De uitdagingen van het lokaal cultuurbeleid in een veranderende samenleving

www.socius.be – Gie Van den Eeckhaut

“Wat zijn de uitdagingen voor het lokaal cultuur- en vrijetijdsbeleid in de

veranderende samenleving en hoe kan je daar op inspelen?”

Kempense cultuurwerkersdag 3 maart 2016

Gie Van den Eeckhaut


Denken over democratie en de rol/taken van de overheid (bestuurlijk en administratief) daarin

Democratie gaat over processen van debat en besluitvorming over de richting waarin we met de samenleving willen evolueren – met betrokkenheid van burgers en vanuit een algemeen belang

De overheid moet die richting en dat algemeen belang vorm geven, realiseren, waar maken.


Normatief debat

Er zijn verschillende opvattingen over hoe de overheid die rol moet invullen. Bijvoorbeeld: de overheid moet dat algemeen belang en individuele rechten die daar uit voortvloeien:• Zelf realiseren• Stimuleren • Mogelijk maken

De keuzes die je daar in maakt, zijn normatief nooit neutraal!


Beweging in het brede sociaal-culturele veld

Vrije tijd, sport, cultuur, gemeenschapsvorming: grenzen vervagen

Verschuiving naar praktijken die nieuwe antwoorden onderzoeken voor ‘complexe en hardnekkige problemen’: praktisch en innoverend

Nieuwe burgerinitiatieven die zich niet laten vangen in de klassieke indelingen (coöperatieven voor duurzame energie? Samentuinen met voedselruilmarkten en lokale munten? Maar ook de ‘lichte verenigingen’?) – snel en beweeglijk


Van bureaucratie naar ‘de dans der partners’?

3 overlopende fasen in ‘Governance’ (Osborne)

• Public administration• New Public Management• New Public Governance


Zinnebeeld ‘Public Administration’

Hiërarchie en bureaucratieWet en reglementPrimaat van de politiekFeedback:• Burger als ‘Kiezer’• Burger/organisatie als ‘Adviesgever’

binnen primaat van de politiek


Zinnebeeld ‘New Public Management’

Managementmodellen uit private sector Het beleidsplan, het projectmodel en de

kwaliteitscyclus, onderworpen aan het kritische oog van de audit of de visitatiecommissie

Primaat van politiek onder druk van gespecialiseerde ambtenaren (voldoende onafhankelijk)

Burger als ‘Klant’


Zinnebeeld ‘New Public Governance’

Omkering: burger betrekt bestuur bij wat belangrijk is – relatie fundamenteel belang

Primaat van de politiek uitgedaagd door ondernemende burgersamenleving

Dialoog, netwerk, relatie en slim passief?Feedback en primair proces zitten in het handelen

en het leren binnen ‘vitale coalities’: burgers als ‘Coproducenten in relaties en netwerken’: ‘Dans der partners’

Maatschappelijk vraagstuk:

Maatschappelijk innoveren

Samenleving

OverheidBestuur

Administratie Markt

Democratisch perspectiefMissie: samen sturen ifv algemeen belang

P.A.

BurgerinitiatievenKlassiek middenveld



Samenleving

OverheidBestuur

Administratie Markt


Effectiviteits- en efficiëntieperspectief

P.A.N.P.M

Maatschappelijkmiddenveld



Samenleving

Markt


Effectiviteits- en efficiëntieperspectief

P.A.N.P.M N.P.G.

BurgermaatschappijNieuwe burgerinitiatievenKlassiek middenveld

Perspectief van de snel veranderende samenleving

OverheidBestuur

Administratie


Een synthese van de kwesties

Hoe ‘netwerkproblemen’ vertalen in ‘bestuurlijke strategieën’?

Hoe de gedeelde ruimte betreden? De tussenruimte vergroten?

Hoe de burgermaatschappij versterken?Hoe maatschappelijke innovatie als antwoord op

hardnekkige, complexe of ongetemde problemen versterken?


Inzoomen op randvoorwaarden vanuit

lokale besturenWat kunnen lokale besturen

ondernemen om te ‘verpoppen’?


Een realistisch perspectief: tussenruimte vergroten/versterken

Geen ‘netwerkoverheid’ – geen grote herstructureringWel: inzetten op de ‘tussenruimte’, waar

burgerinitiatieven en overheden elkaar voortdurend raken in een lokaal democratisch verhaal:• Ruimte voor interacties die burgersamenleving en

bestuur legitimeren, versterken, ondersteunen• Ruimte voor thema’s van burgers – geformuleerd

vanuit hun perspectief en vanuit hun eigenaarschap


Vitale coalitiesVerbanden tussen burgers – organisaties –

netwerken, waarin overheid al dan niet een partner kan zijn

Vitaal omdat ze innoverend en dynamisch zijnVitaal omdat ze rond vitale kwesties zijn

georganiseerd – hier: het kleine ontmoeten, duurzaamheid, mobiliteit, …

Vitaal omdat ze van vitaal belang zijn voor verdere evolutie van democratie


Innovatieruimtes- en netwerken faciliteren

Plekken creëren waar partners (burgers en organisaties) zich op elkaar kunnen betrekken!

Summits rond belangrijke vraagstukkenPitchingsessies en adoptiemarktenInnovatielabsFaciliteren van vormen van consultancyAanstellen van de ‘stadsdromer’ of

‘droomfabrieken’


Overheid als aantrekkelijke partner

Partner: deskundigheid en betrokkenheid – zorg voor relaties

Partner die middelen kan ontsluitenPartner die zichzelf horizontaal en beweeglijk weet

te organiserenPartner die weet te koppelen, te makelen


Werkveldambtenaren in de spits

Frontlijn? Oorlog?Bekwaam in netwerken en dynamieken faciliterenWerken horizontaal in gemeentelijke structurenGroot vertrouwen, sterke autonomie: beeld van de

Vlaamse bouwmeester, de intendantVoeden het publieke debat, vertalers en

signaleerders


Informalisering van de politiek als keuze?

‘Samen aan tafel, weg van het bureau’/’informele processen’ – versus – ‘juridisch laatste valnet voor als het mis gaat’/’formeel laatste beslissingsmacht’/’juiste procedures’

Vertrouwen in informele verhoudingen, nabije verhoudingen en kleinschalige verbanden


Regionale schalen?

‘Volume’ van steden en gemeenten soms overschreden door coalities

Regionale schaal – van uitvoering van beleid, niet nieuw niveau in opvolging van de provincies

Een schaal met potentie?• Intergemeentelijke samenwerking• Beweeglijke netwerken, eerder dan

‘gecontracteerde schalen’?

De uitdagingen van het lokaal cultuurbeleid in een veranderende samenleving

Government & Nonprofit

Transcript of De uitdagingen van het lokaal cultuurbeleid in een veranderende samenleving