De rol van de bibliotheek in

het sociaal domein

Probiblio en BISC

19 juni 2014

Jantine Kriens

Voorzitter Directieraad

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Maatschappelijke trends

• Participatiemaatschappij.

- Burger is zelf aan het roer, de overheid

ondersteunt dat

- terug naar de menselijke maat: herkenbaar,

dichtbij.

• I-samenleving: digitaal verbonden

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Inhoud

1. 3 Decentralisaties incl. e-overheid

2. Ingrediënten voor de toekomstbestendige

bibliotheek

3. Rol bibliotheek in het sociaal domein

4. Reactie op position paper en advies

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Per 1-1- 2015 gemeenten verantwoordelijk voor:

• Participatiewet

• WMO

• Jeugdzorg

• (Passend onderwijs)

Drie decentralisaties (3D’s)

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Uitdaging

• Budget van € 15,5 miljard

naar +/- € 11 miljard

• Succesfactor: ontschotting

• Uitvoering enerzijds dichtbij, anderzijds in

regionaal verband

• Slimme verbindingen zoeken

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Basisprincipes 3D’s

• Kanteling

• Eigen verantwoordelijkheid mensen centraal

• Van ‘ik heb er recht op’ naar ‘wat kan ik zelf?’

• Van aanbodgericht naar vraaggericht

• Integrale toegang/intake tot zorg, werk en

jeugd, wijkteams

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Basisprincipes 3D’s

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Participatiewet

• Zoveel mogelijk mensen met een beperking

normaal aan het werk

• Sociaal akkoord: 125.000 extra banen voor

mensen met een arbeidsbeperking bij gewone

werkgevers

• Afbouw Sociale werkvoorziening, parallel

opbouwen 30.000 plekken beschut werk

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

WMO

• Zelfredzaamheid en maatschappelijke

participatie van de burger bevorderen en

steun bieden aan kwetsbare burgers

• Strengere selectie voor opname

verzorgingshuizen, langer thuiswonen

• Meer inzet van omgeving en gemeentelijke

voorzieningen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Jeugdwet

• Beoogd effect:

• Meer Preventie

• Eerder ondersteuning bieden

• Uitgaan van de behoeften van de

individuele jeugdigen en ouders

• minder snel problemen medicaliseren

• het eigen probleemoplossend vermogen

van de jeugdige, zijn ouders en zijn sociale

omgeving.

• betere samenwerking tussen hulpverleners

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Passend onderwijs

• Rugzakje verdwijnt. De besturen van de

samenwerkingsverbanden stellen

ondersteuningsplannen op waarin ze het geld

verdelen over de scholen.

• Over deze ondersteuningsplannen moeten

scholen met de gemeente een Op

Overeenstemming Gericht Overleg voeren

(OOGO).

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

E-overheid

• Visie Informatisering Sociaal Domein (VISD)

• Digitaal 2017. Burgers kunnen alle (aan)vragen

aan de overheid digitaal versturen en alle

berichten van de overheid digitaal ontvangen

• Nationaal Commissaris Digitale Overheid

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

De bibliotheek van toen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Digitale toekomst

• Wet stelsel openbare

bibliotheekvoorzieningen

• Landelijke digitale bibliotheek, Rijk is

verantwoordelijk, KB voert uit

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Subsidie

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Financiële druk

• Bezuinigingen Rijk en provincies

• Economische crisis

• Kortingen bij de decentralisaties, herijking GF

• Teveel maatschappelijk vastgoed: veel

vestigingen vervangen door leenpunten en

schoolbibliotheken

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Toekomstbestendige bibliotheek

• Opschaling en/of functie van brede instelling

• Maatschappelijke initiatieven (vrijwilligers)

Wsob: Right to challenge

• Cultureel ondernemerschap

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Jeugd en e-lezen

• Accentverschuiving naar advies /

ondersteuning scholen

• Mediawijsheid, ICT vaardigheid

• Bevorderen e-lezen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Bibliotheek in het sociale domein • Leden en bezoekers = 3 D doelgroepen

• Subsidie: social return

• Bestrijding laaggeletterdheid

• Ontmoetingsfunctie, sociale cohesie

• Informatie, gidsfunctie

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Position paper Probiblio

• Biedt goed handvat / aanknopingspunten

• Herkenbare voorbeelden

• Informatiepunt voor 3D’s

• Educatie en arbeidsmarkt

• Bestrijden sociaal isolement, dagbesteding

• Voorkomen schooluitval

• Passend onderwijs?

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Communicatie 3D’s

• Gemeenten stellen beleidsplannen op.

- Wat is belangrijk voor burgers?

- Mensen worden betrokken bij beleidsplan

en uitvoering

- Er gaan dingen veranderen en verdwijnen:

dit vraagt om een goede communicatie met

burgers.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Ga uit van je kracht

• Verbreed, maar vanuit kernfunctie ‘lezen, leren

informeren’

• Doe waar je goed in bent

• Zoek samenwerking

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Advies

• Wacht niet af, stap op de gemeente

/wethouders af. Ga een gesprek aan.

• Vanuit maatschappelijk vraagstuk denken.

Wat kun je bijdragen aan de oplossing? Kom

met ideeën en samenwerkingsprojecten,

passend in de kaders.

• PSO’s, KB, VOB: programmatische steun aan

bibliotheken, kennisdeling