Depersdienst 10 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <VP_TUB> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:22:09

door Koen Verhelst

DEN HAAG – De Nuclear SecuritySummit (NSS) op 24 en 25 maartin Den Haag trekt een wissel ophet land. De internationale atoom-top heeft veel bewaking nodig endat heeft een effect op lokale eve-nementen die afhankelijk zijnvan de aanwezigheid van politie.De Nationale Politie zal agentenoproepen vanuit het hele land.„In de periode rondom de NSS iseen verlofstop afgekondigd: erworden geen nieuwe verloven

meer toegekend. Het blijft natuur-lijk wel maatwerk en afhankelijkvan persoonlijke omstandighe-den”, zegt politiewoordvoerderNiels Nijman. In februari wordtopnieuw gekeken hoe het met debeschikbare capaciteit aan agen-ten gesteld is.Veiligheidsinstanties hebben ge-meenten gevraagd om lokaal reke-ning te houden met de top overnucleaire veiligheid. Grote evene-menten kunnen volgens de autori-teiten beter in een andere periodegehouden worden, in verband

met agenten die mogelijk naarDen Haag moeten of juist lokaalde handen vrij moeten hebben.In Oss is daarom de Halfvastenop-tocht (evenement tussen carnavalen Pasen) verzet van 23 maartnaar 6 april. De optocht trok vorigjaar zo’n 25.000 mensen.In de planning van de eredivisieis geregeld dat er in het weekendvoor de NSS geen voetbal is in deRandstad, zegt de KNVB. ADODen Haag voetbalt dan bijvoor-beeld in Enschede tegen FC Twen-te. Ook zijn er rond NSS geen zo-genoemde risicowedstrijden.Het luchtruim in een straal van 9zeemijl (17 kilometer) boven DenHaag gaat op slot. Burgerlucht-vaart naar Schiphol kan wordenomgeleid of vertraagd. Sportvlieg-tuigjes zijn vier dagen rond detop niet welkom in een straal van

50 zeemijl (93 kilometer) rondDen Haag. Dat komt neer op eengebied tussen Breskens, Ede enMedemblik.Schiphol moet vluchtschema’s inelkaar schuiven om plaats te ma-ken voor tientallen regeringsvlieg-tuigen. Eind deze maand wordtduidelijk of ook snelwegen rond-om Den Haag afgesloten gaanworden en of Defensie de voorma-

lige luchtmachtbasis Valkenburgbij Leiden gaat gebruiken voor he-likoptervluchten.Maar liefst 5.000 delegatieleden,3.000 journalisten, 2.000 anderemedewerkers en 58 wereldleiders,onder wie de Amerikaanse presi-dent Barack Obama, zijn Russi-sche ambtgenoot Vladimir Poetinen de Chinese leider Xi Jinpingkomen naar Den Haag.

De Nederlandse politie maakt zich opvoor de grootste top ooit in ons land.Evenementen schuiven op.

� President Obama noemde in een toespraak in Praag in 2009 nucleair terro-risme één van de grootste bedreigingen voor de internationale veiligheid.

� Daarom hield hij in 2010 de eerste NSS in Washington. Hier werden afspra-ken gemaakt om de beveiliging van nucleair materiaal te verbeteren.

� Op de tweede NSS in Seoul in 2012 werden die verder uitgewerkt.� Op de derde NSS in Den Haag worden de resultaten van deze maatregelen

bekeken en nieuwe afspraken voor de toekomst gemaakt.

NUCLEAIR SECURITY SUMMIT

� Tot de regeringleiders die naar Den Haag komenbehoren ondermeer Poetin, Obama en Xi Jinping.beeld De Persdienst

Atoomtop zet land op scherp

voorpagina vrijdag 9 januari 2014 de persdienst is de landelijke redactie van tubantia, de stentor, de gelderlander, brabants dagblad, eindhovens dagblad, bndestem, pzc, de limburger, limburgs dagblad, noordhollands dagblad, haarlems dagblad, ijmuider courant, leidsch dagblad, de gooi- en eemlander

De LimburgerDAGBLAD

[HRM_AX: CR-PAGINAS <SAMPRO> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:21:17

door Annemieke van Dongen

HEDEL – Bakkersland, het grootstebakkersbedrijf van Nederland,vormt geen uitzondering. Ook bijandere bakkerijbedrijven en le-vensmiddelenfabrikanten zit nogasbest in oude ovens en machinesverwerkt. Dat zeggen debranche-organisaties van indus-triële bakkerijen (NVB) en de le-vensmiddelenindustrie (FNLI).„Cijfers hebben we niet, maar hetis waarschijnlijk dat meer bedrij-ven werken met oudere ovenswaar asbest in zit. Asbest is langeen standaard isolatiemateriaal ge-weest en bakkersovens gaan somswel dertig of veertig jaar mee”,zegt een woordvoerder van debakkersorganisatie NVB.Het tv-programma Zembla meld-de gisteren dat Bakkersland vorigjaar een partij brood heeft terug-gehaald uit het distributiecen-trum van een supermarkt omdater mogelijk asbest in zat (zie ka-der). „Er is nooit risico geweestvoor consumenten of voor onzemedewerkers”, zegt een woord-voerder van Bakkersland. „Metovens waar asbest is verwerkt inhet isolatiemateriaal, kunnen wevolstrekt veilig werken. Ze wor-den geïnspecteerd door gecertifi-ceerde bedrijven. We testenbroodmonsters. Als de ovens be-schadigd raken, waardoor asbestkan vrijkomen, treden strengevoorzorgsmaatregelen in werking.Het brood wordt dan vernietigd.”Ook bij andere levensmiddelenbe-drijven is asbest aanwezig in hetisolatiemateriaal van oude ovens,bevestigt de FNLI. Dat vormt ech-

ter pas een potentieel risico alshet asbest breekt, zegt een woord-voerder. „Bedrijven zijn zelf ver-antwoordelijk voor de veiligheidvan hun producten. We hebbennooit signalen gehad dat asbesteen gevaar vormde voor de volks-gezondheid doordat het terecht isgekomen in levensmiddelen.”Asbest werd vroeger veel gebruiktals bouwmateriaal omdat hetsterk, slijtvast, isolerend en goed-koop is. Sinds 1993 is het echter

verboden het materiaal te gebrui-ken in onder meer daken, gebou-wen en wegen vanwege de geva-ren voor de gezondheid.Het eten van voedsel met asbest-deeltjes vormt volgens de Neder-landse Voedsel- en Warenautori-teit echter ‘niet of nauwelijks’ eengezondheidsrisico. Die conclusiebaseert de NVWA op onderzoekvan onder andere het Rijksinsti-tuut voor Volksgezondheid en Mi-lieuhygiëne (RIVM) en de We-

reld Gezondheidsorganisatie(WHO). Volgens de WHO is erweinig bewijs dat inname vanvoedsel met asbestdeeltjes schade-lijk zou zijn voor de gezondheid.Het inademen van asbestdeeltjesis een ander verhaal; dat levert vol-gens de NVWA wel degelijk ‘sub-stantiële risico’s’ voor de volksge-zondheid op, zoals asbestkanker.Longarts Joachim Aerts van hetErasmus MC stelde gisteren dater nog te weinig bekend is over

de gevolgen van de consumptievan asbest om te kunnen stellenof het veilig of onveilig is. Hij zietjaarlijks ‘tientallen’ nieuwe patiën-ten met asbestkanker in de buik-holte. Ook behandelde hij een me-dewerker van Bakkersland die tij-dens zijn werkzaamheden asbest-kanker zou hebben opgelopen.Albert Heijn ziet geen aanleidingom actie te ondernemen vanwegede incidenten. Dat in bakkers-ovens soms asbest zit, is volgens

het supermarktconcern bekend.Daarom onderzoekt Albert Heijnbrood steekproefsgewijs opaanwezigheid van stoffen die erniet in horen, waaronder asbest,zegt de woordvoerder. „Wij we-ten zeker dat ons brood geenspoortje asbest bevat. Nu niet enin het verleden ook niet.”Binnen twee jaar zullen ook delaatst oude ovens van Bakkers-land zijn vervangen door nieuwezonder asbest, zegt het bedrijf.

door Sander van Mersbergen

AMSTERDAM – Tweehonderd make-laars meldden zich deze week we-gens tijdgebrek af voor de nieuw-jaarsreceptie van de NederlandseVereniging van Makelaars (NVM).Voorzitter Ger Hukker beschouw-de dat als een zegen. Lege of volleagenda’s begin januari, dát maaktvolgens hem het verschil.

Hij leidt er uit af dat de eindejaars-opleving in de huizenmarkt ditkeer niét van tijdelijke aard is. Netals in 2012 beleefden de NVM-ma-kelaars vorig jaar een uitstekendlaatste kwartaal. Met 27.018 verko-pen waren het zelfs de beste driemaanden sinds de zomer van2008, het begin van de crisis.

Zoals gezegd kende ook 2012 eeneindejaarsspurt, en toen bleek datsucces niet echt duurzaam. Dui-zenden huizenkopers wilden indecember profiteren van de soepe-ler hypotheeknormen die toennog golden. Zij haalden hun koopnaar voren en in januari stortte deverkoop weer in. Het eerste kwar-taal van 2013 werd daardoor hetslechtste in de historie.Ook nu stonden er per 1 januariveranderingen op de koopwoning-

markt op stapel. De leennormenzijn stevig ingeperkt. Huishou-dens mogen nog maar 104 pro-cent van de woningwaarde lenen(dat was 105). De loan-to-income,het bedrag dat je met een bepaaldinkomen mag lenen, ging nogveel steviger naar beneden. Inveel gevallen met 3 of 4 procent,maar in sommige gevallen wel 8tot 10 procent.Hukker gelooft desondanks nietdat de nieuwe run op huizen

weer het gevolg is van calcule-rend gedrag bij kopers. „Er zijnwel huizenkopers die dit argu-ment gebruikt hebben, wij schat-ten 2.500 tot 3.000. Maar dat zijnecht mensen die al bezig warenmet een aankoop. Vorig jaar ginghet andersom: toen gingen men-sen een huis kopen omdat de re-gels werden aangescherpt.”Volgens de NVM-voorzitter had-den begin 2013 vooral de notaris-sen het druk met het uitwerkenvan de koopaktes voor de dealsdie nog net voor 31 december wa-ren gesloten. De makelaars zatenondertussen duimen te draaien.Nu is dat anders, stelt Hukker,met de matig bezochte nieuw-jaarsreceptie als onbedoeld bij-ef-fect.

Een bericht dat in veel huishou-dens ook met tevredenheid zalworden ontvangen, is dat de prijs-daling serieus lijkt af te vlakken.Ten opzichte van eind vorig jaarwaren huizen 1,1 procent goedko-per, terwijl de NVM rekende op 5tot 7 procent prijsdaling. Ten op-zichte van het derde kwartaal van2o13 was er zelfs een prijsstijgingte noteren van 1,5 procent.Hoe positief al deze berichtenook klinken, de realiteit is ook dat2013 als geheel een tamelijk be-roerd jaar was. Door de eindejaars-spurt werd een diepterecord inhet aantal verkopen ternauwer-nood voorkomen. Het laatste jaarwaarin de prijzen zo laag warenals eind december, moet rond deeeuwwisseling gezocht worden.

door Niels Klaassen

DEN HAAG – Het besluit van bedrij-ven als PGGM en Vitens om activi-teiten in Israël (deels) te staken dui-den op een ‘boycotsfeer’. Dat stel-len oppositiepartijen in de TweedeKamer. Zij eisen een debat.

CDA, ChristenUnie en SGP wil-len opheldering van ministerFrans Timmermans (Buitenland-se Zaken, PvdA) over het ‘ontmoe-digingsbeleid’ en het afhaken vanNederlandse bedrijven. Welkeboodschap heeft het kabinet numeegegeven aan de bedrijven?In Israël werd gisteren veront-waardigd gereageerd op het be-sluit van pensioenbeleggerPGGM om de investeringen invijf Israëlische banken te stoppen.„Alsof een vriend ons de rug toe-keert”, reageerde een regerings-woordvoerder.SGP en ChristenUnie zien een‘boycotsfeer’ waardoor bedrijvenactiviteiten staken. Die schaadtde handelsbelangen en de relatiemet Israël, vinden de partijen.Ook oppositiepartij PVV is kri-tisch.Volgens Timmermans is er echtergeen sprake van een boycot ofsancties. Wel is er al langer het zo-genoemde ontmoedigingsbeleid:bedrijven wordt ontraden econo-mische activiteiten te ontplooienin of ten behoeve van de illegalenederzettingen. Een woordvoer-der van de minister benadruktdat de regering ‘geen waardeoor-deel’ heeft over het besluit van debedrijven om te stoppen.Coalitiepartijen PvdA en VVDherkennen zich niet in het beeldvan een boycotsfeer. VVD’er Hanten Broeke vindt het ‘de hoogstetijd’ dat Timmermans nog eensheel duidelijk maakt dat er geensprake is van een boycot: „‘We’reopen for business’, moet de bood-schap zijn.”

door onze redactie buitenland

NANTES – De omstreden Franse ko-miek Dieudonné M’Bala M’Balamag toch niet optreden in Nantes.Dat heeft de hoogste bestuursrech-ter van Frankrijk gisteren op hetlaatste moment besloten.

Een lagere rechter had eerdergeoordeeld dat de autoriteiten devoorstelling niet mochten verbie-den, maar de Franse Raad van Sta-te hield het verbod alsnog instand. Het initiatief om de voor-stelling Le Mur tegen te houdenkomt van minister van Binnen-landse Zaken Manuel Valls. Hij

riep burgemeesters en prefectenmaandag in een brief op de showte verbieden, niet alleen met hetoog op de openbare orde, maarook met het oog op de ‘aanslag opde menselijke waardigheid’ die LeMur zou behelzen. Valls doeldedaarmee onder meer op smalendeopmerkingen van de komiek overde wrede vervolging van Joden tij-dens de Tweede Wereldoorlog.In het departement waar Nantesde hoofdstad van is, Loire-Atlanti-que, besloot de prefect meteen ge-hoor te geven aan Valls oproep enverbood de voorstelling. De autori-teiten in Orléans, Tours en Bor-deaux deden dat ook. Dieudon-

né’s advocaten betwistten de ver-boden, omdat die een ontoelaatba-re inbreuk op de vrijheid van me-ningsuiting zouden zijn.Vrijwel alle 6300 kaartjes voor deshow in theater Zénith in Nanteswaren verkocht. Kort voor devoorstelling zou beginnen, had-den honderden fans van de ko-miek zich bij het theater verza-meld. Ook de oproerpolitie wasen masse aanwezig.Ministers Valls sprak na de uit-spraak van de hoogste bestuurs-rechter van ‘een overwinningvoor de Republiek’. Dieudonnériep op zijn Facebookpagina zijnfans op om de kalmte te bewaren.

Asbest is lang destandaard geweesten ovens gaansoms wel dertig ofveertig jaar mee

Met de verkopen van niet-NVM makelaars erbij zijn erongeveer 36.300 woningenverkocht, schat de NVM

CDA, ChristenUnie en SGPvragen minister Frans Tim-mermans (Buitenlandse Za-ken) om opheldering

De makelaars van deNVM verkochten inhet vierde kwartaal van2013 27.018 woningen

Matthé Elema, NVB

Veel apparatuur bevat nog asbest� Bakkersland is met zestien bakke-

rijen en 2.100 medewerkers hetgrootste bakkersbedrijf van Neder-land.

� In zeven van de oudere ovens vanBakkersland zit asbest verwerkt.

� De afgelopen jaren is drie keer as-best vrijgekomen doordat eenoven beschadigd raakte. Dat ge-beurde bij de vestigingen in Waal-wijk en Zwanenburg vorig jaar enin 2011 in Wateringen.

� Het brood dat in die beschadigdeovens was gebakken, is vernietigd.Bij twee van de drie incidentenwas volgens Bakkerland über-haupt geen asbest op het brood te-rechtgekomen. In het derde gevalviel dat ‘niet uit te sluiten’, maarhet is niet getest – het brood ismeteen vernietigd.

� Albert Heijn en Jumbo stellen datnooit brood met asbest in de su-permarkten terecht is gekomen.

� De Nederlandse Voedsel- en Wa-renautoriteit ‘acht het niet aanne-melijk dat consumenten broodmet asbest hebben gegeten’, om-dat Bakkersland het brood des-tijds heeft teruggehaald.

� Desondanks wil Tweede KamerlidSjoera Dikkers (PvdA) van minis-ter Edith Schippers van Volksge-zondheid horen welke risico’s deconsument heeft gelopen.

Bakkersland isniet het enigevoedingsbedrijfwaar nog asbestzit in de isolatievan ovens.

Déze opleving is volgens de makelaars géén incident

�

�

Oppositie:sfeer vanboycotrond Israël

� Broodopslag in de Bredase vesti-ging van Bakkersland. Volgens Bak-kersland is het uitgesloten dat erasbest uit ovens in de broden vanhet bedrijf terecht is gekomen.foto HH

�

“

BAKKERSLAND

Omstreden artiest Dieudonnémag uiteindelijk toch niet optreden

ASBEST BIJ BAKKERSLAND

De LimburgerDAGBLAD

de persdienst is de landelijke redactie van tubantia, de stentor, de gelderlander, brabants dagblad, eindhovens dagblad, bndestem, pzc, de limburger, limburgs dagblad, noordhollands dagblad, haarlems dagblad, ijmuider courant, leidsch dagblad, de gooi- en eemlander

focus vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <BIN0102> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPDOLLE Date:09-01-14 Time:20:14

Het boek Inferno van Dan Brownis het best verkochte boek van2013. Van de thriller zijn vorig jaarmaar liefst 376.775 exemplaren ver-kocht. Dat bleek gisteren tijdenseen bijeenkomst met de Ameri-kaanse schrijver in het Amster-damse Rijksmuseum. De wereld-beroemde auteur die doorbrakmet de Da Vinci Code, is momen-teel in ons land. Inferno ver-scheen op 14 mei en kwam directbinnen op de eerste plaats in debestsellerlijst. Wereldwijd ver-kocht hij al zo’n 13,5 miljoen exem-plaren van de thriller. Met de Da

Vinci Code voerde Brown in 2004ook de ranglijst aan van best ver-kochte boeken. Amerikaanseschrijvers bezetten eveneens detweede en derde plek van detop-100. Van het boek En uit de ber-gen kwam de echo van Khaled Hos-seini gingen 234.422 stuks over detoonbank. Een heruitgave van deroman Stoner van John Williams,werd 183.501 keer verkocht. DeVlaming Kris Verburgh staat opde vierde plaats met De voedsel-zandloper. Op de zesde plek staatde eerste Nederlander, TommyWieringa, met Dit zijn de namen.

Krijgen we een Elfstedentocht?Wint Oranje het WK? Haalthet kabinet het einde van hetjaar? Voorspel 2014 middels on-ze Koffiedik-quiz. Speel dequiz en doe 17 voorspellingenover het komende jaar. De win-naar krijgt het ‘Pakket van2014’ ter waarde van 50 euro.Begin 2015 bekijken we of uwvoorspelling is uitgekomen. Uheeft tot 10 februari om mee tedoen. Schuilt er een waarzeg-ger in u? Pak uw glazen bol endoe mee!

mijnkrant.nl/ditwordt2014Speel en win

door Cyril Rosman

UTRECHT – De Nederlandse kerkenhalen steeds minder geld op on-der hun gelovigen. In 2012 kwamer voor het eerst duidelijk minderbinnen bij de katholieke én protes-tantse kerken via de inzamelings-actie Kerkbalans.Die trend heeft zich in 2013 voort-gezet, bleek gisteren tijdens de af-trap voor Kerkbalans 2014. „Drie-kwart van de kerkgemeenschap-pen staat ‘onder water’ en moetuit de reserves putten”, zegt kerke-conoom Emile Duijsens.Tijdens die jaarlijkse gezamenlij-ke actie zamelen vijf kerkgemeen-schappen – onder meer de katho-lieke en protestantse kerk – geldin onder hun aanhang. Ondankshet al jaren teruglopende aantalgelovigen bleef de opbrengst van

de actie lang groeien, omdat erper gezin wat meer geld werd ge-geven.Dat is nu niet langer het geval. In2013 is 243 miljoen euro binnenge-komen, is de prognose: 3,4 pro-cent minder dan in 2012. „En devoorspelling is dat het bedrag datwordt opgehaald het komendejaar ook met zo’n 4 procent zal af-nemen”, stelt woordvoerder AnnaKruse namens Kerkbalans. „Maarje ziet die trend bij álle goede doe-len. Soms dalen de inkomstendaar wel tot 10 procent. Wat datbetreft, doen we het nog niet zoslecht.”De kerken stellen dit jaar voor heteerst echt te merken dat de econo-mische crisis invloed heeft. De in-komens van de gezinnen dalen endaarmee ook de giften. Ook hetoverlijden van ouderen is een oor-zaak. Zij gaven doorgaans meergeld dan jongeren. Kerksluitingenof onvrede wordt door maar 5 pro-cent van de kerkgemeenschappenopgegeven als reden waarom men-sen minder scheutig zijn.Kruse: „We zullen de campagnede komende jaren meer toespit-sen op doelgroepen die we nunog niet goed bereiken: mensendie niet heel actief zijn in de ge-meenschap, maar de kerk wel eenwarm hart toedragen.”Emile Duijsens, econoom van hetbisdom Haarlem-Amsterdam:

„De opbrengst kan ook omhoogdoor een eenmalige actie voor hetopen houden van een kerk.”Van de 243 miljoen die in 2013 bin-nenkwam via Kerkbalans ging184 miljoen naar de protestantsekerk, 54,5 miljoen euro naar de ka-tholieke en 5 miljoen naar kleine-re kerken als de Doopsgezinde So-ciëteit en de Remonstrantse Broe-derschap. Dat geld is een substan-tieel deel van de totale inkomstenvan elke kerk. Het wordt gebruiktvoor bijvoorbeeld elektriciteits-

en stookkosten, maar ook voorhet betalen van de predikant. Zo-wel in de protestantse als de ka-tholieke kerk daalde het binnenge-komen bedrag. Wel heeft de ka-tholieke kerk iets meer inkom-sten uit ‘dood’ geld: onroerendgoed en investeringen. Duijsens:„Driekwart van de kerkgemeen-schappen geeft meer uit dan erbinnenkomt. Dat wordt gedektuit reserves, maar dat kan niet blij-ven duren. Dan moet je sanerenen parochies samenvoegen.”

Een 46-jarige Nederlander is opge-pakt in Bulgarije. Hij zat mettwee weeskindjes in een hotel inStara Zagora. Waarschijnlijk wil-de hij een kinderpornofilm metze maken en de beelden op inter-net zetten. Dat meldden Bulgaar-se media. Het ministerie van Bui-tenlandse Zaken bevestigde gister-avond de arrestatie. Volgens hetBulgaarse OM is de Nederlanderal vaker in Bulgarije geweest. Vol-gens Noord-Hollandse mediakomt de verdachte uit West-Graft-dijk. Hij werd in 2011 veroordeeldtot 2,5 jaar cel, waarvan een jaarvoorwaardelijk. Hij had een nicht-je en twee jongens misbruikt.

De rechtszaak tegen de van stal-king beschuldigde Nederland-se Heleen Mees gaat op 10maart beginnen. Dat heeft derechter in New York besloten.Het verzoek van Mees’ advo-caat Ira London om de zaak teseponeren, werd verworpen.Mees is door haar voormaligeminnaar Willem Buiter be-schuldigd van stalking en inti-midatie. Dat gebeurde nadathun verhouding was beëindigdeind 2009. Buiter is topeco-noom bij de Citigroup, van Ne-derlandse afkomst. De aankla-ger wil dat Mees 6 maanden intherapie gaat.

door Sandra Donker

DEN HAAG – Wethouders zijn vorigjaar relatief vaak voortijdig vertrok-ken wegens verstoorde verhoudin-gen, conflicten over hun optreden,integriteitskwesties of de schijnvan belangenverstrengeling.

Uit een onderzoek van VNG Ma-gazine blijkt dat in 2013 minstens38 wethouders om deze redenenmoesten opstappen. Daarnaastruimden nog eens 41 wethoudershet veld na een politiek-inhoude-lijk conflict. Vorig jaar haalden150 van hen de politieke eind-streep niet. Een deel vertrok naeen gemeentelijke herindeling, an-deren werden burgemeester ofhaakten af wegens ziekte.Dieptepunt van het afgelopen jaarwas, aldus VNG Magazine, de zelf-moord van de Meerssense wet-houder Jo Dejong. Hij werd uithet college gezet nadat hij eenvrouwelijke ambtenaar had lastiggevallen met een tongzoen.Sinds de gemeenteraadsverkiezin-gen in 2010 zijn tot nu toe 314 vande in totaal ruim 1.400 wethou-ders om politieke redenen vertrok-ken, ruim 20 procent. De Vereni-ging van Wethouders noemt deaantallen ‘onnodig hoog’. Volgensde vereniging gaat het in een deelvan de politieke ‘ongelukken’ omzaken die wethouders zelf moe-ten kunnen zien aankomen en bij-sturen. „Te veel wethouders ne-men echter weinig tijd voor reflec-tie”, stelt voorzitter Edo Haan.„De agenda van veel wethoudersprevaleert vaak ten koste van detijd voor reflectie, scholing en vor-ming.”De vereniging wil mentoren aan-stellen die nieuwkomers na de ge-meenteraadsverkiezingen vanmaart kunnen bijstaan. Ook ko-men er bijscholingsprogramma’s.Dat moet voorkomen dat ‘wethou-ders onnodig tot aftreden wordengedwongen’, aldus Haan.

door Dick Hofland

LAGE VUURSCHE – Prinses Beatrix isaan het verhuizen. Ze is heel drukmet het inpakken van persoonlijkespullen om haar intrek te nemen inDrakensteyn.

De vlag wappert al op het kasteelin Lage Vuursche, ten teken datde verhuizing uit Huis ten Boschaanstaande is. Het paleis in DenHaag wordt het onderkomen vankoning Willem-Alexander en zijngezin, maar dat zal niet eerderdan in 2016 zijn.„Een jong gezin wil daar nu nietwonen”, zegt Rick Evers van hetblad Vorsten. „De statievertrek-ken zien er keurig uit, maar dewoonvertrekken zijn klein en

kneuterig en volkomen onge-schikt voor een modern jong ge-zin. Er is echt een ingrijpende re-novatie nodig en die zal zekertwee jaar gaan duren.’’Bovendien zijn de technische in-stallaties, zoals leidingen voor wa-ter, gas en elektriciteit meer dandertig jaar oud. Volgens de Rijks-voorlichtingsdienst (RVD) is erook onderhoud nodig aan gevelsen daken. De RVD stelt nadrukke-lijk dat het paleis geenszins eengevaarlijke of ongezonde omge-ving is. De prinses is er in 1981gaan wonen en liet het toen flinkverbouwen, omdat het veel weghad van een bouwval. Daarna iser niets meer aan gedaan.De RVD meldt dat omvang enkosten van de verbouwing pas in

het tweede kwartaal van dit jaarbekend zullen zijn.Aan kasteel Drakensteyn hoeftniets meer te gebeuren. Dit onder-komen, dat eigendom van Beatrixis, werd zeven jaar geleden al gere-noveerd, inclusief een onderko-men voor twintig leden van demarechaussee en camerabewa-king.Ook staat er een hoog hek om-heen. Beatrix heeft zich daar te-gen verzet, maar op last van de be-

veiliging is het er toch gekomen.De prinses was in de weekendenal vaak in het gemoderniseerdekasteel te vinden. Eind vorig jaarliet ze nog een kerstkaart makenwaarvoor ze met kinderen enkleinkinderen poseerde op debrug van het kasteel. Drakensteynwerd de afgelopen 34 jaar achterde hand gehouden als huiselijkonderkomen van de vorst. Dat zalnu waarschijnlijk ook gaan gebeu-ren met Eikenhorst, waar koningWillem-Alexander, koninginMáxima en hun drie dochters nunog wonen.Als het gezin zijn intrek neemt inHuis ten Bosch, dat inmiddelsrijksmonument is en eigendomvan de staat, kan Eikenhorst die-nen als weekendverblijf.

door Paulus Smits

ZEIST – De clubartsen uit het Neder-lands betaald voetbal liggen ondervuur. Ze zouden niet onafhankelijkzijn.

De medische keuring van spelersis afhankelijk van de club waar-voor ze uitkomen. Eenduidige pro-tocollen of minimumeisen ontbre-ken. Die zijn wel nodig, maar om-dat clubartsen een afhankelijkepositie hebben ten opzichte vanhun werkgever, is het de vraag ofzulke afspraken er ooit komen.Dat concluderen twee Nederland-se arbeidsgeneeskundig onderzoe-kers in een Engels blad over arbo-geneeskunde. Ze zijn verbondenaan het Academisch Medisch Cen-trum Amsterdam.Ze hebben er niet veel vertrou-wen in dat de situatie snel veran-dert, blijkt uit een vergelijkingmet wielerartsen: „Als de mediciin de wielrennerij representatiefzijn voor die in andere sportievedisciplines, zal het invoeren vangehomogeniseerde keuringen inhet profvoetbal nog wel even du-ren.”Het college van clubartsen her-kent zich helemaal niet in de aan-tijgingen.Voor het onderzoek, waaraan 26van de 35 clubs uit eredivisie enJupiler League deelnamen, zijn degegevens van vijftien clubs geana-lyseerd. Bij alle clubs wordt ééntot twee keer per jaar de hart- enbloedsomloop van de spelers ge-meten. Bij de meeste clubs is ookeen longtest vast onderdeel vanmedische keuringen. Op anderegebieden lopen de testen echtersterk uiteen, bijvoorbeeld bij oog-onderzoek en op neurologisch enpsychologisch gebied.Edwin Goedhart, manager sport-geneeskunde van de KNVB enoud-clubarts van onder meer

Haarlem en Ajax, vindt dat de on-derzoekers veel te kort door debocht gaan. Hij is ook bestuurslidvan het College voor Clubartsenen Consulenten en beaamt datniet bij elke club op dezelfde ma-nier naar alle spelers wordt geke-ken. „Maar we hebben wel mini-mum-eisen. Op het gebied vanbloedonderzoek en vooral harton-derzoek hebben we één stan-daard, waaraan elke club voldoet.”Ook hebben clubs volgens hemhun individuele aanpak, mede af-hankelijk van de mogelijkheden.„Ajax, Twente en PSV kunnenveel meer dan clubs uit de keldervan de Jupiler League als Telstarof Fortuna Sittard. Moet je clubsdie nauwelijks trainingspakkenvoor de B-jeugd kunnen betalen,verplichten twee keer per jaar uit-gebreide mri-scans van de spelerste laten maken?”Het verbaast Goedhart dat het kri-tische artikel is verschenen zon-der dat de clubartsen inzage heb-ben gehad, ‘terwijl we nota benewél aan het onderzoek hebbenmeegewerkt’. „De auteurs lijkenons werk te vergelijken met datvan arbo-artsen. Ons werk is echtanders. Zo doen wij geen aanstel-lingskeuringen. We bekijken eenspeler wél als hij binnenkomt.We kijken naar zijn gezondheid,ook om te bepalen of een extratrainingsprogramma nodig is. Datkan blessures voorkomen en isdus een preventieve maatregel.”De suggestie dat de afhankelijk-heid van de club van invloed is ophoe artsen met spelers en elkaaromgaan, werpt Goedhart verrevan zich. „We zijn arts. We kijkenwel uit het clubbelang boven hetbelang van de speler te zetten.Zou je dat doen, dan zet je het ver-trouwen van de spelers op hetspel. Dat zou fnuikend zijn, wantje moet als clubarts het blind ver-trouwen hebben van alle spelers.”

Dan Brown voert met Infernobestsellerslijst 2013 aan

‘Nederlandse pedo metweeskindjes gepakt’

Rechtszaak tegenMees begint in maart

Krijgen we eenElfstedentocht?

De woonvertrekken zijnvolkomen ongeschiktvoor een jong gezin

Vorig jaar stopten 150 vande ruim 1.400 wethoudersvoortijdig, het merendeelgedwongen

Goedhart is verbaasddat het kritische artikelverscheen zonder dat declubartsen inzage kregen

Aan het onderzoekdeden 26 profclubs mee.Van vijftien clubs zijngegevens geanalyseerd

Rick Evers over Huis ten Bosch

243,5 miljoen euro is de verwachteopbrengst van de actie Kerkbalans2013. Dat is minder dan in 2012.Ook voor 2014 en daarna wordteen lagere opbrengst verwacht.

Opnieuwmindergeld kerkDe actie Kerkbalans heeft mindergeld opgeleverd voor de kerken inNederland. In 2012 was dat ook zo.

� Het aantal (actieve) gelovigen inde katholieke en protestantsekerk daalt al jaren. De vijf kerkge-nootschappen die meedoen aanKerkbalans (Rooms-KatholiekeKerk, Protestantse Kerk in Neder-land, Algemene Doopsgezinde So-ciëteit, Remonstrantse Broeder-schap en Oud-Katholieke Kerk) tel-den eind 2012 volgens de eigen re-gistratie 5,8 miljoen leden: 35 pro-cent van de Nederlanders.

� In 2013 zijn 22 katholieke kerkenbuiten gebruik gesteld. Tien van

die kerken stonden in het bisdomDen Bosch. Daarmee waren er op1 november 2013 nog 1.571 ka-tholieke kerken over, in 2009 wa-ren dat er nog 76 meer. Er werdenin 2013 geen nieuwe katholiekekerken geopend.

� Protestantse gezinnen geven dui-delijk meer geld (200 euro per ge-zin) aan de actie Kerkbalans dankatholieke gezinnen (78 euro).

� Van alle kerkleden bezoekt 10 pro-cent op zaterdag of zondag eenkerkdienst; 14 procent gaat één

keer in de maand, meldt Kaski,het onderzoekscentrum voor reli-gie en samenleving.

� Van alle kerkelijk geregistreerdenis 7 procent als vrijwilliger actiefin de kerk.

� Van de 176.000 kinderen die in2012 in Nederland werden gebo-ren, zijn er 29.000 (17 procent) ge-doopt. Van het aantal huwelijkendat werd gesloten, werd 12 pro-cent ingezegend in de kerk. Vande 141.000 overledenen kreeg 32procent een kerkelijke uitvaart.

� Wegens geldgebrek sluiten steeds meer kerken. De Arnhemse Jozefkerkstond zo’n vijf jaar leeg. Inmiddels is er een skatebaan in gevestigd.foto Marcel van den Bergh/HH

�

��

AMSTERDAMBeatrix aan het pakken voor verhuizing naar Drakensteyn STARA ZAGORA

ACTIE KERKBALANS

NEW YORK

243,5

“

Wethoudervaak tenonder aanconflicten

Clubartsen uitbetaald voetballiggen onder vuur

� Prinses Beatrix.foto Hollandse Hoogte

KOFFIEDIK-QUIZ

DE STAND VAN DE KERK

De LimburgerDAGBLAD


binnenland vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <BIN0304> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:21:16

In Amsterdam zijn gisterentwee mannen uit Breda aange-houden omdat ze mogelijk ietste maken hebben met een liqui-datie in Amsterdam die einddecember plaatsvond. Dat lieteen woordvoerder van de poli-tie weten. Eerder werd al een19-jarige man opgepakt in ver-band met de moord.

De Boekenweek zal vanaf ditjaar niet alleen in Nederland,maar ook in Vlaanderen wor-den gehouden. Dat zei direc-teur Eppo van Nispen tot Seve-naer van de stichting CPNB gis-teren. De CPNB werkt hier-voor samen met de Vlaamsezusterorganisatie Boek.be ende Nederlandse Taalunie.

Sesamstraat wordt korter. Eenaflevering duurt straks nogmaar een kwartier in plaatsvan 25 minuten. Ook verandertde inhoud. Vanaf 20 januaristaat telkens Pino, Tommie ofIeniemienie centraal. Volgensde NTR komen er doorlopendeverhaallijnen zodat de kijkernog meer kan meeleven.

Het Openbaar Ministerie wilDNA afnemen bij Edwin deRoy van Zuydewijn naar aanlei-ding van een geval van vals-heid in geschrifte waarvoor hijin augustus is veroordeeld toteen taakstraf. Zijn raadsmanheeft bezwaar tegen dat voor-nemen gemaakt 0mdat DNA indeze zaak geen enkele rol zoukunnen spelen.

De Nederlandse Staatsloterij isop zoek naar partners en nieu-we vormen van kansspelen omhet hoofd te kunnen biedenaan concurrentie op internet.Zo onderzoekt de loterij ondermeer de mogelijkheid tot sa-menwerking met de Lotto. Datheeft de Staatsloterij gisterenmeegedeeld.

door Lilian Dominicus

HARLINGEN – Prijsvechter EigenVeerdienst Terschelling (EVT) heefthet Haagse Gerechtshof gevraagdnog vóór eind deze maand te oor-delen of hij door mag varen.

Staatssecretaris Wilma Mansveld(PvdA, Infrastructuur en Milieu)besloot half oktober dat EVT per 1februari moet stoppen omdat deandere rederij op het eiland, Doek-sen, anders door de concurrentiedreigt om te vallen. De rechtergaf Mansveld gelijk maar de zaakwordt nu in hoger beroep beke-ken door het hof.

Doeksen rekent 16 tot 22 eurovoor een enkele reis en EVT 5 á 7euro. Alleen Doeksen garandeerto0k te varen in de minder drukkewintermaanden.EVT betwist dat op Terschellingslechts één veerdienst bestaans-recht heeft. Met het zogenaamdespoedappèl bij het Gerechtshofhoopt EVT alsnog gelijk te krij-gen. Anders zegt het bedrijf destekker er uit te moeten trekken.Er loopt nog een procedure bijhet College van Beroep voor hetBedrijfsleven, tegen zowel de con-cessie op Terschelling als Ame-land. De uitspraak daarin wordtin 2015 verwacht.

ARNHEM – Het Openbaar Ministe-rie (OM) heeft gisteren in de straf-zaak tegen een Culemborgsejeugdbende celstraffen geëist totvijftig maanden.Het OM meent dat een hardekern uit een groep van circa vijf-tig jongeren in wisselende samen-stelling betrokken was bij 196 in-braken in Culemborg. Zes jonge-ren van 17 tot 21 jaar vormden vol-gens justitie de kern, die bepaaldewie zich mocht inkopen bij ‘destrijders’ en wie ‘met pensioenmoest’. Tegen drie van hen (21, 21en 19) eiste het OM donderdag cel-straffen van 50 maanden, 39 maan-den en 32 maanden waarvan 8

voorwaardelijk. Dinsdag hoordeeen 17-jarige 21 maanden jeugdde-tentie eisen. Volgende week ko-men nog twee jongens (17 en 19)voor bij de kinderrechter.De bende hield Culemborg inzijn greep en zorgde voor onveili-ge gevoelens en onrust. Vooral be-woners in de wijk Terweijdemoesten het ontgelden. In sommi-

ge woningen werd zes keer inge-broken. Marokkaanse huishou-dens bleven buiten schot. Bewo-ners die naar de politie wilden,vreesden voor een steen door deruit of een autobrand. Na de aan-houdingen in de overwegend Ma-rokkaanse groep nam het aantalinbraken af.De jongens opereerden volgensde aanklager vanuit de drie auto’svan de drie meerderjarigen. Ze re-den ermee naar de inbraken enhielden een oogje op de politie,die ze ‘ibahesj’ – Arabisch voor in-secten – noemden.Vandaag komen de advocaten aanhet woord.

Boekenweek dit jaarook in Vlaanderen

door Patrick Wiercx

DEN HAAG – Je bent student in Ne-derland en ontdekt op internet eeninteressante lesmodule bij het gere-nommeerde Harvard, die je onlinekunt volgen. Actueel, net wat jezoekt, tegen een bescheiden prijs.Leuk voor het cv, een kwalitatiefuitstekend verzorgde cursus, maarja, het blijft toch een beetje voorde fun. Dat wel.

Minister Jet Bussemaker van On-derwijs gaat daar verandering inbrengen. Zij wil dat dit soort ini-tiatieven studenten studiepuntengaat opleveren, schrijft ze aan deTweede Kamer.Instellingen in het hoger onder-wijs moeten zelf ook nadenkenhoe om te gaan met deze ontwik-keling, vindt ze. „Dat ervaren zealleen door zelf actief te experi-menteren.”Studenten moeten in de toe-komst geen genoegen nemen metstudies waarvoor ze online aanbuitenlandse instellingen geen les-sen kunnen volgen, vindt ze ook.De ontwikkeling van online-stu-diemodules verloopt spectaculair.Grote universiteiten in Amerikaen Groot-Brittannië lopen voor-op. Zo bood de universiteit vanEdinburg zes modules aan waar-voor zich maar liefst 309.000 deel-nemers uit 203 landen aanmeld-

den. Hiervan deed uiteindelijk 40procent echt mee; dat waren ernog ruim 120.000. In de afsluiten-de evaluatie bleek 98 procent te-vreden over het aanbod.Timo Kos, directeur onderwijsaan de TU Delft, vindt het eengoede zaak dat Bussemaker deontwikkeling steunt. Delft looptvoorop en bood eerder twee mo-dules aan over zonne-energie enwatermanagement. De eerste trok57.500 inschrijvingen, de tweede27.500.„Dit is een mooie ontwikkeling”,zegt Kos. Delft doet er nu de nodi-ge ervaring in op. Hij wijst er opdat het niet alleen gaat om het on-line volgen van colleges. „Het ismeer. Het is een geheel van lessenvolgen door webcolleges te bekij-ken, online opdrachten te makendie uitgelegd worden in filmpjesvan vijf minuten, online samen tewerken en zelfs virtuele prak-tijklessen te volgen.”Het aanbod van online-cursussenverbreedt en verbreidt zich insneltreintempo. „Het is goed omkennis te delen”, zegt Kos. „Daar

zijn we als universiteit groot voor-stander van. Wij worden er betervan omdat we er toptalent vanuitde hele wereld mee aantrekken.”Een belangrijke randvoorwaardeis dat de identiteit van studentendie online tentamens doen, kanworden nagegaan. „Als iemand inIndonesië dat tentamen aflegt,willen we graag zeker weten dathet die persoon zelf is die dat daardoet.”Daar zijn oplossingen voor. „Wehebben overal ter wereld partnersdie examens afnemen, topuniver-siteiten. Je moet kunnen vertrou-wen op hun kwaliteiten.”Surf, de organisatie waarin het ho-ger onderwijs samenwerkt metwetenschappelijke instituten, rap-porteerde onlangs over de toe-komst van het hoger onderwijs.Kos is een van de medeschrijvers.Universiteiten moeten nadenkenover hun verdienmodellen. Moge-lijk staan er grote verschuivingenvan studiegedrag voor de deur.De Georgia Tech-universiteit(VS) gaat een online master aan-bieden voor een totaalbedrag van6.600 dollar. De vraag is of studen-ten massaal overstappen naar onli-ne-lessen. „Het is pionieren en ex-perimenteren”, zegt Kos. „Wijzijn ervan overtuigd dat dit eenontwikkeling is die absoluut im-pact gaat hebben. Hoe precies we-ten we nog niet.”

‘Sesamstraat’ gaatop de schop

Twee aanhoudingenvoor liquidatie

Weer commotie DeRoy van Zuydewijn

Staatsloterij is opzoek naar partners

door Saskia Wassenaar

HILVERSUM – Een publieksraad be-staande uit gewone Nederlanders,die de publieke omroep advise-ren. Omroepbaas Henk Hagoortheeft gisteravond tijdens denieuwjaarsreceptie van de publie-ke omroep (NPO) de politiek op-geroepen dit mogelijk te maken.Het moet een publieksraad wor-den zoals de BBC in Engeland dieal kent. Met regionale verkiezin-gen, waarvoor iedereen zich kanaanmelden. „Het is gezond als deNPO zich tegenover zijn publiekmoet verantwoorden. Nu is hetde politiek die in dat gat stapt”,motiveert Hagoort, die aangaf dathij de politiek liever op meer af-stand van de publieke omroephoudt.Hagoort heeft diezelfde politiekechter wel nodig om een publieks-raad in het leven te roepen, om-dat dit een wetswijziging vereist.De omroepverenigingen staan af-wijzend tegenover dit plan. De di-recteuren van AvroTros, EO enVPRO hebben er in elk gevalgeen goed woord voor over. „Ikzie daar de toegevoegde waardeniet van”, zegt Arjan Lock van deEO. „Wij hebben leden. Stel uitde leden van de omroepen een pu-blieksraad samen. Dan heb jekernkijkers die een passie vooreen bepaalde omroep hebben,maar ook andere omroepen heelgoed kunnen beoordelen”, rea-

geert Eric van Stade van Avro-Tros.De publieksraad is een van de pij-lers onder het nieuwe beleid datHagoort en zijn collega Shula Rijx-man uitzetten. De publieke om-roep moet persoonlijker wordenen meer met zijn publiek commu-niceren. Om dat vaker te ontmoe-ten, wordt met de landelijke en re-gionale omroepen en culturele in-stellingen ook een evenementen-lijst opgesteld. Rondom die evene-menten worden programma’s ge-maakt.De kijker kan bij de publieke om-roep verder een persoonlijke, digi-tale mediagids verwachten, metonder meer kijktips en uitnodigin-gen voor evenementen. Net als in-ternet-tv-aanbieders als Netflix aldoen. Omroepverenigingen moe-ten daarvoor wel gegevens uitwis-selen.Tegen de achtergrond van de be-zuinigingen moeten de omroepenvan de NPO-bonzen sowiesomeer samenwerken, bijvoorbeelddoor faciliteiten te delen. Aangeldverslindende ledenwerfactiesmoet een einde komen. Om dit tebereiken, zou zendtijd beter kun-nen worden verdeeld op basis vanandere criteria dan ledenaantal-len. Hagoort noemde waarderingals voorbeeld. „Denk aan activitei-ten op internet, bereik, bijdrageaan programma’s. Maar daar moe-ten we het nog over hebben.”

Het is gezond alsde NPO zichtegenover zijnpubliek moetverantwoorden

Zes jongens vormden dekern van de bende; zij be-paalden wie zich mochteninkopen bij de ‘strijders’.

Henk Hagoort, NPO-voorzitter

We hebben overal terwereld partners dieexamens afnemenTimo Kos, TU Delft

Koning bekijktvaandelgroet

Omroepbaas HenkHagoort wil dat hetpubliek meepraat.De politiek moet opmeer afstand van depublieke omroep.

DEN HAAG – Koning Willem-Alexander staat klaar voor de vaandelgroet tergelegenheid van de viering van het 200-jarig bestaan van de Koninklijke Land-macht. Op Plein 1813 in Den Haag brachten gisteren ruim 1.300 militairen inceremoniële tenues deze groet aan Willem-Alexander. Na de groet was ereen defilé en ontving de koning het eerste exemplaar van het jubileumboekover 200 jaar Koninklijke Landmacht.Gisteravond was er in de Koninklijke Schouwburg nog een muzikaal schouw-spel, uitgevoerd door de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso.foto Frank van Beek/HH

200 JAAR KONINKLIJKE LANDMACHT

�

“

advertentie5 x 190

HILVERSUM

“

AMSTERDAM

Hof mag oordelen overveerdienst Terschelling

Voortaan studiepuntenvoor online-onderwijs

� Edwin de Roy van Zuydewijn

Eisen tot vijftig maanden cel voorleden Culemborgse jeugdbende

Kijker magmeepratenbij omroep

AMSTERDAM

DEN HAAG

DEN HAAG

De LimburgerDAGBLAD


binnenland vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <BUI0102> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:21:17

Noorwegen zit dringend verlegenom celruimte; Zweden heeft plekte over en moet jaarlijks zelfs ge-vangenissen sluiten. Reden voorde Noorse minister van JustitieAnders Anundsen om in een briefaan zijn Zweedse collega BeatriceAsk te vragen of zij dit jaar Noor-se gevangenen kan huisvesten.De Noren willen Zweedse cellenhuren totdat ze zelf een aantal ge-vangenissen hebben gebouwd.Het zou gaan om 1.200 gedetineer-den waarvoor nu geen plek is. On-derhandelingen zijn nu begonnenover het aantal en het soort gede-

tineerden dat Zweden eventueelwil herbergen. Opmerkelijk is datZweden te maken heeft met eenspectaculaire daling van het aan-tal gedetineerden; sinds 2011 ver-mindert de gevangenispopulatiejaarlijks met 6 procent. Reden zouzijn dat de strafmaat voor drugs-delicten is verminderd. In vijfZweedse steden zijn het afgelo-pen jaar gevangenissen gesloten.Overigens is het bij de buren hu-ren van celruimte niet nieuw inEuropa. De gevangenis in Tilburgwordt sinds februari 2010 aan Bel-gië verhuurd.

Afghanistan heeft de vrijlatingaangekondigd van tientallen ge-vangenen die de Verenigde Sta-ten beschouwt als uiterst ge-vaarlijk. Een woordvoerder vande Afghaanse president HamidKarzai zei gisteren dat 16 vande 88 verdachten voor het ge-recht moeten verschijnen. Te-gen de rest van de groep is on-voldoende bewijs. Die wordenvrijgelaten.De VS is fel tegen de vrijlating,omdat de gevangenen betrok-ken zouden zijn geweest bijaanvallen op Amerikaanse enandere buitenlandse militairenin het Aziatische land.

Journalisten die het detentiecen-trum voor bootvluchtelingen opNauru willen bekijken, moeten5.220 euro voor een persvisum be-talen. Vorig jaar kostte dit nog 130euro. Australische journalistenzeggen dat de persvrijheid in hetgeding is. In Australië bestaat veelweerstand tegen het opnemenvan bootvluchtelingen. Het landbrengt de vluchtelingen die wor-den onderschept naar de 3.000 ki-lometer verder gelegen eilandre-publiek Nauru. Vorig jaar kwa-men de vluchtelingen die in hetdetentiekamp op Nauru verble-ven, in opstand tegen de slechteleefomstandigheden.

De islamistische premier vanTunesië, Ali Larayedh, heeft gis-teren zijn functie neergelegd.Hij is met de oppositie overeen-gekomen dat hij de macht over-draagt aan een tijdelijke rege-ring die het land naar een de-mocratie moet leiden.

Afghanistan tart VSmet amnestie Noorwegen wil in Zweden

gevangenissen huren


HANGU – Eerbetuigingen op Face-book en Twitter stromen sinds gis-teren binnen voor Aitzaz Hasan. De15-jarige Pakistaanse scholierkwam maandag om het leven toenhij een aan al-Qaeda gelieerde zelf-moordterrorist tegenhield voor deingang van zijn school.

Bij de Government High SchoolIbrahimzai in Hangu, in hetnoordwesten van Pakistan, warenop dat moment 2.000 soenniti-sche én sjiitische scholieren verza-meld voor de eerste lessen. Deschool is een van de weinige inhet land dat gemengd onderwijskent.Aitzaz Hasan, een stevige knaap,stond buiten het schoolhek metvrienden. Toen een naar verluidt20-jarige onbekende hem ietsvroeg over de school, kreeg hij arg-waan, aldus getuigen.Klasgenoten renden weg toen zezagen dat de man een bomvestdroeg maar Aitzaz greep hemvast. Tijdens de worsteling ont-ploften de explosieven. De scho-lier en de terrorist waren op slagdood, twee andere leerlingen raak-ten gewond.Het drama had maandagochtendplaats en werd bevestigd door de

Pakistaanse politie. Nadat de Ame-rikaanse nieuwszender CNN er-over berichtte, kreeg de zaak inter-nationale aandacht.Familieleden van Aitzaz beschre-ven hem als een vriendelijke jon-gen. „Ik had nooit gedacht datmijn broer zo een grote dood zousterven”, verklaarde zijn broerMujtaba tegen een lokale krant.Aitzaz’ vader, die als gastarbeiderin de Verenigde Arabische Emira-ten verbleef, keerde gisteren te-rug naar zijn dorp in Pakistan.„Mijn zoon heeft zijn moeder la-ten huilen, maar bespaarde hon-derden moeders dat ze moetenhuilen om hun kinderen.”

In de Pakistaanse sociale mediawerd de heldenmoed van deschooljongen in duizendvoud be-zongen onder de hashtags#OneMillionAitzaz en #Aitzaz-BraveHeart.Aitzaz werd vergeleken met hetwereldberoemde Pakistaansemeisje Malala Yousafzai. Zij over-leefde in 2012 een moordaanslagvan de Taliban die haar op de kor-rel nam omdat ze zich sterk hadgemaakt voor meisjesonderwijs.Malala werd een symbool van derechten van meisjes op onderwijsin vele landen en kreeg vele inter-nationale onderscheidingen.Aitzaz moet postuum worden on-

derscheiden met de hoogste eervan het land, vinden inmiddelsveel Pakistaanse politici.„Hij stierf voor onderwijs en nie-mand kan ons dat recht ontne-men”, aldus een mede-scholier.Het schoolhoofd was in shockover de aanslag op zijn school.„Ze hadden het onderwijs alsdoelwit.”Van de politici die nu meesurfenop de internet-hommages had hijdaags daarvoor echter weinig ge-hoord. „Het verbaast me dat nochiemand van de regering noch vanhet lokale bestuur de familie vanAitzaz heeft bezocht. Die stiltedaar is te veroordelen”, aldus

schoolhoofd Lal Baz.De Pakistaanse krant The ExpressTribune meldde gisteren dat deaanslag zou zijn opgeëist door Las-hkar-e-Jhangvi, een extremis-tische beweging uit Punjab, hetonrustige en semi-autonomegrensgebied tussen India en Paki-stan waar de milities van Talibanen al-Qaeda feitelijk de dienst uit-maken.

door onze correspondentClaudia van Zanten

ROME – Een voormalig lid van depauselijke Zwitserse Garde doeteen boekje open over zijn tijd alsbewaker in het Vaticaan. Hij zou di-verse keren seksueel zijn lastig ge-vallen door geestelijke hoogwaar-digheidsbekleders.

„Het Vaticaan is een paradijs voorhomo’s”, zegt de ex-gardist in eeninterview met de Zwitserse krantSchweiz am Sonntag. De jongeman, die anoniem blijft in het in-terview en slechts wordt aange-duid met het initiaal ‘G.’, maaktedeel uit van de Zwitserse Gardeonder paus Johannes Paulus II.G. vertelt hoe hij een keer om

middernacht door een hoge gees-telijke op zijn mobiele telefoonwerd gebeld en werd uitgenodigdvoor een rendez-vous op de ka-mer van deze hoogwaardigheids-bekleder. Deze geestelijke, diedeel zou uitmaken van het be-ruchte Vaticaanse ‘homonet-werk’, verbleef in het pauselijk pa-leis.De Zwitser beweert in zijn dienst-tijd door ongeveer twintig geeste-lijken seksueel te zijn geïntimi-deerd. Onder deze geestelijken be-vonden zich priesters, bisschop-pen, paters en kardinalen. Regel-matig zouden zij G. hebben gepro-beerd tot seks te verleiden metchique diners en alcohol. „Bij depost voor de ingang St. Anna waseen keer een fles whisky voor me

achtergelaten, tezamen met het vi-sitekaartje van een bisschop.”Ook werd hij uitgenodigd vooreen diner door een priester.„Toen de steak met spinazie werd

geserveerd, zei de priester tegenmij: ‘Jij bent het toetje’. Ik heb heteten niet aangeraakt en ben met-een vertrokken”, aldus de voorma-lige gardist, die zegt dat de Zwit-serse Garde voor sommige geeste-lijken niet alleen als beschermingdient, maar ook als lustobject.G. zegt de voorvallen te hebbengemeld bij zijn meerderen, maargeen steun te hebben gekregenvanuit de Zwitserse Garde. Hijzou de voorstellen verkeerd heb-ben begrepen, omdat hij het Itali-aans niet machtig zou zijn.De Zwitserse Garde reageert danook laconiek op de kwestie ennoemt het ‘geen probleem’. Vati-caaninsiders vinden het verhaalvan G. wel degelijk geloofwaardig.Ook het Vaticaan zelf ontkent de

onthullingen niet. WoordvoerderFederico Lombardi zei slechtsniet te willen ingaan op privéaan-gelegenheden.De Zwitserse Garde bewaakt alruim 500 jaar de paus en het Vati-caan. Het kleinste en oudste be-roepsleger ter wereld bestaat uitZwitserse rooms-katholieke vrij-willigers, die minstens 174 cmlang en tussen de 19 en 30 jaaroud zijn. Zij mogen geen snor ofbaard hebben, moeten goed ge-bouwd en van onbesproken ge-drag zijn en dienen minimaaltwee jaar in het korps.De onthullingen van de ex-gar-dist komen voor Rome op een iet-wat ongelegen moment: paus Jo-hannes Paulus II wordt op 27 aprilheilig verklaard.

Eilandstaat Nauruschrikt journalisten af


WASHINGTON/TRIPOLI – Amerikastaat op het punt twee Libische mi-lities op de lijst van terroristischeorganisaties te zetten. De beidegroepen waren volgens de VS inseptember 2012 betrokken bij deaanval op het Amerikaanse consu-laat in Benghazi.

Ook een militant, Ahmed AbuKhattala, wordt volgens de NewYork Times toegevoegd aan delijst van gezochte terroristen we-gens betrokkenheid bij de aanval.Daarbij kwamen vier Amerika-nen om het leven, onder wie am-bassadeur Christopher Stevens.Door het publiceren van de na-men van de organisaties, Ansaral-Sharia van Benghazi en Ansaral-Sharia van Derna, en de naamvan de militant, beschuldigen deAmerikanen voor het eerst offici-eel betrokkenen bij de aanval.Door ze als terroristisch te brand-merken, hebben de Amerikanenzichzelf de mogelijkheid gegevenbankrekeningen van verdachtente blokkeren.Abu Khattala is volgens de Ameri-kanen de leider van de groep uitBenghazi. Ooggetuigen hebbenhem gezien in het hoofdkwartiervan Ansar al-Sharia van Benghazitijdens de nacht van de aanval.Het Amerikaanse leger zou vol-gens de New York Times een planhebben gemaakt voor het aanhou-den van Abu Khattala.President Barack Obama heeftnog geen groen licht gegeven omhet plan uit te voeren uit vreesdat de zwakke Libische regeringnog verder zal worden gedestabili-seerd. De andere islamistischestrijdgroep komt uit Derna. Dezestad wordt beschouwd als eencentrum van islamistische mili-tanten.De Libische autoriteiten hebbenlaten weten niet in staat te zijn deverantwoordelijken voor de aan-val op te sporen en te vervolgen.Het is de regering niet gelukt om

na de val van dictator MuamarKaddafi het hele land onder haargezag te brengen.In de westelijke stad Misrata, eenbolwerk van de rebellen tijdensde opstand tegen Kaddafi, makenzwaar gewapende militanten feite-lijk de dienst uit. En in het oostenvan het land hebben strijdgroe-pen een eigen regering geïnstal-leerd. Daar hebben zij de meesteolieproductiefaciliteiten en haven-terminals in handen.Met de verkoop van olie proberende milities geld te verdienen,waardoor zij nog sterker worden.Premier Ali Zeidan dreigt nu tan-kers tot zinken te brengen die olieinladen in terminals die door derebellen zijn bezet. Zeidan liet we-ten dat alle oliehandel plaatsmoet hebben via de staatsonder-neming.Afgelopen weekeinde heeft de Li-bische marine waarschuwings-schoten gelost in de richting vaneen tanker die onder Maltese vlagvoer. De kapitein van het schipwilde volgens de autoriteiten inTripoli olie inladen in de havenvan Es Sider.Volgens Palmali Shipping, de eige-naar van de tanker, werd zij ge-charterd om 80.000 ton ruwe olieuit Es Sider te halen. Toen de Libi-sche autoriteiten lieten weten datde haven van Es Sider was geslo-ten, bleef het schip in de interna-tionale wateren, aldus PalmaliShipping.

IJslandse dierenbeschermerszijn boos op een brouwerij diebier met walvismeel maakt.Dat ontstaat bij het uitkokenvan walvisvlees. Het bier is ge-maakt voor het feest Thorra-blot, als IJslanders traditionelegerechten als schapenkop eten.

door onze correspondentWierd Duk

BERLIJN – Op woensdagmiddagenhaalt de Duitse vicekanselier Sig-mar Gabriel (54) zijn dochtertjeMarie (2) van het kinderdagver-blijf. De leider van de sociaal-demo-cratische SPD verblijft meestal inBerlijn. ‘Mariechen’ leeft bij Ga-briels echtgenote – een tandarts –in Goslar, tweehonderd kilometervan de hoofdstad.

Dat oppassen is een nobel stre-ven, zou je denken, een stap voor-uit in het emancipatieproces vande Duitse man, die bekend staatals conservatief. Maar Gabrielsaankondiging viel niet bij ieder-een in goede aarde. In commenta-ren werd de Vizekanzler verwetente weinig ambitie aan de dag teleggen. Wie ooit bondskanselierwil worden, kan niet in deeltijdwerken, vind Der Tagesspiegel.Bovendien zou Gabriel zijn doch-ter gebruiken om bij de kiezergoede sier te maken. Ook dat vin-den de critici niet kunnen.Dat zijn verwijten die je niet di-rect verwacht in Duitsland, waaral jaren een debat woedt over derol van vrouwen en mannen opde arbeidsmarkt. De teneur daar-van is: het moet moeders gemak-kelijker worden gemaakt om eenloopbaan na te streven. En hunmannen moeten zich meer be-kommeren om hun vaderlijkeplichten. Bijvoorbeeld door, zoalsGabriel eerder deed, drie maan-den Elternzeit te nemen. Nu is ereen toppoliticus – de op één namachtigste in de Bondsrepubliekzelfs – die dit doet, is het weerniet goed.Gabriel is niet de enige bewinds-persoon die vaker bij het gezinwil zijn. Het lijkt alsof met hetnieuwe centrum-linkse kabineteen generatie ‘oppaspolitici’ aan

het bewind is gekomen. JörgAsmussen (SPD), voormalig be-stuurslid van de Europese Centra-le Bank accepteerde een salarisver-laging van anderhalve ton om on-der de vrouwelijke ministerAndrea Nahles (SPD) staatssecre-taris voor Sociale Zaken te wor-den. Reden: hij wil meer tijd door-brengen met vrouw en jongedochters in Berlijn.Minister van Defensie Ursula vonder Leyen (CDU), een power-vrouw die geldt als het slagschipvan het eigentijdse Duitse femi-nisme door zware ministerspos-ten te combineren met een gezinmet zeven kinderen, is van planom meer vanuit haar huis bij Han-nover te gaan werken.Ook de rijzende ster in de SPD,Manuela Schwesig (39), ministervoor Gezinszaken, noemt onom-wonden haar Heimat Mecklen-burg-Voorpommeren als haar ‘le-vensmiddelpunt’.Maar de weerstand tegen die be-roepsinvullingen is aanzienlijk.Merkel, zelf kinderloos, heeftmeer dan eens kenbaar gemaaktdat zij afwezigheid wegens fami-liaire beslommeringen een slechtidee vindt. Schwesigs voorganger,Kristina Schröder (CDU) was ge-durende haar ambtstermijn zwan-ger, kreeg een kind en nam een‘moederpauze’, wat haar op ge-fronste wenkbrauwen kwam testaan. Schröder, inmiddels zwan-ger van een tweede kind, steldezich – 36 jaar oud pas – niet meerals minister beschikbaar.Dat is de consequentie van eenkeuze voor de top, vindt de –vrouwelijke – commentator vanDie Welt. Of het nu in de poli-tiek, de sport of het bedrijfslevenis: ‘Wie een uitzonderlijke loop-baan nastreeft, moet weten datdit alleen kan met 100 procent in-zet’. En daar past een vrije woens-dagnamiddag dus niet in.

Het Afghaanse meisje Spodjmai(10), dat eerder deze week naar ei-gen zeggen met een bomgordelom op een politiebureau is afge-stuurd, wil niet meer naar huisterug. Zij is bang dat ze wordt ge-straft en dat haar weer wordt ge-vraagd een zelfmoordaanslag teplegen. Spodjmai is nu door de re-gering naar een veilige plaats ge-bracht.

Premier Tunesië weg

Bier met walvismeel

Ik had nooitgedacht dat mijnbroer zo eengrote dood zousterven

Premier dreigt olietankersdie olie vanuit gebiedvan rebellen vervoeren,tot zinken te brengen

In commentaren werdde Vizekanzler verwetente weinig ambitieaan de dag te leggen

Twee Libische islamistischeorganisaties op terreurlijstwegens aanval opAmerikaans consulaat

De consequentie van eenkeuze voor de top is eeninzet van 100 procent,vinden commentatoren

Mujtaba, broer Aitzaz

Sociale mediawereldwijd prijzende heldenmoed vanPakistaanse scholierdie leven gaf voormedeleerlingen.

KABUL

� Bomaanslagen zijn in Pakistan aande orde van de dag. Al jarenlangstrijden terroristen van al-Qaedaof de Taliban uit de grensgebiedenmet India en Afghanistan tegenhet gezag in Peshawar. foto HH

NAURU

�

�

�

�

OSLO

“

Papadag Duitsevicekanselierstuit op kritiek

Spodjmai wil nietmeer naar huis

Ex-lid Zwitserse Garde: ‘Seksuele intimidatie in Vaticaan’

Daders ‘Benghazi’op zwarte lijst VS

� De Zwitserse Garde bewaakt alruim 500 jaar het Vaticaan. foto HH

Heldendaad Aitzaz raakt Pakistan diep

TUNIS

TripoliBenghazi

Misrata

Es Sider

Derna

LIBIË

MIDDELLANDSE ZEE

infographic DPd

REYKJAVIK

De LimburgerDAGBLAD


buitenland 8 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <BUI_0304> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:19:12

door Mathijs Noij

GENT – Een man verdient niet graagminder dan zijn vrouw. Dat kanzelfs depressiviteit in de hand wer-ken. Dat blijkt uit onderzoek vande Universiteit van Gent onderruim duizend Vlaamse mannen envrouwen.

Onderzoeker Piet Bracke twijfelter niet aan dat de uitkomst ookvoor Nederlandse mannen geldt.„Man-vrouwrelaties zijn in Neder-land traditioneler dan in België.

Het is dus aannemelijk dat de uit-komst voor Nederlandse mannendes te meer opgaat.”Volgens Bracke wijst de uitkomsterop dat de machtsverhoudingtussen mannen en vrouwen nogaltijd groter is dan gedacht. Geldverdienen en de afhankelijkheidvan de partner geeft een gevoelvan macht. Een man vindt hetmoeilijk dit op te geven, stelt hij.Het onderzoek onderscheidt rela-ties waarin de vrouw niet werkt,parttime werkt of voltijds werkt.Hoe meer uren zij werkt, hoe ze-

nuwachtiger de man wordt. De si-tuatie wordt nog nijpender als deman huishoudelijke taken over-neemt. Bracke: „Dit is vaak het do-mein van de vrouw.” Verandertdit, dan levert de man macht in.„Dit betekent overigens niet datalle vrouwen graag huishoudelij-ke taken uit handen geven.”In het hoger onderwijs zijn tegen-woordig meer vrouwen dan man-nen te vinden. Bovendien preste-ren zij beter. De arbeidsmarktposi-tie van vrouwen zal hierdoor ver-beteren, is de verwachting.

MOSKOU – Uitgerekend het Zee-rechttribunaal wordt ingescha-keld om een Russisch vissers-schip vrij te krijgen dat in Senegalaan de ketting ligt. De Russen be-reiden een zaak voor bij het inHamburg gevestigde tribunaal,meldde het Russische agentschapvoor visserij gisteren.Rusland gaf in november zelfgeen gehoor aan de uitspraak vanhet Zeerechttribunaal (ITLOS)om het Greenpeaceschip ArcticSunrise en de bemanning vrij tegeven. Rusland weigerde in die

zaak het gezag van de rechters inHamburg te erkennen.Het grote Russische schip OlegNajdenov werd zaterdag door deSenegalese kustwacht opgebracht.Senegal beschuldigt de beman-ning ervan illegaal in Senegalesewateren te hebben gevist.In Rusland leeft het vermoedendat Greenpeace invloed heeft uit-geoefend op de Senegalese minis-ter van Visserij om het schip aande ketting te leggen en gesprek-ken tussen Moskou en Dakar overvrijgave te traineren.


ISTANBUL – Strijders van de extre-mistische Staat in Irak en de Le-vant (ISIS) hebben in Syrië hun stel-lingen in de strategische stad Deiral-Zor opgegeven. Dat meldde denieuwssite All4Syria gisteren. ISISgeldt als een groep soennitischeterroristen die streeft naar eenstreng islamitische staat die de he-le regio omvat.

Ze liggen deze week onder vuurvan onder anderen de jihadistenvan het al-Nusra Front en andererebellen. Eerder deze week verlietde ISIS zijn hoofdkwartier in destad Aleppo.Volgens sommige waarnemerslijkt een van de belangrijkste wa-penleveranciers van soennitischestrijdgroepen in Syrië, Saudi-Ara-bië, opdracht te hebben gegevenISIS uit te schakelen.Saudi-Arabië steunt soennitische

jihadisten zoals vaker met veelgeld en wapens, maar krijgt geengreep op de aan al-Qaeda verwan-te ISIS. De ISIS, zo vrezen deSaudiërs, stelt de overige islamiti-sche strijders in een kwaad dag-licht in de aanloop naar de inter-nationale vredesconferentie voorSyrië.De grootste groep jihadisten in Sy-rië heeft ook banden met al-Qae-da en heet het al-Nusra Front. Dit

front heeft zich in tegenstellingtot de ISIS wel ontvankelijk ge-toond voor overleg en samenwer-king in de strijd tegen Assad. Hetal-Nusra Front heeft zich ook feltegen de ISIS gekeerd en vecht sa-men met andere islamitische enseculiere groepen tegen ISIS, on-der meer in de noordelijke provin-cies Idlib en Aleppo.Ook in Irak ligt de ISIS-tak vanal-Qaeda onder vuur. Aanhangers

van de extremistische groeperingbezetten vorige week delen vande steden Falluja en Ramadi in deprovincie Anbar. Maar volgens

ooggetuigen hebben zij zichwoensdag onder druk van lokalemilities en het Iraakse leger uitdie steden teruggetrokken. DeISIS-militanten hebben zich ver-schanst in de dunbevolkte woes-tijn. Bewoners van Falluja en Ra-madi zeiden dat een aantal over-heidsdiensten woensdag weerfunctioneerde.Door een zelfmoordaanslag zijngisteren 23 mannen omgekomendie in de rij stonden om zich opte geven voor de strijd tegen op-standelingen in de provincie An-bar. Meer dan dertig rekrutenraakten gewond. De politie maak-te bekend dat een man met eenbomvest zichzelf opblies tussende rekruten die zich op de kleineluchthaven van Muthanna wildenlaten registreren voor de dienst inhet Iraakse leger.ISIS hoopt dat uit de chaos in hetMidden-Oosten een streng soen-nitische staat verrijst. Gematigdeopposanten van de regering vande Syrische president Assad zijnvandaag en morgen bijeen in hetZuid-Spaanse Córdoba. Ongeveer150 afgevaardigden van oppositie-groepen komen met steun van deSpaanse regering praten over demogelijkheden om tot vrede te ko-men. De oppositie tegen Assadwordt inmiddels gedomineerddoor streng islamitische strijd-groepen die zwaar bewapend zijndankzij steun uit onder meer Sau-di-Arabië en Qatar.

Niet alleen in Syrië heeftde ISIS het zwaar, ook inIrak ligt de aan al-Qaedagelieerde groep onder vuur

Extremisten van aanal-Qaeda gelieerdeterreurgroep ISIS inhet nauw nategenoffensieven inSyrië en Irak.

advertentie

BD!!!!!!!

5 x 190

�

advertentie

ED!!!!!!

5 x 94

Depressiviteit dreigt voor man dieminder verdient dan zijn vrouw

� ISIS-strijders veroverden vorig jaar na zware gevechten een plek in de Syrische stad Aleppo. foto HH

Rusland om trawlernaar Zeerechttribunaal

Soennieten vechten tegen ISISDe LimburgerDAGBLAD


buitenland vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <VERDIEPING0102> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:19:22

E velien Tonkens, bijzonderhoogleraar actief burger-schap aan de afdeling socio-

logie van de Universiteit van Am-sterdam, is voorstander van ge-meentelijke initiatieven zoalsBUUV, ‘mits het over geestelijkgezonde mensen gaat’. „Mensenkunnen elkaar onderling heelgoed helpen, zolang ze geestelijkgezond zijn. Dat wordt anderswanneer mensen psychische pro-blemen hebben. Misbruik ligtdan op de loer, soms structureel.Voor deze groep heb je echt pro-fessionele hulp nodig.”Het moet volgens Tonkens gaanom hulp, niet om zorg. „Een bal-kon opknappen of boodschappendoen, is heel wat anders dan ie-mand wassen of verzorgen tij-dens een ziekte. Lichamelijkezorg kun je eigenlijk niet op dezemanier regelen.”De bijzonder hoogleraar vindthet ‘heel belangrijk’ dat gemeen-ten die dit soort projecten opzet-ten, zorgen voor een aanspreek-punt waar vrijwilligers met vra-gen en moeilijkheden terechtkunnen. De sociaal makelaars inHaarlem zijn daar een voorbeeldvan.Tonkens begrijpt de wens van deHaarlemse wethouder Van derHoek om zorgverzekeraars in detoekomst te laten meebetalen aanBUUV. Zij hebben immers baatbij de hulp van sociale netwer-ken, doordat mensen bijvoor-beeld langer zelfstandig kunnenblijven wonen. „Het lijkt me eenhele adequate oplossing”, aldusTonkens.Ze voorziet dat dit soort burger-netwerken de toekomst zijn.„Mijn angst daarbij is dat het ideeontstaat dat iedereen is op te van-gen binnen een sociaal netwerk.Dat is natuurlijk niet zo. Denk bij-voorbeeld aan die 200.000 oude-ren die jaarlijks worden mishan-deld.”

door Merel van Leeuwenfoto’s Frank Groeliken

‘Dat ik nog iets kandoen voor iemand,daar ben ik echtheel blij mee.” 86jaar is Lisa Lenaartsen ze straalt als zeover BUUV praat.

„Mijn leven is er erg door veranderd.”BUUV is een begrip in Haarlem. Dat geldtinmiddels ook voor Zaanstad en binnen-kort voor zeven andere Noord-Hollandsegemeenten, maar de rest van Nederlandmoet nog worden bijgepraat.BUUV is een burgernetwerk, een buurt-marktplaats voor en door bewoners. Wie ie-mand nodig heeft om boodschappen tedoen, kan er terecht. Maar ook als je hulpzoekt bij het ophangen van de gordijnen, jegraag piano wilt leren spelen of een vioolle-raar zoekt voor je dochter.Voor al deze vragen kun je terecht bij hetvrijwilligersplatform. Vrijwillig ja. Aan dediensten die worden gevraagd en aangebo-den, zijn geen kosten verbonden. En hoe-wel er iets meer vraag is dan aanbod, prijkter ook een groot aantal aangeboden dien-sten op het digitale prikbord in Haarlem,

zoals fietsen maken, administratieve hulpen een wandelmaatje.Lenaarts kwam twee jaar geleden in aanra-king met BUUV. Ze zocht iemand om haarbalkon op te ruimen, wat ze door haar oste-oporose niet meer zelf kon doen. De hulpkwam, maar Lenaarts kreeg ook de vraagof zij niet iets voor anderen kon doen. Zedacht zelf van niet, maar een medewerk-ster van BUUV wist wel iets.En zo verzorgt Lenaarts alweer anderhalfjaar het wekelijks BUUV-spreekuur in hetHaarlemse Reinaldahuis, waar ze samenmet 160 andere ouderen woont. „Niemandkomt aan mijn donderdagochtend”, lachtLenaarts. „Die is heilig.”BUUV is veel meer dan een digitaal prik-bord. Omdat van de doelgroep niet ieder-een toegang heeft tot een computer, wor-den ook andere manieren aangewend ommensen te bereiken, zoals inloopspreek-uren en speciale BUUV-deuren in onderandere wijkcentra en huisartsenposten,waaraan mensen briefjes ophangen.Sinds de oprichting van BUUV in Haarlem,drie jaar geleden, hebben 2.700 mensen ten-minste een keer gebruik gemaakt van debuurtmarktplaats. Die drijft niet louter opvrijwilligers, de gemeente Haarlem heefteen vinger in de pap. „De gemeente finan-

ciert het en voert de regie tussen de ruimdertig samenwerkende organisaties die aanBUUV meedoen, vertelt Jack van der Hoek,verantwoordelijk wethouder. Er zijn drie‘sociaal makelaars’ in dienst voor BUUV.Zij bewaken als het ware de kwaliteit.Van der Hoek: „Soms heeft iemand veelgrotere problemen, die moet je wel herken-nen. Zo’n 60 procent van de matches vindtplaats zonder extra begeleiding, maar er isook een kwetsbare groep die professionelehulp nodig heeft. Een sociaal makelaar kanervoor zorgen dat iemand de juiste zorgkrijgt.”‘Daar zijn we in Haarlem allang mee be-zig’, dacht Van der Hoek toen hij koningWillem-Alexander in zijn troonrede vorigjaar hoorde praten over de participatiemaat-schappij. Er brak direct een nationale dis-cussie los. Het gaat Van der Hoek vooralom de vraag in hoeverre je van iemand par-ticipatie mag verlangen. „Moet je het opleg-gen, of moet het vanuit de mensen zelf ko-men? Mijn ervaring is dat het vooral uit demensen zelf moet komen.”De gemeente Haarlem is niet met BUUVbegonnen uit winstbejag, maar vooral omde sociale cohesie in de wijken te be-vorderen. Vooralsnog kost het de gemeentegeld, maar de verwachting is wel dat

BUUV een maatschappelijk rendementgaat opleveren van 3 euro op elke geïnves-teerde euro. „We hebben daar binnen degemeenteraad een flinke discussie over ge-had”, vertelt Van der Hoek.„Als het systeem niet verder was gegaandan het prikbord bij de supermarkt, kun jeje terecht afvragen waarom de gemeentedat zou moeten faciliteren. Maar in de prak-tijk blijkt dat juist de groep kwetsbare men-sen enorm wordt geholpen. En dat is nunet de categorie waarvoor we een ant-woord moeten zien te vinden nu de over-heid zich steeds meer terugtrekt. Mensenmoeten zichzelf langer weten te redden enmoeten meer een beroep doen op hun ei-gen netwerken. Maar als je die netwerkenniet hebt, hoe vind je die dan?”BUUV stelt mensen in staat langer zelfstan-dig thuis te wonen en ook de kosten voormet name specialistische zorg gaan naar be-neden, concludeert Van der Hoek. Van hetgeld dat wordt bespaard, profiteren ge-meenten, maar ‘ook de zorgverzekeraars’.Hij zou daarom graag zien dat verzekeraarsgaan meebetalen aan BUUV.„Zij willen preventief meer investeren omde kosten van de specialistische zorg te be-perken. Als wij nu een middel hebbenwaarvan bewezen is dat het effectief is, zie

ik niet in waarom zorgverzekeraars bijvoor-beeld niet jaarlijks 25.000 euro zouden mee-betalen. Ik denk dat het een kwestie vantijd is.”De tone of voice is volgens sociaal makelaarLya van Arum het succes achter BUUV. „Jedenkt niet meteen aan ellende als je onzewebsite ziet. En je zit nergens aan vast. Jekunt één keer iets doen voor iemand, daar-door bereiken we ook de jongeren goed.”Veiligheid speelt een belangrijke rol in hetproject, want je weet niet wie je in huishaalt. Van Arum: „Als mensen het eng vin-den, kun je vragen of wij erbij willen zijn,of je spreekt op een neutrale plek af.”De man die bij Lenaarts een lamp kwamophangen, vertelde na vijf minuten dat hijhad vastgezeten voor een vechtpartij. „Ikwas heel even bang, maar het ging goed.En die man had het me helemaal niet hoe-ven te vertellen.”Van Arum kent maar een vervelend inci-dent. „Een vrouw had al haar gegevens opeen kaartje geschreven, waarna iemand on-der het mom van ik-kom-je-helpen, spul-len had gestolen uit haar huis. Mensen kun-nen daarom ook anoniem een oproep plaat-sen, zolang wij de gegevens maar hebben.Deelnemers ontvangen alleen elkaarse-mailadres en telefoonnummer, ze kun-

nen dan zelf een afspraak maken.”Maar er zijn vooral goede verhalen, vriend-schappen die zijn ontstaan en mensen dieuit een sociaal isolement zijn gehaald. Yo-landa Verburg heeft MS en door haar ge-zondheid leeft ze vrij geïsoleerd. BUUV isvoor haar een uitkomst. „Ik word steedsminder mobiel, waardoor ik minder kandoen, maar iemand vroeg laatst om een pa-troon van een kabeltrui. Daar reageer ikdan op, want ik heb hier nog twee breiboe-ken liggen.”Volgens Mirella van Grondelle moet hetvooral klikken, in de contacten. Ze woontzes jaar in Haarlem, met haar minder vali-de man, en kende niemand in het begin.„Ik heb al veel gedaan als BUUV. Ik benwandelmaatje geweest, heb kinderen voor-gelezen, maar ik heb via BUUV ook eenpoolmaatje voor mijn man gevonden, voorwie ik mantelzorger ben. BUUV heeft mijnleven ontzettend verrijkt. Ik kom het huisuit, kan anderen helpen, terwijl anderenmijn man en mij weer helpen.”De 86-jarige Lenaarts die dacht dat ze nietsmeer te bieden had, geeft tegenwoordigook Nederlandse les aan een Ethiopischevrouw die in het Reinaldahuis werkt. „Endie vrouw komt af en toe weer koken bijeen BUUV-lunch. Zo helpen we elkaar.”

Je kunt ook éénkeer iets doen vooriemand, daardoorbereiken we dejongeren goedLya van Arum, sociaal makelaar

“

Burgers die elkaar helpen met de meestuiteenlopende klussen en diensten.

Vrijwillig. Het lijkt het ideaalbeeld voorde regering die de participatiesamenle-ving predikt. In Noord-Holland zijn ze

op de goede weg.

BURGERNETWERKEN

De idealebuurt

bestaat

Hoogleraar:‘Netwerk vanburgers heeftde toekomst’

� Lisa Lenaarts: „Mijn le-ven is door dit netwerkerg veranderd.”

� Yolanda Verburg heeft MS en leeft daardoor vrij geïsoleerd. BUUV is, zegt ze, een uitkomst: „Want ik word steeds minder mobiel.”

De LimburgerDAGBLAD


verdieping vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <ECO0102> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPDOLLE Date:09-01-14 Time:19:13

Drukkerij Koninklijke Joh. En-schedé komt voor 95 procentin handen van investeerderNimbus. Dat maakte het be-drijf, vooral bekend als druk-ker van bankbiljetten, gisterenbekend. De familie Enschedé,behoudt de overige 5 procent.

Het feministisch maandbladOpzij heeft een nieuwe eige-naar. Weekbladpers Groep(WPG) heeft het tijdschrift ver-kocht aan Veen Media, uitgevervan onder meer Filosofie Maga-zine, Historisch Nieuwsblad,Maarten! en Jamie magazine.

In december zijn hogere loonaf-spraken gemaakt dan eerder in2013. De in december geslotencao’s (in totaal elf) tonen eengemiddelde loonstijging van1,66 procent. Dat is beduidendlager dan de looneis van 3 pro-cent die vakbond FNV heeft ge-steld, zo bericht werkgeversver-eniging AWVN.De gemiddelde loonstijgingover 2013 voor alle 464 afgeslo-ten cao’s is 1,29 procent. Voor2014 verwacht AWVN een ietssterkere stijging van de cao-lo-nen dan in 2013, onder meer alsgevolg van het aantrekken vande economie.

door Chris van Alem

BRUSSEL – Europese bedrijven krij-gen een half jaar extra tijd voor deovergang naar het nieuwe acht-tien tekens omvattende bankreke-ningnummer. Een dreigendechaos in het Europese betalings-verkeer moet daarmee wordenvoorkomen.Uiterlijk 1 augustus moet ieder-een in de Europese Unie zijn over-gestapt op IBAN, de afkortingvoor het internationale bankreke-ningnummer. De Europese Com-missie besloot gisteren tot uitstelomdat veel bedrijven nog nietzijn overgestapt op het nieuwe

stelsel. Daardoor dreigt met namebij automatische incasso’s een gro-te chaos. Huren, energienota’s enabonnementskosten zouden na 1februari niet meer kunnen wor-den geïnd door bedrijven die nogniet op IBAN zijn overgestapt.Projectleider Bernard Juffermansvan De Nederlandsche Bank voor-spelde vorige maand dat honderd-

duizenden – met name Duitse enFranse bedrijven – niet in staatzijn vóór 1 februari over te stap-pen op IBAN.Juffermans gaat ervan uit dat20.000 tot 60.000 kleinere bedrij-ven in Nederland eveneens opproblemen stuiten omdat ze ver-zuimd hebben tijdig maatregelente nemen. Eerder kwamen grote-re bedrijven als Ziggo, VGZ en deWoningcorporatie Stadgenoot alin problemen door mislukte incas-so’s. Stadgenoot zag zich daardoorgedwongen een betalingsregelingte treffen met 1.700 huurders diede huurpenningen hadden be-steed aan andere zaken.

door Sander van Mersbergen

DEN BOSCH – Gazprom Energy over-weegt om ook Nederlandse consu-menten van gas en elektriciteit tevoorzien. Dat valt op te maken uitde interesse die Gazprom heeft ge-toond in de Nederlandse klantenvan het Deense Dong Energy. Totnu toe levert Gazprom in West-Eu-ropa alleen aan grootzakelijke klan-ten.

In het Brabants Dagblad liet top-man Sytse van Heijst gisteren we-ten dat Gazprom ‘één van de geïn-teresseerden’ is om Dong over tenemen. Volgens Van Heijst zegtdat niet zo heel veel, en wordt ermet ‘vrijwel iedereen’ gesproken.Het Financieele Dagblad bericht-

te vorige week echter dat erslechts een klein aantal gegadig-den over is, waar Dong verdermee onderhandelt.Sinds 2012 is Gazprom actief inNederland, vanuit een kantoor inDen Bosch. Saillant detail: ookDong heeft zijn Nederlandsehoofdkantoor in Den Bosch.Dong levert stroom en gas aan on-geveer 150.000 klanten in Neder-land. Daar zitten zowel particulie-re als zakelijke klanten bij.In een reactie zegt een woordvoer-der van Gazprom vandaag dat hetbedrijf nooit heeft uitgesloten dathet de consumentenmarkt zougaan betreden. Maar voorlopig iservoor gekozen om in Nederlanddezelfde strategie te volgen als inde omliggende landen, waar Gaz-

prom al langer actief is. „Maar alszo’n kans zich voordoet, denkenwij daar natuurlijk serieus overna.”De Nederlandse tak is onderdeelvan Gazprom Energy, dat zijnhoofdkantoor in London heeft.Gazprom Energy is onderdeel vanGazprom Group, waar de Russi-sche overheid een meerder-heidsaandeel in heeft.Met zijn 150.000 klanten is Dongeen relatief kleine speler in Neder-

land. Mochten die naar Gazpromgaan, dan krijgen gevestigde na-men als Essent en Nuon er ookop de consumentenmarkt een ka-pitaalkrachtige concurrent bij.In een gemiddeld jaar maakt Gaz-prom 20 tot 30 miljard eurowinst. Dat staat in schril contrastmet de verliezen waar RWE (eige-naar Essent) en Vattenfall (eige-naar Nuon) onder zuchten.De vraag is of Gazprom zijn hon-gerige ogen alleen op Dong Ener-gy richt. Mocht de afsplitsing vande netwerkbedrijven van Enecoen Delta – die nog steeds in delucht hangt – alsnog doorgaan,dan vormen de klanten van dietwee bedrijven mogelijk ook eeninteressante prooi voor de Rus-sen.

AMSTERDAM – Tientallen pensioen-fondsen riskeren een fikse boetevan De Nederlandsche Bank (DNB).De boete kan oplopen tot 1 mil-joen euro.

Reden: de fondsen kunnen geenof onvoldoende uitleg geven overde kosten die ze maken om hunvermogen te beheren. Dat zegt di-recteur Olaf Sleijpen van DNB inhet Financieele Dagblad. Sleijpenis belast met het toezicht op pen-sioenfondsen. Welke fondsen ingebreke blijven, heeft DNB nietbekendgemaakt.Uit gisteren gepubliceerd onder-zoek van DNB blijkt dat 278 pen-sioenfondsen in 2012 gezamenlijk4,5 miljard euro aan kosten heb-ben gemaakt voor vermogensbe-heer.Het niveau van de kosten ver-schilt sterk per pensioenfonds.Het goedkoopste fonds is op elkebeheerde euro 0,05 procent kwijt;sommige fondsen spenderentwintig keer zo veel. En 56 fond-sen geven meer dan 0,5 procentuit, de overige 222 minder dan 0,5procent.Het is voor het eerst dat DNBmeer gedetailleerd inzicht in dekosten van vermogensbeheerheeft, nadat de fondsen daartoedoor De Nederlandsche Bank wer-den verplicht.Overigens zegt DNB dat hoge kos-ten voor vermogensbeheer nietautomatisch betekenen dat eenpensioenfonds te duur uit is. Dehoge kosten kunnen verklaardworden door de omvang van hetpensioenfonds, de spreiding vanbeleggingen en de beleggingsacti-viteiten. Hoe actiever een pen-sioenfonds omgaat met beleggin-gen, hoe hoger de kosten. Alterna-tieve beleggingen zijn duurderdan beleggingen in gewone aande-len. Uit het overzicht blijkt dat be-leggen in niet-beursgenoteerdebedrijven het duurst is. Beleggenin aandelen, obligaties en grond-stoffen is het goedkoopst.

Opzij naar Veen

Verkoop Enschedé

door Wilko Voordouw

DEN HAAG – Vijf- tot zeshonderdziekenverzorgers en -verplegers zit-ten sinds 1 januari werkloos thuisomdat deze zzp’ers geen VAR-ver-klaring van de fiscus hebben gekre-gen.

De hulpverlening in de zorginstel-lingen of in de thuiszorg komtnog niet in gevaar. „Maar bij eenstevige griepgolf of tijdens de win-tersportvakantie kunnen er zo-maar problemen ontstaan”, zegtvoorzitter Karel Hoenderbos vande Coöperatie van Samenwerken-de Zorgprofessionals.Het zal zeker tot ver in februariduren voordat de Belastingdienstde extra controles naar de zogehe-ten Verklaring Arbeidsrelatie(VAR) heeft uitgevoerd. Zolangdeze zelfstandigen zonder perso-neel (zzp’ers) niet de beschikkinghebben over een geldige VAR mo-gen ze niet als zelfstandige in dezorg aan de slag. „Die mensenhebben in oktober hun aanvraag

ingediend. De Belastingdiensthad tot en met 31 december detijd om de benodigde controlesuit te voeren. Daar zijn ze niet ingeslaagd. Wij zeggen tegen de fis-cus: geef die VAR af, laat die men-sen aan het werk gaan en ga intus-sen je controlerende werk doen”,aldus Hoenderbos.Hij krijgt bijval van Johan Mar-rink, directeur van ZZP Neder-land. Ook Marrink zegt dat er zzp’ers in de zorgsector in ernstigeproblemen dreigen te komendoor de vertraagde afgifte van deVAR. „Ik ken het verhaal van ie-mand bij wie de VAR werd gewei-gerd, omdat de Belastingdienst eraan twijfelt of die persoon eenechte ondernemer is. Zij tekendedaartegen bezwaar aan. Daar staat

normaal gesproken zes wekenvoor, maar de Belastingdienstheeft al laten weten twee maan-den extra nodig te hebben om hetdossier nogmaals te bestuderen.”Er is gerede twijfel of wel alle20.000 zorgverleners die als zzp’er werken, daadwerkelijk zelfstan-dig ondernemer zijn. Velen wer-ken via bemiddelingsbureaus, diehet beschikbare werk over dezorgverleners verdelen.„Bij een aantal van die bedrijvendenkt de Belastingdienst dat zeals verkapte werkgevers optreden,dat er sprake is van een loon-dienstverband, zonder dat de be-middelaar de werkgeverslastenhoeft te betalen. Ze geven de zorg-verleners een dienstbriefje waar-op precies staat wat ze moetendoen en waar. Dat duidt op eengezagsverhouding. De zorgverze-keraar betaalt het bemiddelingsbe-drijf voor alle verleende zorg. Dezorgverlener hoeft weinig anderste doen dan een urenbriefje in televeren en krijgt – na aftrek vande kosten – betaald. Soms doet debemiddelaar ook nog eens de ad-ministratie en zorgt voor de wer-ving, allemaal zaken die je als on-dernemer zelf doet of uitbe-steedt”, vertelt Marrink. „Je kanje dus echt afvragen of dit zelf-standigen zijn. Maar eigenlijk zoude Belastingdienst die bemidde-lingsbedrijven moeten aanpak-ken. Dat scheelt nog eens in dezorgkosten ook.”Hoenderbos is het daar mee eens.„Pak niet de zorgverleners, maarde vierhonderd bemiddelingsbe-drijven. Dan ben je zuiverend be-zig.” Hij stelt dat veel zorgverle-ners niets anders willen dan voorhun cliënten aan het werk gaanen al de bijkomende rompslompmaar overbodige ballast vinden.Een woordvoerder van de Belas-tingdienst erkent dat er extra con-troles zijn op de VAR-verklarin-gen. „Dat is een gevolg van het be-leid van het kabinet dat allerhan-de schijnconstructies aanpakt.Overigens doen we dat niet alleenin de zorg, maar ook in andere sec-toren”, aldus de Belastingdienst.

AWVN: Betere cao’sin december

door Petra Janbroers

BRUSSEL – De binnenvaart is hetstiefkind van het Europese trans-portbeleid. Brussel moet meerdoen om de door de crisis hard ge-raakte sector te steunen en ook zosnel mogelijk de al jaren ‘slapen-de’ reserves uit het sloopfonds in-zetten. Maar aankloppen in Brus-sel is onvoldoende. De binnen-vaart zelf moet ook daadkrachti-ger aan de toekomst werken.Deze geluiden waren gisteren inhet Europees Parlement in Brus-sel te horen tijdens een hoorzit-ting over de toekomst van de bin-nenvaart in Europa. Een tientalbelangenorganisaties was door eu-roparlementariër Corien Wort-mann (CDA) uitgenodigd om eenoordeel te geven over het in sep-tember door de commissie gepre-senteerde actieplan Naiades II.Wortmann is rapporteur op ditdossier. Veel vrachtschepen op deEuropese rivieren en kanalen zijnafkomstig uit Nederland.Het actieplan richt zich met con-crete maatregelen op het ontwik-kelen van ‘een moderne vloot eneen optimale benutting van rivie-ren en schepen in de hele trans-portketen’. Onderdeel is een wets-voorstel van transportcommissa-ris Siim Kallas voor harmonisatievan certificaten en technischevoorschriften voor de binnen-vaart in de hele EU.Volgens Wortmann moet de com-missie ook geld uit het sloop-fonds vrijmaken voor innovatie,en omscholing van schippers enbemanningsleden. De afgelopenjaren is er 35 miljoen euro opge-bouwd in die pot, waar tot nu toedoor wurgende (concurrentie-)re-gels vrijwel geen aanspraak opkon worden gemaakt. „Maar diesteun is hard nodig.”Bovendien zou de commissie sa-men met de sector moeten onder-

zoeken of leningen van de Europe-se Investeringsbank (EIB) denood kunnen ledigen. De binnen-vaart bestaat voor 80 procent uitkleine, vaak familiebedrijven die

momenteel, zoals in het hele mid-den- en kleinbedrijf, lijden onderkrappe kredietverlening.Henk van der Velde, secretaris-ge-neraal van de in Brussel gevestig-de Schippersorganisatie ESO:„Door overcapaciteit en oneigenlij-ke, onderlinge concurrentie is devrachtprijs dramatisch gedaald.Broodnodige investeringen wor-den niet gedaan. De banken ge-ven niet thuis, zelfs niet voor eennieuwe motor.”Ook kritiek heeft de binnenvaartop de laksheid van sommige lan-den om de waterwegen (beter) opelkaar te laten aansluiten. „DeFransen zijn al jaren besluiteloosover de aanpak van de verbindingtussen het Seinebekken en het

Rijn Scheldebekken”, zegt Hansvan der Werf, secretaris-generaalvan de Rijnvaartcommissie. Ookis het knooppunt Straubing-Vils-hofen in de Donau een bron van

ergernis. Maar europarlementa-riër Peter van Dalen (Christen-Unie) geeft ook kritiek terug.„Wat doet de sector zelf?”, vroeghij gisteren. „Ik mis de oprichtingvan jointventures van rederijenmet andere vervoerders.”De toekomst van de binnenvaartligt volgens experts immers in debundeling van cargo en samen-werking tussen verschillende ver-voersvormen, met name tussenvaart en spoor. Maar een eerderepoging vanuit Brussel om met al-lerlei projecten in het zogenaam-de Marco Poloprogramma vracht-vervoer van de weg te verschui-ven naar rails en water is totaalmislukt en heeft 550 miljoen eurogekost.

Er is gerede twijfel of welalle 20.000 zorgverlenersdie als zzp’er werken ookechte zzp’ers zijn

Uitstel van de invoering vanIBAN moet een chaos in hetEuropese betalingsverkeervoorkomen

Gazprom is een van departijen die interesseheeft in de Nederlandseklanten van Dong Energy

De binnenvaart bestaat voor 80 pro-cent uit kleine, vaak familiebedrijvendie momenteel lijden onder krappekredietverlening.

De afgelopen jaren is er 35 miljoen eu-ro opgebouwd in het sloopfonds. Opdie pot is tot nu toe vrijwel geen aan-spraak gemaakt.

Hoorzitting inBrussel overtoekomst van debinnenvaart: Europamoet meer doen,de sector zelf ook.

�

�

AMSTERDAM

HAARLEM

�

Zzp’er: geen verklaringfiscus, dan ook geen werk

Half jaar uitstel voor gebruik vanEuropees bankrekeningnummer

Oog Gazprom valt op Nederlandse consument

Zoeken naar steun binnenvaart

8035� In de zorg kunnen zzp’ers niet aan de slag zonder VAR. foto Ger Loeffen

Fondsenriskerenforse boetevan DNB

� Binnenvaartschepen wachten op lading in de Rotterdamse haven. foto Frans Lemmens/HH

DEN HAAG

De LimburgerDAGBLAD


economie vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <WONEN_01> [MASTER] ... 10-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:08-01-14 Time:16:13

Haal wat humor in huis, het leven is al serieus genoeg! Deze produc-ten toveren gegarandeerd een glimlach op ieders gezicht.

door Suzanne Dijkstra foto’s DesignPress

Humor in huis

SKIVAKANTIE IN DE WASMANDKom alvast in de stemming voor wintersport met de nieuweCabina van het gadgetmerk Monkey Business. Deze stoeltjes-lift is bedoeld om wasknijpers in te bewaren. Bedwing de bergwasgoed en ga aan de slag met het ophangen van de schonewas. Hang het knijperbakje aan de waslijn en rijd het rond, zo-dat de knijpers constant onder handbereik blijven. De Cabinais te koop in rood en wit en kost 16,99 euro. Knijpers zijn nietinbegrepen, maar ook daar zijn grappige varianten voor te vin-den, zoals de houten knijpers van het Scandinavische Ferm Li-ving. Deze zijn bedrukt met een vrolijk wiebertjespatroon. Zekosten 11 euro voor een zak van 20 stuks.

www.abodee.nl

SLAAPVERWEKKEND BEDDENGOEDLast van slapeloosheid? Dan biedt het nieuwe dekbedovertrek van Snurk uit-komst. Het heet Yawn en is bedrukt met foto’s van geeuwende mensen. Ziengapen, doet gapen. Het overtrek is verkrijgbaar in drie formaten. Leuk voorkinderen: een dekbedovertrek met print die de kleine dromer het lichaamvan een astronaut of prinses geeft. Onze favoriet is het overtrek mettrampolineprint. Want wie wil er nu niet zo nu en dan op het bed springen?

www.snurkbeddengoed.nl

GIRAFFE IN DE BOEKENKASTGeen olifant in de porseleinkast deze keer, maar een giraffe in deboekenkast. Of een nijlpaard als deurstop en een pinguïn als pressepapier. Dat kan allemaal met de kunstlederen Züny-dieren, die sa-men een fantasierijke dierentuin vormen. Elk dier is handgemaakten bedoeld voor kinderen én volwassenen. De Züny zijn gevuld metijzerzand, katoen en kunstvezels, zodat ze zwaar genoeg zijn. Er zijndrie collecties: natuurgetrouwe classic dieren, gekleurde exemplarenen Cicci, Italiaans voor ‘mollige objecten’. Kortom, maak een beesten-boel van het huis. Prijs van een boekensteun: vanaf 52,95 euro.

www.zuny.info

2 & 3 HET NIEUWE INSTITUUTInterpretaties van interieurs

KERSTKRIEBELSKerstmis is net achter de rug. Velen zullen opgelucht zijn na alle verplichtefamiliebezoekjes en het vele eten, maar er zijn ook mensen voor wie het nietsnel genoeg wéér kerst kan zijn. Voor hen is er de aftelkalender Countdownto Christmas van Suck UK. De kalender bestaat uit 52 pagina’s en bevat geendata, dus hij is ook na kerst 2014 te gebruiken. Wie weet, helpt de kalenderook bij het opwekken van kerstkriebels bij degenen die er niet van houden.

www.suck.uk.com

WIS DE SPIEGELEen beslagen spiegel kan heel lastigzijn als je na het douchen snel je haarwilt fatsoeneren. Even een raam ofdeur openzetten, helpt. Maar wie wei-nig geduld heeft, zal blij worden vaneen speciale ruitenwisser van CoolGadgets, bedoeld voor badkamerspie-gels. De wisser wordt met een zuig-nap vastgemaakt aan de bovenkantvan de spiegel. Eén veeg en het zichtis weer helder. Hij is verkrijgbaar inwit en groen en kost 12,95 euro. Ondermeer verkrijgbaar via:

www.fonq.nl

[email protected]

De LimburgerDAGBLAD


wonen vrijdag 9 januari 2014


Ruimtewinners zijn hot. Vraag maaraan Ikea, dat de multifunctionele in-en uitklapmeubeltjes niet aan kan sle-pen. Dat is grotendeels het gevolg vande kleinere woonruimtes waarin we le-ven, vooral in de grote steden. Als el-ke vierkante meter telt, wil je geenjoekel van een zitbank. En ook geenkamerbreed bureau. Wat die laatstewens betreft, ben je bij de ontwerpervan studio Ruphus aan het goedeadres. Zij hebben een bureau ontwik-keld – Podpad gedoopt – dat dichtge-klapt op een wandkunstwerk lijkt. Uit-geklapt blijkt er plek te zijn voor eenlaptop en allerlei opbergkastjes, waar-in je je kantoorspullen kwijt kunt. Debrede walnotenhouten strook onder-in is geperforeerd en daardoor handig

te gebruiken als plek voor je compu-ter- of mobiele- telefoonspeakers.Ook past er een soundbar in; een lan-ge, smalle luidsprekerbox.De Podpad is verkrijgbaar in twee uit-voeringen: met deuren van wit hout

of van bamboe. De prijs is niet echtmals te noemen: 1.200 dollar, ofwel880 euro.

Online te bestellen via:www.ruphus.net

StudiodeskNu we het toch over bureaus hebben;ook de Studiodesk van Blueloungeheeft een paar handigheidjes. Zo is er,onder het via een schuif te openenwerkblad, ruimte gecreëerd voor hetwegwerken van snoeren, opladers,usb-sticks et cetera. Dat scheelt ruim-te en zorgt voor een opgeruimd bu-reau. Handig is ook dat op het bladeen stroeve, zwarte werkmat is aange-bracht. Behalve die slimme voorzienin-gen is de Studiodesk ook een fraaieverschijning, met zijn poten van ste-vig mahonie en zijn werkblad van witlaminaat. Het bureau is te koop in eennormale en een XL-variant. Prijzenzijn respectievelijk 469 en 659 euro.

www.bluelounge.com

Alles voor de vorm

D at viel tegen: toen ik opde dag voor Kerstmishet bos inliep omdat dehuiskamer er zonder

kerstversieringen wel erg kaal uit-zag, was ik van plan met een arm-vol hulsttakken thuis te komen.Ik wist exact waar ik moest zijn,want met mijn honden – nou ja...hondjes – loop ik tweemaal perdag dezelfde route. Zo langzamer-

hand ken ik alle hulstbomen opmijn pad. Dat zijn er nogal wat,want de vogels eten de bessen enpoepen de zaden overal uit. Erstaan hier in de buurt honderdenhulstbomen. Het is grappig tezien hoe verschillend de zaailin-gen zijn: sommige hebben nauwe-lijks stekels aan hun blad, anderehebben er bijna net zo veel alseen stekelvarken.

Eén ding valt me steeds weer op:onder de honderden hulstboom-pjes zijn er maar een stuk of tiendie bessen dragen. Zou de restdan uit mannetjes bestaan? Datkan haast niet. Het is wel bekenddat er bij besdragende struikenmaar één man nodig is om meer-dere vrouwen te bevruchten,maar één vrouw op tien of twin-tig mannen? Dat zou nieuws zijnvoor de botanische wetenschap.Het raadsel wordt voorlopig nietopgelost, ben ik bang, maar watik eigenlijk wilde vertellen is dit:toen ik met mijn snoeischaar bijde vrouwelijke hulst aankwam,waren alle bessen verdwenen. Devogels hadden alle bomen leegge-geten. Dat had ik kunnen weten,want het was me al eerder opge-vallen dat – alsof de duivel ermeespeelt – alle hulstbessen op de

dag voor kerst door de merelsworden opgegeten. Tenzij je in destad woont natuurlijk, want daarworden de hulstbomen door kat-ten bewaakt en blijven de bessentot ver in het nieuwe jaar aan deboom. Ik moest dus uitwijkennaar iets anders.Vogels doen precies het omge-keerde van wat wij doen: wij heb-

ben de neiging het lekkerste tothet laatst te bewaren, maar vo-gels beginnen gewoon met watzij het liefst blieven. Eerst de lijs-terbessen, dan de meidoorn, dehulst, de rozenbottels en tot slotde bessen van de Gelderse roos.Die laatste stinken zo ranzig, datalleen de pestvogels er trek inhebben.Nu heb ik een tuin vol rozen. Hetzijn afstammelingen van klimro-zen die in de buurt groeien enwaarvan de zaden door vogels inmijn tuin zijn gedeponeerd. Ikgraaf de zaailingen uit en plant zenaast de bomen in de windke-ring langs de tuin. Sommige klim-rozen zijn mooier dan andere,maar er zijn een paar echte top-pers bij. Eigenlijk zou ik die moe-ten stekken, ze een naam moetengeven en ze daarna in de handel

moeten brengen. Maar ik bendaarvoor te lui en bovendien: erzijn al zo veel klimrozen. Moet iker daar nog een paar aan toevoe-gen?Toch zijn al mijn vrienden enkennissen geïnteresseerd in eenklimroos die in het najaar enor-me trossen kleine, oranje bottelsproduceert. Zij – want rozen zijnvrouwelijk – bloeit wit en ver-kleurt bij het uitbloeien naar ro-ze. De bloemen verspreiden zo’noverweldigende geur, dat deroos op grote afstand te ruikenis. Als de roos bloeit, zoemt deplant van de hommels en de bij-en. Die bloei duurt kort, maardat wordt goedgemaakt door dewaterval van bottels aan het ein-de van het jaar. En het zijn diebottels die ik als vervanger voorhulst heb gebruikt.

door Cor-Peter Pasma foto’s DesignPress

Het Nieuwe Instituut vierdein november vorig jaar zijnoprichting met een feestelij-ke opening. Het Neder-lands Archtitectuur Insti-tuut (NAi), Premsela, Ne-derlands Instituut voor De-

sign en Mode en Virtueel Platform, kennis-instituut voor e-cultuur zijn aan het Mu-seumpark in Rotterdam bij elkaar ingetrok-ken. De doelstellingen zijn ambitieus.Zo moet het instituut onder meer toegan-kelijker worden en een breder publiek aan-spreken. „En dat wordt een behoorlijkeklus”, zegt directeur Guus Breumer. „Hetbetekent dat wij moeten proberen een ver-taalslag te maken. Iets wat we hier niet di-rect gewend zijn te doen.”Een voorbeeld van zo’n vertaalslag is detentoonstelling 1:1 Sets for Erwin Olaf, dienog tot eind maart in het Nieuwe Instituutte zien is. Beumer koos voor een tentoon-

stelling met de internationaal vermaarde fo-tograaf om enerzijds een groot publiek aante spreken, maar ook om abstracte thema’sals het wezen van interieur en de betekenisvan ruimte handen en voeten te geven.In het vroegere werk van fotograaf Olaf lagde focus op het fenomeen sociale uitslui-ting, waarbij hij onder meer vreemde sek-suele voorkeuren en rare gewoontes uitver-grootte. De beelden van naakte bejaardenen mannen met erecties shockeerden nietalleen, ze leverden Olaf ook diverse interna-tionale prijzen en talloze exposities op.Inmiddels is het werk van Olaf rustiger ensubtieler dan dat uit zijn beginperiode. Deperfect gestileerde beelden creëren een ei-gen realiteit, waarbij je als kijker voelt dater iets niet klopt, dat het schuurt. „Net alskleren dat doen, vertelt een interieur wieje bent. In mijn huidige werk gebruik ikdat dus ook om het verhaal dat ik wil vertel-len, te laten zien”, zegt de fotograaf.„Voor de serie Grief straalt het jarenzeven-tiginterieur bijvoorbeeld uit dat de mensen

het allemaal voor elkaar hebben. Het vol-doet aan het in die tijd geldende mode-beeld, zoals dat destijds ook door de Kenne-dy’s werd uitgedragen. Alles klopt. En daarzit je dan, wanneer het verschrikkelijkenieuws doordringt. De mooie vitrages wor-den dan ineens tralies die je gevangen hou-den. Dat is waar die serie over gaat”, verteltOlaf, waarbij hij doelt op de verschillendeinterpretaties die je aan het interieur zoukunnen geven.„In een andere serie gebruiken we weerbloemetjesbehang om gezelligheid, warm-te en geborgenheid uit te stralen”, vervolgtOlaf. „Voor mij als fotograaf is het juistheel erg interessant om daarmee te spelen.Wat gebeurt er wanneer je mensen in zo’nset van alles laat beleven? Wat blijft er overals je de mensen uit het interieur snijdt?En wat gebeurt er als je belangrijke per-soonlijke gebeurtenissen situeert in zo’nwoonkamer? Verandert daarmee de manierwaarop we het interieur zien of blijft dateen statisch gegeven?”

„Wij laten hier in de tentoonstelling inHet Nieuwe Instituut dus zien wat die inte-rieurs ons vertellen als je het model er uit-haalt”, vult Breumer aan. De tentoonstel-ling levert inderdaad niet alleen een inte-ressant inkijkje in het werk van Olaf op,maar maakt ons ook bewuster van wat wezelf vertellen met onze eigen woonkamer.1:1 Sets for Erwin Olaf is de eerste in eendrieluik over het interieur. Het opbouwenvan de expositie bleek overigens nog eenbehoorlijk klus. „Sommige sets zijn almeer dan tien jaar oud”, vertelt decorbou-wer Floris Vos, verantwoordelijk voor hetsamenstellen van de interieurs in de foto-grafie van Olaf.„We hadden ze niet bewaard. Ik moest zedus helemaal opnieuw opbouwen en opzoek naar de juiste accessoires. En dat bleektoch behoorlijk lastig. Het was net zo’n uit-daging als wanneer je voor je eigen huis opzoek gaat naar één specifiek ding. Alleendan in dit geval maal zes en dan ook nogeens met een deadline.”

De sets van Erwin Olaf en Floris Vos wor-den gecombineerd met de tentoonstellingBekleidung, een door gastcurator ErichWeiss geselecteerd overzicht van bijzonderkunstenaarsbehang van onder anderenSylvie Fleury, Damien Hirst, General Idea,Sarah Lucas en Andy Warhol. „Door derge-lijke bijzondere combinaties hopen we toe-gankelijker te worden en een breder pu-bliek aan ons te binden. Zonder dat de lief-hebbers en vakgenoten van ons vervreem-den”, zegt Breumer.Om de nieuwe doelstellingen van HetNieuwe Instituut nog meer kracht bij tezetten, heeft ook het naastgelegen HuisSonneveld een aangepast programma gekre-gen, waarmee meer publiek moet wordengetrokken. Zo heeft ontwerper RichardHutten diverse ingrepen gedaan in het mo-dernistische interieur uit de jaren dertigvan de vorige eeuw. Zijn toevoegingen,vaak uitgevoerd in felgekleurd plastic, vor-men een interessant contrast met de tochwat kille uitstraling van de veelal op gebo-

gen metalen frames gebaseerde meubels.Door deze combinatie van tentoonstellin-gen is voor interieurprofessionals en –lief-hebbers een nieuwe en bijzondere plek ont-staan, die de moeite van een bezoek meerdan waard is. En dat je daar dan ook nogeen tentoonstelling over biodesign – overde kruisbestuiving van natuur, wetenschapen creativiteit, nog te zien tot en met 27 ja-nuari 2014 – en een blik op ’s werelds groot-ste archtitectuur-archief bij krijgt, is mooimeegenomen.

De tentoonstellingen 1:1 Sets for Erwin Olaf enBekleidung zijn tot 30 maart 2014 te bezoeken.www.hetnieuweinstituut.nlDe toevoegingen van Richard Hutten in HuisSonneveld zijn nog tot 30 mei 2014 te bekijken.www.huissonneveld.nl

[email protected]

Wij laten in HetNieuwe Instituutzien wat interieursvertellen als je hetmodel er uithaalt

Interieurs vertellenwie je bent en datgebruik ik om hetverhaal te tonendat ik wil vertellen

Guus BreumerErwin Olaf

GROENE VINGERS

� Voor de tentoonstelling 1:1Sets for Erwin Olaf zijn desets die Olaf gebruikt in zijnfotografie nagebouwd.

HEBBEN

� Richard Hutten voegde aanhet Huis Sonneveld van allestoe, zoals het kleed en deprojectie die eens in hetkwartier precies hetzelfdemotief heeft als het kleed.

Geen hulst

“

� Podpad: bureau aan de wand.

“

� Bottels van een naamloze roos.

� Slimme Studiodesk. foto’s PR

Romke van de Kaa

Podpad

Hoe populair Neder-landse mode, designen architectuur ookmogen zijn in hetbuitenland, het mesmoet in subisidiepro-gramma’s. Eén vanoverheidswege ge-subsidieerd ‘huis’moet alle belangendienen. Kan HetNieuwe Insituut dieambitie waarmaken?

De LimburgerDAGBLAD




Bijbelkastjes, heiligen-beelden, Russischeiconen, boeken overbegraafplaatsen: hetkan niet missen, opdit toilet is een diep-religieus mens druk

aan het werk geweest. Toch?„Nee, hélémáál niet”, vertelt PuckKooij lachend. „Integendeel, ikkijk juist altijd verbaasd naar watmensen allemaal kunnen geloven.Al zie ik wel dat het geloof men-sen troost kan bieden. Het is tochmooi dat mensen in een Mariaka-pel hardop bidden over hun zor-gen en vervolgens opgelucht huis-waarts gaan? Lukt mij niet hoor.„Misschien dat ik juist door mijnlevenshouding het toilet zo hebkunnen maken. Was ik religieusgeweest, dan was een en anderwaarschijnlijk heiligschennis ge-weest. Maar ik kijk er van een af-standje naar, als een relatieve bui-tenstaander, geamuseerd.”Als ze kort en bondig moet wor-den samengevat, leent het woordbibliofiel zich het best voor de77-jarige Enschedese. „Ik ben sta-pelgek op boeken, al vanaf dat ikals 6-jarig meisje Bontje de berg-

eend las. Niet alle boeken in mijnhuis heb ik gelezen. Sommige wilik gewoon hebben, omdat ze zomooi zijn, lekker ruiken, de blad-zijden heerlijk aanvoelen. Inder-daad, een e-reader is niet aan mijbesteed. Dat is voor mij simpel-weg hoogverraad aan het boek.”Geen wonder dat haar toilet de be-slotenheid en stilte ademt vaneen ouderwetse leeszaal, vooraldoor het behang. „Ik noem hetwel mijn bibliotheek, door dat be-hang. Dat was een toevalstreffertrouwens. Ik was niet op zoek,maar iemand maakte mij er attentop en ik vond het zó mooi, dat ik

het heb gekocht. Het was peper-duur en moest in Amerika wor-den besteld, maar ik wilde het perse. Het past bij mij. Omdat mijnhuis net een renovatie had onder-gaan, leek het toilet mij er een al-leraardigste bestemming voor.”In die sfeer bladert ze dan weleens door de boeken met rouwad-vertenties die ze zelf verzamelde.„Een morbide fascinatie? Neehoor, zo zie ik het niet. Ik vind deteksten en gedichten bij overlij-densadvertenties gewoon enormintrigerend. Ik heb er ook tweeboeken over geschreven. Graagveel bloemen – poëzie rond onze dier-

bare doden en Heden gij, morgen ik,over tweehonderd jaar rouwadver-tentiecultuur in Nederland.”Nog zo’n fascinatie van de krasseTwentse: begraafplaatsen. Ookover dat onderwerp staan tal vanboeken op het toilet. „Ha, ha, ookdat zit anders dan je wellichtdenkt. Hier in Nederland zijn debegraafplaatsen over het alge-meen vrij sober, al zijn er bestfraaie bij. Maar in het buitenlandjongen... nou, daar kunnen ze erwat van hoor. Neem Genua, dat ishet summum op dit gebied. Prach-tig aangelegd om te beginnen,maar ook met zo veel mooie beel-den. Schitterend beeldhouwwerk,prachtig marmer. Pure kunst. Dedroefenis druipt ervan af, heeltheatraal allemaal en daar houd ikwel van. Kopenhagen is ook heelfraai op dit gebied. En komendezomer reis ik naar Boedapest ombegraafplaatsen te gaan bekijken.”Misschien treft Puck Kooij er welweer een paar cargoyles aan, wa-terspuwers op kerken en kathedra-len, die er in de middeleeuwenvoor dienden om overtollig regen-water af te voeren. Daar heeft zeal verschillende exemplaren van

op het toilet. „Prachtige dingenzijn dat. Zo heb ik een aap metvleugels, van de Notre-Dame, eentweetal uit Glasgow met duivels-koppen en vleugels en ook nogeentje van Westminster Abbey.Een ontzettende lelijke mannen-kop met flaporen, ha, ha...”In het museum dat haar kleinehuis van 80 vierkante meter is,heeft ze een 45-tal kastjes bijeen-gebracht, waarvan er 4 een plekop de wc kregen. „Daarbij zijntwee heuse bijbelkastjes”, verteltze. „Eentje zoals mensen vroegerthuis hadden. Vaak zat daar daneen bijbel in, nog een paar boekenen wat snuisterijen. En ik heb erdie vroeger in de kerkbanken za-ten, konden de mensen hun bij-bel inleggen tijdens de mis.”Daarnaar, en naar al die andere pa-rafernalia, kijkt ze nog altijd metveel plezier. „Niet schaterlachend,maar zeker wel met een glimlach.Neem zo’n spreuk die hier hangt:‘Verzoeke de wachtkamer nietdoor spuwen te verontreinigen’.Dat is toch gewoon humor?”

reageren of [email protected]

Droefenis druiptvan de beelden af,heel theatraalallemaal en daarhoud ik wel vanPuck Kooij

DrakenbloedboomDit najaar bemerkte L. Wouters datde bladeren van de drakenbloedbo-men in haar tuin allerlei vreemdeblaasjes vertonen. Ook zijn de blade-ren van de door haar zelf opgekweek-te bomen bruin aan het worden. „Van-af het moment dat ik deze sympto-men zag, heb ik de bomen binnenge-zet. Omdat ik qua verzorging niks an-ders heb gedaan dan de afgelopen ja-ren, vraag ik me af wat de oorzaakzou kunnen zijn. En zijn ze überhauptnog te redden? Als ik ze wil verplan-ten, in wat voor potaarde moeten zedan staan?”„Waarschijnlijk hebt u de plant wat telaat binnengehaald”, vermoedt Rom-

ke van de Kaa. „Hij zal ook te nat zijngeworden. Geen nood: er zal wel watblad afvallen, maar dat is niet erg. Potde drakenbloedboom op in luchtige,goed doorlatende potgrond en geef,zeker in de winter, niet te veel water.Zet hem op een zonnige plaats. Deboom is zeker nog te redden.”

ZonnebloempittenN. Timmermans heeft in het voorjaarvia internet een paar zakjes met zaad-jes van voorjaarsbloemen en een zak-je met zonnebloempitten gekocht.„Ze hebben de hele zomer gebloeid.Ik kreeg er ontzettend grote zonne-bloemen van, met een doorsnede vanwel 40 centimeter. De pitten heb ik

er na de bloei uitgehaald. Ik heb zwar-te, witte, grijs gestreepte en beige ge-streepte. Maar wat moet ik er nu ver-der mee doen? Moet ik de pitten dro-gen of zijn ze misschien eetbaar?”„Ze zijn te eten, gedroogd of niet ge-droogd”, verzekert Romke van deKaa. „Maar u kunt de pitten natuur-lijk ook voeren aan de mezen.”

VRAAG & ANTWOORD

Gemiddeld 50 minuten perweek – ruim 43 uur per jaar –brengen we door op het toilet.Geen wonder dat velen er danook een beetje leuk bij willenzitten. In de rubriek Bezetpresenteren lezers hun grootsekleinste kamertje.

door Bauke Boersma

NAAM Puck Kooij (77)WOONPLAATS EnschedeBURGERLIJKE STAAT Ongehuwd

� Drakenbloedboom met blaasjes.

Duivels enapen in debibliotheek

“

Zelf een vraag?Stuur een e-mail (indienmogelijk met een foto) [email protected] kan ook: 024-3650509

� foto’s Cees Elzenga/HH

TUINIERENRomke van de Kaa is voormaligkweker, auteur van tal van tuin-boeken en ‘groencolumnist’ voordagbladen en vakbladen.

In deze wekelijkse rubriek, on-der redactie van Jan van Mullemen Bauke Boersma, geven ex-perts op het gebied van klussen,tuinieren, interieur en huishou-den advies aan lezers. Het des-kundigenpanel van deze week:

De LimburgerDAGBLAD



[HRM_AX: CR-PAGINAS <GELD_01> [MASTER] ... 11-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:21:00

Eenzame thuiswerker

door Johan Bosveld beeld Mark Reijntjes

Jaap Vlam is zijn hele leven al thuis-werker. Na zijn opleiding tot tuinar-chitect richtte hij een deel van zijnwoonkeuken in als werkkamer.Daar maakt hij zijn ontwerpen enontvangt hij af en toe klanten of re-laties. Jaaps echtgenote Lia schuiftsinds kort één dag per week aan bij

haar man. Ze mag van haar baas één dagper week thuis werken.Het thuiswerken van Lia is een voorbeeldvan het zogeheten nieuwe werken, waarbijhet ontbreken van een vaste arbeidsplekeen van de belangrijkste ingrediënten is.Bij bedrijven en overheden die het nieuwewerken hebben ingevoerd, moeten werkne-mers elke dag op zoek naar een werkplekdie het beste past bij hun klussen van diedag. Of ze komen helemaal niet op kantooren gaan thuiswerken.Voor wie geen vergaderingen of andere af-spraken heeft en geen specifiek locatiege-bonden werk, kan thuiswerken een idealeonderbreking betekenen van de dagelijksegang naar kantoor. Zowel voor de werkne-mer als de werkgever heeft het voordelen.De werkgever hoeft zijn personeel alleen af

te rekenen op diens productie en bespaartop de dure inrichting van een werkplekvoor elk personeelslid. De werknemer kanzijn eigen tijd indelen en hoeft niet - zoalsvaak het geval is – ’s ochtends en ’s avondsin de file te staan.Voor Jaap Vlam telden al die voordelenniet. Hij is als zzp’er niet anders gewenddan thuis te werken. „Mijn werk vergt crea-tiviteit en precisie, daarbij zouden collega’salleen maar afleiden.” Maar voor zijnvrouw Lia was het thuiswerken een heleomschakeling. „Ik ben af en toe een echtekletskous en op maandagochtend evenBoer zoekt vrouw doornemen met collega’s,hoorde er gewoon bij. Nu werk ik op maan-dag thuis, dus dat televisiepraatje mis ik.”Het ontbreken van collegiaal contact is eenbelangrijk nadeel dat veel thuiswerkers er-varen. Niet alleen vanwege het socialeaspect, maar ook zakelijk. Uit een Austra-

lisch onderzoek blijkt dat 58 procent vande thuiswerkers af en toe behoefte heeftaan méér sociaal contact. Niet vanwege degezelligheid, maar voor zakelijk overleg.Er is nog een ander nadeel van niet op kan-toor zijn. Thuiswerken kan ten koste gaanvan iemands loopbaan en waardering. An-ders gezegd: uit het oog uit het hart. ‘Zicht-baarheid creëert de illusie van waarde’ al-dus The Economist onlangs in een artikelover thuiswerken. Dus wie het langst ach-ter zijn computer blijft zitten, zou wel eensde meeste indruk op de baas kunnen ma-ken; ook al zit hij of zij alleen maar wat tefacebooken.Uit verschillende onderzoeken blijkt dat tevéél thuiswerk ook schadelijk kan zijn. Erlijkt een grens aan de positieve effecten.Wie veel uren of dagen thuiswerkt, raaktde binding met werk en collega’s kwijt.Dat kan ten koste gaan van de productivi-teit, volgens de onderzoekers. In veel bedrij-ven wordt acht uur thuiswerk per weekdaarom als maximaal aanvaardbaar gezien.Jaap Vlam en zijn echtgenote zijn inmid-dels al lang geen uitzondering meer als hetop thuiswerken aankomt. Vandaag de dagwerkt een op de drie mensen wel eensthuis, in 2005 was dat nog maar een op devier. Gemiddeld wordt zes uur per weekthuis gewerkt. Eén tegenvaller van thuis-werken wil Lia nog graag kwijt. De kinde-ren vinden het niet leuk als beide oudersthuiswerken. „Ze voelden zich op hun vin-gers gekeken, dus daar hebben we afspra-ken over gemaakt. Als we allebei thuiswer-ken, gaan ze bij vriendjes spelen.”

[email protected]

Ik mis het kletsen overBoer zoekt vrouwmet mijn collega’sLia Vlam

� Voordelenbetere balans werk en privégeconcentreerder werkenmakkelijk kinderen op te vangenminder reistijdmeer zelfstandigheidbetere koffie

� Nadelenprofessioneel isolementsociaal isolementminder teambuildingafleiding in huishoudentoegang tot werkvoorzieningenvooroordelen van collega’sgebrek aan motivatiegeen sociale controle

� Maak goede afspraken op werk enthuis.

� Zorg thuis voor goede apparatuur.� Plan werktaken voor thuis en voor op

kantoor.� Zorg voor een goede en veilige werk-

plek volgens de Arbo-regels.� Kies geen maandag of vrijdag om

thuis te gaan werken, dat lijkt op eenlang weekeinde.

� Voor de baas: Heb vertrouwen in dethuiswerker en bedenk dat het omproductiviteit gaat en niet om dewerktijden.

Een op de drie mensen met een vaste baan werkt tegenwoordigwel eens thuis. Hoewel ruim driekwart van hen dik tevreden isen zegt beter geconcentreerd te werken, zitten er ook nadelenaan het thuiswerken. „Nu ik op maandag thuis werk, mis ik hetnapraten over Boer zoekt vrouw.”

“

VOOR- & NADELEN

SLUIPMOORDENAARLawaai op de werkvloer

TIPS & HINTS

De LimburgerDAGBLAD


geld en werk vrijdag 9 januari 2014

[HRM_AX: CR-PAGINAS <GELD_0203> [MASTER] ... 11-01-14] Author:DPVOSSEBERG Date:09-01-14 Time:21:00

door Bauke Boersma

J a hoor, ze bestaan nog: werk-gevers die hart hebben voorde mens achter hun bedrijfs-kracht. Vraag dat AnnemiekeBroeders maar. „Ik wil mijn

werkgever een groot complimentgeven”, zegt de 52-jarige Brabant-se. „Kiske Hapers is een baas diekijkt naar de mens. Daarvan zou-den er veel meer moeten zijn.”Nee, ze heeft niets van hem no-dig. Dat heeft ze al gehad. Onge-vraagd en onverwacht. „Ik kreegin januari 2011 een zeer ernstigehersenbloeding. De helft van demensen die dat treft, overlijdt. Ikherstelde gelukkig en solliciteer-de in september 2012 bij JumboHapers in Rijen. Daar vertelde ikeerlijk wat mij was overkomen endat ik herstellende was. Ik werdtoch aangenomen – voor twintiguur per week – en was súperblij.„Al na enkele dagen werken, werdde hoofdpijn steeds erger. Hetwas te veel, dit zou ik – hoe graagik ook wilde – niet volhouden.Medici adviseerden met twee totdrie uur per dag te starten. Mijnhersens kregen anderhalf jaar wei-nig tot geen prikkels, dat moest iklangzaam weer opbouwen. Daargaat mijn net verworven baan,dacht ik. Met het lood in de schoe-nen ging ik naar Kiske, heb uitge-legd wat er speelde en van zijn

reactie viel ik van verbazingbijna van mijn stoel. Ik kon hetamper geloven: hij stuurde mijniet weg, zoals ik verwachtte,maar ging akkoord dat ik drieuur per dag ging werken.”Zo’n baas had ze in 2009 ookwel willen hebben. Maar nadrie jaar bij een andere super-marktketen werd ze zonder par-don op straat gezet. „Drie jaarlang goed gefunctioneerd, geenop- of aanmerkingen, maarsimpel: na drie jaar contract ge-ven we geen vast contract. Danvoel je je behoorlijk gepiepeld,al begrijp ik het ook wel. Ikgroeide op in een ondernemers-gezin, weet hoe belangrijk decijfers zijn. En in 2009 tekendede crisis zich al flink af. Elk risi-co was het bedrijf te veel.”Ze was teleurgesteld, maar bijde pakken neerzitten? „Niksvoor mij. Ik ben positief inge-steld én vond, en vind, mezelfte jong voor achter de gera-niums. Ik pakte vrijwilligers-werk op, deed een opleidingtot telefoniste/receptioniste enadministratief medewerker.Door de hersenbloeding misteik de diploma-uitreiking.”Een lange revalidatie volgde.„Knokken om weer te wordenwie ik was, om weer in demaatschappij te staan. Ik bennog niet klachtenvrij, werk nutien tot twaalf uur per week endat gaat prima. Er is nog wel deangst dat het opnieuw kan ge-beuren, maar ik wil me daar-door niet laten leiden.”Of ze ooit de wanhoop nabijwas? „Nou, ik had geluk, mijneerste sollicitatie was raak endan ook nog bij een baas diemij bij tegenslag niet direct opstraat zette en oog heeft voormensen met beperkingen. Ofliever: die kijkt naar wat ie-mand wél kan. Net als hoofd-kassière Tanja Ras, die het ge-lukkig ook zag zitten met mij.Ik zou willen dat er meer vanzulke werkgevers opstaan. Endat lotgenoten de hoop niet op-geven en door zullen zetten.”

L ang geleden heb je een lijf-rentepolis afgesloten en ie-dere maand braaf de inlegbetaald. Eindelijk is het zo-

ver: de lijfrente valt vrij. Maar wieoptimaal wil profiteren van zijningelegde geld, moet goed zijnhuiswerk doen.Een lijfrenteverzekering – of lijf-rentepolis – is een levensverzeke-ring die bedoeld is als (aanvullen-de) pensioenvoorziening. De ver-zekerde stort in termijnen een be-drag in een potje van een verzeke-raar of bank. Aantrekkelijk is datde premies aftrekbaar zijn van debelasting. De uitkering is wél be-last. Het fiscale voordeel zit ineen lager belastingtarief omdat

het inkomen kleiner wordt napensionering.Bij veel babyboomers valt de lijf-rente ergens deze jaren vrij. Zijkunnen met het opgebouwde ka-pitaal een lijfrente kopen. Het isniet verplicht de lijfrente te latenuitkeren bij de partij waar de op-bouw heeft plaatsgevonden. Shop-pen kan lonen!De eerste keuze waar de verzeker-de voor staat, is het moment vanuitkeren. Helaas is het nu door delage rentestand niet het ideale mo-ment voor uitkering. Hoe lager derentestand, des te lager namelijkde uitkering die je voor dezelfdekoopsom kunt aankopen. Tenzijje een zuivere lijfrente hebt, met

een vast uitkeringsbedrag, maardat komt weinig voor. Het is mo-gelijk de uitkering nog even uit testellen en een hogere ‘rekenrente’af te wachten. Meestal kan dat totde verzekerde 70 jaar wordt, bijoudere polissen soms zelfs toteen leeftijd van 75 jaar.Maar misschien heb je het geldnú hard nodig. In dat geval is dekeuze snel gemaakt. Vraag altijddiverse offertes op. De rekenrenteverschilt per bank of verzekeraaren een goede keuze levert forsvoordeel op. „Dat kan op termijnecht tienduizenden euro’s sche-len, omdat het vaak gaat om hogebedragen en een lange uitkerings-periode”, stelt Oscar Toom, de op-

richter van Uwpensioensite. Letdaarbij ook goed op kosten vooradvies en administratie. Sinds hetprovisieverbod zijn de kosten bijsommige partijen flink gegroeid.Tot 2013 werden de advieskostenvaak verrekend met de periodiekeuitkeringen. Een deel van de uit-kering ging naar de adviseur in devorm van een provisie. Nu de con-sument apart voor advies betaalt,zou de uitkering dus hoger moe-ten zijn. Maar dat is lang niet al-tijd zo. Een manier om de admini-stratiekosten laag te houden, isom de verzekering minder fre-quent te laten uitkeren, dus jaar-lijks in plaats van maandelijks.Daarnaast moet je kiezen tussen

een levenslange of tijdelijke uitke-ring. Belangrijk bij deze keuze ishet doel van de lijfrente. Levens-lange lijfrente is vooral aan te ra-den als aanvulling op het pen-sioen. Omdat levenslange uitke-ring meestal langer wordt uitge-keerd dan een tijdelijke lijfrente,is de uitkering vaak lager. Toom:„Heb je een goed pensioen, maarwil je de lijfrente gebruiken vooreen specifiek doel, zoals een we-reldreis, dan is een tijdelijke lijf-rente meestal een betere keuze.”Ook de gezondheid van de verze-kerde komt om de hoek kijken bijde keuze voor tijdelijk of levens-lang. Cru gezegd: als je door eenslechte gezondheid het risico

loopt vroegtijdig te overlijden, ishet verstandiger te kiezen vooreen tijdelijke in plaats van een le-venslange uitkering.Tot slot zul je in de fiscale aspec-ten van de uitkering moeten dui-ken. Het tijdstip en de wijze vanuitkeren is van invloed op de be-lasting die de verzekerde moet be-talen. Het spreiden van de uitke-ring kan verstandig zijn.Oscar Toom adviseert daarom eenonafhankelijk financieel adviseurte raadplegen, die de fiscale gevol-gen van het uitkeren van de lijf-rente in kaart kan brengen.

www.uwpensioensite.nl

door Sandra van Maanenillustratie Job van Gelder

‘Prachtig hé, die krekels,hoor je ze?” Nee, Ron Fa-ber (46) hoorde er hele-maal niets van deze zomer,tijdens de vakantie metzijn gezin in Frankrijk. Me-vrouw Faber had het con-

cert, dat typisch mediterrane zomergeluid,graag met haar man gedeeld. Het komt erniet meer van. Als gevolg van gehoorscha-de die Faber tijdens zijn werk opliep, val-len hoge tonen buiten zijn bereik.Faber is motoragent bij het korps Zuid-Oost Friesland en zit het overgrote deelvan zijn werktijd op de weg. Hij staat blootaan nogal wat decibellen, veroorzaakt doorwindgeruis (vooral als met hogere snelheidwordt gereden) en de continue druk vanhet mobilofoonverkeer via de speaker inzijn helm. „Al rijdend krijgen we gesprek-ken van alle hulpdiensten mee. De heledag geklets. Hard vooral, om boven ver-keersgeluid en windgeruis uit te komen.”De krekels waren een confrontatie, eenpaar weken daarvoor had Ron Faber tij-dens de periodieke bedrijfsgezondheids-check al ontdekt dat zijn gehoor in slechtstwee jaar tijd sterk is afgenomen. „De te-rugval is dusdanig, dat ik ben doorverwe-zen naar de poli van het Nederlands Cen-trum voor Beroepsziekten in het AMC.Daar schrokken ze ook.”

Voor zichzelf en voor collega’s maakt Faberzich nu sterk voor preventie. Hij kreeg hetvoor elkaar dat de helm voorzien wordtvan filters met betere geluidsdemping; van16 naar 20 decibel. En de in 2012 aangeschaf-te politiemotoren zijn inmiddels voorzienvan bredere windschermen, waardoor debestuurder minder last van ruis heeft.Lawaai is een sluipmoordenaar, zegt BasSorgdrager van het Nederlands Centrumvoor Beroepsziekten. Hij kent de gevolgenvan te veel lawaai. „Werknemers functione-ren slechter, verliezen soms hun baan. Depoli is het slotstuk van ellende, hier komenmensen met onherstelbare gehoorschade.De vraag ‘hoe komt het nou’, of beter ‘hoevoorkom ik schade’, wordt zelden gesteld.”Een beroepsgroep die om lawaaidruk be-kendstaat, is de bouwnijverheid, goed voorhonderdduizenden medewerkers. Maar

ook industrie, defensie, groenvoorziening,muziek en de vervoerssector zijn risicovol.Het dragen van gehoorbescherming is hieralgemeen geaccepteerd. Minder bekend,maar minstens zo risicovol zijn beroepenmet levend lawaai. Veeteelt (biggengekrijs)en kinderopvang (kindergekrijs) bijvoor-beeld. Maar ook werken in zwembaden,gymzalen en horeca levert risico op.Lawaai op het werk is een vast item in deverplichte jaarlijkse risico-inventarisatievan bedrijven. Geluidsoverlast maakt deeluit van arbobeleid, maar iedereen met ge-hoorbescherming uitrusten, is volgensSorgdrager en Ilke Jellema van de Nationa-le Hoorstichting te kort door de bocht. Zijpleiten voor maatregelen in de categoriebronbestrijding. Jellema: „Kan lawaai wor-den voorkomen, kun je werknemers beterafschermen? Is het mogelijk het aantal per-sonen dat blootstaat aan lawaai te vermin-deren? Werkgevers vrezen dat aanpassin-gen kostbaar zijn, maar ook kleine ingre-pen hebben veel effect. Creativiteit kan uit-val onder werknemers voorkomen. Vaakwordt vergeten dat gehooraandoeningen in-direct oorzaak zijn van het ontstaan van an-dere klachten, zoals overspannenheid. Ho-ren doe je met je oren, maar als die minderfunctioneren, ook met je hersenen. Daar-naast zijn mensen met gehooraandoenin-gen vaker ziek, maar ook langer.”Als individuele gehoorbescherming een op-lossing is, horen werkgevers te weten datgoede bescherming verder gaat dan de be-

kende gele schuimdopjes. „Die werkenwel, maar zitten niet lekker. Je krijgt de nei-ging ze na een tijdje weer uit te doen”,weet Jellema. „Iets duurder maar beter zijnop maat gemaakte doppen, otoplastieken.Die bevatten een filter waarmee je alleende schadelijke geluiden kunt dempen. Enze gaan langer mee, dus hoeven uiteinde-lijk niet duurder te zijn.”Sorgdrager: „Bij onderzoek onder 300.000werknemers, ontdekte de arbeidsinspectiedat een derde gehoorbescherming niet ofniet goed gebruikt. Niet uit onwil, maaromdat je met gehoorbeschermers niet goedkunt communiceren, waarschuwingsgelui-den niet opvangt of het productieprocesniet kunt volgen. Dit resulteerde in de ont-wikkeling van een nieuw soort dempings-filter, waardoor omgevingsgeluid nietmeer 100 procent wordt afgesloten.”Niet alleen werkgevers zijn nonchalant,ook werknemers denken al snel: ‘Mij over-komt het niet’. Jellema: „Het is een slui-pend proces, het kan zijn dat gevolgen zichpas na vijf of tien jaar openbaren. Gehoor-bescherming past niet altijd bij de bedrijfs-cultuur, soms vinden werknemers het nietstoer zichzelf te beschermen. Beschermingdraag je niet voor je baas, dat doe je voor je-zelf. Oren heb je ook in je vrije tijd nodig.”

Info en online hoortest: www.hoorstichting.nl

[email protected]

Bazen vrezen dataanpassingen duurzijn, maar ookkleine ingrepenhebben veel effectIlke Jellema

Vooral kijken naarwat iemand wél kan

� Lawaai is een risico voor ge-hoorvermogen en voor con-centratie en welbevinden.

� Lawaai irriteert, dat kan ef-fect hebben op bloeddruk.

� In Nederland heeft 1 miljoenwerknemers met lawaai te

maken: 10 à 15 procent vande totale beroepsbevolking.

� Het aantal meldingen van ge-hoorschade loopt ondanksstriktere arbowetgeving nogsteeds op.

� 80 decibel is maximaal om

zonder gehoorbeschermingte kunnen werken.

� Als je elkaar op 1 meter af-stand niet verstaat (pratendop normaal volume) dooromgevingsgeluid, is de grensvan 80 decibel overschreden.

“� toon doorzettingsvermogen� wees eerlijk over beperkingen

NOOIT GEDACHT ● TOCH GEKREGEN

1 Geldt op dit moment nog steedseen vrijstelling van 100.000 eu-

ro wanneer de ontvanger van een giftdie gift investeert in zijn woning?

Ja, de verruimde schenkingsregels gel-den in ieder geval tot 1 januari 2015.Eerder was dat nog niet helemaal ze-ker; de regeling werd toen vastgesteldtot 31 december 2013. Maar inmid-dels is bekend dat iedereen nog dit he-le jaar van dit belastingvoordeel kanprofiteren.

Fraai, stoer, hip? Dat is gehoorbescherming niet. Toch kanhet op de werkvloer hard nodig zijn. „Door lawaai functione-ren werknemers slechter en verliezen soms hun baan.”

3 U schrijft dat over een papie-ren schenking schenkbelas-

ting moet worden betaald. Wat isdat, hoe hoog is die en is die belas-ting hetzelfde als successierecht?

De Belastingdienst heft schenkbe-lasting over alles wat u geschonkenkrijgt van iemand die in Nederlandwoont. Voor een deel ervan geldteen vrijstellingsbedrag, erna hangtde belasting af van de hoogte vanhet bedrag en van wie het komt.Zo betaalt u minder over eenschenking van ouders dan over dievan een vriend. Alle tarieven staanop de site van de Belastingdienst.Successierecht, sinds 2010 erfbelas-ting geheten, is een andere naamvoor de belasting die wordt gehe-ven over erfenissen. De regels overschenkbelasting en erfbelastingstaan samen in de Successiewet.

Help, mijn lijfrente valt vrij!

CIJFERS & FEITEN

2 Kunnen mijn vrouw en ik iederapart 100.000 euro belastingvrij

aan dezelfde zoon schenken voor deaanschaf van een huis? Wij zijn in ge-meenschap van goederen getrouwd.

Nee, er geldt een zogeheten samentel-regeling voor schenkingen aan kinde-ren. Als beide ouders schenken, teltde fiscus de schenkingen voor de vrij-stelling bij elkaar op. Deze vrijstellingbedraagt maximaal 100.000 euro endus niet 200.000 euro. Zelfs als julliezouden gaan scheiden en daarmeegeen fiscale partners meer zoudenzijn, mogen jullie dus geen twee tonaan jullie zoon schenken.

TIPS & HINTS

Lawaai is een sluipmoordenaarWerkloos geworden, maar in dezecrisistijd toch weer een baan gevon-den? Het kan. Lezers vertellen overhun onverwachte geluk!

door Irene van den Berg

Vragen over de geldkwestie indeze rubriek kunt u sturen [email protected] proberen in de volgendeaflevering antwoord te geven.

naam Annemieke Broeders-Wouterswoonplaats Rijenleeftijd 52opleiding mavo, slagersvakschool,telefoniste/receptioniste/adm. mwlaatstvervulde beroep kassièrezonder werk van september 2009tot september 2012nieuwe baan kassièrebij Jumbo Hapers in Rijen

Ook uw verhaal vertellen? Stuur dan een mail naar: [email protected]

De LimburgerDAGBLAD


geld en werk vrijdag 9 januari 2014

Depersdienst 10 januari 2014

Documents

Transcript of Depersdienst 10 januari 2014