De toekomst van de industrie

Jules Theeuwes

SEO - UvA

SIC Lezing, Vakbondsmuseum 6 november 2001

De Lezingenreeks

• 13 februari: J. van der Windt, FNV Bondgenoten

• 3 april: A. Kraaijeveld, FME-CWM

• 4 september: H.J. Tankink, EZ

Monitor november 2001

• cijfers: de aanstormende recessie

• beleid: Verkenning Economische Structuur

• Noord Brabant versus Amsterdam

Productie(-groei), arbeid en productiviteit

3,0%

5,1%

2,9%

0,7%

4,2%

1,6%

0,5%100.000

105.000

110.000

115.000

120.000

125.000

130.000

135.000

140.000

dec-95 dec-96 dec-97 dec-98 dec-99 dec-00

gu

lde

ns

19

95

500

600

700

800

900

1.000

1.100

du

ize

nd

jaar-op-jaar groei TW Arbeidsproductiviteit werkn.

TW, basisprijzen (mln.) Arbeidsvolume werkn. (rechter-as)

jaar-op-jaar groei =groei laatste 12 maanden

Beleidsadviespaper november 2001

• de industrie is:– nieuw– productief– broodnodig

• knelpunten– regionaal: bestuur en cultuur– nationaal: imago en werk– internationaal: productiviteit en concurrentie

Twee adviezen

• arbeidsmarkt van de industrie– onderwijs en opleiding– privaatpublieke samenwerking– vergrijzing en vervangingsvraag– vraag naar talenten

• internationale concurrentie en productiviteit– motor van de export pruttelt– productiviteitsgroei hapert

Internationale concurrentiepositie

• aandeel wederuitvoer stijgt explosief

• van 20% in 1990 tot 40 % in 2000

• 10 versus 60 eurocent

• Nederland distributieland

• niet de exportprijs, misschien het exportpakket

1996 1997 1998 1999* 2000*Voeding- & genot 6,7 0,5 1,0 2,6 1,8Textiel/ leder 7,0 -1,5 10,5 0,5 5,8Papier -2,0 10,8 0,5 -1,3 3,2Uitgeverijen 4,5 2,7 6,2 1,8 1,2Aardolie -3,5 -31,2 1,6 10,4 15,1Chemie -2,3 5,3 0,7 9,5 8,2Rubber/ kunststof 6,2 1,9 5,2 2,5 -0,1Basismetaal 0,0 7,4 2,0 2,5 4,8Metaalproducten -3,5 1,9 3,7 1,4 1,5Machines 3,0 4,7 -3,5 -2,1 10,2Elektrotechniek -0,7 -3,2 3,9 3,1 11,8Transportmiddelen 9,9 10,4 5,8 0,3 -2,0Overige industrie 0,6 -0,7 2,3 3,2 1,8Industrie Totaal 1,6 1,4 2,0 2,7 4,0Nederland 0,4 0,5 1,3 1,2 1,1

Jaarlijkse stijging productiviteit

Productiviteitsontwikkeling internationaal1990-98

– Denemarken 1,5%– Frankrijk 1,1%– Duitsland 2,3%– Italië 1,6%– VS 1,5%– Nederland 1,0%