DE WETENSCHAP OVER OPEN ADOPTIES

•Wat verstaan we eronder?

•De adoptiedriehoek

•Factoren van succes

•Andere aspecten

INFORMATIE UIT:

•Private binnenlandse adopties uit de VS: Minnesota /

Texas Adoption Research Project (MTARP);

•Overzicht van het Evan B. Donaldson Adoption Institute.

•Informatie uit de UK - BAAF

•Veelal via vragenlijsten

•Longitudinale studies: hoe gaat het in de loop van de

tijd?

WAT VERSTAAN WE ONDER OPEN ADOPTIES?

Een continuüm van opties die geboorteouders en adoptieouders in staat stellen

om informatie over en betrokkenheid met elkaar te hebben voor of na plaatsing

of allebei (Siegel 93).

• Opties van contact:

• Letterboxcontact: foto’s, brieven, e-mails

• Direct of indirect via een organisatie

• Sociale media en telefoon/skype

• Face-to-face contact

• Frequentie

• Contact met wie?

GESLOTEN ADOPTIES

Met de beste bedoelingen

Beschermen

• Beschermen geboortemoeder

• Laat haar door kunnen gaan met haar leven

• Ieder contact zou de wond weer openscheuren

• Bescherming kind voor schande van achtergrond verhaal

• Kinderen zouden in de war raken van meerdere ouderparen en

identiteits problemen krijgen

ANGSTEN VAN ADOPTIEOUDERS VOOR OPEN ADOPTIES

•Geboortemoeder wil haar kind terug

• Adoptie ouders waren bang voor inbreuk door de

geboortemoeder

• Bang dat ze zich geen echte ouders zouden voelen- slechtere

relatie met het kind

NAAR OPEN ADOPTIES

•Geboortemoeders waren zo mogelijk eerder

geneigd tot adoptie – zeker bij eigen keuze

• Interesse in biologische verwantschap

•Geadopteerden eisten het recht op informatie

PRAKTIJK (VANUIT ONDERZOEK MET VRAGENLIJSTEN)

• Adoptieouders zijn tevredener

•Geboortefamilie is tevredener

•Geadopteerde is tevredener

•Geen significante verschillen in externaliserende

gedragsproblemen bij kinderen en adolescenten bij verschillen in

openheid

GEBOORTEMOEDERS

• Afstand is een van de grootste stressfactoren van een vrouw.

• Kind lichamelijk afwezig; psychologisch aanwezig.

• Vrouwen blijven denken aan het kind

• Hoe gaat het met het kind

EFFECT OPENHEID OP GEBOORTEMOEDERS

• Vermindering verdriet en rouw

•Geruststelling te weten hoe het met het kind gaat

• Betere aanpassing bij openheid adoptie

•Openheid lost niet alles op – spijt blijft

•Opener voor zoeken als het kind wil zoeken.

EMOTIONELE GEZONDHEID GEBOORTEMOEDERS1 EN 3 JAAR NA PLAATSING

Brodzinsky et al 2015

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Erg slecht slecht neutraal goed uitstekend

Emotionele gezondheid1e jaar Na 3 jaar

ROUWVERWERKING GEBOORTEMOEDERS

gesloten

adoptie

Tijdelijk via

agency

Blijvend via

agency

Volledig

open

(Erg) goede

rouwverwerking

30% 25% 52% 68%

MTARP 75 geboortemoeders

EMOTIONELE GEZONDHEID

Gesloten

adopties

Openheid

via agency

Geïdentificeerd

maar geen

contact

Afgebro

ken

contact

Beperkt,

onregelmatig

contact

Doorgaand

contact

Tevredenheid

met contact

2,93

(1,6)

3,44

(1,36)

3,08

(1,24)

2,67

(1,24)

4,17

(0,84)

4,63

(0,7)

Gemiddelde inschatting (en SD) voor tevredenheid in relatie met openheid van contactGebaseerd op een schaal van 1= heel ontevreden tot 5=heel tevreden

Brodzinsky 2015

WANNEER DE GEBOORTEMOEDER INVLOED HEEFT BIJ DE ADOPTIE

• Zelf adoptieouders kiezen

• Inspraak in contact afspraken

• Groter gevoel van zelfbeschikkingsrecht

• Groter gevoel van eigenwaarde

• Positievere aanpassing

En als betrokken bij het kind

• Gevoel bij te dragen aan het welzijn

van het kind

• Bron van steun

REACTIE VAN GEBOORTEMOEDER OP ZOEKEN BIJ OPEN ADOPTIES

• 80% is positief

• 5% neutraal

• 15% ambivalent

• 0% negatief

Ayers-Lopez

NIEUWE PARTNERS VAN GEBOORTEMOEDERS

•Meestal positief of neutraal tav afstand

•15% negatief

•Meeste niet betrokken (bv bij bezoeken)

•Meeste geboortemoeders tevreden over de reactie

van de partner

EFFECT OPENHEID OP ADOPTIEOUDERS: TEVREDENER

• Niet minder ouder

•Minder angst voor claimen

• Het recht op ouderschap gekregen

•Mededogen voor de geboortemoeder/familie

•Gevoel kind beter te begrijpen, beantwoorden

en op gevoel reageren

•Meer communicatieve openheid

EFFECT OPENHEID OP GEADOPTEERDEN

• Directe toegang tot informatie (o.a. medische) en eigen geschiedenis

• Tevredenheid met contact ipv contact zelf voorspelt

gedragsproblemen -tot in vroege volwassenheid: betekenisverlening

• Identiteitsontwikkeling (bv bij transraciale adoptie)

•Meer begrip en minder schuldgevoel

• Kunnen er makkelijker over praten

• Verlangen om andere familie te ontmoeten

OPEN ADOPTIES VOOR JONGE KINDEREN

• Contact met name tussen de volwassenen

• Nog nauwelijks relatie, makkelijker contact aan te

gaan

• “meer als een tante of vriend van de familie”.

• Kinderen kunnen ervan genieten.

• Als de volwassenen het contact aanhouden, later makkelijker voor

het kind

TAAK ADOPTIEOUDERS BIJ JONGE KINDEREN BIJ CONTACT

• Het kind helpen met gevoelens en zorgen

• De nabijheid en bescherming is nodig

•Ook als geboorteouder of het kind problemen heeft: contact i.h.a.

toch positief effect. Extra uitdaging voor de adoptieouders

KINDEREN WAARDEREN OVER HET ALGEMEEN CONTACT

• Helpt ze relaties te onderhouden

• Ontdekken waar je lichamelijke trekken en je karaktereigenschappen

vandaan komen - Identiteitsvorming

• Helpt ze begrijpen waarom ze geadopteerd zijn

• Positieve gevoelens naar geboortemoeder

• Stelt gerust

• Beter begrip van adoptie

• Actievere communicatie met adoptieouders over adoptie

ADOLESCENTEN EN GEEN CONTACT:

Niet tevreden met geen contact

• Negatieve gevoelens naar de geboortemoeder –

gekwetst, boos, verdrietig – ze heeft niet

geprobeerd me te vinden

• Verlangen naar contact en identiteitsvorming

• Nare ervaringen bij pogingen contact te leggen

• Bang voor kwetsen adoptieouders

Niet tevreden met contact:

• De meesten: meer contact of andere intensiteit

• Dankbaarheid naar geboortemoeder

• Tevreden met geen contact

• Hechten weinig waarde aan de

adoptie status – weinig

communicatie in de familie

• Positief gevoel: gezegend,

fortuinlijk. Contact niet nodig, leidt

maar af

• Schatten contact negatief, kwetsen

adoptieouders

FACTOREN VOOR SUCCES: EENS OVER WAT OPEN ADOPTIE IS EN WAT NIET

•Goede voorlichting

• Kindgerichte focus -Belang van het kind staat voorop.

• Een goede besluitvorming, kiezen door geboortemoeder werkt

positief

•Over angsten heenstappen: “Iedereen is bang voor iedereen”

• Begrip dat openheid het verlies niet uitwist.

• Duidelijke rolverdeling: Open adoptie is geen co-ouderschap. De

adoptieouders krijgen van de geboortefamilie de toestemming om

ouder te zijn van dit kind (wettelijk en psychologisch)

FACTOREN VOOR SUCCES: WAARDEN

• Inlevingsvermogen en mededogen!

• Respect, eerlijkheid en vertrouwen

•Het idee dat contact in het belang van iedereen is

•Morele verplichting het contact vast te houden. Bij problemen

niet afbreken maar oplossing zoeken

•Adoptiegrootfamilie (Adoption kinship)

FACTOREN VOOR SUCCES: DE RELATIE

• Zelfbeschikking

• En jezelf durven uitspreken (ook bij kwetsbaarheid)

•Grenzen in de relatie zetten.

•Moet comfortabel voelen

•Moet soms opgebouwd worden

• Flexibiliteit – relaties veranderen in de tijd.

• Aanpassingsvermogen

•Wederzijdse onderhandeling van type en frequentie.

• Bij betere samenwerking: betere aanpassing in het kind. (ook binnen

ouderparen)

CONTACTARRANGEMENTEN

•Maakt helderder

• Je kunt er rustiger over nadenken

• Kan op terugverwezen worden

•Moet aanpasbaar zijn, flexibel

• Afdwingbaarheid?

•Ook voor verdere familieleden?

VOORWAARDEN VOOR SUCCESFACTOREN

• Betrokkenheid

• Flexibiliteit

• Niet iedereen hoeft even tevreden te zijn

• Communicatie vaardigheden

• Hangt af van achtergrond, karaktertrekken, relatievaardigheden,

verwachtingen

FACTOREN VOOR SUCCES BIJ DE GEBOORTEFAMILIE

• Accepteert het feit dat het kind lid is van een andere

familie

• Kunnen hun steun leveren aan het kind

• Een niveau van verbinding aanhouden

• Het gevoel van de kinderen van conflicterende

loyaliteiten verminderen

• Samenwerken met adoptiefamilie in het belang van

het kind

UITDAGINGEN

• Voor geboorteouders: als het niet goed gaat in het adoptiegezin

• Verschil in behoefte

• Als geboorteouders minder behoefte aan contact hebben als

het kind ouder wordt, juist soms als het kind toe is aan meer

contact

• Als een van de partijen over de grenzen heengaat, of zich erg

oncomfortabel voelt bij de ander

• De ene partij leunt sterk op de ander

• Bij ongewenst gedrag, bv drugsgebruik “voorzichtige openheid’

DE ANDERE FAMILIELEDEN

Met wie heeft de geadopteerde het liefst contact?

1. siblings

2. geboortevader

3. grootouders

4. tantes, ooms

5. neven en nichten

DE GEBOORTEVADER

•Weinig bekend

•MTARP studie: slechts 15% van de geadopteerden (30% in

volledig open adopties) had contact met de geboortevader

•Geboortevader tevredener

• Als geboortevader betrokken ook geboortemoeder

tevredener

DE BROERTJES EN ZUSJES

• Contact wordt erg gewaardeerd door de kinderen

• Minder intimiderend,

• hebben meer overeenkomsten,

• leeftijdsgenoten,

• geen negatieve vooropgestelde meningen

• Ook de broertjes/zusjes moeten een realistisch levensverhaal krijgen

• Het geadopteerde kind is deel van de identiteit van de broertjes/zusjes

en vv

WAAR MOET JE OP LETTEN?

• Veel plaatsingen zonder plan voor contact tussen broertjes/zusjes

• Hoe is de relatie tussen de broertjes/zusjes

• Als kinderen in je gezin verschillende contacten hebben

Geboorteouders van de een kunnen een rol hebben in het leven van de ander

CONTACT HOUDEN MET BROERTJES EN ZUSJES

• In gedachten – erover praten

• IT, filmpjes, sociale media

• Kaarten

• Foto’s tekeningen, cadeaus

• Life story books, waarin ook foto’s van de broertjes/zusjes

VEEL LITERATUUR OVER TRANSRACIALEPLAATSINGEN

• Niet gelijk ras is het belangrijkst, maar of de adoptieouders zich

kunnen inleven

• Culturele socialisatie: Ouderlijke praktijken die het kind leren over

hun ras of etnische erfenis en geschiedenis, die culturele gewoontes

en tradities aanprijst en de culture, raciale en etnische trots

promoot.

EEN FAMILIE MET EEN ANDERE ETNICITEIT

• Erkennen dat ras en etniciteit ertoe doet en dat culturele

diversiteit bestaat

• Voorbereiden op de mogelijkheid van discriminatie en op

hoe ermee om te gaan

• In de praktijk blijkt weinig contact te zijn met mensen van

gelijk ras van het kind – de strategieën met grootste

integratie en persoonlijke impact minst toegepast

Maar bij open adoptie: de geboortefamilie

ACCULTURATIE EN ADOPTIE

• Verschillende studies geven aan dat jongeren die meer van hun

achtergrond wisten een positievere adoptief identiteit hadden en

ook opener over hun adoptie waren.

• Adoptieouders overschatten hun betrokkenheid in culturele

socialisatie.

•Ook afhankelijk van de omgeving, of adoptieouders het kind de

regie hierin geven.

FACING UP TO FACEBOOK: OPENHEID IN ADOPTIE EN HET INTERNET

•Niet heel anders in karakter, maar:

• Zoeken op jongere leeftijd

• Zoekende geboorteouders kunnen minderjarigen vinden

• Zonder dat de ouders het weten en zonder professionele

hulp

• Snelheid, zonder de mogelijkheid van nadenken, er met

vrienden of familie over praten, laten sudderen,

professionals inschakelen.

WAT JE ALS OUDERS MOET WETEN

• Niet tegen te houden

• Instellingen

• Nieuwsgierigheid

•Geheim

• Kinderen zijn impulsief – adoptieouders en geboorteouders volgen

soms alleen

AANBEVELINGEN VOOR ADOPTIEOUDERS

•Goede voorbereiding door de ouders

• Toezicht

•Onderwijzen

•Openheid.

https://creatingafamily.org/adoption-category/top-ten-adoptive-

parenting-tips-for-facebook-and-the-internet/

OPEN ADOPTIES BIJ PAREN VAN GELIJK GESLACHT

• Literatuur mn vanuit een onderzoeksgroep; kleine aantallen.

• Iha doen kinderen bij paren van gelijk geslacht het vergelijkbaar

aan die van heterosexuele paren

• Iha minder nadruk op bloedband in de familie: extended family

BIJ MANLIJKE OUDERPAREN

•Minder competitie voor moederrol

• Sommige geboortemoeders kiezen hier speciaal voor omdat zij de

enige met de moederrol is

• De vrouwelijk ouderfiguur van de geboortemoeder is soms

belangrijk voor de adoptieouders

BIJ VROUWELIJKE OUDERPAREN

•Minder “geslachtsgebonden rollen”

• Daardoor een ‘uitgebreider’ concept van moederschap.

• Voelen zich minder bedreigd in hun moederrol

CONTACT ALS BRON: VOOR HET KIND

INFORMATIE EN BEGRIP

Ik kan uitvinden van ik wil

weten over mijn

geboortefamilie.

Ik weet waarom mijn adoptie

nodig was

Ik heb het gevoel dat mijn

geboortefamilie om mij geeft

DUIDELIJKHEID IN ROL; BEGRIP VAN DUBBELE VERBINTENIS

Ik ben veilig in mijn

adoptiegezin. Ik begrijp hoe

ik pas binnen mijn

geboortefamilie

Ik voel mij op mijn gemak met

het deel zijn van twee

families

RELATIES

Ik kan open zijn tegenover

mijn adoptieouders over mijn

gedachten en gevoelens rond

adoptie

Ik kan ook liefde en steun

ontvangen van mijn

geboortefamilie

CONTACT ALS BRON: VOOR DE ADOPTIEOUDERS

INFORMATIE EN BEGRIP

Ik kan informatie over de

achtergrond van mijn kind vinden

en dat helpt hem/haar en mij als

ouder

DUIDELIJKHEID IN ROL; BEGRIP VAN DUBBELE VERBINTENIS

Ik heb duidelijkheid en voel me

veilig in mijn relatie met mijn

kind

Ik voel me niet bedreigd door

de verbondenheid met de

geboortefamilie van mijn kind

RELATIES

Ik kan mijn kind helpen om te

praten en te denken over

adoptie: adoptie is een

bespreekbaar onderwerp bij

ons.

De geboortefamilie steunt mij in

het ouder zijn van mijn kind

CONTACT ALS BRON: VOOR DE GEBOORTEFAMILIE

INFORMATIE EN BEGRIP

Ik kan uitvinden hoe het gaat

met mijn kind/familielid.

Ik hoef me niet te blijven

afvragen hoe adoptie voor

hem/haar heeft uitgepakt.

DUIDELIJKHEID IN ROL; BEGRIP VAN DUBBELE VERBINTENIS

Mijn begrip van mijn rol in het

leven van mijn kind is duidelijk

en realistisch.

Ik accepteer en waardeer de

plaats van mijn kind in zijn/haar

adoptiegezin

RELATIES

Ik kan een positieve relatie

hebben met mijn kind/familielid

en zijn/haar adoptieouders

DANK VOOR JULLIE AANDACHT!