De Wereld van Jules Verne “Faustische civilisatie” 5.pdf · De Wereld van Jules Verne ......
63
De Wereld van Jules Verne “Faustische civilisatie” Honours Programma 5 e bijeenkomst 26 oktober 2005
Transcript of De Wereld van Jules Verne “Faustische civilisatie” 5.pdf · De Wereld van Jules Verne ......
De Wereld van Jules Verne“Faustische civilisatie”
Honours Programma5e bijeenkomst
26 oktober 2005
De Oerscène
Het Icaruscomplex
Jules Verne (1828-1905)
Jules Verne (1828 – 1905)
Thema’s• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Tijdgenoten
• Jules Verne (1828 – 1905)• Henrik Ibsen (1828 – 1906)• Leo Tolstoi (1828 – 1910)• 19e eeuw “Gouden Eeuw” van de roman• De psychologische roman
Tolstoi & Ibsen
Anna Karenina (1878)
De vrouw van de zee (1888)
De vrouw van de zee (1888)
Wetenschapsfilosofie• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• Het experiment• De machine• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
WetenschapsgebiedWetenschapsgebiedJaarTitel
WapenindustrieScheikunde1879Les cinq cents millions de la Bégum
AstronomieFysica1908La chasse au météore
Alchimie1910Le secret de Wilhelm Storitz
AntropologieEthologie1901Le village aérien
GeografiePneumatica (aërodynamica)1863Cinq semaines en ballon
WapenindustrieScheikunde1896Face au drapeau
JournalistiekMachinebouw1892Claudius Bombarnac
Aërodynamica1886Robur-le-Conquérant
CriminologiePsychologie1885Matthias Sandorf
TijdmetingMachinebouw1873Le tour du monde en quatre-vingts jours
FysiologieScheikunde1872Une fantaisie du docteur Ox
GeodesieMachinebouw1872Aventures de trois Russes et de trois Anglais
PsychotherapieMachinebouw1871Une ville flottante
SelenografieBallistiek1870Autour de la lune
Zoölogie, archeologieElektrofysica1869Vingt mille lieues sous les mers
Natuurlijke historie, antropologieGeografie1867Les enfants du capitaine Grant
MeteorologieScheepsbouw1866Voyages et aventures du capitaine Hatteras
SelenografieBallistiek1865De la terre à la lune
Paleontologie, speleologieCryptologie1864Voyage au centre de la terre
Ballistiek
Selenografie
Nautilus
WetenschapsgebiedWetenschapsgebiedJaarTitel
WapenindustrieScheikunde1879Les cinq cents millions de la Bégum
AstronomieFysica1908La chasse au météore
Alchimie1910Le secret de Wilhelm Storitz
AntropologieEthologie1901Le village aérien
GeografiePneumatica (aërodynamica)1863Cinq semaines en ballon
WapenindustrieScheikunde1896Face au drapeau
JournalistiekMachinebouw1892Claudius Bombarnac
Aërodynamica1886Robur-le-Conquérant
CriminologiePsychologie1885Matthias Sandorf
TijdmetingMachinebouw1873Le tour du monde en quatre-vingts jours
FysiologieScheikunde1872Une fantaisie du docteur Ox
GeodesieMachinebouw1872Aventures de trois Russes et de trois Anglais
PsychotherapieMachinebouw1871Une ville flottante
SelenografieBallistiek1870Autour de la lune
Zoölogie, archeologieElektrofysica1869Vingt mille lieues sous les mers
Natuurlijke historie, antropologieGeografie1867Les enfants du capitaine Grant
MeteorologieScheepsbouw1866Voyages et aventures du capitaine Hatteras
SelenografieBallistiek1865De la terre à la lune
Paleontologie, speleologieCryptologie, mineralogie1864Voyage au centre de la terre
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Geografisch experimentHydrotechniek1905L’invasion de la mer
Sociale psychologieVarende stad1895L’île à hélice
Follow-upSuperkanon1889Sans dessus dessous
Kunstmatige diamant [Hoofdstuk 8: “De grote proef”]1884L’étoile du sud. Le pays des diamants
Pedagogisch experimentStoomboot (Robinsonade)1882L’école des Robinsons
Psychologisch experimentMijnlamp1877Les Indes noires
ProefpersonenLuchtballon (Robinsonade)1874L’île mystérieuse
ExperimentMachineJaarTitel
Astronomie wordt experimentele wetenschap
Black box1908La chasse au météore
Politicologisch experimentNatuurlijk experiment1909Les naufragés du "Jonathan"
“tentative”, bezettingLuchtballon1863Cing semaines en ballon
Experimenten: “Zwaarder dan lucht” vs. “Lichter dan lucht”
Superhelikopter1886Robur-le-Conquérant
TijdmetingStoomtrein, stoomboot1873Le tour du monde en quatre-vingts jours
2 experimenten (misleiding van proefpersonen)
Netwerk1872Une fantaisie du docteur Ox
Mobiel observatoriumOnderzeeboot1869Vingt mille lieues sous les mers
“De Noordpool als openluchtlaboratorium”
Schip1866Voyages et aventures du capitaine Hatteras
“Ze brachten hun tijd met experimenteren door”
Superkanon, maanbolide1865De la terre à la lune
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Luchtballon
Nautilus
Machine
Machine
Maître du monde
Chateau au Carpathes
Machine• De machine als hoofdpersoon• Machines ontsluiten nieuwe dimensies voor
menselijke mobiliteit• Machine als product en als
mogelijkheidsvoorwaarde van wetenschap• De wetenschapper als held• Wetenschap en technologie veranderen de
wereld• Romans waarin de machine afwezig is• Uiteindelijk blijft de natuur almachtig
Landschap zonder machine
• Le pays des fourrures (1873)• L’île mystérieuse (1874)• L’archipel en feu (1884)• Un drame en Livonie (1904)• La phare au bout du monde (1905)• Le volcan d’or (1906)• Les naufragés du "Jonathan" (1909)
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Experiment
• “épreuve”• “expérience”• “tentative ”• Proefneming• “Van welke reeks proefnemingen zijn wij
genoodzaakt deel uit te maken?”, verzuchten zij
"une tentative scientifique sans précedent dans les annales de la science"
“Ils passaient leur temps à faire des expériences”
Geografisch experimentHydrotechniek1905L’invasion de la mer
Sociale psychologieVarende stad1895L’île à hélice
Follow-upSuperkanon1889Sans dessus dessous
Kunstmatige diamant [Hoofdstuk 8: “De grote proef”]1884L’étoile du sud. Le pays des diamants
Pedagogisch experimentStoomboot (Robinsonade)1882L’école des Robinsons
Psychologisch experimentMijnlamp1877Les Indes noires
ProefpersoonLuchtballon (Robinsonade)1874L’île mystérieuse
ExperimentMachineJaarTitel
Astronomie wordt experimentele wetenschap
Black box1908La chasse au météore
Politicologisch experimentNatuurlijk experiment1909Les naufragés du "Jonathan"
“tentative”, bezettingLuchtballon1863Cinq semaines en ballon
Experimenten: “Zwaarder dan lucht” vs. “Lichter dan lucht”
Superhelikopter1886Robur-le-Conquérant
TijdmetingStoomtrein, stoomboot1873Le tour du monde en quatre-vingts jours
2 experimenten (misleiding van proefpersonen)
Netwerk1872Une fantaisie du docteur Ox
Mobiel observatoriumOnderzeeboot1869Vingt mille lieues sous les mers
“De Noordpool als openluchtlaboratorium”
Schip1866Voyages et aventures du capitaine Hatteras
“Ze brachten hun tijd met experimenteren door”
Superkanon, maanbolide[“épreuve”, “expérience”]
1865De la terre à la lune
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Regressie
• Le Chancellor (1875)• Michel Strogoff (1876)• Kéraban-le-têtu (1883)
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Onderaards gebiedEdinburgh1877Les Indes noires
PacificSan Fransisco1882L’école des Robinsons
ChinaKanton1879Aventures d’un Chinois en Chine
Stille ZuidzeeRichmond1874L’île mystérieuse
WildernisStad / MetropoolJaarTitel
SiberiëMoskou1876Michel Strogoff
SaharaLonden1919Mission Barsac
Zuidpool1897Sphinx
AfrikaLonden1863Cing semaines en ballon
EvergladesJacksonville1887Nord contre Sud
LuchtruimPhiladelphia1886Robur-le-Conquérant
Schotse eilandenGlasgow1882Rayon vert
Noord-AmerikaBrighton1879Cinq cents millions de la Bégum
IndiaLonden1873Le tour du monde en quatre-vingt jours
Zuidelijk AfrikaLonden1872Aventures de trois Russes et de trois Anglais
Niagara FallsLiverpool1871Une ville flottante
OceanenNew York1869Vingt mille lieues sous les mers
Zuid-Amerika, Australië, N-ZGlasgow1867Les enfants du capitaine Grant
NoordpoolLiverpool1866Voyages et aventures du capitaine Hatteras
FloridaBaltimore1865De la terre à la lune
IJslandHamburg1864Voyage au centre de la terre
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Mobiliteit & Opsluiting
Mobiliteit & Opsluiting
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Het niets
• Deze uitgestrekte woestijn maakte hem angstig. Hij was het middelpunt van een oneindig grote cirkel, dat is: niets! [Ballon]
• Kale vlakten, die nooit door enig levend wezen bezocht schenen te worden, strekten zich eindeloos ver uit [Hatteras]
Het niets• Binnen weinig dagen was het aanzien van Kaap
Bathurst en haar omgeving geheel veranderd. Niets is verhevener dan die verovering door het winterseizoen, die inbezitname der hoognoordelijke streken door de winterkou. Het landschap was niet langer herkenbaar. De hele landstreek had een gedaantewisseling ondergaan, er was een nieuw land geboren, uitdrukking ener grootse treurigheid. Er was geen zee meer, geen grond meer, er restten slechts vage en verwarde omtrekken [Fourrures]
Het niets
• Ze liepen nu door een verlaten vlakte waar geen boom en geen heuvel de eentonigheid brak [Strogoff]
• Geen enkel levend wezen bezielde deze uitgestrekte, dode eenzaamheid [Servadac]
Verne als wetenschapsfilosoof• Tijdgenoten• Wetenschapsfilosofie• De machine• Het experiment• Regressie• Metropool en wildernis• Mobiliteit en opsluiting• Het niets• Verne & Hetzel
Uitgever: Pierre Jules Hetzel
De la terre à la lune
L’île à Helice
Jules Verne - Archetypen• Algemeen: vaderarchetype, moederarchetype, etc.• Scheikunde: de ontploffing• Fysica: onzichtbare straling• Mechanica: de gigantische machine• Biologie: het monster• Oceanografie: de afgrond• Wiskunde: het astronomische getal• Antropologie: missing link• Archeologie: vergeten beschaving• Wetenschapper: het gevaarlijke genie• Filosofie: kalmte en zelfbeheersing
MoederPneumatica1863Cinq semaines en ballon
Machinestad1863Paris au XX siècle
AfgrondPneumatica1856Drame dans les airs
Ontploffing; Labyrint, trog, afgrondMijnbouw1877Les Indes noires
De filosoofFilosofie1879Aventures Chinois en Chine
Machine1895Ile à hélice
Monster1901Jean-Marie Cabidoulin
HomunculusAlchimie1910Le secret de Wilhelm Storitz
Genie, ontploffing1919Mission Barsac
Astronomische getalAstronomie1877Hector Servadac
ArchetypeWetenschapJaarTitel
OntploffingScheikunde1879Les cinq cents millions de la Bégum
Onzichtbare stralingFysica1908La chasse au météore
Missing linkAntropologie1901Le village aérien
Ontploffing, genieScheikunde1896Face au drapeau
Genie, machine1886Robur-le-Conquérant
Genie1885Matthias Sandorf
MachineMachinebouw1871Une ville flottante
MoederBallistiek1870Autour de la lune
Monster, trog, vergeten beschaving, genieDiverse1869Vingt mille lieues sous les mers
MoederBallistiek1865De la terre à la lune
MonsterGeologie1864Voyage au centre de la terre
Bijeenkomsten• 2.11.2005• 9.11.2005 – Vergelijkende diagnose• 16.11.2005 – Het computertijdperk• 23.11.2005 – Zichtbare wetenschappers• 30.11.2005 - Voorbereiding• 7.11.2005 - Voorbereiding• Slotdag - Presentaties
