Don Bosco Groenveld, een school in beweging

Visietekst

1. Ons opvoedingsproject

Don Bosco Groenveld heeft de naam een „zorgbredeschool‟ te zijn. Dit is niet zonder reden.

We hebben inderdaad de intentie om binnen onze school elk kind gelijke opvoedingskansen

aan te bieden, zodat elke leerling een gepast diploma kan halen en later kan functioneren als

een positieve burger in onze maatschappij. Dit streven vindt zijn oorsprong in het

opvoedingsproject van Don Bosco.

Enkele kenmerken van onze opvoedingsstijl:

Onze visie op de mens.

Als Don Boscoschool hebben we de integrale ontplooiing van jongeren voor ogen. Dit

betekent dat we in ons opvoedend omgaan met onze jongeren oog willen hebben voor alle

aspecten: het lichamelijke, het verstandelijke, het spirituele, het sociale… Jongeren zijn in

hun ontwikkeling op al deze domeinen nooit volledig “af”. We willen daarom elke jongere

benaderen als een uniek wezen, een originele persoonlijkheid en elke jongere uitnodigen om

te geloven in zichzelf en de ander.

Onze opvoedingsdoelen

Vertrekkend vanuit dit mensbeeld, voeden we op naar vier fundamentele kwaliteiten. We

willen jongeren bijstaan in hun groei naar persoonlijke vrijheid en zelfstandigheid en hen

vanuit deze persoonlijke vrijheid uitnodigen tot het opnemen van verantwoordelijkheid.

Bovendien staan wij jongeren bij in hun zoektocht naar verbondenheid met medemensen.

Tenslotte ontdekken wij samen met jongeren de dieperliggende bestaansreden van het

leven, zingeving.

Onze opvoedingsstijl

Don Boscoscholen kiezen uitdrukkelijk voor de dagelijkse dialoog met jongeren. Ze doen

dit vanuit een aanwezigheid die leerkrachten en opvoeders vele kansen biedt om gewenst

gedrag, normen en waarden voor te leven.

Omwille van die voortdurende dialoog, zijn leerkrachten en opvoeders op een

“assisterende” wijze aanwezig tussen de leerlingen; op de speelplaatsen, tijdens de

ontspanningsmomenten, tijdens de lessen, tijdens naschoolse activiteiten. Jonge mensen

opvoeden realiseren we door in relatie te gaan met jongeren: hoe beter die pedagogische

relatie is, hoe beter een leerling zijn toekomst vorm geeft. In onze scholen streven we naar

een hartelijke sfeer waar jongeren zich thuis kunnen voelen. Deze hartelijke aangename

sfeer brengt echter nooit de fundamentele nood aan rationaliteit, aan redelijkheid in het

gedrang. Een hartelijke leefsfeer zonder normen en grenzen is een utopie. Deze grenzen en

normen worden voorgeleefd en jongeren worden hierin begeleid om hun

verantwoordelijkheid op te nemen. Het is een proces van voorleven en uitnodigen.

2. De concrete invulling van de missie van onze school

2.1 Onze doelstellingen

Wij willen jongeren vormen tot deskundige beroepskrachten in de verzorgingssector

(studierichting verzorging), de dienstensector (studierichting organisatiehulp) en de creatieve

sector (studierichting publiciteit en etalage). Daarbij is het zoeken naar een geschikt

opleidingstraject een must, waarbij heroriëntering soms noodzakelijk is.

Daarnaast willen wij jongeren begeleiden, in de geest van Don Bosco, in hun groei naar

volwassenheid zodat ze verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor zichzelf, op de

werkvloer en in de samenleving.

2.2 De krachtlijnen

2.2.1 Een degelijke, kwaliteitsvolle opleiding bieden aan jongeren in een aangepaste

infrastructuur.

- Leerkrachten zijn deskundig geschoold en sterk verbonden met de

werksituatie: stagebegeleiders en leerkrachten weten wat er gebeurt op de

stageplaatsen en welke de tendensen zijn binnen de sector.

- We voorzien lesdoorbrekende activiteiten in de vorm van projecten en

alternatieve stages, waarbij er een sterke samenwerking is tussen de

algemene en de beroepsgerichte vakken.

- Een hoge mate van professionalisering door bijscholing, lectuur, vakoverleg,

implementatie van vernieuwingen, …

- Aangepaste accommodatie en ruime mogelijkheden tot persoonlijke

ontplooiing van de jongeren.

- Het personeel staat open voor nieuwe initiatieven en is up to date met

ontwikkelingen in het onderwijs en in het werkveld.

- We bieden onderwijs aan in een school gelegen aan de rand van de stad, in

een ruime en groene omgeving, en gemakkelijk bereikbaar.

- Leerlingen kunnen zich specialiseren in de zevende jaren.

- We doen beroep op de knowhow van externen en ervaringsdeskundigen.

- We hebben aandacht voor de attitudevorming bij jongeren.

- We bouwen een zorgbrede school uit.

2.2.2 Jongeren begeleiden in hun groei naar fijne volwassenen in de stijl van Don

Bosco.

Vanuit het opvoedingsproject van Don Bosco groeien jongeren in

zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Jongeren staan centraal en nemen actief

deel aan hun ontwikkeling. In interactie met de jongeren biedt de school (als leef-

en leergemeenschap) ruimte tot ontplooiing.

2.2.2.1 Een „eigen plaats‟ voor jongeren waar beroepsonderwijs autonoom

georganiseerd wordt en waar ze zich thuis voelen.

o We onthalen jongeren in de stijl van Don Bosco.

o We voeren een preventief beleid waardoor een positief zelfbeeld kan

groeien.

o We laten jongeren zichzelf zijn en laten hen groeien in weerbaarheid

en verbondenheid.

o We geven jongeren de kans initiatieven te nemen en voorstellen te

doen.

o We bouwen een zorgbrede school uit met groeikansen voor elke

jongere.

2.2.2.2 Een „leerplaats’ waar vaardigheden geoefend worden, kennis opgedaan

en een beroep aangeleerd wordt.

o We bieden een deskundige voorbereiding en oriëntering naar een

toekomstig beroep.

o We leren een beroep aan in de logistieke, technische, creatieve,

voedings- en verzorgingsdiensten doorheen een praktijkgerichte

opleiding.

o We organiseren leerrijke stages die aansluiten bij het werkveld met

sterke individuele begeleiding door leerkrachten.

o We geven leerlingen de kans om hun leerproces in handen te nemen

aansluitend bij het leerplan en in overleg met beroepskrachten (school

en werkveld).

o We hebben aandacht voor klasmanagement.

2.2.2.3 Een „ontmoetingsplaats’ waar ruimte is voor ontmoeting, waar

vriendschap kan groeien en initiatieven kunnen genomen worden.

o We geven jongeren kansen om te organiseren en te participeren en

tegelijkertijd te leren om verantwoordelijkheid op te nemen.

2.2.2.4 Een „zinplaats’ waar ruimte aangeboden wordt om de zin van het leven

te ontdekken.

o We reiken jongeren gelegenheden aan om te reflecteren.

Vanuit het opvoedingsproject van Don Bosco werken leerkrachten en

opvoeders in communicatieve en assisterende opvoedingsstijl.

- We benaderen de jongeren vanuit een integrale mensvisie met een sterk

accent op hun praktische intelligentie.

- We zien de jongeren graag, hebben een positieve ingesteldheid en tonen

interesse voor de wereld van de jongeren die we naar waarde schatten.

- We geloven in de groeikracht van elke jongere en hebben extra aandacht

voor gekwetste jongeren.

- We staan open voor communicatie en overleg, in dialoog met elkaar en met

jongeren en hun omgeving (gezin, vriendenkring, …)

- We zijn identificatiefiguren:

die moed opbrengen om zichzelf te zijn;

die de durf hebben om jongeren te bevragen met respect voor

hun eigenheid en groei;

die geduldig zijn, begrip opbrengen en blijvende kracht hebben

om te herbeginnen;

die grenzen durven aangeven en hierdoor preventief optreden;

die relatiebekwaam en sociaal vaardig zijn;

die zich de opvoedingsstijl van Don Bosco eigen maken.

- Door assistentie en bereikbaarheid van personeel en directie vormen we een

netwerk ter ondersteuning van de jongeren.

- Bij psychosociale problemen en leermoeilijkheden werken we

probleemoplossend in zeer nauwe samenwerking met de interne

leerlingenbegeleiding, CLB en andere hulpverleners.

- We voeren een participatief schoolbeleid zowel naar personeel, leerlingen als

ouders.

3. Haalbaarheid? Een evenwichtsoefening tussen draagkracht en draaglast:

Vanuit deze visie op opvoeding en onze missie in Groenveld als exclusieve

beroepssecundaire school geven we vorm aan het pedagogisch handelen en het schoolleven.

Vele leerlingen en/of hun ouders kiezen bewust voor onze school. Hun argumenten hiervoor

zijn zeer verscheiden, maar het feit dat we een duidelijk beleid voeren om elke leerling

gelijke onderwijskansen aan te bieden is een herkenbare rode draad doorheen deze

verscheidenheid aan argumenten.

3.1 Zorg trekt zorg aan

De vaststelling dat jongeren binnen onze school mogen rekenen op kwaliteitsvol

onderwijs en opvoeding en dat jongeren bovendien kunnen terugvallen op

ondersteuning wanneer zij geconfronteerd worden met hindernissen, moedigt vele

ouders en instanties aan om een beroep te doen op onze school. Dit heeft natuurlijk

een keerzijde.

Sinds enkele jaren stellen we vast dat onze school een concentratie kent aan

zorgleerlingen. Concreet hebben meer dan de helft van onze leerlingen specifieke

ondersteuning nodig om kans te maken op een succesvolle schoolloopbaan. De

instroom in de eerste graad vanuit het buitengewoon basisonderwijs neemt toe en

dan voornamelijk vanuit type 1, type 3, type 7 en type 8. Bovendien stellen we een

toename vast van het aantal leerlingen dat te kampen heeft met ernstige problemen

in hun leefomgeving (POS). Ook deze leerlingen vragen een bijzondere aandacht om

hen enige kans te geven op slagen in het onderwijssysteem. Daarnaast begeleiden

we ook een aantal leerlingen met psychische problemen. Bovendien stellen vele van

deze jonge mensen externaliserend probleemgedrag. En vaak gaat het om een

combinatie van problemen…

3.2 Draagkracht van de personeelsleden

3.2.1 Vaststelling:

Onze personeelsleden zijn niet opgeleid om al deze zorgvragen te managen en

bovendien beschikt een beroepssecundaire school niet over de noodzakelijke

personeelsomkadering om de zorg binnen het beroepsonderwijs vorm te geven.

Het uitbouwen van een zorgbrede school kan bijgevolg maar indien de inrichtende

macht, de directie en de personeelsleden deze beleidsoptie dragen. Het is

bemoedigend dat binnen onze school alle betrokken partijen dit beleid willen

uitdragen en helpen realiseren, maar het is ontmoedigend en chokerend om te

moeten vaststellen dat de overheid blind blijft voor de prangende noden binnen de

scholen. Zo is het toch te gek voor woorden dat bijvoorbeeld, leerlingen die gebaat

zouden zijn met de aanpak van het buitengewoon basisonderwijs op basis van hun

leeftijd doorstromen naar het beroepsonderwijs. Op dat ogenblik wordt de bijzondere

zorg ontnomen, die de leerling nodig heeft, die door ouders en leerlingen ook

verwacht wordt, maar die niet voorzien is in een gewone beroepsschool. Tenzij men

de mening toegedaan is dat deze bijzondere zorg gerealiseerd wordt door de

uitermate versnipperde en beperkte „GON-begeleiding‟. Men kan toch niet verwachten

van leerlingen die worstelen met een gedragsstoornis of een problematische

opvoedingssituatie, dat zij zonder (voortdurende) professionele ondersteuning een

positieve schoolloopbaan zouden kunnen doorlopen.

3.2.2 Reeds gerealiseerde initiatieven

De directie van deze school heeft in 2008 – 2009 enkele belangrijke beslissingen

genomen om de draagkracht te vergroten.

Het stijgend leerlingenaantal, de toenemende zorgvragen van leerlingen en het

onrustwekkend ziekteverzuim bij onze personeelsleden (15%) plaatste ons voor een

belangrijk dilemma. Of een inschrijvingsstop organiseren en een procedure uitwerken

om jongeren met uitgesproken zorgvragen en leerlingen met externaliserend

probleemgedrag uit te sluiten, of binnen de school een netwerk uitbouwen ter

ondersteuning van personeelsleden en leerlingen. Er werd geopteerd voor het laatste

en deze beleidsoptie werd vertaald op verschillende niveau‟s.

3.2.2.1 Fase van verkenning

Met een delegatie van de personeelsleden werd, onder leiding van Dr. Franky

D'Oosterlinck, Orthopedagoog, Master trainer LSCI, de situatie en de draagkracht van de

school geanalyseerd. Vanuit deze analyse werd een stappenplan ontwikkeld om de missie

van de school te verfijnen en een strategie ter ondersteuning van de personeelsleden uit te

werken.

3.2.2.1 Ondersteuning van de pedagogische aanpak in de klassen

In eerste instantie werden initiatieven genomen om de aanwezige deskundigheid binnen de

school aan elkaar door te geven. Er werd een personeelsvergadering georganiseerd waarbij

collega’s kennis konden maken met allerhande interactieve werkvormen. Deze

werkvormen werden gedemonstreerd aan elkaar. Collega‟s werden tijdens deze

momenten aangemoedigd en uitgenodigd om samen te werken. De gesloten deuren

van elkaars klaslokalen werden geopend. Dankzij de open sfeer kreeg men een

verrijkte kijk op elkaar en de leerlingen (teambuilding). De coaching van nieuwe

leerkrachten werd verder uitgebouwd. Er werd een personeelsvergadering

georganiseerd waarbij collega‟s met mekaar konden delen hoe er aan het niveau kon

gewerkt worden.

3.2.2.2 Training in LSCI

Er werden financiële middelen gezocht en gevonden („Fortis foundation‟) om negen

personeelsleden te laten trainen in de verbale interventiestrategie Life Space Crisis

Intervention. Dit initiatief werd genomen omdat we binnen onze school opvallend

vaak geconfronteerd worden met jongeren die hun frustraties en stress uiten via

problematisch gedrag. Bovendien is dit problematisch gedrag vaak destructief naar

zichzelf of anderen.

Bij de personeelleden en medeleerlingen werd dan ook een gevoel van onveiligheid

vastgesteld. Bij personeelsleden leefde een uitgesproken nood aan inzicht in deze

problematiek en behoefte aan scholing om beter in te kunnen spelen op deze

probleemsituaties. Het opvoedingsproject van Don Bosco nodigt ons immers uit en

moedigt ons aan om met „elke‟ jongere op pad te gaan. Dit neemt niet weg dat het

een moeilijke opdracht blijft om wangedrag van jongeren niet enkel te „criminaliseren‟

en louter af te wegen tegenover de regels van onze school, maar telkens opnieuw op

zoek te gaan naar de boodschap achter het wangedrag.

Dus in plaats van onaangepast gedrag louter te spiegelen tegen het gewenst gedrag

en op basis van de mate van verschil de aard van de sanctie te bepalen werd in onze

school een structuur uitgebouwd om op een constructieve wijze dit gedrag te

begeleiden. Er werd de fysieke en psychische ruimte gecreëerd waardoor deze

jongeren niet enkel duidelijk gemaakt wordt welke de leefregels zijn, maar waar we

hen ook beluisteren en ondersteunen bij hun zoektocht naar inzicht in hun gevoelens

en hun gedrag. Er werd een time-out ruimte uitgebouwd waar jongeren in crisis kans

krijgen om tot rust te komen. Er werd een procedure uitgewerkt rond omgaan met

grensoverschrijdend gedrag (zie 3.2.2.5).

Op dit ogenblik zijn alle leden van de „cel leerlingenbegeleiding‟ , de directie en enkele

leerkrachten getraind in LSCI. Deze personeelsleden kunnen in crisissituaties

ingeschakeld worden ter ondersteuning van deze leerling(en) en de collega(‟s).

Mede dankzij de LSCI-methodiek kunnen we samen met onze leerlingen groeien

naar inzicht in het eigen gedrag, de eigen gevoelens en de gevoelens van anderen.

We trachten de relatie te leggen tussen hun gedrag en hun gevoelens die aan de

basis liggen van dit gedrag.

De zes fasen van LSCI

• Fase 1: Ontladen van de emotie

• Fase 2: Opbouwen van de tijdlijn Diagnostische

• Fase 3: Selecteren van het centrale thema fasen

• Fase 4: Komen tot inzicht

• Fase 5: Verkennen en aanleren van Nieuwe-kansen

nieuwe vaardigheden fasen

• Fase 6: Transfer van het geleerde

LSCI is geen medicijn. Trouwens zou er een medicijn bestaan voor jongeren wiens

kansen ontnomen werden door blootstelling aan verwaarlozing, gebrek aan

leerkansen in hun omgeving, misbruik, blootstelling aan inconsequent ouderschap of

familiaal geweld, aan immorele waarden of antisociaal gedrag?

LSCI is een methodiek om gedrag en gevoelens te begrijpen. Deze methodiek bevat

een procedure om leerlingen inzicht te leren verwerven in de relatie tussen hun

gedrag en hun gevoelens die aan de basis liggen van dit gedrag. Gedurende een

LSCI-gesprek verschuift de aandacht vaak van het incident naar een dieper,

onderliggend probleem dat niet gemakkelijk uitgedrukt wordt door de leerling. De

leerling en de volwassene verkennen tijdens het traject samen wegen om zowel het

concrete incident als de geassocieerde „lange termijnproblemen‟ te verbeteren. Men

gaat op zoek naar gedragsalternatieven om een herhaling van crisis te voorkomen of

om constructief om te gaan met stress.

3.2.2.4 Vorming van alle personeelsleden in het kijken naar problematisch

gedrag

Tijdens een pedagogische studiedag kregen alle personeelsleden een introductie in

de structuur van LSCI, inzicht in gedrag van jongeren en werden hen hulpmiddelen

aangereikt om crisissituaties beter te managen. Dankzij deze vorming wordt vandaag

op een constructievere wijze gekeken naar crisissituaties en zijn personeelsleden

beter gewapend om een crisis te ontladen in plaats van olie op het vuur te gooien en

een crisis te laten ontsporen.

3.2.2.5 Uitwerken van een duidelijk stappenplan

Sinds september 2010 werken we binnen onze school met een stappenplan. Dit

omhelst een uitgeschreven procedure om jongeren te begeleiden binnen onze school.

De eerste resultaten lijken positief te zijn.

Dankzij dit stappenplan wordt duidelijk dat elke medewerker een rol kan en moet

spelen in het coachen van leerlingen en van elkaar. Het bijsturen van ongewenst

gedrag is geen exclusieve taak van directie en leerlingenbegeleiders, maar een

gezamenlijk project. Daar waar voorheen problematisch gedrag gemeld, lees

„gedeponeerd‟, werd bij de directie en men een afwachtende houding aannam, stellen

we vandaag vast dat collega‟s actief participeren en oplossingsgericht denken rond

bijsturingskansen voor leerlingen. Bovendien is één van de opvallendste resultaten

toch wel dat de meerderheid van onze personeelsleden het gevoel heeft dat er

vandaag een duidelijk beleid ontwikkeld werd rond het omgaan met onaangepast

gedrag. Het gevoel dat er een gedoogbeleid zou bestaan en er getalmd werd in het

optreden is grotendeels verdwenen.

Tevens werd dankzij dit duidelijk stappenplan en het consequent hanteren ervan een

basisveiligheid geïnstalleerd voor personeelsleden en leerlingen.

Bijlage 1: stappenplan

4. Een kijk op de toekomst

Het is duidelijk dat dit werk niet af is. Ons concreet pedagogisch handelen wordt dagelijks

verrijkt met nieuwe inzichten. We blijven met onze ploeg streven naar de realisatie van ons

opvoedingsproject en van onze missie als beroepsschool en investeren in het ondersteunen

van jonge mensen op hun weg naar volwassenheid.

De rode draad blijft onze mensvisie, ons geloof in de groeikansen van elke jongere. Tevens

willen we onze schoolomgeving blijven uitbouwen tot een veilige en zorgende leefomgeving.

Pas dan kunnen jongeren kans maken om uit te groeien tot gemotiveerde, zorgende,

gedisciplineerde en verantwoordelijke mensen.

Om deze zorgende leef- en leeromgeving te kunnen blijven uitbouwen zullen we ook in de

toekomst gericht initiatieven moeten blijven uitwerken.

4.1 De directieraad

Omwille van het feit dat het aantal zorgvragen in onze school blijft stijgen, dat de

zorgvragen complexer worden en het soort zorgvragen explicieter geformuleerd wordt, zal

deze evolutie ook in de toekomst op de voet moeten gevolgd worden. Het streven in onze

samenleving naar inclusie is ook binnen onze school voelbaar. Het valt te betreuren dat de

regelgevers, de overheid, geen gericht beleid voeren om deze inclusiegedachte in de praktijk

te ondersteunen. We zullen de vinger aan de pols moeten houden, signalen bij collega‟s en

leerlingen beluisteren en het schoolbeleid bijsturen waar nodig. Enerzijds moeten we

initiatieven uitwerken om de verantwoordelijke overheid te informeren over de concrete

noden binnen scholen, maar anderzijds dienen we binnen onze school initiatieven te blijven

uitwerken ter ondersteuning van de personeelsleden die deze inclusie elke dag moeten

waarmaken. Indien we deze taak niet opnemen, dan zullen leerlingen met zorgvragen het

slachtoffer blijven van dit systeem. We zullen binnen de directieraad impulsen moeten

ontwikkelen om de werkgroep GOK, de pedagogische raad en het antenneteam aan te

zetten om leerlingen en collega‟s te ondersteunen in hun opdracht.

4.2 De werkgroep ‘Gelijke Onderwijskansen’

De werkgroep probeert via verschillende ingangspoorten de onderwijskansen van leerlingen

te vergroten.

Door te werken aan het taalbeleid krijgen anderstaligen, taalzwakken, maar eigenlijke alle

leerlingen impulsen om de schooltaal en de taal op stage beter te begrijpen en gebruiken.

Door te werken rond socio-emotionele ontwikkeling wordt gewerkt aan de preventie van

leer- en gedragsproblemen, zodat welbevinden, betrokkenheid en competentie verhogen.

Door te werken met leerlingen de kans geven om te tonen wie ze zijn, ook buiten hun

schoolse vaardigheden. Men wil de leerlingen ook laten proeven van de soms niet gekende

diversiteit in hun leefomgeving.

Dit alles gebeurt op school-, leerkrachten- en leerlingenniveau.

Vooral vanuit de werkgroep SEM (socio-emotionele ontwikkeling) is er een duidelijke link met

LSCI: het laatste initiatief bestond uit het verzamelen van good practices van collega‟s

waarbij ze het negatieve gedrag van leerlingen konden keren. De informatie wordt

doorgegeven aan alle collega‟s.

Bijlage 2: Omgaan met moeilijk gedrag

4.3 De pedagogische raad

Dit is het forum bij uitstek om over het huidig pedagogisch handelen te reflecteren en vanuit

de reflectie onze werking te versterken, te bevestigen of bij te sturen. De leden van de

pedagogische raad vertegenwoordigen alle personeelsleden en kunnen aangeven waar

gevoeligheden liggen of knelpunten zich situeren. Het is aan ons om de signalen ernstig te

beluisteren en samen met de leden van deze raad oplossingsgericht het beleid verder vorm

te geven.

Naast het uitwerken van initiatieven en protocols zal het belangrijk blijven om ook binnen de

pedagogische raad de visie op opvoeding, op de missie van de school en op het profiel van

onze leerlingen bespreekbaar te houden. De pedagogische raad is tevens een belangrijk

kanaal om LSCI verder te implementeren. Wanneer deze raad de signalen van het team kan

en mag vertalen in haalbare doelstellingen en hierin LSCI een rol kan toebedelen, dan is de

kans op een „olievlekeffect‟ vrij reëel.

4.4 De ‘voortrekkers’, het LSCI-team

Ongeveer één maal per zes weken komt dit team samen voor een intervisie. Dit initiatief

blijven we ook in de toekomst verder uitwerken. Het doel is meervoudig. Deze

intervisiemomenten bieden ons in de eerste plaats de kans om elkaars ervaringen in het

omgaan met jongeren in crisis en collega‟s te delen. Dit is belangrijk, de leden van dit team

hebben immers naast dit engagement om jongeren en collega‟s te ondersteunen een

voltijdse opdracht in de school, hetzij als leerkracht, als leerlingenbegeleider, als directielid

enz... Het is dus van groot belang om de ervaringen met „lotgenoten‟ te delen en zo elkaar te

beluisteren, bij te sturen en vooral te bemoedigen.

Deze intervisiemomenten hebben tevens tot doel om de inzichten en kaders van LSCI levend

te houden. Tijdens deze overlegmomenten wordt de methodiek verder gekaderd en

besproken.

Daarnaast zullen we het hanteren van deze methodiek telkens moeten blijven afwegen tegen

de mogelijkheden en beperkingen van onze school. Zo zullen we vanuit deze werkgroep

mogelijks aanzetten moeten geven tot het nemen van initiatieven om het klasmanagement

van collega‟s te vergroten.

Vanuit deze werkgroep vertrekken ook initiatieven om de implementatie van LSCI binnen het

geheel van de school verder vorm te geven. Zo zal afhankelijk van de financiële draagkracht

van de school de kans geboden worden aan meerdere collega‟s om in de toekomst deze

training in LSCI te volgen.

4.5 De cel leerlingenbegeleiding

Het is een objectieve vaststelling dat de cel en in het bijzonder de leerlingenbegeleiders

overvraagd worden. Vanuit de directieraad en het LSCI-team worden initiatieven ontwikkeld

om de leerlingenbegeleiders te ondersteunen. Zo zullen in de toekomst leden van het LSCI-

team fungeren als coach voor uitgesproken zorgleerlingen en kunnen leerlingenbegeleiders

een beroep doen op de leden van dit team voor intervisiegesprekken. Ongeveer vier maal

per jaar is er een intervisiemoment met de leden van de cel leerlingenbegeleiding. Hierop

wordt de werking van de cel grondig geëvalueerd en de ondersteuningsmogelijkheden van

leerlingen afgewogen tegenover de missie van de school, de draagkracht van de

leerlingenbegeleiders en leerkrachten en de ondersteuningsruimte binnen het netwerk rond

de school.

4.6 Communicatie tussen alle personeelsleden van de school

Leerkrachten leveren prima werk, ze streven ernaar om kwaliteitsvolle lessen op een

boeiende manier te brengen in combinatie met een grote aandacht voor opvoeding en een

grote zorg voor leerlingen. Maar ook leerkrachten stuiten soms op grenzen.

In eerste instantie blijft het belangrijk om elk signaal van leerkrachten te beluisteren naar de

ware inhoud, de boodschap.

Een open communicatie is bovendien de sleutel tot grote betrokkenheid en participatie. Het

blijft noodzakelijk om onze beleidsopties en ons handelen te kaderen, te duiden: het hoe en

het waarom ervan. Dit kan gebeuren vanuit de inhoud van ons opvoedingsproject, maar dit

kan evenzeer vanuit een mensvisie zoals beschreven in „the circle of courage‟ (bijlage 3) of

door de boodschappen van leerkrachten te verwerken binnen het beleid.

Communicatie dient ook blijvend verzorgd te worden naar aanleiding van conflictsituaties.

Dankzij het systeem van registratiefiches en de verschillende stappen van het stappenplan

om om te gaan met ongewenst gedrag wordt de aanzet gegeven om in gesprek te gaan met

elkaar. We zullen ook in de toekomst moeten blijven zoeken naar kansen om deze

communicatie vlot en transparant te laten verlopen. De leerlingendossiers op „schoolonline‟

bieden veel mogelijkheden voor zowel de leden van de cel als voor de betrokken

leerkrachten om de evolutie van leerlingen op de voet te volgen en op de hoogte te blijven

van de begeleidingsmogelijkheden of afspraken.

Communicatie slaat ook op het informeren over de rol van de leden van het LSCI-team

binnen onze school. We zullen tijdens personeelsvergaderingen de nieuwe initiatieven van

het LSCI-team moeten verduidelijken en kaderen binnen het zorgbeleid van de school (o.a.

het coachen van leerlingen). Het lijkt ook aangewezen om bij personeelsleden te blijven

polsen naar de effecten van LSCI binnen onze school. We kunnen als aanzet hierbij

vertrekken vanuit de ervaringen van de leden van het team en hen tijdens deze

vergaderingen laten getuigen over de positieve resultaten van hun aanpak.

4.7 Het Antenneteam

Vanuit de werkgroep „antenneteam‟ worden verder initiatieven ontwikkeld om de

competenties van leerkrachten (en leerlingen) te vergroten. Zo organiseerde deze werkgroep

een week van de goeiedag. Klasgroepen worden ingeschakeld om dit initiatief vorm te geven

en te helpen bouwen aan een positieve leefomgeving. Ze worden uitgenodigd om te

participeren en verantwoordelijkheid op te nemen. Ook in de toekomst zullen dergelijke

initiatieven op touw gezet worden. Dit bevordert hun gevoel van verbondenheid met de

school en met elkaar en leert hen eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheid op te

nemen.

4.8 Supervisie LSCI

We kozen ervoor om ons te laten coachen bij de implementatie van LSCI. Op geregelde

tijdstippen neemt de adjunct-directeur deel aan een coachingstraject onder leiding van de

heer Franky D‟Oosterlinck. Deze supervisie is een onmisbaar onderdeel: de visie rond LSCI

wordt levendig gehouden en er worden tips aangereikt voor de verdere implementatie.

4.9 Het Speelplaatsanimatieteam (SPAT)

Onder impuls van enkele leerkrachten en met de steun van de Jeugddienst van Don Bosco

ontstond het SPAT. Leerlingen van de derde graad organiseren op vrijwillige basis

middagactiviteiten voor de leerlingen van de eerste graad. Op deze manier leren de oudere

leerlingen verantwoordelijkheid dragen en leveren zij een bijdrage aan het vergroten van het

welbevinden van de jongere leerlingen.

4.10 De Pastorale Animatiegroep (PAG)

In onze school is ook een pastorale animatiegroep actief. De PAG heeft in onze school een

animerende taak. Deze groep enthousiaste leerkrachten wil mensen in beweging zetten en

deuren openen.

Zij bieden expliciete momenten aan waarin zij jongeren en collega‟s de kans bieden om stil

te staan en na te denken rond een bepaald thema. Dit gebeurt in een sfeer van „mogen‟ en

van „aanbieden‟. De pastorale animatiegroep wil geen deuren forceren, maar deuren op een

kier zetten. Deuren naar zingeving die vandaag voor veel jongeren en volwassenen gesloten

blijven.

We geloven immers heel sterk in de kracht van het ontmoeten, in de rijkdom van het

voorleven. De wijze waarop wij aandacht hebben voor leerlingen, in het bijzonder voor hen

die dreigen uit de boot te vallen of die het (tijdelijk) wat moeilijker hebben, is een eerste en

fundamentele uitdrukking van onze onderstroom, van ons geloof. Daarom is pastoraal ook

altijd en overal mogelijk: tijdens de lessen, tijdens de middagactiviteiten, tijdens de

'bezinningsmomenten', voor en na de schooluren.

Deze pastorale animatiegroep weet vaak ongezien het leven in onze school meer kleur te

geven en bij momenten zelfs echt in te kleuren.

Bijlage 1

Stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag

Bij het uitwerken van dit stappenplan werd veel aandacht besteed aan participatie

van leerkrachten en de gevoelens die bij leerkrachten en leerlingenbegeleiding

leefden.

LEERLING REACTIE PERSONEEL

1. Grensoverschrijdend gedrag:

eigen grens of schoolregel

Je reageert zelf (opmerking, verwoorden wat je wel

verwacht, nota, afspraken maken met de leerling, eigen

sanctie, gesprekje met de leerling, samen uitzoeken

hoe het juiste gedrag kan aangeleerd worden, …)

Indien je het belangrijk vindt dat directie –

leerlingenbegeleiding op de hoogte is, vul je een

registratiefiche in.

2. Aanhoudend

grensoverschrijdend gedrag

Overleg met een collega of leerlingenbegeleiding hoe je

dit zou kunnen aanpakken

En/of

(Extra) klassenraad met afspraken rond de aanpak van

deze leerling

En/of

Vraag aan de leerlingenbegeleiding om met de leerling

in gesprek te gaan; een LSCI-traject te starten.

Overleg regelmatig met de leerlingenbegeleiding, want

dit is een traject dat enige tijd in beslag neemt (weken

of maanden). Maak ook afspraken over hoe jij best

blijft reageren

OF

Escalatie van grensoverschrijdend

gedrag of crisis

de leerling heeft geen controle

over zichzelf

of

jij hebt het gevoel geen controle te

hebben over de leerling/de klas

1.

Stuur de leerling naar het onthaal, samen met een

tweede leerling.

Indien de leerling dit weigert, dan stuur je een leerling

naar het onthaal om ondersteuning te vragen.

De leerling komt in TAVA om een opdracht te maken,

of in Time-out-lokaal om tot rust te komen en het

leerlingenverslag in te vullen. Er volgt een LSCI-

tussenkomst van een begeleider.

Indien de leerling na het einde van het lesuur voelt dat

hij/zij terug rustig de les kan volgen dan vraagt de

leerling toestemming aan de begeleider om terug naar

de klas te gaan (transfer). Bij het aankloppen aan het

klaslokaal vraagt de leerling de toestemming aan jou

om terug les te mogen volgen.

2.

-->Als dit oké is voor jou, volgt de leerling verder je les.

Na de les spreek je de leerling aan en geef je feedback

aan de leerlingenbegeleiding.

Indien je nog te boos bent om de leerling terug in je

les te laten, meld je dit aan de leerling en/of de

begeleider. De leerling gaat dan terug met de

begeleider naar het time-out-lokaal.

Voor de volgende les je hierover met de leerling en/of

de leerlingenbegeleiding of directie.

3.

Je vult een registratiefiche in.

3. Er is geen of onvoldoende

verbetering merkbaar.

De directie (in overleg met leerkrachten) of de

klassenraad gaat over tot:

Strafmaatregel

Contract(kaart)

Schorsing

Uitsluiting

Opmerking: bij elke stap kunnen de ouders geïnformeerd worden

Opgelet, in een aantal situaties wordt er sowieso een straf gegeven :

Roken: strafstudie (rode sticker halen op het onthaal)

3x te laat: nablijven (onthaal bezorgt stickers via aanwezigheidsregister)

6x te laat: nablijven (onthaal bezorgt stickers via aanwezigheidsregister)

9x te laat: strafstudie (directie geeft deze strafstudie en de bijhorende

sticker)

12x te laat: nablijven (onthaal bezorgt stickers via aanwezigheidsregister)

15x te laat: schorsing

Fysieke of ernstige verbale

agressie

strafmaatregel (directie geeft deze straf, dus melden aan de

directie)

Vandalisme: Strafmaatregel (directie geeft deze straf, dus melden aan de

directie)