Deel 3: In deze aflevering gaan wedoor met een aantal geavanceerdevoorzieningen in de default FSX/FSXSteam/Prepar3D GPS500 nader on-der de loep te nemen. We gaan vlie-gen in Noord-Californië.

Zonnig Californië

In onze vorige tutorial vlogen we vanBarcelona naar Nice (onverwacht!) Ineen 737 en dat liet zien hoe we een aan-tal bijzondere handige voorzieningenkonden inzetten zoals het verkorten vande route, routes naar alternatieve lucht-havens, DME/ARC approaches en zelfseen go-around. Om te laten zien hoeveelzijdig deze basis-GPS is, zal onzevlucht op een bepaalde manier het te-genovergestelde zijn. We gaan vliegenin een General Aviation toestel op een

korte IFR-vlucht van San Carlos (KSQL)naar Salinas (KSNS) in Noord-Californië.Voor deze vlucht heb ik de Noord-Cali-fornië, San Carlos en Montrerery (KMRY)van ORBX genomen maar je kunt na-tuurlijk deze tutorial vliegen met elkedefault scenery. Approach kaarten kanje ophalen van https://skyvector.com/We gaan vliegen met de RealAir Simula-tions’ Turbine Duke v2 om een aantalredenen. Ten eerste is het een emmer-vol vliegplezier en

ten tweede is het bij dit model mogelijkdiè GPS te installeren die wij graag inhet vliegtuig zouden willen hebben. Hetwordt steeds gebruikelijker dat soft-waremakers producten uitgeven die deoptie hebben om het de gebruiker mo-gelijk te maken third-party add-on GPSunits te installeren. Heel wat andereadd-on vliegtuigen laten een anderevariatie zien door over de in essentienog steeds de GPS500,hun eigen varia-

tie van ‘afdekplaat’’ te zetten. Dus ookal vlieg je niet meer in

een default vliegtuig dan kan je nogsteeds kennis maken met al dezeprachtige mogelijkheden die de GPSte bieden heeft ook al vlieg je in an-dere kisten.Als je met real weather wilt vliegendoe dat dan of, enig ander scenario.Het nieuwe eraan is dat je van deprachtige scenery van dit gedeelte vande wereld alleen maar meer gaat genie-ten. Maar als je toch een soort van uit-daging (slechts een kleine uitdaging,geloof me) wilt hebben, stel ik voor

The Global Positioning SystemDeel 3 door Peter Stark.

De vertaling

Hoewel hij er een beetje anders uitzietdan de default GPS500 is deze CarenadoGPS volledig uitgerust met vrijwel de-zelfde voorzieningen dus hoef je je niet tehouden aan de default vliegtuigen maarkan je ook plezier hebben aan deze add-ons.

Als je op de GPS wilt vliegen zet dan deNAV/GPS schakelaar in de juiste stand.Is beslist beter.

weer op maat in te stellen: wind rond dede 120°/10 knopen, wolken 8/8 cumulusvan 500ft tot ongeveer 4500ft, zichtvan 0 tot ongeveer 4500ft van 3/4nm(1,2km). Deze tutorial is gebaseerd opdeze gegevens.

Parkeer op San Carlos, maar voordat wegaan opstarten en taxiën gaan we eersteven het plan doornemen. We vliegeneen paar vrienden naar Salinas voor eenfamiliebijeenkomst maar het weer is eenbeetje gewoontjes met slecht zicht enlaaghangende bewolking. Een snellecheck van het weer en de kaarten laatzien dat na het vertrek van baan 12, wede direct track kunnen oppakken naarde Salinas VOR13 initial approach fix opde SANTY intersection. Dat is slechts33nm ten zuiden van San Carlos, dus wekunnen gewoon plannen om direct naarSANTY te vliegen op een hoogte vanongeveer 5000ft. Gebruik de FSX flightplanner om de route in te voeren: KSQL-SANTY-KSNS op een hoogte van 5000ft

en safe de vlucht.Omdat de default ATC een beetje pro-blematisch kan zijn als er specifieke ap-proaches moeten worden weergegevenlaten we ATC voor wat het is op dezevlucht.

Salinas VOR13 Approach

Nadat we los zijn draaien we naar rechtsom de direct KSQL-SANTY track van150° te onderscheppen (herinner je jede CTS-functie nog?) En ga level vliegenop 5000ft en stel de autopilot in om hetvliegtuig over te nemen in de GPS-mo-dus (het plaatje met de schakelaar opde vorige pagina). Dat geeft ons enigetijd voordat we SANTY bereiken om deVOR approach in Salinas beter te bekij-ken. We gaan deze approach in de GPSinbrengen door op de PROC-knop tedrukken. Scroll dan naar ‘Select Ap-proach’ druk op Enter, scroll naar VOR13en druk op Enter, scroll dan naar SANTYen druk weer op Enter. Dit is allemaalveel eenvoudiger dan het hier klinkt -

gebruik altijd de grote knop voor hetscrollen door de menu’s en druk op En-ter om je keus te bevestigen.Vervolgens vraagt de GPS of je de ap-proach wil laden of activeren (waarvoorje wederom de grote knop gebruikt). Endit is weer een andere vaak voorkomendonderwerp van verwarring voor flightsimpiloten dat tot frustratie kan leiden. Alswe Enter geven op Load, zullen de de-tails van de VOR Approach track over degrond ingevoerd worden in het GPSvluchtplan maar nog niet gebruikt wor-den door de autopilot. Dat is een manierom vast de details van je approach in tevoeren op een moment dat de workloadnog een stuk minder is eerder op devlucht en op die manier kan je het acti-veren als je dichter bij de bestemmingkomt. Maar als we kiezen voor activatein plaats van load, gaat de autopilot datook onmiddellijk uitvoeren. Dat wil zeg-gen dat de autopilot je geplande route inde vuilnisbak gooit en meteen de tracknaar de initial approach fix (IAF) gaatvliegen. Dus ook al was je nog honder-den mijlen van je IAF verwijderd dan zulje zien dat je vluchtplan compleet ver-dwenen is en dat daarvoor een Direct Tomodus naar de IAF in de plaats is geko-

men, zoals in het plaatje hierboven. Dathelpt niet echt.Maar in deze vlucht zitten we al op detrack direct naar de IAF, dus in dit gevalkunnen we zonder probleem Activategeven.Meteen nadat je dat gedaan hebt zie jede nieuwe leg op de kaart van de GPSverschijnen en ook in het vluchtplan.

San Carlos is een druk general aviation vliegveld net ten zuiden van San FranciscoInternational.

Als je de voor deze vlucht voorgesteldegegevens voor het weer hebt ingevoerdkan je net wat meer dan een uitdaging te-genkomen maar verwacht niet dat je veelvan het landschap ziet.

Zolang we de autopilot in de GPS Navmodus houden zal je vliegtuig doorgaanmet het volgen van de track helemaalnaar Salinas volgens deze approach. Enmisschien wel net zo nuttig, het brengtje ook weer terug naar het holding pointin geval van een missed approach.Misschien heb je al opgemerkt dat jekaart op de GPS behoorlijk vol begint teraken met airspaces, luchthavens, na-vaids en je vluchtplan daar tegen opmoet boksen. Maar het is erg eenvoudigom al deze informatie indien onnodigweg te werken namelijk de CLEAR ofCLR knop. Druk achtereenvolgens eenaantal keren op deze knop terwijl jenaar het resultaat kijkt op de map. Elkekeer als je drukt verdwijnt er meer van

het scherm. Cycle net zolang door totdathet resultaat voldoet aan je eisen. Als jelater toch weer meer details nodig hebtcycle je weer door en dan zie je dat allegegevens weer terug komen.In deze fase wil je misschien ook deVOR2-radio afstemmen op 117.30MHzen de VOR2-OBS op een inbound trackvan 122°. Dit is niet strikt noodzakelijkmaar het is goed luchtmanschap (in na-volging van zeemanschap) dat je deapproach kunt voortzetten met je VOR2als de GPS uit zou vallen.

Volgens de approach kaart begin je aaneen langzame afdaling naar 3600ft als jeSANTY voorbij bent en daarna naar

1600ft als je over SAMES bent. Daarnakan je doorgaan naar de minimum des-cent altitude van 500ft eventueel ge-bruik makend van de autopilot. Maarhelaas pindakaas (staat niet in het origi-nele Engelse artikel), de laaghangendebewolking en het slechte zicht resulterenin een missed approach, we kunnen nietlanden. Zo gaan die dingen. Als je nogin de GPS Nav Modus bent blijven zittentijdens de approach kan je volstaan metje gas open te draaien en weer gaanklimmen naar de op de kaarten vermel-de hoogte van de holding van 3000ft enbrengt de GPS je daarna automatischterug naar het holding point. Als jedaarna verder geen nieuwe gegevensinvoert of veranderingen aanbrengtwordt je vervolgens in de holding gezet,waar je eens rustig kunt gaan nadenkenover ‘wat nu’.

Onze alternate (alternatieve luchthaven)

Niet ver van Salinas ligt Monterey(KMRY) waar, en dat komt goed uit, eenILS aanwezig is voor runway 10R waar-door we wel kunnen landen. Maar hoekrijgen we de GPS zover om ons eerstuit de holding te krijgen, dan richtingMonterey en dan naar de initial ap-proach fix van de ILS via vectors vanATC? Maar het zal blijken dat dat niet zomoeilijk is als je dit alles een beetje op-breekt in kleinere beheersbare stappen.Laten we om te beginnen een directetrack naar Monterey uitzetten door opde NRST-knop te drukken. Druk dan opPUSH CRSR, scroll naar beneden naarKMRY/Monterrey met de grote rondeknop en druk op Enter. Druk dan op deDirect To knop, Enter en nog een keerEnter om de activering te bevestigen.Deze kleine stap maakt het mogelijk omte vliegen van de huidige positie directnaar Monterey.De volgende kleine stap is de ILS ap-proach in te voeren door op PROC tedrukken, scroll naar Select Approachindien nog nodig, dan ILS10R, Enter,

Vectors, Enter, Activate. Je gebruiktweer de grote knop om te scrollen waardat nodig is.Doordat we nu Vectors hebben gekozenin plaats van de track naar een dichtbijgelegen initial approach fix, zul je ziendat nu de de hartlijn van de ILS ap-proach wordt weergegeven en dat dielijn verlengd wordt (tot ongeveer 13nm)om je makkelijker te kunnen oriënteren.Je ziet het hier rechts. De GPS weet datje vectors op krijgt van ATC naar eenpunt ergens op die verlengde lijn enwanneer dit plaats vindt is de GPS instaat die inbound track op te pakkenindien je dat zou willen. Je zou ook deGPS kunnen gebruiken om een track uitte zetten naar een van de initial ap-proach fixes op de kaarten, op dezelfdemanier zoals we dat gedaan hebben inde vorige aflevering, maar het punt hieris dat we willen laten zien hoe de doorATC opgegeven vectors worden gebruiktin combinatie met de GPS.Om een typische ‘vectors to final’ te de-monstreren ben ik even ATC en vraag ikje je heading te verleggen naar 280° dieje op een ruime downwind leg zet voorMontrey Runway 10R, zoals je hierrechts ook ziet. Eenmaal op deze down-wind daal je naar 2600ft wat je initialILS approach altitude is en zet je de Navradio op 110.70MHz zodat de klokken deMonterey ILS vinden als we verder na-deren. Als je op ongeveer 15DME vanMonterey zit draai je naar 190° om tebeginnen met het onderscheppen van deLOC. Op dit moment moet je ook deNav/GPS-schakelaar naar NAV zetten en

gaan vliegen in Heading Hold modus. Ditmaakt de overstap naar de ILS erg sim-pel.Als je op de GPS ziet dat je de verlengdehartlijn van de ILS begint te naderendraai je verder naar links naar een hea-ding van 130° en ga je over naar deApproach Modus op de autopilot (behal-ve als je ervoor kiest om de ILS op dehand te vliegen). Het vliegtuig zal nu delocaliser en glideslope oppakken in debocht en op die manier zou je in staatzijn tot een sensationeel mooie landingop Monterey!

Als je een approach via vectors selecteertwordt er een verlengde lijn, een verlengde‘leg’ op de kaart geplaatst van die ap-proach om je te helpen bij de oriëntering.

Hier de volgorde van ons gewijzigdevluchtplan om de Monterey 10R ILS op tepakken vanuit de holding van Salinas.

Dit is het derde en laatste artikel in eenserie over de geavanceerde functies vande default GPS in FSX, geschrevendoor Peter Stark van PC-Pilot. Eigen-lijk onmisbare lectuur voor de FlightSimmer, vandaar deze vertaling.

Erik

Het kleine broertje

In de echte wereld is de GPS500 uitge-rust met een 5inch scherm en is hij ge-plaatst in het instrumentenpaneel enheeft aansluitingsmogelijkheden voorextra sensors zoals voor een terrainawareness avoidance system, of voorgegevens van het weer of voor het

luchtverkeer. De GPS295 heeft een4inch scherm en kan op je stuurknuppelworden geklikt, op de zijruit of zelfs opde voorruit in een soort heads-up con-structie en het is een draagbare unit.

Het verschil tussen de twee modellen inFSX/FSX:SE/Prepar3D is veel mindergroot en is vooral cosmetisch. Terwijl de

GPS295 misschien licht in gewicht engrootte is, is het nog niet een lichtge-wicht als het aankomt op nuttige voor-zieningen en tot verrassing van demeeste flightsim piloten is hij bijna netzo volledig uitgerust als de GPS500. Wezullen even de principiële verschillenvoor je aangeven zodat je eenvoudig deoverstap tussen de twee kunt maken ennog steeds gebruik kunt maken van de-ze advanced features.

Laten we met het cosmetische beginnen.Je zult geen draaiknoppen vinden op deGPS295. De functie is overgenomendoor een vier-richtingen tuimelschake-laar. De overstap is simpel (zie de af-beelding hier links):

● Waar je normaal gesproken de grotedraaiknop gebruikt, gebruikt de 295 denaar boven en naar beneden schakelaar(geel).

● Waar je bij de 500 de kleine draai-knop gebruikt, gebruikt de 295 derechts en links posities van de schake-laar (rood).

● Waar de 500 je vraagt om het cen-trum van de kleine draaiknop in te druk-ken om de cursor te activeren, heeft de295 een makkelijke aparte CRSR-knopom in te drukken.

● In plaats van het vluchtplan op teroepen met de knop FPL, gebruikt de295 de ROUTE-knop.

● De 295 heeft geen OBS/SUSP functiedus je kunt niet tijdelijk het vluchtplanonderbreken.

Pak ‘m beet Ace!

En dit is de afsluiting van onze rondgangdoor de meer geavanceerde voorzienin-gen in onze nederige default GPS500/295. In de eerste kennismaking lijkt deuitstalling van al die knoppen een beetjeverwarrend en het in verkeerde volgordeindrukken kan en heeft ook tot frustra-ties geleid in het begin bij veel gebrui-kers. Ook al lezend door deze serie hadje waarschijnlijk al de logica ontdekt vande grote en kleine draaiknoppen toen jedoor de verschillende menu’s ging.

Als het je bedoeling is om verder te ont-dekken wat de GPS500/295 je te biedenheeft splits de taken dan op in kleinerestappen en onthoud: Je kunt altijd deCLR knop indrukken om opnieuw te be-ginnen!

De Default GPS bevat een verrassende hoeveelheid gegevens en is veelzijdig genoeg om gebruikt te worden in vliegtuigen met tweestoelen of zelfs 400 stoelen.