2 of 46 DOCUMENTS

de Volkskrant

15 maart 2011 dinsdag

BYLINE: door Toine Heijmans Fotografie StefanieGrätz

SECTION: V Opening; Blz. 12

LENGTH: 1438 woorden

Monique Samuel moest even naar een klooster. 'Ik wordhelemaal knettergek', zei ze tegen een vriendin. 'Nou dangaan we naar een klooster', zei die vriendin terug.

De revolutie in Egypte had van Monique Samuel eenberoemdheid gemaakt. Een 21-jarige, half Egyptischepoliticologe, buikdansend op tafel bij Pauw & Witteman.Televisie. Radio. Kranten. Twitter. Boeken. Studie. 'Ikmoest even uitrusten', zegt ze.

Het was een klooster met dertien zwijgende monniken.Ze bleef er drie dagen. 'Het was er ijskoud. Dus je zat inje winterjas met handschoenen aan te eten. Metademwolkjes uit je mond. Afzondering, doodse stilte. Endan zat zo'n monnik heel kritisch naar me te kijken.'

Die had ineens een luidruchtig oosters type aan tafel.

'Ze hadden me gezien, bij Pauw & Witteman. Eens perweek mogen ze dat programma kijken (krijgt eenlachbui). Er was een monnik van 87, helemaal gebocheld,en die zegt: 'Ik heb jou gezien, jaha, ik ken jou wel. Maarnu zijn we hier hè. Nu zijn we voor de Heer.''

Monique Samuel zit in een café en praat rap en zonderstruikelen. Ze praat over de lente in het Midden-Oosten,over de lente in haar leven, over haar bijna-blindheid,haar geloof ('God is voor mij een oneindig licht'), over deboeken die ze schrijft (drie komen er uit, dit jaar), overbuikdansen en over haar land: Egypte.

'Stil zijn, dat is niks voor mij.'

De Arabische lente is ook jouw persoonlijke lente.

'Als je mij had gebeld in december en me had gevraagdhoe mijn jaar eruit ging zien: goede cijfers halen voormijn studie, misschien een uitgever voor mijn romanvinden, allemaal hoop, hoop, hoop. Toen kwam derevolutie. De tweede dag al was ik op televisie. Mijn heleleven is in een stroomversnelling geraakt.'

Dat buikdansen op tafel was 'pure blijdschap', zegt ze nu.'Ik schaam me er niet voor. Ik hoef niet interessant tedoen of aandacht te trekken. Maar ik was dagenlangalleen maar het nieuws uit Egypte aan het volgen, sliepmisschien vier uur per nacht. Er was een brandbom onderde flat van mijn oma gegooid. Ik was zo blij dat Mubarakvertrok. Zo geraakt.'

Kun je het geluksgevoel van die eerste dagen vasthouden,nu?

'Hmmm Ik denk dat we realistisch moeten zijn. Het isnaïef om te denken dat Egypte een complete democratiezal worden waarin geen armoede meer is, waarin mannenen vrouwen gelijk zijn. Er is te veel corruptie. Er zijn teveel misstanden. Maar om meteen te zeggen dat derevolutie een militaire staatsgreep is, of dat Egyptevoorgoed een islamitisch land zal worden dat is te vroeg.Het is een land in transitie. Dat is voor elk land eenlevensgevaarlijke tijd.

'Ik ben er meteen naartoe gegaan. Ik zag een volk dat zóvan zijn angsten was bevrijd, dat zó anders naar zichzelfis gaan kijken. Ineens is iedereen er bezig met politiek.Ze discussiëren op straat, in koffiehuizen over hoe zegaan stemmen. Ze hebben geloof in eigen kunnen. Het iseen overwinning van het volk.'

Optimisme is jouw wapen.

'Denk aan Oost-Europa. Is Roemenië een ideale, perfectedemocratie? Nee. Nog niet. Maar Roemenië is wel heel

Page 1

anders dan vroeger, toen eenderde van de bevolking derest bespioneerde. Het volk moet gezuiverd worden vanbinnenuit. Ook in Egypte. Dat zal decennia duren. Maardat betekent niet dat het allemaal zal vervallen in chaosen anarchie.'

Maar in Egypte worden Koptische kerken aangevallen, enchristenen vermoord.

'Dat is afschuwelijk, vreselijk: in één dorp zijnzevenduizend christenen uit hun huis gejaagd alleenvanwege de relatie tussen een christelijke jongen en eenislamitisch meisje. Maar het is een misvatting dat het nuerger wordt. Het wordt al twintig jaar erger. Zoiets stoptniet meteen, met het vallen van een regime. Dat gaat heellangzaam.'

Zelf kom je over als een vrolijke opwekkingschristenklopt dat?

'Wat ik ben... dat is niet eenvoudig uit te leggen. Je magme koptisch-katholiek-calvinistisch-luthers -evangelischnoemen, met een vleugje orthodox. Ik ben gedoopt in eenhervormde kerk, ik heb mijn eerste eucharistievieringmeegemaakt in een koptisch katholieke kerk, ik hebgewerkt voor het Vaticaan, in Rome, voor een katholiekevariant van het Leger des Heils. Ik heb mijn belijdenis ineen gereformeerd vrijgemaakte kerk gedaan. En nu ben iklid van de Kerk van de Nazarener, wat eenmethodistische kerk is, tussen evangelisch encalvinistisch in. Dus ja. Wat wil je van mij maken? Vertelhet maar.'

Je bent in elk geval gelovig.

'Ik sla een kruisje, en ik lees de Bijbel. Ik ga vrijdag naarde mis en zondag naar de kerk en dat loopt allemaal doorelkaar heen. Het gaat mij om het respect dat ik heb voorGod. Bij mij op de middelbare school waren er kinderendie 'Ajax' schreven op de kaft van hun bijbel, dat vind ikdus niks. Van de Bijbel moet je afblijven.'

Ben je zo opgevoed?

'Ja. Mijn diepste wezen wordt gedragen door het geloof.Als het erop aankomt geloof ik in het eeuwige leven. Danheb je wel wat andere prioriteiten dan iemand die alleenmaar leeft bij de dag. Ik leef in het optimisme dat ikstraks niet gewoon door de maden wordt opgevreten.'

Vader las elke avond voor uit de Bijbel.

'Nee hoor, dat deden wij zelf als kinderen. Inwisselgebed: de ene keer ik, de andere keer mijn zusje.Tegelijk hebben mijn ouders me altijd aangemoedigdvriendschappen te sluiten met moslims.'

Je hebt zelfs een boekje geschreven voor christelijkejongeren: hoe om te gaan met moslims.

'Dat is voor reformatorische jongeren geschreven. Omdatdie erg rechts en PVV'erig zijn. Het is een tegengeluidtegen de PVV-vleugel binnen christelijk Nederland. Dieis sterk hoor. Ik kom op voor moslims. God heeft geenreligie, zei Gandhi. Dat is een interessante visie.'

Hoeveel procent ben jij Egyptisch?

'Biologisch gezien 50 procent. In mijn hoofd: 100-100.Helemaal. Ik kan ook zo van de een naar de anderswitchen. Daar heet ik Mounira, hier heet ik Monique.

'Mijn vader is Egyptisch, mijn moeder Nederlands. Mijnouders zijn het perfecte voorbeeld van een multicultureelhuwelijk. Het is ongelooflijk hoe ze die balans hebbenbewaard.

'Als kind ben ik veel in Egypte geweest, maar op mijn12de was het ineens: wow. Dit is mijn land. Ik hou vandeze mensen. Als je een vriendschap hebt daar, dan is hetvoor het leven. Ik had de zus van een vriendin zes jaarniet gezien en dan gaat het van MOU-NI-RAAAAA! Datis zo heerlijk.'

Wat is de ziekte van Stargardt?

'Dat is mijn oogziekte. Daardoor zie ik maar 10 procent.Met bril.'

En als je die bril afzet?

'Dan is alles nog waziger dan met bril. Dat kan ik nietuitleggen. Alles is vaag en ik heb beelduitval, dus ik kijkmensen vaak niet aan. Jij steekt nu fel af tegen die zwartemuur, dat kan ik zien. Maar je ogen kan ik niet zien.

'Het begon toen ik 12 was. Ineens was alles onscherp. Demeeste mensen vertel ik het niet. Ik zit weleens in deverkeerde trein, omdat ik de borden niet kan lezen.

'Ik ben er heel depressief van geweest, tussen mijn 13deen 17de. Een arts zei: je kunt helemaal blind worden.Vriendinnen vonden het lastig om het over mijn ziekte tehebben dus die gingen me negeren. Mijn hele lichaam

Page 2de Volkskrant 15 maart 2011 dinsdag

deed pijn en was moe en ik was zo eenzaam. Maar op eengegeven moment leer je daar luchtiger mee omgaan. Ikweiger te leven met de gedachte: ik ben gehandicapt.'

Is dat de bron van je optimisme?

'Ja. Het vormt je. Je leert dat er meer is dan je ziekte,mooie dingen. Maar ik ben ook een piekeraar, hoor. Ikkan gezellig met iemand praten en piekeren tegelijk.'

Nu ook?

'Ja. Nu ook.'

Waar pieker je nu dan over?

'Dat zeg ik niet. Vervelende dingen.'

Twee kanten van de maan.

'Ja, ik heb iets zwaarmoedigs. Ik ben dramatisch.Arabische mensen zijn dramatisch. Maar ik probeerniemand met mijn zwaarmoedige kant te belasten. Mijnroman gaat er ook over. Over twee vriendinnen dieallebei een kant van mij vertegenwoordigen.'

Drie boeken verschijnen er dit jaar van MoniqueSamuel: een roman, een bundel reisverhalen en eenanalyse van de Arabische lente. 'En ik moet studeren hè.Ik heb een paar studiebeurzen, ik leef van giften vanmensen die in mij geloven, dat moet ik wel waarmaken.Het is bij elkaar wel een beetje veel.'

Als we over tien jaar opnieuw afspreken. Waar ben jedan?

'Dan zitten we niet hier, maar in een land waarpalmbomen groeien in mijn tuin. Ik hoop veel romans tehebben geschreven, veel te hebben gereisd, en ik hoopveel tegen armoede gedaan te hebben. Ik stuur je hetadres.'

Monique Samuel werd in een klap beroemd door haarbuikdansact in Pauw & Witteman

Twee kanten van de maan

Politicologe Monique Samuel: 'Ik geloof in het eeuwigeleven. Dan heb je wel wat andere prioriteiten dan iemanddie alleen maar leeft bij de dag.'

'Ik was dagenlang alleen maar het nieuws uit Egypte aanhet volgen, sliep vier uur per nacht.'

LOAD-DATE: March 14, 2011

LANGUAGE: DUTCH; NEDERLANDS

PUBLICATION-TYPE: Krant

JOURNAL-CODE: De Volkskrant

Copyright 2011 PCM Uitgevers B.V.All Rights Reserved

Page 3de Volkskrant 15 maart 2011 dinsdag