mijn

bed

rijf 2

.0

De winst zit in je mensen

Een Schatkist aan ervaringen en resultaten

2

“ Wij zetten ons ook in de toekomst in voor structurele samenwerking tussen het MKB, kennisinstituten, overheden en adviesorganisaties.”

3

VoorwoordDeze eindrapportage had als werktitel ‘De schatkist’. Alles wat tijdens het project Mijn

Bedrijf 2.0 is gedaan en geleerd, is hier verzameld. Andere regio’s en kennisinstellingen

die bezig zijn of aan de slag willen met innovatieprojecten rond MKB en ondernemer­

schap, kunnen hier hun voordeel mee doen.

Samenwerking in ‘de gouden driehoek’Het besef groeit dat het MKB in toenemende mate zijn innovatie- en concurrentiekracht moet vinden in samenwerking binnen de zogenoemde ‘gouden drie-hoek’: bedrijfsleven-kennisinstellingen-overheid. Mijn Bedrijf 2.0 is een mooi voorbeeld van langdurige en uitgebreide samenwerking binnen deze driehoek: Hogeschool Utrecht (HU), Syntens, TNO en TFI, onder-steund door Kamer van Koophandel Utrecht, VNO-NCW en MKB Midden Nederland. Het project is mede mo-gelijk gemaakt door Provincie Utrecht en Gemeente Utrecht en het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling. In het project participeerden ruim 400 MKB’ers, onder-steund door Twynstra Gudde / The Bridge, Deloitte, een consortium van kleine bureaus onder de vlag van De Geluksfabriek en ruim 100 kennis leveranciers.

De complexiteit en schaalgrootte van het project heb-ben de betrokken partijen tot het uiterste uitgedaagd. We zijn erin geslaagd om een projectorganisatie op te tuigen die de uiteenlopende belangen en doelstellin-gen heeft kunnen samenbrengen en reguleren. In dat verband is een speciaal woord van dank op zijn plaats aan het adres van projectmanager Astrid Bolland en projectbeheerder Falco Pieters.

Missie geslaagdOnze missie om het MKB in en rond de stad Utrecht te stimuleren, is geslaagd. Mijn Bedrijf 2.0 heeft ruim 400 bedrijven bereikt en met elkaar in contact gebracht. Dat is een grote meerwaarde. Zeker in deze tijd, waarin veel kleine en middelgrote bedrijven ploeteren om de economische recessie te overleven. Uit de praktijk blijkt bovendien dat MKB’ers het meest leren van andere MKB’ers: ze vertrouwen elkaar en spreken dezelfde taal. Juist nu, in tijden van financiële krapte, is innovatie een randvoorwaarde om overeind te blijven. Aan dat besef heeft Mijn Bedrijf 2.0 een concrete bijdrage geleverd.

Ook de onderzoekskant van Mijn Bedrijf 2.0 is goed uit de verf gekomen. We hebben tijdens het project veel ‘stoeptegels gelicht’, zoals dat heet. Bij een groep van ruim 300 ondernemers zijn actuele vraagstukken in kaart gebracht, aangevuld met de interventies en instrumenten waarmee de vraagstukken zijn opgepakt. Uit ons onderzoek blijkt dat het innovatievermogen van deze 300 ondernemers aanzienlijk is toegenomen. Die resultaten kunnen niet een-op-een vertaald worden naar het Nederlandse bedrijfsleven als geheel.

In andere regio’s is de economische bedrijvigheid immers weer heel anders ingericht. De diversiteit in hulpvragen heeft de uitvoering van het project uitda-gend gemaakt, zeker voor de betrokken adviespartijen.

Na Mijn Bedrijf 2.0We realiseren ons dat het bij projecten als deze van be-lang is om de drempel voor het MKB zo laag mogelijk te maken. Werken met publieke gelden kan een kata-lysator zijn, maar vraagt een grote flexibiliteit van alle betrokkenen. Het is volgens ons hoognodig dat er in Europa gewerkt wordt aan een manier om innovatieve samenwerkingsprojecten te ondersteunen op basis van vertrouwen. Te complexe procedures van verantwoor-ding kunnen leiden tot verlamming en stagnatie. Een dergelijke omwenteling is niet eenvoudig, want waar vertrouwen geboden wordt, ligt helaas ook misbruik op de loer. Wie een oplossing voor dit dilemma weet te verzinnen, verdient wat ons betreft een onderscheiding.

De inbedding van de kennis en projectresultaten in de regio dragen bij aan de regionale strategische discus-sie in de Economic Board Utrecht (transitie economie) om Utrecht een onderscheidend profiel te geven in de BV Nederland, maar ook aan nationaal beleid (top-sectoren en human capital) en Europees beleid (smart, sustainable and inclusive growth) op weg naar 2020.

Samen bereik je meerWe zien een trend dat MKB’ers steeds meer open staan voor nieuwe vormen van samenwerking. Het cliché ‘samen bereik je meer’, is in het MKB herontdekt. Wij zet-ten ons ook in de toekomst in voor structurele samen-werking tussen het MKB, kennisinstituten, overheden en adviesorganisaties. Een eerste stap is verder onderzoek en begeleiding van het MKB bij nieuwe vormen van samenwerking. Wat dat betreft is Mijn Bedrijf 2.0 zélf een voorbeeld van wat het project beoogd heeft te stimu-leren: sociale innovatie en duurzame economische groei in de praktijk.

Namens de stuurgroep van Mijn Bedrijf 2.0:• Ben Fruytier, lector Organisatieconfiguraties en arbeids-

relaties, bij de Faculteit Maatschappij & Recht, HU• Paul Breman, lector Organiseren van innovatie,

bij de Faculteit Economie & Management, HU• Klaas ten Have, businesslinemanager Duurzame

Arbeidsproductiviteit bij TNO• Rolf Bossert, regionaal innovatiemanager bij Syntens• Ton van Mil, directeur programmabureau TFI

“ Wij zetten ons ook in de toekomst in voor structurele samenwerking tussen het MKB, kennisinstituten, overheden en adviesorganisaties.”

4

“Wat ik heb geleerd van het project?

Dat het daadwerkelijk mogelijk is om

sociale innovatie te stimuleren bij veel

MKB-ondernemers, indien creativiteit,

volhardendheid en positiviteit wordt

betracht.”

PAUL BREMAN, STUURGROEPLID

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS HU

5

Voorwoord 3

HET PROJECTWaarom sociale innovatie in het MKB? 6

De processtappen in Mijn Bedrijf 2.0 8

Tijdpad & Mijlpalen 10

DE RESULTATENDe scans 12

Slimmer werken in de praktijk van het MKB 14

De adviseurs aan het woord 24

Onderzoeksresultaten 28

Mainstreaming: verankering van nieuwe kennis en inzichten 34

Bijeenkomsten 36

Samenwerkingsverbanden 48

Wat zijn de projectresultaten? 58

Publicaties 60

Ervaringen van de projectmanager en projectbeheerder: keep it simple… 62

HET VERVOLGVan Mijn Bedrijf 2.0 naar Mijn Bedrijf 3.0 67

DE ORGANISATIEDe organisatie van Mijn Bedrijf 2.0 68

De mensen achter Mijn Bedrijf 2.0 70

De deelnemende bedrijven 74

COLUMNSRemco van Lunteren, gedeputeerde provincie Utrecht 7

Huib de Jong, lid college van bestuur Hogeschool Utrecht 9

Paulien Bongers, innovatiedirecteur arbeid TNO 33

IMPRESSIESPaul Breman, stuurgroeplid Mijn Bedrijf 2.0 namens HU 4

Mariëlle Vermunt, projectleider Mijn Bedrijf 2.0 namens Syntens 19

Rob Gründemann, onderzoeker Mijn Bedrijf 2.0 namens TNO 31

Moniek Berende, projectleider Mijn Bedrijf 2.0 namens Syntens 41

Monique van Blijswijk, projectleider Mijn Bedrijf 2.0 namens TNO 42

Eva Hijmans, projectleider Mijn Bedrijf 2.0 namens HU 47

Astrid Bolland, projectmanager Mijn Bedrijf 2.0 namens HU 53

Ben Fruytier, stuurgroeplid Mijn Bedrijf 2.0 namens HU 57

Ton van Mil, stuurgroeplid Mijn Bedrijf 2.0 namens TFI 59

Jelly Renkema, communicatieadviseur Mijn Bedrijf 2.0 namens JR Communicatie 61

Falco Pieters, projectbeheerder Mijn Bedrijf 2.0 namens TFI 64

Rolf Bossert, stuurgroeplid Mijn Bedrijf 2.0 namens Syntens 66

Geerte van Rije, projectassistent en onderzoeker Mijn Bedrijf 2.0 namens HU 73

Klaas ten Have, stuurgroeplid Mijn Bedrijf 2.0 namens TNO 78

Inhoud

6

Besef dringt doorRond 2005 onderkennen steeds meer partijen dat sociale innovatie belangrijk is voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie. Niet alleen in kringen van wetenschappelijk en toegepast onder-zoek raakt men daar steeds meer van doordrongen, ook in het midden- en kleinbedrijf en de landelijke politiek dringt dit besef door. Zo stellen de kabinetten Balkende II, III en IV zich tot doel om het innovatievermogen van Nederland te versterken. Het ministerie van Economische Zaken richt het Innovatieplatform (2003-2010) en het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (2006-2012) op.

Aan de slagIn de periode 2007-2008 brengt HU deskundige partijen samen om aan de slag te gaan met sociale innovatie in het MKB in de Utrechtse regio. Er vindt intensief overleg plaats met marktpartijen en vertegenwoordigende organisaties, zoals MKB Utrecht, VNO-NCW Utrecht en de Kamer van Koophandel Midden-Nederland. Uit dat overleg ontstaat het projectvoorstel: Sociale Innovatie in het MKB in Utrecht.

Als penvoerder van het samenwerkingsverband dient TFI in 2008 het projectvoorstel in bij Kansen voor West, met een verzoek voor een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling 2007-2013.

Begin 2009 wordt het projectvoorstel goedgekeurd en de subsidie toegekend. Het project krijgt de naam Mijn Bedrijf 2.0. Eind 2009 vindt de kick-off van Mijn Bedrijf 2.0 plaats in Utrecht.

300 bedrijvenDe kern van het project is om een innovatietraject uit te voeren bij 300 bedrijven in de provincie Utrecht, die actief zijn in de sectoren zakelijke dienstverlening, creatieve industrie & ICT, maakindustrie, human health, bouw & installatie en logistiek & handel. Met als doel: door toename van innovatiekracht economische groei stimuleren in het MKB. Een belangrijke motor hiervoor is kennis-uitwisseling en toepassing van kennis over sociale innovatie.

InnovatieadviesHet project bestaat uit verschillende fasen: een basisscan, een innovatieadvies, de implementatie daarvan en tot slot een eindscan om het effect van de interventie te kunnen vaststellen. Voor de implementatie van het advies ontvangen deelnemende bedrijven een voucher ter waarde van maximaal € 6.000,-. Daarnaast kunnen ze deelnemen aan workshops en netwerk-bijeenkomsten om kennis en ervaring over sociale innovatie te verkrijgen en te delen.

Waarom sociale innovatie in het MKB?Hogeschool Utrecht (HU), TNO, Syntens en Taskforce Innovatie Regio Utrecht (TFI) zijn de initiatiefnemers

van Mijn Bedrijf 2.0, een grootschalig project in de provincie Utrecht om groei en continuïteit van het MKB

in de Utrechtse regio te stimuleren door sociale innovatie. Een terugblik op de aanleiding en de start.

Sociale innovatie: cijfers en feitenUit onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat:• technologische innovaties ongeveer 25% van het innovatie-

succes verklaren, terwijl sociale innovaties daarentegen maar liefst 75% verklaren

• investeringen in sociale innovatie in het bedrijfsleven fors zijn toegenomen: de stijging tussen 2008 en 2009 was 5,2%; een jaar later is de toename 12,8%

• sociale innovatie bedrijven helpt sterker uit de economische crisis te komen: sociaal innovatieve bedrijven hebben een hogere innovatievermogen (+31%) en productiviteit (+21%), zijn beter in staat om nieuwe klanten aan te trekken (+17%), hebben meer tevreden medewerkers (+12%) en een hogere omzet- (+16%) en winstgroei (+13%).

(Bron: Erasmus concurrentie en innovatiemonitor 2011)

Volgens EIM laten veel MKB-bedrijven de mogelijkheden van sociale innovatie onbenut. Daarmee laten ze kansen liggen om hun innovatie- en groeivermogen te versterken. (Bron: EIM 2005)

Syntens ontvangt regelmatig vragen van MKB-ondernemers over sociale innovatie. Bij de projectaanvraag (in 2008) heeft 17% van de primaire vraagstelling van ondernemers betrekking op dit onderwerp.

De Innovatie is hierin enorm belangrijk. Ik ben zelf ondernemer geweest en heb daarbij ervaren hoe makkelijk het soms kan zijn om te innoveren. Bijvoorbeeld op het gebied van het nieuwe werken. Binnen mijn bedrijf, een vloerenbedrijf, dachten we in eerste instantie dat flexwerken alleen was voor kantoormensen en niet toepasbaar voor ons. Maar het bleek al snel dat het leg-gen van een vloer op zaterdag een stuk effectiever kon zijn dan doordeweeks. De werknemers verspilden geen tijd meer in de file en konden een stuk makkelijker doorwerken omdat de vloer vrij was. Zo simpel kan innovatie zijn.

Als de kennisinstellingen, de bedrijven en de overheden alle drie de schouders eronder zetten kunnen we ook in deze economisch mindere tijden met volle kracht vooruit. Hierbij is het belangrijk dat ieder zijn eigen verantwoordelijkheid neemt. Het is voor ons vanuit de overheid belangrijk om niet alleen met bestuurders en amb-tenaren na te denken over ons economisch en innovatiebeleid. We hebben het nodig om de behoefte te horen vanuit de buiten-wereld, van de ondernemers. Wij moeten met een aanvalsplan komen om de economie er weer bovenop te helpen, maar het is aan de bedrijven om ons te helpen om mee te denken over hoe dit eruit moet zien. Wij als overheid kunnen dit dan faciliteren.

Om dit te bereiken is het belangrijk om een netwerk te creëren waarin de verschillende organisaties bij elkaar komen. Een struc-tuur waarin we elkaar ontmoeten, verbindingen kunnen leggen en initiatieven kunnen uitwisselen. Mijn Bedrijf 2.0 is een initiatief wat hier perfect bij aansluit. Mijn Bedrijf 2.0 zorgt ervoor dat het MKB in de regio Utrecht beter gebruikmaakt van de beschikbare kennis over sociale innovatie. Dat wil zeggen medewerkers slim aansturen en de onderneming flexibel en efficiënt organiseren. Dit is een voorwaarde voor succesvolle vernieuwingen en voor economische groei. Daar dragen wij dan ook graag aan bij.

Als je je hier actief voor opstelt als ondernemer, of je bedrijf nou groot is of klein, zal je zien dat het oplevert. Als je je medeverant-woordelijkheid neemt voor het oplossen van de economische problemen, zal je zien dat je er weer nieuwe kansen voor terug krijgt.

Remco van LunterenGedeputeerde mobiliteit, economie en financiën bij de provincie Utrecht

Mei 2012

COLUMN

Samen op volle kracht vooruit De provincie Utrecht is een prachtige regio, centraal gelegen en alles bin­

nen handbereik. Een mooi landschap en een divers bedrijfsleven. Binnen

Europa zijn wij uit de bus gekomen als de regio met de meest kansrijke

uitgangspositie voor economische ontwikkeling. Dit is natuurlijk een mooi

gegeven op papier, maar het is nu aan ons, overheden, kennisinstellingen

én het bedrijfsleven om deze kansen ook te grijpen. Om ervoor te zorgen

dat we niet alleen het meest kansrijk zijn op papier, maar ook de nummer

één op het gebied van economische kracht in de praktijk. Dat bereiken,

dat kunnen we alleen samen.

8

De processtappen in Mijn Bedrijf 2.0

Aanmelding organisatie bedrijfgegevens doorgeven zoals: sector, aantal FTE, vestigingsplaats, familiebedrijf

0-meting vier thema’s sociale innovatie beoordelen: arbeid, organisatie, strategie en markt

Adviesrapportage centrale vraagstelling van de ondernemer in relatie tot sociale innovatie vaststellen en vervolgacties voorstellen

Interventies ondernemers groepsbijeenkomsten houden, samenwerkingsverbanden initiëren en faciliteren, adviezen implementeren

1-metingvier thema’s beoordelen en vergelijken met 0-meting, effectrapportage opstellen

Verspreiding van kennis over slimmer werken in het MKB goede praktijken in kaart brengen, burenbijeenkomsten houden, publicatie Slimmer Werken in het MKB, Innovation Day 2012

Eindrapportage project resultaten publiceren voor stakeholders in de regio Utrecht: kennisinstellingen, overheden, adviseurs én ondernemers

9

Innovatie in het MKB is de motor van Nederland.

Programma’s als Mijn Bedrijf 2.0 zijn dan ook van

grote betekenis, zowel voor het MKB als het ho­

ger onderwijs. Het is gelukt om een groot aantal

ondernemers een forum te bieden waar zij aan de

knoppen zitten en tegelijkertijd een beroep kun­

nen doen op een veelheid van op maat gesneden

faciliteiten. En dat is een prestatie van formaat.

De sociaal-economische ontwikkeling van ons land is afhankelijk van het ondernemerschap en de voortdurende vernieuwing in het midden- en kleinbedrijf. Te vaak wordt het grote, internationale be-drijfsleven gezien als het kloppende hart van onze economie, maar dat is een vergissing. In onze opkomende kenniseconomie die zich voortdurend moet vernieuwen om onze concurrentiepositie vast te houden, gaat het om flexibiliteit. Het is het MKB dat deze randvoor-waarde kan bieden.

HU realiseert zich onderdeel te zijn van de kenniseconomie. In haar missie staat dan ook dat ze als instelling voor hoger beroeps-onderwijs door onderwijs en onderzoek wil bijdragen aan talent-ontwikkeling en innovatie van de beroepspraktijk. De beroepsprak-tijk omvat een breed palet van beroepen, maar het grootste deel betreft dienstverlening door professionals in het MKB. Zowel in de private als in de publieke sector, van gaming tot fysiotherapie en van social work tot installatietechniek.

De goede lezer merkt het woord ‘bijdragen’ op in de missie. Dat woord is in dit verband belangrijk: de instelling heeft niet de pretentie de wereld te kunnen veranderen, althans niet alleen. Er is altijd samenwerking met anderen nodig om verandering tot stand te brengen. Coproductie is bij duurzame innovatie dan ook het toverwoord.

Soms moet ‘toverwoord’ hierbij letterlijk worden genomen, want samenwerking over de grenzen van de eigen organisatie is niet eenvoudig. Er gaan dingen fout, hoe goed de bedoelingen ook zijn. Er komen namelijk verschillende werelden bij elkaar, werelden die elkaar niet altijd (direct) begrijpen. Mijn Bedrijf 2.0 heeft met hard werken en veel geduld een formule gevonden die het mogelijk maakt elkaar te vinden. Dit kon alleen door de tijd te nemen, te weten dat het gaat om ondernemerschap, je te realiseren dat iedere ondernemer eigen vragen heeft en te denken in termen van facilitering in plaats van de les lezen. Ik ben er trots op dat HU aan Mijn Bedrijf 2.0 heeft kunnen en mogen bijdragen.

Prof. mr. Huib de Jong Lid college van bestuur Hogeschool Utrecht

Februari 2013

Innovatie als missie

COLUMN

10

ontwikkeling uitvoering afronding ondersteuning

Pro

jec

t vo

orb

ere

ide

n

Inno

vatie

sca

n o

ntw

ikke

len

Sca

n­ e

n a

dvi

est

raje

ct

aa

nbe

ste

de

n

Kic

k­o

ff o

rga

nise

ren

We

rvin

gsb

ijee

nko

mst

en

org

ani

sere

n

Sca

ns a

fne

me

n

Vouc

hers

uitg

eve

n

Wo

rksh

op

s o

rga

nise

ren

Ma

inst

rea

min

g v

erz

org

en

Mo

nito

ring

en

effe

ctm

etin

g v

erz

org

en

Sam

enw

erk

ing

sve

rba

nde

n fa

cili

tere

n

Slo

tbije

enk

om

st o

rga

nise

ren

Eind

rap

po

rta

ge

Pro

jec

tleid

ers

ove

rleg

ho

ude

n

Pro

jec

tbe

hee

r ve

rzo

rge

n

Co

mm

unic

atie

ve

rzo

rge

n

Pro

jec

tma

nag

em

ent

ve

rzo

rge

n

Ond

ers

teun

ing

ve

rzo

rge

n

11

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Tijdpad & Mijlpalen

07-11 Subsidieaanvraag bij programmabureau Kansen voor West

15-01 Subsidiebeschikking toegekend

25-10 Projectnaam en projectidentiteit vastgesteld

28-10 Adviesbureaus gecontracteerd

01-12 Kick-off Mijn Bedrijf 2.0 in Seats2meet te Utrecht

11-12 Eerste aanmelding

15-02 Innovatiescan toegankelijk voor ondernemers

20-04 Eerste voucheraanvraag

27-05 Conferentie ‘Nieuw werk binnenhalen’

17-06 Start van een cyclus van zes masterclasses over sociale innovatie in het MKB

23-09 Jaarconferentie Mijn Bedrijf 2.0 in de Flint te Amersfoort

28-10 Eerste workshop van in totaal 91 workshops

15-03 Tussenrapportage ingevulde basisscans

13-04 Start van een serie van vier Slimmer Werken Cafés voor ondernemers

11-05 Kick-off van eerste van in totaal zes samenwerkingsverbanden

17-06 Eerste eindscan

26-10 Diner Pensant met ondernemers

07-11 Eerste van een serie van vier burenbijeenkomsten

01-03 Start van twee series van vijf masterclasses voor ondernemende commissarissen in het MKB

22-05 Presentatie van publicatie ‘Slimmer werken in het MKB’ te Utrecht

28-06 Laatste deelnemer Mijn Bedrijf 2.0 van in totaal 395 deelnemers

03-07 Laatste voucher uitgegeven van in totaal 239 vouchers

31-10 Innovation Day in MediaPlaza te Utrecht

03-04 Presentatie van de publicatie Mijn bedrijf 2.0, een Schatkist aan ervaringen en resultaten

12

DoelDe scans zijn bedoeld om een analyse te maken van de manier van werken binnen het bedrijf en om mogelijke knelpunten en oplossingen in beeld te brengen. Daarnaast zijn de gegevens gebruikt om te zien wat het effect van de interventie is geweest.

Innovatievermogen en slimmer werkenIn de scans staan de concepten ‘innovatievermogen’ en ‘sociale innovatie/slimmer werken’ centraal. Het innovatievermogen heeft betrekking op het vermogen van de organisatie om te komen tot verbetering en vernieuwing van processen, diensten of producten. Het gaat dus niet uitsluitend om ‘uitvindingen’ of ‘ontdekkingen’. Sociale innovatie/slimmer werken heeft betrekking op een ver nieuwing of een verbetering in de arbeidsorganisatie en in de arbeidsrelaties die leidt tot verbeterde prestaties van het bedrijf en tot ontplooiing van talenten.

Innovatievermogen (35 vragen)Het innovatievermogen van de organisatie is in de scans gemeten aan de hand van de antwoorden op vragen over de volgende aspecten:• organisatie: is het bedrijf organisatorisch in staat om flexibel in te

spelen op de veranderende eisen van de omgeving? (7 vragen)

• arbeid: is het bedrijf in staat medewerkers flexibel in te zetten? (15 vragen)

• strategie: is het bedrijf in staat om samen met anderen te innoveren, zoals klanten, leveranciers en concurrent? (6 vragen)

• markt: is het bedrijf in staat om producten en diensten te verbeteren of te vernieuwen? (7 vragen)

Sociale innovatie (14 vragen)De mate van sociale innovatie/slimmer werken is gemeten door de antwoorden op vragen over de volgende aspecten:• strategische oriëntatie: samenwerken met derden en

nieuwe kennis opdoen (2 vragen)• flexibel werken: ruimte voor individueel maatwerk (8 vragen)• slimmer organiseren: organisatorische flexibiliteit (1 vraag)• product-marktverbetering: innovatief ondernemingsbeleid

(3 vragen).

In beide scans is ook gevraagd naar de bedrijfsprestaties en de realisatie van opgestelde bedrijfsdoelen.

Bedrijfsprestaties (11 vragen)Bij bedrijfsprestaties gaat het om de resultaten van de onderneming op aspecten als:

De scansIn het project Mijn Bedrijf 2.0 is op twee momenten aan

de MKB ondernemers gevraagd een scan in te vullen:

aan het begin (0­meting) en aan het eind (1­meting)

van het traject. Beide scans bestonden uit digitale

vragenlijsten die door TNO zijn ontwikkeld.

13

• innovatie van producten of diensten• doorlooptijd• levertijd• arbeidsproductiviteit• klanttevredenheid• omzet en winst.In de 0-meting is gevraagd naar bedrijfsprestaties in de afgelopen twee jaar, in de 1-meting naar de ontwikkeling van de bedrijfs prestaties sinds én door de interventie.

Bedrijfsdoelen (25 vragen)Bedrijfsdoelen hebben betrekking op:• het primair proces: het vernieuwen of verbeteren van producten

of diensten, werkprocessen, inrichting van afdelingen of teams en ICT-systemen (8 vragen)

• de strategie en omgeving: businessplannen, marketing, financiering, samenwerking (7 vragen)

• het personeel: inzet, opleiding en ontwikkeling, werving, vitaliteit, uitstroom (6 vragen)

• management: leidinggeven en zelfsturing (4 vragen).In de 0-meting is gevraagd of de ondernemer de afgelopen twee jaar op de onderscheiden thema’s bedrijfsdoelen had opgesteld en of deze gerealiseerd zijn. In de 1-meting zijn de ontwikkelingen

op de bedrijfsdoelen gekoppeld aan de in het bedrijf uitgevoerde interventie(s). Extra vragen 1­metingIn de 1-meting zijn enkele extra vragen opgenomen over:• de aard van en de tevredenheid over de uitgevoerde

interventie(s)• de beoordeling van de ondersteuning door Mijn Bedrijf 2.0

(bijvoorbeeld ondersteuning door de adviseurs bij de aan melding, de voucheraanvraag en tijdens de interventie; de workshops; de masterclasses; de jaarconferentie)

• de arbeidsproductiviteit (in vergelijking met die van concurrenten)

• de invloed van de economische crisis op de effecten van de interventie

• de mate waarin een interventie op het vlak van sociale innovatie of slimmer werken het innovatief vermogen van het bedrijf kan versterken.

AchtergrondkenmerkenTen slotte zijn in beide scans vragen gesteld over de kenmerken van de ondernemer (geslacht, leeftijd, opleiding, functie) en die van het bedrijf (omvang, sector, omzet en ontvangen staatsteun).

ORGANISATIE 71%

ARBEID 87%MARKT 57%

STRATEGIE 71%

Na het invullen van de scans ontvingen de ondernemers een

terugkoppeling van de bedrijfsadviseurs, inclusief een visuele weergave

van het innovatievermogen van de organisatie. Hoe hoger het bedrijf

scoort, hoe groter het innovatievermogen op dat aspect.

14

WAT zeven vraagstukken uit het MKB, de aan-

pak, de instrumenten en het resultaat

WANNEER 2010-2012

WAAROM Mijn Bedrijf 2.0 heeft tot doel om de

innovatiekracht en de economische groei van het MKB in de regio Utrecht te vergroten; belangrijke voorwaarden hiervoor konden bedrijven realiseren via de implementatie van het uitgebrachte advies

HOE op basis van het uitgebrachte advies

vroeg de ondernemer, vaak met hulp van de adviseur, bij twee tot drie kennisleveranciers een offerte aan voor de implementatie van het advies. De ondernemer ging in zee met de leveran cier van het meest aanspreken-de voorstel, waarvan maximaal € 4.000,- (later € 6.000,-) kon worden gefinancierd via een voucher

DOOR WIE 107 kennisleveranciers hebben de

ondernemers geholpen bij het imple-menteren van het advies, waaronder verandermanagers, organisatie-adviseurs, coaches, merkstrategen en bedrijfspsychologen

RESULTAAT 239 vraagstukken zijn opgepakt met

positief resultaat

Bij 239 bedrijven in de provincie Utrecht is een

innovatieadvies geïmplementeerd.

In ieder bedrijf was de situatie en aanpak

verschillend. Al kunnen we wel een aantal

centrale thema’s onderscheiden. Deze beschrijven

we aan de hand van zeven voorbeelden.

15

Passie 2.0 - ZuidamUithof Drukkerijen, UtrechtProductontwikkeling 2.0 - Loeffs’ Patent, HoutenDraagvlak 2.0 - Landgoed de Horst, DriebergenGroeien 2.0 - Dirict, UtrechtTussen de oren 2.0 - Inducoat, AmersfoortOndernemingsplan 2.0 - Friedeberg Consultancy, UtrechtBusinessmodel 2.0 - Eagerly Internet, Utrecht

Slimmer werken

in de praktijk van

het MKB

16

ZuidamUithof Drukkerijen in Utrecht spreekt met

medewerkers over hun ambities, drijfveren en

overtuigingen. Leidinggevenden spelen daar ver­

volgens op in, zodat medewerkers zich betrokken

en medeverantwoordelijk voelen.

De vraag:De technologische investeringen die we hebben gepleegd, blijken niet voldoende te zijn om innovatie in het bedrijf van de grond te krijgen. Hoe krijg ik mijn medewerkers mee in de veranderingen en de filosofie van het bedrijf, zodat zij weer gepassioneerd worden, meer betrokken zijn en zich weer verantwoordelijk gaan voelen?

De aanpak: gesprekken, kernwaarden en coachingDe adviseur heeft de ondernemer bevraagd op zijn drijfveren via de logische niveaus van Dilts. Vervolgens heeft de ondernemer gesprekken gevoerd met opdrachtgevers over de betekenis van ZuidamUithof Drukkerijen voor hen.

In gesprekken met medewerkers en leidinggevenden werd achter-haald wat hun drijfveren zijn en waarom zij moeite hebben om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Op basis van deze inzichten zijn kern -waarden opgesteld en zijn leidinggevenden gecoacht in hun stijl van leidinggeven, met de nadruk op zelfsturing door mede werkers.

Instrument: de logische niveaus van DiltsDe logische niveaus van Dilts vormen een instrument dat ten grondslag ligt aan Neuro Linguïstisch Programmeren. Het instrument helpt om persoonlijke doelen te bereiken en gewenste veranderin-gen op het niveau van gedrag, overtuiging, identiteit of spiritualiteit te formuleren (bron: www.kessels-smit.nl/files/niveaus_van_dilts.pdf).

“Als je volop met technische innovaties bezig bent, heb je al snel te weinig oog voor je medewerkers”

Bedrijfstak: drukkerijAantal medewerkers: 25 Website: www.zuidamuithof.nlContactpersoon: Bert van Heusden, eigenaarMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Michael Baken, SyntensKennisleverancier: Elske van Eindhoven, Van Eindhoven & Co

INDENTITEIT

CAPACITEITEN

GEDRAG

OMGEVING & CONTEXT

OVERTUIGINGEN

PERS.SPIRITUEEL

VISIE

RICHTING

ACTIES

GRENZEN

KEUZES

MISSIE

Passie 2.0 Teamgeest helpt bij scoren

Het resultaat• De kernwaarden humor, zekerheid, aandacht en passie worden

zowel intern als extern gebruikt. Ze dragen bij aan het ‘wij-gevoel’ van de medewerkers.

• Grotere betrokkenheid en verantwoordelijkheid van medewerkers voor kwaliteit en klantgerichtheid. Daardoor kan ZuidamUithof Drukkerijen blijven innoveren in een krimpende markt.

• Medewerkers voelen zich trots, er wordt beter samengewerkt. De onderneming mag vaker meedoen bij aanbestedingen en weet meer offertes om te zetten in opdrachten.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? In deze case blijkt heel duidelijk dat betere manieren van omgaan met elkaar — luisteren naar elkaar en samenwerken — uiteindelijk leiden tot meer bereidheid en vermogen om goed te anticiperen in een snel veranderende en sterk concurrerende markt. De mensen zijn nu de motor van de organisatie.

17

Bedrijfstak: drukkerijAantal medewerkers: 25 Website: www.zuidamuithof.nlContactpersoon: Bert van Heusden, eigenaarMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Michael Baken, SyntensKennisleverancier: Elske van Eindhoven, Van Eindhoven & Co

“Veel bedrijven leggen concepten voor aan hun klanten, maar zoeken onbewust alleen bevestiging van hun eigen ideeën”

Bedrijfstak: industrie / vervaardiging kantoorartikelenAantal medewerkers: 48Website: www.loeffs.nlContactpersoon: Rita de Reuver, directeurMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Mechteld Bakkeren, SyntensKennisleverancier: Marijke Verhoef, Muzus

Loeff’s Patent in Houten leerde weer vanuit de

klant naar de eigen archiefproducten te kijken.

Het bedrijf weet eigentijdse en kleine onder­

nemers aan te spreken en heeft toekomstideeën

voor digitaal documentmanagement.

De vraag: Kunnen jullie ons helpen om een beter inzicht te krijgen in gebruikers-wensen en bedrijfskansen? Ons product wordt via dealers verkocht. Wij hebben daardoor weinig contact met eindgebruikers en moeten regelmatig ‘nee’ verkopen.

De aanpak: co­design met medewerkers, dealers en gebruikersHet uitgangspunt was om in nauwe samenwerking met de mensen van Loeff’s Patent tot innovatie te komen. Zij hebben tenslotte de meeste kennis over hun organisatie en producten. Bovendien zijn zij degenen die de innovatie uiteindelijk moeten gaan implemen-teren. Betrokkenheid en draagvlak binnen de organi satie zijn dan erg belangrijk. In een co-designtraject gingen medewerkers, dealers en gebruikers samen aan de slag om het bestaande pro-ductontwerp aan gebruikerswensen aan te passen. Hieruit bleek dat hetzelfde product modulair kan worden opgebouwd, zodat verschillende klantgroepen, waaronder nieuwe, bediend kunnen worden.

Instrument: contextmapping“Een methodiek voor het uitvoeren van contextueel onderzoek met gebruikers om kennis te verwerven over de gebruikerscontext van producten. Uitgangspunten: gebruikers zijn de experts van de belevingen; gebruikers en stakeholders nemen actief deel aan het ontwerpproces; de context van productgebruik is zo divers dat een map nodig is.” (Bron: TU Delft, Faculteit Industrieel Ontwerp ‘ID Studiolab’, 2012)

Het resultaat: Doordat medewerkers nauw bij het traject betrokken zijn geweest, weten zij wat het oplevert als ze klanten betrekken bij hun product-ontwikkeling. Er heeft echt een omslag in het denken plaats-gevonden. Daarnaast zijn er enkele concrete veranderingen door-gevoerd. De filmpjes en foto’s op de website zijn bijvoorbeeld beter toegesneden op kleinere ondernemers. En het taalgebruik is ver-anderd: ‘archiveren’ is vervangen door ‘documentmanagement’, een term die beter uitdrukt dat Loeff’s Patent al bij de start van een onderneming een rol kan spelen — en niet pas als er aan het eind van een traject iets moet worden gearchiveerd. Medewerkers beschikken over technieken om te weten te komen hoe klanten hun producten gebruiken. Ze weten daardoor beter hoe ze kunnen aansluiten bij wensen en behoeften van dealers en eindgebruikers.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Kennisleverancier Marijke Verhoef: “Deze case laat zien dat je het innovatievermogen van een bedrijf enorm kunt stimuleren door de expertise van de verschillende stakeholders bij elkaar te brengen. Deze verschillende perspectieven leiden tot een verkenning van nieuwe richtingen die gebaseerd zijn op en passen bij de ervaringen en behoeften van alle stakeholders.”

Productontwikkeling 2.0 Co-creatie waarbij de klant centraal staat

18

Medewerkers van Landgoed De Horst in Driebergen

zijn ‘eigenaar’ van veranderprocessen. Het draag­

vlak voor vernieuwingen is groot en de voortgang

van de processen is gewaarborgd.

De vraagHoe kan ik ervoor zorgen dat medewerkers zélf verantwoordelijk- heid nemen voor het bedenken én realiseren van innovaties in mijn bedrijf?

De aanpakUit alle lagen van de organisatie is een verbeterteam samen-gesteld van leidinggevenden en andere collega’s. Zij werden mede-eigenaar van de innovatie en zorgden voor verankering in alle niveaus van alle afdelingen. Ieder verbeterteam heeft een ‘idee’ voor verbetering opgepakt en uitgewerkt.

Instrument 1: teams ontwikkelen en innoveren met PITMet PIT (Prestatie Inspiratie Transformatie) worden deelnemers in een individueel of teambegeleidingstraject gestimuleerd in invloed, verantwoordelijkheid en proceseigenaarschap. Met als doel: het stimuleren van creativiteit, (intern) ondernemer-schap en innovatie. (Bron: www.In2change.nl)

Het resultaat De betrokkenheid van de medewerkers is vergroot doordat zij in veranderteams participeren die verantwoordelijk zijn voor verbe-tering en innovatie. Medewerkers zijn proactiever en ervaren meer vrijheid en verantwoordelijkheid. Het draagvlak voor nieuwe initiatieven is toegenomen en initiatieven worden sneller uitgewerkt.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Mijn Bedrijf 2.0-adviseur Lianne Vorstenbosch en kennisleverancier Paul Hassels Mönning: “In deze case ging het echt om de mede-

“De directeur heeft zicht op haar eigen valkuilen, dat typeert een goede leider”

Draagvlak 2.0Van trekken naar loslaten

werkers. Tijdens het traject heeft De Horst een brede projectgroep samengesteld vanuit verschillende vakgebieden en hiërarchische lagen van de organisatie. De directeur — als gebruikelijke trekker van innovatie en vernieuw-ing — heeft daarbij bewust een stapje terug gedaan in het proces. In enkele gezamenlijke workshops zijn de belangrijkste verbeterpunten vastgesteld voor de projectmatige invoering van sociale innovaties. De medewerkers zijn in staat gebleken hun proces zelf voort te zetten.”

Instrument 2: de duivelsdriehoek uit projectmanagement(Bron: Projectmanagement volgens PRINCE 2, Jansen, van Craen, 2011)

EFFECTIVITEITdoeltreffend, functionaliteit

EFFICIËNTIEdoelmatigheid, offer (baten - kosten)

KWALITEITmet een kleine k

LOGISTIEKkwantiteit, plaats, tijd, beschikbaarheid

kwaliteit

tijd

geld

Bedrijfstak: zakelijke dienstverlening / conferentiecentraAantal medewerkers: 48 Website: www.landgoeddehorst.nlContactpersoon: Guendaline Stinkens, directeur Hospitality Mijn Bedrijf 2.0-adviseur: Lianne Vorstenbosch, De Geluksfabriek & In 2 ChangeKennisleverancier: Paul Hassels Mönning, DutchmarQ

19

“De directeur heeft zicht op haar eigen valkuilen, dat typeert een goede leider”

“Er was voor de ondernemers lef nodig

om mee te doen met het project, want ze

moesten bereid zijn om naar de invloed van

hun eigen gedrag te kijken. We konden de

kosten laag houden en veel begeleiding

bieden, maar er bleek tijd nodig voordat

het vertrouwen er was en ze een traject

wilden starten.”

MARIËLLE VERMUNT, PROJECTLEIDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS SYNTENS

Bedrijfstak: zakelijke dienstverlening / conferentiecentraAantal medewerkers: 48 Website: www.landgoeddehorst.nlContactpersoon: Guendaline Stinkens, directeur Hospitality Mijn Bedrijf 2.0-adviseur: Lianne Vorstenbosch, De Geluksfabriek & In 2 ChangeKennisleverancier: Paul Hassels Mönning, DutchmarQ

“Er was voor de ondernemers lef no-

dig om mee te doen met het project,

want ze moesten bereid zijn om naar

de invloed van hun eigen gedrag te

kijken. We konden de kosten laag

houden en veel begeleiding bieden,

maar er bleek tijd nodig voordat het

vertrouwen er was en ze een traject

wilden starten.”

MARIËLLE VERMUNT, PROJECTLEIDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS SYNTENS

20

INTERN PERSPECTIEF• Doorlooptijd• aantalfouten• etc.

KLANTPERSPECTIEF• Service• kwaliteit• etc.

INNOVATIEPERSPECTIEF• Nieuwe producten/omzet• Verloop• etc.

FINANCIEEL PERSPECTIEF• Cashflow• Winst per medewerker• etc.

“Tijdens het traject zijn we gaan inzien dat medewerkers met een ander profiel meer waarde hebben voor ons”

De oprichters van Dirict in Utrecht ontdekten dat

er voor groei meer nodig is dan alleen technische

kennis. Met hulp van een coach hebben ze hun

ambities omgezet in concrete stappen, zoals per­

soneelsuitbreiding.

De vraagWe willen minimaal 50% groeien in omzet en marge. Personele groei zal nodig zijn om dit te realiseren. Kan Mijn Bedrijf 2.0 ons ondersteunen bij de keuzes van werving en het aansturen van nieuwe medewerkers?

De aanpak Tijdens strategische sessies met een coach, de Dirict-directie en me-dewerkers werd de balanced scorecard ingezet om doels tellingen en investeringen inzichtelijk te maken. Dit instrument viel zo in de smaak, dat de directie het nu nog steeds gebruikt tijdens het maandelijkse di-rectieoverleg om de groei en ontwikkeling van het bedrijf op de voet te volgen, zodat er eventueel tijdig ingegrepen kan worden.

Instrument: balanced scorecardEen instrument voor strategievorming en strategische prestatie-meting met behulp van vier perspectieven: financieel perspectief, klantperspectief, innovatieperspectief en intern perspectief. (Bron: Kaplan & Norton, 1996 en 2005)

Groeien 2.0Studentenbedrijf wordt volwassen

Bedrijfstak: ICT-dienstverleningAantal medewerkers: 3Website: www.dirict.nlContactpersonen: Niels Radstake en Rob van Weeghel, eigenarenMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Mariëlle Vermunt, SyntensKennisleverancier: Maurice Kimman, Sequoia

Het resultaatDirict heeft het team uitgebreid met een ervaren parttime-mede-werker op het gebied van marketing en sales, die praat op het niveau van de klant. Beide ondernemers zijn gaan inzien dat een divers personeelsbestand ervaring binnenbrengt en focus oplevert. Daarnaast doet het bedrijf regelmatig een beroep op twee externe krachten die acquisitie voeren. Er ligt een duidelijke strategie voor de komende tijd. En de ondernemers hebben meer structuur gebracht in hun onderlinge overleg.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Mijn Bedrijf 2.0-adviseur Mariëlle Vermunt: “De ondernemers weten wat ze willen en kennen de markt van binnenuit (en daarmee de vraag van de klant). De ondernemers zijn zorgvuldig in het aan-nemen van nieuwe mensen. Ze denken bovendien goed vooruit: samen met medewerkers en klanten denken ze nu al na over nieuwe producten die mogelijk pas over een paar jaar op de markt gezet kunnen worden.”

Balanced scorecard

21

Bedrijfstak: ICT-dienstverleningAantal medewerkers: 3Website: www.dirict.nlContactpersonen: Niels Radstake en Rob van Weeghel, eigenarenMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Mariëlle Vermunt, SyntensKennisleverancier: Maurice Kimman, Sequoia

“Het traject verstevigde onze overtuiging dat het realistisch is om een goede marktpositie in het buitenland te verwerven”

Na een periode van technische innovatie wil

Inducoat uit Amersfoort de marktbenadering

verscherpen. Het bedrijf heeft nu een beter beeld

van de verschillende schakels in de waardeketen

en de manier waarop die benaderd kunnen worden.

De vragenWat is de propositie van Inducoat? Hoe bereikt Inducoat de mensen die echt baat hebben bij de toegevoegde waarde van antimicro biële coatings en kit? Wie zijn die mensen? Wanneer is de tijd rijp voor een doorbraak in het buitenland?

De aanpak Het uitgangspunt was om de sleutelmedewerkers van Inducoat te betrekken bij het definiëren van de koers van de onderneming. Hierbij zijn de volgende stappen doorlopen:• de merkessentie bepalen door de doelgroep, de merkwaarden,

de merkeigenschappen, de merkidentiteit, het merkgevoel, de merkpersonaliteit en de merkbelofte in kaart te brengen

• de merkessentie vertalen in een strategie• het doel, de inspanning, de middelen en het netwerk vaststellen

om de strategie uit te werken tot een tactiek.

Tussen de oren 2.0Groot denken zonder groot te worden

Bedrijfstak: chemie / verfindustrieAantal medewerkers: 7Website: www.inducoat.comContactpersoon: Mike Frankhuizen, directeurMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Arun Swamipersaud, Twynstra GuddeKennisleverancier: Rob Gruyters, The Bridge

Het resultaatInducoat heeft geleerd dat je iedere schakel in de keten (van zie-kenhuisdirectie via schilder tot patiënt) op zijn eigen manier moet benaderen met een eigen boodschap. Het Mijn Bedrijf 2.0-traject bracht deze schakels en de specifieke belangen in kaart. In een volgende stap worden de verschillende boodschappen op in-novatieve manieren gecommuniceerd, onder andere via sociale media. Inducoat betrekt nu een grotere groep belanghebbenden bij haar toegevoegde waarde. Dit levert een grotere herkenning en erkenning van de geboden oplossing op. Opdrachtgevers kijken nu kritischer naar coatings en kit. Deze kritische blik brengt Inducoat dichter bij het doel om ‘tussen de oren’ van opdrachtgevers te komen.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Deze case laat zien dat je niet kunt volstaan met een technologi-sche innovatie om succesvol te zijn. Om de technologische inno-vatie optimaal te gelde te maken, is het noodzakelijk om een onderneming op een slimme manier in te richten en te organiseren. En om ‘slim’ te communiceren over je technologische oplossing.

Instrument: COCD­boxTijdens deze aanpak zijn verschillende instrumenten gebruikt, waaronder de COCD-box, een brainstormmethode om ideeën te selecteren door ze te clusteren in een matrix met de assen ‘originaliteit’ en ‘uitvoerbaarheid’. (Bron: Brainstormen, 50.000 ideeën per dag, K. de Vos, 2006)

BLAUWE IDEEËN• makkelijk te realiseren• relatief weinig risico• worden geaccepteerd• vroegere voorbeelden

beschikbaar

GELE IDEEËN• Ideeën voor de

toekomst• intrigerend en

uitdagend• rode ideeën

van morgen

RODE IDEEËN• Innovatief• doorbraak• geven energie• realiseerbaar

GEWONE IDEEËN ORIGINELE IDEEËN

REAL

ISEE

RBAA

R (N

OG

) NIE

T RE

ALIS

EERB

AAR

NOW HOW

WOW

22

Bedrijfstak: zakelijke dienstverlening / consultancy Aantal medewerkers: 25Website: www.friedeberg.nl Contactpersoon: Erik Friedeberg, eigenaar-directeurMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Jony Elschot, Deloitte Kennisleverancier: Twan Kemperman, Deloitte

“Ik zit al 15 jaar middenin dit bedrijf. Je ontwikkelt toch een zekere bedrijfsblindheid”

BCG­MATRIXRELATIEF MARKTAANDEEL

hoog

star

cash cow

laag

hoog laag

question mark

doghoo

g

GRO

EPPO

TEN

IEEL

laa

g

Met hulp van een externe adviseur nam Friedeberg

Consultancy haar dienstenportfolio onder de loep.

Het bedrijf heeft een heldere visie op de toekomst,

meer duidelijkheid over strategische opties, een

transparante interne taakverdeling en een groter

innovatievermogen.

De VragenWe hebben de afgelopen jaren veel nieuwe diensten ontwikkeld: is dat eigenlijk wel handig? In welke fase van de levens cyclus bevindt elke dienst zich? En wat is een goed moment om een nieuwe dienst te introduceren of een dienst juist af te bouwen? Past onze organisatiestructuur nog wel bij de gegroeide organisatie? We zijn nieuwsgierig naar de blik van een grotere partij die affiniteit heeft met onze dienstverlening: Deloitte.

De aanpakErik Friedeberg heeft zijn medewerkers uitdrukkelijk betrokken bij de voortgang van het traject en bij de uitwerking van de ideeën die voortvloeiden uit het traject. Stap één van het traject bestond uit het in kaart brengen van de kansen en bedreigingen in de markt en de sterktes en zwaktes van de organisatie.

Ondernemingsplan 2.0Een heldere blik op de toekomst

een portfolio te analyseren door het inzichtelijk maken van de marktkenmerken van producten en diensten en de opbouw van een portfolio. (Bron: 75 Managementmodellen, Marijn Mulders, Noordhoff, 2007)

Het resultaatEr is onder andere een wijziging doorgevoerd in het manage-mentteam, waar inmiddels de directie, de twee coördinatoren en een PR-medewerker onderdeel van uitmaken. De coördinatoren vormen geen nieuwe hiërarchische laag. Zo heeft Friedeberg Consultancy de platte structuur en korte lijnen kunnen handhaven. Dat blijkt een goede structuur om innovatief en flexibel te werken en klantvragen vlot te beantwoorden. Bovendien heeft het een positief effect op de werksfeer. Er ligt een goede basis voor nieuwe en sterke groei in omzet en rendement.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Kennisleverancier Twan Kemperman: “Erik Friedeberg is een onder-nemer pur sang. Hij is als geen ander in staat antwoorden te vinden op vragen uit de markt én weet tegelijkertijd dat hij alleen succesvol kan zijn als hij zijn medewerkers actief betrekt bij het vormgeven van zijn ideeën. Hij kiest hierbij voor een participatieve aanpak, waar ieders bijdrage als waardevol wordt ervaren.”

Vervolgens zijn de verschillende diensten van het bedrijf beoordeeld op marktaandeel en groeipotentieel. Hiermee is inzicht gekregen in de marktpotentie van de verschillende diensten. Het bedrijf is nu beter in staat om doordachte investeringsbeslissingen te nemen. Stap twee was de organisatiestructuur en het functiehuis onder de loep te nemen en aan te passen op basis van de uitkomsten van de eerste analyses.

Instrument 1: SWOT­matrixDe SWOT-matrix biedt een stappenplan om doelstellingen en een strategie te formuleren op basis van een interne en externe analyse. (Bron: 75 Managementmodellen, Marijn Mulders, Noordhoff, 2007)

Instrument 2: BCG­matrixDe BGG-matrix (Boston Consultancy Group) is een instrument om

23

Bedrijfstak: zakelijke dienstverlening / consultancy Aantal medewerkers: 25Website: www.friedeberg.nl Contactpersoon: Erik Friedeberg, eigenaar-directeurMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Jony Elschot, Deloitte Kennisleverancier: Twan Kemperman, Deloitte

“Kunnen jullie ons helpen om orde te scheppen in de intuïtieve aannames en besluitvorming”

Eagerly Internet wil groeien in de branche van

podia, festivals en theaters. Om dit mogelijk te

maken, wil het bedrijf experts en expertise aan

zich binden, bijvoorbeeld via een platform waar­

aan geselecteerde deskundigen een kennisbijdrage

leveren. Expertise uitwisselen en creativiteit delen

vormt het uitgangspunt.

De vraagWe willen groeien, expertise verbinden aan ons bedrijf en onder-bouwde keuzes maken op het vlak van huisvesting en financiering. Kunnen jullie ons helpen om orde te scheppen in de intuïtieve aannames en besluitvorming én keuzes te maken?

De aanpakEr is een businessmodel-strategieworkshop gehouden in de vorm van co-creatie tussen medewerkers, leiding en klanten. Deel-nemers werden geselecteerd om te participeren als actieve deel-nemer, toehoorder of decision maker. Tijdens de workshop werden brainstorm- en idee-ontwikkelingtechnieken gebruikt die het bedrijf in zijn eigen dienstverlening ook bij klanten kan toepassen.

Bedrijfstak: ICT / creatieve industrieAantal medewerkers: 7, met een breed netwerk aan expertsWebsite: www.eagerly.nl Contactpersonen: Matthijs Reerink en Marnix MarsmanMijn Bedrijf 2.0-adviseur: Laurens Strijbos, SyntensKennisleverancier: Patrick van de Pijl, Business Model Inc.

Businessmodel 2.0De groei naar een onderscheidend internetbureau

Instrument: Business Model CanvasVia een begrippenkader businessmodellen beschrijven, visualiseren, onderzoeken en veranderen. (Bron: Business Model Generation, Ostenwalder, e.a., 2009, Kluwer 2010)

Het resultaatHet resultaat is een duidelijke richting en stevige onderbouwing voor gemaakte keuzes. Daarmee is de weg geëffend voor de gewenste groei en specialisatie. De betrokkenheid van de mede-werkers bij de strategie en uitwerking is groot.

Waarom is dit een goed voorbeeld van sociale innovatie? Samen met medewerkers en nauw betrokken experts en klanten is intensief gewerkt aan de ontwikkeling van het bureau. Hiermee is niet alleen het businessmodel duidelijk geworden, maar is meteen een basis gelegd voor de implementatie ervan.

Kanalen

InkomstenstromenKostenstructuur

Kernactiviteiten

Key-partners

Klant-segmenten

Waarde-proposities

Key-resources

Klantrelaties

24

De adviseurs aan het woordVakkundig advies speelde een sleutelrol in de opzet van Mijn Bedrijf 2.0. Dit advies werd geleverd door

organisatieadviseurs die ondernemers op het juiste spoor voor sociale innovatie hebben gezet.

Een impressie van de ervaringen.

Het zal geen toeval zijn dat alle adviserende partijen bij aanvang van het project al iets hadden met het MKB en sociale innovatie. “In 2009, toen de aanbesteding speelde, was sociale innovatie nog niet zo’n hot item”, zegt Fenneke van Vliet van Twynstra Gudde. “Maar wij zagen aankomen dat dit het wél zou gaan worden. En inderdaad, het is nu echt een buzz.” Een aantal adviseurs van het Geluksfabriek-consortium profileerde zich voor de aanbesteding al nadrukkelijk op het vlak van sociale innovatie; zij schreven het ‘Kook-boek Sociale Innovatie’ (Stichting Greenfield Groep, Den Bosch 2008).

Meedoen om te lerenTwynstra Gudde herkende in het project prima oefenmateriaal voor junior adviseurs, vanwege de korte doorlooptijd van de advies-trajecten. Maurits Bruel van De Geluksfabriek: “Je kunt goede contacten in het MKB beschouwen als een investering in de toekomst: wanneer kleine bedrijven groeien dankzij jouw ondersteuning, zullen ze jou later zeker herinneren.”

WAT adviestrajecten

WANNEER een kosteloos adviestraject ging van start nadat

een deelnemende ondernemer de basisscan had ingevuld

WAAROM om ondernemers inzicht te verschaffen in innova-

tiekansen op het gebied van organisatie, manage-ment en personeelsbeleid die winst kunnen opleve-ren voor hun bedrijf

DOOR WIE adviseurs van Syntens, De Geluksfabriek,

Twynstra Gudde / The Bridge en Deloitte

HOE op basis van de uitkomsten van de basisscan

voerde de adviseur een adviesgesprek met de ondernemer, waarna de adviseur een adviesrapport uitbracht, dat de ondernemer handvatten gaf om met een voucher van € 4.000,- (later € 6.000,-) aan de slag te gaan met slimmer werken binnen het bedrijf

RESULTAAT 395 adviesrapporten

“We hebben ondernemers een zetje kunnen geven”

25

“Samenwerking bevordert per definitie innovatie; Mijn Bedrijf 2.0 is een voorbeeld van sociale innovatie

waarvan alle betrokken partijen veel hebben geleerd.”

Voor Deloitte vormt het MKB een belangrijk marktsegment. Twan Kemperman noemt het “een geweldige leerervaring om onderdeel uit te maken van een complex geheel van actoren met verschillende belangen.” Binnen Syntens lag het zwaartepunt van oudsher vooral op technische innovatie. “Pas de laatste jaren is sociale innovatie daar als aandachtspunt bijgekomen”, vertelt Michael Baken. “Mijn Bedrijf 2.0 was een handvat om onze kennis en ervaring op dat gebied verder te vergroten.”

AcquisitieDe adviesbureaus hadden ieder de opdracht om 75 bedrijven te werven, de Mijn Bedrijf 2.0-basisscan uit te voeren bij deze bedrij-ven, een adviesrapport uit te brengen en een adviesgesprek te voeren. Hoewel tijd in feite de enige investering was die van de ondernemers werd gevraagd, viel het niet mee om een dergelijk forse groep MKB’ers over de streep te trekken voor deelname aan

Mijn Bedrijf 2.0. Tijd is bij uitstek een schaars goed voor onderne-mers. Twan Kemperman: “We hebben veel geïnvesteerd in PR, marketing en informatiemateriaal om deelnemers te werven. Ook hebben we onze eigen netwerken uitgekamd. En dan is het bellen, bellen, bellen. Vaak ook ‘koud’. Dat valt niet mee.” De advi-seurs trokken er ook fysiek op uit: naar winkelstraten en industrieter-reinen, naar branche- en ondernemersverenigingen. De aanmel-ding via de website van Mijn Bedrijf 2.0 werd vereenvoudigd om iedere denkbare drempel voor de ondernemer te verlagen.

Dat het werven van deelnemers aanvankelijk moeizaam verliep, begrijpen de adviseurs heel goed: het economische tij zat tegen. MKB’ers hadden vooral de focus op sales, omzet, klanten, het pro-fessionaliseren van de interne organisatie. Op overleven. Dan is er niet automatisch aandacht voor iets wat aanvankelijk ongrijpbaar is, zoals sociale innovatie.” Bovendien, vindt Mariëlle Vermunt van Syntens: “Sociale innovatie komt heel dichtbij wanneer je gaat >>

26

>> praten over het persoonlijk functioneren van een ondernemer en diens medewerkers. Daarvoor moet je toch eerst een vertrou-wensband hebben opgebouwd.” Soms was de redenering ook: het kóst niks, dus het ís niks’

De motivatie van de MKB’ers om wel deel te nemen, had volgens de adviseurs te maken met verschillende factoren: de gedachte ‘baat het niet, dan schaadt het niet’, er was een goede klik met de adviseur die ze benaderde, vaak hadden ze al plannen om iets te gaan veranderen en waren dankbaar voor de gelegenheid om hun ideeën te toetsen aan een professional. En ja, het is natuurlijk heel aantrekkelijk wanneer je een tegemoetkoming in de kosten krijgt bij investeringen in de vorm van een voucher.”

Het MKB en sociale innovatieSociale innovatie als begrip vond in het MKB geen weerklank, zo bleek al snel. Begrippen als ‘medewerkers erbij betrekken’, ‘slim-mer werken’, ‘co-creatie’ en ‘optimaliseren’ spreken meer tot de verbeelding. In welke mate, dat verschilt per branche. Maurits Bruel constateert een opmerkelijk verschil tussen jongere versus oudere ondernemers en traditionele versus jonge bedrijfstakken. De ou-dere generatie is wantrouwiger (‘Zoiets heb ik al lang geprobeerd; dat werkt tóch niet’) en in de creatieve industrie (vormgeving, IT, gaming) staan ondernemers vaak open voor sociale innovatie-thema’s.

Twan Kemperman typeert MKB’ers als “mensen met veel energie, die denken in kansen en mogelijkheden voor de dag van morgen en graag zelf met de voeten in de klei staan. De makke van een dergelijke instelling is dat de ondernemer veelal samenvalt met ‘de onderneming’ en dat maakt kwetsbaar. Succesvolle ondernemers kijken verder vooruit en organiseren continuïteit buiten zichzelf om, met oog voor hun eigen beperkingen. En dan komt sociale innova-tie nadrukkelijk om de hoek kijken.”

Medewerkers meekrijgenThema’s die ondernemers bezighouden, hebben vaak te maken met verantwoordelijkheden én hun stijl van leidinggeven: ‘Hoe krijg ik mijn mensen mee?’, ‘Hoe worden ze proactiever?’ Draagt mijn stijl van leidinggeven hieraan bij?’ Allemaal vragen die in het teken staan van de tijdgeest: het gaat niet meer vanzelf, we moeten harder lopen. Ook hebben ondernemers regelmatig vragen rond positionering: ‘Hoe onderscheid ik mijn product of dienst?’, ‘Hoe zorg ik voor optimale interactie met de markt?’.

Voorstellen op het vlak van samenwerking tussen leveranciers en klanten riepen volgens Maurits Bruel de meeste koudwatervrees op. “Interne aanpassingen op het vlak van samenwerking en communicatie zijn voor sommige ondernemers al eng, laat stáán naar buiten toe. Maar we gaan steeds meer in de richting van een netwerkeconomie. Bij een deel van het MKB valt nog heel veel te winnen op dat vlak.”

De adviesgesprekken van Mijn Bedrijf 2.0 werden door de adviseurs én de ondernemers als heel inspirerend ervaren. “De ene keer zat je bij een drukkerij, dan weer bij een evenementenorganisatie of op een tapasboot. En allemaal hebben ze grootse plannen. De energie spat er van af”, vertelt Fenneke van Vliet. “In onze adviezen hanteerden we het zogenoemde SSBK-model, waarbij je uitgaat van de huidige Situatie, de gewenste Situatie, de Blokkades en de Kernvraag. Daar kom je in korte tijd verrassend ver mee.”

Voucher of geen voucher? Het aantal ondernemers dat aanvankelijk besloot om met behulp van de financiële tegemoetkoming een implementatietraject in te gaan, viel de bureaus tegen. “De regels omtrent de voucher-aanvraag temperden het animo. Zo mocht de adviserende partij het implementatietraject niet verzorgen en moest de ondernemer bij minimaal twee andere partijen een offerte opvragen voor het traject. Het zijn begrijpelijke voorwaarden vanwege belangenver-strengeling, maar de aanvraag was daardoor bewerkelijk en bo-vendien wilde de ondernemer vaak met de adviserende partij het implementatietraject doorlopen. Er was tenslotte al een band op-gebouwd tijdens het adviestraject.” Maurits Bruel: “MKB’ers hebben een soort allergie tegen alles wat met subsidies te maken heeft.”

Syntens had minder moeite om ondernemers een voucher te laten inzetten. Pieta Stam: “Dat heeft er ongetwijfeld mee te maken dat doorverwijzen naar andere kennisleveranciers een vast onderdeel vormt van ons primaire proces. Zo werken wij altijd.”

Ingrijpende interventiesOndernemers hadden veel baat bij de interventies. Zij waren vaak bereid om meer te betalen voor de interventie dan het bedrag van de voucher, zodat ze hun vraagstuk grondig konden aanpak-ken. “Als jullie er niet waren geweest, hadden we dit nooit veran-derd”, kregen de adviseurs dan te horen.

Michael Baken: “Wat ik vooral interessante trajecten vond, waren de gevallen waarin de ondernemer met zijn medewerkers en zijn beste klanten om tafel ging zitten om te vragen: ‘Wat betekenen wij eigenlijk voor jou?’,

Medewerkers van een drukkerij bijvoorbeeld, meestal niet hoog opgeleid, hadden tot dan toe vaak het gevoel ‘Ik ben maar druk-ker.’ Toen ze hoorden hoezeer hun klanten − bedrijven met grote namen − in hun bedrijfsvoering afhankelijk waren van hún dienst-verlening, zagen ze ineens dat ze niet ‘zomaar’ werk deden, maar een essentieel onderdeel vormden van een groter geheel. Dat vergrootte het verantwoordelijkheidsgevoel in één klap enorm en heeft een grote verandering in gang gezet.”

IN HET ARTIKEL KOMEN AAN HET WOORD:• Maurits Bruel, adviseur en eigenaar van De Geluksfabriek• Michael Baken, adviseur bij Syntens • Twan Kemperman, adviseur bij de MKB-adviesafdeling van Deloitte

“Het vertrouwen in de kwaliteit van de eigen medewerkers is cruciaal voor de kans van

slagen van sociaal innovatieve projecten”

“Sociale innovatie is geen voorwaarde om als onderneming te overleven, maar het is

wél een voorwaarde voor groei en voor onderscheidend zijn”

• Pieta Stam, adviseur bij Syntens • Mariëlle Vermunt, adviseur bij Syntens • Fenneke van Vliet-de Nooij, adviseur bij Twynstra Gudde

LeerpuntenDe deelnemende adviseurs zijn enthousiast over de wisselwerking met het MKB, die Mijn Bedrijf 2.0 met zich meebracht. Maar kritisch als ze zijn, signaleren ze ook een aantal verbetermogelijkheden voor een dergelijk traject met MKB’ers: • Neem drempels voor deelnemende ondernemers weg door een

simpele regelgeving.• Geef adviesbureaus meer gelegenheid om hun expertise in te

zetten voor deelnemende ondernemers door een ruimere be-groting of een geringer aantal deelnemers.

• Zet de naamsbekendheid van het project sterk neer door een stevige publiciteitscampagne.

• Creëer optimaal op de praktijk afgestemde meetinstrumenten door een vroegtijdig overleg tussen alle deelnemende partijen.

• Investeer meer in het creëren van een onderlinge band tussen MKB’ers in de regio, zodat er een gezamenlijk gevoel ontstaat: ‘Yes, we belong’.

“Ik kan me voorstellen dat HU, TNO, Syntens, TFI en de andere adviserende partijen gezamenlijk efficiënte en haalbare diensten ontwikkelen voor het MKB”, oppert Maurits Bruel. “Dat kan ook goed gestalte krijgen buiten de gesubsidieerde trajecten om.” De samenwerking met Skill City, waarbij 20 ICT-bedrijven zich via Mijn Bedrijf 2.0 heeft verdiept in marketingvaardigheden, is daar een mooi voorbeeld van.

“Onder de noemer Mijn Bedrijf 2.0 zijn leerzame en inspirerende bijeenkomsten georganiseerd: congressen, workshops, masterclasses, netwerkbijeenkomsten. Het zou mooi zijn als dit kennisaanbod op het gebied van sociale innovatie wordt gecontinueerd voor Utrechtse MKB’ers”

EEN GREEP UIT DE ADVIESVRAGEN VAN HET MKB GroeiDoor de groei van de afgelopen tijd is er behoeft om acti-viteiten en processen te formaliseren en te institutionaliseren (marketing, organisatie en personeel) en zo verdere gecon-troleerde groei mogelijk te maken Betrokkenheid medewerkersOndernemers hebben behoefte aan meer verantwoordelijk-heid en grotere betrokkenheid van medewerkers en duide-lijke en effectieve verdeling van taken en bevoegdheden en afspraken over resultaten.

Flexibiliteit Om mee te bewegen met ontwikkelingen in de markt, vraag van klanten, etc. is het nodig dat het personeel flexibel kan mee bewegen met de gevraagde inzet in het bedrijf. Daarnaast is er juist behoefte aan een flexibele schil aan personeel om de vraag uit de markt te kunnen beantwoorden

Samenwerking met externenZowel uit de adviesvragen, als uit de 6 samenwerkingsver-banden bleek een groeiende vraag van bedrijven om meer zaken te doen met de ‘buitenwereld‘, zoals klanten, concur-renten en leveranciers. Ook het delen van (nieuwe) kennis en ervaring is een toenemende vraag in het MKB.

Stijl van leidinggevenDe behoefte van de ondernemer aan formalisering van activiteiten, delegeren van verantwoordelijkheden, samen-werking binnen en buiten het bedrijf vraagt in veel gevallen ook een andere stijl van leidinggeven. De meeste onderne-mers willen zich zelf hier in ontwikkelen.

28

WAT onderzoek naar de effecten van de advies-

trajecten van Mijn Bedrijf 2.0

WANNEER gedurende de looptijd van het project

Mijn Bedrijf 2.0

WAAROM naast de ondersteuning van ondernemers

heeft Mijn Bedrijf 2.0 als doel generieke uitspraken te doen over de ontwikkeling van het innovatievermogen van ondernemers na deelname aan het traject; deze inzich-ten helpen andere ondernemers bij het kiezen van interventies en vormen een basis voor verdiepend onderzoek in specifieke sectoren

DOOR WIE onderzoekers van TNO, HU en Twynstra

Gudde / The Bridge

HOE onderzoekers hebben data via verschillende

methodes verzameld en geanalyseerd

RESULTAAT inzicht in de effectiviteit van uiteenlopende

interventies en succesfactoren bij sociale innovatie

OnderzoeksresultatenDe ondernemers die hebben deelgenomen aan Mijn Bedrijf 2.0 hebben aan

het begin en aan het eind van het traject een vragenlijst ingevuld. Dankzij deze

0­meting (de ‘basisscan’) en 1­meting (de ‘eindscan’) kunnen uitspraken

gedaan worden over de effectiviteit van adviezen en interventies op het

innovatie vermogen, sociale innovatie, bedrijfsprestaties en bedrijfsdoelen.

Al met al kan geconcludeerd worden dat het project een aanzienlijk en

kwantificeerbaar effect heeft gehad op de deelnemende bedrijven.

29

Opzet van het onderzoekTNO was verantwoordelijk voor het verzamelen en analyseren van kwantitatieve data over Mijn Bedrijf 2.0. Samen met de andere partners ontwikkelde TNO voor dit doel de ‘innovatiescan’. Deze scan bestond uit digitale vragenlijsten die deelnemende onderne-mers aan het begin (de 0-meting) en aan het eind (de 1-meting) van het Mijn Bedrijf 2.0-traject invulden. De verzamelde gegevens vormden de basis van het kwantitatieve onderzoek. Tijdens de looptijd van Mijn Bedrijf 2.0 rapporteerde TNO in twee stappen:

• Tussenrapportage (maart 2011) over de eerste resultaten van de 0-meting

• Effectmeting (december 2012) over de resultaten van de 1-meting.

Aanvullend is door onderzoekers van HU een willekeurige steekproef getrokken van 50 deelnemende bedrijven. Van deze bedrijven zijn alle kwalitatieve documenten geanalyseerd, zoals de advies-rapporten van de adviseurs, de offertes van de kennisleveranciers, de motivatie van ondernemers voor een leverancier en de op-leverdocumenten van de kennisleveranciers. Deze gegevens zijn gebruikt om zicht te krijgen op de onderliggende vraagstukken van de deelnemers aan Mijn Bedrijf 2.0 en de interventies en instru-menten die zijn ingezet.

Deelnemende bedrijvenOp 1 februari 2012 hadden 289 bedrijven de 0-meting ingevuld. Van die groep hebben 103 bedrijven ook de 1-meting ingevuld. De gegevens van deze 103 deelnemers zijn gebruikt voor de analyses van de effectmeting. Onder deze bedrijven is de zakelijke dienstverlening met 32% het sterkst vertegenwoordigd, gevolgd door de creatieve industrie met 19%. Met 8% is de bouwnijverheid en installatiebranche het minst vertegenwoordigd. >>

Verdeling van deelnemende bedrijven over sectoren Bouw en installatie Zakelijke dienstverlening Creatieve industrie (incl. ICT) Maakindustrie Logistiek en handel Human health Anders

14% 8%

32%

19%

10%

9%

30

VOORBEELD nieuwe dienstDe markt voor aannemers wordt steeds concurrerender en verandert snel. Om hierop in te spelen, besloot aannemer

Teunis van de Pol samen met de adviseur om de hovenierstak van zijn bedrijf Polinfra verder uit te bouwen. Polinfra ontwikkelde

een website waar klanten online hun tuin kunnen ontwerpen. Daarnaast heeft het bedrijf een managementsysteem

ingevoerd om de zelfsturing van medewerkers te vergroten. Uiteindelijk heeft dat geleid tot een veel hogere omzet.

VOORBEELD diagnose en oplossingLivetime Productions is gespecialiseerd in de technische

productie van evenementen, festivals en televisieproducties. De eerste insteek van het Mijn Bedrijf 2.0-traject was het

verankeren van kennis binnen de organisatie. Na verloop van tijd werd de focus verlegd naar het omgaan met groei.

Door de inrichting van een backoffice kwam er meer ruimte voor medewerkers om zich op hun eigen specialisaties te

richten. Zo kon het bedrijf doorgroeien.

15%

> 50

10 tot 50

2 tot 10

53%

32%

10% 20% 30% 40% 50%Aantal deelnemende bedrijven >

Aant

al m

ed

ew

erk

ers

>

>> Zoals te zien is in bovenstaand figuur bestaat ruim de helft van de deelnemers (53%) uit middelgrote MKB-bedrijven met 10 tot 50 personeels leden; ongeveer een derde van de bedrijven (32%) heeft een personeelsomvang tussen de 5 en 10 medewerkers en 15% van de bedrijven heeft 50 of meer werknemers in dienst. Het merendeel van de bedrijven (86%) is een zelfstandige vestiging, de overige 14% zijn bedrijfs- of hoofdvestigingen van organisaties met meerdere vestigingen.

Onderliggende vraagstukkenEen belangrijke aanleiding voor ondernemers om een beroep te doen op Mijn Bedrijf 2.0 is de continuïteit of de financiële gezond-heid van de organisatie. Daarnaast willen veel bedrijven groeien en ligt de motivatie voor de aanvraag in het verlengde van deze behoefte. Zo zijn veel organisaties op zoek naar meer of nieuwe klanten. Andere bedrijven willen nieuwe markten aanboren of hun marktpositie versterken. In het verlengde daarvan is er veel aandacht voor verbetering van de productiviteit, ontwikkeling van werknemers en het versterken van het innovatievermogen om tegemoet te komen aan de veranderende omgeving.

ImplementatietrajectenDe kennisleveranciers hebben de MKB-ondernemers geholpen bij:• ontwikkeling van nieuwe diensten• diagnose en oplossing van gesignaleerde vraagstukken.

Het karakter van de interventies laat zich het best omschrijven als: een eindje met de ondernemer meelopen om samen nieuwe perspectieven te ontwikkelen en actuele managementvraag- stukken op te lossen.

Opvallend was dat een fors deel van de implementatietrajecten een hogere investering vroeg dan het bedrag dat via een voucher beschikbaar was. De gemiddelde investering per traject (€ 5.700,-) lag € 1.700,- boven het voucherbedrag. In dat geval waren de ondernemers vaak bereid een deel van het traject uit eigen middelen te bekostigen.

Beoordeling van het adviestraject door de ondernemersDe meeste ondernemers uiten zich positief over het adviestraject.

Belangrijke opbrengsten zijn:• vergroting van de flexibiliteit van het personeel• meer zelfsturing van medewerkers• verbetering van de kwaliteit van het leiderschap• duidelijkere taakverdeling• betere communicatie• beter inspelen op veranderende markt• heroriëntatie doelstellingen• meer samenwerking met conculega’s en binnen de keten• aangepaste organisatiestrategieën• nieuwe producten of diensten• een verhoging van de winst.

Het is dan ook niet verassend dat de inbreng van de kennis-leveranciers in het algemeen positief beoordeeld is. >>

31

“Ik heb de deelname aan het project

Mijn Bedrijf als stimulerend en motive-

rend ervaren. Dat heeft vooral te ma-

ken met de enthousiaste verhalen van

de ondernemers die aan het project

hebben deelgenomen. Veel bedrijven

hebben door hun participatie in het

project een nieuwe impuls gekregen.

Zij zijn anders naar hun mensen gaan

kijken en hebben hun medewerkers

actief betrokken bij de innovatieac-

tiviteiten in het bedrijf. De onderne-

mers hebben dit als zeer nuttig voor

het bedrijf ervaren. Een deel van de

bedrijven heeft daardoor de impasse

van de economische recessie kunnen

doorbreken en veelbelovende nieuwe

activiteiten kunnen ontwikkelen.”

ROB GRÜNDEMANN, ONDERZOEKER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS TNO

32

Mijn Bedrijf 2.0 • De resultaten

>> Effecten van advisering op het innovatievermogenHet innovatievermogen van de deelnemende bedrijven is gemeten op vier aspecten: • organisatie: is een bedrijf organisatorisch in staat om flexibel

in te spelen op de veranderende eisen van de omgeving?• arbeid: is een bedrijf in staat medewerkers flexibel in te zetten?• markt: is een bedrijf in staat om producten en diensten te

verbeteren of te vernieuwen?• strategie: is een bedrijf in staat om te innoveren met anderen,

zoals klanten, leveranciers of concurrenten?

Ontwikkeling van het innovatievermogen

Op alle vier aspecten van het innovatievermogen is sprake van een positieve ontwikkeling zoals bovenstaand figuur laat zien. Het innovatievermogen van de bedrijven op de drie aspecten ‘organisatie’, ‘markt’ en ‘strategie’ is na het vouchertraject op een betekenisvolle wijze toegenomen. Hoewel ook het innovatievermo-gen op het aspect ‘arbeid’ toenam, is deze ontwikkeling beperkter en niet zonder meer generaliseerbaar (niet statistisch ‘significant’).

Effecten van advisering op sociale innovatieDe mate van sociale innovatie onder de deelnemende bedrijven is gemeten op vier aspecten, die zijn ontleend aan het WEA-onderzoek1 (Werkgevers Enquête Arbeid):• slimmer organiseren: organisatorische flexibiliteit• flexibel werken: ruimte voor individueel maatwerk• product-marktverbetering: zoeken van nieuwe markten en

klanten en verbeteren van bestaande producten en diensten• strategische oriëntatie: samenwerking met derden en in huis

halen van nieuwe kennis.

Op alle vier aspecten van sociale innovatie is sprake van een positieve ontwikkeling tijdens het project. Zie onderstaand figuur. De ontwikkeling op het aspect ‘flexibel werken’ is minder omvangrijk dan op de andere aspecten en kan door toevallige omstandighe-den veroorzaakt zijn.

BEDRIJFSINDICATOREN OMVANG EFFECT

Bedrijfsprestaties

innovatie van producten of diensten 66%

bedrijfskosten 28%

personeelskosten 29%

doorlooptijd 23%

levertijd 27%

service aan klanten 68%

arbeidsproductiviteit 60%

kwaliteit van producten en diensten 67%

tevredenheid van klanten 45%

omzet van het bedrijf 41%

winst van het bedrijf 41%

Bedrijfsdoelen

de flexibiliteit om strategisch in te spelen op veranderende omgevingseisen

65%

het vermogen om processen en werkwijzen te verbeteren of vernieuwen

87%

flexibiliteit bij personele inzet 49%

kwaliteit van het managen 76%

Ontwikkeling van sociale innovatie

ORGANISATIE

MARKT

ARBEIDSTRATEGIE

4,00

3,75

3,50

3,25

3,00

t0

t1

ORGANISATIE

MARKT

4,00

3,75

3,50

3,25

3,00ARBEIDSTRATEGIE

t0

t1

Effecten van interventies op bedrijfsprestaties en ­doelenDeelnemers aan Mijn Bedrijf 2.0 konden een voucher aanvragen voor de financiering van een interventie op het gebied van sociale innovatie. In de 1-meting is gevraagd naar het effect van deze in-terventie op de bedrijfsprestaties en de bedrijfsdoelen (zie tabel): zijn deze indicatoren sinds en door de interventie toe- of afgenomen?Ze hebben in het algemeen meer effect gehad op bedrijfsdoelen dan op bedrijfsprestaties. Vooral het vermogen om processen en werkwijzen te verbeteren of vernieuwen en de kwaliteit van het ma-nagen zijn als gevolg van de interventies aanzienlijk toegenomen.

33Onderzoek ‘Waarde en paradoxen van MKB­advisering’HU heeft zes MKB’ers en zes adviseurs die betrokken waren bij Mijn Bedrijf 2.0, geïnterviewd over de implementatietrajecten die zij samen doorlopen hebben. MKB’er en adviseur vormen geen vanzelfsprekende combinatie. MKB’ers gaan over het algemeen te rade bij accountants, banken of collega’s. De meeste adviseurs hebben vooral grotere bedrijven in hun klan-tenkring. Financiën spelen hierbij een belangrijke rol. Door het project zijn vele ondernemers en adviseurs voor het eerst met elkaar in aanraking gekomen en dat is goed bevallen.

Bevindingen uit het onderzoek van HU:• In de keuze voor een adviseur speelt vertrouwen een belang-

rijke rol. Er moet een ‘klik’ zijn.• Het is voor een ondernemer belangrijk dat een adviseur het

probleem op juiste wijze verwoordt en het bedrijf en de doel-stellingen begrijpt, “dat hij snapt waar we mee bezig zijn.”

• Ondernemers geven aan veel voordeel te hebben bij de structuur die een adviseur biedt. De gebruikte modellen wor-den als praktisch ervaren, mits ze een duidelijke toepassing hebben binnen de organisatie.

• Veel ondernemers zijn van plan om in de toekomst een adviseur in te huren. Om de kosten beheersbaar te houden, noemen ondernemers de mogelijkheid om samen met conculega’s een expert in te huren.

1 Het WEA-onderzoek wordt elke twee jaar uitgevoerd met een vragenlijst onder 5000 Nederlandse bedrijven en instellingen. Het onderzoek geeft een beeld van de stand van zaken op het gebied van arbeid.

Onderzoek ‘Succesformule van het MKB’Twynstra Gudde heeft een onderzoek verricht naar best practices voor de implementatie van strategieën voor sociale innovatie in het MKB. De onderzoeksdata zijn verzameld tijdens gesprek-ken met een tiental MKB’ers. Het onderzoek is gebaseerd op de High Commitment, High Performance-theorie van Michael Beer (2009). Het onderzoek leverde tien kenmerken op van sociaal-innovatieve midden- en kleinbedrijven: 1 de werkelijke behoefte van de klant staat centraal 2 een goed uitlegbare strategie zonder dwingende focus 3 betrokken medewerkers staan aan de basis van succes 4 alle medewerkers kennen hun bijdrage 5 klanten zijn partners 6 de ondernemer is een inspirerend boegbeeld 7 sturing op basis van vertrouwen en resultaat 8 een platte structuur met verantwoordelijkheden

laag in de organisatie 9 actueel inzicht in de prestaties van de organisatie 10 een open familiecultuur.

Dat geldt ook voor de flexibiliteit om strategisch in te spelen op veranderende omgevingseisen. Het doel van het bedrijf om de flexibiliteit van het personeel te verhogen is fors toegenomen, maar niet in diezelfde omvang. De sterkst beïnvloede bedrijfspres-taties zijn: service aan klanten, kwaliteit van producten en diensten, en innovatie van producten en diensten. De interventies hebben minder effect gehad op de doorlooptijd, de levertijd en de be-drijfskosten.

Mijn Bedrijf 2.0 is een voorbeeld voor

Onder nemend Samenwerken Over Grenzen

Heen.

Samenwerken binnen organisaties, dat kennen we en dat kun-nen we natuurlijk goed. We weten ook waarom het vaak werkt, maar soms ook niet. Binnen organisaties gaat het goed als organisa torische regelkringen rond werk- en besluitvormingspro-cessen kort, gesloten en geïntegreerd zijn; dan weten we snel welke hande lingen/interventies welke resultaten opleveren en hoe die resultaten zich verhouden tot andere, ook belangrijke resultaten.

Maar als verschillende organisaties gaan samenwerken, dan zijn die regelkringen open, lang en versnipperd. Elke organisatie brengt eigen doelen, middelen en routines in, en dat botst. Er begint dan een langdurig en moeizaam proces waarin partijen verwachtingen en gedragingen onderling afstemmen; als het goed is, gaat dat steeds beter, zodat er vertrouwen ontstaat. Dit hebben we zien gebeuren binnen Mijn Bedrijf 2.0.

Mijn Bedrijf 2.0 heeft TNO geholpen beter te worden in Onder-nemend Samenwerken Over Grenzen Heen (OSOGH). Dit is niet alleen voor deze samenwerking waardevol, maar vooral ook omdat OSOGH steeds meer voorkomt. Het succesvolle Brain-port Eindhoven is een mooi voorbeeld: hier breiden samen-werkende toeleveranciers en afnemers het domein waarop ze samenwerken, steeds verder uit. Zo werken ze sinds kort samen om de schaarste aan technisch personeel te lijf te gaan, ook met onderwijs instellingen.

Ook veel MKB-ondernemers die betrokken zijn geraakt bij Mijn Bedrijf 2.0, hebben de waarde van OSOGH leren kennen. In plaats van ten onder te gaan aan een gebrek aan orders en werk (en zelfvertrouwen), hebben ze elkaar opgezocht, van el-kaar geleerd en samen actie ondernomen. Ondernemers en hun medewerkers en ondernemers onderling. Er is vertrouwen ontstaan in elkaars kunnen.

Het mooie van OSOGH is dat het nooit een geoliede machine zal worden en dat de kwaliteit van de dialoog tussen partners bepalend blijft voor het succes. Niet alleen over de grenzen, ook bínnen onze organisaties kunnen we hier nog veel van leren (zoals we allemaal stiekem maar al te goed weten)!

prof. dr. ir. Paulien BongersInnovatiedirecteur Arbeid TNOFebruari 2013

OSOGH

COLUMN

34

Mainstreaming: verankering van nieuwe kennis en inzichtenMainstreamen is het verspreiden en verankeren van nieuwe kennis en inzichten over innovaties bij alle

relevante partijen. Voor het MKB betekent dit: verankeren in de reguliere activiteiten en het reguliere

beleid. Mainstreaming betekent dus dat succesvolle innovaties écht gaan werken en iedereen in een

bedrijf daar als vanzelfsprekend mee omgaat: ‘zo doen we dat hier’.

In het bedrijf ‘passen’Voor invoering van sociale innovatie is het belangrijk dat innovatie echt in het bedrijf ‘past’ op een of meer thema’s van sociale in-novatie (organisatie, arbeid, strategie en markt). Daarna volgt de laatste stap van mainstreaming: het toepassen van de nieuwe kennis in de organisatie waarbij iedereen de innovatie als een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering gaat zien.

Kennis laten werkenOm kennis over sociale innovatie te laten werken in een bedrijf is het belangrijk om de volgende vragen te beantwoorden:• Heeft de innovatie zich in de praktijk bewezen, bijvoorbeeld in

een gelijkwaardig bedrijf (dus ook: bij de concurrent) of in een andere sector?

• Wat waren de resultaten? • Welke valkuilen moesten omzeild worden en wat waren bevorde-

rende factoren?

Medewerkers betrekkenHet is cruciaal voor het slagen van innovatie dat de ondernemer zijn medewerkers betrekt bij het laten ‘landen’ van de innovatie in het bedrijf. Het draait om kennisoverdracht en bewustwording bij de medewerkers. Sociaal innoveren betekent namelijk ook samen ondernemen met de medewerkers. Dat leidt tot een grotere be-trokkenheid en inzet van iedereen en zorgt ervoor dat maatregelen beter kunnen worden ingevoerd.

Goede praktijken van slimmer werkenGoede ervaringen zijn in Mijn Bedrijf 2.0 verspreid via buren-bijeenkomsten. Voor deze bijeenkomsten nodigden onder-nemers zelf vier tot zes bedrijven uit hun directe omgeving uit (de ‘buren’) om ze op een informele wijze te vertellen wat zij met de deelname aan Mijn Bedrijf 2.0 bereikt hadden. Met als doel: andere ondernemers stimuleren om met sociale innovatie aan de slag te gaan. De ver halen van de acht geselecteerde bedrijven zijn terug te lezen in Slimmer werken in het MKB, 8 voorbeelden van goede praktijken in de provincie Utrecht. Deze uitgave is gratis te downloaden via de website www.kennisbanksocialeinnovatie.nl.

Bottom up­benadering bedrijvenOm het MKB zo goed mogelijk te bedienen, hebben onder-zoekers en adviseurs bedrijven opgezocht. Niet met de intentie kennis te spuien, maar om te horen waaraan ondernemers behoefte hadden en dat samen op te pakken. Met andere woorden: geen top down- maar een bottom up-benadering. In overleg met bedrijven en medewerkers wordt duidelijk waar werkelijk behoefte aan is en hoe het bedrijf beter kan gaan functio neren en op een hoger sociaal niveau kan opereren.

35

Mainstreaming: verankering van nieuwe kennis en inzichten

Betrokkenheid van medewerkersOndernemers kunnen een veilige omgeving creëren waarin medewerkers zich durven te uiten door het gesprek met hen aan te gaan en te blijven luisteren, ook naar medewerkers die normaal gesproken minder van zich laten horen. Gezamenlijke kernwaarden dragen bij aan consistent gedrag dat binnen en buiten de organisatie wordt uitgedragen. In twee van de acht ‘goede praktijken’ van Mijn Bedrijf 2.0 hebben deze aspecten aan-dacht gekregen en hebben ze bijgedragen aan een grotere betrokken-heid van de medewerkers en de bereidheid om snel te anticiperen op veranderingen in de omgeving van het bedrijf.

Kennis van binnen naar buitenOndernemers in het midden- en kleinbedrijf staan bekend als harde werkers. Ze steken veel tijd in het reilen en zeilen van hun bedrijven. Deelname aan Mijn Bedrijf 2.0-activiteiten komt bovenop de uren die zij al draaien. Het was dan ook niet makkelijk om onder nemers bijeen te krijgen om ervaringen uit te wisselen. Tijdens de bijeenkomsten bleken vele MKB’ers lid van ondernemersverenigingen, business-to-businessclubs en andere netwerken. Ook daar deelden zij hun ervaringen op het gebied van sociale innovatie. Dat was precies wat Mijn Bedrijf 2.0 wilde bereiken: opgedane kennis en ervaringen verspreiden buiten het project, zodat zo veel mogelijk ondernemers in de regio Utrecht bekend raken met het nut en de noodzaak van sociale innovatie.

Mainstreaming in Mijn Bedrijf 2.0FASE 1: een projectinfrastructuur ontwikkelen voor de koppeling van wetenschappelijke en praktische kennis. Mijn Bedrijf 2.0: de sociale innovatiescan bracht in beeld welke kennis ondernemers nodig hebben om sociaal te innoveren. De adviseur bracht een advies uit aan de ondernemer.

FASE 2: kennis verzamelen om de gesignaleerde ontwikkelpunten op te pakken. Mijn Bedrijf 2.0: dankzij de deelname aan de ken-nisactiviteiten van Mijn Bedrijf 2.0 (zoals masterclasses, workshops, seminars en diners pensant) ontstond een lerend netwerk van ruim 300 ondernemers in de regio. Het inschakelen van een ken-nisleverancier voor de invoering van adviezen was hierin van groot belang.

FASE 3: goede én slechte praktijken van sociale innovatie delen met collega-ondernemers. Mijn Bedrijf 2.0: mainstreaming houdt ook in dat valkuilen en knelpunten gedeeld worden die de toepas-sing van nieuwe kennis of werkwijzen belemmeren. Dit om het op-lossen van knelpunten te bevorderen en herhaling van negatieve ervaringen in de toekomst te voorkomen.

Tips van ondernemers over sociale innovatie• Organisatie

- Zorg voor openheid: een slimme werkgever is transparant in wat hij doet. - Geef je medewerkers de ruimte om zelf bij te dragen aan het verbeteren van de organisatie. Het vertrouwen in medewerkers leidt tot grotere verantwoordelijkheid en betrokkenheid en tot meer initiatieven.

• Arbeid - Werk bij het introduceren van een goede praktijk direct samen met je medewerkers. Werkgever en werknemers formuleren samen uitdagende, realistische doelen, zodat iedereen zich betrokken inzet om die gestelde doelen te realiseren. - Fouten maken mag, mits iedereen er lering uit trekt.

• Strategie Zoek ook samenwerking buiten het bedrijf. Klanten, leveranciers, kennisinstellingen, concurrenten: overal is kennis aanwezig die leidt tot verbetering en vernieuwing.

• Markt Schakel bij het ontwikkelen van nieuwe producten of diensten klanten in. Zij kijken vanuit een ander perspectief naar het bedrijf en weten precies te formuleren wat zij nodig hebben.

Tips van ondernemers over de invoering:• Neem de tijd. Wie denkt dat een goede praktijk om slimmer te

werken van de ene op de andere dag in het bedrijf kan worden ingevoerd en dat ‘alles’ daarna beter draait, komt bedrogen uit.

• Neem kleine stappen: het roer kan en hoeft echt niet op alle fronten direct om. Door kleine stappen te nemen hou je over-zicht.

• Denk buiten de gebaande paden. Een voorbeeld uit Mijn Bedrijf 2.0: een ondernemer op een middelgroot bedrijventerrein had een ruime kamer leegstaan. Aangezien er geen postkantoor in de omgeving was, richtte hij in de kamer met TNT Post een post-agentschap in. Alle bedrijven in de buurt komen nu bij hem langs en kloppen ook voor zijn oorspronkelijke dienstverlening (drukwerk) aan.

36

WANNEER 9 november 2009 - 31 oktober 2012

WAAR bij ondernemers, Syntens, HU en andere locaties

in de provincie Utrecht

VOOR WIE ondernemers van midden- en kleinbedrijven uit

de provincie Utrecht en voor het kennisnetwerk van Mijn Bedrijf 2.0

Door wie Syntens, HU, TNO en TFI met medewerking van

vele partners uit het kennisnetwerk

WAT startbijeenkomsten, branchebijeenkomsten een-

malige en terugkerende workshops, leren-van- elkaarkringen, masterclasses, Slimmer Werken Cafés, diners pensants, burenbijeenkomsten, bijeenkomst goede praktijken, netwerkbijeenkomsten

HOEVEEL voor ondernemers: 91 bijeenkomsten

voor kennisnetwerk: 15 bijeenkomsten

WAAROM bekendheid geven aan het project, ondernemers

werven, onder nemers informeren over het thema sociale innovatie, verdieping van kennis over sub-thema’s van sociale innovatie bij ondernemers, kennis en ervaringen delen en verspreiden, samen-werkingsverbanden en ondernemersnetwerken faciliteren en ondersteunen

HOE een gericht aanbod met open inschrijving,

op aanvraag van ondernemers, binnen samen-werkingsverbanden, op uitnodiging van een ondernemer of adviseur

Bijeenkomsten

37

38

Een belangrijk projectresultaat van Mijn Bedrijf 2.0 is het delen en verspreiden

van kennis over sociale innovatie in het MKB. Door de grote hoeveelheid bij­

eenkomsten gedurende bijna drie jaar is sociale innovatie een bekend en ge­

waardeerd begrip geworden voor ondernemers, overheden en kennisinstituten.

Moesten we eind 2009 bij de start van Mijn Bedrijf 2.0 aan iedereen uitleggen

wat sociale innovatie betekent, tijdens Innovation Day in oktober 2012 werd so­

ciale innovatie alom herkend als belangrijke motor van innovatie in het MKB (zie

www.youtube.com/mijnbedrijf20).

Kennis delen en verspreiden viabijeenkomsten

Uit de veelheid aan bijeenkomsten is een negental hoogtepunten

beschreven uit de afgelopen 3 jaar.

39KICK-OFF: SLIMMER WERKEN WERKT

Op 1 december 2009 werd Mijn Bedrijf 2.0 gelanceerd als regionaal project, tegelijk met de landelijke MKB Krachtcentrale. Beide projecten richtten zich op sociale innovatie in het MKB om daarmee de productiviteit en het rendement van het MKB te verhogen. Na de opening en talkshow met de projectleiders van Mijn Bedrijf 2.0 en de MKB Krachtcentrale gingen acht parallelle workshops van start waarin deelnemers en experts van elkaar konden leren. De thema’s waren onder andere participatief management, samenwerking 2.0 en lean manufacturing. Bekijk het videobericht van toenmalig minister van der Hoeven: www.youtu.be/P3kdW53kMVo.

CONFERENTIE NIEUW WERK BINNENHALEN In 2010 vonden tien bijeenkomsten plaats om ondernemers te enthousiasmeren voor deelname aan Mijn Bedrijf 2.0. Een van die bijeenkomsten was de conferentie Nieuw werk binnenhalen. Deze bijeenkomst speelde in op de problematiek van de economische crisis en de behoefte van het MKB aan kennis over acquisitie. Enkele belangrijke conclusies van deze bijeenkomst: “Acquisitie is een state of mind waar je als ondernemer altijd in moet zitten”; “Luisteren naar je klanten en samen met je klanten diensten ontwikkelen is ook slimmer werken.” De ruim tachtig deelnemers konden twee van de vier workshops volgen: 1. Maak beloftes waar2. Zakelijk flirten3. Marketing 2.04. De kracht van netwerken

40

EXPEDITIE OPVOLGING: VERDIEPENDE

WORKSHOPS Het proces van opvolging binnen een familiebedrijf is vaak

in allerlei opzichten ingewikkeld. Het overdragen van de leiding van de onderneming en het verkrijgen van het eigendom en de zeggenschap; het gaat allemaal niet vanzelf. In een serie bijeenkomsten kregen ondernemers ondersteuning bij hun zoektocht naar opvolging.

MIJN PROCESSEN 2.0: LEREN-VAN-ELKAARKRINGEen groep van acht ondernemers ging bij elkaar op bedrijfsbezoek en doorliep een programma waarin experts kennis overdroegen en vraagstukken van ondernemers behandelden. Ondernemers keken bij elkaar in de keuken en wilden graag van elkaar leren, wat vaak onverwachte en innovatieve ideeën opleverde. Dit is een voorbeeld van ‘leren-van-elkaarkringen’. Mijn Processen 2.0 was zo geslaagd dat de deelnemers hebben besloten om buiten het project door te gaan in Mijn Processen 3.0, met sociaal ondernemerschap als doel.

DE ONDERNEMENDE COMMISSARIS: VIJF MASTERCLASSESIn samenwerking met MkbHub is deze serie masterclasses twee keer aangeboden aan ervaren onder-nemers die andere ondernemers zouden willen ondersteunen met ondernemen of die overwegen een Raad van Commissarissen of Raad van Advies in te stellen. Ondernemers volgen een minileergang over goed bestuur waarin ze leren de rol van commissaris in het MKB professioneel te vervullen. Zij worden bovendien in contact gebracht met jonge ondernemers met bestuursvragen, zodat beide groepen met de rol van commissaris kunnen oefenen. De masterclasses bleken een succes en worden nu frequent door MkbHub georganiseerd.

SLIMMER WERKEN CAFÉSIn de Slimmer Werken Cafés gingen ondernemers op bezoek bij een andere ondernemer. Daar bespraken ze, onder het genot van een borrel, een mooi voorbeeld uit de praktijk van dat bedrijf. Er kwamen thema’s aan de orde als duurzaamheid, duurzame inzetbaarheid van personeel, strategie en social media. Deze informele vorm bleek aan te slaan; we zagen ondernemers terugkomen. Ook ondernemers die aan andere workshopvormen hadden deelgenomen, konden we hier meer en meer begroeten. Impressies van de cafés:• over social media door Martijn Aslander:

www.youtu.be/Mal-cylMqIE• over duurzame inzetbaarheid:

www.youtu.be/eIEk39wYVyU.

BURENBIJEENKOMSTENMijn Bedrijf 2.0 maakte eind 2011 een selectie van opvallend goede praktijkvoorbeelden van slimmer werken uit de vele deelnemers van Mijn Bedrijf 2.0. De gekozen bedrijven organiseerden een burenbij-eenkomst, een informele bijeenkomst waarvoor ze een aantal ondernemers uit hun eigen netwerk uitnodigden.

TIPS• Dynamische programmering met veel onder-

delen waarin deelnemers van elkaar kunnen leren, slaan goed aan.

• Bied concrete onderwerpen aan waaruit duidelijk blijkt wat een deelnemer kan halen.

• Creëer een hechter verband tussen onder-nemers in de vorm van een samenwerking; hierdoor intensiveert het leer- en innovatie-vermogen van de groep.

• Combineer kennisaanbod met uitwisseling van ervaringen.

• Activiteiten die starten na ‘primetime’ (vanaf 16.00 uur) en een netwerkkarakter hebben, lokken meer ondernemers.

41

“Mijn Bedrijf 2.0 was voor mij een leer-

school; ik heb veel inzichten opgedaan

die niet in twee zinnen zijn samen te

vatten. Ik heb genoten van het samen-

werken met personen uit verschillende

werelden, zoals de onderwijswereld,

de commerciële advieswereld en on-

derzoeksinstellingen. Een belangrijk

inzicht voor mij is dat het belangrijk

is om expliciet te maken waarom een

ieder meedoet en waar ieders kracht

ligt, zowel van de partijen als de per-

sonen. Dan wordt samenwerken echt

‘samen werken’ en doelen bereiken.

Ik vergelijk het project vaak met een

stoomtrein. In het begin kostte het

veel energie en aandacht om de boel

op gang te krijgen, maar daarna was

het niet meer te stoppen. Soms voelde

het wel eens alsof we moesten stop-

pen, terwijl we nog lang niet klaar wa-

ren. Mijn les voor een volgende keer

is: vertrouw erop dat de energie en

aandacht resultaat zullen opleveren,

maar dat het bij iets nieuws soms even

duurt.”

MONIEK BERENDE, PROJECTLEIDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS SYNTENS

42

“Van het project heb ik geleerd dat het

uitwisselen van informatie, ervaringen,

ideeën én pijn punten op het gebied

van personeel, arbeid, klant en organi-

satie tussen de deelnemende bedrijven

een zeer krachtig element is. Hierdoor

is nieuwe kennis ontstaan waarmee

veel onder nemers hun bedrijf een stap

voorwaarts hebben gebracht. Onder-

nemen doe je niet alleen. Dat doe

je met je medewerkers, je klanten, je

collega’s en je concurrenten (en met

een steuntje in de rug van Mijn Bedrijf

2.0). Zo til je je bedrijf en allen die daar-

bij betrokken zijn, op een hoger plan.

Dat gaat met vallen en opstaan, maar

het succes blijkt.”

MONIQUE VAN BLIJSWIJK,

PROJECTLEIDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS TNO

43

Bijvoorbeeld bedrijven in de buurt, samenwerkings-partners of klanten. Er vonden vier burenbijeen komsten plaats, bij Dirict in Utrecht, De Greef Coatings in Breukelen, Friedeberg Consultancy in Utrecht en bij ZuidamUithof Drukkerijen in Houten. Hier werd een breder publiek van ondernemers geïnformeerd en geïnspireerd door de ondernemer zelf die met slimmer werken succes in zijn bedrijf had geboekt.

REGIONALE BIJEENKOMST

SLIMMER WERKEN IN HET MKBOp 22 mei 2012 zette Remco van Lunteren, gedeputeerde mobiliteit, economie en financiën van de provincie Utrecht, acht ondernemers uit de regio Utrecht in het zonnetje op de Hogeschool Utrecht. Dit deed hij omdat de ondernemers in deze economisch lastige tijd met succes hebben geïnvesteerd in slimmer werken. Via een Lagerhuisdebat gingen ondernemers, bestuurders, adviseurs en onderzoekers met elkaar in discussie over een aantal prikkelende stellingen:• De beste vakman is de baas• Productontwikkeling doe je met je concurrenten• Sociale innovatie kost niksDe bijeenkomst had als doel om meer ondernemers aan te zetten tot slimmer werken en daarmee duurzame economische groei van het MKB in de regio Utrecht te realiseren.Tijdens de bijeenkomst werd het eerste exemplaar van de uitgave Slimmer werken in het MKB uitgereikt, zie www.mijnbedrijf20.nl/goedepraktijken.

INNOVATION DAYDe afronding van Mijn Bedrijf 2.0 vond plaats tijdens Innovation Day 2012 in Utrecht. Deze dag was een initiatief van de TFI, die daarmee zo veel mogelijk ondernemers uit de regio bij elkaar wilde brengen en zo het innovatievermogen en innovatieprojecten wilde bundelen. Dat is meer dan gelukt! Ruim achthonderd deelnemers bezochten deze dag, en zestig ondernemers namen deel aan de workshops van Mijn Bedrijf 2.0: Morgen al meer winst in uw bedrijf! Hoe?In deze workshops lichtten twee bedrijven hun ervaringen met sociale innovatie toe: 1. Ad Tummers van Beixo – ontwerp, distributie, verkoop fietsen: www.youtu.be/V3alJ8rv0Wc2. Teunis van der Pol van Polinfra – aannemersbedrijf: www.youtu.be/TvAUjTO9nGU

Vervolgens gingen de aanwezigen met elkaar in discussie aan de hand van stellingen als:• Ons product staat centraal• Productontwikkeling doe je met je concurrent• Mijn medewerkers doppen hun eigen boontjes

Een inspirerende dag waarop het belang van sociale innovatie ruimschoots voor het voetlicht kwam. Tijdens de workshops, maar ook tijdens plenaire sessies waarin ondernemers over hun bedrijf vertelden.

GELEERD• Het project startte toen de crisis een aantal maan-

den aan de gang was. Niet alle onderwerpen van sociale innovatie sloten daarop aan. Daarbij hoor-den we dat ondernemers vooral bezig waren met overleven en daardoor weinig tijd hadden om bijeenkomsten te bezoeken.

• Focus op doelgroep ondernemers houden. Veel zelfstandig adviseurs en beleidsmedewerkers komen af op de aangeboden bijeenkomsten om hun kennis en netwerk uit te bouwen. Terwijl ondernemers vooral onderling kennis en ervaring willen uitwisselen.

• Rekening houden met een lange aanlooptijd voordat het project enige bekendheid heeft en deelnemers trekt.

44

DATUM BIJEENKOMST ORGANISATOR AANTAL

DEELNEMERS

2009

09-11-09 Kick-off met adviseurs HU 30

01-12-09 Kick-off Mijn Bedrijf 2.0 - Slimmer Werken Werkt, met onder meer diverse workshops

Syntens 160

DATUM BIJEENKOMST ORGANISATOR AANTAL

DEELNEMERS

2010

13-04-10 Informatie- en inspiratiebijeenkomst voor zelfstandige apothekers Geluksfabriek 6

27-05-10 Congres Nieuw werk binnenhalen! HU 82

03-06-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 31

10-06-10 Van grafische naar creatieve industrie Twynstra Gudde/The Bridge 12

17-06-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 27

17-06-10 Succes voor MKB met internet en sociale media HU 5

13-11-21 Landelijke netwerkbijeenkomst sociale innovatie Amersfoort NCSI 25

01-07-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 24

13-09-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 22

27-09-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 24

11-10-10 Masterclass sociale innovatie in het MKB HU 22

16-09-10 Informatiebijeenkomst Mijn Processen 2.0 Syntens 10

23-09-10 Jaarconferentie Mijn Bedrijf 2.0 Syntens 140

28-10-10 Lean manufacturing 2.0 Syntens 15

12-11-10 Innoveer je businessmodel Syntens 12

25-11-10 Lean manufacturing 2.0 Syntens 14

29-11-10 Slimmer samenwerken Syntens 12

06-12-10 Webinar EZ EZ 30

13-12-10 Slimmer samenwerken Syntens 10

Overzicht bijeenkomsten van Mijn Bedrijf 2.0 voor ondernemers en projectpartners

45

DATUM BIJEENKOMST ORGANISATOR AANTAL

DEELNEMERS

2011

20-01-11 Meer rendement van marketing HU 6

21-01-11 Landelijke netwerkbijeenkomst sociale innovatie Leeuwarden NCSI 25

03-02-11 Jouw leiderschap onder de loep HU 5

10-02-11 Meer rendement van marketing HU 6

17-02-11 Jouw leiderschap onder de loep HU 5

01-03-11 Een flexibel bedrijf, flexibele mensen Syntens 10

02-03-11 Dromen realiseren door het stellen van de juiste vragen Syntens 6

03-03-11 Meer rendement van marketing HU 7

03-03-11 Jouw leiderschap onder de loep HU 5

22-03-11 Een flexibel bedrijf, flexibele mensen Syntens 10

31-03-11 Jouw leiderschap onder de loep HU 5

01-04-11 Mijn Processen 2.0 Syntens 8

01-04-11 Expeditie opvolging Syntens 15

12-04-11 Een flexibel bedrijf, flexibele mensen Syntens 9

13-04-11 Slimmer Werken Café bij Rever Interieurprojecten HU 11

19-04-11 Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn bedrijf doordraait als ik er niet ben? Syntens 8

11-05-11 Fitness kick-off HU 32

17-05-11 Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn bedrijf doordraait als ik er niet ben? Syntens 8

31-05-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 26

07-06-11 Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn bedrijf doordraait als ik er niet ben? Syntens 8

14-06-11 Kosten en baten van zorginnovaties syntens

23-06-11 Slimmer Werken Café ZuidamUithof, thema duurzaamheid HU 8

01-07-11 Bijeenkomst sociaal duurzaam HU 3

05-07-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 28

23-08-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 24

25-08-11 Slimmer werkende ondernemers bij Jaaropening Hogeschool Utrecht HU

14-09-11 Flexibel werken in de gezondheidszorg Syntens

20-09-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 16

24-09-11 Landelijke netwerkbijeenkomst sociale innovatie Eindhoven NCSI 20

27-09-11 Innoveer jouw business Syntens 9

28-09-11 Mijn Bedrijf 2.0 tijdens het TFI Jaarevent 2011

29-09-11 Bijeenkomst sociaal duurzaam HU 2

12-10-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 22

25-10-11 Innoveer jouw business Syntens 9

26-10-11 Diner pensant met ondernemers HU 6

03-11-11 Slimmer Werken Café bij Bilderberg HU 23

07-11-11 Burenbijeenkomst TNO 8

08-11-11 Destination Innovation participatieteam NCSI

15-11-11 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 19

15-11-11 Innoveer jouw business Syntens 9

16-11-11 Burenbijeenkomst TNO 8

21-11-11 Burenbijeenkomst TNO 10

08-12-11 Diner pensant met ondernemers HU 4

09-12-11 Burenbijeenkomst TNO 8

20-12-11 Fitness workshop Bewegen bij Obesitas en Diabetes HU 8

21-12-11 Fitness workshop Bewegen bij Obesitas en Diabetes HU 19

Overzicht bijeenkomsten van Mijn Bedrijf 2.0 voor ondernemers en projectpartners

46

DATUM BIJEENKOMST ORGANISATOR AANTAL

DEELNEMERS

2012

10-01-12 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 14

10-01-12 Innoveer jouw business Syntens 9

12-01-12 Slimmer werken door strategisch ondernemerschap Syntens 11

19-01-12 Slimmer Werken Café, Martijn Aslander HU 40

25-01-12 Landelijke netwerkbijeenkomst sociale innovatie Utrecht NCSI 30

25-01-12 MKB-innovatielab HU 12

15-02-12 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 18

01-03-12 Masterclass ondernemende commissaris 1 HU 12

01-03-12 Kick-off ICT-samenwerkingsverband Slimmere Sales HU 20

13-03-12 ICT: Six Steps Sales HU 20

15-03-12 Masterclass ondernemende commissaris 2 HU 12

20-03-12 ICT: Garantie op het halen van omzetdoelen HU 20

22-03-12 NCSI slotfestival, workshop Verbinding sociale innovatie regio's NCSI 25

27-03-12 ICT: De psychologie van de klant HU 20

29-03-12 Masterclass ondernemende commissaris 3 HU 12

maart Innovatielab presentaties HU

03-04-12 ICT: Commercial excellence HU 20

10-04-12 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 20

april Slimmer Werken Café, thema social media HU 12

april Afrondende bijeenkomsten innovatielab HU

10-4-12 ICT: Leiderschap onder de loep HU 20

april Start ASW-samenwerkingsverband (4 bijeenkomsten) HU 16

12-04-12 Masterclass ondernemende commissaris 4 HU 12

17-04-12 ICT: New business HU 20

24-04-12 ICT: Slimmer samenwerken via cocreatie HU 20

26-04-12 Masterclass ondernemende commissaris 5 HU 12

01-05-12 Start samenwerking gezondheidscentra (4 bijeenkomsten) HU 4

08-05-12 Bijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU 14

08-05-12 ICT: Lead generation HU 20

22-05-12 ICT: SPIN-selling HU 20

22-05-12 Bijeenkomst goede praktijken MKB met stakeholders TNO 60

05-06-12 ICT: Excellent accountmanagement HU 20

21-06-12 Slotbijeenkomst samenwerkende fitnesscentra HU/Fit!vak 180

03-07-12 Slotbijeenkomst Slimmere Sales in de ICT HU/Skillcity 25

10-07-12 Start Sociale innovatie in de bouw (4 bijeenkomsten) HU 10

25-09-12 Landelijke netwerkbijeenkomst sociale innovatie Maastricht NSIR 25

06-11-12 Afscheidsrede Paul Breman: Naar een sociaal innovatief MKB HU 50

30-08-12 Start tweede serie van 5 masterclasses ondernemende commissaris in het MKB

HU 15

31-10-12 Slotcongres Utrecht Innovation Day (2 workshops Mijn Bedrijf 2.0) TFI 60

47

“Wat mij enorm heeft gemotiveerd, is

het meemaken van ondernemers die

het aandurven om in deze ingewikkel-

de tijden, bij economische teruggang,

een pas op de plaats te maken en met

visie en creativiteit nieuwe dingen te

proberen met hun mensen. Onder-

nemers die vanuit vertrouwen durven

blijven werken: geen blind, maar slim

vertrouwen. Wat ik ook heb geleerd

in dit project, of wat ik heb ‘heront-

dekt’, is dat mensen — dus ook onder-

nemers — pas echt komen en leren als

het gezellig wordt; als je elkaar kent,

als er een band en een soort vertrou-

wen ontstaat. Of in moderne taal: als

er sprake is van een community. Uit-

eindelijk zorgde deze menselijke maat

ervoor dat het project steeds beter

ging lopen naarmate het vorderde. Als

een trein die bijna niet te stoppen is!”

EVA HIJMANS, PROJECTLEIDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS HU

48

WAT - zes samenwerkingsverbanden tussen

bedrijven en kennisleveranciers - een kennisinfrastructuur tussen consortium-

partners, regionale bestuur lijke partners, adviseurs, kennisleveranciers, werkgevers- en werk nemersorganisaties, branche-organisaties

WANNEER gedurende de looptijd van het project

WAAROM door structurele samenwerking tussen

bedrijven, kennisleveranciers en onderzoeksin-stellingen wordt het innovatie vermogen van bedrijven versterkt en wordt de kennis-infrastructuur in de regio versterkt en geborgd

HOE bedrijven en kennisleveranciers werken

samen om kennis en ervaring te delen over specifieke aspecten van sociale innovatie; ieder samenwerkingsverband had een specifiek doel om met elkaar én in het eigen bedrijf aan te werken

Samenwerkings verbanden

49

Samenwerkings verbanden

50

14 fitnesscentra en branchevereniging Fit!vak

Slimmer werken in fitnesscentra

Welvaartsziektes als obesitas en diabetes liggen op de loer. Met behulp van Mijn Bedrijf 2.0 pakten veertien Fitnesscentra en de branchevereniging Fit!vak de handschoen op en starten een nieuwe dienst: het beweegprogramma. Doelgroep: mensen met overgewicht en een verhoogd gezondheidsrisico. Jan-Willem Lokerman fungeerde namens HU als projectleider van het Mijn Bedrijf 2.0-samenwerkingsverband. “HU had al eens eerder een project gedaan met fitnesscentra. Een deel van deze groep wilde graag met elkaar verder werken aan een nieuwe dienst voor een nieuwe doelgroep.” In 2011 startten veertien ondernemers het traject om zich te ontwikkelen tot een gecertificeerd FitVak! Preventiecentrum. In een serie van twaalf bijeenkomsten maakten de ondernemers en hun instructeurs uitgebreid kennis met de achtergronden van de nieuwe doelgroep, de voorwaarden voor een goede begeleiding en de implicaties van hun keuze voor deze nieuwe aanpak. Lokerman: “De deelnemers volgden de benodigde training en committeerden zich aan het opzetten van een pilotproject. Daarbij konden ze zich naar keuze laten begelei-den door een coach of een fitnessondernemer die al ervaring had opgedaan met de nieuwe doelgroep.”

Kennis en ervaring uitwisselenDe ondernemers wisselden ervaringen uit met elkaar over hun werkwijzen en hun benadering van de nieuwe doelgroep. De con-tacten met de eerstelijns gezondheidszorg zijn van groot belang. Huisartsen en fysiotherapeuten zijn de belangrijkste verwijzers van deze doelgroep naar fitness centra. De meeste fitness bedrijven staan ver af van de reguliere zorgaanbieders, dus daar valt nog veel te winnen.

UithoudingsvermogenDe eerste resultaten zijn veelbelovend, blijkt uit een presentatie tijdens een congres van brancheorganisatie FitVak! en HU in juni 2012. Hoewel de kilo’s er niet afvlogen bij de deelnemers aan het pilotproject, zagen ze wel een behoorlijke verbetering in hun uithoudingsvermogen en mentale gesteldheid. Diabetici hoefden soms nog maar de helft van hun medicijnen te gebruiken. Kees Broertjes, een van de deelnemende ondernemers, is dan ook enthousiast: “We kunnen nu al aantonen dat we bezuinigen op het ziektekostenpotje. Die resultaten moeten we laten zien aan de eerstelijns gezondheidszorg, verzekeraars en beleidsmakers. Dan kunnen we een punt maken en een plek verwerven binnen de preventieve zorg.”

Stevig in de marktNa een intensief traject van een jaar kreeg een aantal onderne-mers tijdens het congres het certificaat uitgereikt waarmee ze zich voortaan FitVak! Preventiecentrum mogen noemen. Hierdoor staan ze stevig in de markt. Fitnesscentra die deze innovatieslag om uiteenlopende redenen niet binnen een jaar konden maken, geven aan dat zij sterker onder druk staan van de toenemende concurrentie.

DoelDe Fit!vak Beweegrichtlijn imple-menteren in ieder centrum door gezamenlijke inspanning van de leiding en medewerkers, zodat het centrum mensen met een ver-hoogd risico op chronische aan-doeningen kan begeleiden.

Vorm• serie van 12 bijeenkomsten; in

het eerste deel werd een inhou-delijke thema behandeld (zoals netwerken met de eerstelijnszorg of proces innovatie), in het twee-de deel werd intervisie gepleegd

• slotcongres• individuele coaching van

fitnessondernemers

Bedrijven• Fit Vianen, Vianen• Piazza Sports, Houten• Sportcentrum Oudenrijn,

Vleuten-De Meern• Sportcentrum Body Fit,

Nieuwegein• Club Wellness Soesterberg,

Soesterberg• Centrum voor Bewegen - R&S,

Veenendaal• Broertjes Sport & Health, Zeist• De Mix Fitness Nieuwegein,

Nieuwegein• Achmea Health Center

Loosdrecht, Loosdrecht• Fit Professionals, Utrecht• Fit2Move, Amersfoort• Body Sports, Utrecht• Masy Sport & Spirit, Veenendaal• Newstyle Maarsen, Maarsen

Looptijdmei 2011 t/m juni 2012

Resultaat• kennis- en ervaringsuitwisseling

over de implementatie van de nieuwe dienstverlening tussen ondernemers en in het eigen fitnesscentrum

• professionalisering van een aantal fitnesscentra als preventie centrum

• gecertificeerde fitnessinstructeurs• netwerk met eerstelijns gezond-

heidszorg voor doorverwijzing naar preventiecentra

VervolgHet samenwerkingsverband heeft een website ontwikkeld voor fitness-ondernemers die hun bedrijf verder willen ontwikkelen tot een Preventie-centrum (preventiecentra.nl). De brancheorganisatie Fit!vak ontwikkelt verschillende activitei-ten om de ervaringen van het samenwerkings verband te delen met andere aangesloten fitness-ondernemers.

51

15 detaillisten aan de Amsterdamsestraatweg in Utrecht

Visie op de Amsterdamsestraatweg

De Amsterdamsestraatweg in Utrecht is ruim vijf kilometer lang, met zo’n drie kilometer aan winkels. In het verleden dreigde de Amsterdamsestraatweg een probleemstraat te worden met crimi naliteit, leegstand en een verschralend winkelaanbod. Mijn Bedrijf 2.0 hielp mee dit tij geleidelijk te keren

De gemeente Utrecht, de Universiteit van Utrecht en HU zijn betrokken bij plannen voor een nieuwe visie op de Amsterdamsestraatweg. Eric Griffioen is namens de gemeente als winkelstraatmanager aan de Amsterdamsestraatweg verbonden. “Participatie in Mijn Bedrijf 2.0, paste uitstekend in onze zoektocht naar manieren om meer onderlinge samenwerking en samenhang tussen de ondernemers tot stand te brengen.”

Nieuwe enthousiastelingenEen rechtstreekse benadering van tweehonderd ondernemers leverde vijftien enthousiastelingen op. “Het leuke is dat het een heel andere groep is dan de ondernemersvereniging”, volgens Griffioen. René Broekman van de gelijknamige zaak voor woninginrichting vat de knelpunten voor de straat samen: “Het verkeer is enorm toegenomen, wat minder gunstig is als je gezellig wilt winkelen. De familiewinkels zijn nog op de vingers van een hand te tellen en hebben plaatsgemaakt voor belwinkels en eendagsvliegen. Daar staat tegenover dat er de laatste jaren veel grootwinkelbedrijven bij zijn gekomen. Dat verrijkt het winkelaanbod. Parkeren blijft een probleem. Als gevolg daarvan hebben we meer een wijkfunctie dan een regiofunctie en dat is jammer.”

AanjaagfunctieHet doel van de deelname aan Mijn Bedrijf 2.0 was enerzijds een impuls te geven aan de straat door gezamenlijk te werken aan de toekomst, en anderzijds om individuele ondernemers te onder-steunen in de hoop dat dit een aanjaagfunctie zou hebben voor de andere ondernemers in de straat. Is dat gelukt? Ja, vindt René Broekman: “Het is misschien wel jammer dat er niet meer winkels meededen, maar wij hebben er veel aan gehad en een duidelijke stap naar voren gemaakt op de specifieke speerpunten van de straat.”

Facebook­paginaGerlach Velthoven, coach voor winkeliers en hun personeel, op het gebied van internet en sociale media: “We hebben onder-nemers geholpen met het opzetten van een Facebook-pagina en hopen dat er als volgende stap een Facebook-pagina voor de straat wordt opgezet. Dat kan nieuwe onderlinge contacten en samenwerkingsverbanden opleveren.” René Broekman is tevreden: “Gerlach heeft ons laten zien hoe we beter gevonden kunnen worden op internet en hoe we sociale media op een effectieve en behapbare manier kunnen inzetten.”

Een open gesprekMijn Bedrijf 2.0 organiseerde verschillende workshops en bijeen-komsten. Zo werd er gezamenlijk meegedacht over de op handen zijnde visie van de gemeente. Aan de hand van de uitkomsten van een marktonderzoek voerden ondernemers en gemeente een open gesprek over de toekomst van de straat. Griffioen: “De gemeente was erg enthousiast over de input van ondernemers en dat ondernemers vanaf het begin betrokken zijn bij de toekomst-visie van het winkelgebied.” De workshops waren interessant en leerzaam en brachten de winkeliers ook weer bij elkaar, vertelt Griffoen: “We hebben nu een stem in de nieuwe gemeentevisie én we hebben individuele ondernemers geholpen.”

14 fitnesscentra en branchevereniging Fit!vak

Doel• investeren in mensen en orga-

nisaties om via slimmer werken tot betere bedrijfsprestaties te komen

• een aangescherpte strategie voor de deelnemende bedrijven die tot stand komt dankzij een gezamenlijke inspanning van ondernemers en medewerkers, en aansluit op de behoeften en wensen van hun klanten en de toekomstvisie voor het gebied

Vorm• marktonderzoek onder bezoekers

van de Amsterdamsestraatweg en klanten van deelnemende bedrijven

• strategisch plan per winkel dat aansluit op de toekomstvisie voor de winkelstraat

• coaching van de deelnemers op het gebied van nieuwe media, klantenbinding, strate-gisch management, leiderschap, trends in de detailhandel

• onderlinge kennisuitwisseling en met elkaar meedenken

Bedrijven• Broekman Woninginrichting• Snel Tweewielers• Van Rumpt IJzerwaren -

Beveiliging• Goods4you, tweedehands

producten• Rafinas Hair & Beauty Shops• Tiger Team Uitzendbureau• AWB Computing• Dirk Witte muziek• Wasserette Cyberwash• Manazan Vastgoed• Bakkerij Neplenbroek• Grill Bar Pasa• Nostimo IJssalon• Albert Heijn / Konincks Retail• Café-restaurant Nejma

LooptijdFebruari 2012 t/m oktober 2012

Resultaat• input voor een toekomstvisie

voor de straat• een bedrijfsstrategie voor iedere

deelnemer• ondernemers gaan sociaal

innovatiever aan het werk

VervolgDe ondernemers gaan verder aan de slag met het implementeren van de resultaten uit het project. De gemeente Utrecht zal, in sa-menspraak met de ondernemers, een visie ontwikkelen voor de winkelstraat. De resultaten van het samen werkingsverband worden hiervoor als input gebruikt.

52

Sociale innovatie in de bouwsector

Dat de bouwsector geen koploper is op het vlak van sociale inno­vatie, is bekend. Toch worden ook aan bouwbedrijven steeds vaker eisen gesteld als klantgerichtheid, transparantie, ketensamenwerking en het doorbreken van het traditionele, hiërarchische hokjesdenken.

Verschillende middelgrote bouw­ en installatiebedrijven besloten zich samen te bezinnen op een nieuwe aanpak. “In de bouwsector worstelt men vooral nog met vragen als Hoe betrek je je mensen? en Hoe geef je daar leiding aan?”, vertelt Jan Straatman, interim-lector ‘Nieuwe Cultuur in de Bouwketen’ aan de Faculteit Natuur en Techniek van HU. Mijn Bedrijf 2.0 bood een be-staand initiatief rond sociale innovatie in de bouw een kans kennis en ervaring uit te wisselen op vele vlakken van sociale innovatie-Negen ondernemingen legden hun vouchergelden bij elkaar om een korte serie workshops te bekostigen, plus begeleiding op maat door een gespecialiseerd adviseur. Acht andere bedrijven van bui-ten de regio mochten vanaf de zijlijn meekijken en kennis delen. Thema begint te leven“We zitten vlak voor de bouwvak. Toch zijn hier straks zo’n 25 mensen die zich onder werktijd hebben vrijgemaakt”, vertelt Maurik Schoonbeek, financial controller bij aannemersbedrijf Oskam vlak voor de eerste workshop. “Dat is best veel. Daaraan zie je dat het thema echt begint te leven in de bouwwereld.” Schoonbeek is zelf al vanaf2011 betrokken bij Mijn Bedrijf 2.0. Het euvel in het MKB is: we zien wel dat het anders moet, maar wie gaat de kar trekken? Grote bouwbedrijven hebben daar een speciale afdeling voor. Bij ons moet het tussen de bedrijven door. Dan moet je precies weten waarvoor je het doet én iedereen meekrijgen. Dat lukt in het huidige samenwerkingsproject dus wel.”

KennisuitwisselingDe deelnemende bouwbedrijven gaan gezamenlijk op zoek naar “nieuwe ontwikkelingen op het vlak van procesoptimalisatie”, vertelt Straatman. “Dat doen we door kennisuitwisseling over verschillende thema’s, zoals leiderschap, ‘LEAN’ bouwen’ en Bouwwerk Informatie Modellen. In de bouwwereld heerst van oudsher een vechtcultuur: ‘jouw verlies is mijn winst’. Er is sociale innovatie nodig om naar een harmoniemodel toe te werken, met de focus op een gezamenlijk doel. Daar wordt uiteindelijk iedereen beter van.”

Aan de slagSchoonbeek ziet de workshops als een “aanloop tot een marathon”: “Naar aanleiding van de werksessies komen thema’s bovendrijven waar we zelf concreet mee aan de slag gaan. Daarvoor kunnen we de hulp inroepen van adviseur Feike Oosterhof, die de bouwsector van binnen en van buiten kent en ook een deel van de workshops verzorgt.” Voor zijn bedrijf heeft Schoonbeek al een eerste doel voor ogen: “Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als we in de tweede helft van dit jaar één of twee projecten volgens de LEAN-aanpak kunnen uitvoeren.”

Lange adem“Het doorvoeren van sociale innovatie is een kwestie van een lange adem adem”, zegt Straatman. “Dit is een begin: werken aan bewustwording en processen in gang zetten bij een kleine groep. HU kijkt nu naar een mogelijk vervolg, bijvoorbeeld een kennis-platform of een community of practice.” Schoonbeek vult hem aan: “De deelnemers zouden zélf het initiatief moeten nemen voor een vervolg. Als HU daarbij adviserend of faciliterend optreedt, is dat natuurlijk prettig. Maar de veranderingen moeten gedragen zijn door de bedrijven zelf.”

9 bouwbedrijven

Doel• omzet en rendement verhogen• meer samenwerken met part-

ners, kennis en technologie verwerven, innovatievermogen vergroten door organisatiebreed producten en diensten te vernieuwen en verbeteren

• faalkosten reduceren en processen efficiënter inrichten

• personeel optimaal inzetten en opleiden, nieuwe medewerkers werven

• een cultuurverandering teweeg-brengen bij zowel leidingge-venden als medewerkers (meer zelf sturing en eigen initiatief)

• leidinggeven verbeteren • inspelen op kansen en

behoeften in de markt

Vorm Bijeenkomsten over de volgende thema’s:• leidinggeven aan sociale

innovatie• verankeren van sociale innovatie

in de bedrijfsvoering • markt- en klantgerichtheid• samenwerking intern en extern

(in de keten en met conculega’s)• communicatie

Bedrijven• Deltatechniek Veenendaal,

Veenendaal• Technisch Bureau Koppes,

IJsselstein• Groen & Aldenkamp

Instal latie-technieken, Woerden• BLR-Bimon, Montfoort• Oskam-groep, Bunnik• Schreuder-Ruitenbeek,

Amersfoort• Van Ieperen Groep, IJsselstein• Van Bekkum Bouw onderneming,

Amersfoort• Van den Pol Electrotechniek,

Montfoort/Amersfoort

Looptijdapril 2012 t/m september 2012

Resultaat• procesoptimalisatie in individuele

bedrijven• meer samenwerking tussen

bouwbedrijven• focus op een gezamenlijk doel

VervolgEr wordt verder nagedacht over een kennisplatform en een com-munity of practice waar ervaringen en kennis gedeeld kunnen worden.

53

9 bouwbedrijven

“Ik heb een aantal dingen geleerd

van het project:

• dat het essentieel is vanaf dag één

het projectbeheer bij alle partners

goed in te richten conform de

(Europese) subsidieregels;

• dat het geweldig is om met elkaar

3,5 jaar lang het vertrouwen te heb-

ben dat ieder er voor gaat, in goede

en in slechte tijden;

• dat de verankering van zo’n groot

project bij je achterban van groot

belang is om het te laten slagen.

Dat betekent voor mijn eigen

werkgever − Hogeschool Utrecht −

verankering in het onderwijs.”

ASTRID BOLLAND, PROJECTMANAGER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS HU

54

10 bedrijven, 100 tweedejaars studenten Bedrijfskunde MER van HU, 5 organisatieadviseurs

Innovatielab voor ondernemers

De term ‘intelligente naïviteit’ lijkt op het eerste gezicht een tegen­stelling in zich te dragen. Toch is dat niet zo. Slimme mensen die ongehinderd door enige voorkennis met een frisse blik naar een probleem of uitdaging kijken, ontdekken vaak kansen die professio­nals met specialistische kennis niet (meer) zien. Vanuit die gedachte lanceerde HU onder de vlag van Mijn Bedrijf 2.0 het zogenoemde Innovatielab: tweedejaars studenten Bedrijfskunde MER (Manage­ment, Economie en Recht) bogen zich over een praktijkprobleem van Utrechtse ondernemers, op zoek naar een oplossing.

“Door met buitenstaanders over je bedrijfsvoering te praten, word je gedwongen er zelf goed naar te kijken en erover na te denken. Dat is op zich al een meerwaarde van dit project”, vindt Teunis van de Pol, bedrijfsleider bij aannemingsbedrijf Polinfra uit Achterberg en een van de tien deelnemende bedrijven. “Er zijn hier twee teams studenten over de vloer geweest, die we hebben rondgeleid, van informatiemateriaal hebben voorzien en hebben verteld over onze vraag. Wij waren op zoek naar innovatieve manieren om ons on-derscheidend te positioneren in een competitieve markt.”

Onder hoge drukEind maart 2012 vond het Innovatielab plaats. Onder begeleiding van externe organisatieadviseurs kregen de studenten drie dagen de tijd om met een veelbelovend, uitdagend en toch realistisch innovatieconcept te komen: een flinke kluif voor zo’n korte tijd. Pressure cooker heet deze aanpak; onder hoge druk komen vaak de creatiefste oplossingen tot stand. Tussentijds konden studenten telefonisch of per mail overleggen met de ondernemers. Op de laatste dag presenteerden ze hun voorstellen. “Een van de teams kwam met het idee om onderhoudscontracten in te voeren, zodat je na de oplevering van een project ook voorziet in het onderhoud ervan,” vertelt Van de Pol, “Geweldig, daar hadden wij zelf nog niet aan gedacht.”

Stageplek aangebodenMichael Makowski, docent aan HU en initiatiefnemer van het In-novatielab, signaleert dat de meeste ondernemers het project waardevol hebben gevonden. “De studenten zagen allemaal de meerwaarde van een real life-opdracht. Negen van de tien onder-nemers waren te spreken over de uitwerkingen van de studenten. Eén bedrijf heeft een student een stageplek aangeboden om de voorstellen van zijn team te implementeren. En er zijn blijvende contacten ontstaan tussen adviseurs en ondernemers.”

Creatief denkenMakowski heeft wel een paar verbeterpunten voor volgend jaar ge-noteerd: “We merkten dat ‘de frisse blik’ niet meteen verrassende resultaten opleverde. Creatief denken wordt tot dusverre weinig gestimuleerd in het onderwijs; daar wil ik volgend jaar echt ruimte voor gaan maken.” Van de Pol zou in elk geval graag aansluiten bij een tweede editie van het Innovatielab. “En ik zal het ook zeker aanraden aan collega-ondernemers.”

Doel• Met hulp van organisatiead-

viseurs buigen studenten zich over een praktijkprobleem van een ondernemer met als doel: bijdragen aan de innovatie van deelnemende bedrijven door real life te leren.

VormPressure cooker: de studenten hadden maar drie dagen de tijd om een oplossing te bedenken voor het probleem van de onder-nemer. Onder hoge druk komen vaak de creatiefste oplossingen tot stand. Per ondernemer werden twee studententeams ingezet die elk met een oplossing kwamen.

Bedrijven• Beixo, Urban Bike Concepts,

De Bilt• Tensio, Woerden/Montfoort• Ondernemers Resultaat, Zeist• Bouwbedrijf Van Zoelen, Utrecht• Polinfra, Achterberg• Youmeus, Doorn• Jonge Honden, Utrecht• Band op spanning, stichting

Groene Garage, Nieuwegein• Zalencentrum De Brink,

Oldebroek• Datad, Veenendaal

Looptijdjanuari t/m maart 2012

Resultaat• innovatiever werkende

onder nemers• competentieontwikkeling

onder studenten• blijvende contacten tussen

onder-nemers en organisatie-adviseurs

• een stageplaats voor een student

VervolgIn 2013 wordt weer een Innovatie- lab georganiseerd; ondernemers, studenten en organisatieadviseurs waren enthousiast.

55

3 gezondheidscentra, 1 apotheek en 2 fysiotherapeuten

Een andere kijk op gezondheidszorg

De gezondheidszorg in Nederland zit op de verkeerde weg, vinden ze bij Gezondheidscentrum De Roerdomp in Nieuwegein. Mijn Bedrijf 2.0 hielp een cultuuromslag in gang te zetten. “Dit initiatief kan de wereld van de gezondheidszorg volledig op z’n kop zetten.”

“We doen onze naam niet veel eer aan”, vindt Meijs. “We zijn een gezondheidscentrum, maar we zien de mensen eerder ongezonder en ongelukkiger worden.” Het enige wat de huidige gezondheids-zorg in de preventieve sfeer te bieden heeft, is voorlichting, con-stateert hij. “En die werkt onvoldoende. We moeten naar een vorm van gezondheidszorg, die uitgaat van een klant-leverancierrelatie. Dan is het zaak er achter te komen wat mensen nodig hebben om gezond te blijven. Dan kunnen we ze daarbij helpen, in plaats van wachten tot ze patiënt worden en ze vervolgens beter proberen te maken.”

Expertise van buitenafMeijs realiseerde zich dat hij bij die verandering expertise van buitenaf nodig had. Rutger IJntema van HU: “De vraag van het gezondheidscentrum is typisch sociale innovatie: hoe kan een gezondheidscentrum zodanig innoveren dat het aanbod op maat op tijd bij de klant komt om ziekte te voorkomen? Dan heb je het over gedragsverandering, over een cultuuromwenteling waarin iedereen mee moet.

Niet voor betaald“We hebben al een paar bijeenkomsten gehad, samen met onze medewerkers. Zij zien dat het anders moet, maar ik hoor ze ook zeggen over de nieuwe aanpak: ‘Daar worden we niet voor be-taald.’ Dan merk je dat het lastig is om buiten de gebaande paden te komen. Voor je het weet, zit je toch weer na te denken over een nieuwe cursus of folder.

Business en innovatie Mijn Bedrijf 2.0 maakte het mogelijk om na te denken over een andere aanpak, extern advies in te winnen en overleg met klanten op te zetten. IJntema: “We hebben uitgezocht wie een actieve rol wil spelen in de cultuuromslag. Daarvoor hebben we contact gezocht met de diabetesvereniging. Hieruit moet het zogeheten Gezondheidsplein voortkomen, dat op een sociaal innovatieve manier met gezondheidszorg omgaat.” Uiteindelijk moeten zowel de klant als het gezondheidscentrum er beter van worden, letterlijk en figuurlijk.

Deugdelijk verdienmodelAansluitend op deze eerste verkenning gaan studenten van de opleiding Management in de Zorg van HU in beeld brengen welke vragen en behoeften patiënten hebben. Vervolgens ontwikkelen ze daar passende producten of diensten voor, voorzien van een implementatieplan en een deugdelijk verdienmodel. “Fantastisch”, vindt Meijs. “Op deze manier zijn we op een business manier met innovatie bezig en kunnen we structureel aan de gang. Dit initiatief kan de wereld van de gezondheidszorg volledig op z’n kop zetten. Ik ben heel benieuwd hoe verzekeraars en gemeenten daarmee omgaan. Maar ik weet natuurlijk: mammoettankers hebben veel tijd nodig om van koers te veranderen.”

10 bedrijven, 100 tweedejaars studenten Bedrijfskunde MER van HU, 5 organisatieadviseurs

DoelHet gezondheidscentrum De Roerdomp en apotheek De Roer-domp gaan zich ontwikkelen tot een innovatieve organi satie, het Gezondheidsplein Midden Neder-land. Dat gebeurt door middel van co-creatie met hun klanten. Het Gezondheidsplein biedt een nieuwe vorm van gezondheidszorg waarin patiënten als klanten bena-derd worden en de nadruk ligt op gezond leven en het voorkomen van ziekte. Het aanbod zal uitge-breid worden met aansprekende preventie- en welzijnsprogramma’s.

Vorm• nadenken over een andere

aanpak: ‘klanten’ in plaatsen van ‘patiënten’

• wensen van klanten inventariseren

• zorgprofessionals aantrekken die naast reguliere zorg ook preventieve zorg willen bieden

• extern advies inwinnen• teambuilding en meer

samenwerken• inhoud voor het nieuwe

zorgaanbod ontwikkelen

Bedrijven• Gezondheidscentrum

De Roerdomp, Nieuwegein• Apotheek De Roerdomp,

Nieuwegein • 2 andere gezondheidscentra

in de regio Utrecht• 2 fysiotherapeuten in de regio

Utrecht

Looptijdjuli 2012 t/m augustus 2012

Resultaat• inzicht in de wensen van klanten• een mindshift onder medewer-

kers• meer samenwerking met

bedrijven en klanten• een basis voor het zelfsturende

team Gezondheidsplein Midden Nederland

VervolgHet oprichten van een zelfstandig opererend Gezondheidsplein Midden Nederland, waar gezond- heidsprofessionals hun werkzaam- heden flexibel verdelen over reguliere en preventieve gezond- heidszorg.

56

Slimmere sales in ICT

De markt verandert razendsnel en de ICT­ondernemer wordt verondersteld de ontwikkelingen een stapje vóór te blijven. Dat valt vaak niet mee. Mijn Bedrijf 2.0 bood ICT ondernemers de kans om kennis uit te wisselen en hun sales­vaardigheden te verbeteren. Het kostte bedrijfsnetwerk Skillcity weinig moeite om hiervoor een groep ondernemers bij elkaar te brengen.

Ideeën opdoen of aandragenTwintig ICT-bedrijven volgden een serie van tien workshops, waarin steeds een ander verkoopgerelateerd thema centraal stond. Tijdens elke bijeenkomst presenteerde een van de deelnemers een eigen praktijkcase, zodat de aanwezigen ideeën konden op-doen of juist aandragen. Daarnaast kregen de ICT-bedrijven elk de keuze uit drie vormen van coaching: één aanpak die zich vooral toelegde op de strategische kant van sales, één die zich richtte op de ‘mensenkant’ en één die hulp bood bij het versterken van de ‘harde kant’ van sales. De coaches, ingezet door De Geluksfabriek, CINFIELD en Communicum, begeleidden de salesmedewerkers met de uitwerking en implementatie van een plan van aanpak.

Combinatie van kennis en praktijkDe opzet viel in goede aarde bij de ondernemers. “Wij hadden als deelnemer inspraak in de vormgeving van het samenwerkings-verband en de keuze van de workshops”, zegt Peter van Vliet, directeur van Angarde Groep. “Uit een bredere selectie konden wij kiezen voor tien workshops die ons hebben geholpen bij het optimaliseren van onze sales-performance. De pragmatische combinatie van kennis en praktijk, met daarbij een belangrijke rol voor het intervisietraject, zorgde ervoor dat niet alleen de deel-nemers aan de workshops voordeel hadden van het programma, maar ook de medewerkers van de deelnemende bedrijven.”

Contact en openheidDe meeste ondernemers zijn direct aan de slag gegaan met de opgedane theoretische kennis, de feedback van collega’s en de adviezen van de coach. “Wij kunnen nu zelf heel concreet de aandachtspunten oppakken die in dit traject naar voren kwamen. Mocht er een vervolg worden gegeven aan dit samenwerkings-verband, dan zeg ik daar direct ‘ja’ op”, vertelt Kenneth Agaton, accountmanager bij Ensior. Voor Bas van Atteveld, directeur van 2AT, waren “het contact met andere ICT-ondernemers en de open-heid onder de deelnemers” het meest waardevol. “Je komt op deze manier in aanraking met veel ondernemersproblemen en hun oplossingen. Die zijn nooit een-op-een toe te passen op je eigen situatie, maar je krijgt veel inzichten die je anders uit fouten zou moeten leren. Dat was voor mij echt een onverwachte bonus. Ik deed eigenlijk mee voor de inhoud van de workshops, maar de praktijkverhalen hebben de waarde zeker verdubbeld.”

20 ICT­bedrijven

DoelOntwikkelingen in de snel verande-rende markt een stap voor blijven, met name op het gebied van sales.

Vorm• tien workshops over steeds

een ander verkoopgerelateerd thema

• tijdens elke workshop presen-teert een deelnemer de eigen praktijkcase

• daarnaast keuze uit drie typen een-op-een-coaching: de men-senkant, de strate gische kant of de ‘harde’ kant van sales

Bedrijven• 2AT, Utrecht• Adnovate, Maarssen• Angarde Groep, Utrecht• BusinessBase, Utrecht• Calco, Maarssen• Cerios, Baarn• Computication, Zeist• Caesar Tenders, Utrecht • DataExpert, Veenendaal• Ensior, Utrecht• Eurofiber, Maarssen• Forcare, Zeist• Incontrol, Utrecht• Infi, Utrecht• Motiv, IJsselstein• Specialisterren, Utrecht• Stroomt, Utrecht• Tangram, Zeist• Truston, Houten• Twice Group, Driebergen

Looptijdmaart t/m juli 2012

Resultaat• sales-optimalisatie binnen

individuele bedrijven• meer samenwerking tussen

ICT-bedrijven• een fundament voor een

structureel samenwerkings- verband van ICT-bedrijven in de Utrechtse regio

VervolgNa een inventarisatie van de ondernemersbehoeften zijn drie vervolgactiviteiten verder uitge-werkt door Skillcity in samenwerking met HU en Syntens:• masterclass ondernemerschap• masterclass diensteninnovatie• verkenning coöperatievorming

57

20 ICT­bedrijven

“Ik ben vooral in de eerste periode,

tussen 2007 en 2009, bij het ontwikke-

len van de aanvraag en de opstart van

het project betrokken geweest. Het

bleek een helse klus om alle partijen

op één lijn te krijgen voor het voor-

stel. Wij waren echte pioniers. Als het

dan na ruim twee jaar op de rit staat,

blijkt dat gaandeweg het project nog

veel details moeten worden ingevuld.

Maar stap voor stap slaagden we er,

met hulp van velen en door een breed

gedeeld enthousiasme voor de doel-

stellingen, steeds beter in om het

project op de rails te houden en de

snelheid te verhogen. Als ik dan uit-

eindelijk het resultaat zie, het grote

aantal MKB-bedrijven dat we bij hun

sociale innovatie gesteund hebben en

de vele netwerken van ondernemers

en/of kenniswerkers die zich gevormd

hebben, ben ik trots op wat wij met

zijn allen bereikt hebben.”

BEN FRUYTIER, STUURGROEPLID

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS HU

58

INDICATOR 1 kennis over sociale innovatie(Bruikbare en beschikbare kennis over sociale innovatie voor het MKB)

• Ondernemers hebben inzicht verkregen in de thema’s van sociale innovatie door: - 395 innovatieve basisscans - 395 adviesrapporten naar aanleiding van een innovatievraag - 242 offertes voor het uitvoeren van innovatietrajecten.

• De projectresultaten zijn bijeengebracht op de website van Mijn Bedrijf 2.0 en – na afloop van het project – op de Kennisbank Sociale Innovatie, die wordt beheerd door TNO, Syntens en Inscope.

• Acht goede praktijken zijn gebundeld in de uitgave Slimmer wer-ken in het MKB en toegelicht door ondernemers in korte filmpjes.

• Belangrijke momenten en gebeurtenissen zijn gecommuniceerd via nieuwsbrieven, persberichten, filmfragmenten, flyers en uit-gaven. Deze communicatiemiddelen zijn verspreid via verschil-lende mediakanalen, waaronder de website van Mijn Bedrijf 2.0 en sociale media.

• Er zijn 91 workshops georganiseerd, naar aanleiding van vragen uit de markt en trending topics. Hieraan hebben 900 personen deelgenomen.

• Dankzij kwantitatief en kwalitatief onderzoek is inzicht verkregen in de effectiviteit van beïnvloedingsfactoren op het gebied van sociale innovatie.

• Uit de drie onderzoeken in het kader van Mijn Bedrijf 2.0 zijn drie onderzoekspublicaties voortgekomen.

INDICATOR 2 netwerk(Een netwerk van bedrijven, kennisinstellingen en adviseurs voor het ontwikkelen en uitwisselen van kennis over sociale innovatie)

• De uitvoeringsfase is in 2009 formeel gestart met een kick-off voor belanghebbenden. Er zijn zes wervingsbijeenkomsten georganiseerd voor potentiële deelnemers. In totaal hebben 440 deelnemers deelgenomen aan deze bijeenkomsten.

• HU heeft in 2010 een zesdelige collegereeks over sociale innovatie verzorgd voor consortiumpartners en adviseurs.

• Het netwerk van deelnemende bedrijven, kennisinstellingen, adviesbureaus en kennisleveranciers heeft gezamenlijk een kennisinfrastructuur ontwikkeld.

• Het netwerk, de kennis en de resultaten van Mijn Bedrijf 2.0 zijn geborgd, onder andere via de Innovation Day op 31 oktober 2012 in Utrecht.

INDICATOR 3 ondersteunde bedrijven• 395 bedrijven hebben zich aangemeld voor het project.• 395 bedrijven zijn ondersteund met een persoonlijk adviesrapport

naar aanleiding van een basisscan.• 239 bedrijven hebben een implementatietraject doorlopen

met behulp van een voucher.

INDICATOR 4 ondersteunde startende bedrijven• 15 startende bedrijven (jonger dan 5 jaar) met personeel hebben

deelgenomen aan het project.

INDICATOR 5 uitgelokte private investeringen• Gemiddelde is € 1.700,- per bedrijf aan private investeringen

uitgelokt.• € 850.000,- neemt het project naar verwachting aan vervolg-

investeringen met zich mee, op basis van de investeringsomvang en het aantal deelnemende bedrijven (volgens een rekentool van het EIM1).

INDICATOR 6 samenwerkingsverbanden• Mijn Bedrijf 2.0 is een initiatief van een consortium van vier partijen.• Er is gebruikgemaakt van een innovatief publiek-privaat samen-

werkingsverband voor de regio: de initiatiefnemers hebben bij de uitvoering intensief samengewerkt met drie private partijen (MKB Utrecht, VNO-NCW Utrecht en Kamer van Koophandel Midden-Nederland).

• Binnen het project zijn zes samenwerkingsverbanden van MKB’ers tot stand gekomen: Fitness, ICT, Bouw, Winkeliers Amsterdamse Straatweg, Gezondheidscentrum, Innovatielab.

Wat zijn de projectresultaten?De projectresultaten zijn gemeten aan de hand van zeven indicatoren die zijn afgeleid van

de projectdoelstellingen. De scores op de indicatoren zijn zowel kwalitatief als kwantitatief

van aard.

1 EIM, Rekentool kengetallen structuurfondsen, type maatregel 1.10: bedrijfs gerichte maatregelen rond het faciliteren van ondernemerschap in het MKB

59

1 EIM, Rekentool kengetallen structuurfondsen, type maatregel 1.10: bedrijfs gerichte maatregelen rond het faciliteren van ondernemerschap in het MKB

“Als directeur van de Taskforce Innova-

tie regio Utrecht ben ik eind 2011 ge-

vraagd als voorzitter van het project.

Ik heb ervoor gepleit dat de resulta-

ten steeds meer zijn vermarkt, ver-

netwerkt en geborgd in de regio en

vooral bij het MKB. Dus: toepassing

van de opgedane kennis direct in het

bedrijfsleven. Een belangrijke mijlpaal

was de opname van het project — en

daarmee het thema sociale innovatie

— in het programma van de Utrechtse

Innovation Day op 31 oktober 2012.

Daar kregen ruim 600 ondernemers

de kans kennis te maken met sociale

innovatie. Inzichten uit het project

kunnen daarnaast een bijdrage leve-

ren aan de systeemverandering die in

gang is gezet om een economisch pro-

fiel te geven aan de regio Utrecht en

om toekomstige maatschappelijke en

eco nomische uitdagingen het hoofd

te bieden. De regio is een door dien-

sten gedreven economie, waarbij de

kleinschaligheid van ondernemingen

snel toeneemt en daarmee de lenig-

heid voor verandering op marktom-

standigheden cruciaal is voor ons in-

novatie-ecosysteem.”

TON VAN MIL, VOORZITTER

STUURGROEP MIJN BEDRIJF 2.0

NAMENS TFI

60

INTERNET• www.mijnbedrijf20.nl

beschrijvingen van goede praktijken, achtergrondinformatie over het project en over de thema’s van sociale innovatie, nieuwsberichten, aankondigingen van bijeenkomsten, filmpjes en foto’s

• www.youtube.com/mijnbedrijf20 video’s over goede praktijken, bijeenkomsten en samenwerkingsverbanden

• www.flickr.com/mijnbedrijf20 foto’s van bijeenkomsten

• www.twitter.com/mijnbedrijf20 aankondigingen van relevante informatie

• www.linkedin.com/groups?gid=2960583 discussiegroep

• www.slideshare.net/mijnbedrijf20 delen van publicaties

• www.facebook.com/mijnbedrijf20 beschrijvingen van goede praktijken, achtergrondinformatie over het project en over de thema’s van sociale innovatie, nieuwsberichten, aankondigingen, filmpjes en foto’s

PERSBERICHTEN• Gedeputeerde zet 8 Utrechtse ondernemers in het zonnetje (22-05-2012)• Subsidieregeling verruimd voor sociale innovatie in het MKB (12-03-2012)• MKB’ers scoren hoog in de Slimmer Werken Bedrijfsscan (24-06-2011)• Jaarconferentie Mijn Bedrijf 2.0 (23-09-2010)• Hulp bij innovatie voor 300 MKB’ers in de regio Utrecht (17-11-2009)

PUBLICATIES• Slimmer werken in het MKB,

8 voorbeelden van goede praktijken in de provincie Utrecht, ISBN 9789089280541, Mijn Bedrijf 2.0, 2012 (www.kennisbanksocialeinnovatie.nl)

• De succesformule van het MKB, Fenneke van Vliet-de Nooij en Bas Vlemminx, Twynstra Gudde, 2012

• Values and Paradoxes of SME Consultancy, Iris Hollaender MSc en Geerte van Rije MSc, Hogeschool Utrecht, 2012

• Slimmere sales in de ICT; Een impressie van een samenwerkingsverband van ICT-bedrijven in de regio Utrecht, krant Mijn Bedrijf 2.0, 2012

• Sociale innovatie stimuleren met als doel duurzame economische groei van het MKB in de provincie Utrecht, flyer Mijn Bedrijf 2.0, 2012

• Mijn Bedrijf 2.0, De winst zit in je mensen, flyer Mijn Bedrijf 2.0, 2009

• Nieuwsbrieven Mijn Bedrijf 2.0, 2009-2011

• Artikelen in Utrecht Business, De Zaak en Eigen Bedrijf

VIDEO’S • www.youtube.com/playlist?list=PL61B144FF0AC621C9

over goede praktijken van slimmer werken• www.youtube.com/playlist?list=PLK4nvnic_nJEneoN3nVbXLOuLuKr6KvuD

over samenwerkingsverbanden• www.youtube.com/playlist?list=PLCCAC4FF24ACBA7B1

impressies van bijeenkomsten, waaronder burenbijeenkomsten, Masterclasses de Ondernemende Commissaris, Slimmer werken cafés en Innovation Day

Per 1 juni 2013 zijn alle publicaties ondergebracht bij www.kennisbanksocialeinnovatie.nl.

Publicaties

61

“Trots ben ik op het ondernemerschap,

het verantwoordelijkheids gevoel en

de wil om samen te werken van alle

projectbetrokkenen. Het was een uit-

dagend traject: ambitieuze resultaats-

verplichting, heterogene doelgroep,

een nieuw aanbod van een onbekende

afzender, een samenwerkingsverband

van uiteenlopende partijen met soms

tegengestelde belangen en tegen-

wind vanwege de economische crisis.

Desondanks hebben we in de Utrechtse

regio 400 bedrijven geholpen succes-

sen te boeken via sociale innovatie,

constructieve samenwerkingsverban-

den laten ontstaan en een fundament

gelegd voor een kennisinfrastructuur

op het gebied van sociale innovatie.

Dit resultaat in deze context geeft veel

motivatie en vertrouwen bij alle pro-

jectpartijen om door te marcheren op

de ingeslagen weg.”

JELLY RENKEMA, COMMUNICATIE­

ADVISEUR MIJN BEDRIJF 2.0

NAMENS JR COMMUNICATIE

62

TIP 1. Hou rekening met een lange aanlooptijd voor werving van bedrijven

Bijna heel 2010 heeft in het teken gestaan van het werven van deelnemers voor het project Mijn Bedrijf 2.0. Dit heeft de advies-partijen en de consortiumpartijen veel meer tijd en energie gekost dan vooraf was ingecalculeerd. De inspanning wierp in 2011 en 2012 ruimschoots zijn vruchten af: de toestroom van nieuwe bedrij-ven bleef maar doorgaan, ook na sluiting van de aanmelddatum. Ook de interesse voor vouchers en samenwerkingsverbanden kwam in 2012 zo goed op gang dat er na de sluitingsdatum (1 juli 2012) ondernemers teleurgesteld moesten worden.

TIP 2. Laat onderzoek en advies bij het onderzoekontwerp hand in hand gaan

Mijn Bedrijf 2.0 heeft zijn doelstelling via twee lijnen uitgezet: 1. Persoonlijke advisering van ondernemers om duurzame

economische groei van het MKB in de provincie te stimuleren door interventies op het gebied van sociale innovatie.

“Betrek kennispartners bij het onderzoeksontwerp, waardoor ontwerp

en toepassing beter op elkaar afgestemd kunnen worden én de onderzoeksvraag

verrijkt wordt.”

2. Kwantitatief onderzoek door alle deelnemers een 0- en 1-meting te laten invullen zodat (statistische verantwoorde) uitspraken kunnen worden gedaan over het innovatievermogen van het MKB in Utrecht en over het effect van de interventies op de (economische) ontwikkeling van het MKB en de regio.

In het projectontwerp waren dit twee gescheiden werkpakketten. Tijdens de testfase bleek de vragenlijst onvoldoende aan te sluiten bij MKB-ondernemers. De onderzoekers en adviseurs hebben uiteindelijk gezamenlijk de definitieve vragenlijst ontwikkeld.

Ervaringen van de projectmanager en project beheerder: keep it simple…Het project had continu te maken met veranderende omstandigheden. Verschillende factoren speelden

daarbij een rol: de relatief lange looptijd (2007 ­2012), de effecten van de economische crisis en de

complexiteit van het project als gevolg van het grote aantal deelnemende bedrijven en samenwerkende

partijen. Gelukkig bleken alle betrokkenen steeds weer in staat én bereid om op deze veranderingen te

anticiperen en te reageren. Astrid Bolland (projectmanager) en Falco Pieters (projectbeheerder) blikken

terug op het project Mijn Bedrijf 2.0 met een top 10 aan tips.

63

Mijn Bedrijf 2.0 • Het project

TIP 3. Gebruik mijlpalen om de benodigde expertise en rollen projectpartners bij te stellen

De stap van ideevorming en projectplan naar uitvoering was een uitdaging: het project moest een naam, een identiteit, adviseurs en bekendheid krijgen! Deze stap vroeg een andere aanpak van de projectmanager. Na de start kwam de nadrukkelijke vraag naar budget en voortgangsinformatie. Deze stap vroeg om specialistische kennis van EFRO-richtlijnen en projectcontrol.

De volgende mijlpaal was de stap van werving van bedrijven naar binding van bedrijven, door participatie in activiteiten, implemen-tatie van advies en deelname aan de 1-meting. Dit betekende een nieuwe rol voor de adviesbureaus in het project.

Afronding van het project vroeg steeds nadrukkelijker om een visie van de stuurgroep op verankering van resultaten in de regio en op doorontwikkeling van resultaten voor het MKB. Al deze momenten betekenden een ‘shift’ voor de werkwijze, samenstelling en focus in het project. Deze momenten zijn aangegrepen om tussentijds, soms achteraf, te evalueren en bij te sturen.

TIP 4. Veranker het project bij de achterbanHoe beter het project verankerd is bij de achterban, hoe minder inwerktijd en lobbytijd nodig is om medewerking te verkrijgen, hoe groter het netwerk dat je via je collega’s bereikt. Zo kwam door het HU-netwerk van lectoren in 2011 en 2012 een zestal samen-werkingsverbanden tot stand. Verankering van het project betekent ook kenniscirculatie, bijvoorbeeld in het onderwijs (HU), bij adviseurs (Syntens), bij collega-onderzoekers (TNO) en in het regionale

netwerk van ondernemers en bestuurders (TFI). Met name tijdens het laatste jaar van ‘de oogst’ is gebleken dat het project stevig verankerd is geraakt bij alle partijen in de regio.

“Zorg voor periodieke communicatie met de ‘eigen’ achterban.”

TIP 5. Richt een MKB­regeling in samen met het MKBTijdens de uitvoering van het project is geconstateerd dat het voucherproces te ingewikkeld was ingericht. De regeling is een aantal keren geoptimaliseerd (verruimd en versoepeld), maar in de basis zijn verkeerde uitgangspunten gehanteerd. Ook de aan-meldingsprocedure kon ‘klantvriendelijker’. Adviseurs namen vaak de ondernemer de administratieve last uit handen door de aanmelding voor hen te doen.

TIP 6. Stel de aannames en werkwijzen bij als ze niet blijken te kloppen

• Niet iedere ondernemer start na de scan met een implemen-tatietraject, waardoor niet alle vouchers gebruikt zijn.

• Trek geen strakke scheidslijn tussen de eerste adviseur en de implementatie door ‘de kennisleverancier’. Deze scheidslijn sluit niet altijd aan bij de behoefte van de ondernemer die een vertrouwensband opbouwt met de adviseur en daarmee de adviesrelatie wil voortzetten.

• 100% respons op de 1-meting is niet reëel, een ondernemer heeft weinig baat bij het invullen van de 1-meting. >>

64

“De kracht van de regio zit in een goede

samenwerking in de gouden driehoek.

De mooie resultaten van Mijn Bedrijf

2.0 benadrukken de aanwezigheid

van deze kracht in de regio Utrecht.

Samen werking is niet makkelijk en

vergt veel onderlinge afstemming en

bijsturing. Het vooraf vastleggen van

afspraken rondom het gezamenlijke

doel, de verantwoordelijk heden, de

taken en het proces is essentieel en

geeft houvast. Samenwerken is kwets-

baar, maar oh zo vruchtbaar. Samen-

werken in de regio is de voedingsbo-

dem voor het stimuleren van kennis,

innovatie en ondernemerschap. De

gouden driehoek vraagt om fluwelen

handschoenen.”

FALCO PIETERS, PROJECTBEHEERDER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS TFI

6565

>> De bereikte respons van 33% kan verhoogd worden door de rol van de adviseur anders in te richten en een ‘incentive’ voor de onder nemer aan te brengen.

TIP 7. Neem private partijen als partner op in het samen­werkingsverband van een innovatieproject

Het is een interessante overweging adviesbureaus niet extern in te huren tegen commerciële tarieven, maar te laten participeren als kennispartner tegen kostendekkende tarieven. Dit zorgt voor groter commitment en maakt aanbesteding van deze partijen niet nodig. Wel moet dan gezocht worden naar een oplossing waarbij de staatssteun geoorloofd wordt. In deze constructie waren meer uren beschikbaar geweest voor het ontwikkelen van kennis en netwerken. Zonder voucherprocedure neemt bovendien de administratieve last voor MKB’ers af en ontstaat een duurzame relatie tussen kennisleveranciers en MKB’ers. Daarnaast wordt de ontwikkelde kennis nog steviger geborgd in het netwerk van k enniswerkers in de regio. Commerciële spin-off voor de advies-bureaus volgt na het project.

Nu werkten de drie adviesbureaus volgens opdracht-aanbesteding; daarnaast konden zij mee-offreren voor losse activiteiten, zoals workshops en implementatietrajecten met voucher. Dit leverde administratieve lastenverzwaring op voor de adviseurs, voor de ondernemer en voor het projectbeheer.

TIP 8. Wees helder over de inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid voor het project

Bij de start van het project is onderscheid gemaakt tussen inhou-delijk projectmanagement en financieel projectbeheer. Project-manager en projectbeheerder trokken na de opstartperiode gelijk op in de voortgang en sturing van de projectuitvoering. De controllers van de consortiumpartijen waren op de achtergrond de financiële gesprekspartner voor de projectbeheerder. Projectleiders waren inhoudelijk verantwoordelijk voor projectactiviteiten. Deze relatie was per consortiumpartner anders georganiseerd en wijzigde gedurende het project.

Voor alle projectleiders bleek een veelheid aan overleg en afstem-ming nodig om de achterban en controller geïnformeerd te houden. Dit was niet voorzien in de projectbegroting. Bij de start was er geen

duidelijkheid over opdrachtgeverschap en inzet van onderaan-nemers. Dit leverde met name bij de communicatieactiviteiten verwarring op. Bij de start van een project van deze omvang is een ontwerp van de administratieve organisatie (AO) noodzakelijk.

TIP 9. Richt het project vanaf de start eenduidig in volgens de (Europese) wet­ en regelgeving, ook bij partners

Bij de ontwikkeling en aanvang van het project ontbrak het de partners aan specifieke kennis van de EFRO-regelgeving, waardoor het projectbeheer bij de start moeizaam op gang kwam. Tijdens de uitvoering ontstond er een groot verschil tussen de partners in de mate waarin de organisatie bekend was met, en voldeed aan, de EFRO-regelgeving voor het project. Pas bij inzet van een EFRO-deskundige kwam het project ‘in control’ en was sturing mogelijk.

TIP 10. Stel een stuurgroep samen met gemandateerden De vier consortiumpartners waren co-financier van het project en hadden inhoudelijke en budgetverantwoordelijkheid. Dit maakte uiteraard verschil in de rol en verantwoordelijkheid in de stuurgroep ten opzicht van de Kamer van Koophandel Utrecht en VNO-NCW Midden Nederland, die een adviserende en klankbordfunctie had-den. Er is beperkt rekening gehouden met deze verschillende rollen in de agendering en planning van de stuurgroepbijeenkomsten.

“Stel een klankbordgroep samen met be-langrijke stakeholders - zoals Kamers van

Koophandel, VNO-NCW, MKB Nederland - die de stuurgroep en het projectteam

adviseert.”

Daarnaast wordt de ontwikkelde kennis nog steviger geborgd in het netwerk van kenniswerkers in de regio. Commerciële spin-off voor de adviesbureaus volgt na het project. Nu werkten de drie adviesbureaus volgens opdracht-aanbesteding; daarnaast konden zij mee-offreren voor losse activiteiten, zoals workshops en implementatietrajecten met voucher. Dit leverde administratieve lastenverzwaring op voor de adviseurs, voor de ondernemer en voor het projectbeheer.

66

“Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is

de motor van de Nederlandse econo-

mie. Kleine organisaties beschikken

over een enorme innovatie- en concur-

rentiekracht. Veel onder nemers werken

in samenwerkingsverbanden gericht

op vernieuwing en groei. Dat gaat niet

vanzelf, de samenwerking tussen be-

drijfsleven, kennisinstellingen en over-

heid is noodzakelijk maar ook com-

plex. Op welke manier bijvoorbeeld en

met wie kan praktijkgericht onderzoek

plaatsvinden? Het Utrechtse regionale

innovatieproject Mijn Bedrijf 2.0 laat

goed zien hoe praktische kennis eer-

der, beter en sneller wordt ontwikkeld,

met en door bedrijven. Juist het suc-

cesvol organiseren en implementeren

van innovaties staat in het project cen-

traal. Meer dan 400 MKB’ers hebben

deelgenomen aan het project. Er is

bruikbare kennis ontwikkeld. Utrecht

heeft de zakelijke dienstverlenende

sector met het thema sociale innova-

tie op de kaart gezet. Naast techno-

logisch innoveren weten onder nemers

nu ook hoe ze organisatorisch kunnen

innoveren. Daar zijn we als stuurgroep

van het project best trots op!”

ROLF BOSSERT, STUURGROEPLID

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS SYNTENS

67

In de creatieve industrie willen de partners het zwaartepunt ver-leggen van sociale innovatie naar de ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsverbanden. Deze kunnen gericht zijn op andere ondernemers in de sector (waardoor op termijn mogelijk coöpe-ratieve verbanden ontstaan), op samenwerking in de keten en/of op samenwerking met klanten. De samenwerking tussen MKB-bedrijven stimuleren is een nationaal speerpunt in de onderzoeks-agenda die het Ministerie van Economische Zaken samen met EIM heeft opgesteld. De partners van Mijn Bedrijf 2.0 ondersteunen partijen die willen experimenteren met deze nieuwe samen-werkingsvormen, zoals de Kennis- en Innovatie Coöperatie (KIC!).

In de life sciences & health-sector gaat de aandacht primair uit naar het ontwikkelen van nieuwe woon-zorgconcepten, vooral met het oog op de toenemende vergrijzing. Door dergelijke concepten kunnen mensen zich langer in hun vertrouwde woon- en leefomgeving blijven redden en zo de gang naar het ver-zorgings- of verpleeghuis uitstellen. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn het activeren van ouder wordende mensen, ziekte-

preventie en het helpen verhogen van de zelfredzaamheid van mensen met gezondheidsklachten of beperkingen. Dit levert nieuwe en bredere ondernemersconcepten op voor MKB-onder-nemers in de zorgsector in de Utrechtse regio. Deze ontwikkeling is ook gesignaleerd door de Economic Board Utrecht (EBU), die in april 2013 een bijeenkomst over dit thema organiseert.

In beide sectoren zijn de partners van Mijn Bedrijf 2.0 in gesprek met MKB-ondernemers over welke ondersteuning zij het beste kunnen gebruiken bij de geschetste ontwikkelingen. De plannen die hieruit voortvloeien, worden afgestemd op de brede regio-nale innovatiestrategie en de S3-strategie (slimme specialisatie strategie). Deze strategie dient als basis voor Kansen voor West II (2014-2020), het nieuwe Europese subsidieprogramma voor het westelijke deel van Nederland (Randstad en Flevoland). Het is de bedoeling dat de partners van Mijn Bedrijf 2.0 in de loop van 2013 in het kader van dit programma een voorstel ontwikkelen voor een vervolgproject, Mijn Bedrijf 3.0, en indienen bij het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Van Mijn Bedrijf 2.0 naar Mijn Bedrijf 3.0Het project Mijn Bedrijf 2.0 dat in de afgelopen jaren in de Utrechtse regio is uitgevoerd, heeft een aan­

zienlijk effect gehad op de bedrijfsprestaties en de bedrijfsdoelen van de betrokken MKB­bedrijven. Ook

zijn het innovatievermogen en de sociale innovatie in deze bedrijven toegenomen. Adviseurs en kennis­

leveranciers hebben nieuwe kennis ontwikkeld ten aanzien van sociale innovatie. Bovendien weten

partijen in de Utrechtse regio ­ MKB­bedrijven, adviseurs en kennisinstellingen ­ elkaar beter te vinden.

Om deze positieve resultaten vast te houden, werken de partners van Mijn Bedrijf 2.0 ­ HU, TNO, Syntens

en TFI ­ aan een vervolgproject: Mijn Bedrijf 3.0. In dit project gaan zij de activiteiten toespitsen op de

creatieve industrie en life sciences & health, twee voor de Utrechtse regio belangrijke topsectoren.

68

Projectteam Het project is uitgevoerd door een projectteam, dat was samen-gesteld uit:• de inhoudelijk projectmanager namens HU• de projectbeheerder namens TFI• drie projectleiders van de uitvoerende partners HU, TNO en Syntens• een communicatieadviseur van JR Communicatie• een projectassistent namens HU.

De projectmanager stuurde het projectteam aan. De project-manager en projectbeheerder adviseerden en legden verant-woordelijkheid af aan de stuurgroep en hadden hiertoe zitting in het stuurgroepoverleg. De projectleiders van de uitvoerende partners HU, TNO en Syntens stuurden binnen de eigen organisatie een team aan van adviseurs, docenten en medewerkers die deelprojecten uitvoerden.

StuurgroepDe stuurgroep werd gevormd door vertegenwoordigers van de vier initiatiefnemers en cofinanciers van het project (HU, TNO, Syntens, TFI) en vertegenwoordigers van ondernemers in de regio Utrecht (MKB Utrecht, VNO-NCW Utrecht , Kamer van Koophandel Midden-Nederland). Als cofinancier van het project waren de vier initiatief-nemers inhoudelijk en budgetverantwoordelijk. De vertegenwoor-digers van ondernemers in de regio hadden een adviserende rol.De sturing wijzigde met de fases waarin het project zich bevond. Zo lag bij aanvang van het project de nadruk op de inhoudelijke

koers van het project; HU had toen de voorzittersrol. In het laatste projectjaar werd er al vooruitgekeken naar een vervolg op het project. In deze fase gaf TFI invulling aan de voorzittersrol.

KlankbordgroepTijdens de opstartfase van het project zijn ideeën en prototypes van de innovatiescan ter toetsing voorgelegd aan een klank-bordgroep. In deze groep waren voornamelijk ondernemers vertegenwoordigd. De klankbordgroep is daarna op afstand betrokken gebleven.

AdviespartijenAanvullende kennis, contacten en uitvoeringscapaciteit zijn via een Europese aanbestedingsprocedure ingehuurd bij drie adviespartijen:• De Geluksfabriek (een samenwerkingsverband van kleine

zelfstandig gevestigde bureaus)• Twynstra Gudde / The Bridge• Deloitte.

De aanbestede adviesbureaus en Syntens hadden ieder de op-dracht 75 bedrijven te werven, te scannen en te adviseren over sociale innovatie via een adviesrapport en zo nodig een advies-gesprek. De werving van bedrijven was voor de bureaus een tijd-rovende en intensieve klus. Daarbij werden zij gefaciliteerd door het projectteam, dat bijeenkomsten organiseerde om MKB’ers te laten kennismaken met sociale innovatie en Mijn Bedrijf 2.0.

Mijn Bedrijf 2.0 was een complex project vanwege de vele partijen, de gewenste resultaten,

diverse parallel lopende activiteiten en de soms uiteenlopende belangen. De uitvoerende spil

van het project werd gevormd door het projectteam. De projectmanager en de projectbeheerder

waren de verbindende schakel tussen de verschillende projectorganen en partijen.

De organisatie van Mijn Bedrijf 2.0

69

De vertegenwoordigers van de adviesbureaus en de leden van het projectteam kwamen regelmatig bij elkaar om ervaringen met de innovatiescan en het MKB uit te wisselen. Voor een inhoudelijke verdieping van sociale innovatie werden zes materclasses geor-ganiseerd voor alle betrokkenen bij het project, onder wie de Mijn Bedrijf 2.0-adviseurs. KennisleveranciersVoor de uitvoering van workshops, coaching-, intervisie- en imple-mentatietrajecten zijn in ruim 100 verschillende kennisleveranciers ingezet. Zo is een groot kennisnetwerk ontstaan van MKB-adviseurs die grotendeels ook in de toekomst verbonden willen blijven met elkaar en (via HU, TNO, Syntens en TFI) met de regionale MKB-ondernemers.

VoucherbeslisraadOm de voucheraanvragen objectief en onafhankelijk te kunnen beoordelen is in april 2010 een voucherbeslisraad ingesteld die bestond uit drie leden:• Paul van Roon (voorzitter), ex-bestuurslid Nederlands Centrum

voor Sociale Innovatie (NCSI) en FME• Gu van Rijn, onderzoeker sociale innovatie bij TNO, afdeling

Kwaliteit van leven• Michael Baken, innovatieadviseur bij Syntens.TFI verzorgde het proces, de administratie en communicatie rond de aanvraag en toekenning van vouchers.In het voorjaar van 2012 is de voucherprocedure vereenvoudigd, zodat het aantrekkelijker werd voor ondernemers om een voucher

aan te vragen. De plaats van Gu van Rijn werd toen ingenomen door: Han ten Berge, adviseur bij ERAC en via TFI werkzaam als projectmedewerker Mijn Bedrijf 2.0.

OnderzoeksraadBegin 2011 heeft HU vier veldonderzoeken gestart naar sociale in-novatie in het MKB, onder regie van de Onderzoeksraad:• Paul Breman (voorzitter), lector Organiseren van innovatie aan

de Faculteit Economie & Management (FEM)• Ben Fruytier, lector Organisatieconfiguraties en arbeidsrelaties

aan de Faculteit Maatschappij & Recht (FMR)• Arnick Boons, op dat moment faculteitsdirecteur van de FEM.

CommunicatieAls communicatieadviseur is Jelly Renkema van JR Communicatie vanaf de eerste dag betrokken geweest bij het project. JR Com-municatie heeft het logo en de huisstijl ontwikkeld, rekening hou-dend met de wensen van de projectpartners en de financiers. Daarnaast heeft JR Communicatie de middelenmix ontworpen, geproduceerd en − gedurende de looptijd van het project − aangepast aan de mogelijkheden van sociale media. De mid-delenmix bestond onder andere uit een website, een nieuwsbrief, flyers, persberichten, publicaties, ondernemersportretten, video’s, een LinkedIn-groep, een YouTube-kanaal, Facebook-pagina’s en Twitter-berichten. Tegen het einde van het project zijn de marke-ting- en communicatieactiviteiten aangepast aan de afronding van het project en het verder uitdragen en borgen van de pro-jectresultaten.

Initiatiefnemers & Co financiers

Penvoerder

Stuurgroep

Klankbordgroep

Projectmanager

Projectteam

ProjectleiderSyntens

Communica­tieadviseur

Project­assistent

ProjectleiderTNO

ProjectleiderHU

Projectbeheerder

Adviespartijen

Kennisleveranciers

Voucherbeslisraad

Onderzoeksraad

HU, TNO, Syntens, TFI

TFI

TFIHU

HU, TNO, Syntens, TFI, MKB Utrecht, VNO­NCW Utrecht, KvK Utrecht

De Geluksfabriek, Twynstra Gudde / The Bridge, Deloitte, Syntens

70

De mensen achter Mijn Bedrijf 2.0 De kern van het project werd gevormd door het projectteam. De projectteamleden maakten de uitvoer­ingsplannen, legden deze ter goedkeuring voor aan de stuurgroep, schakelden soms de klankbordgroep in voor feedback en riepen de hulp in van partners voor de uitvoering van de plannen: de Mijn Bedrijf 2.0­adviseurs, de onderzoeksraad, onderzoekers, de voucherbeslisraad, projectmedewerkers, het ken­nisnetwerk en de kennisleveranciers. Al deze mensen hielpen bijna 400 ondernemers uit de regio Utrecht verder met sociale innovatie binnen hun bedrijf en ontwikkelden kennis en vaardigheden over sociale innovatie in het MKB en verspreidden deze in de regio.

HU SYNTENS TNO TFI

Astrid Bolland Projectmanager

Moniek Berende Projectleider Syntens

Monique van Blijswijk Projectleider TNO

Falco Pieters Projectbeheerder

Eva Hijmans Projectleider HU

Mariëlle Vermunt Projectleider Syntens

Jelly Renkema Communicatieadviseur

Geerte van Rije Projectassistent

PROJECTTEAM

SYNTENS DE GELUKS FABRIEK DELOITTE TWYNSTRA GUDDE / THE BRIDGE

Moniek Berende Maurits Bruel Twan Kemperman Fenneke van Vliet - de Nooij

Mariëlle Vermunt Michel Brakenhoff Jony Elschot Jan-Willem Pijper

Brigitte Slegers Franciska Fleminger Marleen Verveld Anne Marie Ootjers

Evelien Dijk Frans Duurland Mariët Beihuisen Nanning de Jong

Laurens Strijbos Willeke Zweepe Martijn van Rensch Jan Theodoor de Vries

Pieta Stam Caroline Dusschooten Monique Exoo Matthijs Hielkema

Hans Versloot Michiel Pieters Mariëlla van der Schaaf Arun Swamipersaud

Michael Baken Lianne Vorstenbosch Rob Gruyters

Eugenie Boon

ADVISEURS MIJN BEDRIJF 2.0

HU SYNTENS TNO TFI MKB-UTRECHT VNO-NCW UTRECHT

KVK MIDDEN- NEDERLAND

Ben Fruytier Rolf Bossert Klaas ten Have Ton van Mil Vertegen woordigd door VNO-NCW

Véronique Vrendenbarg

Debbie van den Hoorn

Paul Breman

Lex van Teeffelen

STUURGROEP

HU

Paul Breman

Ben Fruytier

Arnick Boons

ONDERZOEKSRAAD

HU TNO TWYNSTRA GUDDE / THE BRIDGE

Iris Hollaender Peter Oeij Fenneke van Vliet - de Nooij

Geerte van Rije Rob Gründemann Bas Vlemminx

Marco Oteman

Thijs Verheijen

ONDERZOEKERS

71

SYNTENS TNO TFI

Michael Baken Gu van Rhijn Han ten Berge

Paul van Rhoon

VOUCHERBESLISRAAD

ORGANISATIES NAAM FUNCTIE

Hogeschool Windesheim Ilse Matser Lector Familiebedrijven

Marketingbureau DGA Mixe Gijsbert Croes Directeur

UW Re-integratie Rutger van Krimpen Algemeen directeur

UW Re-integratie Hans Strunk Manager Wsw

Dewit Industrial Sensors Huyb van Kooten Niekerk Directeur

Hogeschool Utrecht Eva Hijmans Projectleider Mijn Bedrijf 2.0

Makelaarsbedrijf Tatenhove Chantal van Tatenhove Directeur

KLANKBORDGROEP

72

BEDRIJVEN

2K Graficiënt No Noncancy

AB Employment Services Groei XL Now Let's Play, NLP opleidingen Nederland

Academie starters en familiebedrijven Han Ernest Oosterhof Organisatieadvies

Anmacom Hoek Marketing Support Otto Kamsteeg

Arboogerd Hoek Marketingsupport Oxford Bedrijfssucces

AS&F Ijssel Technologie Parbleu

Balanced Business Network Imbus Pfizer Animal Health

Berenschot Input PKM

BeSmart Consulting Interim Management Alphen ProSpex

Blanqo internet en communicatie JAEC Berten Pure View

BMC advies managament Janssens, Meijer en Partners Redfoxblue

Bouthoorn Kaapz Reflect Bedrijfspsychologen

Brons Consulting Kairos Consultancy Reflect Management Consultancy

Bruisende Breinen Kenneth Smit Training Reflection

Business Model Facilitation Kirim Konsult Saskia Harkema

Business Models Inc. Koelewijn & Partners Schouten & Nelissen

BV Boopro Koen Coaching Sequioa Coaching & Training

Centrum voor Bedrijfsopvolging KTBS Sales Solutions SONAR corporate finance

Chain Connection Kurago Taim

Cologic La Cuisine en Route The Bride Business Innovators

DC Management & Advies Leef je merk Theseus Advies

De Geluksfabriek Maatschap voor communicatie Tieto

Deloitte Maatwerk contact To Move Managementpartners

Dexis Arbeid Mahieu Consult TRS Sales en Marketing

Dictum Dactum Mai-Zena Twynstra Gudde

DictumFactum Inforegie Matracs UOA

DNA Projects Mensen in bedrijf Van Aetsveld Vandaag is Anders

DNV-CIBIT Metman/v Identiteitsmarketing Van Eijndhoven & Co

Dutch Mindfull Marketing VaVia

DutchMarQ Motion Consult VAVIA / Van Aetsveld Vandaag Is Anders

Emet Mpact Training & Advies Vos & Partners Amersfoort

Empuls adviesgroep Mproof VUUR online succes

Enteiro Munja Youmeus

Frank traint Muzus Zo Johan

FWD Move MWP Advies Zomercoaching

GNG Consultancy New Business Development Associates

KENNISLEVERANCIERS

73

“Ondernemers zijn interessante men-

sen. Ze geloven in zichzelf en in hun

product. Door dit project ben ik nog

meer in deze groep geïnteresseerd

geraakt. Tijdens mijn onderzoek kwam

ik erachter dat veel MKB’ers geen

hoge pet op hebben van adviseurs,

ook wel ‘pratende pakken’ genoemd.

Toch hebben honderden onderne-

mers door dit project kennis gemaakt

met een adviseur. Toen werd duidelijk

dat zo’n adviseur toch echt wat te

bieden heeft en dat een toekom-

stige samenwerking niet wordt

uitgesloten. De financiële drempel zou

verlaagd kunnen worden door samen

met conculega’s advies in te kopen.”

GEERTE VAN RIJE, PROJECT­

ASSISTENT EN ONDERZOEKER

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS HU

74

DEELNEMENDE BEDRIJVEN

2AT Utrecht

2B Mobile Zeist

4K Holding IJsselstein

4t-webdesign IJsselstein

A. van Doornik en Zn Oud-Zuilen

Aaardkloot Utrecht

Aannemersbedrijf W.E. Oskam Utrecht

Abken Schrauwen Architecten IJsselstein

Actinum Bedrijfsapplicatie Utrecht

AdamsYoung Utrecht

ADC ArcheoProjecten Amersfoort

Administer Utrecht

Adnovate Maarssen

Alan Rogers Hoogland

Alfa Accountants en Adviseurs IJsselstein

All Inn Lichtreklame Amersfoort

All-in Animatie Zeist

Amborio Amersfoort

AMIS Holding Nieuwegein

Angarde Informatica Utrecht

Apotheek De Roerdomp Nieuwegein

Apotheek Leusden Leusden

Architectuurbureau Sluijmer en van leeuwen Utrecht

Architektenbureau H.W. van der Laan Mijdrecht

At The Top Utrecht

Avyr Groep Amersfoort

AWB Computing Utrecht

Baka Verpakkingen Utrecht

Bakers Architecten Utrecht

BakkerBaarn Baarn

Bakkerij Neplenbroek Utrecht

Baks+Meijer Utrecht

Bandall Benelux Woerden

Bban Amersfoort

Beauty Inn Nieuwegein

Beste Vastgoed Veenendaal

Bestuursacademie Nederland De Meern

Bevela Utrecht

BLR-Bimon Montfoort

Blue Carpet Baarn

Blue Drop Media Utrecht

BodySports Utrecht

Bolink & Partners Utrecht

BOOT Organiserend Ingenieursburo Veenendaal

Bosch & Van Rijn Utrecht

Bots van Ravenhorst Advocaten Utrecht

Bouwbedrijf Oskam-Bunnik Bunnik

Bouwbedrijf Ossendrijver Amersfoort

Bouwbedrijf van Rhenen Driebergen-Rijsenburg

Bouwonderneming Van Bekkum Amersfoort

BOVAG Bunnik

BPC Amersfoort Amersfoort

BPO Adviesgroep Leusden

DEELNEMENDE BEDRIJVEN

Brandfighters Utrecht

Brecheisen makelaars Utrecht

Broekman Woninginrichting Utrecht

Broertjes Sport & Health Zeist

Brothers Horeca Management Bunnik

Bureau Bambi Utrecht

Business Case Entrepreneurs Bilthoven

BusinessBase Utrecht

C. van Leeuwen Wijk bij Duurstede

Caesar Tenders Utrecht

Cafe Restaurant Nejma Utrecht

Calco Group Maarssen

Capway Systems Driebergen

Car Class Chauffeursdiensten Utrecht

Central Park Utrecht

Centrum voor Bewegen - Revalidatie & Sport Veenendaal

Cerios Baarn

Chantal van Tatenhove makelaardij Utrecht

Club Wellness Soesterberg

CommITment Utrecht

CommITment Utrecht

Computication Utrecht

Compu’Train Utrecht

Conmedra Steel+Design Nieuwersluis

Control Seal Montfoort

Covers Couture Utrecht

CreaBea Amersfoort

CRI Service Mijdrecht

Crossing Channels Utrecht

CXN creatief bureau Amersfoort

Cyberwash Utrecht

DA Drogisterijen Kok Soest

Datad Automatisering Veenendaal

DataExpert Veenendaal

DDK Utrecht

De Borgh Printings Bunnik

De Bouwvaart Utrecht

De Bunschoter Bunschoten

DE GREEF coatings Breukelen

De Haan & Martojo Vinkeveen

De Mix Fitness Nieuwegein

De Regelfee Utrecht

De Wilde NL Montfoort

Decorad Veenendaal

Dental Laboratorium U.T.L. Utrecht

Dierenkliniek IJsselstein IJsselstein

Dietz Communicatie Utrecht

Difrax Bilthoven

Dikibo Soest

Dirict Utrecht

Dirk Witte Muziek Utrecht

Disphar Baarn

Doornenbal Veenendaal

75

DEELNEMENDE BEDRIJVEN DEELNEMENDE BEDRIJVEN

Drakenburg Conferentiecentrum Baarn

Drogisterij Parfumerie Jan Snijders Veenendaal

Drukkerij Anraad Leerdam

Drukkerij De Gans Amersfoort

Drukkerij den Hoed Quality Printing Wijk bij Duurstede

Drukkerij van Amerongen Amersfoort

Dutch Biz Amersfoort

EAS Europe Renswoude

EBM Beton Veenendaal Veenendaal

Edak Schuifdaken De Meern

E-focus Utrecht

Elektrofort Soesterberg

En/of Ontwerp Utrecht

Ensior Utrecht

Era de Koning Makelaardij Woerden

ETECH Soest

Eurofiber Maarssen

Eve’s Choice Driebergen

Evident Interactive Utrecht

E-WISE Nederland Utrecht

Experius Utrecht

Faida Zeist

Feed & Food Beheer Zeist

FirstCompany Huis ter Heide

Fit Professionals Utrecht

Fit Vianen v.o.f. Vianen

Fit2Move Hooglanderveen

Flexer Group Amersfoort

Flox werkt Veenendaal

Focus Cura Zeist

Food Jazz & DJ’s Utrecht

Forcare Zeist

Friedeberg Consultancy Amsterdam

fysie/bag zeist Zeist

FysioAmersfoort Amersfoort

G. Venus Sloop- en Asbestwerken Maarssen

Gebroeders Bosma Utrecht

GEPU Utrecht

Gerssen Elektrotechniek De Meern

Gezondheidscentrum De Roerdomp Nieuwegein

Global Data Exchange Maarssen

Global Project Performance De Bilt

Goods4you Utrecht

Graffiti-ex Utrecht

Grand Catering Nieuwegein

Greon & Aldenkamp Installatietechnieken Woerden

GRG Nederland Houten

Griffioen architecten Amerongen

Grill Bar Pasa Utrecht

Groupe LFE Maartensdijk

Han’s on Interim-Management Vleuten

Harrems Tools Nederland Utrecht

Hatchtech Veenendaal

Health Center Hoenderdaal Driebergen

Hek en Van Loon Installatietechniek Amersfoort

Helal Food Utrecht

Hendi Engineering Rhenen

Het Ontwikkelaarsgilde Veenendaal

Heycop Systemen Nieuwegein

Hiemstra & De Vries Utrecht

High Voltage Engineering Europa Amersfoort

Hisa Utrecht

Hofland Coatings Amersfoort

Hol & Molenbeek Zeist

Hotel Ernst Sillem Hoeve Den Dolder

Houtzager Strijker Advocaten Zeist

HSM breukelen Utrecht

Huisartsenpraktijk Elst Elst

Hulpstudent Group Amersfoort

Hulpstudent Zakelijk Amersfoort

Human Company Amersfoort

Hunnink & Holtrigter Amersfoort

ickx resources Amersfoort

Ijssalon Nostimo Utrecht

Impressive Arts Utrecht

InBeeld Driebergen-Rijsenberg

INCONTROL Simulation Solutions Utrecht

Inducoat Amersfoort

Infi Utrecht

Inhuisjurist Utrecht

Initium Utrecht

Installatietechniek de Vreeden Amersfoort

Instituut HIP Bilthoven

Iris Helpt Utrecht

IXXER Baarn

Jade health Houten

Joop van Zanten Staalservice Veenendaal

Joost Zorgt Nederland Utrecht

Jurriëns Bouw Utrecht

Kabola Heating Systems Vianen

KADER Zeist

Kantoorexpert Soest

KEMBO Veenendaal

Kiper Amersfoort

Klein Oostenrijk Bilthoven

Kleine Dreumes Abcoude

Knoworries Nieuwegein

Koelplan Airconditioning Warmtepompen Soesterberg

Konincks Retail hodn Albert Heijn Utrecht

Koningsberger & van Duijnhoven Utrecht

Koninklijk Nederlands Watersport Verbond Nieuwegein

Koninklijke Ginkel Groep Veenendaal

Konstruktieburo krabbendam-boerkoel.nl Soest

Kreft Opticiens De Meern

Kwekerij J.A. de Groot Harmelen

L&L Gebruikersinformatie Veenendaal

76

DEELNEMENDE BEDRIJVEN DEELNEMENDE BEDRIJVEN

Landgoed de Horst Driebergen

Larive Zeist

Le Credit Sportif Utrecht

Lemonia Utrecht

Lia de Bruyn Interieur Architecten Doorn

LIFTOFF Starterbegeleiding Vinkeveen

Lisman Vorkheftrucks Ijsselstein

Livetime Productions Utrecht

Loeff’s patent Houten

Lomans Amersfoort Amersfoort

Lucas Fitness IJsselstein

Lucky Stable Mijdrecht

Lumiad De Meern

M.P.I. Chemie Houten

M24 Service Utrecht

Maatschap voor communicatie Utrecht

MAD Holding Veenendaal

Management Drives Houten

Manazan Vastgoed Utrecht

Mark Two Communications Leusden

Marketresponse Leusden

Masy Sports and Spirit Veenendaal

Mediferia Amersfoort

MeetandWork Houten

MeetIn Utrecht

Metaalwerk Arie Belo Linschoten

Metropolisfilm Utrecht

MI Marketing Projects & Events Breukelen

MidFresh Harmelen

Mierij Meteo Nederland De Bilt

Minerva meettechniek Amersfoort

MJ Van Brenen & Zonen Doorn

Monkeybizniz Utrecht

Mooier en Zo Veenendaal

Motiv IT Masters IJsselstein

Movimento Zeist

Multitaste Enjoyfood B.V Utrecht

NVPO Nieuwegein

Neto Utrecht

Netsquare Mijdrecht

NEW-ENERGY-WORKS Utrecht

Nico Sluis Vleeswaren Maarssen

Nieuwsbank Utrecht

Nordic Pharma Baarn

Ntree Solutions Mijdrecht

NVM Nieuwegein

OD Media Utrecht

OLCO Advies & Management Zeist

Olenz notarissen Veenendaal

OMVE Netherlands Schalkwijjk

One Stop Sourcing Doorn

Pan-A-CE Soesterberg

PCDI Utrecht

PhytoGeniX Bunnik

Piazza sports Houten

PINTSCH ABEN Maarssen

PowerE2E Europe IJsselstein

Prins Vanetie Machinebouw Veenendaal

PrintRun Nieuwegein

Priotec Technisch Aannemer Harmelen

Puurpxl Utrecht

PXL Veenendaal

Qaraqter Utrecht

Qbil software Veenendaal

Qbtec Woerden

Qfast ICT De Meern

QiQQ v.o.f. Utrecht

Q-Seedfund Soest

Quantra Zeist

Quetzal & Co Bilthoven

Quinity Utrecht

Quo Vadis Baarn

Radiair Lopik

RADventure Santésys Maarssen

Rafinas Hair & Beauty Shops Utrecht

Real Energy People Utrecht

Reinstaat Woudenberg

Reisburo Ad Bos Wijk bij Duurstede

Robbie Networks Utrecht

Robin Food Houten

Rohde Benelux Nieuwegein

Rokatec De Meern

Romae Utrecht

Ronimo Games Utrecht

Royal Care Blaricum

Rudon IJsselstein

RuimTeUtrecht Utrecht

Sabel Communicatie Bilthoven

Schilte Houthandel en Houtwaren IJsselstein

Schonk Houten

Schreuder-Ruitenbeek Installatiebeheer Amersfoort

Schrijf-Schrijf Utrecht

Schrijver Orthopedie Utrecht

SdG Holding Harmelen

Search & Results Utrecht

Seecr Veenendaal

SELLOX Leusden

Sequential Media Amersfoort

Servoy Amersfoort

Sibbing & Wateler en partners Veenendaal

Sjonic Digital Media Ijsselstein

Slagerij van Schip De Meern

Smelik Abrahams Morssinkhof Maarn

Smurfit Kappa Mnl Golfkarton Soest

Snel Tweewielers Utrecht

SoloBio Zeist

77

DEELNEMENDE BEDRIJVEN DEELNEMENDE BEDRIJVEN

Somatic Doorn

Specialisterren Utrecht

SPF Beheer Utrecht

Spijkerman Amersfoort

Spirado Amersfoort

Sportcentrum Body-Fit Nieuwegein

Sportcentrum Oudenrijn Vleuten- De Meern

SRC Het Gastland - Family Fitness Rhenen Rhenen

Stellaard Complete Security SCS Utrecht

Stichting Quality Centre Utrecht

Stip grafisch ontwerp Driebergen

Stöpler Utrecht

Stortplaats van Dromen Utrecht

Strand West Utrecht

Stroomt Interactions Utrecht

StudentDocent Utrecht

Styloi Baarn

Sur5all internet en communicatie Utrecht

SVO Houten

SVP Architectuur en Stedenbouw Amersfoort

SWG Arts en Werk Utrecht

T van de Pol aannemingsbedrijf Achterberg

Tachyon Soest

Talent Enterprise Linschoten

Tandheelkundig Centrum Nieuwoord Woudenberg

Tangram Zeist

Tapkoel Wijk bij Duurstede

TBK IJsselstein

Technisch bureau van slooten Amersfoort

TelDaCom Leusden

TEN HAVE Change Management Utrecht

Tensio Montfoort

Tentech Utrecht

Terminus De Onthaasting Amersfoort

The Colour Kitchen Utrecht Utrecht

The Invited Woudenberg

Theuma Metal Industries Bunschoten

Thorax Amersfoort

Tiger Team Facilitaire Diensten Utrecht

Tinfra advies Achterberg

Topia stads en landschapsontwerp Utrecht

Translas TipWorks Nieuwegein

Tribus De Meern

Triview Soest

Trivoor Bouw & Advies Amersfoort

Truston Solutions Houten

Twice Training Driebergen

UBN Uitzendburo Bilthoven

Uitgeverij Scala Amersfoort

UMS Pastoe Utrecht

Unispray Nieuwegein

Urban bike concepts Utrecht

USoft Baarn

U-trax multimedia localisations Utrecht

Vallei Auto Groep Ede

Van Breugel Utrecht Utrecht

Van den Pol Elektrotechniek Utrecht

van der Sluis Culemborg

Van Dijk Heldam Harmelen

van Duuren Districenters Vianen

Van Echtelt Metaal Wijk bij Duurstede

Van Grafhorst Notarissen Utrecht

Van Ieperen Groep IJsselstein

Van Keulen Bouw Amersfoort

Van Rumpt Specialisaten Utrecht

Van Schaik Zeist Zeist

Vanderkooij telecommunicatie Driebergen

VanderLet ICT Beheer Houten

VDMMP Houten

VDVZ Architecten Utrecht

Veerkracht herstel Lopik

Veldhuizen Berens Van de Castel Notarissen Amersfoort

Vendrig IJsselstein IJsselstein

Verdel Installatietechniek Oudewater

Vernooy Vacuum Nieuwegein

Verweij en Zonen Woerden

VIAC installatie adviseurs Houten

Viduals / Bedrijfsbeelden Nieuwegein

Vlaskamp Advocaten Utrecht

VOF Banketbakkerij Arjan Bras Bilthoven

Vulka Veenendaal

W.J. Roelofs Meetinstrumenten Veenendaal

WAS architecten IJsselstein

Watervision Eemnes

Wellness & Healthclub Newstyle Utrecht

Wells Club Bunnik Bunnik

Werkhoven Adviesgroep Utrecht

Westbrook Fashion Westbroek

WIN Equipment Bunschoten

Wink Utrecht

WSquared Utrecht

Xform Utrecht

Ymor Nieuwegein

YNNO Amersfoort

ZAM Doorn Doorn

ZEEP architecten Amersfoort

Zeo Utrecht

Zorgcentrum Complexcare Maartensdijk

Zorgwacht Utrecht

ZuidamUithof Drukkerijen Houten

78

“Een groot samenwerkingsproject als

Mijn Bedrijf 2.0 is altijd moeilijker én

succesvoller dan je denkt. Ook als

je aan het begin al dacht: het zou wel

eens moeilijk, maar ook succesvol kun-

nen worden. De samenwerkende par-

tijen Syntens, HU, TFI en TNO hebben

het zo ervaren en dat geldt ook voor

de MKB-bedrijven die meededen. Alle

betrokken partijen hebben ondervon-

den dat er veel winst te behalen is

door buiten je eigen wereld te treden,

grenzen te overschrijden, er mensen

met andere opvat tingen bij te betrek-

ken, door samen te werken met or-

ganisaties met andere routines. Dit is

niet alleen ‘fun’, het is ook ergernis,

verbijstering, teleurstelling. Wat is het

dan toch prachtig als het eindsaldo zo

positief is en er veel nieuwe energie is

ontstaan. Mijn Bedrijf 2.0 is uiteinde-

lijk een inspiratiebron geworden, voor

Utrecht en straks ook ver daarbuiten.”

KLAAS TEN HAVE, STUURGROEPLID

MIJN BEDRIJF 2.0 NAMENS TNO

79

Mijn Bedrijf 2.0, een Schatkist aan ervaringen en resultaten© maart 2013, Mijn Bedrijf 2.0

Concept: Jelly Renkema, JR Communicatie

Teksten & Redactie: Astrid Bolland, Hogeschool Utrecht

Rob Gründemann, TNO

Jelly Renkema, JR Communicatie

Eindredactie: Marcel Uljee, Uljee Teksten

Productie: Jelly Renkema, JR Communicatie

Ontwerp & Opmaak: Bert Kok, Concepts2go

Fotografie Sunny Gardeur, Gardeur Fotografie,

Deelnemende bedrijven Mijn Bedrijf 2.0

Drukkerij: ZuidamUithof Drukkerijen

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt

worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook,

zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Mijn Bedrijf 2.0, een Schatkist aan ervaringen en resultaten

is ook te downloaden via www.kennisbanksocialeinnovatie.nl

Mijn Bedrijf 2.0 is een gezamenlijk initiatief van Hogeschool Utrecht, TNO, Syntens en Taskforce Innovatie Regio Utrecht.

Mijn Bedrijf 2.0 is mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie (inclusief rijkscofinanciering), de provincie Utrecht en de gemeente Utrecht. De initiatiefnemers hebben Mijn bedrijf 2.0 ondersteund met een financiële eigen bijdrage en/of een bijdrage ‘in kind’ (zoals kennis en mensuren).

Mijn Bedrijf 2.0 wordt ondersteund door MKB-Utrecht, VNO-NCW Utrecht en Kamer van Koophandel Midden-Nederland. Adviseurs van De Geluksfabriek, Twynstra Gudde/The Bridge, Deloitte en Syntens hebben bijgedragen aan het advies- en begeleiding straject.