Speciaal verslag De steun uit de ACS‑EU‑energiefaciliteit voor hernieuwbare energie in Oost‑Afrika

NL 2015 nr. 15

EUROPESEREKENKAMER

EUROPESE REKENKAMER 12, rue Alcide De Gasperi 1615 Luxemburg LUXEMBURG

Tel. +352 4398-1

E-mail: eca-info@eca.europa.eu Internet: http://eca.europa.eu

Twitter: @EUAuditorsECA YouTube: EUAuditorsECA

Meer gegevens over de Europese Unie vindt u op internet via de Europaserver (http://europa.eu).

Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2015

Print ISBN 978-92-872-3070-6 ISSN 1831-0915 doi:10.2865/314355 QJ-AB-15-014-NL-CPDF ISBN 978-92-872-3032-4 ISSN 1977-575X doi:10.2865/398195 QJ-AB-15-014-NL-NEPUB ISBN 978-92-872-3057-7 ISSN 1977-575X doi:10.2865/017080 QJ-AB-15-014-NL-E

© Europese Unie, 2015Overneming met bronvermelding toegestaan.

Voor iedere vorm van gebruik of reproductie van foto 1 dient rechtstreeks toestemming aan de auteursrechthebbende te worden gevraagd.

Printed in Luxembourg

De steun uit de ACS‑EU‑energiefaciliteit voor hernieuwbare energie in Oost‑Afrika

(uitgebracht krachtens artikel 287, lid 4, tweede alinea, VWEU)

Speciaal verslag

NL 2015 nr. 15

02Controleteam

In de speciale verslagen van de ERK worden de resultaten van haar doelmatigheids- en nalevingsgerichte controles van specifieke begrotingsterreinen of beheersthema’s uiteengezet. Bij haar selectie en opzet van deze taken zorgt de ERK dat deze een maximale im-pact hebben door rekening te houden met de risico’s voor de doelmatigheid of de naleving, de omvang van de betrokken inkomsten en uitgaven, verwachte ontwikkelingen en politieke en publieke belangstelling.

Deze doelmatigheidscontrole werd verricht door controlekamer III — onder leiding van ERK-lid Karel Pinxten — die gespecialiseerd is in het uitgaventerrein externe maatregelen. De controle werd geleid door ERK-lid Klaus-Heiner Lehne, ondersteund door Michael Weiss, zijn kabinetschef; Gérald Locatelli, eenheidshoofd; Thierry Cozier, teamleider; Ruurd de Jong, Myriam Cazzaniga en Joao Nuno Coelho dos Santos, hoofdcontroleurs, en Jean-Louis De Neve, senior controleur.

03Inhoud

Paragraaf

Lijst van termen en afkortingen

I – VII Samenvatting

1 – 9 Inleiding

1 – 2 Toegang tot energiediensten is essentieel voor vooruitgang in de richting van de ontwikkelingsdoelstellingen

3 – 9 De ACS‑EU‑energiefaciliteit werd ingesteld voor snelle prestatielevering ter plaatse

10 – 11 Reikwijdte en aanpak van de controle

12 – 40 Opmerkingen

12 – 19 De Commissie koos de juiste prioriteiten voor de EF‑steun, maar een kwart van de onderzochte projecten vertoonde ernstige ontwerpgebreken

13 – 14 Door het selectieproces werden projecten ondersteund overeenkomstig de EF‑prioriteiten

15 – 19 Een kwart van de onderzochte projecten werd gefinancierd hoewel bij de beoordeling ernstige ontwerpgebreken waren vastgesteld

20 – 31 De Commissie hield geen behoorlijk toezicht op alle projecten

21 – 25 De verslagen van de uitvoerende partners waren van ongelijke kwaliteit

26 – 31 Voor sommige projecten waarbij ernstige uitvoeringsproblemen werden ondervonden, trof de Commissie niet tijdig passende maatregelen

32 – 40 De meeste onderzochte projecten waren succesvol en boden goede vooruitzichten op duurzaamheid

33 – 36 Bij een kwart van de onderzochte projecten werden de meeste van de verwachte resultaten niet bereikt

37 – 40 Bijna alle succesvolle onderzochte projecten boden goede vooruitzichten op duurzaamheid

04Inhoud

41 – 44 Conclusies en aanbevelingen

Bijlage I — Onderzochte projecten

Bijlage II — Methode voor puntentoekenning

Bijlage III — Projecten van EUEI‑PDF en concentratiesectoren in het kader van het 11e EOF per land

Bijlage IV — Uitvoeringsperiode, doelstellingen en resultaten van de onderzochte projecten

Bijlage V — Monitoring van de onderzochte projecten

Bijlage VI — Scores van de onderzochte projecten

Antwoorden van de Commissie

05Lijst van termen en afkortingen

ACS: Landen in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan

DG DEVCO: Binnen de Commissie is directoraat-generaal Internationale Samenwerking en Ontwikkeling verantwoordelijk voor:

— het formuleren van EU-ontwikkelingsbeleid en het definiëren van sectoraal beleid op het gebied van externe steun;— het samen met de Europese Dienst voor extern optreden opstellen van de meerjarige programmering voor de uit het EOF en de

algemene begroting gefinancierde instrumenten voor externe steun;— het toepassen van deze instrumenten;— het bevorderen van coördinatie tussen de EU en de lidstaten inzake ontwikkelingssamenwerking en de externe vertegenwoordi-

ging van de EU op dit gebied.

EOF’s: Europese Ontwikkelingsfondsen De EOF’s zijn het voornaamste instrument voor de verlening van EU-hulp aan ontwikkelingssamenwerking voor de staten in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan (ACS) en aan landen en gebieden overzee (LGO). De partnerschapsovereenkomst die op 23 juni 2000 werd ondertekend in Cotonou voor een periode van 20 jaar („de Overeenkomst van Cotonou”) vormt het huidige kader voor de betrekkingen van de Europese Unie met de ACS- en LGO. De nadruk ligt vooral op de terugdringing en uiteindelijke uitbanning van armoede. Het 9e EOF betreft de periode 2000-2007 en het 10e EOF betreft de periode 2008-2013.

EF: ASC-EU-energiefaciliteit Een in 2005 ingesteld financieringsinstrument ter ondersteuning van een betere toegang tot duurzame en betaalbare energiediensten voor de armen op het platteland en in voorsteden in ACS-landen.

EF I: Eerste energiefaciliteit, gefinancierd uit het 9e EOF

EF II: Tweede energiefaciliteit, gefinancierd uit het 10e EOF

EUEI: Het EU-energie-initiatief voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling Het EUEI is een gezamenlijke inspanning die de Commissie en de lidstaten leveren om synergie tot stand te brengen tussen hun respectieve beleidslijnen en activiteiten inzake ontwikkeling. Het moet bijdragen tot de verwezenlijking van de millenniumontwikkelingsdoelstellingen (MOD’s) door de armen adequate, betaalbare en duurzame energiediensten te bieden. Het maakt ook deel uit van de reactie van de EU in het kader van het initiatief Duurzame energie voor iedereen (SE4All).

EUEI‑FPD: Faciliteit voor partnerschapsdialoog voor het EU-energie-initiatief In 2005 ingesteld door de Commissie en zes lidstaten (Duitsland, Finland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk en Zweden) om het bestuur in de energiesector te verbeteren. Dat gebeurt door hulp aan de partnerlanden bij het ontwikkelen van deugdelijke beleidslijnen en strategieën inzake energie.

GIZ: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH (Duits Agentschap voor internationale samenwerking)

kW: Kilowatt (eenheid van vermogen), één kW is gelijk aan 1 000 watt

06Lijst van termen en afkortingen

MOD’s: Millenniumontwikkelingsdoelstellingen De MOD’s zijn acht internationale ontwikkelingsdoelstellingen die werden vastgesteld op de Millenniumtop van de Verenigde Naties in 2000 na de goedkeuring van de Millenniumverklaring van de Verenigde Naties. Het gaat onder meer om halvering van uiterste armoede en honger, het realiseren van algemeen basisonderwijs en het zorgen voor een duurzaam milieu. Alle lidstaten van de Verenigde Naties en vele internationale organisaties hebben toegezegd te zullen helpen om deze doelstellingen te realiseren tegen 2015.

Ngo: Niet-gouvernementele organisatie

OESO: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling De opdracht van de OESO is het stimuleren van beleid dat het economisch en sociaal welzijn van mensen in de hele wereld verbetert.

RGT: Resultaatgericht toezicht Het RGT-systeem werd door DG DEVCO ingesteld in 2000. Het berust op korte, gerichte beoordelingen ter plaatse door externe deskundigen. Het heeft een gestructureerde en consistente methodologie om projectprestaties te toetsen aan vijf criteria: relevantie, doelmatigheid, doeltreffendheid, potentiële impact en waarschijnlijke duurzaamheid.

SE4All: Sustainable Energy for All (Duurzame energie voor iedereen) Het initiatief werd door de secretaris-generaal van de VN gestart in 2011. Het telt drie onderling samenhangende en tegen 2030 te realiseren doelstellingen: i) zorgen voor algemene toegang tot moderne energiediensten; ii) de wereldwijde verbetering van de energie-efficiëntie verdubbelen; en iii) het aandeel van vernieuwbare energie in het geheel wereldwijd verdubbelen.

SMART: Specific, Measurable, Achievable, Realistic and Time‑bound — specifiek, meetbaar, haalbaar, realistisch en tijdgebonden

VN: Verenigde Naties

WSSD: World Summit for Sustainable Development (Wereldtop over duurzame ontwikkeling) Op de Wereldtop van 2002 in Johannesburg (Zuid-Afrika) werd opnieuw bevestigd dat duurzame ontwikkeling centraal moet staan op de internationale agenda. Een hele reeks streefdoelen en toezeggingen werd vastgesteld, gedaan en bevestigd door regeringen. Met name riepen de deelnemers aan de wereldtop op tot aanzienlijke uitbreiding van het gebruik van hernieuwbare energie.

07Samenvatting

IZoals werd belicht op de Wereldtop over duurzame ontwik-keling in 2002 te Johannesburg en bij andere internationale ontwikkelingsdebatten is de toegang tot energiediensten essentieel om vorderingen te boeken in de richting van de ontwikkelingsdoelstellingen. In 2004 hadden bijna twee miljard mensen, voornamelijk in plattelandsgebieden en in voorsteden in ontwikkelingslanden, geen toegang tot adequate, betaalbare en duurzame energiediensten.

IIIn juni 2005 keurde de ACS-EU-ministerraad de instelling goed van de ACS-EU-energiefaciliteit (EF) ter bevordering van toegang voor armen tot moderne energiediensten die sterk is gericht op Afrika bezuiden de Sahara en op her-nieuwbare energie. Gedurende de periode 2006-2013 werd aan de EF 475 miljoen euro toegewezen uit het 9e en 10e Europees Ontwikkelingsfonds; dit bedrag was grotendeels bestemd voor subsidies voor projecten die waren geselec-teerd na oproepen tot het indienen van voorstellen. Bij het begin van onze controle was na de eerste twee oproepen tot het indienen van voorstellen in totaal 268,2 miljoen euro toegewezen, waarvan 106 miljoen euro voor projecten in Oost-Afrika, de regio waar veruit het laagste percentage mensen toegang heeft tot elektriciteit.

IIIWij constateerden dat de Commissie meestal succes had, maar de EF beter had kunnen benutten om de armen in Oost-Afrika betere toegang te geven tot hernieuwbare energie.

IVDe Commissie wees de steun voor hernieuwbare energie toe aan projecten met duidelijke prioriteiten. Onvoldoende strikte toepassing van het selectieproces bracht echter mee dat aan een kwart van de onderzochte projecten subsidie werd verleend ondanks belangrijke ontwerpgebreken die waren opgemerkt.

VDe Commissie hield geen behoorlijk toezicht op alle projec-ten. De door de uitvoerende partners ingediende verslagen waren van ongelijke kwaliteit en de Commissie heeft niet getracht naleving van hun rapportageverplichtingen af te dwingen. Voor sommige projecten benutte zij de project-bezoeken ter plaatse en de resultaatgerichte toezichtsbe-oordelingen onvoldoende ter aanvulling van de door de uitvoerende partners verstrekte informatie, vooral wanneer bekend was dat projecten ernstige problemen kenden. Voor sommige projecten waarbij ernstige uitvoeringsproblemen werden ondervonden, trof de Commissie niet tijdig pas-sende maatregelen.

VIDe meeste onderzochte projecten waren succesvol en zullen waarschijnlijk duurzaam zijn indien de noodzakelijke maatregelen worden getroffen en de context niet al te veel verslechtert. Bij een kwart van de onderzochte projecten werd het grootste deel van de verwachte resultaten niet behaald, voornamelijk wegens niet-verholpen ontwerp-gebreken en ontoereikend toezicht door de Commissie.

VIIWij doen een aantal aanbevelingen voor een strengere projectselectie, versterkte monitoring en verbetering van de vooruitzichten op duurzaamheid.

08Inleiding

Toegang tot energiediensten is essentieel voor vooruitgang in de richting van de ontwikkelingsdoelstel‑lingen

01 In 2004 hadden bijna twee miljard mensen, voornamelijk in plattelandsgebieden en voorsteden in ontwikkelingslanden, geen toegang tot adequate, betaalbare en duurzame energiediensten1. Schomme-lende brandstofprijzen op de internatio-nale markt, een stijgende energievraag in ontwikkelingslanden en opkomende economieën en zorgen over de klimaatver-andering vormen bijzondere uitdagingen in verband met een verbeterde toegang tot energiediensten.

02 Terwijl de lidstaten van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) hun blootstelling aan stijgende energieprijzen verminderen, worden de meeste ontwikkelingslanden daaraan juist sterker blootgesteld doordat de sector geen aantrekkelijk investerings-klimaat kent en een lage procesefficiëntie2. Het verband tussen gebrek aan toegang tot betaalbare en duurzame energiedien-sten en moeizame vorderingen in de rich-ting van de meeste ontwikkelingsdoelstel-lingen werd belicht op de Wereldtop over duurzame ontwikkeling (WSSD) in 2002 in Johannesburg en bij andere internationale ontwikkelingsdebatten.

Afb

eeld

ing 

1

Een duidelijk nachtelijk beeld van de continenten Europa en Afrika

© T

he V

isibl

e Ea

rth,

NAS

A.

1 COM(2004) 711 def. van 26 oktober 2004 „De toekomstige ontwikkeling van het EU-Energie-initiatief en de voorwaarden voor de oprichting van een energiefaciliteit voor de ACS-landen”, blz. 2.

2 De ontwikkelingslanden gebruiken gemiddeld tweemaal zoveel aardolie-equivalent per eenheid economische output als OESO-landen (COM(2004) 711).

09Inleiding

De ACS‑EU‑energiefaciliteit werd ingesteld voor snelle prestatielevering ter plaatse

03 In het kader van de WSSD hebben de Commissie en de EU-lidstaten samen het EU-Energie-initiatief (EUEI) voor armoe-debestrijding en duurzame ontwikkeling ontwikkeld. Het moet bijdragen tot de verwezenlijking van de millenniumont-wikkelingsdoelstellingen (MOD’s) door de armen in sociaaleconomisch achterge-stelde gebieden adequate, betaalbare en duurzame energiediensten te bieden. Het EUEI opende de dialoog met de ontwik-kelingslanden om hervormingen in de energiesector, technologie-overdracht en investeringen te bevorderen en initiatieven ter beperking van de klimaatverandering aan te moedigen.

04 In 2002 en 2003 benadrukte de Commissie de noodzaak van financiering in de energie-sector van de ontwikkelingslanden3. Deze noodzaak werd erkend door de lidstaten en de ACS-landen, die de oprichting van een ACS-EU-energiefaciliteit (EF) voorstelden4. In juni 2005 werd op voorstel van de Commissie5 door de ACS-EU-ministerraad de oprichting van de EF goedgekeurd op basis van een aantal belangrijke kernbe-ginselen(zie tekstvak 1).

Voornaamste uitgangspunten van de ACS‑EU‑energiefaciliteit

De EF-activiteiten moeten worden gericht op:

i) de ACS-landen die reeds een solide energiebeleid voeren of zich verbinden tot het ontwikkelen van een dergelijk beleid, met inbegrip van behoorlijk bestuur;

ii) bevordering van eigen verantwoordelijkheid op nationaal niveau (en zo mogelijk ook grensoverschrijdend) door te zorgen voor samenhang met het relevante sectorbeleid en met een overkoepelende strategie voor armoedebestrijding;

iii) flexibiliteit met betrekking tot cofinancieringsmechanismen met lidstaten, kredietinstellingen, de particuliere sector, publieke of maatschappelijke organisaties, en

iv) stimulering van innovatie wanneer de uitdaging zich voordoet om de armen duurzame en betaalbare energie-diensten te leveren.

Teks

tvak

 1

3 COM(2002) 408 def. van 17 juli 2002 „De samenwerking op energiegebied met de ontwikkelingslanden” en COM(2003) 829 def. van 23 december 2003 „De Wereldtop over duurzame ontwikkeling, een jaar na dato: nakoming van onze verplichtingen”.

4 Op de conferentie „Energie voor Afrika” in november 2003 te Nairobi en op de ACS-EU-ministerraad in mei 2004 te Gaborone. De ACS-EU-Waterfaciliteit werd genoemd als een nuttig model met als hoofddoelstelling het verstrekken van veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen aan de armen.

5 COM(2004) 711.

10Inleiding

05 De voornaamste doelstelling van de EF was het bevorderen van de toegang tot mo-derne energiediensten voor de armen op het platteland en in voorsteden, met een sterke geografische concentratie in Afrika bezuiden de Sahara. Andere doelstellingen waren het ondersteunen van een beter bestuur in de energiesector, het aantrekke-lijker maken van die sector voor investeer-ders, het vergemakkelijken van grootscha-lige investeringen in grensoverschrijdende energie-infrastructuur, het promoten van bronnen van hernieuwbare energie en maatregelen voor energie-efficiëntie.

06 Over de periode 2006-2013 werd aan de EF 475 miljoen euro toegewezen: 220 mil-joen euro voor de eerste faciliteit (EF I) die werd gefinancierd uit het 9e EOF, en 255 miljoen euro voor de tweede facili-teit (EF II) die werd gefinancierd uit het 10e EOF. Bijna 90 % van deze toewijzing (415,7 miljoen euro) werd besteed aan subsidies voor projecten die waren gese-lecteerd na oproepen tot het indienen van voorstellen6. Het resterende deel was be-doeld als steun voor de EUEI-faciliteit voor partnerschapsdialoog (FPD)7, een verza-melmechanisme waarmee middelgrote in-vesteringsprojecten worden gefinancierd8, evenals het Afrika-EU-partnerschap voor infrastructuur9 en diverse activiteiten10.

07 Toen onze controle in juni 2014 begon, was in totaal 268,2 miljoen euro toegewe-zen aan 142 projecten van de eerste twee oproepen tot het indienen van voorstellen: 169 miljoen euro aan 74 projecten van de oproep tot het indienen van voorstellen die was gedaan in mei 2006 voor EF I en 99,2 miljoen euro aan 68 projecten van de eerste oproep in november 2009 voor EF II11.

08 Ongeveer 85 % van de projecten die na de eerste twee oproepen tot het indie-nen van voorstellen waren geselecteerd, betrof hernieuwbare energie, 12 % hybride bronnen (hernieuwbaar en fossiel) en 3 % fossiele bronnen. Op basis van hun hoofd-activiteit kunnen de projecten als volgt worden ingedeeld: kleinschalige elektri-citeitsproductie los van het net12(42 %), koppeling, transmissie en distributie van elektriciteit (42 %), bestuur/capaciteits-opbouw13 (9 %) en energie voor koken en andere zaken (7 %).

09 Een totaalbedrag van 106 miljoen euro werd toegewezen aan 50 projecten in Oost-Afrika. In deze regio heeft minder dan 20 % van de bevolking toegang tot elektriciteit, het laagste toegangsper-centage in Afrika14. Hetzelfde geldt voor de toegang tot niet-vaste brandstof voor koken, namelijk minder dan 10 % van de bevolking tegenover 20 % in West- en Centraal-Afrika en meer dan 40 % in de zui-delijke regio van Afrika15.

6 De methode van oproepen tot het indienen van voorstellen bestaat niet alleen bij de EF. Nadere informatie is te vinden op de website van DG DEVCO http://ec.europa.eu/europeaid/prag/

7 De EU-bijdrage ad 3,5 miljoen euro loopt via een delegatieovereenkomst naar de Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), de entiteit die het project van ongeveer 16,5 miljoen euro beheert. Andere bijdragen komen van Duitsland, Finland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk en Zweden. Het doel van deze FPD is de opbouw van institutionele capaciteit en de verbetering van het klimaat voor particuliere investeringen in de energiesector.

8 Van een aanvankelijk gepland maximum van 40 miljoen euro werd 24,8 miljoen euro bijgedragen aan zes projecten.

9 Een toewijzing van 17 miljoen euro die vooral grensoverschrijdende koppelingen van nationale netwerken moest bevorderen.

10 Consultancy en dienstverlening voor de beoordeling van voorstellen, monitoring, evaluatie en controle van projecten en reserves.

11 De laatste twee oproepen voor EF II, respectievelijk in maart en oktober 2013, werden afgesloten in december 2014. In totaal werd 147,5 miljoen euro aan subsidies toegewezen aan 31 projecten.

12 Een vrij kleine elektriciteitsproductie-eenheid die lokaal stroom verdeelt maar niet is aangesloten op het hoofdelektriciteitsnet.

13 Alle projecten in andere categorieën omvatten elementen voor capaciteitsopbouw.

14 In de andere regio’s van Afrika ligt het toegangspercentage tot elektriciteit tussen 34 % en 44 %. Voor details zie het Rapport 2011/2012 van het Afrika-EU-energiepartnerschap (http://www.euei-pdf.org/support-to-the-afri-ca-eu-energy-partnership-ae-ep)

11Reikwijdte en aanpak van de controle

10 Wij wilden beoordelen of de Commissie erin is geslaagd om de EF te gebruiken om de armen in Oost-Afrika meer toe-gang te geven tot hernieuwbare energie. Onze controle was toegespitst op drie kernvragen:

a) Wees de Commissie de EF-steun voor hernieuwbare energie toe aan goed ontworpen projecten met duidelijke prioriteiten?

b) Hield de Commissie behoorlijk toe-zicht op de projecten?

c) Werden de doelstellingen van de pro-jecten verwezenlijkt?

11 De controle was gericht op projecten met hernieuwbare energie16 die waren gefi-nancierd in het kader van de eerste twee oproepen tot het indienen van voorstellen in twaalf Oost-Afrikaanse landen17. De controle werd uitgevoerd tussen juni 2014 en februari 2015 en omvatte:

a) onderzoek van EU-beleidsdocumen-ten met betrekking tot de energiesec-tor in ontwikkelingslanden, de EDF-sa-menwerkingsstrategie en de EF;

b) gesprekken met ambtenaren van DG DEVCO en met vertegenwoordi-gers van contractpartners;

c) onderzoek van zestien projecten die werden uitgevoerd in vijf landen: Kenia, Madagaskar, Mozambique, Tanzania en Zambia (zie bijlage I)18. Selectiecriteria waren onder meer het materieel belang19 en de afdekking van alle gebruikte technologieën en van de diverse soorten uitvoerings- en exploitatiepartners20. Het onderzoek was gericht op het beoordelen van de doeltreffendheid van deze projecten, waaraan een score werd toegekend aan de hand van relevante criteria uit de methodologie Resultaatgericht toezicht (RGT) van de Commissie (zie bijlage II).

d) bezoeken aan Madagaskar van 13 tot 23 oktober en aan Zambia en Tanzania van 3 tot 20 november, waarbij gesprekken werden gevoerd met personeel van de EU-delegaties, vertegenwoordigers van overheidsin-stanties van de begunstigde landen en uitvoeringspartners, alsmede bezoe-ken ter plaatse aan acht projecten.

15 Niet-vaste brandstof voor koken is voornamelijk gas in gasflessen of kerosine ter vervanging van brandhout en houtskool.

16 fotovoltaïsche zonne-energie, windkracht, waterkracht en biomassa.

17 De betrokken Oost-Afrikaanse landen zijn: Burundi, Djibouti, Eritrea, Ethiopië, Kenia, Madagaskar, Malawi, Mozambique, Rwanda, Tanzania, Uganda en Zambia.

18 Worden in de opmerkingen projecten genoemd, dan zijn het nummer en de korte benaming ervan vermeld in de bijlagen.

19 EF-bijdrage van ten minste 0,5 miljoen euro.

20 Niet-gouvernementele organisaties (ngo’s), semi-overheidsinstellingen en particuliere bedrijven.

12Opmerkingen

De Commissie koos de juiste prioriteiten voor de EF‑steun, maar een kwart van de onderzochte projecten vertoonde ernstige ontwerpgebreken

12 Wij onderzochten of de Commissie de juiste prioriteiten koos voor de EF-steun en of zij deze had toegewezen aan goed ontworpen projecten.

Door het selectieproces werden projecten gesteund overeenkomstig de EF‑prioriteiten

13 Bij het systeem van oproepen tot het indienen van voorstellen hoort een trans-parant en goed gedocumenteerd selectie-proces (zie tekstvak 2).

De selectie van projectvoorstellen

Om een ruime deelname, doorzichtigheid en vraaggerichte aanpak te verzekeren, wordt aan de oproep tot het indienen van voorstellen en aan de richtsnoeren voor deelnemers veel publiciteit gegeven. Die richtsnoeren bevatten praktische instructies voor de deelnemers en vermelden de doelstellingen en prioriteiten van de oproep. De deelnemers presenteren een ontwerpnota met de hoofdkenmerken van het voorgestelde project alsook een volledige aanvraag met een beschrij-ving van de voorgestelde actie, het budget en gedetailleerde informatie over de deelnemers.

Het beheer van de oproep tot het indienen van voorstellen staat onder toezicht van een evaluatiecomité21 dat verantwoor-delijk is voor de toetsing van de voorstellen aan de in de richtsnoeren genoemde selectie- en gunningscriteria.

Zowel de ontwerpnota als de volledige aanvraag worden beoordeeld door twee personen, meestal een extern adviseur en een vertegenwoordiger van de betrokken EU-delegatie22. Bij die beoordelingen wordt gewerkt aan de hand van een scoresysteem en gestandaardiseerde evaluatieformulieren met criteria die met name betrekking hebben op de relevan-tie, haalbaarheid, doeltreffendheid, duurzaamheid en kosteneffectiviteit van de projecten.

Bij een aanzienlijk meningsverschil tussen beide beoordelaars verricht het evaluatiecomité een derde beoordeling om de eindscore te bepalen.

De subsidies worden toegekend aan de projecten met de hoogste scores.

21 Bij de oproepen tot het indienen van voorstellen voor de EF bestaat het evaluatiecomité uit vertegenwoordigers van de Commissie (DG DEVCO, DG Milieu, DG Onderzoek en Innovatie, DG Energie) en van het ACS-secretariaat.

22 Een project met activiteiten in meerdere landen wordt beoordeeld door een extern adviseur en een vertegenwoordiger van het betrokken regionaal directoraat van DG DEVCO.

Teks

tvak

 2

13Opmerkingen

14 Bij de eerste twee oproepen voor de EF werden 975 voorstellen ingediend waaruit 142 projecten werden geselecteerd (15 %). Wat betreft de relevantie van de projecten zorgden de selectiecriteria voor consisten-tie met de prioriteiten in de EF en de twee oproepen tot het indienen van voorstellen:

a) Alle twaalf onder de controle vallende Oost-Afrikaanse landen hadden, of waren bezig met de vaststelling van, een nationaal energiebeleid. Uit de EUEI-FPD (zie paragraaf 6) werd tevens aan elf van deze landen steun verleend om hun institutionele capaciteit op te bouwen en het ondernemingsklimaat te verbeteren voor investeringen in de energiesector (zie bijlage III)23.

b) Een hoge prioriteit werd toegekend aan projecten met gebruik van ver-nieuwbare energiebronnen, die goed waren voor 85 % van de verleende subsidies (zie paragraaf 8).

c) De projecten sluiten aan op welom-schreven behoeften aan toegang tot moderne energiediensten (zie tekstvak 3) in plattelandsgebieden of in voorsteden waar meestal niet al te welvarende of arme gemeenschappen leven.

De elementaire energiebehoeften van arme bevolkingsgroepen

In plattelandsgebieden en voorsteden zijn de prioritaire elektriciteitsbehoeften van huishoudens meestal verlichting, het opladen van mobiele telefoons, een radio- of tv-toestel, luchtcirculatie en, zo mogelijk, een koelkast, airconditioning of andere apparatuur. Op het niveau van een dorp of gemeenschap ligt de hoogste prioriteit doorgaans bij elektriciteit voor medische centra, en vervolgens naar administratieve gebouwen, scholen en — waar nodig — waterpompen. Eco-nomische activiteiten die mogelijk worden gemaakt door de komst van elektriciteit zijn onder meer: malen van granen, doppen van rijst, zagen van hout, koelen van voedsel en drank, kleermakerij of communicatiecentra.

Energie voor koken is in veruit de meeste gevallen nog steeds afkomstig van brandhout of houtskool. Dankzij brandstof-besparing en goed bosbouwbeheer zijn gefabriceerde kachels een eerste stap naar meer efficiëntie in energieproductie en -gebruik. Moderne energieoplossingen voor koken zijn de beschikbaarheid van betaalbare en veilige gasflessen of biogasproductie dicht bij de plaats van gebruik. (Bronnen: diverse projectdocumenten en het verslag „Poor people’s energy outlook 2013” — Energievooruitzichten voor armen in 2013. http://practicalaction.org/ppeo2013-pr)

Teks

tvak

 3A

fbee

ldin

g 2

Zichtbaarheidsbord van het project „Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne energiediensten ten behoeve van armoede­bestrijding” (Matadi, Siha­district, Tanzania)

Bron

: Eur

opes

e Re

kenk

amer

.

23 Voor acht landen was energie ook geselecteerd als concentratiesector in de samenwerkingsstrategieën van het 11e EOF.

14Opmerkingen

Een kwart van de onderzochte projecten werd gefinancierd hoewel bij de beoordeling ernstige ontwerpgebreken waren vastgesteld

15 Ten aanzien van het projectontwerp werden passende criteria toegepast ter beoordeling van:

i) de praktische haalbaarheid (de capaci-teit van de partners en de methodolo-gie voor de projectuitvoering);

ii) de duurzaamheid (sociaaleconomisch, financieel, technisch en ecologisch);

iii) de kosteneffectiviteit (verhouding tus-sen kosten en verwachte resultaten), en

iv) de herhaalbaarheid (demonstratie-ve effecten als model voor latere herhaling).

16 Bij elf van de onderzochte projecten was de score consistent met de analyseopmer-kingen van beide beoordelaars. Dat was niet het geval bij de vijf overige projecten, waarvoor het selectieproces inconsisten-ties vertoonde die door het evaluatiecomi-té niet waren opgemerkt:

a) In één geval24 was de hoge score van de externe beoordelaar onlogisch wegens de ernstige ontwerpgebreken en de grote kans op mislukking van het project die hij had ontdekt25. Daar de door beide beoordelaars toegeken-de scores boven de drempelwaarde lagen, werd het project geselecteerd.

b) Bij de vier andere projecten26 moest het voorstel aan een derde beoor-deling worden onderworpen omdat de externe beoordelaars hadden gewezen op ernstige ontwerpfouten die een groot risico inhielden voor de projecten (bijvoorbeeld ontbreken-de expertise bij de aanvrager, al te ambitieuze doelstellingen, onrealisti-sche uitvoeringsplannen, gevaar voor de duurzaamheid van de primaire bronnen, ongunstige kosteneffecti-viteit, al te optimistisch en/of ambigu bedrijfsplan). Bij de derde beoorde-ling, waarbij subsidieverlening werd aanbevolen, werd echter niet behoor-lijk rekening gehouden met de vast-gestelde risico’s en met het ontbreken van corrigerende maatregelen.

17 In vier van deze vijf gevallen27 waren de ernstige ontwerpgebreken de hoofdoor-zaak van de mislukking van de projecten (zie paragraaf 36).

18 Het selectieproces omvatte een beoorde-ling van de geschiktheid van het logisch kader van elk project28. De doelstellingen van de projecten waren SMART29, maar doordat het ontbrak aan behoorlijke haalbaarheidsstudies waren de gekozen prestatie-indicatoren voor toezicht op de uitvoering ervan niet altijd gebaseerd op precieze uitgangswaarden en weldoor-dachte streefdoelen.

24 Project 5 (Opwaardering)

25 Bijvoorbeeld: te ambitieus project, zeer optimistisch(e) bedrijfsplan en veronderstellingen, geschiktheid van het lopende proefproject niet aangetoond.

26 Projecten 2 (Best-Ray), 6 (Bioenergelec), 13 (Nice Roll-out) en 16 (Hout en houtskool).

27 Projecten 5 (Opwaardering), 6 (Bioenergelec), 13 (Nice Roll-out) en 16 (Hout en houtskool). Zie bijlage IV, kolom „Ontwerp”, projecten met score C of D.

28 Dit beschrijft het verband tussen de sociaaleconomische behoeften waarin het project moet voorzien en de doelstellingen, inputs, activiteiten en resultaten ervan.

29 Specifiek, meetbaar, haalbaar, realistisch en tijdgebonden.

15Opmerkingen

19 Voor vijf van de dertien (bijna) voltooide projecten was een aanzienlijke aanpassing van hun prestatie-indicatoren nodig in het licht van de reële situatie ter plaatse30, om de technische mogelijkheden te verbete-ren31 of om een onverwachte gebeurtenis op te vangen32 (zie bijlage IV). Dit was vooral het geval bij projecten van EF 1. De Commissie heeft deze kwestie aangepakt bij de projecten van EF II. Bij de eerste op-roep tot het indienen van voorstellen voor EF II werd aanbevolen om haalbaarheids-studies te verrichten alvorens een aan-vraag werd ingediend, en bij de tweede oproep was dit verplicht.

De Commissie hield geen behoorlijk toezicht op alle projecten

20 Wij onderzochten of de Commissie uit de projectrapportage de nodige informatie haalde om de voortgang te kunnen volgen en of zij waar nodig tijdig passende maat-regelen trof.

De verslagen van de uitvoerende partners waren van ongelijke kwaliteit

21 In de met uitvoerende partners gesloten subsidiecontracten wordt bepaald dat de subsidie zal worden betaald in tranches, naarmate de EU-delegatie de beschrijven-de en financiële tussentijdse en eindver-slagen goedkeurt. Die verslagen moeten in overeenstemming zijn met een in het sub-sidiecontract opgenomen model: een lijst van verrichte activiteiten, een verklaring waarom bepaalde geplande activiteiten niet konden worden uitgevoerd, bespre-king van de ondervonden problemen en de aanpak daarvan, beoordeling van de bereikte resultaten.

22 Voor vijf van de zestien onderzochte projecten kwam de rapportage op tijd en was deze van de gewenste kwaliteit. Deze vijf projecten werden alle uitgevoerd door ervaren ontwikkelingspartners33. Voor de andere projecten geldt het volgende:

a) in de beschrijvende verslagen ontbrak regelmatig informatie over vorderingen in de richting van de doelstellingen;

b) waren die vorderingen onbevredi-gend, dan bevatten de verslagen vaak slechts beperkte gegevens over de geplande of getroffen maatregelen;

c) bij aanzienlijke vertraging in de uit-voering werden de betalingsverzoe-ken en de daaraan gekoppelde versla-gen zeldzamer, zodat de EU-delegaties nog minder informatie ontvingen.

30 Voor project 5 (Opwaardering) bleken de beschikbare middelen onverenigbaar met de geografische verdeling en het aantal uit te rusten locaties. Voor project 15 (Boreale) waren de kosten en de technische complexiteit van de windkrachtcentrales onverenigbaar met de plaatselijke capaciteiten en één van de acht dorpen had te weinig inwoners voor een duurzaam project.

31 Voor project 8 (Sahambano) bleek uit de topografische studie dat de beschikbare waterkracht 700 kW bedroeg in plaats van de geplande 460 kW. Voor project 7 (rHYviere) bereikte de geïnstalleerde waterkracht voor de drie locaties 890 kW in plaats van de geplande 600 kW.

32 Bij project 6 (Bioenergelec) werd bebossing van één specifieke locatie (van de vijf geplande) vernield door een cycloon voordat de elektriciteitscentrale was gebouwd.

33 Projecten 2 (Best-Ray), 4 (Biogas), 7 (rHYviere), 9 (Resouth) en 15 (Boreale).

16Opmerkingen

23 DG DEVCO heeft een consultancybedrijf gecontracteerd om de EU-delegaties te helpen bij de beoordeling van de rappor-ten van de uitvoerende partners, om ge-gevens te registreren over de vorderingen bij de uitvoering, om een gestructureerd EF-monitoringinstrument te vormen en om te rapporteren over de algemene resulta-ten van de EF. Wanneer het consultancy-bedrijf gebreken ontdekte in de tijdigheid, kwaliteit of volledigheid van de verslagen, bracht het de uitvoerende partner en de EU-delegatie op de hoogte en gaf het aanbevelingen om waar nodig de uitvoe-ring te vergemakkelijken. Het voltooide zijn onderzoek van de verslagen van de partners meestal één à vijf maanden na de rapportageperiode. Doordat het con-tract met het bedrijf echter pas laat werd verlengd, werden de activiteiten verschei-dene maanden onderbroken, zodat dit onderzoek in sommige gevallen aanzienlijk werd vertraagd (zie bijlage V).

24 Dit standaardonderzoek door één enkele entiteit was nuttig om de rapportage door de uitvoerende partners enigszins te har-moniseren en te verbeteren. Het consul-tancybedrijf had echter niet de bevoegd-heid om uitvoering van zijn aanbevelingen af te dwingen en in zijn contract waren geen middelen uitgetrokken voor controle ter plaatse van de door de uitvoerende partners verstrekte gegevens. Die verifi-catie was alleen mogelijk wanneer andere informatiebronnen beschikbaar waren34.

25 Volgens het budget van de onderzoch-te projecten moesten de uitvoerende partners tussentijdse en eindevaluaties organiseren en daarvoor externe adviseurs contracteren. Slechts de helft van de tus-sentijdse evaluaties werd ook uitgevoerd. Voor vijf van de elf onderzochte EF I pro-jecten werd geen tussentijdse evaluatie verricht, hoewel ze waren gestart in 2008 en het ten tijde van de controle ongeveer een jaar zou duren voor ze zouden worden afgerond35. Eén project van EF II36 liep reeds ongeveer drie jaar en zou volgens plan over minder dan een jaar eindigen, maar ook dit project was nog niet onder-worpen aan een tussentijdse evaluatie (zie bijlage V).

Voor sommige projecten waarbij ernstige uitvoeringsproblemen werden ondervonden, trof de Commissie niet tijdig passende maatregelen

26 De gebreken in de projectrapportage wer-den benadrukt in het verslag van februa-ri 2012 over de tussentijdse evaluatie van de door DG DEVCO georganiseerde eerste oproep tot het indienen van voorstellen37. De Commissie gaf aan deze bevinding geen follow-up door corrigerende maatre-gelen te plannen met een bijbehorend tijd-schema en een bevoegdheidsverdeling38.

34 Verslagen over bezoeken ter plaatse door de programmabeheerder van de EU-delegatie, verslagen over resultaatgericht toezicht en externe evaluaties.

35 De tussentijdse evaluatie van project 6 (Bioenergelec) werd verricht in maart 2013, dus vijf jaar na de start van een project dat aanvankelijk in drie jaar zou worden uitgevoerd.

36 Project 16 (Hout en houtskool).

37 Tussentijdse evaluatie van de eerste oproep tot het indienen van voorstellen voor de energiefaciliteit van het 9e EOF.

38 Deze kwestie bestaat niet alleen bij deze evaluatie. Zoals wordt vermeld in Speciaal Verslag nr. 18/2014 over de evaluatiesystemen en resultaatgerichte toezichtsystemen van EuropeAid vertoont de follow-up van de evaluatiebevindingen tekortkomingen (paragrafen 56-60).

17Opmerkingen

27 Wanneer de uitvoerende partners niet voldoen aan hun rapportageverplichtin-gen, heeft DG DEVCO volgens de contrac-ten te allen tijde het recht om bijkomende informatie te vragen — die binnen een maand moet worden verstrekt — maar ook om het contract te beëindigen en de reeds betaalde en niet onderbouwde bedragen terug te vorderen. DG DEVCO heeft geen gebruik gemaakt van deze bevoegdheid.

28 Bij de drie onderzochte EU-delegaties was er weinig bewijs voor regelmatige bezoeken ter plaatse door de programma-beheerders, zelfs wanneer de delegaties wisten dat er ernstige problemen waren ondervonden, zoals bij de twee mislukte EF I-projecten39. Ter verklaring werd er gewezen op de beperkte middelen en op het feit dat EF-projecten een lagere priori-teit hadden dan programma’s in het kader van de EOF-samenwerkingsstrategie met partnerlanden40.

29 Voor projecten die zelden worden bezocht door delegatiepersoneel of die problemen ondervinden, kunnen de programmabe-heerders bij de EU-delegaties aan DG DE-VCO vragen een RGT-bezoek (resultaatge-richt toezicht) te plannen. Voor tien van de zestien onderzochte projecten was er ten minste één RGT-actie41 (zie bijlage V). Van deze mogelijkheid werd echter onvoldoen-de gebruik gemaakt wanneer bij projecten ernstige en welbekende uitvoeringsmoei-lijkheden werden ondervonden:

a) Voor project 5 (Opwaardering), dat startte in januari 2008, was er slechts één RGT-actie in juni 2013. In het ver-slag werd gewezen op de chaotische situatie, maar het was te laat om in te grijpen;

b) project 6 (Bioenergelec), dat startte in april 2008, werd nooit onderworpen aan RGT ondanks ernstige vertra-ging bij de uitvoering42 en slechte resultaten.

30 Wanneer de Commissie denkt dat het contract niet langer op doeltreffende of passende wijze kan worden uitgevoerd, kan zij trachten samen met de uitvoerende partner een oplossing te vinden en kan zij het contract beëindigen indien er geen oplossing wordt gevonden. De Commissie volgde deze koers niet toen medio 2010 duidelijk werd dat beide in paragraaf 29 genoemde projecten niet langer volgens plan konden worden uitgevoerd:

a) Bij project 5 (Opwaardering) was het misschien mogelijk geweest het geografische bereik en het aantal uit te rusten dorpen sterk te beperken en de voortzetting van de jatropha-teelt opnieuw te bekijken43.

b) Bij project 6 (Bioenergelec) had het projectplan kunnen worden herbe-oordeeld in het licht van de magere resultaten van een eerder, vergelijk-baar project dat eveneens in Mada-gaskar door dezelfde partner was uitgevoerd44.

39 Voor de projecten 5 (Opwaardering) en 6 (Bioenergelec) werd de uitvoeringsperiode verlengd tot 78 maanden, respectievelijk 81 maanden (zie bijlage V). Voor project 6 (Bioenergelec) kon er geen documentatie van bezoeken ter plaatse worden overgelegd voor onderzoek door de Rekenkamer.

40 Het probleem van onvoldoende bezoeken ter plaatse komt niet alleen bij EF-projecten voor. Zoals DG DEVCO aangaf in zijn jaarlijks activiteitenverslag 2014, kon het DG zijn doelstelling — ten minste 80 % van de lopende projecten en contracten te bezoeken — niet realiseren (blz. 112 en bijlage 10, blz. 297-299). In 2014 was het algemene resultaat 69 %, dus lager dan de 72 % van 2013. Een van de genoemde redenen is personeelsbeperking.

41 Bij drie projecten waren er twee RGT-acties.

42 Aanvankelijk geplande uitvoeringsperiode 36 maanden, verlengd tot 81 maanden.

43 Jatropha is een plant waarvan de olierijke zaden worden verwerkt tot biodiesel.

44 Dit twee jaar voordien gestarte project leverde geen bevredigende resultaten op, met name door de onbetrouwbaarheid van machines die ook werden gebruikt voor project 6 Bioenergelec.

18Opmerkingen

31 EF II — project 6 (Hout en houtskool)wordt in verscheidene landen uitgevoerd door een particulier bosbouwbedrijf. Het was gestart in maart 2012 en minder dan een jaar vóór de geplande voltooiingsdatum (juli 2015) was er voor de innovatieve component houtskool45 geen vooruitgang geboekt; die leek bovendien onwaarschijn-lijk. De EU-delegaties in de betrokken landen hadden niet getracht de oorzaken van de mislukking van het project te ont-dekken en hadden ook geen maatregelen getroffen. Daar de innovatieve houts-koolcomponent de basis vormde om het project aan te merken als subsidiabel in het kader van de EF, betekent het niet rea-liseren van dit element dat de Commissie een deel van de financiering zou kunnen terugvorderen.

De meeste onderzochte projecten waren succesvol en boden goede vooruitzichten op duurzaamheid

32 Wij onderzochten of de beoogde projec-tresultaten werden bereikt volgens plan en of deze resultaten duurzaam waren.

Bij een kwart van de onderzochte projecten werden de meeste van de verwachte resultaten niet bereikt

33 Bij de uitvoeringsperioden zoals genoemd in de projectvoorstellen en zoals vervol-gens in de subsidieovereenkomsten op-genomen, werd de voor projectuitvoering vereiste tijd meestal onderschat46. Negen van de elf onderzochte EF I-projecten moesten worden verlengd en twee ervan duurden tweemaal zo lang als aanvankelijk gepland (zie bijlage IV).

34 Van de zestien onderzochte projecten waren er twaalf geslaagd: bij vijf ervan wa-ren de streefdoelen overtroffen of zou dit waarschijnlijk het geval zijn, bij twee ervan waren de streefdoelen behaald of zou dit waarschijnlijk het geval zijn, en de overige vijf zouden waarschijnlijk hun streefdoelen niet realiseren maar behaalden toch rede-lijke resultaten47 (zie de bijlagen IV en VI, kolom „Resultaten”, projecten met score A of B). Tekstvak 4 bevat twee voorbeel-den van succesvolle projecten.

Voorbeelden van succesvolle projecten

Project 4 (Biogas) — Dit in Kenia uitgevoerde project was erop gericht methaangas te winnen met slibverwerkingsinstal-laties op kleine landbouwbedrijven met drie tot tien melkkoeien. Het biogas wordt gebruikt als brandstof voor het koken in de huishoudens van de landbouwers. Het helpt om brandhout en houtskool te besparen, vermindert de luchtvervui-ling in huis aanzienlijk en verbetert de bemestingswaarde van het slib. Micro-ondernemingen en publieke projectont-wikkelaarswaren bij het project betrokken om herhaling van het project te verzekeren. Dankzij het project werden 765 slibverwerkingsinstallaties geplaatst in vijf provincies van Kenia (streefdoel was 460).

Project 14 (Kleinschalige zonne-energie-installaties) Dit project was erop gericht ongeveer 18 000 personen (ofwel 4 000 gezinnen) in twee plattelandsdistricten van Mozambique toegang te geven tot duurzame zonne-energie op kleine schaal. Lampen op zonne-energie bieden een alternatief voor het verbranden van hout of kerosine voor verlichting. Die lampen worden tegen een geringe dagelijkse vergoeding beschikbaar gesteld door kleinschalige ondernemingen (oplaadstations), geleid door lokale ondernemers die een speciale opleiding kregen vanuit het project. Verspreid over 25 dorpen werden 41 oplaadstations ingericht en zo kregen 14 760 personen (ofwel 82 % van het streefdoel) zuinige verlichting met schone energie. De helft van deze ondernemers is vrouw. Oplaadstations op zonne-energie worden ook gebruikt voor het opladen van gsm’s en andere kleine toestellen zoals radio’s en tondeuses.

Teks

tvak

 4

45 Gebruik van industriële ovens in plaats van weinig rendabele ambachtelijke productie.

46 Bijvoorbeeld haalbaarheidsstudies, aanvragen voor bouwvergunningen en aanbestedingsprocedures (zie ook paragraaf 19).

47 Vastgesteld werden resultaten boven 75 % van de streefdoelen of bemoedigende vorderingen na voltooiing van de projectuitvoering (bijvoorbeeld een geleidelijk stijgend aantal aangesloten huishoudens).

19Opmerkingen

35 De stroomvoorzieningsprojecten op het platteland waarbij ook energiediensten werden geboden aan huishoudens en plaatselijke overheidsgebouwen (door aansluiting op een mininetwerk in dorpen of individuele installaties bij woningen op het platteland) hadden een zeer positief effect doordat ze het dagelijks leven in plattelandsgemeenschappen verbeterden, hoewel de verwachte nieuwe economische activiteit slechts langzaam op gang kwam. Zo vormden de bijkomende facilitei-ten en het comfort een stimulans voor gekwalificeerd personeel op sleutelpos-ten — leraren, dokters, rechters — om in afgelegen gebieden te gaan werken. Daaruit volgen effecten zoals een betere beschikbaarheid van overheidsdiensten en bijkomende werkgelegenheid, die essenti-eel zijn voor de armoedebestrijding48.

48 Bijvoorbeeld de projecten 2 (Best-Ray), 3 (Majaua), 7 (rHYviere), 10 (Elektriciteitsvoorziening van het platteland) en 12 (Groene energie).

Afb

eeld

ing 

3‑4

Bron

: Eur

opes

e Re

kenk

amer

.

Uitbreiding van het net, met name naar de Kamilambo­kliniek „Rural electrification infrastructure and small­scale projects” (infrastructuur ten behoeve van de stroomvoorziening op het platteland en kleinschalige projecten) (Mumbwa­district, Zambia)

Een transformator van laag voltage wordt aangesloten op het distributienet in het dorp Sahasinaka, in het kader van het rHYviere­project (Provincie Fianarantsoa, Madagaskar)

20Opmerkingen

36 Bij vier projecten werden de meeste verwachte resultaten echter niet bereikt, meestal wegens ontwerpgebreken en ontoereikend toezicht door de Commissie tijdens de uitvoering (zie bijlage VI, kolom „Resultaten”, projecten met score D):

a) Na vijf jaar uitvoering van project 5 (Opwaardering) was de toegang tot moderne energiediensten in slechts elf van de geplande 120 dorpen gerealiseerd49. Bepaalde aangeschafte uitrustingsstukken bleven ongebruikt en werden verouderd.

b) Bij project 6 (Bioenergelec) zou elektriciteit worden geproduceerd uit biomassa door met name hout te verbranden in een stoommotor die een generator aandreef. Vele van de ernstige risico’s die in de selectiefase waren opgemerkt, deden zich ook voor50. De verwoesting van het bos op een van de vijf gekozen locaties door een cycloon was echter een groot risico dat niet was voorzien maar wel uitkwam. Zes jaar na de start van het project was slechts één installatie voltooid en deze werkte slechts af en toe51. Het was zeer voorbarig om de in-stallatie van vijf eenheden te plannen zonder overtuigende feedback van een proefproject52.

c) Project 13 (Nice Roll-out) was erop ge-richt een reeds operationeel internet-centrum op zonne-energie in Gambia uit te breiden tot meer dan 50 locaties in Zambia en Tanzania. Het project moest worden beëindigd wegens de ontbinding van de uitvoerende partner in 2013. Het bedrijfsmodel met deelname van de particuliere sector werd reeds in de fase van evaluatie van het voorstel als een aanzienlijk risico beschouwd.

d) Project 16 (Hout en houtskool) was gericht op duurzame productie van hout en houtskool op het platteland. De uitvoerende partner had meer belangstelling getoond voor de winst-gevende houtnijverheid dan voor de innovatieve houtskoolcomponent, die de reden was om het project te selec-teren voor EF-subsidies.

Bijna alle succesvolle onderzochte projecten boden goede vooruitzichten op duurzaamheid

37 Bij één van de twaalf onderzochte projec-ten die succesvol waren, bestond enige bezorgdheid over de duurzaamheid gezien de technische complexiteit ervan in combi-natie met een tekort aan plaatselijke capa-citeit. Er bestond een risico van technisch falen op korte en middellange termijn53. De elf andere projecten zouden waarschijnlijk duurzaam zijn indien de beoogde nood-zakelijke maatregelen werden genomen volgens plan en de context54 niet al te veel verslechterde (zie bijlage VI, kolom „Duur-zaamheid”, projecten met score B).

49 Bijvoorbeeld aanslepende aanbestedingsprocedures, logistieke problemen, verschuiving van de vraag door concurrentie van andere technologieën en ondoeltreffende jatropha-teelt. Verder heeft het project te lijden van een juridisch geschil tussen de partner en een leverancier die middelen blokkeerde zonder zijn verbintenis na te komen.

50 Het project had ook te lijden van een conflictsituatie tussen de leverancier van de uitrusting en het nationale agentschap voor stroomvoorziening van het platteland (eveneens een projectpartner).

51 De machines van Braziliaanse herkomst zijn eigenlijk een prototype en nog sterk afhankelijk van de fabrikant.

52 In het voorstel waren zes installaties gepland, maar in de subsidieovereenkomst waren er slechts vijf opgenomen.

53 Project 9 (Resouth) is gewaardeerd met een C vanwege de complexiteit van de windturbinecomponent en de extreem afgelegen ligging ervan.

54 Exogene factoren die een directe of indirecte invloed op de projecten kunnen hebben, zoals de sociaaleconomische omstandigheden, de veiligheidssituatie, een belangrijke verandering van het sectoraal beleid, of aantasting van het milieu.

21Opmerkingen

38 Voor de projecten met betrekking tot een gedecentraliseerde elektriciteitsgenerator en netdistributie55 vereist de duurzaam-heid een adequate bedrijfsvoering (elek-triciteitsproductie en -verkoop) alsmede regelmatig technisch onderhoud56. In het kader van alle projecten werd opleiding aangeboden ter verbetering van de ma-nagement- en technische capaciteiten van toekomstige exploitanten. Gezien de loka-le capaciteiten blijft er echter behoefte aan periodieke opleiding na de voltooiing van projecten om te zorgen voor een optimaal beheer van de productie-eenheden57.

55 Project 1 (Mwenga), 3 (Majaua), 7 (rHyviere), 8 (Sahambano), 9 (Resouth), 10 (Rural electrification - stroomvoorziening op het platteland) en 15 (Boreale).

56 Bepaalde gevallen vergen bijzondere aandacht, bijvoorbeeld met betrekking tot enkele tekortkomingen in verband met de kwaliteit van de aangelegde infrastructuur en de geïnstalleerde uitrusting.

57 Gevestigde uitvoeringspartners hebben na afloop van hun contract nu en dan steun geleverd op eigen kosten, bijvoorbeeld in het geval van project 9 (Resouth).

Afb

eeld

ing 

5‑6

Bron

: Eur

opes

e Re

kenk

amer

.

Fotovoltaïsche eenheid op het dak van een school, alsmede instructiekaart, in het kader van het project „betere toegang tot stroomvoorziening” (Kalomo­district, Zambia)

22Opmerkingen

39 Sommige projecten hebben ook milieu-kwesties onder de aandacht gebracht (zie voor een voorbeeld tekstvak 5) en oplei-ding aangeboden over het opstarten van een micro-onderneming, hetgeen moge-lijk werd door de komst van elektriciteit.

40 Productie-eenheden die elektriciteit leveren aan één enkele afnemer (d.w.z. aansluiting op het hoofdnet dat meestal wordt geëxploiteerd door een semi-over-heidsorgaan) kunnen te maken krijgen met wanbetaling, waardoor de duurzaamheid van het project gevaar kan lopen58. Dit is een bekend risico, en hervormingen van het nationale energiebeleid zijn erop gericht betere praktijken af te dwingen en de exploitanten van het nationale net gezonder te maken, waardoor zij beter in staat zijn om hun leveranciers te betalen59.

Het behoud van de primaire energiehulpbron is van essentieel belang voor duurzaamheid

Project 7 (rHyviere) — Het project had als doel de aanleg van kleine productie-eenheden van hydro-elektrische energie in een heuvelachtige regio van Madagaskar. De duurzaamheid van waterlopen op grote hoogte vereist een behoorlijk beheer van de natuurlijke flora en van landbouw in het voedende waterbekken, zodat regenwater in de ondergrond kan blijven trekken. Het project omvatte essentiële opleiding en bewustmakingscomponenten en een zinvolle milieuregeling met medewerking van de autoriteiten voor het behoud van de primaire energiehulpbron (de waterlopen). Deze regeling omvat subsidies voor boeren die rond het voedende waterbekken wonen en die hun landbouwmethoden aanpassen voor het behoud van de flora, met name ter voorkoming van verdere ontbossing door het kappen en verbranden van bomen en bomenkap voor de productie van houtskool. De financiële middelen voor de lange termijn die nodig zijn voor de subsidies voor lokale boeren werden beschikbaar gemaakt door middel van een speciale heffing (2,5 %) op de gepro-duceerde hydro-elektrische energie die werd verkocht in het dorp in de vallei.

Teks

tvak

 5

58 Project 7 (rHyviere, 1 van de 3 locaties) en 8 (Sahambano).

59 Zo ondersteunt de Wereldbank in Tanzania en Madagaskar grootschalige programma’s voor de hervorming van de energiesector.

23Conclusies en aanbevelingen

41 Wij concluderen dat de Commissie meestal succes had, maar een beter gebruik van de EF had kunnen maken om de armen in Oost-Afrika ruimere toegang te geven tot hernieuwbare energiebronnen.

42 De Commissie wees de EF-steun voor hernieuwbare energie toe aan projec-ten met duidelijke prioriteiten. De juiste selectiecriteria werden toegepast op de oproepen tot het indienen van voorstel-len om voor consistentie met de in de EF gestelde prioriteiten te zorgen. Een kwart van de onderzochte projecten ontving echter een subsidie ondanks het feit dat er gedurende de selectieprocedure ernstige ontwerpgebreken werden vastgesteld. De inconsistentie tussen de aan deze projec-ten toegekende scores en het analytische commentaar van de beoordelaars wijst erop dat het selectieproces niet streng genoeg is (zie de paragrafen 12-19).

Aanbeveling 1 Strengere selectie van

projecten

Wanneer tijdens het selectieproces op-roepen tot het indienen van voorstellen worden gebruikt, moet de Commissie de beoordeling versterken:

i) van de risico’s met betrekking tot het ontwerp van de maatregelen en de beoogde beperkende maatregelen;

ii) van de capaciteit van de partners met betrekking tot de plannen voor de tenuitvoerlegging van de projecten.

43 De Commissie hield geen behoorlijk toezicht op alle projecten. De kwaliteit van de verslaglegging van de uitvoerende partners was wisselend en de ondersteu-ning van de adviseur die door DG DEVCO was ingehuurd ter verbetering van de ver-slaglegging had een positief doch beperkt effect. Voor sommige projecten waarbij ernstige uitvoeringsproblemen werden ondervonden, trof de Commissie niet tijdig passende maatregelen:

a) zij heeft geen poging gedaan om de naleving van in de subsidie-overeen-komsten vastgestelde verslagleg-gingsvereisten af te dwingen;

b) zij maakte onvoldoende gebruik van de door programmabeheerders in EU-delegaties afgelegde pro-jectbezoeken ter plaatse en van de RGT-beoordelingen ter aanvulling van de door de uitvoerende partners verstrekte informatie, vooral wanneer bekend was dat projecten ernstige problemen kenden;

c) hoewel de Commissie wist dat enkele van de onderzochte projec-ten waarschijnlijk niet volgens plan zouden worden uitgevoerd, heeft zij niet getracht met de uitvoerende partners een oplossing af te spreken of de projecten te beëindigen (zie de paragrafen 20-31).

24Conclusies en aanbevelingen

Aanbeveling 2 Versterking van het

toezicht op projecten

De Commissie moet:

i) nauwlettend toezicht houden op de naleving van de bepalingen van de subsidie-overeenkomsten met betrek-king tot de tijdigheid en de kwaliteit van financiële en beschrijvende versla-gen en evaluaties;

ii) alle verdere subsidiebetalingen op-schorten indien deze bepalingen niet worden nageleefd, en de uitvoerende partners verzoeken de benodigde informatie aan te leveren;

iii) het aantal door programmabeheer-ders afgelegde bezoeken ter plaat-se verhogen, alsmede het aantal RGT’s voor gevoelige projecten, met gebruik making van een op risico ge-baseerde aanpak;

iv) samen met de uitvoerende partner een oplossing vinden indien het onwaarschijnlijk is dat een project volgens de planning kan worden uitgevoerd;

v) een rationele exitstrategie vaststellen om de overeenkomst te beëindigen als er geen oplossing kan worden gevonden.

44 De meeste onderzochte projecten waren geslaagd en zullen waarschijnlijk duur-zaam zijn indien de noodzakelijke maatre-gelen ook worden getroffen en de context niet al te veel verslechtert. Hoewel nieuwe economische activiteiten langzaam tot ontwikkeling kwamen in plattelandsgebie-den nadat er elektriciteit kwam, verbeter-de de levenskwaliteit van de bevolking aanzienlijk, met name dankzij de toegang tot verbeterde publieke dienstverlening. Bij een kwart van de onderzochte pro-jecten werd het grootste deel van de verwachte resultaten niet behaald, voor-namelijk wegens niet-verholpen ontwerp-gebreken en ontoereikend toezicht door de Commissie (zie de paragrafen 32-40).

Aanbeveling 3 Verbetering van de duur‑zaamheidsvooruitzichten

van projecten

Na voltooiing van complexe projecten, met name die met betrekking tot investeringen in de infrastructuur, moet de Commissie:

i) van de uitvoerende partners verlan-gen dat zij in hun eindverslag een beoordeling opnemen van de poten-tiële behoefte aan verdere technische bijstand voor exploitanten;

ii) overwegen om voor dit doel verdere financiering beschikbaar te stellen, bijvoorbeeld door middel van een wij-ziging van de subsidie-overeenkomst.

25Conclusies en aanbevelingen

Dit verslag werd door kamer III onder voorzitterschap van de heer Karel PINXTEN, lid van de Rekenkamer, te Luxemburg vastgesteld op haar vergadering van 6 oktober 2015.

Voor de Rekenkamer

Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA President

26Bijlagen

Onderzochte projecten

Project‑nummer en

korte benaming

CRIS‑num‑mer

EF‑num‑mer

(CfP‑num‑mer)

Nummer voorstel

Scores beoordeling voorstel3

(in %)Titel van de actie Land

Begro‑ting

(miljoen euro)

EU‑bijdra‑ge

(miljoen euro)

Percentage EU‑bijdrage /Begroting

Korte beschrijving

Bezocht (of alleen

onder‑zocht in

het land)

Bezocht land

1 Mwenga 2007/195-963 EF I 78 EE: 81,5

EUD: 86 Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 7,81 3,60 46,1 %Installatie van een miniwaterkrachtcentrale om betrouw-bare elektriciteit te leveren aan een thee-onderneming en 14 dorpen

JaProject in Mufindi (Iringa-regio); ontmoetingen met lokale autoriteiten in Mafinga

2 Best Ray 2007/195-964 EF I 132

EE: 57 EUD: 77 3rdE: 72

Best Ray (Bringing Energy Services to Tanzanian Rural Areas) Tanzania 1,50 1,13 75,3 %

Installatie van zonnepanelen bij 8 050 huishoudens (en openbare diensten) in negen dorpen. Op sommige plaatsen werd microhydro-elektrische energie gebruikt met een mininet en biogas

Ja

Coöperatie van CERC en Mpambano in Oldonyosambu; Opleidingscentrum in Mkuru; project in Ngarenyanuki Secondary School in Olkung’wado; Arusha Technical College in Arusha

3 Majaua 2007/195-977 EF I 46 EE: 74

EUD: 75,5 Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 2,49 1,87 75,1 %

Herstel van een mini-waterkrachtcentrale (op dit moment verwoest) en oprichting van een plaatselijk elektriciteitsnetwerk waarop 5 000 huishoudens worden aangesloten

Neen N.v.t.

4 Biogas 2007/195-982 EF I 244 EE: 71,5

EUD: 74

Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten en verwerkers van landbouwproducten

Kenia 1,97 1,22 61,9 % Gebruik van biogastechnologie om mee te koken in plattelandsgebieden voor landbouwers in vijf provincies Neen N.v.t.

5 Up-scaling 2007/195-985 EF I 214 EE: 71

EUD: 83,5

Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne energiediensten ten behoeve van armoedebestrijding

Tanzania 3,05 2,29 75,0 %Installatie van veelzijdige energiedienstencentra, aan-gedreven door dieselmotoren met gebruikmaking van biobrandstoffen (jatropa-olie) in 120 dorpen in zes regio’s

JaMatadi MFP projectlocatie — Mji Mwema, Siha District — Kilimandjaro-regio; Opslaglocatie in Moshi

6 Bioenergelec 2007/196-004 EF I 217

EE: 65 EUD: 74

3rdE: 76,5Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 3,16 1,96 61,9 % Opwekking van elektriciteit uit biomassa voor zes dorpen

(in vier regio’s) en verbeterd carbonisatieproces (Ja)Geen locaties bezocht1 maar er zijn belang-hebbenden en een uitvoerende partner geïnterviewd

7 rHYviere 2007/196-005 EF I 144 EE: 74

EUD: 81Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques villageois et respect de l’environnement Madagaskar 2,30 1,73 75,1 %

Aanleg van drie waterkrachtcentrales op „afvloeiende rivieren” + mininet om acht dorpen in oostelijke platte-landsgebieden aan te sluiten

Ja Twee van de drie locaties: Sahasinaka en Tolongoina

8 Sahambano 2007/196-009 EF I 54 EE: 69,5

EUD: 68,5 Aménagement hydroélectrique du Site de Befanao-va sur la rivière Sahambano Madagaskar 3,31 2,48 74,9 %

Aanleg van een waterkrachtcentrale op „afvloeiende rivieren” + 20 kilometer aan stroomnet om één stad en twee dorpen aan te sluiten

Ja 1 locatie: Ihosy

9 Resouth 2007/196-014 EF I 128 EE: 72

EUD: 78,5Electrification rurale décentralisée par énergies renouvelables dans le Sud de Madagascar (Resouth) Madagaskar 1,16 0,87 75,0 % Elektrificatie van twee dorpen in de zuidelijke regio door

middel van twee windturbines en zonnepanelen (Ja) Geen locaties bezocht2 maar er zijn belang-hebbenden geïnterviewd

10 Elektrificatie

platteland2008/020-660 EF I 284 EE: 68

EUD: 78Rural electrification infrastructure and small-scale projects Zambia 36,51 10,00 27,4 %

Uitbreiding van het net en installatie van een miniwater-krachtcentrale en 2 000 zonnepanelen voor huizen om 27 000 huishoudens, 700 scholen en gezondheidscentra van elektriciteit te voorzien

Ja Eén van de twee locaties: Mumbwa

11 Toegang

verbeteren2008/195-971 EF I 200 EE: 80

EUD: 75 Increased access to electricity services Zambia 33,00 10,00 30,3 %Uitbreiding van het net ter bevordering van de toegang tot hernieuwbare energiebronnen in plattelandsgebie-den en voorsteden in Zambia (65 000 begunstigden)

Ja drie van de 24 locaties: Kabwe, Kanyama transformatorstation en Kalomo

Bijla

ge I

27Bijlagen

Onderzochte projecten

Project‑nummer en

korte benaming

CRIS‑num‑mer

EF‑num‑mer

(CfP‑num‑mer)

Nummer voorstel

Scores beoordeling voorstel3

(in %)Titel van de actie Land

Begro‑ting

(miljoen euro)

EU‑bijdra‑ge

(miljoen euro)

Percentage EU‑bijdrage /Begroting

Korte beschrijving

Bezocht (of alleen

onder‑zocht in

het land)

Bezocht land

1 Mwenga 2007/195-963 EF I 78 EE: 81,5

EUD: 86 Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 7,81 3,60 46,1 %Installatie van een miniwaterkrachtcentrale om betrouw-bare elektriciteit te leveren aan een thee-onderneming en 14 dorpen

JaProject in Mufindi (Iringa-regio); ontmoetingen met lokale autoriteiten in Mafinga

2 Best Ray 2007/195-964 EF I 132

EE: 57 EUD: 77 3rdE: 72

Best Ray (Bringing Energy Services to Tanzanian Rural Areas) Tanzania 1,50 1,13 75,3 %

Installatie van zonnepanelen bij 8 050 huishoudens (en openbare diensten) in negen dorpen. Op sommige plaatsen werd microhydro-elektrische energie gebruikt met een mininet en biogas

Ja

Coöperatie van CERC en Mpambano in Oldonyosambu; Opleidingscentrum in Mkuru; project in Ngarenyanuki Secondary School in Olkung’wado; Arusha Technical College in Arusha

3 Majaua 2007/195-977 EF I 46 EE: 74

EUD: 75,5 Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 2,49 1,87 75,1 %

Herstel van een mini-waterkrachtcentrale (op dit moment verwoest) en oprichting van een plaatselijk elektriciteitsnetwerk waarop 5 000 huishoudens worden aangesloten

Neen N.v.t.

4 Biogas 2007/195-982 EF I 244 EE: 71,5

EUD: 74

Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten en verwerkers van landbouwproducten

Kenia 1,97 1,22 61,9 % Gebruik van biogastechnologie om mee te koken in plattelandsgebieden voor landbouwers in vijf provincies Neen N.v.t.

5 Up-scaling 2007/195-985 EF I 214 EE: 71

EUD: 83,5

Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne energiediensten ten behoeve van armoedebestrijding

Tanzania 3,05 2,29 75,0 %Installatie van veelzijdige energiedienstencentra, aan-gedreven door dieselmotoren met gebruikmaking van biobrandstoffen (jatropa-olie) in 120 dorpen in zes regio’s

JaMatadi MFP projectlocatie — Mji Mwema, Siha District — Kilimandjaro-regio; Opslaglocatie in Moshi

6 Bioenergelec 2007/196-004 EF I 217

EE: 65 EUD: 74

3rdE: 76,5Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 3,16 1,96 61,9 % Opwekking van elektriciteit uit biomassa voor zes dorpen

(in vier regio’s) en verbeterd carbonisatieproces (Ja)Geen locaties bezocht1 maar er zijn belang-hebbenden en een uitvoerende partner geïnterviewd

7 rHYviere 2007/196-005 EF I 144 EE: 74

EUD: 81Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques villageois et respect de l’environnement Madagaskar 2,30 1,73 75,1 %

Aanleg van drie waterkrachtcentrales op „afvloeiende rivieren” + mininet om acht dorpen in oostelijke platte-landsgebieden aan te sluiten

Ja Twee van de drie locaties: Sahasinaka en Tolongoina

8 Sahambano 2007/196-009 EF I 54 EE: 69,5

EUD: 68,5 Aménagement hydroélectrique du Site de Befanao-va sur la rivière Sahambano Madagaskar 3,31 2,48 74,9 %

Aanleg van een waterkrachtcentrale op „afvloeiende rivieren” + 20 kilometer aan stroomnet om één stad en twee dorpen aan te sluiten

Ja 1 locatie: Ihosy

9 Resouth 2007/196-014 EF I 128 EE: 72

EUD: 78,5Electrification rurale décentralisée par énergies renouvelables dans le Sud de Madagascar (Resouth) Madagaskar 1,16 0,87 75,0 % Elektrificatie van twee dorpen in de zuidelijke regio door

middel van twee windturbines en zonnepanelen (Ja) Geen locaties bezocht2 maar er zijn belang-hebbenden geïnterviewd

10 Elektrificatie

platteland2008/020-660 EF I 284 EE: 68

EUD: 78Rural electrification infrastructure and small-scale projects Zambia 36,51 10,00 27,4 %

Uitbreiding van het net en installatie van een miniwater-krachtcentrale en 2 000 zonnepanelen voor huizen om 27 000 huishoudens, 700 scholen en gezondheidscentra van elektriciteit te voorzien

Ja Eén van de twee locaties: Mumbwa

11 Toegang

verbeteren2008/195-971 EF I 200 EE: 80

EUD: 75 Increased access to electricity services Zambia 33,00 10,00 30,3 %Uitbreiding van het net ter bevordering van de toegang tot hernieuwbare energiebronnen in plattelandsgebie-den en voorsteden in Zambia (65 000 begunstigden)

Ja drie van de 24 locaties: Kabwe, Kanyama transformatorstation en Kalomo

28Bijlagen

Project‑nummer en

korte benaming

CRIS‑num‑mer

EF‑num‑mer

(CfP‑num‑mer)

Nummer voorstel

Scores beoordeling voorstel3

(in %)Titel van de actie Land

Begro‑ting

(miljoen euro)

EU‑bijdra‑ge

(miljoen euro)

Percentage EU‑bijdrage /Begroting

Korte beschrijving

Bezocht (of alleen

onder‑zocht in

het land)

Bezocht land

12 Green energy 2011/231-578 EF II -

(Oproep 1) 60 EE: 71 EUD: 85 Community-based green energy project Kenia 2,32 1,74 75,0 % Installatie van zonnepanelen bij 56 scholen en 32 ge-

zondheidscentra op het platteland van Kenia Neen N.v.t.

13 Nice roll-out 2011/231-937 EF II -

(Oproep 1) 183EE: 47

EUD: 87 3rdE: 82

Nice roll-out Zambia, Tanza-nia, Gambia 8,44 2,50 29,6 %

Bedrijfsontwikkeling door middel van door zonnepanelen aangedreven ICT-faciliteiten (franchise-Nice-centra op 50 locaties op het platteland en voorsteden in Gambia, Tanzania en Zambia)

Neen N.v.t.

14 Small scale

solar2011/232-092 EF II -

(Oproep 1) 620 EE: 83 EUD: 81

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, kleinschalige zonne-energie in het Quissanga-dis-trict, Cabo Delgado

Mozambique 0,79 0,59 75,0 % 4 000 huishoudens toegang bieden tot duurzame, klein-schalige zonne-energie in twee districten Neen N.v.t.

15 Boreale 2011/280-322 EF II -

(Oproep 1) 534 EE: 84 EUD: 79

Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 2,30 1,72 74,8 %

Installatie van zonnepanelen bij 10 scholen en 8 ge-zondheidscentra en 900 huishoudens in 8 dorpen in de zuidelijke regio

(Ja) Geen locaties bezocht2 maar er zijn belang-hebbenden geïnterviewd

16 Wood and charcoal

2012/232-680 EF II - (Oproep 1) 542

EE: 59 EUD: 87 3rdE: 75

Sustainable wood and charcoal production in rural Mozambique, Malawi and Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

5,33 2,40 45,0 %

Duurzame biomassa en energie-efficiëntie door middel van het opleiden van 2 000 huishoudens in het aanplan-ten van bomen en de aanleg van een productiefaciliteit voor houtskool

Ja (Tanzania)

Plantages en kantoren van Green Resources in Sao Hill (Iringa-regio van Tanzania)

Bijla

ge I

29Bijlagen

Project‑nummer en

korte benaming

CRIS‑num‑mer

EF‑num‑mer

(CfP‑num‑mer)

Nummer voorstel

Scores beoordeling voorstel3

(in %)Titel van de actie Land

Begro‑ting

(miljoen euro)

EU‑bijdra‑ge

(miljoen euro)

Percentage EU‑bijdrage /Begroting

Korte beschrijving

Bezocht (of alleen

onder‑zocht in

het land)

Bezocht land

12 Green energy 2011/231-578 EF II -

(Oproep 1) 60 EE: 71 EUD: 85 Community-based green energy project Kenia 2,32 1,74 75,0 % Installatie van zonnepanelen bij 56 scholen en 32 ge-

zondheidscentra op het platteland van Kenia Neen N.v.t.

13 Nice roll-out 2011/231-937 EF II -

(Oproep 1) 183EE: 47

EUD: 87 3rdE: 82

Nice roll-out Zambia, Tanza-nia, Gambia 8,44 2,50 29,6 %

Bedrijfsontwikkeling door middel van door zonnepanelen aangedreven ICT-faciliteiten (franchise-Nice-centra op 50 locaties op het platteland en voorsteden in Gambia, Tanzania en Zambia)

Neen N.v.t.

14 Small scale

solar2011/232-092 EF II -

(Oproep 1) 620 EE: 83 EUD: 81

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, kleinschalige zonne-energie in het Quissanga-dis-trict, Cabo Delgado

Mozambique 0,79 0,59 75,0 % 4 000 huishoudens toegang bieden tot duurzame, klein-schalige zonne-energie in twee districten Neen N.v.t.

15 Boreale 2011/280-322 EF II -

(Oproep 1) 534 EE: 84 EUD: 79

Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 2,30 1,72 74,8 %

Installatie van zonnepanelen bij 10 scholen en 8 ge-zondheidscentra en 900 huishoudens in 8 dorpen in de zuidelijke regio

(Ja) Geen locaties bezocht2 maar er zijn belang-hebbenden geïnterviewd

16 Wood and charcoal

2012/232-680 EF II - (Oproep 1) 542

EE: 59 EUD: 87 3rdE: 75

Sustainable wood and charcoal production in rural Mozambique, Malawi and Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

5,33 2,40 45,0 %

Duurzame biomassa en energie-efficiëntie door middel van het opleiden van 2 000 huishoudens in het aanplan-ten van bomen en de aanleg van een productiefaciliteit voor houtskool

Ja (Tanzania)

Plantages en kantoren van Green Resources in Sao Hill (Iringa-regio van Tanzania)

1 De uitvoering van het project bevond zich op de voor een bezoek geselecteerde locatie nog in een te vroeg stadium (alleen het gebouw was gereed, maar er waren nog geen installaties voor hernieuwbare energie geïnstalleerd). De enige locatie die was voltooid, lag te afgelegen om in onze planning van controlebezoeken te passen.

2 Niet bezocht om veiligheidsredenen.

3 Voorstellen gecontroleerd door een externe deskundige (EE), de EU-delegatie (EUD) en, in sommige gevallen, door een derde beoordelaar (3rdE).

30Bijlagen

Methode voor puntentoekenning

Voor de controle werden de scores van het ontwerp, de resultaten en de potentiële duurzaamheid vastgesteld op basis van de methode voor resultaatgericht toezicht (RGT) van de Commissie. De gehanteerde criteria worden hieronder beschreven:

Opzet

A

Het concept van het project (met inbegrip van de gekozen technologie) is realistisch en relevant in deze context. Risico’s en lokale beperkingen zijn terdege vastgesteld en de te nemen risicoverlagende maatregelen zijn uitvoerig beschreven. Er is een voorstel gedaan voor een duidelijk en goed gestructureerd, logisch kader, SMART-geformuleerde doelstellingen (de score wordt niet beïnvloed als de uitgangswaarden en streefdoelcijfers nog moeten worden aangepast na de haalbaarheidsstudie), toereikende resultaatindicatoren.

BToereikende interventielogica. Er zijn weglatingen of punten van zorg opgemerkt met betrekking tot het concept of de gekozen technologie, de lijst van vastgestelde risico’s en beperkingen is niet compleet en/of de daarmee samenhangende maatregelen zijn niet geheel overtuigend. Er moeten doelstellingen en/of indicatoren worden aangepast.

C De interventielogica vertoont problemen die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de verwachte resultaten, er zijn kwesties of problemen opgemerkt met betrekking tot de hierboven genoemde elementen.

D De interventielogica vertoont fouten en vermindert de kans op succes van het project aanzienlijk, of grote kwesties/problemen zullen het project in gevaar brengen.

Resultaten

A Alle resultaten zijn van goede kwaliteit of zullen dat waarschijnlijk zijn en dragen bij tot de geplande resultaten; de activiteiten worden regelmatig gemonitord en tijdig uitgevoerd (er zijn geen vertragingen gemeld, of deze zijn gering en logisch te verklaren).

B Resultaten (zullen waarschijnlijk) worden geleverd volgens plan, maar er is nog ruimte voor verbeteringen wat betreft de kwaliteit, het behalen van de verwachte hoeveelheid of de timing. Vertragingen hinderen het leveren van de resultaten echter niet.

C Bepaalde resultaten worden of zullen niet tijdig, conform de verwachte kwantiteit of met een goede kwaliteit geleverd. Corrigerende maatregelen zijn nodig. De activiteiten zijn vertraagd en staan enigszins los van de interventielogica en de plannen.

DDe kwaliteit en de levering van de resultaten vertonen (waarschijnlijk) ernstige tekortkomingen. Grote aanpassingen zijn nodig om ervoor te zorgen dat tenminste de voornaamste resultaten worden bereikt. Ernstige vertraging en fundamentele ontkoppeling tussen doelstellingen en interven-tielogica en plannen. Mogelijk moet een exitstrategie worden vastgesteld om verdere problemen te beperken.

Duurzaamheid

A De resultaten zullen op de lange termijn duurzaam zijn en de potentiële herhaling is verzekerd door een gunstige context en/of de daarmee samen-hangende maatregelen zijn ingevoerd door het project of andere interventies.

B De resultaten (of het merendeel daarvan) zullen op de lange termijn waarschijnlijk duurzaam zijn, mits de geplande noodzakelijke maatregelen volgens plan zijn uitgevoerd en/of de context niet al te veel verslechtert.

C De resultaten (of het merendeel daarvan) zullen op de middellange of lange termijn waarschijnlijk niet duurzaam zijn, indien de geplande noodza-kelijke maatregelen niet toereikend worden versterkt of aangevuld, met name als de context de neiging heeft om te verslechteren.

D De resultaten (of het merendeel daarvan) zullen op de middellange termijn waarschijnlijk niet duurzaam zijn, ongeacht de in de geldende context getroffen maatregelen.

Bijla

ge II

32Bijlagen

Projecten van EUEI‑PDF en concentratiesectoren in het kader van het 11e EOF per land

Land

EUEI‑faciliteit voor de partnerschapsdialoog(FPD) 11e EOF (Concentratiesectoren en geschatte vastgestelde begroting of begroting die waarschijnlijk zal zijn vastgesteld op het moment van de controle)

Bestaand beleid in ver‑band met energie FPD‑project in de energiesector (beschrijving) Belanghebbenden Data Concentratie‑

sector 1

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 2

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 3

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 4

Begro‑ting

(miljoen euro)

Niet prioritair

Begro‑ting

(miljoen euro)

TOTALE BEGRO‑

TING (miljoen

euro)

BurundiJanuari 2011 (+ plattelands-elektrificatieplan 1993, herzien in 1997)

Het Ministerie van Energie en Mijnen helpen bij de ontwikkeling van nationaal beleid voor de energiesector, een uitvoeringsstrategie en een investeringsplan

Ministerie van Energie en Mijnen

November 2009 - april 2011

Duurzame plattelandsont-wikkeling voor voeding

80 Gezondheid 87 Rechtsstaat en kwetsbaarheid 143 Energie 105 Maatschappelijk

middenveld 17 432

Djibouti 2005

Het Ministerie van Energie verantwoordelijk voor Na-tuurlijke Hulpbronnen (MERN) helpt bij het opstellen van een nationale strategie en een actieplan voor de elektriciteitssector, alsmede bij de voorbereiding van een ontwerp voor een elektriciteitswet.

Ministeries, Electricité de Djibouti - technische en

financiële partners, donoren

November 2012 - juli 2014

Water, sanitaire voorzieningen en vast afval

52 Voedselzeker-heid 35

Maatschappe-lijk middenveld en steunpro-gramma’s voor de NAO

18 105

Eritrea 1997 — — —

Energie (niet vastgesteld maar regerin-gen zullen dat doen)

Landbouw Economisch bestuur 0

Ethiopië 1994 (herzien in 2012)

De Ethiopische regering helpen bij het vormgeven van een duidelijke langetermijnvisie voor energie uit biomassa en bij het formuleren van een strategie voor energie uit biomassa en een actieplan

Ministerie van Water, Irriga-tie en Energie

Juli 2012 - februari 2014

Duurzame landbouw en voedselveilig-heid

252 Gezondheid 200Wegen en overgang naar energie

230 Maatschappelijk middenveld 63 745

Kenia 2004 (herzien in 2014)

Ontwerp een steunactie die wordt uitgevoerd door langdurig aanwezige deskundigen die rechtstreekse adviesdiensten verlenen met betrekking tot het regelgevingskader voor kleinschalige productie van hernieuwbare energie die is aangesloten op het net.

Ministerie van Energie Januari 2013 - maart 2014

Voedselvei-ligheid en weerbaarheid tegen klimaat-schokken

190

Duurzame infrastructuur (transport en energie)

175

Verantwoor-ding door overheids-instanties

60 60 Ondersteuning van NAO’s 10 495

Madagaskar 1974 (werd een wet in 1998)

Actualisering van het beleid en de nationale ener-giestrategie van Madagaskar, alsmede de voorbe-reiding van een strategie voor de energiesector van Madagaskar

Ministerie van Energie Juli 2014 - juli 2015

Bestuur en instellingen 143 Plattelandsont-

wikkeling 140

Infrastructuur (verbete-ring van de toegang tot energie voor economische ontwikkeling)

230 NAO en TCF 5 518

Malawi 2003 (herzien in 2009)

Ondersteuning van de ontwikkeling van een ener-giestrategie voor biomassa om voor een duurzaam aanbod van energie uit biomassa te zorgen en ter bevordering van de toegang tot moderne brandstof-fen om te koken, alsmede efficiënte technologieën voor de verbranding van biomassa.

Ministerie van Energie Februari 2008 - februari 2009 Bestuur 120 Onderwijs 110 Landbouw 250 Maatschappelijk

middenveld 30 510

Mozambique 1998 (herzien in 2009 en 2011)

Ondersteuning bij het ontwerp en de uitvoering van een nationale strategie voor energie uit biomassa, met bijzondere aandacht voor de toeleveringsketen van houtskool, waarbij wordt gekeken naar zowel vraag als aanbod.

Ministerie van Energie en het nationale directoraat voor Nieuwe en Hernieuwbare

Energie

Januari 2011 - december 2012

Goed bestuur en ontwikkeling

367

Plattelandsont-wikkeling (inclusief energie: 50 miljoen euro)

330 697

Bijla

ge II

I

33Bijlagen

Projecten van EUEI‑PDF en concentratiesectoren in het kader van het 11e EOF per land

Land

EUEI‑faciliteit voor de partnerschapsdialoog(FPD) 11e EOF (Concentratiesectoren en geschatte vastgestelde begroting of begroting die waarschijnlijk zal zijn vastgesteld op het moment van de controle)

Bestaand beleid in ver‑band met energie FPD‑project in de energiesector (beschrijving) Belanghebbenden Data Concentratie‑

sector 1

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 2

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 3

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 4

Begro‑ting

(miljoen euro)

Niet prioritair

Begro‑ting

(miljoen euro)

TOTALE BEGRO‑

TING (miljoen

euro)

BurundiJanuari 2011 (+ plattelands-elektrificatieplan 1993, herzien in 1997)

Het Ministerie van Energie en Mijnen helpen bij de ontwikkeling van nationaal beleid voor de energiesector, een uitvoeringsstrategie en een investeringsplan

Ministerie van Energie en Mijnen

November 2009 - april 2011

Duurzame plattelandsont-wikkeling voor voeding

80 Gezondheid 87 Rechtsstaat en kwetsbaarheid 143 Energie 105 Maatschappelijk

middenveld 17 432

Djibouti 2005

Het Ministerie van Energie verantwoordelijk voor Na-tuurlijke Hulpbronnen (MERN) helpt bij het opstellen van een nationale strategie en een actieplan voor de elektriciteitssector, alsmede bij de voorbereiding van een ontwerp voor een elektriciteitswet.

Ministeries, Electricité de Djibouti - technische en

financiële partners, donoren

November 2012 - juli 2014

Water, sanitaire voorzieningen en vast afval

52 Voedselzeker-heid 35

Maatschappe-lijk middenveld en steunpro-gramma’s voor de NAO

18 105

Eritrea 1997 — — —

Energie (niet vastgesteld maar regerin-gen zullen dat doen)

Landbouw Economisch bestuur 0

Ethiopië 1994 (herzien in 2012)

De Ethiopische regering helpen bij het vormgeven van een duidelijke langetermijnvisie voor energie uit biomassa en bij het formuleren van een strategie voor energie uit biomassa en een actieplan

Ministerie van Water, Irriga-tie en Energie

Juli 2012 - februari 2014

Duurzame landbouw en voedselveilig-heid

252 Gezondheid 200Wegen en overgang naar energie

230 Maatschappelijk middenveld 63 745

Kenia 2004 (herzien in 2014)

Ontwerp een steunactie die wordt uitgevoerd door langdurig aanwezige deskundigen die rechtstreekse adviesdiensten verlenen met betrekking tot het regelgevingskader voor kleinschalige productie van hernieuwbare energie die is aangesloten op het net.

Ministerie van Energie Januari 2013 - maart 2014

Voedselvei-ligheid en weerbaarheid tegen klimaat-schokken

190

Duurzame infrastructuur (transport en energie)

175

Verantwoor-ding door overheids-instanties

60 60 Ondersteuning van NAO’s 10 495

Madagaskar 1974 (werd een wet in 1998)

Actualisering van het beleid en de nationale ener-giestrategie van Madagaskar, alsmede de voorbe-reiding van een strategie voor de energiesector van Madagaskar

Ministerie van Energie Juli 2014 - juli 2015

Bestuur en instellingen 143 Plattelandsont-

wikkeling 140

Infrastructuur (verbete-ring van de toegang tot energie voor economische ontwikkeling)

230 NAO en TCF 5 518

Malawi 2003 (herzien in 2009)

Ondersteuning van de ontwikkeling van een ener-giestrategie voor biomassa om voor een duurzaam aanbod van energie uit biomassa te zorgen en ter bevordering van de toegang tot moderne brandstof-fen om te koken, alsmede efficiënte technologieën voor de verbranding van biomassa.

Ministerie van Energie Februari 2008 - februari 2009 Bestuur 120 Onderwijs 110 Landbouw 250 Maatschappelijk

middenveld 30 510

Mozambique 1998 (herzien in 2009 en 2011)

Ondersteuning bij het ontwerp en de uitvoering van een nationale strategie voor energie uit biomassa, met bijzondere aandacht voor de toeleveringsketen van houtskool, waarbij wordt gekeken naar zowel vraag als aanbod.

Ministerie van Energie en het nationale directoraat voor Nieuwe en Hernieuwbare

Energie

Januari 2011 - december 2012

Goed bestuur en ontwikkeling

367

Plattelandsont-wikkeling (inclusief energie: 50 miljoen euro)

330 697

34Bijlagen

Land

EUEI‑faciliteit voor de partnerschapsdialoog(FPD) 11e EOF (Concentratiesectoren en geschatte vastgestelde begroting of begroting die waarschijnlijk zal zijn vastgesteld op het moment van de controle)

Bestaand beleid in ver‑band met energie FPD‑project in de energiesector (beschrijving) Belanghebbenden Data Concentratie‑

sector 1

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 2

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 3

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 4

Begro‑ting

(miljoen euro)

Niet prioritair

Begro‑ting

(miljoen euro)

TOTALE BEGRO‑

TING (miljoen

euro)

Rwanda 2004 (herzien in 2009)

Ondersteuning bij de ontwikkeling van beleid en strategieën voor de geothermische energie-sub-sector en ondersteuning voor het institutionele, juridische en regelgevingskader voor geothermische energie, met bijzondere aandacht voor mogelijkhe-den voor het betrekken van de particuliere sector

Ministerie van Infrastructuur December 2013 - januari 2015

Duurzame landbouw en voedselveilig-heid

200 Duurzame energie 200 Verantwoorde-

lijk bestuur 40 Maatschappelijk middenveld 20 460

Tanzania 1992 (herzien in 2003 en 2014)

Ondersteuning van de ontwikkeling van een nationale energiestrategie voor biomassa, waarbij mogelijkheden worden gezocht om voor een duur-zamer aanbod van energie uit biomassa te zorgen; verhoging van de productie, alsmede efficiënt gebruik; bevorderen van de toegang tot alternatie-ve energiebronnen; zorgen voor een bevorderlijk institutioneel klimaat voor de uitvoering.

Ministerie van Financiën Maart 2012 - april 2014

Goed bestuur en ontwikkeling

291 Energie 180 Duurzame landbouw 140 Maatschappelijk

middenveld 15 626

Uganda 2002 (herzien in 2007)

Ontwikkeling van een reeks aanbevelingen en een lijst van potentiële energieprojecten die kunnen worden ondersteund in het kader van SE4ALL (Sustainable Energy For All — duurzame energie voor iedereen)

Ministerie van Energie, Particuliere Ondernemingen, Maatschappelijk Middenveld,

Ontwikkelingspartners

Mei 2012 - juni 2012

Transportin-frastructuur (Energie wordt eventueel toegevoegd na de tussentijdse evaluatie)

230Voedselze-kerheid en landbouw

130 Goed bestuur 168 Maatschappelijk middenveld 50 578

Zambia 1994 (herzien in 2008)

Organiseren van een raadplegingsproces voor de integratie van toegang tot energiediensten in het nationale ontwikkelingsplan en de nationale langetermijnvisie

Ministerie van Energie, Water en Ontwikkeling

September 2005 - augustus 2006 Energie 244 Landbouw 110 Bestuur 100

Steunprogram-ma’s voor de NAO’s

30 484

Oost-Afrika Capaciteitsbeoordeling voor de opschaling naar moderne energie in Oost-Afrika

Oost-Afrikaanse Gemeenschap

November 2010 - juli 2011 N.v.t.

Bijla

ge II

I

35Bijlagen

Land

EUEI‑faciliteit voor de partnerschapsdialoog(FPD) 11e EOF (Concentratiesectoren en geschatte vastgestelde begroting of begroting die waarschijnlijk zal zijn vastgesteld op het moment van de controle)

Bestaand beleid in ver‑band met energie FPD‑project in de energiesector (beschrijving) Belanghebbenden Data Concentratie‑

sector 1

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 2

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 3

Begro‑ting

(miljoen euro)

Concentratie‑sector 4

Begro‑ting

(miljoen euro)

Niet prioritair

Begro‑ting

(miljoen euro)

TOTALE BEGRO‑

TING (miljoen

euro)

Rwanda 2004 (herzien in 2009)

Ondersteuning bij de ontwikkeling van beleid en strategieën voor de geothermische energie-sub-sector en ondersteuning voor het institutionele, juridische en regelgevingskader voor geothermische energie, met bijzondere aandacht voor mogelijkhe-den voor het betrekken van de particuliere sector

Ministerie van Infrastructuur December 2013 - januari 2015

Duurzame landbouw en voedselveilig-heid

200 Duurzame energie 200 Verantwoorde-

lijk bestuur 40 Maatschappelijk middenveld 20 460

Tanzania 1992 (herzien in 2003 en 2014)

Ondersteuning van de ontwikkeling van een nationale energiestrategie voor biomassa, waarbij mogelijkheden worden gezocht om voor een duur-zamer aanbod van energie uit biomassa te zorgen; verhoging van de productie, alsmede efficiënt gebruik; bevorderen van de toegang tot alternatie-ve energiebronnen; zorgen voor een bevorderlijk institutioneel klimaat voor de uitvoering.

Ministerie van Financiën Maart 2012 - april 2014

Goed bestuur en ontwikkeling

291 Energie 180 Duurzame landbouw 140 Maatschappelijk

middenveld 15 626

Uganda 2002 (herzien in 2007)

Ontwikkeling van een reeks aanbevelingen en een lijst van potentiële energieprojecten die kunnen worden ondersteund in het kader van SE4ALL (Sustainable Energy For All — duurzame energie voor iedereen)

Ministerie van Energie, Particuliere Ondernemingen, Maatschappelijk Middenveld,

Ontwikkelingspartners

Mei 2012 - juni 2012

Transportin-frastructuur (Energie wordt eventueel toegevoegd na de tussentijdse evaluatie)

230Voedselze-kerheid en landbouw

130 Goed bestuur 168 Maatschappelijk middenveld 50 578

Zambia 1994 (herzien in 2008)

Organiseren van een raadplegingsproces voor de integratie van toegang tot energiediensten in het nationale ontwikkelingsplan en de nationale langetermijnvisie

Ministerie van Energie, Water en Ontwikkeling

September 2005 - augustus 2006 Energie 244 Landbouw 110 Bestuur 100

Steunprogram-ma’s voor de NAO’s

30 484

Oost-Afrika Capaciteitsbeoordeling voor de opschaling naar moderne energie in Oost-Afrika

Oost-Afrikaanse Gemeenschap

November 2010 - juli 2011 N.v.t.

36Bijlagen

Uitvoeringsperiode, doelstellingen en resultaten van de onderzochte projecten

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑num‑

mer)Titel van de maatregel Land Begindatum Eind‑

datum Verlenging (in maanden)

% verlen‑

gingVerantwoording verlenging Gewijzigde aanvankelijke doelstellingen —

(resultaten)

1 Mwenga EF I Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 22.12.2007 22.12.2012 Aanvankelijk: 60 maanden -

geen verlenging 0 % N.v.t. Neen (er waren 14 345 begunstigden in plaats van de verwachte 24 700 (58 %), maar dit aantal neemt toe)

2 Best Ray EF I Best Ray (Bringing energy services to Tanzanian rural areas) Tanzania 1.4.2008 30.6.2011 Aanvankelijk: 36 maanden-

verlengd: 39 maanden 8 %

De verlenging wordt gerechtvaardigd door de noodzaak om „belangrijke projectactiviteiten (...) beter aan te vullen, waarbij met name aandacht is voor institutionele en duurzaamheidsaspecten”.

Neen (er waren 7 600 begunstigden in plaats van de verwachte 8 050, ofwel 94,4 %)

3 Majaua EF I Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 1.12.2007 30.11.2012 Aanvankelijk: 36 maanden -

verlengd: 60 maanden 67 %Er werd in totaal 3 keer verlenging aangevraagd, maar de laatste aanvraag (voorstel voor een verlenging tot 30.11.2013) werd afgewezen door de EU-delegatie.

Neen (in 2014 werd het aantal verbindingen door de EU-delegatie geschat op +/- 500; het zal drie jaar duren voor het streefdoel van 5 000 is behaald)

4 Biogas EF I Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten

en landbouwverwerkende bedrijven. Kenia 1.1.2008 1.1.2011 Aanvankelijk: 36 maanden - verlengd: 45 maanden 25 % Ter voltooiing van de haalbare doelstellingen binnen de

begrotingNeen (aanvankelijk: bouw van 350 vergisters — einde van het project: 765 gebouwd)

5 Up-scaling EF I Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne energiediensten ten

behoeve van armoedebestrijding Tanzania 1.1.2008 30.6.2014 Aanvankelijk: 60 maanden - verlengd: 78 maanden 23 % Poging om weer bij de planning aan te sluiten Ja- 200 MPESCs -> 125

(slechts elf geïnstalleerd in juni 2013)

6 Bioenergelec EF I Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 1.4.2008 31.12.2015 Aanvankelijk: 36 maanden -

verlengd tot 81 maanden 125 %

Contractuele problemen met partners (9 maanden) Voorlopige studie (9 maanden) Voorbereiding DAO (niet gepland) en onderhandeling AGMIN - ADER (jan. 2010 - dec. 2011) - ERD-materialen zijn nog niet allemaal geleverd (3 van de 5 locaties ontbreken) - contractuele kwesties ADMIN-ADER (overeenkomst ondertekend op 9.1.2012)

Ja — aanvankelijk1: 5 locaties 80-100 kW (400-500 kW), doelstellingen in oktober 2014: vier lo-caties 70 kW (280 kW) - begroting verlaagd met 100 000 euro - (slechts één locatie uitgerust op het moment van de controle)

7 rHYviere EF I Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques villageois et respect de

l’environnement Madagaskar 7.1.2008 30.12.2015 Aanvankelijk: 48 maanden - verlengd tot 84 maanden 75 %

Rider 1 - politieke situatie (12 maanden) Rider 3: cyclonen in de regio en herstructurering van de ADER (12 maan-den) Rider 4-5: reactietijd van de bank voor een lening aan een particuliere investeerder (Tectra) ten behoeve van de aanschaf van een turbine + diefstal van kabels in de havenfaciliteiten (6+6 maanden)

Ja — aanvankelijk: 3 locaties: T: 2x60, S:3x80 A:3x80: 600 kW - oelstellingen in oktober 2014: 3 locatiesT: 2x50, S:2x65 A:2x330: 890 kW — (2 locaties voltooid op het moment van de controle)

8 Sahambano EF I Aménagement hydroélectrique du site de Befanaova sur la rivière

Sahambano Madagaskar 1.3.2008 31.12.2014 Aanvankelijk: 30 maanden - verlengd: 82 maanden 173 %

Gebrek aan besluitvaardigheid inzake de ontwikkeling van de locatie: 12 technische mogelijkheden, nieuwe pro-jectmanager Zecca in 2009, politieke instabiliteit, slechte weersomstandigheden, vertragingen bij het verkrijgen van de vergunning voor de concessie, belastingvrijstel-ling, toestemming voor het gebruik van dynamiet voor het graven van het kanaal

Ja (aanvankelijk: 460 kW — doelstellingen in okto-ber 2014: 700 kW)

9 Resouth EF I Electrification rurale décentralisée par énergies renouvelables dans le Sud de

Madagascar (Resouth) Madagaskar 1.1.2008 1.1.2013 Aanvankelijk: 60 maanden geen verlenging 0 % N.v.t. Neen (aanvankelijk: 5000 begunstigden-> 5 500)

10 Rural

electrificationEF I Rural electrification infrastructure and small-scale projects Zambia 10.3.2008 31.12.2015 Aanvankelijk: 70 maanden -

verlengd: 94 maanden 34 %

Haalbaarheidsstudie, herstart van mislukte GVB-aanbe-stedingen, vertragingen bij de levering van materieel/uitrusting, ontoereikende capaciteit bij lokale partners en aannemers

Neen (doelstellingen zullen aan het einde van het project niet worden behaald, maar daarna zullen er vorderingen geboekt blijven worden)

Bijla

ge IV

37Bijlagen

Uitvoeringsperiode, doelstellingen en resultaten van de onderzochte projecten

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑num‑

mer)Titel van de maatregel Land Begindatum Eind‑

datum Verlenging (in maanden)

% verlen‑

gingVerantwoording verlenging Gewijzigde aanvankelijke doelstellingen —

(resultaten)

1 Mwenga EF I Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 22.12.2007 22.12.2012 Aanvankelijk: 60 maanden -

geen verlenging 0 % N.v.t. Neen (er waren 14 345 begunstigden in plaats van de verwachte 24 700 (58 %), maar dit aantal neemt toe)

2 Best Ray EF I Best Ray (Bringing energy services to Tanzanian rural areas) Tanzania 1.4.2008 30.6.2011 Aanvankelijk: 36 maanden-

verlengd: 39 maanden 8 %

De verlenging wordt gerechtvaardigd door de noodzaak om „belangrijke projectactiviteiten (...) beter aan te vullen, waarbij met name aandacht is voor institutionele en duurzaamheidsaspecten”.

Neen (er waren 7 600 begunstigden in plaats van de verwachte 8 050, ofwel 94,4 %)

3 Majaua EF I Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 1.12.2007 30.11.2012 Aanvankelijk: 36 maanden -

verlengd: 60 maanden 67 %Er werd in totaal 3 keer verlenging aangevraagd, maar de laatste aanvraag (voorstel voor een verlenging tot 30.11.2013) werd afgewezen door de EU-delegatie.

Neen (in 2014 werd het aantal verbindingen door de EU-delegatie geschat op +/- 500; het zal drie jaar duren voor het streefdoel van 5 000 is behaald)

4 Biogas EF I Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten

en landbouwverwerkende bedrijven. Kenia 1.1.2008 1.1.2011 Aanvankelijk: 36 maanden - verlengd: 45 maanden 25 % Ter voltooiing van de haalbare doelstellingen binnen de

begrotingNeen (aanvankelijk: bouw van 350 vergisters — einde van het project: 765 gebouwd)

5 Up-scaling EF I Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne energiediensten ten

behoeve van armoedebestrijding Tanzania 1.1.2008 30.6.2014 Aanvankelijk: 60 maanden - verlengd: 78 maanden 23 % Poging om weer bij de planning aan te sluiten Ja- 200 MPESCs -> 125

(slechts elf geïnstalleerd in juni 2013)

6 Bioenergelec EF I Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 1.4.2008 31.12.2015 Aanvankelijk: 36 maanden -

verlengd tot 81 maanden 125 %

Contractuele problemen met partners (9 maanden) Voorlopige studie (9 maanden) Voorbereiding DAO (niet gepland) en onderhandeling AGMIN - ADER (jan. 2010 - dec. 2011) - ERD-materialen zijn nog niet allemaal geleverd (3 van de 5 locaties ontbreken) - contractuele kwesties ADMIN-ADER (overeenkomst ondertekend op 9.1.2012)

Ja — aanvankelijk1: 5 locaties 80-100 kW (400-500 kW), doelstellingen in oktober 2014: vier lo-caties 70 kW (280 kW) - begroting verlaagd met 100 000 euro - (slechts één locatie uitgerust op het moment van de controle)

7 rHYviere EF I Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques villageois et respect de

l’environnement Madagaskar 7.1.2008 30.12.2015 Aanvankelijk: 48 maanden - verlengd tot 84 maanden 75 %

Rider 1 - politieke situatie (12 maanden) Rider 3: cyclonen in de regio en herstructurering van de ADER (12 maan-den) Rider 4-5: reactietijd van de bank voor een lening aan een particuliere investeerder (Tectra) ten behoeve van de aanschaf van een turbine + diefstal van kabels in de havenfaciliteiten (6+6 maanden)

Ja — aanvankelijk: 3 locaties: T: 2x60, S:3x80 A:3x80: 600 kW - oelstellingen in oktober 2014: 3 locatiesT: 2x50, S:2x65 A:2x330: 890 kW — (2 locaties voltooid op het moment van de controle)

8 Sahambano EF I Aménagement hydroélectrique du site de Befanaova sur la rivière

Sahambano Madagaskar 1.3.2008 31.12.2014 Aanvankelijk: 30 maanden - verlengd: 82 maanden 173 %

Gebrek aan besluitvaardigheid inzake de ontwikkeling van de locatie: 12 technische mogelijkheden, nieuwe pro-jectmanager Zecca in 2009, politieke instabiliteit, slechte weersomstandigheden, vertragingen bij het verkrijgen van de vergunning voor de concessie, belastingvrijstel-ling, toestemming voor het gebruik van dynamiet voor het graven van het kanaal

Ja (aanvankelijk: 460 kW — doelstellingen in okto-ber 2014: 700 kW)

9 Resouth EF I Electrification rurale décentralisée par énergies renouvelables dans le Sud de

Madagascar (Resouth) Madagaskar 1.1.2008 1.1.2013 Aanvankelijk: 60 maanden geen verlenging 0 % N.v.t. Neen (aanvankelijk: 5000 begunstigden-> 5 500)

10 Rural

electrificationEF I Rural electrification infrastructure and small-scale projects Zambia 10.3.2008 31.12.2015 Aanvankelijk: 70 maanden -

verlengd: 94 maanden 34 %

Haalbaarheidsstudie, herstart van mislukte GVB-aanbe-stedingen, vertragingen bij de levering van materieel/uitrusting, ontoereikende capaciteit bij lokale partners en aannemers

Neen (doelstellingen zullen aan het einde van het project niet worden behaald, maar daarna zullen er vorderingen geboekt blijven worden)

Overschreden (waarschijnlijk) hun aanvankelijke streefdoelen Behaalden (waarschijnlijk) hun streefdoelen

Behaalden hun streefdoelen waarschijnlijk niet, maar de outputs waren desondanks redelijk Zijn er niet in geslaagd de verwachte outputs te leveren

38Bijlagen

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑num‑

mer)Titel van de maatregel Land Begindatum Eind‑

datum Verlenging (in maanden)

% verlen‑

gingVerantwoording verlenging Gewijzigde aanvankelijke doelstellingen —

(resultaten)

11 Increase access EF I Increased access to electricity services Zambia 11.12.2008 15.12.2015 aanvankelijk: 60 maanden -

verlengd: 84 maanden 40 %Haalbaarheidsstudie, duur en complexiteit aanbeste-dingsprocedure onderschat door IP, ontoereikende capaciteit bij lokale partners

Neen (de meeste verwachte outputs zullen waarschijnlijk worden behaald aan het einde van de herziene prestatieperiode)

12 Green energy

EF II (Oproep 1) Community-based green energy project Kenia 1.11.2011 31.10.2015 aanvankelijk: 48 maanden -

geen verlenging 0 % N.v.t.Ja (aanvankelijk 56 scholen en 32 gezondheidscentra; in 2014, 88 scholen en 42 gezondheidscentra uitge-rust met zonnepanelen)

13 Nice roll-out

EF II (Oproep 1) Nice roll-out

Zambia, Tanzania, Gambia

30.9.2011 30.9.2015 aanvankelijk: 48 maanden - geen verlenging 0 % N.v.t.

Neen (slechts 1 van de 50 centra geïnstalleerd, het project is gestaakt vanwege het faillissement van de partner)

14 Small scale

solar

EF II (Oproep 1)

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, kleinschalige zonne-energie in het Quissanga-district, Cabo Delgado Mozambique 20.7.2011 19.9.2014 Aanvankelijk: 36 maanden-

verlengd: 38 maanden 6 % Vertraging bij de levering van reserveonderdelen Neen2 (er waren 14 760 begunstigden in plaats van de verwachte 18 000, ofwel 82 %)

15 Boreale

EF II (Oproep 1) Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 1.3.2012 28.2.2017 Aanvankelijk: 48 maanden -

verlengd: 60 maanden 25 % Sociaaleconomische studie één jaar na de start van het project beschikbaar

Ja optie windturbine geannuleerd en in plaats van 8 dorpen moeten er 7 worden uitgerust

16 Wood and charcoal

EF II (Oproep 1)

Duurzame productie van hout en houtskool op het platteland van Mozambi-que, Malawi en Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

19.3.2012 31.7.2015 aanvankelijk: 39 maanden geen verlenging 0 % N.v.t. Neen, maar weinig hoop dat

de houtskoolcomponent wordt gerealiseerd

Bijla

ge IV

39Bijlagen

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑num‑

mer)Titel van de maatregel Land Begindatum Eind‑

datum Verlenging (in maanden)

% verlen‑

gingVerantwoording verlenging Gewijzigde aanvankelijke doelstellingen —

(resultaten)

11 Increase access EF I Increased access to electricity services Zambia 11.12.2008 15.12.2015 aanvankelijk: 60 maanden -

verlengd: 84 maanden 40 %Haalbaarheidsstudie, duur en complexiteit aanbeste-dingsprocedure onderschat door IP, ontoereikende capaciteit bij lokale partners

Neen (de meeste verwachte outputs zullen waarschijnlijk worden behaald aan het einde van de herziene prestatieperiode)

12 Green energy

EF II (Oproep 1) Community-based green energy project Kenia 1.11.2011 31.10.2015 aanvankelijk: 48 maanden -

geen verlenging 0 % N.v.t.Ja (aanvankelijk 56 scholen en 32 gezondheidscentra; in 2014, 88 scholen en 42 gezondheidscentra uitge-rust met zonnepanelen)

13 Nice roll-out

EF II (Oproep 1) Nice roll-out

Zambia, Tanzania, Gambia

30.9.2011 30.9.2015 aanvankelijk: 48 maanden - geen verlenging 0 % N.v.t.

Neen (slechts 1 van de 50 centra geïnstalleerd, het project is gestaakt vanwege het faillissement van de partner)

14 Small scale

solar

EF II (Oproep 1)

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, kleinschalige zonne-energie in het Quissanga-district, Cabo Delgado Mozambique 20.7.2011 19.9.2014 Aanvankelijk: 36 maanden-

verlengd: 38 maanden 6 % Vertraging bij de levering van reserveonderdelen Neen2 (er waren 14 760 begunstigden in plaats van de verwachte 18 000, ofwel 82 %)

15 Boreale

EF II (Oproep 1) Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 1.3.2012 28.2.2017 Aanvankelijk: 48 maanden -

verlengd: 60 maanden 25 % Sociaaleconomische studie één jaar na de start van het project beschikbaar

Ja optie windturbine geannuleerd en in plaats van 8 dorpen moeten er 7 worden uitgerust

16 Wood and charcoal

EF II (Oproep 1)

Duurzame productie van hout en houtskool op het platteland van Mozambi-que, Malawi en Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

19.3.2012 31.7.2015 aanvankelijk: 39 maanden geen verlenging 0 % N.v.t. Neen, maar weinig hoop dat

de houtskoolcomponent wordt gerealiseerd

1 In het voorstel waren zes locaties gepland. Maar in de subsidie-overeenkomst was het aantal locaties teruggebracht tot vijf.

2 In het voorstel waren 25 000 begunstigden gepland. Maar in de subsidie-overeenkomst was het aantal begunstigden teruggebracht tot 18 000.

Overschreden (waarschijnlijk) hun aanvankelijke streefdoelen Behaalden (waarschijnlijk) hun streefdoelen

Behaalden hun streefdoelen waarschijnlijk niet, maar de outputs waren desondanks redelijk Zijn er niet in geslaagd de verwachte outputs te leveren

40Bijlagen

Monitoring van de onderzochte projecten

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑nummer) Titel van de maatregel Land Beginda‑

tum Einddatum Project‑

duur (jaren)

Verplichte evaluaties

RGT(‘s)

Danish Management Group (DMG)

Tussentijds Definitief (gepland)

Specifiek begro‑tingsonderdeel

# IP Mondelinge verslagen

# van de DMG‑evaluaties

Vertraging bij de eva‑luatie van

IP‑verslagen

Laatste geëvalueerde verslag? (jaar van toelich‑

tend verslag)

1 Mwenga EF I Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 22.12.2007 22.12.2012 5,0 Neen Neen Ja (noemt alleen

definitieve versie)Juni 2011 juni 2013 12 11 1-16 maanden Ja (2012)

2 Best Ray EF I Best Ray (Bringing Energy Services to Tanzanian Rural

Areas) Tanzania 1.4.2008 30.6.2011 3,2 Maart 2010 Augustus 2011Ja (slechts 2 500 euro in totaal)

Neen 12 7 0,5-7 maanden Ja (2011)

3 Majaua EF I Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 1.12.2007 30.11.2012 5,0 Neen Februari 2014 Begrotingsbijlage

niet ontvangen Oktober 2013 5 3 1,3-10 maanden Neen (2014)

4 Biogas EF I

Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten en landbouwverwerkende bedrijven.

Kenia 1.1.2008 1.1.2011 3,0 April 2010 November 2011Ja (TTE + definitieve)

November 2009 7 7 0-7 maanden Ja (2011)

5 Up-scaling EF I Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne

energiediensten ten behoeve van armoedebestrijding Tanzania 1.1.2008 30.6.2014 6,5 Neen NeenJa (TTE + definitieve)

Juni 2013 6 3 4-10 maanden Neen (2014)

6 Bioenergelec EF I Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 1.4.2008 31.12.2015 7,8 Maart 2013 (eind 2015)

Ja (TTE + definitieve)

Neen 6 2 6-13 maanden Neen (2013)

7 rHYviere EF I Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques

villageois et respect de l’environnement Madagaskar 7.1.2008 30.12.2015 8,0 Oktober 2011 (eind 2015)Ja (TTE + definitieve)

September 2011 oktober 2013 6 3 6-18 maanden Neen (2013)

8 Sahambano EF I Aménagement hydroélectrique du site de Befanaova

sur la rivière Sahambano Madagaskar 1.3.2008 31.12.2014 6,8 Neen (eind 2015)Ja (TTE + definitieve)

Neen 3 1 9 maanden Neen (2014)

9 Resouth EF I Electrification rurale décentralisée par énergies renou-

velables dans le Sud de Madagascar (Resouth) Madagaskar 1.1.2008 1.1.2013 5,0 Februari 2011Maart 2013 (achteraf eind 2015)

Ja (TTE + definitieve)

September 2011 september 2013 5 4 3,5-9 maanden Neen (2012)

10 Rural

electrificationEF I Rural electrification infrastructure and small-scale

projects Zambia 10.3.2008 31.12.2015 7,8 Juli 2013 NeenJa (TTE + definitieve)

Mei 2010 34 1 1,5 maand Neen (2013)

11 Increase access EF I Increased access to electricity services Zambia 11.12.2008 15.12.2015 7,0 December 2011

januari 2012 NeenJa (TTE + definitieve)

Neen 16 5 1-4 maanden Neen (2014)

12 Green energy

EF II - (Oproep 1) Community-based green energy project Kenia 1.11.2011 31.10.2015 4,0 November 2013 Neen

Ja (TTE + definitieve)

December 2013 5 2 4 maanden Neen (2014)

Bijla

ge V

41Bijlagen

Monitoring van de onderzochte projecten

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑nummer) Titel van de maatregel Land Beginda‑

tum Einddatum Project‑

duur (jaren)

Verplichte evaluaties

RGT(‘s)

Danish Management Group (DMG)

Tussentijds Definitief (gepland)

Specifiek begro‑tingsonderdeel

# IP Mondelinge verslagen

# van de DMG‑evaluaties

Vertraging bij de eva‑luatie van

IP‑verslagen

Laatste geëvalueerde verslag? (jaar van toelich‑

tend verslag)

1 Mwenga EF I Mwenga 3 MW hydro power plant Tanzania 22.12.2007 22.12.2012 5,0 Neen Neen Ja (noemt alleen

definitieve versie)Juni 2011 juni 2013 12 11 1-16 maanden Ja (2012)

2 Best Ray EF I Best Ray (Bringing Energy Services to Tanzanian Rural

Areas) Tanzania 1.4.2008 30.6.2011 3,2 Maart 2010 Augustus 2011Ja (slechts 2 500 euro in totaal)

Neen 12 7 0,5-7 maanden Ja (2011)

3 Majaua EF I Electrificaçao da comunidade de Majaua Mozambique 1.12.2007 30.11.2012 5,0 Neen Februari 2014 Begrotingsbijlage

niet ontvangen Oktober 2013 5 3 1,3-10 maanden Neen (2014)

4 Biogas EF I

Verbetering van de kleinere biogasinstallaties voor landbouwproducenten en landbouwverwerkende bedrijven.

Kenia 1.1.2008 1.1.2011 3,0 April 2010 November 2011Ja (TTE + definitieve)

November 2009 7 7 0-7 maanden Ja (2011)

5 Up-scaling EF I Verbetering van de toegang tot geïntegreerde moderne

energiediensten ten behoeve van armoedebestrijding Tanzania 1.1.2008 30.6.2014 6,5 Neen NeenJa (TTE + definitieve)

Juni 2013 6 3 4-10 maanden Neen (2014)

6 Bioenergelec EF I Bioenergelec (bioénergie électricité) Madagaskar 1.4.2008 31.12.2015 7,8 Maart 2013 (eind 2015)

Ja (TTE + definitieve)

Neen 6 2 6-13 maanden Neen (2013)

7 rHYviere EF I Programme rHYviere — Réseaux hydroélectriques

villageois et respect de l’environnement Madagaskar 7.1.2008 30.12.2015 8,0 Oktober 2011 (eind 2015)Ja (TTE + definitieve)

September 2011 oktober 2013 6 3 6-18 maanden Neen (2013)

8 Sahambano EF I Aménagement hydroélectrique du site de Befanaova

sur la rivière Sahambano Madagaskar 1.3.2008 31.12.2014 6,8 Neen (eind 2015)Ja (TTE + definitieve)

Neen 3 1 9 maanden Neen (2014)

9 Resouth EF I Electrification rurale décentralisée par énergies renou-

velables dans le Sud de Madagascar (Resouth) Madagaskar 1.1.2008 1.1.2013 5,0 Februari 2011Maart 2013 (achteraf eind 2015)

Ja (TTE + definitieve)

September 2011 september 2013 5 4 3,5-9 maanden Neen (2012)

10 Rural

electrificationEF I Rural electrification infrastructure and small-scale

projects Zambia 10.3.2008 31.12.2015 7,8 Juli 2013 NeenJa (TTE + definitieve)

Mei 2010 34 1 1,5 maand Neen (2013)

11 Increase access EF I Increased access to electricity services Zambia 11.12.2008 15.12.2015 7,0 December 2011

januari 2012 NeenJa (TTE + definitieve)

Neen 16 5 1-4 maanden Neen (2014)

12 Green energy

EF II - (Oproep 1) Community-based green energy project Kenia 1.11.2011 31.10.2015 4,0 November 2013 Neen

Ja (TTE + definitieve)

December 2013 5 2 4 maanden Neen (2014)

42Bijlagen

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑nummer) Titel van de maatregel Land Beginda‑

tum Einddatum Project‑

duur (jaren)

Verplichte evaluaties

RGT(‘s)

Danish Management Group (DMG)

Tussentijds Definitief (gepland)

Specifiek begro‑tingsonderdeel

# IP Mondelinge verslagen

# van de DMG‑evaluaties

Vertraging bij de eva‑luatie van

IP‑verslagen

Laatste geëvalueerde verslag? (jaar van toelich‑

tend verslag)

13 Nice roll-out

EF II - (Oproep 1) Nice roll-out

Zambia, Tanzania, Gambia

30.9.2011 30.9.2015 4,0 N.v.t. N.v.t. Neen Neen 2 2 1-7 maanden Ja (2012)

14 Small scale

solar

EF II - (Oproep 1)

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, klein-schalige zonne-energie in het Quissanga-district, Cabo Delgado

Mozambique 20.7.2011 19.9.2014 3,2 Oktober 2013 Augustus 2014 Ja (TTE) Juli 2012 4 3 1,5-2 maanden Neen (2014)

15 Boreale

EF II - (Oproep 1)

Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 1.3.2012 28.2.2017 5,0 Eind 2015 Neen

Ja (TTE + definitieve)

Neen 3 3 4-5 maanden Ja (2013)

16 Wood and charcoal

EF II - (Oproep 1)

Duurzame productie van hout en houtskool op het platteland van Mozambique, Malawi en Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

19.3.2012 31.7.2015 3,4 Neen NeenJa (TTE + definitieve)

Oktober 2013 5 2 1-4 maanden Ja (2014)

Bijla

ge V

43Bijlagen

Projectnum‑mer en korte

benaming

EF‑nummer (GVB‑nummer) Titel van de maatregel Land Beginda‑

tum Einddatum Project‑

duur (jaren)

Verplichte evaluaties

RGT(‘s)

Danish Management Group (DMG)

Tussentijds Definitief (gepland)

Specifiek begro‑tingsonderdeel

# IP Mondelinge verslagen

# van de DMG‑evaluaties

Vertraging bij de eva‑luatie van

IP‑verslagen

Laatste geëvalueerde verslag? (jaar van toelich‑

tend verslag)

13 Nice roll-out

EF II - (Oproep 1) Nice roll-out

Zambia, Tanzania, Gambia

30.9.2011 30.9.2015 4,0 N.v.t. N.v.t. Neen Neen 2 2 1-7 maanden Ja (2012)

14 Small scale

solar

EF II - (Oproep 1)

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, klein-schalige zonne-energie in het Quissanga-district, Cabo Delgado

Mozambique 20.7.2011 19.9.2014 3,2 Oktober 2013 Augustus 2014 Ja (TTE) Juli 2012 4 3 1,5-2 maanden Neen (2014)

15 Boreale

EF II - (Oproep 1)

Best options for rural energy and access to light and electricity (Boreale) Madagaskar 1.3.2012 28.2.2017 5,0 Eind 2015 Neen

Ja (TTE + definitieve)

Neen 3 3 4-5 maanden Ja (2013)

16 Wood and charcoal

EF II - (Oproep 1)

Duurzame productie van hout en houtskool op het platteland van Mozambique, Malawi en Tanzania

Mozambique, Tanzania, (Malawi)

19.3.2012 31.7.2015 3,4 Neen NeenJa (TTE + definitieve)

Oktober 2013 5 2 1-4 maanden Ja (2014)

44Bijlagen

Scores van de onderzochte projecten

Project‑nummer en

korte benaming

EF‑num‑mer

(GVB‑ nummer)

Titel van de maatregel Land

EU‑bijdrage (miljoen

euro)Korte beschrijving Opzet Resul‑

taten

Duur‑zaam‑heid

1 Mwenga EF I Mwenga 3 MW hydro

power plant Tanzania 3,60

Installatie van een mini-waterkracht-centrale om betrouwbare elektriciteit te leveren aan een thee-onderne-ming en 14 dorpen

A B B

2 Best Ray EF I

Best Ray (Bringing energy services to Tanzanian rural areas)

Tanzania 1,13 Installatie van zonnepanelen bij 8050 huishoudens in negen dorpen. B B B

3 Majaua EF I Electrificaçao da co-

munidade de Majaua Mozambique 1,87

Herstel van een mini-waterkracht-centrale (op dit moment verwoest) en oprichting van een plaatselijk elek-triciteitsnetwerk waarop 5 000 huis-houdens worden aangesloten

A B B

4 Biogas EF I

Verbetering van de kleinere bio-gasinstallaties voor landbouwproducenten en verwerkers van landbouwproducten.

Kenia 1,22Gebruik van biogastechnologie om mee te koken in plattelandsgebieden voor landbouwers in vijf provincies

B A B

5 Up-scaling EF I

Verbetering van de toegang tot geïn-tegreerde moderne energiediensten ten behoeve van armoedebestrijding

Tanzania 2,29

Installatie van veelzijdige energie-dienstencentra, aangedreven door dieselmotoren met gebruikmaking van biobrandstoffen (jatropa-olie) in 120 dorpen in zes regio’s

C D N.v.t.

6 Bioenergelec EF I Bioenergelec (bioéner-

gie électricité) Madagaskar 1,96Opwekking van elektriciteit uit bio-massa voor zes dorpen (in vier regio’s) en verbeterd carbonisatieproces

D D N.v.t.

7 rHYviere EF I

Programme rHY-viere — Réseaux hydroélectriques villageois et respect de l’environnement

Madagaskar 1,73

Aanleg van drie waterkrachtcentrales op „afvloeiende rivieren” + mininet om acht dorpen in oostelijke platte-landsgebieden aan te sluiten

A B B

8 Sahambano EF I

Aménagement hy-droélectrique du site de Befanaova sur la rivière Sahambano

Madagaskar 2,48

Aanleg van een waterkrachtcentrale op „afvloeiende rivieren” + 20 kilo-meter aan stroomnet om één stad en twee dorpen aan te sluiten

A B B

9 Resouth EF I

Electrification rurale décentralisée par énergies renouvela-bles dans le Sud de Madagascar (Resouth)

Madagaskar 0,87Elektrificatie van twee dorpen in de zuidelijke regio door middel van twee windturbines en zonnepanelen

B B C

Voldaan aan criterium Ernstige gebreken N.v.t. Niet van toepassing Geringe gebreken Niet voldaan aan criterium

Bijla

ge V

I

45BijlagenBi

jlage

VI

Project‑nummer en

korte benaming

EF‑num‑mer

(GVB‑ nummer)

Titel van de maatregel Land

EU‑bijdrage (miljoen

euro)Korte beschrijving Opzet Resul‑

taten

Duur‑zaam‑heid

10 Rural electri-

ficationEF I

Rural electrification infrastructure and small-scale projects

Zambia 10,00

Uitbreiding van het net en installatie van een mini-waterkrachtcentrale en 2000 zonnepanelen voor huizen om 27 000 huishoudens, 700 scholen en gezondheidscentra van elektriciteit te voorzien

B B B

11 Increase

accessEF I Increased access to

electricity services Zambia 10,00

Uitbreiding van het net ter bevorde-ring van de toegang tot hernieuw-bare energiebronnen in plattelands-gebieden en voorsteden in Zambia (65 000 begunstigden)

B B B

12 Green energy

EF II - (Oproep 1)

Community-based green energy project Kenia 1,74

Installatie van zonnepanelen bij 56 scholen en 32 gezondheidscentra op het platteland van Kenia

B A B

13 Nice roll-out

EF II - (Oproep 1) Nice roll-out

Zambia, Tanzania, Gambia

2,50

Bedrijfsontwikkeling door middel van door zonnepanelen aangedreven ict-faciliteiten (franchise-Nice-centra op 50 locaties op het platteland en voorsteden in Gambia, Tanzania en Zambia)

D D N.v.t.

14 Small scale

solar

EF II - (Oproep 1)

18 000 mensen toegang bieden tot duurzame, kleinscha-lige zonne-energie in het Quissanga-district, Cabo Delgado

Mozambique 0,594000 huishoudens toegang bieden tot duurzame, kleinschalige zon-ne-energie in twee districten

B B B

15 Boreale

EF II - (Oproep 1)

Best Options for Rural Energy and Access to Light and Electricity (Boreale)

Madagaskar 1,72

Installatie van zonnepanelen bij 10 scholen en 8 gezondheidscentra en 900 huishoudens in 8 dorpen in de zuidelijke regio

B B B

16 Wood and charcoal

EF II - (Oproep 1)

Duurzame productie van hout en houtskool op het platteland van Mozambique, Malawi en Tanzania

Mozam-bique,

Tanzania, (Malawi)

2,40

Duurzame biomassa en energie-effi-ciëntie door middel van het opleiden van 2 000 huishoudens in het aan-planten van bomen en de aanleg van een productiefaciliteit voor houtskool

C D N.v.t.

Legenda: Op basis van de methode voor puntentoekenning in bijlage II zijn de volgende scores vastgesteld:

Voldaan aan criterium Ernstige gebreken N.v.t. Niet van toepassing Geringe gebreken Niet voldaan aan criterium

46

VDe Commissie heeft het toezicht op de projecten uitge-voerd met behulp van de verschillende beschikbare instru-menten en modaliteiten, onder meer door een permanente controlestructuur op te richten.

In het algemeen heeft de Commissie juist gezorgd voor een nauwe follow-up gedurende de meest kritieke uitvoe-ringsfasen, en het vinden van oplossingen en het treffen van corrigerende maatregelen vergemakkelijkt, voor zover mogelijk en in overeenstemming met de geldende regels en procedures. In sommige specifieke gevallen had het toezicht in het veld kunnen worden versterkt.

VIVan de door de Rekenkamer onderzochte projecten heeft 75 % reeds de verwachte, of zelfs meer dan de verwachte resultaten opgeleverd. Wat resultaten betreft, hebben sommige projecten het grootste deel van de verwachtin-gen nog niet ingelost, hoofdzakelijk vanwege problemen in verband met de capaciteit van de begunstigden of ongun-stige omstandigheden die de oorspronkelijke opzet van de projecten bemoeilijkten en eventuele risicobeperkende maatregelen ondoeltreffend maakten.

De Commissie merkt op dat een zekere mate van capaci-teitsproblemen niet kan worden uitgesloten, met name wanneer de doelgerichte projecten weliswaar innovatief en ambitieus, maar de begunstigden arm zijn. In een derge-lijke context kunnen als zodanig geen perfecte projecten worden verwacht.

VIIDe Commissie is verheugd over de aanbevelingen van de Rekenkamer. Zij heeft reeds een aantal maatregelen geno-men ter versterking van het toezicht en de verbetering van de duurzaamheid van de projecten. In dit verband zou de Commissie de nadruk willen leggen op het belang van de volgende maatregelen die reeds genomen zijn in overeen-stemming met de aanbevelingen van de Rekenkamer:

— de verbeteringen die zijn aangebracht in de meest recente uitnodiging tot het indienen van voorstellen in het kader van de EF, en die waren gericht op de haalbaarheid van de projecten;

— de versterking van de permanente toezichttaak van de EF;

Samenvatting

IIIDe Commissie is verheugd over het verslag van de Rekenka-mer. De oprichting van de energiefaciliteit heeft de Commissie in staat gesteld voor het eerst iets te doen aan het probleem dat zij bij haar ontwikkelingsbeleid ervaart met betrekking tot de toegang tot energie, gezien de enorme behoeften (48 miljard dollar/jaar) in ontwikkelingslanden1. De Commissie heeft de EF doeltreffend ingezet en, zoals uit het verslag van de Rekenkamer blijkt, zijn de meeste van de onderzochte projecten succesvol gebleken en zijn er goede vooruitzichten dat zij duurzaam zullen zijn. Dit is een opmerkelijke prestatie, gezien de moeilijke context waarin ontwikkelingssamen-werking moet worden uitgevoerd. Slechts een kwart van de onderzochte projecten hebben niet de verwachte resultaten opgeleverd. Dit is tot op zekere hoogte te wijten aan de ongunstige omstandigheden waarmee de projecten bij hun oorspronkelijke opzet te kampen hadden en waardoor even-tuele risicobeperkende maatregelen niet doeltreffend waren. De Commissie is zich er ook van bewust dat er nog ruimte is voor enkele verbeteringen, met name ten aanzien van het toezicht op de projecten ter plaatse. De Commissie heeft al enkele maatregelen genomen en zal verdere verbeteringen aanbrengen, zoals aanbevolen door de Rekenkamer.

IVDe Commissie heeft de voorschriften en procedures voor de oproep tot het indienen van voorstellen consequent toegepast en steun toegekend aan projecten met duidelijke prioriteiten.

Er werd wel verwacht dat er aan de EF-voorstellen voor het bevorderen van innoverende oplossingen voor duurzame en betaalbare energiediensten voor de armen risico’s zou-den kleven en dat er tekortkomingen in zouden zitten.

Dergelijke risico’s en tekortkomingen in de beoordeelde voorstellen werden naar behoren onderzocht door het bevoegde beoordelingscomité in het licht van de toepas-selijke risicoverlagende maatregelen die door de betrokken aanvragers zijn voorgesteld, voorafgaand aan de toeken-ning van de uiteindelijke scores waarbij een ranglijst van alle voorstellen op samenhangende en objectieve wijze werd afgezet tegen de in de richtsnoeren voor de oproep vastgestelde criteria, doelstellingen en prioriteiten.

1 Verslag van het Internationaal Energieagentschap „Energy for all: financing acces for the poor” - Special early excerpt of the World Energy Outlook, IEA, 2011.

Antwoorden van de Commissie

Antwoorden van de Commissie 47

De Commissie heeft de te financieren projecten geselec-teerd op basis van duidelijke evaluatiecriteria die in de richtsnoeren voor de oproep zijn vastgesteld, waaronder de relevantie, de operationele en financiële capaciteit van de aanvrager en de partners, de haalbaarheid, de duur-zaamheid, de kosteneffectiviteit, en de vraag of passende maatregelen zijn voorgesteld ter beperking van eventuele risico’s of tekortkomingen die inherent zijn aan complexe ontwikkelingsprojecten.

16Met betrekking tot de vijf door de Rekenkamer genoemde projecten, is met de opmerkingen en scores van elke beoordelaar rekening gehouden door het evaluatiecomité dat, anders dan individuele beoordelaars, zich in de unieke positie bevindt dat het een volledig beeld geeft van alle in het kader van een oproep ingediende voorstellen en van de respectieve verdiensten van elk voorstel afzonderlijk, gemeten aan de criteria in de richtsnoeren voor de oproep. De Commissie heeft de vereiste procedures en controle-mechanismen ingesteld om ervoor te zorgen dat elk evalu-atiecomité onverkort de regels voor de evaluatie toepast op een manier die borg staat voor de integriteit en de samen-hang van de algemene beoordelingsprocedure, ondanks de tekortkomingen die kunnen optreden als gevolg van de individuele beoordeling door deskundigen.

16 a)De beoordelaars hebben het voorstel beoordeeld, hetgeen tot uiting komt in hun respectieve scores en opmerkingen ten aanzien van elk in de richtsnoeren voor de oproep vastgesteld evaluatiecriterium. Ondanks bepaalde tekort-komingen hebben de beoordelaars ook gewezen op een aantal belangrijke sterke punten, zoals: bevordering van de bedrijfsactiviteit, goede kennis van het land, een goede betrokkenheid van de particuliere sector, mogelijkheden voor financiële duurzaamheid en sterke betrokkenheid van de lokale gemeenschap. De scores van beide beoordelaars tonen dat eventuele bezwaren als onvoldoende grond werden beschouwd voor afwijzing.

Op basis van haar onderzoek heeft het evaluatiecomité een eindscore toegekend die zowel de sterke als de zwakke punten van het respectieve voorstel in aanmerking nam, zoals ook reeds uiteengezet in het antwoord van de Com-missie op bovenstaande paragraaf 16.

— de vernieuwingen die met het nieuwe samenwer-kingsprogramma op het gebied van energie zijn geïntroduceerd, namelijk het elektrificatiefinancie-ringsinitiatief ElectriFI, dat is opgesteld in samenwer-king met de industrie en de ontwikkelingsfinanciers en dat is gericht op het vergroten van de haalbaar-heid, de duurzaamheid en de hefboomwerking van de EU-steun voor toegang tot duurzame energie voor de armen.

Inleiding

04Sinds 2011 zijn de algemene richtsnoeren van het energie-beleid van de EU in het kader van het ontwikkelingsbeleid gegeven door de instructies die zijn opgenomen in de „Agenda voor verandering” die energie noemt als een belangrijke aanjager van inclusieve en duurzame groei.

05De oprichting van de energiefaciliteit heeft de Commissie in staat gesteld voor het eerst iets te doen aan het probleem dat zij bij haar ontwikkelingsbeleid ervaart met betrekking tot de toegang tot energie, gezien de enorme behoeften in ontwikkelingslanden (48 miljard dollar/jaar volgens het Internationaal Energieagentschap).

OpmerkingenDe Commissie heeft de sterke en zwakke punten van elk afzonderlijk projectvoorstel dat in het kader van de EF is ingediend, grondig onderzocht, en gaf voorrang aan steun voor de allerbeste van deze voorstellen, die ruim boven de in de richtsnoeren voor de oproep vastgestelde algemene kwaliteitsnormen lagen.

Ondanks het feit dat er altijd bepaalde risico’s en zwakke punten bestaan, moet de Commissie overwegen de innovatieve en ambitieuze projecten die zijn geselecteerd overeenkomstig de respectieve regels en procedures te ondersteunen met het oog op de verwezenlijking van het algemene doel van elke oproep tot het indienen van voorstellen.

Antwoorden van de Commissie 48

22 a)Naar aanleiding van de vaststelling van eventuele proble-men met de kwaliteit van de rapportage heeft de Com-missie de nodige maatregelen genomen om deze aan te pakken, onder meer door de begunstigden modellen te ver-strekken voor het opstellen van tussentijdse en definitieve beschrijvende verslagen, alsmede voor financiële verslagen. De mogelijkheid om verslagen van goede kwaliteit te leve-ren varieert inderdaad van begunstigde tot begunstigde, en daarom zijn voor EF II verbeterde modellen voor financiële en beschrijvende verslagen als bijlage bij de subsidieover-eenkomst gevoegd.

22 b)Zie antwoord van de Commissie op paragraaf 22 a).

22 c)Zie antwoord van de Commissie op paragraaf 22 a).

23De Commissie heeft het contract met dat consultancy-bedrijf naar behoren verlengd om te voorzien in adequate monitoringdiensten voor de lopende EF-projecten, alsmede voor de projecten die in het kader van de laatste twee oproepen in het kader van EF II zijn geselecteerd voor de elektrificatie van het platteland en in kwetsbare situaties.

24Een gestandaardiseerde evaluatie door één enkele entiteit is nuttig om een zekere harmonisatie en verbetering van de verslaglegging door de uitvoerende partners tot stand te brengen en het contract met het consultancybedrijf kan zorgen voor de nodige middelen voor de controle ter plaatse van de informatie die via hun verslagen is verstrekt. De Commissie heeft derhalve de nodige maatregelen geno-men en het contract met het consultancybedrijf verlengd op een manier die ervoor zorgt dat monitoringdiensten worden uitgevoerd via missies naar projecten in de landen zelf, voor zover nodig.

Het opleggen van terechte aanbevelingen aan de begun-stigden van EF-subsidies blijft echter de bevoegdheid van de EU-delegaties, overeenkomstig de bepalingen van de betrokken subsidieovereenkomst, en kan niet worden uitbesteed aan een consultancybedrijf.

16 b)Zoals hierboven is toegelicht, bevindt het evaluatiecomité zich, anders dan individuele beoordelaars, in de unieke positie dat het een volledig beeld geeft van alle in het kader van een oproep ingediende voorstellen, alsmede van de respectieve verdiensten van elk voorstel afzonderlijk, geme-ten aan de criteria in de richtsnoeren voor de oproep.

Voor de vier door de Rekenkamer genoemde projecten heeft het bevoegde beoordelingscomité de derde en definitieve beoordeling afgesloten met de overweging dat er gepaste risicobeperkende maatregelen voor de vast-gestelde risico’s en tekortkomingen bestonden en dat die aanvaardbaar waren.

17De door de Rekenkamer genoemde projecten voldeden niet aan de vastgestelde doelstellingen, hoofdzakelijk van-wege de ongunstige en onbeheersbare externe factoren (onder meer de marktomstandigheden, technologische ontwikkeling, natuurlijke omstandigheden enz.).

18In dit verband benadrukt de Commissie het belang van de verbeteringen die met de laatste oproep tot het indienen van voorstellen in het kader van EF II zijn aangebracht, waarbij een verplichting is ingesteld om samen met het voorstel een haalbaarheidsstudie in te dienen.

De Commissie heeft het toezicht op de projecten uit-gevoerd met behulp van de verschillende beschikbare instrumenten en modaliteiten, onder meer door een perma-nente controlestructuur op te richten. In sommige speci-fieke gevallen had het toezicht in het veld kunnen worden versterkt.

De kwaliteit van de verslagen van de uitvoerende partners was wisselend, aangezien de kwaliteit ervan afhankelijk was van de wisselende rapportagecapaciteiten van de begunstigden.

Antwoorden van de Commissie 49

28De regelmatige bezoeken ter plaatse, wanneer die maar mogelijk zijn, zijn een zeer belangrijke manier om een pro-ject te monitoren en op te volgen. De delegaties beschikken over verschillende middelen om projecten te monitoren, waaronder controle op afstand op basis van verslagen, teleconferenties, documentatieonderzoek, contacten met begunstigden enz. De frequentie van de bezoeken ter plaatse hangt onder meer af van de werklast, de locatie van het project en de toegankelijkheid, de veiligheid, de beschikbare middelen enz. De keuze, bij elke gelegenheid, van de meest geschikte manier om het toezicht op/de follow-up van een project uit te voeren, en of de ambte-naren van een bepaalde EU-delegatie al dan niet geregeld bezoeken aan een EF-project zullen afleggen, en hoe die bezoeken worden uitgevoerd, kan alleen worden gemaakt door het hoofd van de delegatie, die het volledige beeld heeft van alle taken die de delegatie moet uitvoeren en die van elke taak weet welke prioriteit deze heeft, rekening houdend met de personele middelen en de verschillende knelpunten.

29RGT is slechts een van de instrumenten die beschikbaar zijn voor het toezicht op een project en de Commissie heeft er adequaat gebruik van gemaakt, bovenop alle andere toe-zichtinstrumenten, waaronder de permanente EF-controle-functie die beschikbaar was in het kader van het diensten-contract van het consultancybedrijf.

29 a)Hoewel het door de Rekenkamer vermelde project pas in 2013 aan RGT werd onderworpen, was de EU-delegatie in Tanzania steeds op de hoogte van de situatie als gevolg van de regelmatige contacten en correspondentie en nam zij maatregelen om de situatie te corrigeren. Bijvoorbeeld, naast de contractueel verschuldigde tussentijdse versla-gen, zijn in het kader van het project zesmaandelijkse „interne toezichtverslagen” door de uitvoerende partners verschenen, overeenkomstig de praktijk die in 2012 door de delegatie is ingesteld ter versterking van het toezicht. De delegatie heeft regelmatig contact onderhouden met het project en heeft ondersteuning verleend om oplossingen te helpen vinden.

25Voor sommige projecten werd de tussentijdse evaluatie niet uitgevoerd omdat te weinig activiteiten waren uitgevoerd.

De Commissie maakte gebruik van alle beschikbare instru-menten om de uitvoering van de projecten te ondersteu-nen en nam passende maatregelen binnen de grenzen van de bepalingen van het contract.

Radicale wijzigingen van de activiteiten in het kader van het project zijn echter niet mogelijk overeenkomstig de bepalingen van het contract, waarin onder meer is bepaald dat „wijziging van het contract niet als doel of tot gevolg mag hebben dat het besluit tot toekenning van de subsidie op losse schroeven komt te staan of inbreuk wordt gemaakt op de gelijke behandeling van de aanvragers”.

26De respectieve aanbevelingen voor de verbetering van de kwaliteit van de verslaglegging over de projecten zijn in aanmerking genomen bij de opstelling van de latere oproe-pen tot het indienen van voorstellen in het kader van EF II.

27De Commissie (alsook de toezichtdeskundigen in het kader van hun contract) hebben bij verschillende gelegenhe-den om aanvullende informatie of toelichting verzocht; in die gevallen waarin zij die niet hebben gekregen, zijn de betalingen overeenkomstig de regels van het contract opgeschort.

De mogelijkheid om een contract te beëindigen is echter een radicale maatregel die kan leiden tot het verloren gaan van belangrijke, reeds verrichte investeringen/inspanningen en wordt slechts overwogen wanneer alle andere moge-lijke alternatieven hebben gefaald, zonder dat daarbij het ultieme belang van de eindbegunstigden en het beginsel van goed financieel beheer uit het oog worden verloren.

Antwoorden van de Commissie 50

36Vier door de Rekenkamer onderzochte projecten hebben de meerderheid van de resultaten die ervan werden ver-wacht, niet waargemaakt vanwege capaciteitsproblemen van de begunstigden en ongunstige omstandigheden die de oorspronkelijke opzet van de projecten bemoeilijkten en de risicobeperkende maatregelen ondoeltreffend maakten.

De Commissie merkt op dat een zekere mate van capaci-teitsproblemen niet kan worden uitgesloten, met name wanneer de doelgerichte projecten weliswaar innovatief en ambitieus, maar de begunstigden arm zijn. In een derge-lijke context kunnen geen perfecte projecten als zodanig worden verwacht.

36 c)De beoordeling van het project volgde de toepasselijke procedure op grond waarvan de deelname van de parti-culiere sector werd beschouwd als een sterk punt voor de duurzaamheid van de projecten.

29 b)Het project werd niet voorgesteld voor opname op de RGT-lijsten voor 2010 en 2011 bij gebrek aan voldoende vooruitgang op dat moment. In 2012 was weliswaar aanvan-kelijk voorgesteld om het project op deze lijst te plaatsen, maar is uiteindelijk besloten het van de lijst af te voeren omdat ter plaatse nog niet genoeg activiteiten hadden plaatsgevonden, en bovendien was reeds een tussentijdse evaluatie gepland voor begin 2012, na verlenging van de uitvoeringsperiode met 24 maanden.

30Zoals hierboven in paragraaf 27 is uiteengezet, wordt de mogelijkheid om een contract te beëindigen overwogen wanneer alle andere mogelijke alternatieven hebben gefaald. De diensten die belast zijn met het toezicht op de uitvoering van de twee door de Rekenkamer genoemde projecten, hadden nog niet vastgesteld dat dit het geval was en dat die projecten ook niet langer op een andere wijze konden worden uitgevoerd.

30 a)De voor het project verantwoordelijke EU-delegatie heeft na de mogelijke corrigerende maatregelen te hebben over-wogen, besloten dat beperking van het geografische bereik van het project niet de beste optie zou zijn.

31De delegatie in Mozambique is altijd op de hoogte geweest van de problemen met het project. Innovatieve projecten op gebieden die nog relatief nieuw zijn in de lokale context, worden vaak geconfronteerd met een moeilijke start. Met-tertijd werd echter steeds duidelijker dat de doelstellingen van het programma niet zouden worden gehaald en toen dit gebeurde, heeft de delegatie tal van pogingen onder-nomen om passende oplossingen te vinden. Veel voorstel-len om de problemen met het project aan te pakken zijn besproken, maar geen van de voorgestelde oplossingen werd als realistisch beschouwd, en het project moest wor-den beëindigd. De delegatie heeft in april 2015 een bezoek ter plaatse gebracht (waarbij de operaties, de financiën en de contracten allemaal zijn onderzocht), waarna is overeen-gekomen dat het project werd beëindigd.

Van de door de Rekenkamer onderzochte projecten heeft 75 % reeds de verwachte, of zelfs meer dan de verwachte resultaten opgeleverd.

Antwoorden van de Commissie 51

De risico’s en tekortkomingen in de beoordeelde voorstel-len werden naar behoren onderzocht door het bevoegde beoordelingscomité, onder meer in het licht van de toepasselijke risicoverlagende maatregelen die door de betrokken aanvragers zijn voorgesteld, voorafgaand aan de toekenning van de uiteindelijke scores waarbij een ranglijst van alle voorstellen op samenhangende en objectieve wijze werd afgezet tegen de in de richtsnoeren voor de oproep vastgestelde criteria, doelstellingen en prioriteiten.

Aanbeveling 1De Commissie aanvaardt deze aanbeveling en heeft pas-sende maatregelen genomen:

i) Overeenkomstig de PRAG 2014-modellen, speelt de be-oordeling van het ontwerp van de actie een cruciale rol bij de beoordeling van voorstellen. Van de 50 moge-lijke punten voor de conceptnota, hebben 10 punten te maken met het ontwerp van de actie. Aanzienlijke tekorten in het ontwerp zullen daarom in de meeste gevallen al in het stadium van de beknopte concept-beschrijving leiden tot uitsluiting van het voorstel;

ii) De capaciteit van de aanvragers om de actie uit te voe-ren wordt beoordeeld aan de hand van de volledige aanvraag. Onlangs is de beoordeling van de operati-onele capaciteit uitgebreid tot mede-aanvragers en gelieerde entiteiten. Gezien het belang van dit aspect heeft de Commissie voorzien in een minimumniveau van PRAG 2014 waarin is bepaald dat aanvragers ten minste 12 van de 20 punten die ze voor capaciteit kun-nen behalen, moeten behalen om voor een subsidie in aanmerking te komen.

43De Commissie heeft het toezicht op de projecten uitge-voerd met behulp van verschillende instrumenten en modaliteiten die beschikbaar waren, onder meer door een permanente controlestructuur op te richten.

In het algemeen heeft de Commissie juist gezorgd voor een nauwgezette follow-up gedurende de meest kritieke uitvoeringsfasen, en heeft zij het vinden van oplossingen en het treffen van corrigerende maatregelen vergemakkelijkt, voor zover mogelijk en in overeenstemming met de gel-dende regels en procedures. In sommige specifieke geval-len had het toezicht in het veld kunnen worden versterkt.

Conclusies en aanbevelingen

41De Commissie is verheugd over het verslag van de Reken-kamer. De oprichting van de energiefaciliteit heeft de Com-missie in staat gesteld voor het eerst iets te doen aan het probleem dat zij bij haar ontwikkelingsbeleid ervaart met betrekking tot de toegang tot energie, gezien de enorme behoeften (48 miljard dollar/jaar) in ontwikkelingslanden2. De Commissie heeft de EF doeltreffend ingezet en, zoals uit het verslag van de Rekenkamer blijkt, zijn de meeste van de onderzochte projecten succesvol gebleken en zijn er goede vooruitzichten dat zij duurzaam zullen zijn. Dit is een opmerkelijke prestatie, gezien de moeilijke context waarin ontwikkelingssamenwerking moet worden uitgevoerd. Slechts een kwart van de onderzochte projecten hebben niet de verwachte resultaten opgeleverd. Dit is tot op zekere hoogte te wijten aan de ongunstige omstandigheden waar-mee de projecten bij hun oorspronkelijke opzet te kampen hadden en waardoor risicobeperkende maatregelen niet doeltreffend waren. De Commissie is zich er ook van bewust dat er nog ruimte is voor enkele verbeteringen, met name ten aanzien van het toezicht op de projecten ter plaatse. De Commissie heeft al enkele maatregelen genomen en zal verdere verbeteringen aanbrengen, zoals aanbevolen door de Rekenkamer.

42De Commissie heeft de voorschriften en procedures voor de oproep tot het indienen van voorstellen consequent toegepast en steun toegekend aan projecten met duidelijke prioriteiten.

Het evaluatiecomité was zich bewust van de risico’s en zwakke punten van elk voorstel. Dat er in het kader van de EF sprake zou zijn van risico’s en zwakke punten met betrekking tot de voorstellen, werd eigenlijk wel verwacht, aangezien de EF onder andere was gericht op het bevorde-ren van innovatie, maar ondertussen geconfronteerd werd met tal van uitdagingen bij het verlenen van duurzame en betaalbare energiediensten voor de armen.

2 Verslag van het Internationaal Energieagentschap „Energy for all: financing acces for the poor” — Special early excerpt of the World Energy Outlook 2011, IEA.

Antwoorden van de Commissie 52

44Slechts een kwart van de onderzochte projecten hebben de verwachte resultaten nog niet opgeleverd, hoofdzake-lijk vanwege problemen in verband met de capaciteit van de begunstigden of ongunstige omstandigheden die de oorspronkelijke opzet van de projecten bemoeilijkten en eventuele risicobeperkende maatregelen ondoeltreffend maakten.

Aanbeveling 3De Commissie aanvaardt deze aanbeveling.

Een beoordeling of er een potentiële behoefte aan verdere technische bijstand bestaat, kan nuttig zijn om vast te stel-len of er na het verstrijken van de financiering in het kader van de EF mogelijk nog ondersteuningsbehoeften blijven bestaan. In het kader van het huidige EF-programma zal het niet mogelijk zijn om de oorspronkelijk toegekende subsi-dies te verhogen. Niettemin zal de Commissie onderzoeken hoe dit kan worden aangepakt met het oog op consolidatie van de waarde van de investering. Voorts zal de Commissie onderzoeken hoe de aanbeveling kan worden toegepast bij nieuwe en innovatieve programma’s zoals het elektrificatie-financieringsinitiatief ElectriFI.

43 a)De Commissie heeft de tekortkomingen op het gebied van rapportage per afzonderlijk contract aangepakt en ook verbeterde modellen geïntroduceerd voor tussentijdse en definitieve beschrijvende verslagen, alsmede voor financi-ele verslagen.

43 b)De Commissie heeft gezorgd voor een nauwgezette follow-up door middel van bezoeken ter plaatse maar ook door vele andere manieren van toezicht op projecten, waar-onder controle op afstand op basis van verslagen, telecon-ferenties, documentatieonderzoek enz. De frequentie van de bezoeken ter plaatse hangt af van de werklast, de locatie van het project en de toegankelijkheid, de veiligheid, en de beschikbare middelen. Het besluit om al dan niet een geregeld bezoek aan een EF-project af te leggen kan alleen worden genomen door het hoofd van de delegatie, die het volledige beeld heeft van alle taken die de delegatie moet uitvoeren en die van elke taak weet welke prioriteit deze heeft, rekening houdend met de personele middelen en de verschillende knelpunten.

Overigens is RGT slechts één van de instrumenten die beschikbaar zijn voor het toezicht op een project en voor projecten die niet zijn onderworpen aan RGT-bezoeken, zijn andere toezichtinstrumenten ingesteld.

43 c)De Commissie heeft altijd geprobeerd de succesvolle uit-voering van de projecten te ondersteunen en oplossingen te zoeken voor eventuele problemen (samen met de begun-stigden van de subsidieovereenkomst). De beëindiging van de subsidieovereenkomst is in dit verband beschouwd als de laatste optie, dit om te voorkomen dat de investeringen/inspanningen, en de eventuele voordelen voor de uiteinde-lijke begunstigden van de EF in het gedrang komen.

Aanbeveling 2 — Gezamenlijk antwoord van de Commissie op de paragrafen i) tot en met v)De Commissie neemt de aanbeveling over. Er is ruimte voor verbetering wat betreft de versterking van het toezicht op de projecten. De Commissie heeft dit steeds consequent aangepakt, en aanvullende maatregelen zullen worden overwogen om de delegaties in staat te stellen het toezicht op projecten te versterken, mede met het oog op hun finan-ciële en personele beperkingen.

Gratis publicaties:

• één exemplaar: via EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu);

• meerdere exemplaren of posters/kaarten: bij de vertegenwoordigingen van de Europese Unie (http://ec.europa.eu/represent_nl.htm), bij de delegaties in niet-EU-landen (http://eeas.europa.eu/delegations/index_nl.htm), door contact op te nemen met Europe Direct (http://europa.eu/europedirect/index_nl.htm), door te bellen naar 00 800 6 7 8 9 10 11 (gratis in de hele Europese Unie) (*).(*) De informatie wordt gratis verstrekt en bellen is doorgaans gratis, maar sommige operatoren, telefooncellen of hotels

kunnen kosten aanrekenen.

Betaalde publicaties:

• via EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu).

WAAR ZIJN EU-PUBLICATIES VERKRIJGBAAR?

In 2004 hadden bijna 2 miljard mensen geen toegang tot adequate, betaalbare en duurzame energiediensten, die van essentieel belang zijn om solide vorderingen in de richting van de ontwikkelingsdoelstellingen te maken. De in juni 2005 opgerichte ACS-EU-energiefaciliteit is gericht op het bevorderen van de toegang tot moderne energiediensten voor de armen op het platteland en in voorsteden, waarbij de aandacht hoofdzakelijk uitgaat naar Afrika bezuiden de Sahara en hernieuwbare energie. In dit verslag concluderen wij dat de Commissie meestal succes had, maar een beter gebruik van de ACS-EU-energiefaciliteit had kunnen maken om de armen in Oost-Afrika ruimere toegang te bieden tot hernieuwbare energiebronnen. Wij doen een aantal aanbevelingen voor een strengere projectselectie, versterkte monitoring en verbetering van de vooruitzichten op duurzaamheid.

EUROPESEREKENKAMER