De twintigste eeuw

Cultuur van het moderne en massacultuur in de 20e eeuw

Herhaling van de stof met behulp van de stofomschrijving

De twintigste eeuw 2

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Introductie

- Accenten binnen het onderwerp

- Specificaties van het onderwerp; - Kunst en religie, levensbeschouwing - Kunst en esthetica - Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht - Kunst en vermaak - Kunst, wetenschap en techniek - Kunst intercultureel

De twintigste eeuw 3

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

• architectuur - systeembouw, vorm en functionaliteit; • futurisme; • Schönberg in verband met expressionisme en seriële muziek; Strawinsky en antiromantische tendensen; Satie; • naar abstractie in de beeldende kunst; • Ballets Russes; • kostuumontwerpen van Popova, Stepanova; • expressionistische dans; • jazz; • film/theater en verwerping van 'realisme' (Eisenstein, Brecht); • verzamelingen: collectie museum Kröller-Müller, volkenkundige musea, volksmuziek (Bartók).

De twintigste eeuw 4

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Architectuur - systeembouw, vorm en functionaliteit;

Bauhaus en CIAM

Het Nieuwe Bouwen

De Stijl- strak, geometrische vromen, primaire kleuren

Functionalisme (schoonheid ontstaat vanzelf als alles functioneel is)

In Nederland- J.J.P. Oud - Gerrit Rietveld

VerderLe Corbusier, F.L. Wright, v.d. Rohe

De twintigste eeuw 5

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Futurisme (ca 1909-1914)

Verheerlijking van geweld en dynamiek, snelheid, techniek

Boccioni, Severini, Balla, Marinetti

De twintigste eeuw 6

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Schönberg en expressionisme en seriële muziek; Strawinsky en antiromantische tendensen; Satie;

Schonberg: atonale muziek, dissonantenhttp://www.youtube.com/watch?v=u5dOI2MtvbAhttp://www.youtube.com/watch?v=XCZfvwfG9cw

Seriële muziekDoor reeksen abstractie bereikenSimeon ten Holt http://www.youtube.com/watch?v=ppluA-_EkQM

StrawinskyExpressionistische muziek. Onregelmatig. http://www.youtube.com/watch?v=_RBBlHqXRWY

De twintigste eeuw 7

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Erik SatieNiet verhalende muziek met herkenbare dagelijkse geluiden (zie Juan Gris). Parade met kostuums van Picasso

http://www.youtube.com/watch?v=3t4mwuys6mohttp://www.youtube.com/watch?v=Al5U1WJ48rM

De twintigste eeuw 9

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Naar abstractie in de beeldende kunst; - voorstelling speelt geen rol- uitdrukking geven aan het innerlijk, het onderbewuste

De twintigste eeuw 10

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Ballets Russes;

- gesticht door Serge Diaghilev- dans van vooral Nijinski- muziek van o.a. Debussy en Strawinksy- kostuums van Leon Bakst

-Voorbeeld http://www.youtube.com/watch?v=SqUHp2sD5iM

- Le sacre du printemps

De twintigste eeuw 11

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Kostuumontwerpen van Popova, Stepanova;

- kubistische, futuristische en architectonische kostuums en decors

- functionele kleding

De twintigste eeuw 12

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Expressionistische dans;

- Nijinski (Bejart)- Mary Wigman (Hexentanz)- Martha Graham (eerste vorm van Moderne Dans)

of http://www.youtube.com/watch?v=xgf3xgbKYko&feature=related

- Voor iedere choreografie moet als het ware een nieuwe bewegingsstijl worden gecreëerd.

- Alle beweging - zowel dans als mime – dienen om een dramatische situatie uit te beelden.

- Bewegingen van het gehele lichaam verdienen de voorkeur boven gebarenspel.

- Groepsdansen mogen niet louter als decoratie worden ingelast.

- De choreografie speelt een eigen en niet-ondergeschikte rol

De twintigste eeuw 13

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Ontstaan van de JazzMix van verschillende stijlen

- marsmuziek- blues- gospel- ragtime

Kenmerken eerste jazz- solos- zang zonder precieze melodie- blue notes- ragged timinghttp://www.youtube.com/watch?v=jCdWvCblaW8

- Louis Armstrong- Bessie Smith- Billie Holiday

De twintigste eeuw 14

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Film/theater en verwerping van 'realisme' (Eisenstein, Brecht);

- Eisenstein middels montage gevoel overbrengen http://www.youtube.com/watch?v=euG1y0KtP_Q

- Brecht; vragen stellen, geen verhaal laten opbouwen (vervreemding) - Episch theater: maatschappelijke thema’s, werkelijkheid, menselijke

verhoudingen (macht en onmacht). Theater moet rol spelen in de maatschappij

http://www.youtube.com/watch?v=Ec0clERjQ5A

De twintigste eeuw 15

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

Verzamelingen: - collectie museum Kröller-Müller- volkenkundige musea- volksmuziek (Bartók).  Vastleggen van andere culturen, interesse in exotische landen, maar ook in verdwijnende eigen cultuur.

De twintigste eeuw 16

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunst en religie, levensbeschouwing

-Visies op geschiedenis: breuk met het verleden.

-Utopieën van nieuwe tijd: kunst is baanbreker voor die nieuwe tijd; kunst wil maatschappij veranderen.

-Kunst heeft op zich geestelijke waarde (democratisering van de kunst als gedachte), zeker abstractie, en universele betekenis (heeft geen verhalen, verwijzingen nodig). Geen narratief.

- Voorbeelden zijn ondergeschikt aan vormgeving en onderzoek.

De twintigste eeuw 17

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunst en esthetica

-Van het materiële naar het geestelijke: verwerping natuurgetrouwheid; vorm, verhouding (De Stijl).

- Expressietheorieën; vervreemding; emancipatie van de dissonant (Kandinsky, Brecht).

- Morele aspecten van verwerpen van decoratie (form follows function; Adolf Loos).

- Definiëren van specifieke grondslagen van elke kunstdiscipline; bij muziek en dans meer op de voorgrond treden van het ritme.

- Natuur: de structuur achter de zichtbare natuur.

- Originaliteit: samen met een groep gelijkgestemden het nieuwe brengen.

De twintigste eeuw 18

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

-Opleiding: andere dan traditionele academies zijn nodig met een onderzoekende, experimentele houding (Bauhaus); zelfstandige gezelschappen (dans, drama, muziek).

- Opdrachtgevers: waarderen en steunen de onafhankelijkheid van kunstenaars en hun zoeken naar nieuwe mogelijkheden.

- Maatschappelijke organisatie: 'breukvlak': oude en nieuwe maatschappelijke vormen botsen; nationalisme versus internationalisme; socialisme.

- Verzamelingen: kunstgalerieën; individuen, naar eigen smaak (de staat verzamelt oude kunst).

De twintigste eeuw 19

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunst en vermaak

- Film als amusement, theatershows.

- Amusementsideeën van muziek.  

De twintigste eeuw 20

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunst, wetenschap en techniek

-Kunst probeert de werkwijze van wetenschap te hanteren: grondslagenonderzoek; muzikale bronnen (partituren); kunst als 'laboratorium‘ (Bauhaus); onderzoek nieuwe materialen en hun eigenschappen.

De twintigste eeuw 21

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Specificaties van het onderwerp:

Kunst intercultureel

- Onderzoek volksmuziek (Bartók).

- Maskers en beelden uit Afrika en Oceanië.

- Jazz.

- Niet-Europese invloeden op Picasso, Matisse en Kirchner.

- Exotische aspecten van Ballets Russes.

- Theater: oosterse invloeden.

De twintigste eeuw 22

Deel 1: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw