Dorpsvis ie Col i jnsplaat 2020

h e t n i e u w e h a r t - d e h a v e n h e r l e e f t

presentat ie 15 december 2011

�

Voorwoord

De dorpsvisie voor Colijnsplaat is het resultaat van een jarenlang pro-ces. Een goede visie ontstaat niet zomaar. Bijzonder aan de totstand-koming is de gehanteerde benadering. Twee jaar geleden is de dorps-raad een zoektocht gestart, om goede ideeën te verzamelen en de krachten te bundelen.

In dit democratische proces werd een ieder uitgedaagd zijn of haar stem te laten horen, en bouwstenen aan te dragen voor de toekom-stige ontwikkeling van Colijnsplaat. Door publicaties in de PZC en de Bevelanden werd er aandacht gevraagd voor de activiteiten en de initiatieven van de dorpsraad. In de dorpsvergaderingen en onderne-mersavonden, middels de prijsvraag het Gouden idee voor Colijns-plaat , via de klankbordgroep, maar ook via persoonlijke gesprekken en toevallige ontmoetingen konden alle dorpsbewoners hun bijdrage leveren. Het residu van deze inspanningen is gekanaliseerd en ver-zameld in de onderzoeken, verkenningen en werkboeken van de Dorpsraad. Een verzameling ideeën is echter nog geen visie. Een visie moet helder, eensluidend en richtinggevend zijn. Het is een ingewikkeld proces om uit een verzameling fragmenten een visie te distilleren, die niet alleen recht doet aan de veelheid aan wensen, mogelijkheden en randvoorwaarden, maar ook duidelijke keuzes durft te maken. Om dit proces vorm te geven heeft de Dorpsraad Architéma Architectuur-studio uit Schiedam ingeschakeld. Dankzij intensieve communicatie, dankzij een rationele, objectieve benadering en dankzij hun expertise op het gebied van planvorming, heeft Architéma uit de brei van infor-matie een gedurfde, realistische en verleidelijke visie weten te kneden.

Tuinlaan 110 - 3111 AX Schiedam Postbus 60 - 3100 AB Schiedam Tel. 010-4047225 Fax. 010-4047285 www.architema.nl info@architema.nlA R C H I T E C T U U R S T U D I ODorpsraad Colijnsplaat

Centraal staat het complexe en delicate vraagstuk, hoe toekomstige ontwikkeling en historische kwaliteit te combineren, met een goede mix tussen behoud en verandering. Het is met nadruk een visie, geen vastomlijnd plan: het geeft een richting aan, een te varen koers voor Colijnsplaat, waarbinnen toekomstige ontwikkelingen een plaats kun-nen krijgen.

Meestal wordt een plan van bovenaf ontwikkeld, om vervolgens als een definitief gegeven gepresenteerd te worden aan de plaatselijke bevolking, met maar al te vaak een gevoel van burgerlijk ongenoegen tot gevolg. Met deze visie is dat anders. Deze visie is van onderaf ge-groeid. Eerst is de grond gepeild, onderzocht en gereed gemaakt, zijn voorzichtig de eerste zaadjes geplant. Deze zaailingen hebbenvervolgens een uitgebreid wortelstelsel kunnen ontwikkelen. De dorpsvisie die hier nu voor u ligt, is de eerste scheut die is ontsproten aan deze stevige basis. Het kan een begin zijn van een groeiproces, waarin deze jongeling de kans krijgt om te groeien en zich te ontwik-kelen, zich gesteund wetend door dorp en bestuur. Met gepaste trots presenteren wij dan ook deze visie over de gedroomde toekomst van Colijnsplaat.

5

Inleiding

De dorpsvisie Colijnsplaat is een uitgebreid document, waarin uiteen-lopende zaken behandeld worden. Het zwaartepunt zal liggen op deontwikkelingen in het havengebied, aangezien hier de meest com-plexe ruimtelijke opgave gesitueerd is. De afgelopen vijftig jaar is dit gebied onderhevig geweest aan structurele veranderingen. Ook voor de nabije toekomst kan gesteld worden dat de enige constante fac-tor voor dit gebied ingrijpende verandering zal zijn. De hier gepre-senteerde visie schetst een scenario voor deze ontwikkelingen, een handleiding voor een duurzame toekomst voor dorp en haven.

Het is goed om zich te realiseren dat het havenplan een onderdeel vormt van een bredere visie voor het hele dorp. Alvorens de blik te richten op de havengebieden, zal daarom eerst een aantal belang-rijke punten genoemd worden die betrekking hebben op zaken in en rondom het dorp.

�

Belangrijke zaken in en rondom Colijnsplaat

• Voorstraat, Kruisstraat, Beatrixstraat en IrenestraatHet karakter van de historische Voorstraat, Kruisstraat en achterstraten als beschermd dorpsgezicht dient versterkt te worden. Een aantal za-ken veroorzaakt echter een rommelig, armoedig en ongewenst straat-beeld. Het straatbeeld wordt in belangrijke mate bepaald door de be-strating. De bestrating van rond de jaren 1920 was zeer karakteristiek en levendig. In plaatsen waar de oude bestrating is teruggekeerd is dit ook een succes gebleken. Het samenspel van een aantal maatre-gelen zoals bijvoorbeeld passend straatmeubilair, zitjes, ondergrondse afvalcontainers en verbeterde aanduiding parkeerplaatsen, kan de ambiance verbeteren waardoor het bezoek aan horecabedrijven en terrassen kan toenemen. Met het scheppen van een goed recreatief ondernemersklimaat kan een betere sfeer ontstaan, die een positief effect kan hebben op het woonmilieu.

• Rondom de dorpskerk, HavelaarstraatDoor aan de zijde van de dorpskerk een volksmuseum, een erfgoed-winkel en/of museumwinkels en een kunstatelier te openen, wordt de Voorstraat interessanter. Deze museumwinkel kan ook de VVV en een steunpunt van de bibliotheek of informatiepunt huisvesten. Samen met het Solexmuseum, een herbouwde travalje en de dorpskerk die een brede functie in de gemeenschap kan vervullen, wordt deze omgeving een herkenbaar cultuurpunt.

• Rondje Colijn langs de ValleLang gekoesterd is het idee om langs de Valle een rondje Colijn te kunnen lopen. Met de komst van de nieuwe Spar ontstaat er een mogelijkheid dit te verwezenlijken door vanaf de Westzeedijk een verbinding naar de Havelaarstraat te maken. Deze verbinding zou dan mogelijk naar het zuiden - oosten verder kunnen worden door-getrokken. Eventueel kan een loopbrug deze verbinding versterken.

• De “Oude Molen” van Colijnsplaat weer laten draaien en een plaats geven in het dorpDe “Oude Molen” is de oudste van Zeeland. Deze verdient het om weer gebruikt te worden en een plaats te krijgen in de toeristische route. Het zou een aantrekkelijk punt kunnen worden met demonstra-ties en activiteiten. Een pannenkoekenrestaurant zou extra bezoekers kunnen aantrekken. • Het landelijk buitengebied van ColijnsplaatHet buitengebied van Colijnsplaat moet men niet laten verrommelen, versnipperen, verstenen, maar het agrarisch karakter behouden. Het historische fundament van Colijnsplaat ligt in haar natuurlijke agrarische omgeving. De natuurwaarde staat hoog in het vaandel van de inwoners van Colijnsplaat.

• Vrij liggend fietspad tussen Colijnsplaat en KortgeneEen lang gekoesterde wens is een vrij liggend fietspad tussen Co-lijnplaat en Kortgene. Fietsers lopen op de drukke verkeersweg met groot landbouwverkeer: risico’s die beter kunnen worden vermeden. Het geeft een betere ontsluiting van Colijnsplaat en promoot het eiland voor de vakantiefietser.

9

• De uitbreiding van de JachthavenOm een groter economisch draagvlak te creëren, is het belangrijk de bestaande jachthaven uit te breiden van 550 tot circa 1100 ligplaat-sen. Dit kan gerealiseerd worden door het verleggen van de zeearm aan de noordzijde van de jachthaven. Deze (klimaat-)dijk moet publiek toegankelijk zijn en eventuele bebouwing kan een groene uitstraling krijgen middels groene daken en integratie van het landschap. De uit-breiding van het aantal ligplaatsen zal een aanzienlijke werkgelegen-heidsimpuls geven. Ook wordt hierdoor de leefbaarheid in het dorp sterk ondersteund en krijgt de middenstand meer kansen.

• De oude havenDe gedempte landbouwhaven zal in de toekomstige ontwikkeling van Colijnsplaat een cruciale plaats innemen. Het nu nog oningevulde ge-bied biedt een unieke kans een nieuw hart te realiseren voor het dorp.

• De locatie van de vismijnHier is heden naast de vismijn enige verwante bedrijvigheid geves-tigd. Het zou goed zijn voor het economische draagvlak van Colijns-plaat als de hier reeds gevestigde bedrijven in een toekomstige opzet behouden kunnen blijven. Daarnaast biedt deze plek kansen om extra programma toe te voegen, zeker op het gebied van nautische recreatie.

• Klankbordgroep en DorpsraadMet de inzet van de klankbordgroep, bestaande uit Wijnand Luijk, Karel Haars, Jaap Trimpe, Bert Ennink en vanuit de dorpsraad Hendrikjan Hoffman en Annet Versluys, zijn de ideeën bedacht en verzameld in de dorpsavonden, de Gouden Ideeën, de startnotitie Dorpsvisie en alle nieuwe inzichten gebundeld en in kaart gebracht. Daarnaast zijn er nog velen die een bijdrage hebben geleverd die hier ongenoemd blijven.

links: Kaart uit de historische atlas van 1599. midden: Een gezicht op de oude haven. rechts: de historische bebouwingsopzet. De rechthoekige bebouwingsvlakken, de drie hoofdassen (Voor-straat, Havelaarstraat en dijk, de landbouwhaven op de kop van de Voorstraat.

links: de vismijn, de gedempte oude haven, de nieuwe haven en de deltadijk.midden: de deltawerken in aanleg met de oude haven nog niet gedempt.rechts: de huidige hoofdstructuur. De deltadijk maakt een slinger om de oude haven. Aan de waterzijde zijn een reeks geïsoleerde gebieden herkenbaar: de vismijn, oude haven, jachthavenbebouwing en de jachthaven.

links: de oude haven in gebruik als evenemententerreinmidden: beeld van het toekomstig hoofdpleintje van park Ganuentarechts: de toekomstige hoofdstructuur. Een eventuele vergroting van de jachthaven en de bouw van park Ganuenta. Daarnaast zullen er ook ontwikkelingen zijn op de andere havengerelateerde gebieden.

historische structuur

huidige structuur

toekomstige structuur

11

Het Nieuwe Hart - De Haven Herleeft

Het Nieuwe Hart - De Haven Herleeft is de titel van het Masterplan voor de ontwikkeling van het dorp Colijnsplaat aan de Oosterschelde. Architéma Architectuurstudio heeft het plan ontworpen in samenwer-king met de Klankbordgroep en de Dorpsraad van Colijnsplaat. Het bijzondere aan de totstandkoming van het plan is de gehanteerde benadering: het is ontstaan op initiatief van geëngageerde dorps-bewoners na intensieve communicatie tussen architect en dorp. De hoofdinzet van het ontwerp is het herstellen van de relatie tussen dorp en haven, middels het revitaliseren van de gedempte oude haven. • Historische structuur van ColijnsplaatDe historische structuur van het voorstraatdorp Colijnsplaat wordt ge-kenmerkt door een rationele, geometrische opzet. De Voorstraat vormt de centrale as van het dorp, tussen beginnend bij de oude zeedijk aan de noordzijde en eindigend dwars op de Havelaarstraat, een land-schappelijk lint aan de zuidzijde, dat dorp en achterland met elkaar verbindt. De bebouwing is gesitueerd binnen een heldere opzet van rechthoekige bebouwingsvlakken. Slechts een handvol gebouwen, aan de oude haven aan de noordzijde, ligt buiten deze stringente, formele structuur. Deze historische bebouwingsopzet maakt deel uit van het beschermd dorpsgezicht en is tot op de dag van vandaag in hoofdlijnen ongewijzigd.

• Huidige structuur van ColijnsplaatMet de aanleg van de Deltawerken heeft voor het eerst in de geschie-denis van Colijnsplaat een ingrijpende en onomkeerbare wijziging plaats gehad in de stedenbouwkundige structuur van het dorp. De oude landbouwhaven is gedempt en er is een nieuwe, grotere haven gerealiseerd, onder andere met een vismijn na de sluiting van het Veersche gat. Ooit was de oude haven het actieve hart van het dorp, gesitueerd op de kop van de Voorstraat. Door de aanleg van de Delta-dijk zijn dorp en haven van elkaar losgesneden.

Het dempen van de oude haven heeft geresulteerd in een soort niemandsland dat samen met de Deltadijk een barrière vormt in de ruimtelijke relatie tussen dorp en haven. Het dijklichaam snijdt het vismijn-complex en de jachthaven los van het dorp en maakt ze tot geïsoleerde gebieden. De oude haven vormt nu een omvangrijk, on-bestemd gebied tussen dorp en haven. Om deze barrière te slechten is reeds een eerste stap gezet, middels de bouw van de Nehalennia-tempel op de dijk tussen jachthaven en oude haven. De oude haven wacht echter, sinds haar oplevering door Rijkswaterstaat, nog steeds op een nieuwe, passende invulling.

• Toekomstige structuurVoor de nabije toekomst is een aantal concrete, ingrijpende plannen te onderscheiden. Mogelijk wordt de jachthaven uitgebreid om meer plaats te bieden aan de pleziervaart. Tevens wordt reeds aan de west-zijde van Colijnsplaat het vakantiepark Ganuenta gerealiseerd. In de economische ontwikkeling zal de toenemende nadruk op pleziervaart en toerisme een belangrijke factor zijn. Het zwaartepunt van het dorp verschuift richting de havengebieden. Hierdoor wordt de oude haven, ooit de kop van het dorp, nu het hart van dorp. De vismijn, de oude haven en de bebouwing aan de jachthaven vormen het grensgebied tussen dorp en haven. De invulling van deze gebieden, alsmede de koppeling onderling en de koppeling tussen dorp en haven, zijn der-halve van buitengewoon belang voor de ontwikkeling van Colijnsplaat.

N

Z

W O

N

Z

W O

� geïsoleerdegebieden

de deltadijk als barrière

ontwikkelingjachthaven

een nieuwe oost-west as

de gedempte haven als scharnier

De jachthaven als hoogwaardig verblijfsge-bied, met horeca en activiteiten.

Activiteit-georiënteerd toerisme in en rond het water.

Meer levendigheid, terrasjes en dagjesmensen in het dorp.

De oude haven als nieuw hart voor het dorp, nog steeds te gebruiken als evenemententerrein.

Een focus op nautische recreatie in en rond de haven, nauw verbonden aan het dorp.

Colijnsplaat als uitvalsbasis voor activiteiten in de omgeving.

Voldoende horeca, met verse vis, direct van de vismijn.

De vismijn zichtbaar maken voor het publiek.

1 2 3

huidige structuur havengebieden

schematische ingrepen structuur havengebieden

1�

• Geïsoleerde gebiedenIn de huidige situatie vormen de gebouwen aan de jachthaven, de oude haven en de vismijn, een reeks van oost naar west op het grens-gebied van haven en dorp. Door de barrière van de Deltadijk functio-neren zij als drie geïsoleerde gebieden. In wezen vormt de oude haven het einde van de Voorstraat en zijn dorp en haven twee gescheiden werelden. De oude haven is sinds zijn ontstaan nog nooit echt ingericht. De beschikbare ruimte is omvangrijk en de locatie biedt dus vele moeilijkheden. Belangrijk is echter wel dat een toekomstig programma recht doet aan de historie van het dorp en de haven.

• Dorp en haven verbindenVoor de oude haven is een centrale rol weggelegd in het streven om haven en dorp meer op elkaar te betrekken. Een betere ruimtelijke (en economische) koppeling kan worden bereikt door de geïsoleerde gebieden in oost-west richting met elkaar te verbinden, via een tweede hoofdas. De oude haven zal als scharnier functioneren tussen deze nieuw te realiseren as en de Voorstraat. In plaats van de ruimte vol te bouwen, moet men de oude haven opnieuw inrichten als hoogwaar-dige, openbare ruimte, met voldoende programma aan de randen, met voldoende flexibiliteit in gebruik. De oude haven moet toekomstige ontwikkelingen in de haven verankeren aan het dorp en visa versa.

• ToekomstbeeldDe oude haven zal het nieuwe hart vormen voor het dorp: een plein met verblijfskwaliteit, met horeca en voorzieningen, met ruimte voor evenementen. De vismijn kan zich ontwikkelen tot een multifunctioneel cluster, gericht op nautisch ondernemen en toerisme. Belangrijk is dat de toekomstige vismijn en de groeiende jachthaven structureel gekop-peld worden aan Colijnsplaat, dat ze een stimulans vormen voor de economie van het dorp, dat ze het dorp verfraaien en verbeteren. Wat betreft de inrichting en architectuur moet er sprake zijn van een hoog-waardige, consequente en eenduidige vormgeving, met een bij het dorp passende schaal en korrelgrootte, met respect voor het histo-rische karakter van Colijnsplaat.

1 2 3 5 6 74

1. Een inrichting van de open-bare ruimte met elementen van de oude landbouwhaven

�. Water terug in de oude haven. Een schaatsbaantje in de winter.

4. Een hoogwaardige, gevarieerde inrichting, met groen en verharding, een prettige verblijfsruimte.

5. Terrassen en horeca in het hart van de oude haven, een ontmoetingsplek.

6. De haven als open-luchttheater, met een tijdelijk tentdak.

�. Een speeltuin vormgegeven als een schip, gesitueerd achter het podium.

2. Lichtmasten die her-inneren aan de masten van zeilschepen.

15

• De oude havenDe landbouwhaven was ooit het dorpscentrum, het hart van activiteit. Het historische karakter van deze plek, maakt de herinrichting tot een belangrijke opgave. Door van de oude haven een aantrekkelijk, publiek domein te maken, kan het opnieuw het hart van het dorp worden. Op dit moment is er enige horeca gesitueerd met een klein terras, een parkeerplaats en bij evenementen wordt de locatie gebruikt. Deze gebruiksfuncties kunnen in een toekomstige invul-ling behouden blijven. Een verbeterde inrichting kan bijdragen aan de effectiviteit en de kwaliteit van de gebruiksmogelijkheden. In aanvulling op het bestaande wordt er voorgesteld een speeltoestel, een openlucht-theater en een vijver toe te voegen. Verder kan in de bestaande bebouwing aan de randen worden ingezet op horeca- en logies-functies. De inrichting van dit nieuwe dorpshart moet de sfeer uitademen van de oude landbouwhaven. Om dit gevoel op te roepen kan men in de uitwerking haven-gerelateerde elementen introduceren en handhaven: de reeds bestaande kinderkopjes, steigers en dekken voor paden en podium, aanlegpalen, lichtmasten die lijken op oude scheepsmasten. Zo ontstaat een aangekleed beeld, dat herinnert aan de situatie voor de Deltawerken. De uiteindelijke inzet moet een prettige verblijfsruimte zijn, die bijdraagt aan een authentieke dorps-sfeer, waar het prettig is te wandelen en te verblijven, een ontmoetingsplek voor dorpsbewoners en toeristen, met veel mo-gelijkheden voor gebruik.

• Koppelingen tussen dorp en havenOm de vernieuwde oude haven nieuw leven in te blazen, zijn de ver-schillende verbindingen richting dorp en haven van cruciaal belang. Een geslaagde, laagdrempelige koppeling van verschillende sferen maakt het dorp als geheel aantrekkelijker. Het moet eenvoudig en prettig zijn om de oversteek van dorp naar haven te maken en visa versa. De eerste koppeling van belang is die naar de Voorstraat. De route over de Voorstraat moet als vanzelfsprekend doorlopen de oude haven op. Meer nadruk op de zichtlijn en een verbeterde inrichting en bestrating kunnen hier een bijdrage leveren. De verbinding richting de bebouwing aan de jachthaven is er al wel, maar deze zou aanzienlijk beter kunnen. De Deltadijk is op deze plaats lager en de Neha-lenniatempel vormt een visueel element dat de twee gebieden koppelt. De voetgangersroute voert nu nog langs de verkeersweg. Om deze koppeling soepeler te maken kan de route langs den andere zijde van de Nehalenniatempel voeren. De koppeling met de gebieden bij de huidige vismijn zullen de grootste uitdaging vormen: hier is de Delta-dijk erg hoog. Het voorstel is hier brede trappen en hellingbanen te realiseren. Enige zichtbaarheid van de bebouwing achter de deltadijk is wenselijk om net als bij de Nehalenniatempel een visuele kop-peling tot stand te brengen. Een andere koppeling van dorp en haven kan tot stand worden gebracht middels een dorpskade. Deze kade in de haven heeft ligplaatsen voor het kort aanleggen van passanten die even het dorp willen bezoeken, er boodschappen willen doen of iets willen eten of drinken. Met een directe verbinding over de dijk en de oude haven naar de Voorstraat wordt een bezoek aan Colijnsplaat bevorderd.

8. Een ‘landmark’ op de kop van de vismijn, een uitkijktoren richting de Zeelandbrug.

9. Een multifunctioneel cluster vormgegeven als een klein dorp met veel variatie.

10. Een tweede maaiveld op dijk-niveau, met kleine huisjes, open-bare ruimte en groen.

11. Verblijfskwaliteit en horeca aan de waterkant.

12. De barrière van de dijk ver-minderen via brede trappen en hellingbanen.

1�. De doorgaande looproute langs de waterkant, met bankjes om van het uitzicht te genieten.

8 9 10 11 12

1�

• Mogelijke ontwikkeling van de locatie van de vismijnDe vismijn en de bedrijvigheid die hier gesitueerd is, zou in dit scenario in een nieuwe vorm kunnen terugkeren op de locatie. Een multifunctioneel complex kan plaats bieden aan een vernieuwde vismijn en allerlei andere, verwante functies. Recreatieve functies, verwant of gekoppeld aan de visserij kunnen hier een plek krijgen. Ook nautisch, activiteit-gericht toerisme kan opgenomen worden in het plan. Men kan denken aan een zeilschool (al dan niet met logies), een duikschool, verhuur van zeilboten en dergelijke. Educatieve functies met betrekking tot bijvoorbeeld de Oosterschelde kunnen als extra trekker fungeren. Ook is het wellicht mogelijk enige horeca-activiteit te realiseren, die gebruik maakt van deze unieke locatie. Dit moet echter niet ten koste gaan van bestaande horeca. Dit betekent dat Colijns-plaat in de toekomst meer mensen moet trekken, zodat de econo-mische basis voor horeca toeneemt. In wezen kan men stellen dat voor deze plek geldt dat meer functies een beter gebouw oplevert, mits al die functies profijt hebben van elkaar. Dan kan dit cluster ook daadwerkelijk gaan functioneren als een trekpleister voor de regio en een grotere betekenis krijgen voor het dorp. De genoemde koppeling naar de oude haven is daarvoor van cruciaal belang.

• Een multifunctioneel cluster met een kleinschalige, dorpse sfeerOm een goede aansluiting richting het dorp te realiseren, is er voor gekozen een tweede maaiveld te maken dat direct vanaf de dijk te bereiken is. Aan dit tweede maaiveld zijn verschillende functies gele-gen als kleine huisjes rond een pleintje. Vanaf hier kan men via trappen en hellingbanen afdalen naar de kade-hoogte. De plint van het gebouw biedt plaats aan bedrijven en publieksfuncties. Het totale beeld van het complex moet een dorp-achtige, kleinschalig sfeer oproepen. In de gemaakte schetsen wordt dit gerealiseerd door kleine huisjes te koppelen tot een groter geheel. Het is ook mogelijk het gebouw deels te integreren in het dijklichaam en aldus een betere integratie tussen bebouwing en landschap te realiseren.

• LandmarkOp het kop van het bedrijvencluster is in het ontwerp een toren of landmark gedacht. De reden hiervoor is tweeledig: enerzijds is het de beëindiging van de nieuwe oost-west as, anderzijds is deze plek buitengewoon goed zichtbaar vanaf Oosterschelde en Zeelandbrug. Een bijzonder, in het oog springend gebouw zou Colijnsplaat een herkenbaar gezicht naar de wereld kunnen geven. Een mogelijke toren zou ook een kapstok kunnen zijn om daar verschillende soorten acti-viteiten aan op te hangen. Een restaurant met royaal uitzicht, een hotel met één exclusieve kamer, een uitzichtpunt over de Oosterschelde, een klimwand en abseil-punt, de mogelijkheden en kansen zijn divers. Het is wellicht goed om voor het ontwerp van dit bijzondere punt ook een bijzondere route te volgen, waarin de dorpelingen hun zienswijzen kunnen presenteren met betrekking tot de uitvoering, het programma en de uitstraling. Het is daarom denkbaar dat er een ideeën-prijsvraag georganiseerd wordt voor de invulling van deze plek. Misschien moet het wel een vuurtoren zijn, een massief bakstenen gebouw, of een ranke en lichte mast. De beste ideeën die deze prijs-vraag opleveren kunnen dan mede bepalen hoe Colijnsplaat zich in de toekomst presenteert.

19

Reacties vanuit Colijnsplaat

Op 1� november jongstleden is de Dorpsvisie gepresenteerd aan de dorpsbewoners. Na de presentatie is er uitvoerig gedebatteerd in groepjes over de voors en tegens van het plan. De verzamelde inzich-ten zijn vervolgens en plein public besproken en behandeld. Dit heeft nog een aantal verrassende, aanvullende inzichten opgeleverd.

Nadrukkelijk werd er gesteld dat alle havengebieden in de toekomst openbaar toegankelijk moeten blijven. Er was consensus dat een geslaagde koppeling tussen haven en dorp cruciaal is voor de toekomst van het dorp. Voor de uitwerking van deze koppeling werden een aantal goede suggesties gedaan. De aanwezige dorps-bewoners waren unaniem in hun waardering voor de invulling van de oude haven. De ontwikkeling op de locatie van de vismijn werd ook met instemming begroet. De verdere uitwerking van dit gebied zal echter wel cruciaal zijn voor zijn welslagen. De algehele stemming werd gedomineerd door een sfeer van optimisme en enthousiasme. Op de vraag of deze visie de juiste richting aangeeft voor de toekomstige ontwikkeling van Colijnsplaat werd dan ook unaniem met ja geantwoord.

Inmiddels is door de dorpsraad het initiatief genomen om ook de jeugd mee te laten denken over de toekomst van Colijnsplaat. Er is een prijsvraag voor een landmark voor Colijnsplaat uitgeschreven voor de basisschoolkinderen. De vraag is hoe een toren voor Colijnsplaat er uit kan zien en wat je ermee kunt doen. De prijsvraag kan de aanzet zijn voor een dorp-brede prijsvraag om mee te denken hoe het dorp zich moet presenteren op de plaats van de huidige vismijn. Deze plek is immers goed zichtbaar vanaf de Zeelandbrug en een duidelijk herkenbaar baken kan een prima manier zijn om Colijnsplaat te profileren.

N

Z

W O

21

• VervolgtrajectDe rol die deze visie voor toekomstige plannen kan hebben, kan men met velerlei metaforen duiden: een kader, een leidraad, een onder-legger of een raamwerk. Het verschaft een routekaart voor de verdere planontwikkeling. De route is nog enigszins schetsmatig aangegeven en het is nu zaak deze nu verder uit te werken. Als men op deze voet verder wil, zal moet deze visie moeten formaliseren, bijvoorbeeld in een masterplan. Via zo’n strategisch document kunnen verschillende, onafhankelijke plannen geplaatst en beoordeeld worden binnen een groter verband. Dit masterplan moet dwingend genoeg zijn om een duidelijke visie af te kunnen dwingen. Het moet echter wel flexibel genoeg zijn voor verschillende uitwerkingen, invullingen en functies.

Een richtinggevend kader, dat ruimte en kansen biedt, maar waarin de kwaliteit centraal staat. Geen keurslijf of panklaar recept, waarbij alle ingrediënten reeds bekend zijn. Het vervolgtraject is afhankelijk van bestuurlijke keuzes en individuele initiatieven. Het zou mooi zijn als men erin zou slagen publieke en particuliere belangen te koppelen, zodat er synergie ontstaat tussen markt en publieke zaak. Daarbij is het belangrijk dat de ingeslagen weg van zorgvuldige communicatie en geraffineerd ontwerp consequent wordt doorgezet. Slechts dan kan men het verzamelde enthousiasme en engagement ten volle benutten. Zo werken we met heel Colijnsplaat aan een toekomstbestendig dorp, met een verbeterde leefbaarheid en kwaliteit van leven, een dorp met perspectief.

Conclusie

De toekomstige ontwikkeling van Colijnsplaat is in het verleden een heet hangijzer gebleken. Hoe om te gaan met het historische waarde en tegelijkertijd toekomstgericht te denken is een delicate opgave. De dorpsraad heeft de uitdaging om hiermee aan de slag te gaan met beide handen aangegrepen. Daartoe heeft het steun gezocht bij alle partijen die zich wilden engageren, om zo te komen tot een zo breed mogelijk gedragen visie.

Het raadplegen van zo veel mogelijk bronnen om te komen tot een eensluidend verhaal is geen gemakkelijke onderneming. Polderen kan gemakkelijk verworden tot inhoudsloos en visieloos gekrakeel. Het kan leiden tot eindeloze discussies en onoverbrugbare verdeeldheid. In sommige gevallen ontstaan er plannen die niet meer zijn dan een verzameling compromissen, een uitdrukking van de grijze middelmaat, het weinige waarover men het eens kon worden.

Daar is bij deze visie geen sprake van is. De visie is helder en door-tastend, terwijl er een groot draagvlak voor is. Dit heeft alles te maken met de consensus binnen het dorp dat de ontwikkelingen waar deze visie over spreekt van cruciaal belang zijn voor de toekomst van Colijnsplaat. Wijdverbreid is de wetenschap dat veranderingen onvermijdelijk zijn en zelfs noodzakelijk met het oog op een veranderende wereld: het is een publieke zaak en dat is voor vrijwel iedereen evident.

Het is de verdienste van de verbeeldingskracht van het ontwerp dat er het anders zo behoudende dorp voorzichtig optimistisch is aangaande de geschetste visie. Het is belangrijk dit optimisme te koesteren in de verdere planvorming. Deze visie is immers een stap in het onbe-kende, een stap die we met zijn allen moeten maken. Met voldoende optimisme, enthousiasme en engagement kunnen we maximaal profijt hebben van deze forse investering in de toekomst.

Tuinlaan 110 - 3111 AX Schiedam Postbus 60 - 3100 AB Schiedam Tel. 010-4047225 Fax. 010-4047285 www.architema.nl info@architema.nlA R C H I T E C T U U R S T U D I O

Architéma Architectuurstudio

www.architema.nlinfo@architema.nl010-404�225 Tuinlaan 110, �111 AX SchiedamPostbus 60, �100 AB Schiedam

in opdracht van / in samenwerking met:

Dorpsraad Colijnsplaat

www.dorpsraadcolijnsplaat.nldorpsraad@dorpsraadcolijnsplaat.nlOosthavenstraat 5, 4486 AR Colijnsplaat

15 december 2011