Klimatologisch maandoverzicht

december 2019

1. Algemeen klimatologisch overzicht, december 2019 . 1

2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, december 2019 3Overzicht van de maandwaarden sinds 1981 . . . . . . . . . 3Recordwaarden en indeling sinds 1901 . . . . . . . . . . . . . 3Evolutie van de dagwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Vergelijking met de maandwaarden sinds 1981 . . . . . . . . 5

3. Klimatologisch overzicht voor België, december 2019 7Geografische verdeling van de temperaturen . . . . . . . . . 7Geografische verdeling van de neerslag . . . . . . . . . . . . 8Geografische verdeling van de droogte–index . . . . . . . . . 8Geografische verdeling van de zonnestraling . . . . . . . . . . 9

1. Algemeen klimatologisch overzicht, december 2019

Relatief warme maand

In heel ons land warmer dan gemiddeld

De eerste 5 dagen van de maand lagen de gemiddelde temperaturen in Ukkel onder de normalewaarden. Daarna werd het warmer en tot en met de 27ste bleven de gemiddelde dagwaarden hierboven de normale waarden liggen. De laatste dagen van de maand schommelden de gemiddeldenrond de normale waarden.

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 1

Hierdoor was december warmer dan normaal.

De gemiddelde temperatuur in Ukkel bedroeg 5,9°C (normaal: 3,9°C), goed voor een vijfde plaatsin het rijtje van warmste decembermaanden, samen met 2006. Het absolute record dateert uit2015, met 9,6°C.De temperaturen varieerden in Ukkel tussen –2,5°C en 15,4°C. Hiermee lag de absolute maxi-mumtemperatuur van deze maand boven deze van november (14,7°C).Er werden 6 vorstdagen [min<0°C] (normaal: 10,4 dagen) waargenomen en geen enkele win-terse dag [max<0°C] (normaal: 2,0 dagen).

In de rest ons land werd de hoogste temperatuur op de 17de gemeten. In Luik-Monsin (Luik)steeg de temperatuur toen tot 16,6°C.De laagste temperatuur werd op de 20ste geregistreerd.In Elsenborn (Bütgenbach) daalde de temperatuur tot –6,9°C.

Neerslagtotaal dicht bij de normale waarde voor Ukkel

In Ukkel viel er 71,4 mm neerslag (norm.: 81,0 mm) op 21 dagen (norm.: 19,3 dagen).Het grootste dagtotaal werd hier op de 22ste bereikt en bedroeg 11,6 mm.

In de rest van ons land vielen de grootste neerslaghoeveelheden op de 13de.De hoogstewaarde werd in Mont-Rigi (Weismes) geregistreerd. Daar viel die dag 31,8 mm neerslag.

De gemiddelde regionale neerslaghoeveelheden in ons land lagen bijna overal bovende normalen. Ze varieerden van ongeveer 85% van de normale in Haspengouw tot ongeveer130% van de normale in de Ardennen.

We registreerden afgelopen maand 4 onweersdagen in ons land (normaal: 3,1 dagen).

Gedurende 10 dagen bestond de neerslag in ons land geheel of gedeeltelijk uit sneeuw. De grootstesneeuwdikte werd op de 2de geregistreerd. In Givry (Bertogne) en Bièvre lag er toen een laagjevan 6 cm.

Zonniger dan gemiddeld

In totaal registreerden we 55u 08min zon (normaal: 45u 08min).

Gemiddelde windsnelheid iets hoger dan normaal

De gemiddelde windsnelheid voor Ukkel bedroeg: 4,3 m/s (norm.: 4,1 m/s).

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 2

In het officiële anemometrische meetnet in ons land werden er enkel op de 14de in Koksijdewindstoten van minstens 100 km/u (28 m/s) gemeten. Deze snelheden konden ook lokaalbereikt worden tijdens de onweders.

Opmerking: de normalen van de parameters in de tekst zijn de gemiddelden voor de periode 1981-2010 (referentieperiode van 30 jaar voor het huidige klimaat). Tenzij anders vermeld, gelden derecords voor de periode vanaf 1981.

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 3

2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, december 2019

Overzicht van de maandwaarden sinds 1981

Eenheid Waarde Normaal Record + Jaar Record - Jaar

Gemiddelde temperatuur °C 5.9 3.9 + 9.6 2015 -0.7 2010Gemiddelde maximumtemperatuur °C 8.4 6.1 11.6 2015 1.2 2010Gemiddelde minimumtemperatuur °C 3.4 1.6 7.5 2015 -3 2010Neerslagtotaal mm 71.4 81 172.7 2012 22.7 2016Neerslagdagen d 21 19.3 28 2012 9 2016Sneeuwdagen d 0 4 21 2010 0 2018Onweersdagen in België d 4 3.1 11 2011 0 2016Gemiddelde windsnelheid m/s 4.3 4.1 5 1993 3 2016Overheersende windrichting ZZWZonneschijnduur uu:mm 55:08 45:08 87:25 2013 10:29 2017Globale zonnestraling kWh/m2 18.6 15.8 24.5 2013 10 1988Relatieve vochtigheid % 85 86 91 2012 81 2015Dampdruk hPa 8 7.2 9.8 2015 5.2 2010Luchtdruk hPa 1011.1 1016.5 1029 2016 1002.1 1981

Normaalwaarden gedefinieerd over de periode 1981–2010 (referencie for het huidig klimaat).Indeling opgesteld voor de periode 1981–2019.Recordwaarden van 1981–2018.

Definitie van de indeling sinds 1981.+++ – – – Hoogste/laagste waarde sinds 1981++ – – Bij de 3 hoogste/laagste waarden sinds 1981+ – Bij de 5 hoogste/laagste waarden sinds 1981

Recordwaarden en indeling sinds 1901

Eenheid Waarde Record + Jaar Record - Jaar

Gemiddelde temperatuur °C 5.9 + 9.6 2015 -2.7 1933Gemiddelde maximumtemperatuur °C 8.4 + 11.6 2015 -0.1 1933Gemiddelde minimumtemperatuur °C 3.4 7.5 2015 -5.5 1933Neerslagtotaal mm 71.4 172.7 2012 10 1933Neerslagdagen d 21 28 2012 9 2016Zonneschijnduur uu:mm 55:08 101:28 1948 9:31 1934

Indeling opgesteld voor de periode 1901–2019.Recordwaarden van 1901–2018.

Definitie van de indeling sinds 1901.+++ – – – Bij de 3 hoogste/laagste waarden sinds 1901++ – – Bij de 5 hoogste/laagste waarden sinds 1901+ – Bij de 10 hoogste/laagste waarden sinds 1901

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 4

Evolutie van de dagwaarden

0°C

5°C

10°C

01/12 06/12 11/12 16/12 21/12 26/12

waarnemingen (afwijking kleiner dan of gelijk aan 5°C)waarnemingen (afwijking groter dan 5°C)normalen 1981−2010

Gemiddelde dagelijkse temperatuur, Ukkel, december 2019

maandgemiddelde: 5.9°C (normaal: 3.9°C)

Fig. 1

0°C

5°C

10°C

15°C

01/12 06/12 11/12 16/12 21/12 26/12

waarnemingen (afwijking van de gemiddelde temperatuur kleiner dan of gelijk aan 5°C)waarnemingen (afwijking van de gemiddelde temperatuur groter dan 5°C)normalen 1981−2010 voor de maximumtemperatuurnormalen 1981−2010 voor de minimumtemperatuur

Dagelijkse temperatuurverschillen, Ukkel, december 2019

maandgemiddelde temperatuur: 5.9°C (normaal: 3.9°C)absolute minimum: −2.5°C (02/12), absolute maximum: 15.4°C (17/12)

Fig. 2

0

5

10

0

35

70

01/12 06/12 11/12 16/12 21/12 26/12

Dag

elijk

se n

eers

lagh

oeve

elhe

den

(mm

)

Gecum

uleerde neerslaghoeveelheden (mm

)

dagelijkse waarnemingengecumuleerde waarnemingengemiddelde voor de periode 1981−2010

Dagelijkse neerslaghoeveelheid, Ukkel, december 2019

maandtotaal: 71.4 mm (normaal 81 mm)aantal neerslagdagen: 21 dagen (normaal: 19.3 dagen)

Fig. 3

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 5

0

5

0

35

01/12 06/12 11/12 16/12 21/12 26/12

Dag

elijk

se z

onne

schi

jndu

ur (

uren

)

Gecum

uleerde zonneschijnduur (uren)

dagelijkse waarnemingenduur van de daggecumuleerde waarnemingengemiddelde voor de periode 1981−2010

Dagelijkse zonneschijnduur, Ukkel, december 2019

maandtotaal: 55.1 uur = 22 % (normaal: 45.1 uur = 18 %)

Fig. 4

Vergelijking met de maandwaarden sinds 1981

1987 1986

2013

1986

1991

1991

20001993

1986

1992

1993

2010

20071990

2017

2007

2008

2003

2006

1997

2006

2001

19942015

0

5

10

15

20

jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec

°C

waarden 2019 normaalwaarden 1981−2010 extreme waarden 1981−2018

Gemiddelde maandtemperatuur, Ukkel

recente waarden, normaalwaarden (1981−2010) en extreme waarden (1981−2018)

Fig. 5

19971986 1993 2007

2018 2018 19891983 2006 1995 2011

2016

2004

2002

20082001 1984

2016

1988

1996

2001

1982

1991 2012

0

50

100

150

200

jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec

mm

waarden 2019 normaalwaarden 1981−2010 extreme waarden 1981−2018

Maandelijks neerslagtotaal, Ukkel

recente waarden, normaalwaarden (1981−2010) en extreme waarden (1981−2018)

Fig. 6

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 6

1997

1985

1993

2007

1989 20182018 1991

1997

2018 19892016

1994

2010

19881983

1983

1987

1988 2010

1984

1981

2008

2012

0

10

20

30

jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec

aant

al d

agen

waarden 2019 normaalwaarden 1981−2010 extreme waarden 1981−2018

Neerslagdagen per maand, Ukkel

recente waarden, normaalwaarden (1981−2010) en extreme waarden (1981−2018)

Fig. 7

2018 2010

2001

20011984

1987 2000 2006

2001

1998

20102017

2006

2018

2011

2007

1989

2010

2006

1995

2003

2018

1989

2013

0

100

200

300

jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec

uren

waarden 2019 normaalwaarden 1981−2010 extreme waarden 1981−2018

Maandelijkse zonneschijnduur, Ukkel

recente waarden, normaalwaarden (1981−2010) en extreme waarden (1981−2018)

Fig. 8

●

●

●

●

●● ●

●

●●

1981

1982

19831984

1985

1986

1987

1988

1989

199019911992

19931994

19951996

19971998

1999

2000

2001

20022003

2004

2005

2006

2007

2008 2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

20162017

20182019

DroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroogDroog NatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNatNat

KoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoudKoud

WarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarmWarm

−3

0

3

6

50 100 150 200neerslaghoeveelheid

verhouding tot de normaalwaarde 1981−2010 (%)

gem

idde

lde

tem

pera

tuur

afw

ijkin

g va

n de

nor

maa

lwaa

rde

1981

−201

0 (°

C)

Neerslag, temperatuur en zonneschijnduur te Ukkel, december

gegevens van 1981 tot 2019De grootte van de bolletjes is evenredig in verhouding tot deze van de normale zonneschijnduur 1981−2010

Fig. 9

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 7

3. Klimatologisch overzicht voor België, december 2019

Geografische verdeling van de temperaturen

Fig. 10

Fig. 11

Fig. 12

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 8

Geografische verdeling van de neerslag

Fig. 13

Geografische verdeling van de droogte–index

Fig. 14

De genormaliseerde neerslagindex (SPI) laat toe om perioden van droogte te karakteriseren op basis van observatiesvan neerslag. De index vergelijkt op een gestandardiseerde manier de neerslag voor een duur van 3 maanden (SPI–3) met een referentieperiode (1981–2010). De klassen “droog/nat”, “zeer droog/nat” en “uiterst droog/nat” komenovereen met herhalingsperioden van respectievelijk 10 tot 30 jaar, 30 tot 50 jaar en meer dan 50 jaar.

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 9

Geografische verdeling van de zonnestraling

Fig. 15

Deze voorlopige kaarten worden automatisch aangemaakt op basis van de beschikbare gegevens op 1 januari 2020.Indien u de kaarten in een hogere resolutie wenst, gelieve ons te contacteren via ui@meteo.be.

DisclaimerDe rechten van intellectuele eigendom met betrekking tot de gegevens in tabellen, teksten en grafieken komen uitsluitend toe aan het

KMI. De publicatie van deze gegevens op de website van het KMI strekt niet tot gehele of gedeeltelijke overdracht van deze rechten.

De Gebruiker van de gegevens verbindt er zich toe om, in elke publicatie waarin gebruik gemaakt wordt van de gegevens, het KMI als

bron van deze gegevens te vermelden. Het is in geen geval toegestaan om op basis van de gegevens in tabellen, teksten en grafieken

meteorologische of klimatologische diensten te verstrekken. Het KMI zal in geen geval aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de

eventuele schade die uit het gebruik van de gegevens zou kunnen voortvloeien. In geval van een geschil betreffende de interpretatie of

de uitvoering van deze algemene voorwaarden, zullen het KMI en de Gebruiker trachten het geschil zo spoedig mogelijk in der minne

te regelen. Zo niet, dan zijn de rechtbanken van het arrondissement Brussel bevoegd.

Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), 2020

Bijgewerkt: 1 januari 2020 www.meteo.be 10