

Korenmolens. Hij heeft afscheid genomen tijdens de jaarlijkse ledenavond van de

vereniging.

Financiën

Hoewel de cijfers bij het verschijnen van dit jaarverslag nog niet precies bekend zijn is wel

duidelijk dat de stichting in vergelijking met voorgaande jaren een lastig exploitatie jaar

achter de rug heeft. Nieuwe exposities, uitbreiding bij het Maritiem Centrum en molen de

Verwachting en het bunkerproject zullen moeten bijdragen tot een stijging van de

bezoekersaantallen en excursies. Ambitie is er in elk geval voldoende!

24

MEDEWERKERS EN BESTUURLEDEN 2012

Bestuur Stichting Amelander Musea:

Joop Lodewijks, Marjan Veenendaal, Gerlof Metz, Joop Marquenie, Jan de Vries en

Sjouke Winia

Bestuur stichting de Ouwe Pôlle:

Albert de Hoop, Jacqueline Metz, Douwe de Boer, Oense Straatsma, Piet Schuringa, Ina

Nagtegaal, Gerlof Metz, Gerben Brouwer, Meinte Bonthuis en Sjouke Winia

Bestuur stichting Paardenreddingboot:

Albert de Hoop, Gerda Brijker, Jan de Vries, Simon Visser, Gerrit Dokter, Piet Faber, Theo

IJnsen (Pz.), Jan Hoekstra en Jellie de Vries

Bestuur stichting Natuurmuseum:

Jan de Vries, IJme Brijker, Tonnie Overdiep, Richard Kiewiet, Tjeerd Kooiker, en Marjan

Veenendaal

Bestuur Vereniging Amelander Korenmolens:

Gerlof Metz, Douwe de Boer, Jan Engels, Jan de Vries, Jacob Bakker, Harry Wijnberg,

Sjouke Wijnberg, Jan Boelens

Medewerkers:

Ellen Dijkstra Kruize, Gerrit de Boer, Rita Molenaar, Andre Ruygh, Tiemen Kooiker, Alex

Brouwer, Henk Bakker, Pieter Jan Borsch, Henk Oud, Anton Kiewiet, Janita Kienstra, Johan

Krol, Bert van Campen, Saskia Kah, Jan Kienstra, Kees Brouwer, Jan Oud, Jan Veenstra,

Chris Brouwer, Irma Marinus, Aleida Edes, Jan Bloem, Klaas Visser, Ben de Boer, Joop de

Jong

Vakantiehulpen:

Bernard Kostwinner, Julian de Jong, Stephan de Jong

Stagiaires:

Jura van Yperenburg, Jan Albert Postma, Wichard Pander

Vaste vrijwillige medewerkers:

Jan Pattje, Jaap de Boer, Yme Brijker en Jan de Vries