Dia 1

Dia 2

De Republiek De Republiek is een statenbond Staten Generaal (7 gewesten-Drenthe niet) -buitenlandse politiek -defensie -financin -bestuur Generaliteitslanden

Dia 3

Gewestelijke Staten -belastingen -rechtspraak -kerkelijke zaken Eenparigheid van stemmen, maar Holland belangrijkste (58 %belasting) krijgt zijn zin Stadhouder -in dienst van het gewest -leider leger en vloot -beperkt benoemingsrecht

Dia 4

In praktijk -1 stadhouder voor Groningen en Friesland -1 stadhouder voor de andere 5 (Raad)pensionaris/landsadvocaat -hoogste ambtenaar Holland -soort minister president/buit. zaken Stad (rijke burgers)en platteland(adel) Regenten = adel +rijke burgers

Dia 5

Oorlog liep gunstig voor De Republiek Spanje -financile problemen -oorlog met Frankrijk -ondergang Armada De Republiek -militair genie Maurits (sinds 1584) -politiek genie Oldenbarnevelt(sinds 1586) 1588-1598 Parma tegen Maurits Maurits verovert veel gebied (Breda,oosten,Zeeuws Vlaanderen)

Dia 6

In 1596 Drievoudig verbond (met Fr en Eng) de facto erkenning de Republiek Van 1609-1621 Twaalfjarig bestand Werk van Oldenbarnevelt en Holland, want -gunstig voor handel -minder uitgaven voor het leger Maurits tegen, want -oorlog liep gunstig -angst, dat Spanje zich zou versterken

Dia 7

Tijdens 12 jarig bestand politiek/religieus conflict In 1617 Scherpe Resolutie (Staten van Holl) -geen nationale synode -staten mogen troepen in dienst nemen (waardgelders) Maurits kiest nu voor de Gomaristen -waardgelders vallen niet onder de stadhouder -Oldenbarnevelt staat aan de kant van de Arminianen

Dia 8

In 1618 worden Oldenbarnevelt en andere Hollandse regenten (Hugo de Groot) gevangen genomen Proces tegen Oldenbarnevelt Aanklacht -verzwakt de gereformeerde godsdienst -vrede met Spanje willen is landverraad Oldenbarnevelt reageert: alleen een Hollandse rechtbank mag oordelen Oldenbarnevelt veroordeeld en onthoofd

Dia 9

In 1619 Synode van Dordrecht -remonstrantse leer verboden ( Arminiaanse predikanten uit het ambt gezet en verbannen) -nieuwe Bijbelvertaling (Statenbijbel) Maurits heeft gewonnen -oorlog met Spanje wordt hervat -in een aantal steden wordt de wet verzet -positie stadhouder versterkt In 1625 sterft Maurits Opvolger zijn broer Frederik Hendrik

Dia 10

-opperbevelhebber staatse leger ( 1 leger voor hele Republiek) -militair succes (stedendwinger) -verzoent godsdienstige groepen (verbannen predikanten terug) -vergroot de macht van de stadhouder (in dienst Staten Generaal ipv gewesten) -Koninklijke allure -hof (Huis ten Bosch) -zijne Hoogheid -zoon trouwt met Engelse prinses

Dia 11

In 1635 verbond met Frankrijk Doel: Spaanse Nederlanden veroveren en verdelen Mislukt, want tegenstanders willen Frankrijk niet als buurland In 1648 Vrede van Munster (onderdeel van Vrede van Westfalen) -de jure erkenning Republiek -Generaliteitslanden blijven bij Republiek -Schelde blijft gesloten

Dia 12

Frankrijk In 1588 laat Hendrik III katholieke leiders vermoorden (te fanatiek) in 1598 zelf vermoord door fanatieke monnik Hendrik van Navarra troonopvolger -katholieken erkennen hem niet -Filips II schuift dochter Isabella naar voren In 1593 wordt Hendrik IV katholiek

Dia 13

In 1598 sluit Hendrik vrede met Spanje Daarna vaardigt hij het Edict van Nantes uit -godsdienstvrijheid voor hugenoten -vrijsteden voor hugenoten In 1610 wordt Hendrik IV vermoord door fanatieke katholiek Opvolger Lodewijk XIII Zijn 1 ste minister is kardinaal Richelieu die macht koning versterkt

Dia 14

-pakt hugenoten hun vrijsteden af -Koninklijke ambtenaren leiden provincies ipv adellijke gouverneurs -forten hoge adel vernietigd -adel mag geen privleger meer hebben -sinds 1614 Staten Generaal niet meer bijeen geroepen In 1618 begint in Duitsland de 30 jarige oorlog (katholieke-protestante vorsten) Aanleiding Prager Fenstersturtz

Dia 15

-Spanje,Oostenrijk steunen kath vorsten -Frankrijk,Denemarken,Zweden steunen protestante vorsten Katholieke Frankrijk steunt protestante vorsten uit angst voor Habsburgse macht In 1648 Vrede van Westfalen -uitgangspunt godsdienstvrede van Augs- burg gehandhaafd -macht keizer verzwakt -Frankrijk krijgt Elzas-Lotharingen -Republiek hoort niet meer bij Duitse rijk

Dia 16

Engeland Elisabeth I steunt De Republiek tegen Spanje -in 1596 stuurt Filips II de 2 de Armada (faalt ook) -Spanje verovert Calais (pistool op de borst van Engeland) Drievoudig verbond (Eng,Fr,De Rep) Valt uit elkaar in 1598 (Frankrijk sluit vrede met Spanje)

Dia 17

In 1603 sterft Elisabeth kinderloos Opvolger wordt Jacobus VI van Schotland Hij wordt Jacobus I (begin huis Stuart) In 1604 sluit hij vrede met Spanje (geldgebrek) Ruzies met parlement over geld en macht In 1625 wordt zijn zoon Karel I koning Regeert van 1629 tot 1640 zonder parlement Heeft geld nodig om Schotse opstand neer te slaan parlement weer bijeen

Dia 18

Krijgt geen geld In 1641 huwelijk dochter Karel I (Maria) met zoon Frederik Hendrik (Willem II) -hoopt op financile steun rijke Republiek -hoopt op steun tegen macht parlement Conflict met parlement loopt uit op een Burgeroorlog Aanleiding In 1642 wil Karel aantal parlementsleden gevangen nemen Mislukt Karel moet Londen ontvluchten

Dia 19

Troepen van het parlement onder leiding van Olivier Cromwell versloegen de Koning In 1649 einde burgeroorlog -Karel I onthoofd -Engeland een republiek onder leiding van Cromwell (lord Protector)

Dia 20

De Republiek Enorme economische bloei -Frankrijk en Engeland grote interne problemen -Republiek slagvaardig (kleinschalige aanpak) Grote handelsvloot (vrachtvaarders van Europa) Fluitschip Partenrederij

Dia 21

Amsterdam stapelmarkt Groei van de zakelijke infrastructuur -wisselbank -koopmansbeurs -prijscourant Boek van Hugo de Groot Mare Liberum (1609) verdedigt vrijheid van alle volkeren de wereldzeen te bevaren (tegen monopoliepositie Spanje en Portugal) Boek van John Selder Mare clausum(1618) verdedigt recht op monopolie

Dia 22

Ook sterke groei buiten Europese handel In 1602 oprichting VOC Oorzaken -specerijen halen in Lissabon kon niet meer -zelf winst halen op specerijenhandel In 1595 ontdekkingsreis Cornelis de Houtman In 1597 Compagnien van Verre Organisatie -6 Kamers -heren XVII

Dia 23

Publiek/private organisatie Privaat -NV met aandeelhouders(participanten) -doel is winst handelskapitalisme Publiek -monopolie op handel(octrooi) -soevereine rechten Aanvankelijk vooral specerijen (Molukken) Later inter Aziatische handel -thee (India,China,Ceylon) -katoen (India,Bengalen) -porselein,zijde (China)

Dia 24

In 1621 wordt de WIC opgericht Oorzaak Einde 12 jarig bestand -kaapvaart (kaperbrieven,zilvervloot) -driehoekshandel -kolonisatie (Antillen,Suriname/Nieuw Amsterdam,Brazili) Zelfde organisatie als VOC -Kamers -Heren XIX

Dia 25

Engeland en Frankrijk -richten zich op de handel in traditionele producten -volume van de handel blijft achter -richten zich ook op de buiten Europese handel (Compagnie des Indes oriental en East India Compagny)

Dia 26

GOMARUSARMINIUS -predestinatieleer -orthodox protestant = preciezen/Gomaristen/ Contra-remonstranten -aanhang vooral onder het gewone volk -vooral buiten Holland en Zeeland -Nationale synode moet de godsdienstpolitiek bepalen -geen voorbeschikking, maar voorkennis -vrijzinning protestant = rekkelijken/Arminianen/ Remonstranten -aanhang vooral onder rijken -vooral in Holland en Zeeland -gewesten moeten de godsdienstpolitiek bepalen

Dia 27

MAURITSOLDENBARNEVELT -oorlog voortzetten -meer macht bij de stadhou- der -centralisatie (Staten Generaal) -bestand verlengen -macht bij de regenten -decentralisatie (Gewestelijke Staten)

Dia 28

rijke burgers In steden Adel platteland Gewestelijke Staten Staten-Generaal (vertegenwoordigers alle gewesten) Raad- Pensionarissen Stadhouder Inleiding: het bestuur van de Republiek

Dia 29

Taken van het bestuur Staten Staten-Generaal Stadhouder Raadpensionaris -hoogste ambtenaar van Holland -soort minister van buitenlandse zaken -Aanvoerder van leger en vloot -benoemen bestuurders Defensie Buitenlands beleid Bestuur generaliteitslanden.financien bestuur en rechtspraak.eigen munt slaan bestuur en rechtspraak eigen munt slaan Steden adel -bestuur /rechtspraak platteland

Dia 30

Maurits Willem van Oranje Frederik Hendrik Willem III Willem II Broer van Willem van Oranje Willem IV Willem V

Dia 31

Dia 32

Dia 33

Dia 34

Dia 35

Dia 36

Dia 37

Dia 38

Dia 39

Dia 40

Dia 41

Dia 42

Dia 43

Dia 44

Dia 45

Dia 46

Dia 47

Dia 48

Dia 49

Dia 50

Dia 51

Dia 52