Bibliotheek & School en... · 2020. 10. 6. · Bibliotheekaanbod Met de invoer van het landelijke...

Bibliotheek& School

Basisonderwijs 2015 • 2016

ontdekdebieb.nl

Inhoud De Bibliotheek op school . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Groep 1 & 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Groep 3 & 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Groep 5 & 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Groep 7 & 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

Informatiebijeenkomst ouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Collecties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Tarieven & contact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

De Bibliotheek op school

5

Actieplan “Tel mee met taal”

“Geen enkel kind mag meer opgroeien in een taalarme omgeving en de mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en communiceren moeten in het hele land terecht kunnen voor taalscholing” . Volgens minister Jet Bussemaker is een goede taalbeheersing dé sleutel om mee te kunnen doen in de samenleving . Met dit actieplan “Tel mee met taal” willen de bewindslieden van drie ministeries (OCW, SZW en VWS) dat minstens 45000 mensen hun taalbeheersing flink verbeteren en dat van een miljoen kinderen in de basisschoolleeftijd de taalvaardigheid en het leesplezier toeneemt . Het kabinet investeert ruim € 50 miljoen in deze aanpak in de periode 2016 -2108 . De ministers koersen op het programma de Bibliotheek op school. In 2018 willen zij dat ten minste 60% van de basisschoolleerlingen bereikt worden via deze aanpak . Voor Bibliotheken Noord Fryslân betekent dit dat ten minste 9500 leerlingen in aanraking komen met de Bibliotheek op school waarbij het lezen wordt gestimuleerd, de leesmotivatie verbeterd en het leesplezier voorop komt te staan . Een ambitieuze uitdaging! Dat kunnen we niet alleen . Dat doel willen we graag samen met u realiseren en daarin zijn we al een heel eind op weg!

Structurele aanpak leesbevordering en taalontwikkeling

De bibliotheek is dé partner waarmee u opbrengstgericht, structureel en zowel strategisch als uitvoerend kunt werken aan leesbevordering, taalontwikkeling, mediawijsheid en ouderbetrokkenheid . Doel is kinderen te stimuleren om meer te lezen, zowel op school als thuis .

Waarom dat zo belangrijk is? · Een lezend kind is een taalvaardig kind: hoe meer een kind leest, hoe beter het in taal zal

zijn . En hoe belangrijk dat is behoeft geen uitleg, bibliotheek en school werken immers aan hetzelfde doel.

· Een kind dat graag en goed leest, heeft als volwassene veel meer kansen op de arbeidsmarkt . Bovendien heeft het alle gereedschappen in handen om uit te kunnen groeien tot een kritisch en mondig burger, die moeiteloos zijn weg kan vinden in de maatschappij .

· Meten is weten: we willen allemaal graag weten hoeveel leerlingen lezen, wat ze lezen en vooral ook welke vorderingen ze maken . Met de monitor van de Bibliotheek op school wordt dat de spreekwoordelijke peulenschil .

· De Bibliotheek op school brengt expertise rond leesbevordering en mediawijsheid direct aan de schooldeur . Een soort SRV-man voor alles rond het lezen .

· De Bibliotheek op school richt zich niet alleen op leesbevordering, maar ook op mediawijsheid . Een onmisbare vaardigheid voor het kind van nu en de volwassene van straks, die immers in hoge mate als digitale mens door het leven zal gaan . Laten we hem of haar dan nu vast de juiste instrumenten meegeven .

De Bibliotheek op school

6

· De Bibliotheek op school biedt ook een ideaal digitaal portaal . Dat rijmt niet alleen leuk, het is vooral heel praktisch: leerlingen kunnen digitaal in de collectie grasduinen en zelfstandig gebruikmaken van allerhande digitale diensten, zoals betrouwbare online informatiebronnen . Een heleboel gemak onder één dak, zogezegd .

· Voor een voorspoedige taalontwikkeling moeten kinderen veel taal horen . De taal van de ouders legt het meeste gewicht in de schaal . Voorlezen en samenlezen verrijken de taalomgeving van kinderen want boeken geven op een vanzelfsprekende manier aanleiding tot interactie tussen ouder en kind . Kinderen van ouders die zelf lezen en die met hun kinderen praten over boeken komen verder in het onderwijs .

De Bibliotheek op school is een integrale aanpak voor onder-, midden- en bovenbouw .School en bibliotheek gaan een meerjarige samenwerking aan . Het borgen in beleid van voorlezen en vrij lezen zorgt voor een duidelijke positieve invloed op het taalniveau van kinderen . Belangrijk daarbij is dat gemeente, school en bibliotheek zich inspannen om het (financieel) mogelijk te maken boeken op school te plaatsen die ook thuis gelezen kunnen worden of er voor te zorgen dat een bibliotheekvestiging bezocht kan worden waar boeken geleend kunnen worden .

De Bibliotheek op school is geen standaardformule . Het is geen methodiek, want daarin laat leesplezier zich toch niet vangen . De Bibliotheek op school is dan misschien een landelijke aanpak, maar laat zich volledig naar de lokale situatie, wensen en behoeften plooien . Elke bibliotheek en elke school is immers anders . Zo brengt de Bibliotheek op school ervaring, expertise, beleid en praktijk bij elkaar . 22 Scholen werken al met de Bibliotheek op school en geven aan zeer tevreden te zijn over de integrale aanpak .

7

Bibliotheekaanbod

Met de invoer van het landelijke concept de Bibliotheek op school veranderd de rol van het Bibliotheekaanbod . Leesbevordering is nu veelal gericht op de afname van een product en daardoor vaak vrijblijvend en incidenteel in plaats van structureel en verankerd . Daar komt verandering in door de aanpak van de Bibliotheek op school dat een lees-en mediaplan als basis kent . Dat plan is opgesteld door de leescoördinator van de school . Bibliotheekactiviteiten passen hierdoor naadloos aan bij het onderwijsprogramma en producten worden ingezet als werkvorm om lezen te bevorderen, leesmotivatie te stimuleren en leerlingen meer digivaardig te maken . We laten kinderen ervaren dat lezen leuk en gaaf is, waarbij verbeeldingszin en fantasie worden gestimuleerd . De dienstverlening van de bibliotheek ontwikkelt zich naar een afgewogen pakket waarbij maatwerk geleverd wordt per school . Aan de hand van het lees- en mediaplan, wordt bekeken met welke producten een maximaal resultaat is te behalen bij de gestelde doelen . Die doelen komen naar voren uit de resultaten van de zogeheten monitor . Met behulp van de monitor meet je de resultaten van de inspanningen van leerlingen, leerkrachten en leesconsulenten . Wat lezen en lenen de kinderen, zijn ze meer of anders gaan lezen en hoe ziet hun leesmotivatie eruit?

Plezier in lezen en mediawijs zijn

Lezen is één van de belangrijkste vaardigheden die kinderen zich eigen maken . Zij hebben deze vaardigheid nodig om goed te kunnen participeren in de maatschappij . Door goed te kunnen lezen presteren kinderen beter . Een positieve leeservaring is belangrijk, het stimuleert kinderen om meer leeskilometers te maken . Met 15 minuten vrij lezen per dag leert een kind maar liefst 1000 nieuwe woorden per jaar . Vrij lezen heeft een bewezen positief effect op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven .Naast leesbevordering biedt de Bibliotheek producten aan op het gebied van mediawijsheid . We bieden ondersteuning bij het ontwikkelen van informatievaardigheden . Hoe zoek je slim betrouwbare informatie, hoe ga je om met anderen op het internet en welke invloed heeft internet op het dagelijks leven van leerlingen .

Rol van leescoördinator en leesconsulent De samenwerking tussen de leesconsulent van de bibliotheek en de leescoördinator van de school is een essentieel onderdeel van de Bibliotheek op School. De leesconsulent en de leescoördinator zijn voor hun specifieke taak toegerust en geschoold . De leesconsulent begeleidt de leescoördinator bij de uitvoering van wat is vastgelegd in het lees-en mediaplan en de leescoördinator ondersteunt het team in de school . De leesconsulent levert direct meerwaarde door de inzet van een aantal formatie uren per schooljaar op de school . De leescoördinator draagt in samenspraak met de directeur zorg voor de basisvoorwaarden: een visie op lezen, voldoende (voor)leestijd, een actuele gevarieerde boekencollectie van de school, de kwaliteit van werkvormen, deelname aan leesactiviteiten en –projecten

8

en deskundigheidsvordering van leerkrachten . Een leescoördinator legt plannen en activiteiten (eventueel samen met een taalcoördinator) vast in een schoolleesplan . Onderzoek wijst uit dat het niveau van begrijpend en technisch leren lezen nauw samenhangt met de motivatie van de lezer, de tijd om te lezen en de beschikbare boeken .

Zowel de leescoördinator als de leesconsulent maakt deel uit van een netwerk van lees coördinatoren . Op deze manier wordt opgedane kennis en ervaring gedeeld en uitgewisseld .

Cursus Open Boek De cursus Open Boek leidt leerkrachten op tot leescoördinator . Diverse leerkrachten hebben inmiddels de cursus gevolgd en de reacties zijn zeer positief . Daarom bieden wij de cursus opnieuw aan . De cursus bestaat uit 4 bijeenkomsten van 3 uur met een studiebelasting van 40 uur (dit is incl . het schrijven van het schoolleesplan) . Na afloop van de cursus ontvangen de deelnemers een certificaat . De kosten voor deze cursus bedragen per deelnemer € 300,-(inclusief € 27,50 voor het cursusboek) . De kosten zijn exclusief BTW .

Meer weten?

Wilt u meer weten over de mogelijkheden van de Bibliotheek op school voor uw school, dan kunt u contact opnemen met D . de Jager, leidinggevende Educatieve Bibliotheek of uw leesconsulent . Zie voor contactgegevens pagina 61 .

9

Bestellen en ophalen van bibliotheekproductenIndeling brochure

Deze brochure is ingedeeld met producten en diensten per groep, waarbij steeds twee groepen zijn geclusterd . U ziet in één oogopslag welke producten geschikt zijn voor uw groep(en) . Aan het icoontje herkent u de categorie waaronder het product valt .

Leesbevordering deze activiteiten hebben tot doel het leesplezier en de leesmotivatie te vergroten . Vaak wordt een collectie bijgeleverd en soms is er een digitale component .

Mediawijsheid deze activiteiten hebben tot doel kinderen bewust te leren omgaan met nieuwe media, zowel om betrouwbare informatie te zoeken als om met elkaar te communiceren . Mogelijkheden en gevaren krijgen hierbij aandacht .

Collecties voor in de klas de bibliotheek zorgt voor voldoende en aantrekkelijke media voor klassikaal lezen: vrij lezen, niveaulezen, tutor lezen, toneellezen, Engelse boeken of lezen als ondersteuning van de zaakvakken . Hieronder valt ook Klassikaal lenen: boeken lenen die kinderen zelf uitzoeken in de Bibliotheek .

Groepsbezoek aan de bibliotheek Het is belangrijk dat leerlingen hun weg kunnen vinden in de Bibliotheek . Hoe zoek je een boek, op welke manier zoek je naar informatie . Leerlingen in groep 3, 6 en 8 ontvangen wij graag in één van onze vestigingen . Helemaal gratis!

10

Bestellen

U kunt producten bestellen* via de meegeleverde bestelformulieren of via het online formulier op de website www .ontdekdebieb .nl (klik op Onderwijs – Producten en Diensten) . De formulieren kunt u ook scannen en mailen naar educatie@bnfrl .nl of opsturen naar Team Educatie, Bibliotheken Noord Fryslân, Postbus 59, 9100 AB Dokkum .

*Bij inschrijving verplicht u zich tot afname van dienst of product. Gemaakte kosten worden in rekening gebracht.

Schema ophalen en terugbrengen

De projecten leesbevordering en mediawijsheid uit deze brochure huurt u voor een periode van ongeveer 6 weken . De projecten kunt u ophalen en weer terugbrengen volgens onderstaand schema . Projecten die aan een bepaalde periode gebonden zijn of groepsbezoeken in de bibliotheek spreekt u af met de leesconsulent .

2015 2016 2016 2016

Ophalen Week 38 Week 1 Week 10 Week 19

Terugbrengen Week 44 Week 6 Week 16 Week 26

11

Groep1&2

13

Groep 1 & 2

Dit groepsbezoek voor kleuters in de bibliotheek is gebaseerd op het prentenboek “Ik voel een voet” van Maranke Rinck en Martijn van der Linden . In dit prentenboek gaan vijf dieren midden in de nacht op zoek naar een geheimzinnig ritselend geluid . Oei, wat voelen ze daar? Spannend hoor!

Doel Leerlingen krijgen plezier in het luisteren naar een verhaal en leren om gevoelens en ervaringen uit te drukken .

LocatieBibliotheek

Duur programma Ca . 1 uur

Kosten € 38,00

Ik voel een voet

Kerndoelen Mondelinge taal1 . De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal . Kunstzinnige oriëntatie54 . De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren . ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, voorlezen, begrippen en taalverzorgingSubdomeinGesprekken, spreken, luisteren, begrippen Leerlijnen taal Taalgebruik, woordenschat, taalgebruik

14

Groep 1 & 2


Huurperiode Zes weken

Titels• Kleine muis zoekt een huis • Het mooiste visje van de zee • Wiebelbillenboogie• Kikker in de kou • Lassa doet boodschappen• Kom uit het ei, kleintje• Plons• Wat nu, Oliver • Rupsje Nooitgenoeg

Kosten € 10,-

KerndoelenTaalbeschouwing12 . Leerlingen verwerven een adequate

woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden .

Kunstzinnige oriëntatie54 . Leerlingen leren beelden, taal, muziek,

spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren .

ReferentiekadersTaaldomeinMondelinge taalvaardigheidSubdomeinGesprekken, luisteren, sprekenLeerlijnen TaalDeelnemen aan gesprekken, taalgebruik, woordenschat

Voorleespakket U leent een Voorleespakket om leerlingen nog beter te betrekken bij het voorlezen . De voorleespakketten zijn samengesteld rondom een boek over een gangbaar thema zoals vriendschap en bevatten naast een boek ook speelmaterialen en lessuggesties voor de leerkracht . Wanneer een Friese versie van het boek beschikbaar is, wordt deze meegeleverd .

15

Groep 1 & 2

Kikker en een heel bijzondere dagKikker en een heel bijzondere dag van Max Velthuijs is de inspiratiebron van dit project . De voorlees- en verwerkingsactiviteiten van ‘Kikker en een heel bijzondere dag’ sluiten aan bij de thema’s van het verhaal: feest, dagen van de week, emoties en kleuren . De kleuters kunnen het verhaal naspelen met verschillende dierenmaskers (de dieren uit de Kikkerboeken) . De kikkerpop is het ultieme middel om het verhaal te introduceren .



Meegeleverde materialen • Vijf stoffen maskers• Handleiding• Het boek “Kikker en een heel

bijzondere dag” • Andere Kikkerboeken

Kosten€ 15,-

Kerndoelen Mondelinge taal1 . De leerlingen leren informatie te

verwerven uit gesproken taal .Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het

lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten .

Kunstzinnige oriëntatie54 . De leerlingen leren beelden, taal,

muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheidSubdomein LuisterenLeerlijnen taalBegrijpend luisteren, woordenschat, taalgebruik

16

Toveren



Meegeleverde materialen• tovermantel en kindercape,

tovenaarshoed, toverstafje, gouden kleerhanger

• toverboekje• set van vijf verschillende brieven

met instructie • een opbergdoos • een handleiding• collectie boeken

Kosten € 25,-

Omdat de tovenaar op vakantie is, mogen de leerkracht en de kinderen een aantal weken op een aantal toverspullen passen . Elke week ontvangen de kinderen een brief van de tovenaar, met steeds één regel van de toverspreuk . Daarmee tovert de leerkracht samen met de kinderen elke week een ander boek over een heks of tovenaar tevoorschijn uit de tovenaarsmantel . Ook kan er echt getoverd worden met een toverboekje . In de handleiding vindt de leerkracht een aantal verwerkingssuggesties rondom het thema ‘toveren’ . Deze suggesties zijn gebaseerd op de verschillende hoeken in de klas, zoals de lees- en schrijfhoek, de bouwhoek, de heksen- en tovenaarshoek en de boekenhoek .


verwerven uit gesproken taal .Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het




ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheidSubdomein LuisterenLeerlijnen Taal Begrijpend luisteren, woordenschat, taalgebruik

Groep 1 & 2

17

De Ferteljas is een lange jas met mooi versierde zakken . In de zakken zitten voorwerpen die te maken hebben met het thema verjaardag . Kerntitel is ‘Bear syn jierdei’ .

Doel Voorstellingsvermogen prikkelen . Mondelinge- en sociale vaardigheden stimuleren . Gevoelens of emoties herkenbaar maken .


Meegeleverde materialen Boeken over feest, lessuggesties, de Ferteljas en diverse voorwerpen .

Kosten € 25,-De “Ferteljas” is ook zonder boeken en materialen te huur voor € 15,-

Kerndoelen Mondelinge taal 1 . De leerlingen leren informatie

te verwerven uit gesproken taal . Ze leren tevens deze informatie mondeling of schriftelijk gestructureerd weer te geven .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheidSubdomein Luisteren, gesprekken, sprekenLeerlijnen Taal Woordenschat, begrijpend luisteren

Ferteljas

Groep 1 & 2

18

Het vertelkastje (Kamishibai) komt oorspronkelijk uit Japan en lijkt een beetje op onze poppenkast . Alleen gebruikt de verteller geen poppen, maar afbeeldingen/vertelplaten die hij één voor één uit het kastje trekt . De verteller zit niet in het kastje, maar staat ernaast, zodat hij kan communiceren met het publiek . Het vertelkastje leent zich uitstekend om in groepen te gebruiken . Vooral voor jonge kinderen is de kamishibai een uitstekend middel om de aandacht vast te houden en in gesprek te gaan over wat er op de platen te zien is . Te huur samen met vertelplaten . De vertelplaten zijn ook zonder kastje te huur .

TitelsU kunt kiezen uit de volgende titelsIk wil de maan Jonathan Emmett En nu lekker slapen, Sam! Amy Hest Wat nu, Olivier Phyllis RootKleine kangoeroe Guido van Genechten Kleine muis zoekt een huis Petr HorácekAnton kan toveren Ole KönneckeDe wiebelbillenboogie Guido van GenechtenFiet wil rennen Bibi Dumon TakMama kwijt Chris HaughtonNog 100 nachtjes slapen Milja PaalmanKrrr… okodil Catharine Rayner Boer Boris gaat naar zee Ted van Lieshout

DoelDe geletterdheid ontwikkelen, de woordenschat uitbreiden en de taalproductie stimuleren .

HuurperiodeZes weken

Kosten€ 10,- voor het vertelkastje€ 10,- set vertelplaten en bijbehorend boek

Meegeleverde materialen, afhankelijk van de titelVertelkastje, set vertelplaten, bijbehorend boek, lessuggesties, spelletje, handpoppetje, etc .

KerndoelenTaalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven een

adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder woordenschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken .



ReferentiesTaaldomeinMondelinge taalvaardigheid Begrippen taalverzorgingSubdomeinLuisteren, spreken, begrippen taalverzorgingLeerlijnen taalTaalgebruik, luisteren, woordenschat, begrijpend luisteren, vertellen

Vertelkastje met vertelplaten

Groep 1 & 2

19

Groep3&4

21

Keepvogel

Groep 3

De kachel is uit, het brandhout is op en het regent keihard . Keepvogel heeft geen zin om met dit weer hout te gaan sprokkelen . Wat nu? Tijdens dit groepsbezoek voor groep 3 maakt de leesconsulent alle kinderen lid van de Keepvogelclub . De kinderen gaan in de bibliotheek, net zoals Keepvogel in het boek “Noodweer”, op zoek naar zijn hond Tungsten . De kachel van Keepvogel en het blaffen van Tungsten helpt de kinderen bij hun zoektocht . Onderweg maken kinderen spelenderwijs kennis met de bibliotheek en verzamelen ze puzzelstukken van een driedimensionale puzzel . Aan het eind van de zoektocht wordt deze puzzel van Tungsten in elkaar gezet en luisteren de kinderen naar de afloop van het verhaal .

Doel Leerlingen kennis laten maken met de bibliotheek .

LocatieBibliotheek

Duur programma Ca . 1 uur

Kosten Gratis


verwerven uit gesproken taal . Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, lezen, begrippen en taalverzorgingSubdomein Gesprekken, spreken, luisteren, begrippen Leerlijnen taal Taalgebruik, woordenschat, reflectie op communicatie, taalbewustzijn, functies van geschreven taal

22

Er was eens…

Groep 3

Met een groot sprookjesboek in de klas worden vijf verschillende sprookjes geïntroduceerd: Roodkapje, Doornroosje, De stuk gedanste schoentjes, De koning met de paardenoren en De kikkerkoning . Elke week staat een ander sprookje centraal . In het boek zit een opdracht die de leerlingen leidt naar het sprookje van de week . Uit de handleiding kiest de leerkracht een introductie en verwerkingssuggesties . De handleiding bevat een aantal creatieve verwerkingen . Deze suggesties zijn gebaseerd op de verschillende hoeken in de klas zoals een lees- en schrijfhoek en de boekenhoek .

Doel Aansluiten bij het leesproces van leerlingen in groep 3 . In verschillende leesmethoden komt het thema sprookjes aan bod . Plezier in lezen en spelen met letters en woorden en kennis maken met sprookjes als dragers van ons culturele erfgoed .


Meegeleverde materialen• Prikbord in de vorm van een omslag van

een groot boek• De vijf behandelde sprookjes en een

aanvulling met andere sprookjesboeken• 2 sprookjescd’s• Boek: Sprookjes en handvaardigheid• Lesbrief voor de leerkracht• Gouden zakje met: vingerpopjes van

wolf en Roodkapje, gouden bal en doosje punaises

Kosten € 25,-


beoordelen in discussies en in en gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is .

Schriftelijke taal 9 . Leerlingen krijgen plezier in het lezen

en schrijven van voor hen bestemde verhalen .

Kunstzinnige oriëntatie56 . De leerlingen verwerven enige kennis

over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed .

ReferentiekadersTaaldomeinMondelinge taalvaardigheid, lezen, schrijvenSubdomein Gesprekken, luisteren, spreken, fictie teksten, schrijven Leerlijnen taal Deelnemen aan gesprekken, taalgebruik, woordenschat

23

Vakantielezen

Groep 3 & 4

Kinderen oefenen hun leesvaardigheid gedurende het schooljaar . Tijdens de zomervakantie wordt vaak maar weinig door kinderen gelezen . Uit onderzoek is bekend dat er ruim twee maanden lang sprake is van stilstand in het lezen met achteruitgang van de leesvaardigheid als gevolg . Vooral beginnende lezers uit groep 3 laten na de zomervakantie een terugval in het lezen zien . Om dit tegen te gaan levert de Bibliotheek o .a . een leestas met leuke boeken en tips voor boekbespreking . Hierdoor worden kinderen gestimuleerd om ook tijdens de vakantie door te lezen .

Doel Leerlingen op het technisch leesniveau houden dat zij aan het einde van groep 3 of 4 hebben bereikt . Daarnaast zijn leesbevordering en ouderbetrokkenheid belangrijke doelen van Vakantielezen .

Wat doet de school• Leerlingen komen naar de Bibliotheek

(klassikaal) en zoeken daar zelf boeken uit voor het Vakantielezen . Normering: 3 boeken per leerling .

• In het pakket wordt het Okki vakantieboek opgenomen . Met dit boek wordt op een speelse manier aan taal en rekenen gewerkt . Het invullen van het boek kan in afwisseling met het lezen van de bibliotheekboeken gebeuren .

• Na de zomervakantie blijven de boeken nog 2/3 weken op school zodat leerlingen en leerkracht ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen over de gelezen boeken .

• Ouders worden geïnformeerd over het project Vakantielezen om hen te betrekken bij het (voor)lezen . Dit kan in de nieuwsbrief/schoolkrant of door een bijeenkomst op school .

Huurperiode10 weken

Kosten€ 2,50 per leerling

Vakantielezen voor leerkrachtenLeerkrachten nemen ook deel aan het project . Zij lezen tijdens de vakantie kinderboeken die aansluiten bij de groep die zij na de zomervakantie hebben .

KerndoelenMondelinge taal4 . de leerlingen leren informatie te

beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend is .

Schriftelijke taal9 . Leerlingen krijgen plezier in het lezen en

schrijven van voor hen bestemde verhalen .

ReferentiekadersTaaldomeinMondelinge taalvaardigheid, lezen, schrijvenSubdomeinGesprekken, luisteren, spreken, fictie teksten, schrijvenLeerlijnen taalDeelnemen aan gesprekken, taalgebruik, woordenschat

24

Juttersbuit

Groep 4

Doel Leerlingen kennis laten maken met diverse soorten boeken .


Meegeleverde materialen• Blauwe ton beplakt met stickers• Visnet met kurken• Handleiding• Cd met zeegeluiden • Collectie boeken

Benodigde materialenPresentatietafel, gele lap, zand, schelpen, lege flessen en cd-speler

Kosten € 15,-

Het project Juttersbuit bestaat uit een metalen ton, vijf soorten boeken en een collectie boeken die de kinderen zelf kunnen bekijken . Op een speelse manier worden in de projectperiode vijf verschillende soorten boeken geïntroduceerd:• voorleesboek• gedichtenbundel• leesboek• prentenboek• informatief boek

Kerndoelen Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het


ReferentiekadersTaaldomein Lezen, begrippen en taalverzorgingSubdomein Zakelijke teksten, fictie teksten, begrippenLeerlijnen Taal Lees- en schrijfmotivatie, informatieverwerving, reflectie op geschreven taal

25

Groep5&6

27

Ben jij wel eens de weg kwijt? En is het wel eens moeilijk om boeken te kiezen? Pak de landkaart erbij en wordt Gids in boekenland!

In groep 5 zijn leerlingen toe aan het leren kiezen van boeken . Ze kunnen nu goed lezen, hebben zelf met verschillende soorten boeken kennisgemaakt en gaan meer en meer hun eigen smaak ontwikkelen . In dit project Gids in Boekenland gaan kinderen in gesprek met elkaar over boeken en worden ze elkaars gids bij het maken van keuzes . Een landkaart, wegwijsborden en een vragenkompas helpen de leerlingen hierbij . Ook maken ze kennis met verschillende genres en hoe ze deze kunnen herkennen . De gelezen boeken noteren ze in hun paspoort . Uiteindelijk maken de leerlingen de keuze voor hun favoriete boek van dit moment .

Doel Leren kiezen van boeken en stimuleren van het leesplezier

Duur programma Zes weken

Meegeleverde materialen • Kompas met vragen opschuiven• Stempel• 1 landkaart • paspoorten• wegwijzers• Handleiding

Kosten € 25,-

Kerndoelen Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het

lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten

ReferentiekadersMet Gids in boekenland werken de leerlingen aan het bereiken van de referentieniveaus Lezen voor groep 5/6, zoals deze staan beschreven in Leerstoflijnen lezen beschreven (SLO, 2011):

• De leerlingen komen in aanraking met een leesomgeving .

• De leerlingen werken aan de leestaak: lezen van of luisteren naar verhalen .

• De leerlingen komen in aanraking met verschillende onderwerpen in boeken .

• De leerlingen komen in aanraking met verschillende tekstkenmerken en structuren .

• De leerlingen komen in aanraking met verschillende stijlen in boeken en met de relatie tussen tekst en beeld .

• De leerlingen breiden hun leestechniek en woordenschat uit .

• De leerlingen werken verder aan het begrijpen en interpreteren van teksten .

• De leerlingen leren om te praten over boeken en om hun voorkeuren te verwoorden en te motiveren .

• De leerlingen breiden hun kennis en vaardigheden uit met betrekking tot het kiezen van boeken en het vinden van informatie over boeken .

Groep 5

Gids in Boekenland

28

Groep 5

Doel Kinderen enthousiast maken voor lezen en dichten .

Duur programma 45 minuten

LocatieBibliotheek

Kosten € 4,- per leerling

Arjan Hut komt op bezoek in de Bibliotheek en vertelt over zijn werk als schrijver en dichter . Daarna gaat hij met de groep aan de slag om stapelgedichten te maken . Kleine gedichtjes die gemaakt worden van titels van boeken . Elk gedicht is een klein verhaaltje .

Schrijver op bezoek: stapelgedichten maken met Arjan Hut

Kerndoelen Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het lezen en

schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, lezenSubdomein Luisteren, spreken, fictie tekstenLeerlijnen taal Deelnemen aan gesprekken, begrijpend luisteren, informatieverwerving

29

Groep 6

ElementenspelDe bibliotheken in Fryslân bieden dit jaar het elementenspel RAAR of WAAR aan . Dit spel bestaat uit 40 uitdagende vragen die te maken hebben met de vier elementen water, vuur, aarde en lucht . Het doel van het spel is leesbevordering, maar ook informatie zoeken en kennis opdoen .

Voor wieRAAR of WAAR is bedoeld voor leerlingen van groep 6 t/m 8 . Ze kunnen individueel, in tweetallen of klassikaal de opdrachten maken .

Hoe werkt het? Alle vragen staan op de klassenposter . De leerkracht heeft een vel met 40 stickers en deze stickers kunnen op de klassenposter worden geplakt als het antwoord op een vraag gevonden is . Op alle vragen is het antwoord RAAR (en dus niet waar) of WAAR . Onderaan de klassenposter wordt genoteerd hoeveel keer RAAR en hoeveel keer WAAR is ingevuld .

Tijdens de Kinderboekenweek 2015 (7 t/m 18 oktober 2015) staan natuur, wetenschap en techniek centraal onder het motto Raar, maar waar! Op onderzoek uitgaan en te weten willen komen hoe de wereld in elkaar zit is een natuurlijke drijfveer van kinderen . Tijdens de komende Kinderboekenweek is er volop aandacht voor boeken die vragen stellen en antwoorden geven .

Win een Frysklab-workshop!Om kans te maken op de provinciale prijs, vragen we de ingevulde klassenposter uiterlijk 23 oktober in te leveren bij de dichtstbijzijnde bibliotheekvestiging . Uw klas maakt dan kans op een bezoek van de Frysklab-bus aan de school . Lees meer over Frysklab op pagina 44 .

BenodigdhedenPC’s/laptops/tablets met internetverbinding

Te bestellen materialen: • 1 klassenposter op A1 (of A2) formaat• stickervel met 40 stickers • Instructie (digitaal)

Kosten€ 8,-

Voor lees(taal)coördinatoren en leerkrachten

InspiratiebijeenkomstenTer voorbereiding van de Kinderboekenweek zal/zullen in september één of meerdere bijeenkomsten gehouden worden voor lees- en taalcoördinatoren van alle scholen . Natuurlijk zijn ook andere leerkrachten welkom . Tijdens deze bijeenkomst wordt het thema van de Kinderboekweek verder toegelicht en worden lessuggesties en boeksuggesties gegeven .

KostenGratis

Kinderboekenweek 2015 RAAR of WAAR: Het elementenspel van de BIEB

30

Groep 6

De leesconsulent is de spil in dit leuke educatieve spel en geeft informatie over de verschillende materialen die in de Bibliotheek te vinden zijn . De leerlingen gaan vervolgens de zoekopdrachten uitvoeren .

Doel Kinderen wegwijs maken in de Bibliotheek .

Locatie Bibliotheek

Kosten Gratis

Leerdoelen mediawijsheid/ competenties mediavaardighedenLeerlingen leren zoeken in woordenboeken en informatieve boeken . En komen spelenderwijs de leukste boeken tegen .

Kerndoelen Schriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het lezen

van voor hen bestemde verhalen en informatieve teksten .

Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven een

adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder ‘woordenschat’ vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken .

ReferentiekadersTaaldomein LezenSubdomein Zakelijke tekstenLeerlijnen Taal Lees- en schrijfmotivatie, informatieverwerving, reflectie op geschreven taal

Vliegen door de bieb!

31

DoelDe leerlingen maken kennis met een aantal online etiquetteregels en leren inzien waarom deze regels opgesteld zijn .

Locatie Op school

Duur programma90 minuten

Materialenpakket Handleiding NET-tiquette 5-6Powerpoint NET-tiquette groep 5-6LeerlingmateriaalFilmpje Tom en Jerry

Kosten€ 85,-

Kerndoelen34 . De leerlingen leren zorg te dragen

voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen .

37 . De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen .

Leerlingen krijgen al vanaf jonge leeftijd geleerd hoe we met elkaar omgaan . Online is er echter veel minder toezicht op het gedrag van de leerlingen . Met wie praten zij en wat zeggen ze tegen anderen? In deze les leren de leerlingen een aantal online etiquette-regels . Hierbij leren ze onder andere dat het typen in Caps Lock op schreeuwen lijkt, smileys het bericht kunnen verduidelijken en leren ze sterke wachtwoorden te herkennen . Deze les is vooral gericht op preventie .

55 . De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren .

MediawijsheidcompetentiesC1 . Participeren in sociale netwerken .S1 . Reflecteren op het eigen mediagebruik .

Extra informatieCheck voor de les of het geluid aanstaat in verband met een filmpje . Deze les heeft een vervolg: NET-tiquette 7-8, waarbij wordt ingegaan op wat te doen bij negatieve online situaties .

Sluit aan bij het competentiemodel Mediawijsheid . Het model bestaat uit 4 hoofdgroepen: Begrip, Gebruik, Communicatie en Strategie .In het model is de definitie van mediawijsheid kernachtig verwoord .Mediawijsheid = de verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving .

NET-tiquette: hoe ga je om met de ander op internet

Groep 5 & 6

32

Groep7&8

35

Groep 7

Kerndoelen Schriftelijke taal6 . De leerlingen leren informatie en meningen

te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, en bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale bronnen .

9 . De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten .

Taalbeschouwing10 . De leerlingen leren bij de doelen onder

‘mondeling taalonderwijs’ en ‘schriftelijk taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, lezen, schrijvenSubdomeinGesprekken, zakelijke tekstenLeerlijnen taal Interactief leren, informatieverwerving, strategisch schrijven, reflectie op geschreven taal

Doel Gericht kunnen zoeken op Internet, goed gebruik kunnen maken van de catalogus van de Bibliotheek en creatief bezig zijn rondom boeken en lezen .


Meegeleverde materialen Poster, stickers, handleiding en contract

Kosten € 15,-

Leerdoelen Mediawijsheid / informatievaardigheden Mediavaardigheden en mediabewustzijn ontwikkelen

De bibliotheek daagt de klas uit om een aantal opdrachten uit te voeren . Nee, dit is niet zo maar een spelletje, dit is bloedserieus! Bibliotheek en klas tekenen voor dit spel een contract waarin een tegenprestatie van de verliezer wordt vastgelegd . De opdrachten staan op een poster die wordt achtergelaten in de klas . Voorbeelden van opdrachten zijn: maak een lijst van zes boeken die geschreven zijn door Jacques Vriens of maak een rap over het onderwerp lezen en voer de rap uit voor de klas .

Eén tegen allen

36

Groep 7 & 8

Ieder jaar wordt de landelijke voorleeswedstrijd voor kinderen georganiseerd . Vanaf begin september kunnen alle basisscholen die mee willen doen aan De Nationale Voorleeswedstrijd het gratis lespakket bestellen . Het pakket bevat alle materialen die nodig zijn om op school een voorronde te organiseren: een spelregelboek, twee posters en een oorkonde voor de voorleeskampioen van de school . Er is een speciale website met uitgebreide informatie . U kunt daar o .a . een gratis deelnamepakket aanvragen: Doet u dit wel vóór 1 september!

DoelPromotie van het voorlezen, plezier krijgen in het lezen .

Personele inzet Voor 1 december moet de school een eigen schoolkampioen zelf hebben aangemeld via de nationalevoorleeswedstrijd .nl . De voorleeskampioen van school kan de leerkracht selecteren via één of meer selectierondes op school . Zodra de voorleeskampioen van school is aangemeld, ontvangt uw voorleeskampioen van de lokale bibliotheek een uitnodiging voor de kwartfinale .

Duur programma September t/m november: schoolrondesJanuari t/m half maart: kwart en halve finalesApril: provinciale finaleMei: landelijke finale

Meegeleverde materialen Deelnamepakket: Spelregelboekje voor de leerkracht, oorkonde voor de schoolkampioen, 2 posters en een medaille .

Link materiaalwww.denationalevoorleeswedstrijd.nl

Kosten Ongeveer € 25,- per school . Deze kosten worden niet door de Bibliotheek in rekening gebracht, maar door de Nationale Voorleeswedstrijd zelf .

Kerndoelen kunstzinnige oriëntatie54 . De leerlingen leren beelden, taal,


ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, lezenSubdomein Luisteren, spreken, fictie tekstenLeerlijnen Taal Taalgebruik, vertellen en presenteren,lees- en schrijfmotivatie

Nationale Voorleeswedstrijd

37

Groep 7 & 8

DoelDe leerlingen maken kennis met een aantal online etiquetteregels, leren inzien wat de consequenties kunnen zijn en leren waar ze terecht kunnen bij online ongewenst gedrag .

LocatieOp school

Duur programma90 minuten

Materialenpakket Handleiding NET-tiquette 7-8Powerpoint NET-tiquette groep 7-8LeerlingmateriaalFilmpje Donald en Bolderbast

Kosten€85,-

Kerndoelen• De leerlingen leren zorg te dragen

voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen .

Leerlingen krijgen al vanaf jonge leeftijd geleerd hoe we met elkaar omgaan . Online is er echter vele minder toezicht op het gedrag van de leerlingen . Met wie praten zij en wat zeggen ze tegen anderen? Dit lesprogramma gaat over de mogelijke consequenties van hoe leerlingen zich gedragen jegens anderen . De les sluit aan op de NET-tiquetteles voor groep 5 en 6 en gaat in op het overschrijden van grenzen en de daarbij behorende eventuele (gerechtelijke) gevolgen . Daarnaast komen de leerlingen door spelvormen erachter hoe het kan voelen om gepest te worden en leren zij waar ze terecht kunnen als zij te maken krijgen met ongewenst gedrag op internet .

• De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen .

• De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren .

Mediawijsheid competentiesC3 . Participeren in sociale netwerken . S1 . Reflecteren op het eigen mediagebruik .

Extra informatieCheck voor de les of het geluid aanstaat in verband met een filmpje . Deze les sluit aan bij de les NET-tiquette 5-6 . Een les die gericht is op het voorkomen van vervelende online situaties .

Sluit aan bij het competentiemodel Mediawijsheid . Het model bestaat uit 4 hoofdgroepen: Begrip, Gebruik, Communicatie en Strategie .In het model is de definitie van mediawijsheid kernachtig verwoord .Mediawijsheid = de verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving .

NET-tiquette: hoe ga je om met de ander op internet

38

Groep 7 & 8

De Kinderjury op school maakt deel uit van de Nederlandse Kinderjury . De leesconsulent introduceert in de klas drie boeken . Deze worden door de leerlingen gelezen of door de leerkracht voorgelezen . De kinderen beoordelen de boeken aan de hand van werkboekjes . Zo ontstaat er een top 3 . De leesconsulent verzorgt de afsluiting waarin de top 3 wordt besproken

en de kinderen een oorkonde en een klein cadeautje ontvangen . Op verzoek van de school kan tegen kostprijs als afsluiting van het project een schrijver op bezoek komen . De school koopt een pakket van 2 x 3 titels van voorgeselecteerde titels . Eventueel aangevuld met één of meerdere huurpakketten van 2 x 3 titels .

Doel Plezier in lezen en eigen mening vormen .

Duur programma Maart: introductie in de klasMaart t/m mei: boeken lezenMei/juni: afsluiting, eventueel met schrijver

Meegeleverde materialen • boeken uit desbetreffende jaar• stemformulier

Kosten € 1,75 per leerlingBoekenpakket € 90,- (6 boeken)Extra huurpakket € 22,50 (6 boeken) .Schrijver op bezoek: richtprijs € 250,-Een combinatie met meerdere groepen/scholen is mogelijk waardoor de prijs lager wordt .

Kerndoelen Schriftelijke taal8 . De leerlingen leren informatie en

meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk . Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur .


Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven een

adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder ‘woordenschat’ vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken .

ReferentiekadersTaaldomein LezenSubdomein Fictie tekstenLeerlijnen Taal Lees- en schrijfmotivatie, begrijpend lezen, leeswoordenschat, reflectie op geschreven taal

Kinderjury op school

39

Groep 8

Kinderen vergaren kennis niet alleen in hun hoofd, maar ook in hun hart . Dat gebeurt met een goed verhaal . Tegenwoordig krijgen kinderen veel zaken visueel aangeboden op TV, DVD en computer . Er wordt vrijwel geen beroep gedaan op hun verbeelding . Met de verhalenverteller leren de kinderen weer hun eigen verbeeldingskracht aan te wenden . Verhalenverteller Mindert Wijnstra komt met een aantal bijzondere verhalen in de Bibliotheek of op school . Het verhaal is bij uitstek geschikt voor scholen die het thema oorlog of discriminatie op het programma hebben staan, of die iets willen doen rond de herdenking van de Tweede Wereldoorlog .

Doel Kinderen enthousiast maken voor verhalen .

Locatie Bibliotheek of school

Duur programma 1 uur

Kosten € 4,- per leerling

Kerndoelen Mondelinge taal1 De leerlingen leren informatie te

verwerven uit gesproken taal . Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven .

Oriëntatie op jezelf en de wereld52 De leerlingen leren over kenmerkende

aspecten van de volgende tijdvakken: wereldoorlogen en Holocaust;

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheidSubdomeinLuisteren, spreken, fictie tekstenLeerlijnen Taal Deelnemen aan gesprekken, begrijpend luisteren, informatieverwerving

Kom op verhaal:Door Friese verhalenverteller Mindert Wijnstra

40

Groep 8

De canon van Nederland telt 50 vensters: belangrijke personen, creaties en gebeurtenissen die samen laten zien hoe Nederland zich ontwikkeld heeft tot het land waarin we nu leven . Aan de canonvensters zijn vijftig jeugdboeken gekoppeld .

Doel Alle leerlingen van 8 tot 14 jaar moeten zich kennis verwerven van de canon van Nederland . De cultuurhistorische canon zal om die reden worden opgenomen in de kerndoelen . De canon moet leiden tot meer verdieping van de kennis over ons verleden .


Meegeleverde materialen Collectie boeken, lesbrief, tips

Kosten € 25,-

KerndoelenSchriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het


Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven een adequate

woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder ‘woordenschat’ vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken .

Oriëntatie op jezelf en de wereld51 . De leerlingen leren gebruik te maken

van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren .

52 . De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en Holocaust; televisie en computer .

Kunstzinnige oriëntatie55 . De leerlingen leren op eigen werk en

dat van anderen te reflecteren .56 . De leerlingen verwerven enige kennis

over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed .

ReferentiekadersTaaldomein Mondelinge taalvaardigheid, lezen, begrippen en taalverzorgingSubdomein Luisteren, spreken, fictie en zakelijke teksten, begrippen, taalverzorgingLeerlijnen taal Deelnemen aan gesprekken, interactief leren, lees/schrijfinformatie, technisch en begrijpend lezen, reflectie op geschreven taal

De CANON van Nederland

41

Groep 8

Doel Kinderen bewust leren omgaan met nieuwe media .

Duur programma 2 uur

Extra benodigdheden op school Per twee kinderen een pc of laptop met internetverbinding en beamer .

Kosten€ 110,-

Leerdoelen mediawijsheid/ informatievaardighedenKennis• Mediaboodschappen kunnen

interpreteren• Leren beseffen dat media-inhouden

retorisch zijn geconstrueerd• Kunnen achterhalen door welke

belangen of waardesystemen media inhouden worden gestuurd (Wie is de afzender? Wat zijn diens belangen?)

• Kunnen vergroten van het bewustzijn van de plaats en rol van de media in het persoonlijke en maatschappelijke leven

Vaardigheden• Leren kijken• Leren knoppen te bedienen• Leren zelf media-inhouden te maken

De bibliotheek verzorgt op school een les over de invloed van internet op het dagelijks leven . Wat zijn de do’s en de don’ts op het World wide web . Welke informatie zet je op internet (e-mail, profielsites, chatten), aandacht voor digitaal pesten en er wordt een digitaal dagboek gemaakt .

Mentaliteit• Het dragen van verantwoordelijkheid

bij productie en verspreiding en een kritische houding bij passief gebruik

KerndoelenNederlands schriftelijke taal7 . De leerlingen leren informatie en

meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten .

Nederlandse taalbeschouwing10 . De leerlingen leren bij de doelen

onder ‘mondeling taalonderwijs’ en ‘schriftelijk taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen .

Oriëntatie op jezelf en de wereld35 . De leerlingen leren zich redzaam

te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument .

37 . De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen .

Slm & vlg ntrnttn, smsn, gmn

42

Groep 8

De leerlingen van groepen 8 worden uitgenodigd voor een bezoek aan de Bibliotheek, waarbij het zoeken naar boeken en andere materialen wordt uitgelegd . Aan de hand van zoekopdrachten in boeken, via de catalogus en met behulp van het internet, leren kinderen informatie vinden en beoordelen .

Doel Leerlingen leren zelfstandig te zoeken naar betrouwbare informatie .

Locatie Bibliotheek

Kosten Gratis

Leerdoelen mediawijsheid / informatievaardighedenZoeken, selecteren en beoordelen van informatie

Kerndoelen Schriftelijke taal4 . De leerlingen leren informatie te

achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen .

7 . De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten .


ReferentiekadersTaaldomein Lezen, schrijven, begrippen en taalverzorgingSubdomein Zakelijke teksten, schrijven, begrippenLeerlijnen taalInformatieverwerving, reflectie op geschreven taal

ZOEK jij wat je VINDT?

43

Groep 8

FryskLab Elements - les

2) Duurzaamheid door slim energiegebruik!In deze les is het vooral de bedoeling dat de leerlingen geïnspireerd worden en zelf toepassingen of gekke ideeën bedenken . Het is niet noodzakelijk dat deze ideeën haalbaar zijn want de leerdoelen zijn vooral gericht op onderzoeken, samenwerken en ontwerpen!

3) Urban Gardening!Urban Gardening is een stroming van de laatste tijd waarbij mensen zelf aan de slag gaan om hun omgeving groener te maken . In groepjes van drie gaan de kinderen aan de slag met het maken van zaadbommen . Daarbij krijgt iedere leerling een eigen expertise .

4) Schoon water is een mensenrecht!De kinderen gaan in deze les bezig met waterschaarste en ontwerpen in deze les een waterdestillatiekit . Deze les is bedoeld als mogelijke samenwerking met het Wetsus Talent Program . De les kan in combinatie met het lesmateriaal “Schoon drinkwater” aangeboden worden .

Kosten De kosten zijn € 196,- zonder bus en € 358,- met bus .

FryskLab Elements is het onderwijsprogramma van FryskLab . Frysklab is het mobiele FabLab (Fabrication Laboratory) van Fryslân . FryskLab wil met name kinderen en jongeren op een leuke en inspirerende manier kennis laten maken met nieuwe technische mogelijkheden en zo vaardigheden als creativiteit, ondernemerschap, samenwerking en probleemoplossend vermogen te stimuleren . Belangrijke competenties die ze nodig hebben om zich in een snel veranderende wereld te manifesteren .

LessenDe lessen bestaan uit twee geschakelde lesuren . U kunt er voor kiezen om de lessen met of zonder bus in te zetten .

De volgende lessen zijn beschikbaar:

1) Windenergie, energie uit de toekomst!Een paar slimme koppen hebben bedacht dat windmolens de wind moeten „vangen” om wat gelijkmatiger te kunnen waaien . Hoe kan dat? In deze les wordt een thermiek turbine ontwikkeld .

44

Groep 8

De workshop bestaat uit drie lesuren en worden altijd met bus gegeven . U kunt kiezen uit de volgende workshops:

FryskLab Elements - workshop

1) Bouw een zelfgemaakt (DIY) waterkanon!Met een lasdoos als basis en aangedreven door een boormachine, kunnen leerlingen een eigen waterkanon maken . Ze ontwerpen en produceren zelf het binnenwerk waardoor ze het vermogen en verbruik van het kanon kunnen beïnvloeden .

2) Bouw een Windmonster!In deze workshop gaan leerlingen een windmonster bouwen . Ze kunnen zich laten inspireren door de vormen en skeletten uit de natuur .

3) Bouw een zelfgemaakte (DIY) thermo-elektrische lamp!Deze opstelling zet warmte van drie waxinelichtjes om in elektriciteit . De elektriciteit kan worden gebruikt om LED-lampjes te laten branden, bijvoorbeeld voor in noodgevallen .

4) 3D printen met klei!Met de 3D-printer gaan leerlingen aan de slag om van klei bijzondere vormen te maken . Het oude ambacht in een nieuw jasje, pottenbakken 2 .0 zou je kunnen zeggen .

Kosten De kosten zijn € 489,- met bus .

KerndoelenAansluiting bij de kerndoelen Mens & Samenleving (39) en Natuur & Techniek (42, 44, 45) .

45

46

Kinderboekenweek 2015 RAAR of WAAR: Het elementenspel van de BIEB

Groep 8

Tijdens de Kinderboekenweek 2015 (7 t/m 18 oktober 2015) staan natuur, wetenschap en techniek centraal onder het motto Raar, maar waar! Op onderzoek uitgaan en te weten willen komen hoe de wereld in elkaar zit is een natuurlijke drijfveer van kinderen . Tijdens de komende Kinderboekenweek is er volop aandacht voor boeken die vragen stellen en antwoorden geven .

ElementenspelDe bibliotheken in Fryslân bieden dit jaar het elementenspel RAAR of WAAR aan . Dit spel bestaat uit 40 uitdagende vragen die te maken hebben met de vier elementen water, vuur, aarde en lucht . Het doel van het spel is leesbevordering, maar ook informatie zoeken en kennis opdoen .

Voor wieRAAR of WAAR is bedoeld voor leerlingen van groep 6 t/m 8 . Ze kunnen individueel, in tweetallen of klassikaal de opdrachten maken .

Hoe werkt het? Alle vragen staan op de klassenposter . De leerkracht heeft een vel met 40 stickers en deze stickers kunnen op de klassenposter worden geplakt als het antwoord op een vraag gevonden is . Op alle vragen is het antwoord RAAR (en dus niet waar) of WAAR . Onderaan de klassenposter wordt genoteerd hoeveel keer RAAR en hoeveel keer WAAR is ingevuld .

Win een Frysklab-workshop!Om kans te maken op de provinciale prijs, vragen we de ingevulde klassenposter uiterlijk 23 oktober in te leveren bij de dichtstbijzijnde bibliotheekvestiging . Uw klas maakt dan kans op een bezoek van de Frysklab-bus aan de school . Lees meer over Frysklab op pagina 44 .

BenodigdhedenPC’s/laptops/tablets met internetverbinding

Te bestellen materialen: • 1 klassenposter op A1 (of A2) formaat• stickervel met 40 stickers • Instructie (digitaal)

Kosten€ 8,-

Voor lees(taal)coördinatoren en leerkrachten

InspiratiebijeenkomstenTer voorbereiding van de Kinderboekenweek zal/zullen in september één of meerdere bijeenkomsten gehouden worden voor lees- en taalcoördinatoren van alle scholen . Natuurlijk zijn ook andere leerkrachten welkom . Tijdens deze bijeenkomst wordt het thema van de Kinderboekweek verder toegelicht en worden lessuggesties en boeksuggesties gegeven .

KostenGratis46

Een algemene presentatie over leesbevordering en boekpromotie, waarbij ouders actief betrokken worden bij het leren lezen van hun kind . Ouders hebben een grote invloed op het leren van kinderen . Verschillen in leesscores zijn bijna voor de helft toe te wijzen aan de invloed van de ouders . Het leesplezier van een kind staat hierbij voorop .

Doel Ouders enthousiasmeren om (voor) te lezen en hun kind te stimuleren bij het lezen .

Duur programma3 kwartier tot een uur

Kosten€ 95,-

Informatiebijeenkomst ouders

47

Collecties

49

C0llecties Groep 1 t/m 8

Het werken met thema’s en projecten is een leuke, afwisselende manier van onderwijs geven . Goede materialen die bij het onderwerp passen zijn daarbij belangrijk . Hiervoor kunt u bij de bibliotheek collecties aanvragen over diverse thema’s . Van de meest gevraagde thema’s zijn kant en klare collecties gemaakt met lesbrieven op verschillende niveaus . Er zijn collecties van groep 1 tot en met groep 8 . Afhankelijk van het onderwerp en het aantal aanvragen, zoekt de bibliotheek een passende collectie leesboeken, informatieve boeken, geschikte internetsites, liedjes, gedichten en audiovisuele materialen uit . Een collectie bestaat, afhankelijk van het thema, gemiddeld uit 30 banden .

Doel Met de (thema)collecties komt de bibliotheek tegemoet aan de vraag van de scholen naar media rond een bepaald thema met een speciaal doel en/of voor een speciale gebruikersgroep

HuurperiodeMinimaal vier weken

Meegeleverde materialenEen op maat samengestelde collectie boeken

Kosten€ 0,27 per boek per week

ThemalijstDe themalijst is op te vragen bij de leesconsulent

KerndoelenSchriftelijke taal4 . De leerlingen leren informatie te


ReferentiekadersTaaldomeinMondelinge taalvaardigheid, begrippen taalverzorgingSubdomeinLezen, begrippen taalverzorgingLeerlijn taalZakelijke teksten, fictie teksten, begrippen, taalbewustzijn

Thema’s

50

Groep 1 t/m 8 C0llecties

Steeds meer basisscholen geven Engelse lessen aan kinderen . Sinds 1985 is Engels een verplicht vak in het basisonderwijs . Ook met de komst van drietalige scholen is er een toenemende vraag naar Engelse boeken voor gebruik in de les . Om aan deze vraag te kunnen voldoen biedt de bibliotheek de mogelijkheid om een collectie Engelse boeken te huren voor gebruik in de klas . De collectie bevat 25 boeken voor de onderbouw, middenbouw of bovenbouw .

Doel Met deze collectie komt de bibliotheek tegemoet aan de vraag naar media rond een bepaald thema met een speciaal doel en/of voor een speciale gebruikersgroep


Meegeleverde materialenEen op maat samengestelde collectie boeken


KerndoelenEngels13 . De leerlingen leren informatie te

verwerven uit eenvoudige gesproken en geschreven Engelse teksten .

14 . De leerlingen leren in het Engels informatie te vragen of geven over eenvoudige onderwerpen en zij ontwikkelen een attitude waarbij ze zich durven uit te drukken in die taal .

15 . De leerlingen leren de schrijfwijze van enkele eenvoudige woorden over alledaagse onderwerpen .

ReferentiekadersTaaldomeinLezen, Mondelinge taalvaardigheid, Begrippen en taalverzorgingSubdomeinGesprekken, Luisteren, spreken, fictie teksten, begrippen, taalverzorgingLeerlijn taalDeelnemen aan gesprekken, Taalgebruik, woordenschat, begrijpend luisteren, Technisch en begrijpend lezen, leeswoordenschat, reflectie op geschreven taal

Engelse boeken

51


Voor groep 3 t/m 8 heeft de bibliotheek meer dan 100 titels in een veelvoud van 20 exemplaren . Hierdoor kunt u met uw hele groep hetzelfde boek lezen . Dit biedt de mogelijkheid om met de hele groep te praten over wat je gelezen hebt en wat je ervan vindt . Bij sommige boeken is ook een lesbrief verkrijgbaar . Ook zijn er een 20-tal titels van verfilmde jeugdboeken, die samen met de DVD geleend kunnen worden .

Doel Vergroten van het leesplezier door allemaal hetzelfde boek te lezen en dit na te bespreken in bijvoorbeeld een boekenkring .


Meegeleverde materialen20 exemplaren


TitellijstBeschikbare titels zijn op te vragen bij de leesconsulent .

KerndoelenMondeling taalonderwijs9 . De leerlingen krijgen plezier in het lezen

en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten

Taalbeschouwing 10 . De leerlingen leren bij de doelen

onder ‘mondeling taalonderwijs’ en ‘schriftelijk taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen

ReferentiekadersTaaldomeinLezen, begrippen en taalverzorgingSubdomeinGesprekken, luisteren, fictie teksten, begrippen, taalbewustzijnLeerlijnen taalWoordenschat, boekoriëntatie, verhaalbegrip, taalbewustzijn, technisch en begrijpend lezen, leeswoordenschat, reflectie op geschreven taal .

Groepsgewijs lezen

52


Ter ondersteuning van het technisch leesonderwijs biedt de bibliotheek collecties niveaulezen aan . Hiermee kunt u met een kleine groep op hetzelfde niveau lezen . Er is een ruime keuze aan titels, ingedeeld op leesniveau ( Start t/m E7) . Veel titels zijn in twee-, drie- of viervoud aanwezig . Er zijn ook Engelse titels in tweevoud aanwezig .

Doel Ondersteuning van het technisch lezen .


Meegeleverde materialenEen op maat samengestelde collectie boeken .



achterhalen in informatieve en instructieve teksten .

Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven een adequate

woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden

ReferentiekadersTaaldomeinLezenSubdomeinFictie tekstenLeerlijnen taalVerhaalbegrip, taalbewustzijn, technisch en begrijpend lezen, leeswoordenschat .

Niveau lezen

53


Collectie boeken met in één boek en binnen één verhaal opeenvolgende gedeeltes op verschillend niveau, zodat een gevorderde en een beginnend lezer samen één verhaal op eigen niveau kunnen lezen .





KerndoelenSchriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het


Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven adequate

woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder “woordenschat” vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal en denken te spreken


Samen lezen / tutor lezen

54


Ter ondersteuning van het technisch leesonderwijs biedt de bibliotheek een collectie toneellezen aan . Toneellezen biedt een nieuwe vorm van samenlezen . Twee lezers (of meer) nemen de rol van een personage op zich en lezen de teksten hardop voor . De lezers voeren eigenlijk samen een toneelstukje op, maar dan zonder podium, grootse gebaren of rekwisieten . De teksten bestaan voornamelijk uit dialogen, zodat de lezers elkaar steeds afwisselen . Zo bevordert Toneellezen het leesplezier en het lezen met intonatie . Er is een collectie op AVI E4 – E7 .





TitellijstTitels en leesniveau zijn op te vragen bij de leesconsulent .

KerndoelenSchriftelijke taal9 . De leerlingen krijgen plezier in het lezen

en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten .

Taalbeschouwing12 . De leerlingen verwerven adequate

woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden . Onder “woordenschat” vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal en denken te spreken


Toneellezen

55


Met de hele groep naar de Bibliotheek . Hoe leuk is dat!Begeleid door de leerkracht kan een groep leerlingen tijdens openingstijden de Bibliotheek bezoeken . Deze vorm van lenen is bedoeld om leerlingen de mogelijkheid te geven op school boeken te lezen of zich te verdiepen in een bepaald onderwerp . De boeken zijn een aanvulling op uw eigen mediatheek . Groot voordeel is dat de Bibliotheek de nieuwste titels op de plank heeft staan . In overleg met de leerkracht worden de bezoeken ingeroosterd . Per leerling wordt 1 boek uitgeleend op de groepspas . De uitleentermijn is 6 weken .

Doel Ondersteunen van vrij lezen in de klas . KostenGratis tijdens openingsuren




ReferentiekadersTaaldomeinLezenSubdomein(non)Fictie tekstenLeerlijnen taalBoekoriëntatie, lees- en schrijfmotivatie, leeswoordenschat en informatieverwerking .

Klassikaal lenen

56

Tarieven & contact

57

De Bibliotheek op schoolVoor de financiering van de Bibliotheek op school is een landelijk rekenmodel ontwikkeld . De kosten zijn berekend op € 40,- tot € 50,- per leerling . Noord Fryslân telt veel kleinere aantallen leerlingen per school dan het landelijke gemiddelde . Gelukkig dragen de gemeenten en bibliotheek ook stevig bij aan de financiering . Daardoor zijn we er toch in geslaagd de landelijke richtlijn van € 10,- als bijdrage per leerling van de school te hanteren . Bovendien vervallen, bij afname van de Bibliotheek op school, de kosten van het Dienstverleningsabonnement .

Bedrag per leerling € 10,-

Bedragen zijn exclusief 6% BTW en jaarlijkse indexering

De samenwerking tussen Bibliotheek en school wordt vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst voor een periode van 3 jaar .

DienstverleningsabonnementBibliotheken Noord Fryslân hanteert vanaf het schooljaar 2015-2016 een instapniveau voor het Dienstverleningsabonnement . Daarnaast betalen de scholen een bedrag per leerling . Het aantal leerlingen per school wordt bepaald aan de hand van de peildatum 01-10-2015 .

Instapniveau per school € 75,-

Bedrag per leerling € 1,-

Bedragen zijn exclusief 21% BTW

Wat kunt u met het abonnement?Met een dienstverleningsabonnement van de Bibliotheek:• Is een adviesgesprek gratis • Kost saneren van uw eigen schoolcollectie € 37,50 per uur• Kunnen de leerlingen van groep 3, 6 en 8 en groepsbezoek aan de bieb bijwonen . Gratis! • Krijgt u één gratis bibliotheekpas per 100 leerlingen bij een bibliotheekvestiging naar

keuze . Meerdere instellingspassen kunt u tegen tarief afnemen . Vraag voor het actuele tarief aan uw leesconsulent

• Leent u 40 boeken per bibliotheekpas voor een periode van 6 weken• Kunt u thema- en projectcollecties lenen voor € 0,27 per boek / per week• Kunt u gratis klassikaal lenen tijdens openingsuren • Ontvangt u een aantal keer per schooljaar digitale nieuwsbrieven

Tarieven

58

Tarievenlijst producten en dienstenDe onderstaande prijzen gelden bij een dienstverleningsabonnement . Heeft u geen dienstverleningsabonnement vraag dan naar de mogelijkheden en tarieven bij uw leesconsulent . De contactgegevens vindt u op pagina 61 .

Prijzen zijn exclusief 21% BTW

Doelgroep Naam project Prijs

Leerkrachten Cursus leescoördinator De Bibliotheek op school € 300,-

Ouders Informatiebijeenkomst € 95,-

Groep 1 en 2Groep 1 en 2 Ik voel een voet € 38,-

Groep 1 en 2 Voorleespakket € 10,-

Groep 1 en 2 Kikker en een heel bijzonder dag € 15,-

Groep 1 en 2 Toveren € 25,-

Groep 1 en 2 Ferteljas € 15,-

Groep 1 en 2 Ferteljas met boek en materialen € 25,-

Groep 1 en 2 Vertelkastje met vertelplaten € 20,-

Groep 1 en 2 Vertelplaten € 10,-

Groep 3 en 4Groep 3 Keepvogel Gratis

Groep 3 Er was eens… € 25,-

Groep 3 en 4 Vakantielezen € 2,50 per leerling

Groep 4 Juttersbuit €15,-

Groep 5 en 6Groep 5 Gids in Boekenland € 25,-

Groep 5 Schrijver op bezoek € 4,- per leerling

Groep 5 en 6 KBW, het pakket RAAR of WAAR € 8,-

Groep 5 en 6 KBW, inspiratiebijeenkomst Gratis

Groep 6 Vliegen door de bieb! Gratis

Groep 5 en 6 NET-tiquette € 85,-

59

Doelgroep Naam project Prijs

Groep 7 en 8Groep 7 Een tegen allen € 15,-

Groep 7 en 8 Nationale Voorleeswedstrijd € 25,- *

Groep 7 en 8 NET-tiquette € 85,-

Groep 7 en 8 KBW, inspiratiebijeenkomst Gratis

Groep 7 en 8 Kinderjury op school€ 1,75 per leerling€ 90,- boekenpakket € 22,50 extra boeken

Groep 7 en 8 Afsluiter Kinderjury: schrijver op bezoek

Ongeveer € 250,- combinatie van scholen mogelijk waardoor kostprijs gedeeld wordt

Groep 8 Kom op verhaal € 4,- per leerling

Groep 8 De CANON van Nederland € 25,-

Groep 8 Slm & vlg ntrnttn, smsn, gmn € 110,-

Groep 8 Zoek jij wat je vindt? Gratis

Groep 8 FryskLab Elements, les met bus € 358,-

Groep 8 FryskLab Elements, les zonder bus € 196,-

Groep 8 Frysklab Elements, workshop met bus € 489,-

Groep 7 en 8 KBW, het pakket RAAR of WAAR € 8,-

Collecties

Groep 1 t/m 8 Themacollecties € 0,27 p .b .p .w

Groep 1 t/m 8 Collectie Engels € 0,27 p .b .p .w

Groep 3 t/m 8 Groepsgewijs lezen € 0,27 p .b .p .w

Groep 3 t/m 8 Niveau lezen € 0,27 p .b .p .w

Groep 3 t/m 8 Samen lezen / tutor lezen € 0,27 p .b .p .w

Groep 3 t/m 8 Toneel lezen € 0,27 p .b .p .w

Groep 1 t/m 8 Klassikaal lenen Gratis tijdens openingsuren

* Kosten worden door externe partij in rekening gebracht.

Let op: In verband met de gemaakte kosten worden deze bij annulering van Schrijverbezoek, Groepsbezoek groep 2 en FryskLab les/workshop, altijd in rekening gebracht. Bij annulering van groepsbezoeken binnen

48 uur voor aanvang, brengen wij altijd de voorbereidingskosten in rekening ( € 37,50).60

ContactinformatieAlgemeen e-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . educatie@bnfrl .nlLeidinggevende Educatieve Bibliotheek: . . . . . . . . Doetie de Jager • d .dejager@bnfrl .nl

Gemeente Leesconsulent Telefoon E-mail

Dongeradeel, Ferwerderadiel

Christien van der Meulen 06 45843899 c .vandermeulen@bnfrl .nl

Dantumadiel, Kollumerland c .a ., Ameland, Schiermonnikoog

Tjitske van der Velde 06 46264381 t .vandervelde@bnfrl .nl

Achtkarspelen Wilma Pasma 06 13997500 w .pasma@bnfrl .nl

Harlingen, Franekeradeel Irene Kraakman 06 10006600 i .kraakman@bnfrl .nl

Het Bildt, Leeuwarderadeel

Janke Abma - van der Valk 06 10008007 j .abma@bnfrl .nl

Vlieland, Terschelling, Menameradiel Thea van der Meer 06 10008207 t .vandermeer@bnfrl .nl

61

De Bibliotheek onlineVia de website www .ontdekdebieb .nl is de bibliotheek 24 uur per dag toegankelijk . Op de site kunt u zoeken in de catalogus en met een lenerspas kunt u gratis (binnen Friesland) media reserveren . U krijgt via de mail bericht dat uw reservering binnen is . Hiervoor geeft u uw emailadres op . De gereserveerde materialen kunnen opgehaald worden uit de door u aangegeven ophaalvestiging . Ook kunt u algemene informatie opvragen, zoals openingstijden, tarieven en activiteiten .

De brochure School & Bibliotheek en de bestelformulieren staan ook online . Klik op Onderwijs/ Producten en diensten .

62

Bibliotheek & School en... · 2020. 10. 6. · Bibliotheekaanbod Met de invoer van het landelijke...

Documents

Transcript of Bibliotheek & School en... · 2020. 10. 6. · Bibliotheekaanbod Met de invoer van het landelijke...