Republiek Suriname District Commewijne District...

Republiek Suriname District Commewijne

District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 REVIEW FINAL TEXT DSOP COMMEWIJNE DOOR CONSULTANT S.CH.MUNGRA ( zie corrrekties/aanvullingen in groen gearceerd) D.D. 25-10-2008 .

Formatted: Dutch (Netherlands)


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 2 van 104

DISTRICT COMMEWIJNE

DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN

Vicieuze cirkel Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken blijf ik denken zoals ik altijd dacht. Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd. Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan. Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 3 van 104

Kristien van Eeckhout

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 4 van 104

Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 43 LIJST VAN ACTIVITEITEN MATRICES, TABELLEN EN FIGUREN 65 VOORWOORD 87 TECHNISCHE NOTITIE 98 GEBRUIKTE METHODOLOGIE 98

INLEIDING 1110 DE MAATSCHAPPELIJKE CONTRACTEN 1311

Mondiale duurzaamheid 1312 ALGEMENE INFORMATIE COMMEWIJNE 1413

GEOGRAFISCH 1413 CULTUUR 1413 DEMOGRAFIE 1413 BESTUURLIJK 1513

BELEIDSPRIORITEITEN 1614 VISIE EN MISSIE 1614

ONTWIKKELINGSBELEID 1715 BESTUUR 1715 LOKAAL BESTUUR EN DECENTRALISATIE 1715 RECHTSHANDHAVING, OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID. 1816 FACILITERING PRIVATE SECTOR 2220 ECONOMISCHE ONTWIKKELING 2422

Agrarische produktie en Agro industrie 2422 Agricultuur binnen de Caricom 2624 Bosbouw en Houtverwerking 3128 Toerismesector 3330 Handel en Industrialisatie 3633 Transport 3835 Bouw en Constructie 3835 Nutsvoorzieningen 3936

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 5 van 104

Energievoorziening 3936 Watervoorziening 3936 Communicatiesector 3936 Ruimtelijke ordening, grondbeleid, regionale ontwikkeling en urbanisatie 4542

SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING 4946 Armoedebestrijding 4946 Onderwijs en volksontwikkeling 4946 Sport 5047 Cultuur 5047 Gezondheidszorg 5047 Welzijnsbevordering 5148 Huisvesting 5148 Jeugd 5249

COMMEWIJNE 6562 ACTIVITEITEN PER BELEIDSDOMEIN EN BEGROTING 6562

VERORDENINGEN 6562 TRAINING/VOORLICHTING/ CAPACITEITSVERSTERKING 6663 ONDERZOEK 6764 FORMULEREN VAN BELEIDSPLANNEN 6865 INSTELLING AUTORITEIT 6865 BELANGRIJKE ANDERE ACTIVITEITEN: 6966 INKOMSTEN MOGELIJK UIT: 7067

STIMULEREN VAN DUURZAME SAMENLEVINGEN 7370 BIODIVERSITEITSVERDRAG 7673

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 6 van 104

Lijst van Activiteiten Matrices, tabellen en figuren Activiteitenmatrix: Matrix 1: Decentralisatie en Bestuur Matrix 1.1.: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid Matrix 2: Facilitering Private Sector Matrix 3: Agrarische produktie en Argo industie Matrix 4: Bowbouw en houtverwerking Matrix 5: Toerisme Matrix 6: Handel en Industiralisatie Matrix 7: Transport Matrix 8: Bouw en Constructie Matrix 9: Energie voorziening Matrix 10: Watervoorziening Matrix 11: Communicatie Matrix 12: Grondbeleid Matrix 13: Ruimtelijke ordening Matrix 14: Urbanisatie Matrix 15: Armoede bestrijding Matrix 16: Onderwijs Matrix 17: Sport Matrix 18: Cultuur Matrix 19: Gezondheidszorg Matrix 20: Welzijnsbevordering Matrix 21: Huisvestingsbevordering Matrix 22: Jeugd Tabel 1 : Aantal inwoners per ressort

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 7 van 104

Lijst van afkortingen

DSOP DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN

DLGP DECENTRALISATION OF LOCAL GOVERNMENT PROGRAMME

SWOT STRENGHTS WEAKENESSES OPPORTUNITIES THREATS

MOP MEERJAREN ONTWIKKELINGS PROGRAMMA 2006-2011

WRO WET REGIONALE ORGANEN

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 8 van 104

Voorwoord Om tot dit district strategisch ontwikkelingsplan te komen is gekozen voor een vernieuwende visie op ontwikkeling. Immers ook voor ontwikkeling geldt, zoals verwoord in het gedicht, dat: “Als je verandering wilt, zul je anders moeten denken en vooral anders moeten handelen”. Deze verandering moet leiden naar zichtbare en meetbare verbetering in de toekomst. Met de start van het decentralisatie proces heeft de Surinaamse centrale overheid het sein gegeven voor een vernieuwende ontwikkeling in de distrikten. In dit document hebben belanghebbenden van Commewijne hun droom, hun visie op ontwikkeling, voor het district verwoord. Vanuit hun locaal perspectief hebben zij knelpunten aangegeven en mogelijkheden om hun district tot een leefbaardere en veiligere leef-, woon-, en werkomgeving te vormen. Met duurzaamheid doelen we op de kwaliteit van drie dimensies van onze leefomgeving: de sociaal-culturele, de ecologische en de economische kwaliteit, kortom People, Planet & Profit. People heeft betrekking op onderwerpen als veiligheid, sociale contacten en woonklimaat. Planet gaat over milieubelasting en het landschappelijke uiterlijk van gebieden. Profit staat voor de welvaart van de burgers en het presteren van het bedrijfsleven. Samen vormen deze kwaliteiten Triple P, een indicator voor duurzaamheid. Voor Commewijne zijn het menselijke potentieel en grond als de voornaamste hulpbronnen geïdentificeerd. Activiteiten en maatregelen zijn geformuleerd om met behulp van deze hulpbronnen het district te ontwikkelen. Tegelijkertijd is aangegeven hoe deze bronnen beschermd dienen te worden, zodat ook de generaties na ons hiervan nog kunnen genieten.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 9 van 104

Technische notitie Het DSOP is geschreven in het kader van de gedeeltelijke financiële decentralisatie van Commewijne binnen het Decentralisation of Local Government Programme (DLGP) van de Surinaamse regering. Het is de eerste keer in de geschiedenis van Suriname dat districten zelf een strategisch plan hebben kunnen opstellen. De bevoegdheid, waarbij lokaal wordt aangegeven en beslist welke ontwikkeling noodzakelijk is voor de eigen omgeving, zal leiden naar meer duurzaamheid. Ervaring leert dat iedereen voor zijn eigen omgeving weet wat er nodig is om deze meer leefbaar, gezonder en prettiger te maken. Daarnaast is het ook zo dat iedereen verlangt naar een gezonde, veilige en aangename leef-, woon- en werkomgeving voor zichzelf en voor zijn nageslacht. Participatie van alle belanghebbenden i.c. het lokaal bestuur, de lokale politieke structuren en de districtsbewoners in beleidsformulering en uitvoering van de gekozen ontwikkeling leidt naar groter draagvlak en grotere uitvoeringscapaciteit. Decentralisatie is daarom een belangrijke stap in duurzame ontwikkeling van Suriname. Met het opstellen van dit plan is er weer een stap genomen in de realisatie van een duurzame samenleving volgens de visie, missie en strategie zoals verwoord in het MOP-2006-2011 De volgende stap is consequente en coherente uitvoering van het DSOP.

Gebruikte methodologie Om tot dit strategische plan te komen is per pilot district een commissie samengesteld bestaande uit vertegenwoordigers van:

1. Het Bestuur 2. De Politiek 3. De Burgers

De commissie is 4 (vier) dagen bijeengekomen waarbij de volgende activiteiten zijn ontplooid:

1. Formuleren van een visie, missie, waarden van en voorwaarden voor de ontwikkeling van het district op basis van een gepresenteerde strategie voor duurzaamheid

2. Identificeren van verdienpoten en aandachtspunten 3. Maken van SWOT analyses van het district binnen de

beleidsdoelen van de nationale overheid zoals geformuleerd in het MOP

4. Bepalen van activiteiten aan de hand van de voornaamste verdienpoten om het district te ontwikkelen

De informatie uit deze commissiebijeenkomsten is gebruikt om tot een werkbaar plan te komen. Het concept DSOP is vervolgens voorgesteld aan de verschillende structuren en burgers om een breed draagvlak te garanderen. Het DSOP zelf is niet aan tijd gebonden. Een visie en een missie worden immers opgesteld voor onbeperkte tijd. De activiteiten die geformuleerd zijn ter verwezenlijking van de gestelde doelen zijn wel

Formatted: Font color: Red

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 10 van 104

tijdsgebonden. Deze zijn ingedeeld naar korte, middellange (2012 – 2017) en lange termijn (2018 – e.v.). Onder korte termijn wordt hierbij verstaan tot de beëindiging van het huidige MOP-2006/2011..

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 11 van 104

Inleiding Het formuleren van een strategisch plan begint bij een visie. Visie omvat de droom over de meest optimale toestand van datgene waar je naartoe wilt groeien. Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijn in en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraal onderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van het continent Amerika en zo verder. Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin dat onderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap en ook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen. Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met het grotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elk onderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directe omgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan en zich invoegen in het groter geheel. Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een cel kan autonoom functioneren en zich dupliceren. Toch zal het moeten functioneren binnen het orgaan waar het deel vanuit maakt, zoals het orgaan moet functioneren binnen de integriteit van het volledige lichaam. Binnen het decentralisatieproces krijgen districten de mogelijkheid om meer als autonome cellen te gaan functioneren. Verantwoordelijkheid voor de instandhouding en ontwikkeling van de eigen omgeving is over het algemeen efficiënter en effectiever. Zoals boven gesteld moet dit

passen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteit van de aarde is de planeet zelf. Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmee we rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd. Kenmerkend voor een optimale aarde zoals verwoord door mensen over de gehele wereld en door de commissieleden is:

1. Gezonde, overvloedige natuur 2. Vredevolle relaties tussen alle levensvormen 3. Vreugdevolle mensen

Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijn in en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraal onderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van het continent Amerika en zo verder. Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin dat onderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap en ook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen. Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met het grotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elk onderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directe omgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan en zich invoegen in het groter geheel. Delete onderstaand alinea ! Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een cel kan autonoom functioneren en zich dupliceren. Toch zal het moeten functioneren binnen het orgaan waar het deel vanuit maakt, zoals het orgaan moet functioneren binnen de integriteit van het volledige lichaam.




Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 12 van 104

Binnen het decentralisatieproces krijgen districten de mogelijkheid om meer als autonome cellen te gaan functioneren. Verantwoordelijkheid voor de instandhouding en ontwikkeling van de eigen omgeving is over het algemeen efficiënter en effectiever. Zoals boven gesteld moet dit passen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteit van de aarde is de planeet zelf. Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmee we rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd. Het beeld voor Commewijne wordt weergegeven in de visie en missie van het district. In lijn met bovenstaande is wereldwijd al overeenstemming dat ontwikkeling duurzaam moet zijn. Bij het opstellen van het DSOP is dit als uitgangspunt gebruikt. Afstemming op dit beeld veroorzaakt in ieder mens een gevoel van vrede en vreugde. Delete onderstaand noot ! Noot : De vaststelling of aanname dat we op dit moment hier ver vanaf staan, leidt bij een aantal mensen tot een gevoel van ongemak en soms fatalisme: “We kunnen dat niet meer bereiken” Duurzaamheid is een zeer populaire term geworden. Om werkelijke duurzaamheid te realiseren zijn toetsingsnormen nodig en moeten bepaalde principes worden toegepast. Tijdens de commissiebijeenkomsten zijn normen en principes voor duurzaamheid gepresenteerd. Hiervan zal een kort overzicht gegeven worden. De eerste toetsing voor duurzaamheid van het plan is:

1. Sluit het aan bij de optimale toestand van de aarde? Dat wil zeggen, ondersteunt het gezonde en overvloedige natuur, vredevolle relaties en vreugdevolle mensen?

2. Resulteert het plan in een gevoel van vreugde en vrede? 3. Voor verdere toetsing van strategie, activiteiten en oplossingen op

duurzaamheid moeten de dimensies tijd en ruimte in beschouwing genomen worden. Werkelijke duurzame oplossingen zijn duurzaam voor de gehele planeet voor lange termijn.

Delete wat hieronder in rood staat ! Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven:

Lange termijn III IV V

Middellange termijn II III IV

Korte termijn I II III

Lokaal Regionaal Mondiaal Lange termijn: enkele generaties Middellange termijn: een mensenleven Korte termijn: enkele jaren Op dit ogenblik is er zeker sprake van spanning tussen veld I en V, aangezien de ontwikkelingen, problemen en oplossingen van de voorbije eeuwen en decennia vooral tot veld I of II behoren. Echter moet vanaf nu ons streven worden gericht naar oplossingen die steeds meer in de richting van veld V gaan.



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 13 van 104

4. Als vierde punt moeten we in gedachten houden dat werkelijke

duurzaamheid alleen kan worden gerealiseerd als er rekening wordt gehouden met de volgorde van de maatschappelijke contracten. Wereldwijd wordt aangenomen dat het economische contract moet primeren op alle andere contracten. Dat dit niet leidt naar duurzaamheid kunnen we overal om ons heen observeren.

Delete deze noot! Noot : De noodzaak om de natuurlijke volgorde van de contracten te volgen kan eenvoudig worden begrepen als we een analogie maken met ons lichaam. Economie zou hierbij het metabolisme in de cellen vertegenwoordigen. Iedereen begrijpt direct dat metabolisme van geen betekenis is als de integriteit van het lichaam als geheel uit elkaar is gevallen.

De maatschappelijke contracten In elke hedendaagse samenleving bepalen een aantal maatschappelijke contracten de beleidsvorming en -voering. Beleidsmakers worden vaak geconfronteerd met het dilemma “ontwikkeling versus natuur” of economie versus ecologie. Om tot werkelijke duurzaamheid te kunnen leiden is een bepaalde volgorde van prioriteit van belang. Wanneer voor deze benadering wordt gekozen zal blijken dat economie niet ten koste hoeft te gaan van ecologie. Deze werd gehanteerd tijdens de commissiebijeenkomsten als volgt: Mondiaal

1. Het ecologische contract: Behoud van levensomstandigheden voor alle bewoners van het distrikt Commewijne.deze planeet

(De aarde kan zonder de mens, de mens kan niet zonder de aarde)

2. Het mondiale contract: Ruimte en respect voor alle levensvormen op deze planeet mondiale ruimtelijke ordening gebaseerd op bioregio’s (richtlijnen en afspraken voor bodembenutting en –bestemming)

Lokaal

3. Het culturele contract (betrokkenheid vanwege groepsidentificatie)

4. Het sociale contract (mechanismen voor welvaartspreiding) 5. Het economische contract (verhogen van economische

weerbaarheid van de zwakste schakels, verantwoord ondernemen, ondersteunende economie)

6. Het politieke contract (instituties; ordening; ondersteuning en verantwoordelijkheid, het naleven van de volgorde van de contracten)

Mondiale duurzaamheid Internationaal zijn er momenteel een aantal ecologische verdragen die mondiale duurzaamheid moeten bewerkstelligen:

1. Biodiversiteitsverdrag 2. Verdrag van de strijd tegen woestijnvorming 3. Klimaatsverdrag

Daarnaast zijn er millennium doelstellingen geformuleerd om op mondiale schaal een rechtvaardiger en daardoor duurzamere samenleving te creëren. Werkelijke duurzaamheid wordt ons getoond door de natuur. Indien we onze activiteiten ontplooien volgens de door de natuur gehanteerde


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 14 van 104

principes is duurzaamheid het logische gevolg. Enkele van deze principes zijn:

1. De natuur is opgebouwd uit vele (eco)-systemen. Kenmerken van al die systemen zijn:

a. Open: er is een voortdurende en harmonieuze uitwisseling tussen verschillende systemen

b. De systemen grijpen in elkaar c. De systemen zijn ondersteunend naar elkaar.

2. Het geheel is zo sterk als de zwakste schakel 3. Elk element is multifunctioneel en wordt ook in die zin

gewaardeerd 4. Elk element ondersteunt verschillende andere elementen 5. Elk element wordt door verschillende andere elementen

ondersteund Initiatieven verspreid over de hele wereld tonen aan dat het in de praktijk brengen van deze benadering mogelijk is en naar de gewenste duurzaamheid leidt. Het toepassen van deze ontwikkelingsbenadering voor duurzaamheid ondersteunt de realisatie van de doelen zoals gesteld door de overheid in het MOP:

Garanderen van basis bestaanszekerheden Rechtvaardige verdeling Vergroot participatie Goed bestuur Rechtsbeleving

Het District Strategisch Ontwikkeling Plan is tegen deze achtergrond opgesteld. Door in de districten zoveel mogelijk duurzaamheid te toetsen in tijd en ruimte, de volgorde van de contracten te respecteren en de natuur als voorbeeld te gebruiken bij de ontwikkeling van het district, zal in ieder geval op lokaal niveau worden gewerkt aan duurzaamheid. Consequente naleving zal er zeker toe leiden dat de districten een voorbeeld worden voor de wereld.

Algemene informatie Commewijne Geografisch Commewijne heeft een oppervlakte van 2.353 vierkante kilometer en is onderverdeeld in zes (6) administratieve ressorten. De ressorten zijn: Nieuw Amsterdam, Meerzorg, Tamanredjo, Alkmaar, Margrita en Bakkie. De hoofdplaats van het district is Nieuw Amsterdam..

Cultuur Commewijne heeft een multiculturele samenleving waarin alle bevolkingsgroepen zijn vertegenwoordigd, waarvan de voornaamste de javanen en de hindoestanen zijn.

Demografie Tabel 1 verschaft een overzicht van de bevolking in Commewijne, per ressort. Uit het cijfermateriaal van census 2006 van het Algemeen Bureau voor de Statistiek blijkt dat de bevolking van Commewijne 25.088 inwoners bedraagt. Dit is 5.16% van de totale Surinaamse bevolking. Het ressort Meerzorg heeft de hoogste bevolkingsomvang, gevolgd door Tamanredjo.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 15 van 104

Tabel 1 Mannen Vrouwen Totaal

Meerzorg 4210 3902 8112Tamanredjo 2899 2611 5510Nieuw Amsterdam 2924 2565 5489Alkmaar 2242 1971 4213Margarita 780 445 1225Bakkie 286 253 539

Totaal Overall 13341 11747 25088 Jeugd 27% (0 – 14 jr) 6773,76

Bron: Cijfers ABS-Publicaties, september 2006. Censuskantoor

Bestuurlijk Commewijne is een gedecentraliseerd, gecertificeerd district. Dit betekent dat Commewijne een eigen districtfonds beheert, zelfstandig mag plannen en begroten voor het district, structuren heeft voor bestuur, politiek en burgerparticipatie, en autonome en medebewindstaken mag uitvoeren en districtsbesluiten en verordeningen mag afkondigen na goedkeuring van DNA. In bijlage 2 is de organisatiestructuur van het district ter uitvoering van de interim-regeling financiële decentralisatie opgenomen.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 16 van 104

Beleidsprioriteiten Visie en Missie De visie is het beeld van de optimale toestand van het district. Het is als volgt geformuleerd: Visie Commewijne is een agrarisch district waarin diverse sectoren zijn geïntegreerd en waar respect voor natuur en mens centraal staat en gewerkt wordt aan welvaart en welzijn voor een ieder. Missie Het ontwikkelen van alle potentiele sectoren in het district met ondersteuning van een transparant en anticiperend bestuur en actieve, participerende en ondernemende burgers. Verdienpoten

1. Landbouw (groente en fruit) 2. Visserij 3. Veeteelt 4. Industrie 5. Handel 6. Toerisme

Verdienpotentiëlen

1. Infrastructuur 2. Duurzame bosbenutting (natuurparken)

3. Toerisme (bv Oude plantages, Modderbanken, bird watching etc.)

4. Tolheffingen 5. Vuilophaal 6. Milieu belasting 7. Aqua cultuur 8. Grondhuur 9. Drinkwater 10. Onroerendgoedbelasting 11. Hernieuwbare energie 12. Mijnbouw (oliewinning, bauxite en zand)

Aandachtsgebieden

1. Nutsvoorzieningen (water en electra voorzieningen) 2. Ruralisatie 3. Voor het district relevant onderwijs (vakgericht) 4. Huisvesting 5. Grondbeleid, ruimtelijke ordening en grondbenutting 6. Milieu, gezondheid en veiligheid 7. Betrekken van lokale bevolking bij activiteiten 8. Werkgelegenheid 9. Transparantie in bestuur, overleg en informatie tussen de

structuren in het district 10. Verhogen economische weerbaarheid door diversificatie van

productie 11. Aantrekken van investeerders 12. Streekontwikkeling (masterplan Marienburg, Sinabo, plantage

ontwikkeling) 13. Verhoging van waardering van het eigene

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 17 van 104

Ontwikkelingsbeleid Al de bovengenoemde zaken zijn meegenomen in de formulering van dit strategische plan. De voorgestelde plannen zijn ingedeeld naar korte, middellange en lange termijn.

Bestuur Lokaal Bestuur en decentralisatie Decentralisatie moet uiteindelijk leiden tot een evenwichtige spreiding van welvaart en welzijn voor de bewoners van Commewijne. Dit kunnen zij bereiken via bevolkingsparticipatie en inkomensgenererende bevoegdheden. Structuren die al ingesteld zijn werken echter nog niet optimaal. Daarnaast zijn er nog onvoldoende overlegstructuren. Decentralisatie wordt voor de ontwikkeling van het district op elk gebied ervaren als een grote kans. De WRO biedt veel instrumenten en mogelijkheden om lokale ontwikkeling richting te geven en te realiseren. Het is duidelijk dat het volledige gebruik maken van de geboden mogelijkheden tijd zal vergen. Het feit dat het district gecertificeerd is vormt de basis voor de verdere decentralisatie. De structuur van de lokale overheid is duidelijk echter als gevolg van een capaciteitstekort kan geen invulling worden gegeven aan het principe ‘the right (wo)man for the right job”.

Het niet kunnen beschikken over een adequaat budget en de besluitvorming op centraal niveau werken vertragend. Het beschikken over voldoende eigen middelen zal zowel de lokale overheid als de lokale bevolking de mogelijkheid bieden om zichtbare eigen ontwikkeling te brengen in het district, waardoor de participatie van bestuur en bewoners optimaal zal worden. De aanwezigheid van een burgerplatform geeft aan dat de burgers gestructureerd willen participeren aan het de ontwikkelingen in het district. Gestructureerde burgerparticipatie heeft als voordelen:

1. Verkleining afstand tussen lokale overheid, politiek en burger 2. Directe relevante informatie vanuit de basis 3. Vergroting van betrokkenheid 4. Vergroting van de uitvoeringscapaciteit 5. Vergroting van draagvlak 6. Vergroting efficiëntie van informatiestromen vanuit lokaal

bestuur naar burger (tot op huishoud niveau) 7. Ontwikkeling afgestemd op behoefte en capaciteit van de lokale

bevolking 8. Terugkoppelingsmechanismen voor evaluatie

Mede gelet op het feit dat de overheid heeft aangegeven een meer faciliterende rol te spelen, is de goede samenwerking tussen de lokale overheid en de overige stakeholders in het district van eminent belang. In de komende jaren zal door toepassing in de praktijk aan decentralisatie invulling gegeven worden. Dan zal ook blijken hoe het decentralisatieproces verruimd kan en moet worden

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 18 van 104

Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid. De belangrijkste indicator om te meten of het doel: ‘het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid’ wordt gehaald is wanneer de bewoners van het district aangeven dat hun veiligheidsgevoel in orde is. Dit kan worden gemeten middels het periodiek uitvoeren van enquêtes. In Commewijne zijn zowel de politie als de brandweer aanwezig. Het is duidelijk dat hard aan de weg wordt getimmerd. Hiertoe dienen de volgende sterke punten:

1. Brandweerkazerne aanwezig en wordt uitgebreid (Nieuw Amsterdam)

2. Brandweerkazerne Tamanredjo in de maak 3. Opleiding vrijwilligers t.b.v. brandweer 4. 4 ressorten hebben een politiepost 5. Buurtmanagers (2) 6. Regelmatige verkeerscontrole op de Oost – West verbinding 7. Sectorplan Rechtsbescherming en veiligheid in uitvoering

Uit de genoemden sterke punten blijkt dat het de goede kant op gaat, maar als gevolg van een grote achterstand is er nog veel werk te verrichten. Enkele nog op te lossen tekortkomingen zijn:

1. Niet alle ressorten voorzien van een politiepost 2. Politie niet voldoende bemenst en geoutilleerd 3. Intensiveren samenwerking wijk en buurtorganisaties 4. Geen controle op transport (bulk, gevaarlijke stoffen etc.) 5. Ontbreken wetgeving m.b.t. weggebruik 6. Niet voldoende bescherming voor voetgangers en langzaam

verkeer Een knelpunt is het feit dat de verkeersboetes centraal moeten worden voldaan. Dit heeft tot gevolg dat het politiekorps van het district niet een eigen fonds heeft, hetgeen wel gebruikelijk is in andere landen. Het zelf kunnen innen en beschikken over een eigen fonds zal de efficiëntie en effectiviteit van de korpsen verhogen. Het is duidelijk dat naast genoemde korpsen ook de burgers een belangrijke rol spelen als het gaat om rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid. Gestructureerde burgerparticipatie wordt gezien als een kans om het veiligheidsgevoel positief te beïnvloeden. Samenwerking tussen de korpsen en het ministerie van Volksgezondheid wordt ook als een kans gezien voor het opzetten van een spoedeisende hulp in het district.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 19 van 104

Matrix 1: Activiteitenmatrix voor Decentralisatie en Bestuur Doel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden van de centrale overheid naar de overheid in de districten

Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 1 2008 - 2011

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

Ministeries/instanties Financiering

Capaciteitsversterking van het lokaal bestuur en de overige structuren

o Optimale dienstverlening o Voldoende buurt – en

wijkorganisaties aanwezig o Uitvoering van tevredenheid

enquêtes onder burgers over het functioneren van het lokaal bestuur en de overige structuren

X X

X

X

X

o Vakministeries o Lokaal bestuur o NGO’s, o Burgerplatform o Nationale en internationale

partner relaties

Nationale – Districts begroting, DLGP II, lokale en externe ontwikkelingspartners (VNG).

WRO daadwerkelijk gebruiken als instrument voor lokale ontwikkeling

o Aantal nieuwe inkomensgenerende en ontwikkelingsgerichte verordeningen opgesteld en van kracht

X X X o Vakministeries o Lokaal bestuur o DLGP o Lokale overheid o Overige district stakeholders

Nationale begroting, DLGP II

Opname van het district als beleidsmaatregel in de begrotingen van alle ministeries

o Zichtbaar in de begrotingen van de vakministeries.

X X X o Vakministeries o DLGP o Lokaal bestuur

Nationale begroting

Als voorbereiding op elke begrotingsbehandeling overleg tussen de 3 structuren en de DNA leden van het district over evaluatie van het vorige districtsplan en de districtsbegroting en de behandeling van het districtsplan en de districtsbegroting voor het desbetreffende jaar.

o Districtsplan en districtsbegroting is zichtbaar in de begrotingen en jaarplannen van de vakministeries

o Districtsplan en districtsbegroting wordt uitgevoerd

X

X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o DNA leden o Burgerparticipatie o BIC

Districts / Nationale begroting

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 20 van 104

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.

o Samenwerking met de Universiteit van Suriname, inzet van studenten voor dataverzameling en dataverwerking

o Statistieken beschikbaar o Minimaal 1 enquête per jaar o BIC voorzien van statistiek

programma

X

X X X

X

X X X

X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o BIC o Burgerplatform o UVS

Nationale / districtsbegroting

Brede voorlichting over decentralisatie en WRO

o Optimaal functionerend lokaal bestuur

o Optimale burgerparticipatie o Enquêtes om het bereik en

besef te kunnen meten.

X X X o Lokaal betruur o Overige district stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II

Matrix 21.1.: Activiteitenmatrix voor Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid Doel: Het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid aan de samenleving van het district in het bijzonder en aan het totale grondgebied van Suriname in het algemeen.


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Opzetten van politieposten in alle ressorten

o Alle ressorten voorzien van een politiepost

X

o Ministerie J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale – Districts begroting, DLGP II, Sectorfonds

Adequate uitrusting voor de politie en brandweer

o Politie en brandweer uitgerust conform geldende normen.

o Optimaal functioneren rampenteam

X X X o Ministerie J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale – Districts begroting, Sectorfonds

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 21 van 104

o Optimale preventie activiteiten en maatregelen

Regelgeving m.b.t. weggebruik o Regelgeving op papier o Regelgeving in uitvoering

X X X o Ministerie van J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale begroting

Gestructureerde burgerparticipatie o Burgerparticipatie gestructureerd i.s.m. de korpsen

X X X o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Lokale korpsen o Burgerplatform

Nationale – Districts begroting, DLGP II, Sectorfonds


o Statistieken beschikbaar o Minimaal 1 enquête per jaar

X

X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Lokale korpsen o Burgerplatform


Zelf innen van boetes o Regelgeving op papier o Fonds operationeel o Structuur voor zelf innen en

zelf besteden operationeel

X o Ministerie van J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 22 van 104

Facilitering private sector Uit de geïdentificeerde verdienpoten van het district blijkt dat de private sector een belangrijke rol vervult in de ontwikkeling van het district. Hierbij staat centraal dat ondernemers het principe van ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ nastreven. Het faciliteren van de private sector is enerzijds afhankelijk van wetgeving op centraal niveau, maar ook op lokaal niveau kan de lokale overheid faciliterend optreden. Het district beschikt over een ‘Districts structuur analyse’, waarin de visie van het district m.b.t. de ruimtelijke ordening is opgenomen. In de praktijk wordt echter niet hiermee gewerkt, hetgeen als negatief wordt ervaren. Door de toename van de bedrijvigheid zal ook het overleg tussen het lokaal bestuur en de aanwezige ondernemers moeten worden gestructureerd. Zo ook de faciliteiten bieden voor toekomstige ondernemers om in het district hun informatie in te winnen en formaliteiten af te ronden. Het op een transparante manier verschaffen van duidelijkheid m.b.t. de investeringsfaciliteiten en het vestigingsbeleid is een vereiste. Suriname als land staat niet hoog aangeschreven in de wereld als het gaat om het hebben van een aantrekkelijk investeringsklimaat. Op lokaal niveau zal hierop moeten worden ingespeeld, om het toch aantrekkelijk te maken. Zoals aangegeven in de visie en de missie is de agrarische sector één van de voornaamste sector van het district. Gelet op de veranderingen in de wereld en de steeds toenemende vraag naar voedsel is het van

belang dat een van de meest kritische facetten van deze sector, nl. de voedselveiligheid, wordt gegarandeerd. Het lokale bestuur, met name LVV en HI spelen hierbij een belangrijke rol. Niet alleen is de voedselveiligheid van belang voor de lokale consument, maar ook voor de externe consument. Continue voorlichting over de internationale eisen en controle op naleving van deze eisen is een taak die is weggelegd voor het lokale bestuur. Naast de lokale ondernemers moet ook worden gewerkt aan partnerschappen met andere landen. De partnerschappen dienen op lokaal niveau te worden afgesloten, waarbij het district direct betrokken is bij de totstandkoming van het partnerschap.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 23 van 104

Matrix 2: Activiteitenmatrix voor Facilitering private sector Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector uiteindelijk helpen bijdragen aan werkgelegenheidscreatie en armoedevermindering van de centrale overheid naar de overheid in de districten


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Het accent leggen op ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’.

o Toename HACCP en ISO gecertificeerde bedrijven

o Toeleveranciers en werknemers zijn merendeels afkomstig uit het district.

o Een deel van de winst vloeit terug naar het district voor sociale doeleinden.

X

X

X

X

X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Private sector o Burgerplaform

Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector. Internationale partners

Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat.

o Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers

o Verkort vergunningen beleid o Adequate begeleiding van

ondernemers o Uitbreiding kredietfaciliteiten o Nieuwe partnerschappen

geïdentificeerd

X

X X

X X

X X

X X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o KKF o Vakministeries o Overige distrricts stakeholders o Private sector o Banken

Nationale / districtsbegroting DLGP II, Bankinstellingen

Naleving c.q. uitvoering geven aan de districts structuur analyse.

o Evaluatie rapporten

X X X o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders


Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.

o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen o Principe van ‘Werken en

studeren’ is meetbaar.

X X X X

X X X X

X X X X

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 24 van 104

Economische ontwikkeling

Agrarische produktie en Agro industrie Voor Commewijne wordt de agrarische sector als speerpunt gezien voor duurzame ontwikkeling. Het verder ontwikkelen van deze sector zal de andere sectoren mee helpen ontwikkelen. De internationale marktomstandigheden hebben zich het laatste jaar zodanig ontwikkeld dat wordt gesproken over een ‘foodcrisis’ en wordt op internationale fora gezocht naar mogelijkheden om te werken aan ‘food security’ (voedselzekerheid). Commewijne beschikt over veel vruchtbare gronden. De schaal waarop de agrarische sector thans wordt ontwikkeld is niet groot te noemen. Het potentieel om het doel van voedselzekerheid en voedselsoevereiniteit te halen is zeker aanwezig. Mede als gevolg van de gestegen prijzen op de internationale markt is het haalbaar geworden om op grotere schaal aan agrarische produktie te doen. In de tijden die voor ons liggen zal de noodzaak voor eigen productie toenemen. Vanwege toename van de wereldbevolking, afname van de zoetwaterreserves, afname van vruchtbare gronden, en toenemende

productie van gewassen voor biodiesel, neemt het beschikbare voedsel af en zullen prijzen steeds verder stijgen. Ook manipulatie van voedsel en slechte kwaliteit van importgoederen nopen tot het veiligstellen van voedselsoevereiniteit en voedsel-veiligheid. Beheersing, bescherming en duurzame benutting van de hulpbron c.q. produktiemiddel grond staat daarom centraal in de ontwikkeling van dit district. Voor optimale bescherming, beheersing en exploitatie van de beschikbare grond zal binnen het district een pro-actief beleid gevoerd moeten worden. Allereerst zal er een goede inventarisatie en analyse gemaakt moeten worden van onder andere van:

1. Beschikbaar potentieel aan grond (Bodemonderzoek) 2. Exploitatiemogelijkheden 3. Huidig gebruik en in welke vorm 4. Plantage structuren

Na de inventarisatie dient een bestemmingsplan te worden opgesteld met regeling van beheer en bestuur, welke gedragen en uitgevoerd wordt conform de gemaakte afspraken. Naast voedselzekerheid speelt in de agrarische sector voedselveiligheid een even belangrijke rol. In Commewijne heeft de visserij sector ondervonden dat wanneer de ondernemers niet voldoen aan de

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 25 van 104

internationale standaarden voor voedselveiligheid dit kan lieden tot het stopzetten van de exporten. Het is duidelijk dat een goede samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven van eminent belang is voor de continuïteit van de sector. De overheid moet een faciliterende en toezichthoudende taak vervullen als het aankomt op de voedselveiligheid. Het bedrijfsleven dient ervoor zorg te dragen dat men voldoet aan alle eisen (HACCP, ISO normen) voor het maatschappelijk verantwoordt ondernemen. Om een goed beeld te krijgen van de sector moeten actuele statistieken beschikbaar zijn. In 2005 – 2006 is een proeftelling uitgevoerd in Commewijne als voorloper op de landelijke landbouwtelling welke in november 2008 van start gaat. De gegevens van de proeftelling en de landbouwtelling moeten als basis dienen voor het beleid welke het district zal moeten opstellen voor de komende jaren. Duurzame economische ontwikkeling hangt nauw samen met de facilitering van de private sector. Enkele van de daar genoemde indicatoren gelden ook voor de economische ontwikkeling. Het beschikken over een goede infrastructuur en voldoende afzetmogelijkheden behoren ook tot de randvoorwaarden voor duurzame economische ontwikkeling.

Landbouw Commewijne kenmerkt zich door de groente en fruitteelt. Hierbij dient te worden opgemerkt dat geen sprake is geweest van grootschalige machinale en chemische landbouw geweest. Dit is een gelukkige

omstandigheid. Agricultuur heeft geen noemenswaardige vervuiling van grondwater veroorzaakt. Ook gezien de toenemende belangstelling voor biologische landbouw is dit een gunstige omstandigheid. De verwerking van producten tot eindproduct is belangrijk. Dit werkt waardeverhogend en het maakt de boeren onafhankelijker van opkopers. Coöperatievorming geeft boeren de kans grotere invloed uit te oefenen op de prijs die ze krijgen voor hun producten. De vele plantages lenen zich ook als toeristische attractie. Dit vanwege het natuurlijke uiterlijk en de verwerking van producten tot voor de toerist aantrekkelijke eindproducten. Naast het stimuleren van productie is het creëren van afzetmarkten belangrijk. Door lokaal te beginnen kan er expertise worden opgebouwd voor grotere markten. Onderstaand enkele afzetmogelijkheden: 1. Lokaal: markten en coöperatieve winkels, recreatie oorden en

toeristische verblijven 2. Caricom 3. Europa en Amerika Voor alle sectoren binnen de agricultuur is het noodzakelijk om jongeren weer te interesseren om hierin een bestaan te zoeken. Hiervoor zijn opleiding, goede voorbeelden en aanmoedigingen zoals land en materiaal noodzakelijk. Ook de stimulering van het aanleggen van erfculturen voor zelfvoorziening zouden een onderdeel moeten vormen van het sociale vangnet. Het opzetten van een residu laboratorium en de aanwezigheid van een GAP registratie wordt als positief ervaren.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 26 van 104

Veeteelt Deze sector is zowel op melk als vleesproductie gericht. De toenemende prijzen voor veevoeder nopen tot vervaardigen van lokaal veevoer. De Vereniging van Melkboeren Suriname heeft hiermee al ervaring. Uitbreiding van de productie kan als er een areaal van 1.000 ha ter beschikking wordt gesteld dat aan de eisen voor grasproductie voldoet.

Visserij Visserij wordt commercieel beoefend in het district. Er is sprake van visvangst, aqua cultuur en visrokerijen. Regulering van de visvangst is een noodzaak. Bepaalde vissoorten komen niet meer voor. Verder vormt piraterij ook een bedreiging. Een bedrieging voor elke sector vormen de recentelijk gestegen olieprijzen. De afzetmarkt is voornamelijk Europa. Om deze afzetmarkt te handhaven dienen de producenten en exporteurs van visproducten te voldoen aan de strenge voedsel veiligheidseisen. Voor het continue voldoen aan deze eisen spelen zowel het bedrijfsleven als de overheid een belangrijke rol.

Agricultuur binnen de Caricom Bij het begin van dit millenium heeft IICA een agromatrix, gekoppeld aan de Millennium Doelen en het Jagdeo Initiatief ontwikkeld voor de Caricom. Hiermee kunnen de verbindingen tussen verwachtingen, acties en prestaties helder in beeld worden gebracht en activiteiten worden geformuleerd. De situatie van de Surinaamse agricultuur wijkt niet veel af van de andere landen binnen de Caricom. (zie SWOT analyses).Voor toekomstige ontwikkeling en evaluatie van deze sector wordt deze matrix aan dit document toegevoegd.

Jagdeo Initiatief Enkele van dDe 10 beperkingen voor ontwikkeling van landbouw in het Caribisch gebied gelden in meer of mindere mate ook voor Suriname.

1. Gelimiteerde en geen passende investeringen in landbouw 2. Achterhaalde en inefficiënte landbouw en voedsel

veiligheidssystemen 3. Geen onderzoek afgestemd op behoefte 4. Gefragmenteerde en ongecoördineerde private sector 5. Ontoereikende en ongecoördineerde risico-management

maatregelen 6. Inefficiënte land en waterverdeling en managementsystemen 7. Ontoereikende transportmogelijkheden 8. Zwak en gefragmenteerde Informatie en marketing netwerken 9. Marketing: zwakke verbinding met en participatie van

producenten in groeiende marktsectoren 10. Te kort aan vaardige en getrainde mensen.

De opheffing van hier aangehaalde beperkingen zal naar verhoging van de konkurrentiekracht competitiviteit van de sector leiden. Binnen de agromatrix valt het dus in de velden VII, VIII en IX. Voor een aantal van de actiepunten zoals aangegeven in de agromatrix zijn er activiteiten geformuleerd in het DSOP. Verdere uitwerking hiervan kan gebeuren door een commissie die zich gaat bezighouden met het naderverder uitwerken van het strategisch plan op agrarisch gebied. Een aantal zaken kunnen alleen op nationaal niveau worden

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 27 van 104

gerealiseerd. Met input vanuit de districten kan hier aandacht voor worden gevraagd.

Agromatrix Conceptual Framework

Systemisch concept

Duurzame ontwikkeling benadering

Rurale gebieden Agro voedselwaarde keten Beleidssysteem Strategische doelen

Ecologisch I

Stimuleren van ecologisch verantwoorde methoden

II Stimuleer geïntegreerd

milieumanagement

III Bouw een pro-Eco

Institutioneel Framework Duurzaamheid

Cultureel Sociaal

IV Faciliteren van verhogen van levenskwaliteit en toegang

tot diensten

V Ontwikkel vaardigheden,

expertise en innovatie

VI Stimuleer beleid dat leven

en levensonderhoud verbeterd

Gelijkwaardigheid

Economisch (productie en

handel)

VII Stimuleer competitieve rurale ondernemingen

VIII Vorm netwerken. Integreer

ketens en stimuleer productiviteit

IX Werk aan een stimulerende

bedrijfsomgeving Competitiviteit

Politiek Institutioneel

X Versterk public en private

partnerships

XI Versterk dialoog, relaties en

verbindingen

XII Stimuleer nationale beleid en externe samenwerking

Goed bestuur

Strategische doelen

Rurale ontwikkeling Voedsel zekerheid

Voedsel soevereiniteit Plaats voor agrocultuur

Duurzame ontwikkeling van agrocultuur en rurale

gemeenschappen

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 28 van 104

Naar agromatrix van Institute for Inter American Cooperation on Agriculture IICA

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 29 van 104

Matrix 3: Activiteitenmatrix voor Agrarische produktie en Agro industrie Doel: Het garanderen van de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Opstellen bestemmingsplan Opstellen agrarisch districtsplan

o Bestemmingsplan beschikbaar o Agrarisch districtsplan

beschikbaar

X o Lokaal bestuur o Private sector o Vakministeries

Nationale / districtsbegrotingDLGP II, private sector

Regulering visvangst o Viskalender o Regelmatige controle op het

water en bij de landingsplaatsen o Statistieken beschikbaar

X X

X

X X

X

X X

X

o Lokaal bestuur o Private sector o Vakministeries o Overige distrricts stakeholders


Herstel c.q. aanleg infrastructuur o Infrastructuur hersteld o Productiegebieden ontsloten o Onderhoudsplannen

beschikbaar

X o Lokaal bestuur o Private sector o Vakministeries


Het accent leggen op ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’.

o Toename HACCP en ISO gecertificeerde bedrijven

o Toeleveranciers en werknemers zijn merendeels afkomstig uit het district.

o Een deel van de winst vloeit terug naar het district voor sociale doeleinden.

X

X

X

X

X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Private sector o Burgerplatform

Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector. Internationale partners

Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat.

o Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers

o Verkort vergunningen beleid o Adequate begeleiding van

X

X X

X X

X

o Lokaal bestuur o KKF o Vakministeries o Overige distrricts stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II,

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 30 van 104

ondernemers o Uitbreiding kredietfaciliteiten o Nieuwe partnerschappen

geïdentificeerd

X X

X X

X

X

X

o Private sector o Banken

Bankinstellingen


o Statistieken beschikbaar

X

X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries





X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 31 van 104

Bosbouw en Houtverwerking Het district Commewijne beschikt over houtconcessies, houtexploitanten en houtverwerkingsbedrijven. Laatstgenoemde ondernemers zijn niet gecertificeerd, waardoor er geen sprake is van duurzaam gebruik van de hulpbron bos. Zo ook is er niet voldoende toezicht. Thans zijn enkele houtverwerkings -bedrijven gevestigd in woongebieden. De noodzaak voor een goed bestemmingsplan speelt ook in deze sector een belangrijke rol als het gaat om optimaal landgebruik. Als gevolg van de vele onduidelijkheden in deze sector is het voorbarig om te stellen dat de produktie en de export moeten worden verhoogd. Hieraan voorafgaand zal eerst duidelijkheid moeten komen in o.a.:

- het aantal uitgegeven concessies en nog beschikbare gronden voor houtkap;

- de huidige wetgeving en afstemming van deze wetgeving op de internationale verdragen;

- houdt men zich aan de concessieeisen;

- zijn de concessiehouders gecertificeerd;

- het aantal houtverwerkingsbedrijven en de mate waarin zij zich aan de vergunningseisen houden;

- historische en huidige produktie – en exportcijfers;

- inventarisatie van de aanwezige houtsoorten en medicinale plantsoorten.

Op internationaal niveau is Suriname partij bij de belangrijkste conventies op het gebied van milieu, waaronder de VN – conventies over Biodiversiteit, Klimaatsveranderingen, Handel in bedreigde Dier en – plantsoorten en ter bescherming van natte ecosystemen. (bron: MOP 2006 – 1011). Deze conventies bevatten regelingen c.q. afspraken met betrekking tot het duurzaam en efficiënt gebruikmaken van bossen. Het naleven van deze afspraken voor het behoud van de bossen voor de volgende generaties zal een gezamenlijke inspanning vergen van alle actoren.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 32 van 104

Matrix 4: Activiteitenmatrix voor Bosbouw en houtverwerking Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de locale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit.


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Certificering van de houtexploitatie en houtverwerking.

o Ondernemers gecertificeerd

X

X

X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector o NIMOS o Internationale organisaties




X

X

X






X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 33 van 104

Toerisme Toerisme wordt door de regering van Suriname aangemerkt als één van de prioriteitssectoren. Commewijne heeft een rijke historie en dit wordt ook gezien al een goede trekpleister voor zowel lokale als internationale toeristen. Door de aanwezigheid van de brug over de Surinamerivier is het district makkelijker toegankelijk voor bezoekers. Om daadwerkelijk een inkomstenbron voor het district te zijn, zal het district daadwerkelijk de potentie van het toerisme moeten inzien. Een duurzame aanpak van deze sector zal bijdragen aan werkgelegenheid, werven van districtsfondsen door toeristenbelasting in te voeren. Hierdoor kan o.a. het uiterlijk van de diverse toeristen lokaties worden onderhouden, tourist awareness programma’s worden georganiseerd en trainingen worden betaald t.b.v. de districtsbewoners die werken of willen werken in deze sector.

Cultureel en historisch erfgoed Het rijke culturele en historische erfgoed leent zich voor verdere uitbouw van deze sector. Hierbij wordt gedacht aan plantage toerisme (eventueel via de rivieren). Hierdoor ontstaan lokale arbeidsplaatsen en komt er ruimte voor lokaal ondernemerschap.

Grondbeleid en ruimtelijke ordening Voor werkelijke uitbouw van deze sector is een goede ruimtelijke ordening en een uitgewerkt bestemmingsplan van het district nodig. Dit kan lokaal voorbereid worden waarna het aan de centrale overheid wordt voorgelegd. Grondbeleid behoort immers nog niet tot de bevoegdheid van het district.

Infrastructuur Ook goede infrastructuur is van belang. Betere toegankelijkheid van de oorden zal het bezoekers aantal verhogen. Inkomsten uit deze sector kunnen onder andere gebruikt worden voor onderhoud van wegdek en kunstwerken op de toegangswegen.

Jeugd, onderwijs en werk De sector zal behoefte hebben aan geschoolde arbeiders. Trainingen om te kunnen werken in deze sector biedt vele voordelen: Opvang en begeleiding van drop-outs Armoedebestrijding Voorkomen van leegloop (stadstrek) van het district.

Milieumanagement Toerisme is afhankelijk van een schone omgeving en natuurschoon. Afvalbeleid en milieumanagement zijn daarom belangrijke aspecten voor deze verdienpoot. Kiezen voor ecologisch verantwoorde productie zal de natuur vrijwaren en kan binnen de toerisme sector ook als attractie worden uitgewerkt;

Bescherming van lokale voorwaarden Naast vele voordelen zijn er ook gevaren verbonden aan recreatie en toerisme vooral als er geen wetgeving en controle is op het uitbaten van recreatieoorden en toeristische attracties. Een van de gevaren is het verlies van de eigen culturele identificatie en daarmee verlies van normen en waarden als ongebreideld toerisme wordt toegestaan. Daarnaast zijn er de gevaren op gebied van veiligheid en gezondheid. Een Toerisme Autoriteit Commewijne (TAC) kan zowel de vele voordelen voor district op het gebied van toerisme veilig stellen, tevens

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 34 van 104

bescherming bieden voor eventueel nadelige gevolgen. Eén van de taken van de TAC zal ook zijn om een inventarisatie te maken van de touroperators die thans Commewijne als destinatie hebben in hun pakket. Met deze operators moet een regeling worden getroffen dat zij, op basis van een verordening, een vergoeding afdragen in het districtsfonds. Immers is het zo dat zij door middel van de beschikbare toeristische attracties van het district inkomsten verwerven. Dit valt ook onder het maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 35 van 104

Matrix 5: Activiteitenmatrix voor Toerisme Doel: Uitbouwen van recreatie en toerisme mogelijkheden met inachtneming van ecologische, culturele, sociale (voor)waarden van het district


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Instellen Toerisme Autoriteit Commewijne Opstellen toerisme beleid Commewijne

o Toerisme Autoriteit Commewijne is geïnstalleerd en functioneert

o Toerisme beleid opgesteld o Agro toerisme

X

X

X

X o Lokaal bestuur o Vakministeries (TCT) o Private sector o Burgerplatform o Overige districts stakeholders


Uitvaardigen van een verordening voor innen van toerisme heffingen

o Verordening uitgevaardigd o Toerisme heffing wordt

geheven

X X

X X

X X

o Lokaal bestuur o Vakministeries




X

X

X



Uitbouwen samenwerkingsverbanden o Samenwerkingsverbanden geïnstitutionaliseerd en opgenomen in het toerisme beleid.

X X X o Lokaal bestuur o Private sector o Burgerplatform o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting private sector




X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 36 van 104

Handel en Industrialisatie In de sector industrie zijn er in Commewijne weinig bedrijven die exclusief voor de export produceren. Voor het optimaal kunnen functioneren van deze sector zijn enkele cruciale factoren van belang. Deze zijn:

- de faciliteiten die de centrale overheid biedt om het voor lokale ondernemers aantrekkelijk te maken een exportgerichte industriële onderneming op te zetten a. transparante regelgeving gericht op de ontwikkeling van de sector b. investeringsincentives c. exportkredietverzekering faciliteit d. Voldoende bescherming van lokale ondernemers e. financieringsfaciliteiten f. infrastructuur g. utiliteiten

- aanwezigheid van lokale inputs - kennis van internationale kwaliteitsstandaarden

Op lokaal niveau zullen de burgers actief moeten participeren in het produktieproces, door innovatief te zijn en op basis van een goed bestemmingsplan strategische besluiten te nemen voor de ontwikkeling van deze sector. Met betrekking tot de handel zal zowel op centraal als lokaal niveau een goede informatiestroom op gang moeten komen over de

handelsmogelijkheden in de regio en de rest van de wereld. De informatie moet praktisch en begrijpbaar zijn. Ook hier is de actieve participatie van de lokale ondernemers van belang. Er zijn financieringsfaciliteiten, maar deze zijn niet voldoende bekend bij de ondernemers. Het beschikken over een one window stop faciliteit is ook voor deze sector een noodzaak. De informatie moet bij het lokaal bestuur beschikbaar zijn. Dit is één drempel minder. In het district zijn diverse NGO’s die trainingen aan ondernemers verzorgen op het gebeid van o.a. bedrijfsvoering, financieel management etc. Recentelijk zijn de mijnbouwactiviteiten te Klaverblad en Kaaimangrasi van start gegaan. Dit is wel industrialisatie, maar wordt centraal gestuurd. Voor het district is het van belang om in overleg met de Centrale overheid en de mijnbouwbedrijven afspraken te maken over hoe het district van de activiteiten kan meeprofiteren. Zoals reeds aangegeven dient sprake te zijn van MVO(uitschrijven), met als gevolg een win – win situatie voor alle partijen.


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 37 van 104

Matrix 6: Activiteitenmatrix voor Handel en Industrie Doel: Effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van klein ondernemerschappen en diversificatieëren richting minder prijsgevoelige en meer unieke produkten en diensten die sterker kunnen concurreren op de internationale markt


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Instelling ‘one window stop’

o One window stop operationeel

X

o Lokaal bestuur o Private sector


Maatschappelijk contract sluiten met de mijnbouwbedrijven

o Contract getekend o Implementatie sociaal –

maatschappelijke projecten in het district

X X

X

X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Mijnbouwbedrijven o Overige districts stakeholders o Private sector

Private Sector / Mijnbouwbedrijven

Awareness campagnes m.b.t. internationale handelsverdragen

o Campagnes worden uitgevoerd o Toename export

X X

X X

X X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Private sector




X

X

X






X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 38 van 104

Transport Commewijne wordt doorkruist door de Oost – West verbinding en vormt de verbinding tussen het oostelijk deel met het westelijk deel van Suriname. Door de aanwezigheid van de brug over de Suriname rivier is het transport alleen maar toegenomen. Het transport vindt veelal plaats in bulkvorm, waarbij gebruik wordt gemaakt van vrachtvoertuigen die ver boven de toegestane asdruk liggen. Deze voertuigen maken ook gebruik van de brug over de Surinamerivier. Als gevolg van geen of beperkte data over toegestane asdruk op de wegen of de brug in relatie tot het in zijn geheel ontbreken van controle op het gewicht van de voertuigen met volle belading blijft het gissen voor de districts stakeholders. De enige referenties zijn de wegen die kapot gaan als gevolg van deze bulktransporten en de kwaliteit van de asfaltering. Het ontbreken van een gedegen transportbeleid vormt een bedreiging voor een duurzame bijdrage van de transport sector aan de economische ontwikkeling. De onderhoudskosten van de wegen nemen alsmaar toe, terwijl de districtsbewoners leiden onder de verslechterde infrastructurele omstandigheden. De wegenbelasting is landelijk afgeschaft, maar kan wel door middel van een verordening op districtsniveau worden geherintroduceerd. Hierdoor kan het district fondsen genereren om zelf continue aan onderhoud en verbetering van

de infrastructuur te werken op basis van het principe ‘de gebruiker betaalt’. Invoering van de districtsverordening t.b.v. heffingen op zwaartransport zal gepaard gaan met een ordening c.q. transportbeleid op lokaal niveau. Hetzelfde geldt voor het watertransport. Met de fondsen kunnen o.a. degelijke aanmeersteigers worden gebouwd en worden onderhouden ..

Bouw en Constructie De toename van bedrijvigheid in deze sector is duidelijk waar te nemen in Commewijne. Het is echter ongecontroleerd en vormt derhalve een bedreiging voor de duurzame ontwikkeling van het district. Het wettelijk kader ontbreekt:

- geen bestemmingsplan - geen ruimtelijke ordening - geen huisvestingsbeleid - bouwwet niet van toepassing

Hiertegenover staat dat voldoende componenten aanwezig zijn om die invulling te geven aan de sector waardoor het wel een duurzame bijdrage kan leveren aan de economische ontwikkeling van het district.

1. Voldoende land beschikbaar 2. Voldoende projectontwikkelaars 3. Voldoende zelfbouw

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 39 van 104

4. Voldoende bouwmaterialen 5. Voldoende bouwvakkers

Nutsvoorzieningen Energie en water zijn basisvoorzieningen voor de duurzame sociaal – economische ontwikkeling van het district en het land.

Energievoorziening Grote delen van het district zijn aangesloten op het elektriciteitsnet. Zo ook zijn de scholen en gemeenschapscentra voorzien van energie. Dit wordt als positief ervaren, maar elk jaar wordt in de jaarplannen en begrotingen aandacht gevraagd voor oplossing van enkele tekortkomingen , zoals :

1. Veel stroomuitval 2. Oplossingen voor de verafgelegen gebieden die niet aangesloten

zijn op het electriciteitsnet 3. Stroomschommelingen 4. Onvoldoende beschikbaarheid voor industrie 5. Te weinig straatverlichting

Als mogelijke oplossing voor de vergelegen gebieden dient te worden gekeken naar alternatieve energiebronnen. Concentratie op alleen hydro – energie is een te kostbare oplossing voor deze vergelegen gebieden waar ook een grote spreiding van bewoners is. De internationaal stijgende energieprijzen vormen een bedreiging, waar tijdig en adequaat op moet worden ingespeeld.

Watervoorziening Het doel ‘schoon en gezond drinkwater’ voor een ieder is gelet op de waterreserves van Suriname geen illusie. Er zijn echter onvoldoende bruikbare waterbronnen in het district. Hiertegenover staat dat tot nu toe voldoende spreiding van regenwater door het jaar heen is. In de planning is het transporteren van water vanuit Para of Paramaribo getransporteerd via buizen. Op korte termijn is de informatie over de bronstudie van SWM beschikbaar. Op plantage Richelieu zal de mogelijkheid worden bekeken om oppervlaktewater om te zetten in drinkwater. Het waterbeleid op Centraal niveau wordt niet genoegzaam bekend gemaakt onder de bewoners van het district. De geconstateerde tekortkomingen dragen bij aan deze veronderstelling:

1. Niet iedereen is aangesloten op het waterleidingnet 2. Vuil en roestig water uit de kraan 3. Verstopte leidingen en soms geen waterdruk (niet de hele dag

water beschikbaar) 4. Geen adequate afvoer van huishoudelijk afvalwater 5. Onvoldoende controle van de waterkwaliteit

Communicatiesector In Suriname ontbreekt een nationale ICT – Strategie. Om van een kenniseconomie te kunnen praten is dit een basis vereiste.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 40 van 104

In het district zijn verschillende faciliteiten aanwezig. Providers, internet, cybercafe’s en enkele scholen zijn voorzien van internet faciliteiten. De beschikbaarheid van de faciliteiten is echter niet gekoppeld aan een ontwikkelingsstrategie. Door het ontbreken van E- Government is men nog steeds genoodzaakt om naar Paramaribo te gaan voor deverse overheidsdienstverleningen.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 41 van 104

Matrix 7: Activiteitenmatrix voor Transport Doel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het verkeerswezen


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Transportbeleid formuleren o Transportbeleid geformuleerd en in uitvoering

o Heractivering veerdienst

X

X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Transporteurs / weggebruikers o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting/ DLGP II /

Districtsverordening voor heffingen op zwaartransport

o Verordening van kracht o Heffingen worden geïnd o Districtsfonds wordt voorzien

van middelen t.b.v onderhoud en uitbreiding infrastructuur

X X X

X X

X X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector

Nationale / districtsbegroting/ DLGP II / transporteurs / weggebruikers



X

X

X



Matrix 8: Activiteitenmatrix voor Bouw en Constructie Doel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de daaraan gerelateerde dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Wettelijk kader formuleren en vaststellen

o Bestemmingsplan o Ruimtelijke ordening o Huisvestingsbeleid o Bouwwet van kracht

X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 42 van 104



X

X

X






X X X X

X X X X

X X X X



Matrix 9: Activiteitenmatrix voor Energievoorziening Doel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Energiebeleid formuleren en ratificeren

o Energiebeleid in uitvoering o Oplossingen voor vergelegen

gebieden o Toepasbare alternatieve energie

oplossingen

X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o EBS


Voldoende energie leveren voor de districtsbewoners; waarbij niet alleen wordt gelet op de produktie of aanbod van energie maar ook op de uitbreiding v/h distrributienetwerk

o Alle gebieden voorzien van energie (regulier of alternatief)

X X X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o EBS

Nationale / districtsbegroting /EBS

Voldoende energie leveren voor industriële ontwikkeling

o Directe aansluitingen voor bedrijven

X X X o Lokaal bestuur o Vakministeries o EBS

Nationale / districtsbegroting / EBS

Continue data verzameling ten o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuur Nationale /

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 43 van 104

behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.

o Overige districts stakeholders o Vakministeries o EBS

districtsbegroting / EBS

Vakgerichte scholing en training i.o.m EBS.



X X X X

X X X X

X X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o EBS

Nationale / districtsbegroting DLGP II,/ EBS

Matrix 10: Activiteitenmatrix voor Watervoorziening Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Waterbeleid/ planning bekendmaken aan de districtbewoners

o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners

X o Lokaal bestuur o Vakministeries o SWM o Overige districts stakeholders


Voldoende schoon water leveren voor de districtsbewoners

o Alle gebieden voorzien van voldoende en schoon water

X X X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o SWM

Nationale / districtsbegroting /SWM



X

X

X



Vakgerichte scholing en training i.o.m de SWM.



X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 44 van 104

Matrix 11: Activiteitenmatrix voor Communicatie Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICT- infrastructuur


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


ICT – strategie formuleren en ratificeren

o ICT wordt uitgevoerd en geïmplementeerd conform strategie

o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners

X o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders




X

X

X




o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen

X X X X

X X X X

X X X X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 45 van 104

Ruimtelijke ordening, grondbeleid, regionale ontwikkeling en urbanisatie In het district is veel grond beschikbaar. Door het ontbreken van een degelijk en uitvoerbaar bestemmingsplan is het niet mogelijk om de ontwikkeling van het district te plannen. Dit heeft invloed op alle sectoren van het district. Grond is de basis waarop de meeste sociale, culturele en economische activiteiten van de mens zich voltrekken. Derhalve dient het grondbeleid als instrument te fungeren voor de productieontwikkeling in de diverse sectoren, voor het scheppen van zelfontplooiing van burgers in de diverse regio’s en mede als toetssteen voor het verantwoord omgaan met het milieu (bron: MOP 2006 – 1011). Uit het bovenstaande wordt weer het belang benadrukt van een goed grondbeleid. Gebleken is dat in Commewijne er vele tekortkomingen zijn die ertoe leiden dat er geen sprake kan zijn van beleid gericht op duurzaam gebruik van de hulpbron ‘grond’ en de hiermee gepaard gaande ontwikkeling van het district. Enkele van de tekortkomingen zijn:

1. Geen bestemmingsplan 2. Geen structuurplan 3. Geen verkavelingsvergunnings vereiste 4. Geen huisvestingsbeleid 5. Geen bouwvergunning vereiste 6. Geen adequate infrastructuur

7. Geen afstemming over projecten met belanghebbenden 8. Ongestructureerde c.q. niet transparante verdeling van gronden 9. Besluitvorming op centraal niveau 10. Uitblijven operationalisering GLIS project en GLIS wet

De tekortkomingen hebben allemaal een verband, aangezien ze allemaal kunnen worden opgelost door een door het district gedragen bestemmingsplan. Hiertegenover staat dat het district zich wel wilt inzetten om deze tekortkomingen op te lossen. De samenwerking tussen het lokaal bestuur en de overige stakeholders van het district is goed, hetgeen de basis vormt voor een positieve verandering. Aangezien de Agrarische sector wordt gezien als de belangrijkste sector van het district is het nu tijd om in te grijpen. Thans worden vruchtbare landbouwgronden omgezet in verkavelingsprojecten, hetgeen een duidelijk voorbeeld is van korte termijn lokaal denken en niet lange termijn mondiaal. Bij de bouw van de oeververdediging van de Suriname en de Commewijnerivier dient in nauwe samenwerking met het lokale bestuur en de districtsbewoners de voortgang te worden gemonitoord. Dit project is een mega project voor het district en zal ongeveer vijf jaren in uitvoering zijn (2008 – 2012). De aanwezigheid van de brug over de Surinamerivier heeft trek van stadsbewoners naar het district tot gevolg. Zo ook de mijnbouwactiviteiten te Klaverblad en Kaaimangrasi. Gebleken is dat er sprake is van ongecontroleerde urbanisatie. Het negatieve gevolg

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 46 van 104

hiervan is o.a. toename van drugsgebruik. Door het ontbreken van een huisvestingsbeleid en betrouwbare dataverzameling is het moeilijk om dit met cijfers te onderbouwen. Commewijne heeft voldoende potentieel om op een gestructureerde manier diensten en activiteiten centra te creëren. Zoals aangegeven is de basis – de goede samenwerking op lokaal niveau – aanwezig.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 47 van 104

Matrix 12 : Grondbeleid Doel: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Instellen districtscommissie t.b.v. het opstellen van een bestemmingsplan, structuurplan

o Uitvoerbaar en gedragen Bestemmingsplan / Structuurplan





X

X

X



Matrix 13 : Ruimtelijke ordening Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende ressorten van het district Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden , te weten : het wettelijk kader, urbanisatie, creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Capacitietsversterking van het lokaal bestuur op het gebied van ruimtelijjke ordening

o Uitvoerbaar en meetbaar Capaciteitsversterkingsplan opgezet.



Vaststelling bestemmings – en structuurplan

o Uitvoerbaar en gedragen structuurplan





X

X

X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 48 van 104

Matrix 14 : UrbanisatieDoel: de ontwikkeling van een diensten en activiteiten kernen in het district


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Capacitietsversterking van het lokaal bestuur.

o Uitvoerbaar en meetbaar Capaciteitsversterkingsplan opgezet.



Vaststelling bestemmings – en structuurplan

o Uitvoerbaar en gedragen structuurplan



Verbetering van het stedelijk klimaat o Verbeterde infrastructuur o Verbeterde waterhuishouding o Onsluiting van de rechteroever

van de Surinamerivier

X X X X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector o Burgerplatform o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II/ Private sector



X

X

X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 49 van 104

Sociale en menselijke ontwikkeling

Armoedebestrijding Rekeninghoudend met doelen van de regering en de MDG’s heeft het district haar eigen visie op armoede en de bestrijding daarvan. Vanuit de opvatting dat ondervoeding een manier is hoe armoede zich manifesteert heeft een analyse plaatsgevonden(welk medisch rapport?), waarbij kan worden geconcludeerd dat hiervan geen sprake is in Commewijne. Dit is vooral gelegen aan het feit dat in het district bijna een ieder aan tuinbouw doet. De trek van de bewoners van de stad naar het district vormt echter een bedreiging, aangezien veel vruchtbare gronden worden omgezet in verkavelingsprojecten voor woningbouw. NB: ( armoede heeft internat.en ook volgens de VN en de MDG’s meer te betekenen dan simpel eten en drinken of ondervoeding; met name zijn daarbij essentiele criteria ; toegang tot gezondheidzorg , tot (land)bougrond en huisvesting , toegang tot onderwijs(human capital als hieronder genoemd); tot aanvaardbare en volwaardige arbeidsplaatsen ; het per capita inkomen ;zie verder prof.Amartya Singh definities die internat.gelden!(m.a.w. een eigen commewijne definitie komt ons simplistisch en irrelevant voor alsmede in strijd met elk normaal referentie kader voor het begrip armoede . Van een optimale benutting van menselijke potentie in het district is nog geen sprake. Veel districtsbewoners zijn niet werkzaam in het

district. Te weinig werkgelegenheid en te weinig bedrijvigheid in het district veroorzaakt dat kennis elders wordt ingezet, met als gevaar dat men zich ook buiten het district gaat vestigen. Het creëren van werkgelegenheid en praktijkgerichte scholing dienen simultaan te worden aangepakt.

Onderwijs en volksontwikkeling Goed onderwijs is het fundament voor ontwikkeling. Werken aan een kenniseconomie is gebruik in vele delen van de wereld. In Suriname blijkt dat dit proces nog in de kinderschoenen staat. Het district heeft voldoende basisonderwijs faciliteiten. Voortgezet en beroepsonderwijs op middelbaar en hoger niveau ontbreken. De wens c.q. behoefte voor laatstgenoemde onderwijsmogelijkheden is reeds in enkele jaarplannen van het district geuit. Tot heden is hier geen invulling aan gegeven. Enkele andere tekortkomingen zijn: - tekort aan goed opgeleide onderwijzers

- kwaliteit van het onderwijs voldoet niet aan de hedendaagse eisen

- besluitvorming op centraal niveau - verouderd lesmateriaal en leermethoden

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 50 van 104

Mede dDoor de slechte sociaal economische situatie in het land vinden vakerregelmatig onderwijsstakingen plaats. Dit heeft negatieve gevolgen voor het onderwijsproces. Voortserder wordt a.g.v.het door de prijsstijgingen, gebrekkige infrastructuur en de, niet optimaal functionerende nutsvoorzieningen, steeds moeilijker om op een normale manier deel te nemen aan het onderwijsproces.

Sport Sport en lichamelijke opvoeding en bewegingsrecreatie spelen een belangrijke rol op individueel -, gemeenschaps, nationaal en internationaal niveau. Sport is niet aan leeftijd gebonden. Op een latere leeftijd heeft het een andere karakter, nl. gezond blijven. Op jongere leeftijd moet sport structuur hebben. De jeugd moet de mogelijkheden worden geboden om iets te kunnen bereiken met sport. Dit is echter niet het geval. In het district zijn er sportverenigingen aanwezig, maar gediplomeerde sportleraren en geschikte en vrouwvriendelijke sportfaciliteiten ontbreken. Overall ontbreekt een nationaal sportbeleid, waardoor deze menselijke hulpbron niet optimaal wordt benut en derhalve verloren gaat. Het Staatsolie sportfonds biedt enkele mogelijkheden, maar dit fonds zou niet de enige, maar één van de vele beschikbare fondsen moeten zijn voor de ontwikkeling van de sport in Suriname.

Cultuur

Cultuur is de drager van tradities en instigator van verandering. In het district Commewijne zijn diverse culturen aanwezig. Er zijn verschillende culturele scholen die culturele vaardigheden aan jongeren bijbrengen in het district. Waar het echter aan ontbreekt zijn faciliteiten voor het gezamenlijk beoefenen c.q. uitdragen van cultuur en een cultuurbeleid. De verwestering van de jeugd vormt een bedreiging voor het kunnen voortzetten van tradities. Het district kent ook veel cultureel erfgoed. Verschillende plantages, het open lucht museum, Fort Nieuw Amsterdam en andere voor de geschiedenis van Commewijne belangrijke lokaties en fondsen. Cultuur hangt nauw samen met toerisme. De rehabilitatie van Fort Nieuw Amsterdam is een positieve ontwikkeling. Ook voor deze ontwikkelingen geld dat er sprake moet zijn van MVO(uitschrijven).

Gezondheidszorg Gezondheid vormt de kern van duurzame ontwikkeling. In het district zijn m.n. Meerzorg, Nieuw Amsterdam en Tamanredjo zijn voldoende faciliteiten (RGD, Artsen, Apotheken, JTV, SZF kantoor) aanwezig. De geconstateerde tekortkomingen zijn:

1. Geen operationeel ziekenhuis en spoedeisende hulp aanwezig

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 51 van 104

2. Geen adequaat functionerende BOG 3. Vergelegen plaatsen ontstoken van gezondheidszorg 4. Geen ambulance bij Sinabo en omgeving 5. Geen spoedeisende hulp

Als gevolg van het feit dat BOG niet adequaat functioneert vindt er geen structurele monitoring en data verzameling plaats. Dit ook in het kader van HIV/Aids. De ongecontroleerde urbanisatie en de slechte sociaal economische situatie vormen bedreigingen voor de gezondheid van de bewoners van het district. NGO’s en het burgerplatform zijn actief bezig te werken aan de awareness.

Welzijnsbevordering De regering heeft als een van haar hoofddoelstellingen het vestigen van een sociaal rechtvaardige samenleving, waarin allen daadwerkelijk gelijke rechten en kansen hebben, in het bijzonder de minder draagkrachtigen en andere kwetsbare groepen. In het district zijn diverse faciliteiten aanwezig (kindertehuizen, bejaardentehuis, verzorgingstehuis). Zo ook is een afdeling van het ministerie van SOZAVO aanwezig en zijn verschillende NGO’s werkzaam op het gebied van welzijnsbevordering. De geconstateerde tekortkomingen zijn:

1. Het beschikbaar budget is te klein om alle zichtbare noden aan te pakken

2. Geen opvang voor drop outs, drugs en alcoholverslaafden 3. Geen opvang voor kinderen met een beperking 4. Geen opvang voor volwassenen met een geestelijke of

lichamelijke beperking 5. Geen bijzonder onderwijs 6. Niet voldoende data beschikbaar 7. Taboesfeer rond de personen met een beperking 8. Geen infrastructuur voor personen met een beperking

Huisvesting Het hebben van een ‘dak boven je hoofd’ is een basis behoefte. In Suriname is het kunnen beschikken over een eigen huis op een eigen stuk grond weggelegd voor een kleine groep. De beschikbaarheid, procedures en politiek maken het haast onmogelijk om op een transparante manier invulling te kunnen geven aan deze basisvoorwaarde voor economische en sociale ontwikkeling. In het district zijn voldoende inputs aanwezig om te werken aan de oplossing:

1. Voldoende land beschikbaar 2. Voldoende projectontwikkelaars 3. Voldoende zelfbouw 4. Voldoende bouwmaterialen 5. Voldoende bouwvakkers

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 52 van 104

Door de volgende tekortkomingen worden de oplossingen van de problemen vertraagd:

1. Geen huisvestingsbeleid 2. Geen ruimtelijke ordening 3. Geen bouwvergunningvereiste c.q. bouwwet niet van toepassing 4. Geen adequate infrastructuur 5. Geen betrokkenheid van districts stakeholders bij het uitgifte

beleid. 6. Uitgifte van grond vindt centraal plaats en is niet transparant 7. LISP dreigt te worden stopgezet 8. Internationale prijsstijgingen

Jeugd De jeugd is de toekomst van morgen. Het is daarom van belang dat deze groep op zo een manier wordt begeleid dat zij daadwerkelijk deze functie kunnen vervullen. Uit de statistieken blijkt dat het district veel jeugdigen telt. Verder zijn er diverse religieuze organisaties en andere NGO’s die zich bekommeren om deze groep. De groep van schoolgaande jeugdigen is groot en er zijn weinig hangjongeren. Commewijne is ook vertegenwoordigd in het Jeugdparlement. Zoals reeds eerder opgemerkt moet deze groep op een goede manier worden begeleid. Naast de vorengenoemde positieve aspecten zijn er vele tekortkomingen waar aan moet worden gewerkt:

1. Passieve jeugdparticipatie 2. Gebrekkige werkgelegenheid 3. Dropouts

4. Geen middelbare / technische / vakschool 5. Toename drugsgebruik en verslaving onder jeugdigen 6. Toename diefstal door jeugdigen 7. Geen sportfaciliteiten zoals indoorsport en buiten verlichting 8. Mediatheek niet adequaat 9. Geen openbaar zwembad 10. Onvoldoende begeleiding 11. Geen transport faciliteiten 12. Schooltransport niet goed geregeld

Bij veel van de genoemde tekortkomingen ontbreekt de data om te kwantificeren.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 53 van 104

Matrix 15: Armoedebestrijding Doel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990)


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Creëren werkgelegenheid o Mobiliteitscentrum operationeel o Structureel overleg met lokale

ondernemers en bedrijven i.v.m. werkgelegenheidsvraagstukken

X X

X

X

o Lokaal bestuur o Private sector o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting / private sector



X

X

X




o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen

X X X X

X X X X

X X X X



Matrix 16: Onderwijs Doel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderd


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Bijscholing onderwijzerskorps o Permanente bijscholing operationeel

X X X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Minov

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 54 van 104

Middelbaar en hoger onderwijs aanbieden

o Middelbare school gebouwd en operationeel

o Hogeronderwijs via distance learning beschikbaar

X

X

o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders o ADEK

Nationale / districtsbegroting / DLGP II, / Sectorfonds Minov

Introductie nieuwe leermethoden die kwalitatief en kwantitatief voldoen aan de eisen van de tijd

o Nieuwe leermethoden geïntroduceerd

X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV)

Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Minov



X

X

X




o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o (Technische) Vakopleidingen

op lager en middelbaar niveau

X X X X

X X X X

X X X X

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o MINOV, ATM, NATIN


Matrix 17: Sport Doel: Verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van Commewijne


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Formuleren en vaststellen Sportbeleid o Sportbeleid in uitvoering

X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders


Opleiden sportleraren

o Elke school en sportvereniging heeft de beschikking over een gediplomeerde sportleraar.

X

o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 55 van 104

Herintroductie gestructureerde lichamelijke opvoeding op de scholen

o Lichamelijk opvoeding geherintroduceerd





X

X

X



Opzetten van kwalitatieve sportfaciliteiten voor mannen, vrouwen en personen met een beperking

o 2 Multifunctionele sportcentra gebouwd en operationeel

X

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Vakministeries (MINOV)


Matrix 18: Cultuur Doel: Vergroten van de mogelijkheden van alle burgers om vrijelijk deel te nemen aan het cultureel leven van Commewijne


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Formuleren en vaststellen Cultuurbeleid

o Cultuurbeleid in uitvoering



Fondsenwerving voor behoud cultureel erfgoed

o Voldoende fondsen beschikbaar om geselecteerde objecten van Culturele waarde te behouden.

X

o Lokaal bestuur o Private Sector o Overige districts stakeholders o Partnerschappen

Nationale / districtsbegroting / Externe financiering



X

X

X



Opzetten van multifunctionele buurtcentra

o 2 Multifunctionele buurtcentra gebouwd en operationeel

X

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Vakministeries (MINOV)


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 56 van 104

Matrix 19: Gezondheidszorg Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking van het distrikt in een optimale gezondheidstoestand te houden cq brengen.


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Operationalisering / optimalisering ziekenhuis te Ellen

o Ziekenhuis operationeel o Moratorium operationeel

X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (VG) o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting /Sectorfonds VG / overige externe financiers

Capaciteitsversterking BOG

o BOG Kantoor opgezet o Optimaal functionerend BOG

met voldoende gekwalificeerd personeel.

X X

o Lokaal bestuur o Vakminsteries (VG) o BOG o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting /Sectorfonds VG/ overige externe financiers

Verbetering toegangkelijkheid tot de gezondheidszorg voor vergelegen gebieden.

o Infrastructuur ingericht, gezondheidszorg beschikbaar en bereikbaar voor een ieder

X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (VG) o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds VG/ overige externe financiers

Opzetten Spoedeisende hulp o Spoedeisende hulp operationeel X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (VG) o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds VG/ overige externe financiers

Awareness campagnes HIV / Aids o 4 Campagnes per jaar in het district

X X X o Lokaal bestuur o Vakminsteries (VG)


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 57 van 104

o Overige districts stakeholders

/ Sectorfonds VG/ overige externe financiers



X

X

X



Vakgerichte scholing en training. o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen

X X X

X X X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o VG

Nationale / districtsbegroting DLGP II / sectorfonds VG/ overige externe financiers

Matrix 20 : WelzijnsbevorderingDoel: het garanderen van basis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk of structureel niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Regeringsbeleid voor mensen met een beperking vertaald naar het district

o Ditrcitsbeleid geformuleerd X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders


Capacitietsversterking van het de vertegenwoordiging van SOZAVO en de werkzame NGO’s

o Uitvoerbaar en meetbaar Capaciteitsversterkingsplan opgezet

o Personeel van de instanties getraind in diverse aspecten van het welzijnswerk

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders


Verbetering van de voorzieningen voor mensen met een beperking

o Het beschikbaar budget toereikend

X

o Lokaal bestuur o Vakministeries


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 58 van 104

o Opvang voor drop outs, drugs en alcoholverslaafden

o Opvang voor kinderen met een beperking

o Opvang voor volwassenen met een geestelijke of lichamelijke beperking

o Bijzonder onderwijs o Geen taboesfeer rond de

personen met een beperking o Adequate infrastructuur voor

personen met een beperking

X

X

X

X X

X

o Overige districts stakeholders DLGP II


X X X

X X X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o SOZAVO




X

X

X



Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 59 van 104

Matrix 21 : HuisvestingsbevorderingDoel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Vaststelling: Bestemmingsplan Ruimtelijke orderning

o Uitvoerbaar en gedragen bestemmingsplan en ruimtelijke ordering


Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting

Van toepassing verklaring bouwwet o Bouwwet is van kracht o Lokaal bestuur ziet toe op

naleving bouwwet



Upgraden infrastructuur o Ontsluiting conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening

o Bouwrijpe kavels voorzien van aansluitingsmogelijkheden t.b.v. nutsvoorzieningen beschikbaar



Transparant maken uitgifte beleid o Uitgifte beleid conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening

o District betrokken bij besluitvorming over uitgifte



Financieringsfaciliteiten t.b.v. huizenbouw

o Informatiepunt bij de diverse ressortskantoren over de beschikbare financieringsfaciliteiten

o

X

X X o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Financieringsinstellingen

Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting /

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 60 van 104

Private sector


X X X

X X X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Private sector




X

X

X


Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Huisvesting

Matrix 22 : JeugdDoel: maximale ontplooiing van de maatschappelijke positie van de jeugd.


Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Continue dataverzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.


X

X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement


Bevorderen van de betrokkenheid van jongeren bij het besluitvormingsproces van het district

o Vaste participatie van jeugdparlementariërs bij vergaderingen van de disitrictsraad

X o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement


Vermindering van het aantal dropouts, drugsgebruikers en verslaafden en jeugdcriminaliteit

o Dropouts gereduceerd met X % o Jeugdcriminaliteit gereduceerd

met X % o Drugsgebruik en verslaving

gereduceerd met X % o % afhankelijk van de nog uit te

voeren baseline studie

X X

X

X X

X

X X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 61 van 104

Bevordering jongerenbuurtwerk en voorlichting over het maatschappelijk belang van betrokkenheid

o Aantal buurtorganisaties en jeugdige buurtwerkers stijgt jaarlijks met ...%

o Studie – en huiswerkbegeleiding

o Jongerenbeurs

X

X

X

X

X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Jeugdparlement


Vakgerichte scholing en training. o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen o Principe van werken en

studeren is meetbaar

X X X

X X X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement o Private sector

Nationale / districtsbegroting / private sector

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 62 van 104

BIJLAGEN Bijlage 51:Samenstelling commissie ..................................................................................................................................................................... 6349 Bijlage 32: Organogram van Commewijne ........................................................................................................... Error! Bookmark not defined.50 Bijlage 13: Activiteiten per beleidsgebieddomein en begroting .................................................................................................................... 6551 Bijlage 4: Triple P Bijlage 85: Teksten ter inspiratie ............................................................................................................................................................................ 7352 Bijlage 6: Opdrachten bij presentatie ................................................................................................................................................................... 7756 Bijlage 27: SWOT analyses ....................................................................................................................................... Error! Bookmark not defined.58 Bijlage 78: Handout presentaties ............................................................................................................................ Error! Bookmark not defined.81

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 63 van 104

Bijlage 1:Samenstelling commissie 1. H. Soekimo DC 2. O. Karnawi Districtsadministrateur 3. A.Alleyne Burgerplatform 4. W. Fock van Coppenaal Burgerplatform 5. J. Bhaggoe Districtsbestuur 6. H. Frijde BIC 7. I. Kabelefodi RR 8. R. Tjokrodekoro DS 9. E. Claver DR 10. S. Tsie Chin Sioe Politie 11. HB. Sheombarsing DS 12. H. Tsie A Foeng DR 13. R. Partoredjo LVV 14. E. Troenosemito LVV

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 64 van 104

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 65 van 104

Bijlage 23

COMMEWIJNE Activiteiten per beleidsgebieddomein en begroting Verordeningen Beleidsgebieddomein Verordening Financier Begroting in SRD Duurzaam beheer water 1. Instellen Water Autoriteit

Commewijne en Waterschap 2. Heffingen op water gebruik en

vervuiling van oppervlakte water voor districtfonds

3. Heffing op winnen van bronwater

Agrarisch Sector Fonds 25.000

Toerisme Instellen Toerisme Autoriteit Commewijne

Min TCT 25.000

Toerisme Verordening toerisme heffingen ook op boottoerisme en watersport recreatie

Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O.

10.000

Transport Verordening wegbelasting heffing Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O.

10.000

Bosbouw Verordening heffing houttransport Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O.

10.000

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 66 van 104

Training/voorlichting/ Capaciteitsversterking Beleidsgebieddomein Training/voorlichting/ Capaciteitsversterking Financier Begroting SRD Decentralisatie en bestuur Voorlichting over decentralisatie en WRO aan alle structuren DLGP II 75.000Decentralisatie en bestuur Capaciteitsversterking van het lokale bestuur en de overige structuren DLGP II 150.000Facilitering private sector Vakgerichte trainingen en mogelijkheden voorwerken en leren Private Sector,

Begroting MINOV/ATM

100.000

Agrarische sector Voorlichting/Trainingen over: • Kredietfaciliteiten • Duurzame landbouw methoden • Loopbaan in agrarische sector • Voordelen van coöperatievorming

Agrarisch sector Fonds/ NGO’s

50.000

Agrarische sector en welzijnsbevordering

Stimuleren van zelfvoorziening op gebied van voeding • Trainingen in aanleg erfcultuur • Kookcursussen • Trainingen gezonde voeding

Nationale Begroting/ NGO’s

50.000

Agrarische sector Trainingen in aquacultuur 25.000Alle productiesectoren en water en energie

Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector. En leer en werk opleidingen

Betrokken vakministeries Private sector

100.000

Handel en industrialisatie Awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen Begroting HI 35.000Onderwijs en jeugd Voorlichting en begeleiding van ouders ivm opvoeding Begroting

MINOV 50.000

Onderwijs en jeugd Vakonderwijs en “on the job” training op het gebied van de verdienpoten van Commewijne

Idem 100.000

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 67 van 104

Sport Opleiden sportleraren Idem 50.000Algemeen Burger informeren over voorgenomen beleid op de verschillende

beleidsgebieden.Voor jeugdigen aparte sessies Districts Begroting

50.000

Onderzoek Beleidsgebieddomein Onderzoek Financier Begroting in

SRD Decentralisatie en bestuur

Tevredenheid enquêtes Districtbegroting DLGP II

25.000

Decentralisatie en bestuur

Bereik en besef meten van voorlichtingscampagnes over decentralisatie en WRO

Districtbegroting DLGPII

25.000

Agrarische sector Inventarisatie voor mogelijkheden en belangstelling voor aquacultuur als rehabilitatie voor uitgemijnde gebieden

Betrokken ministeries 10.000

Duurzaam beheer water Water inventarisatie: o Waterbeschikbaarheid in kaart o Status natte infrastructuur in kaart o Status afvalwater in kaart o (potentiële) bronnen van vervuiling geïdentificeerd o Waterbeheersingsystemen geïnventariseerd

Nationale Begroting 50.000

Bijna alle beleidsdomeinen


District Begroting Betrokken Ministeries

150.000

Armoedebestrijding Inventarisatie omvang armoede Naar het stimuleren van zelfvoorziening op gebied van voeding

District Begroting Betrokken Ministeries

15.000

Onderwijs en jeugd Inventarisatie van drop-outs en werkloosheid District Begroting Betrokken Ministeries

15.000

Private sector Inventariseren van actoren in de private sector District Begroting Betrokken Ministeries en instanties

25.000

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 68 van 104

Formuleren van beleidsplannen Beleidsgebieddomein Formuleren van beleidsplannen in commissieverband Financier Begroting in

SRD Ruimtelijke Ordening en bestemming

Opstellen van een gedragen ruimtelijke ordening en bestemmingsplan

Districtsbegroting 35.000

Agrarische sector Opstellen lokaal agrarisch beleidsplan Idem 15.000Toerisme Opstellen toerisme beleidsplan Commewijne Idem 15.000Sport en recreatie Formuleren en vaststellen Sportbeleid Idem 15.000Communicatie ICT strategie formuleren Idem 15.000Energie Energiebeleid formuleren Idem 15.000

Instelling autoriteit Beleidsgebieddomein Instelling autoriteit Financier Begroting in SRD Water Instellen Waterschap Commewijne Agrarisch Sector Fonds 25.000Toerisme Instellen Toerisme Autoriteit

CommewijneMin. TCT/ private sector 25.000

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 69 van 104

Belangrijke andere activiteiten: Beleidsgebieddomein Activiteit Financier Begroting in SRD Facilitering private sector Maken van een brochure van de

faciliteiten die het district kan bieden aan geïnteresseerde investeerders

Districtsbegroting en private sector

25.000

Instellen van ‘one window stop’ voor ondernemers

Districtsbegroting en KKF 15.000

Sluiten van Maatschappelijk Contract met ondernemers

Districtsbegroting en private sector

10.000

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 70 van 104

Inkomsten mogelijk uit: Activiteit Instantie die het geld int Betaler Verwachtbare jaarlijkse

inkomsten in SRD Innen huurwaarde belasting Afd. Inkomsten Alle huiseigenaren in Para PM Heffingen op water gebruik en vervuiling van oppervlakte water

DA Alle huishoudens Ondernemers Industriële gebruikers, Landbouwers, Ondernemers uit de toerisme en recreatiesector

PM

Heffing op toerisme en recreatie Via attracties en accommodaties en rechtstreeks van touroperators

Alle bezoekers in het district PM

Heffing op wegbelasting van zwaar transport

Transporteurs van bouwmaterialen PM

Heffing op houttransport Transporteurs van hout PM

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 71 van 104

Bijlage 34: Triple P indicatoren PEOPLE PLANET PROFIT Sociale cohesie Milieuverontreiniging Intensiteit van de economie contact familie & vrienden autovervuiling t.o.v. bevolking brp per werknemer restaurantbezoek afvalkosten werkgelegenheidsfunctie actief in vereniging afvalscheiding investeringen bedrijven éénpersoons huishoudens geluidsbelasting intensiteit bedrijventerreinen opkomst verkiezingen autovervuiling t.o.v. oppervlakte zakelijke verplaatsingen mestproductie Veiligheid & gezondheid Natuur en landschap Ondernemingsklimaatervaren gezondheid natuurlijkheid Bereikbaarheid medische consumptie reliëf beschikbaarheid bedrijventerreinen sterftecijfer historische kenmerkendheid Opleidingsniveau beroepsbevolking zorgaanbod horizonvervuiling studenten HBO & WO wachtlijsten stedelijkheid Zelfstandigen geweldsdelicten & vernielingen bebouwd gebied Speciale distriktsincentives t.b.v.part.ondernemers verkeersveiligheid Woonklimaat Kracht van het bedrijfsleven culturele voorzieningen Productiestructuur winkelvoorzieningen Bedrijfsdynamiek horecavoorzieningen Exportgerichtheidsportvoorzieningen Investeringsbereidheid scholen tevredenheid woonomgeving Sociaal-economische welvaartVraagdruk woningen Huishoudeninkomen Lage inkomens Voertuigen bezit Werkenden t.o.v. bevolking

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 72 van 104

Werkloosheid beroepsniveau

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 73 van 104

Bijlage 5: Teksten ter inspiratie

Stimuleren van duurzame samenlevingen Het instituut voor locale zelfvoorziening (ILSR) is een kleine organisatie met een opmerkelijke aanpak om duurzame gemeenschappen te promoten. Het gerenomeerde tijdschrift RAIN heeft beschreven als een organisatie die “harde nummers plakt op zachte dromen” Sinds haar oprichting heeft ILSR jaarlijks de feasibility van een toenemend aantal gemeenschappen onderzocht en daarbij een opmerkelijke hoeveelheid rijkdom gegenereerd van lokale hulpmiddelen. In hun begin jaren hebben ze zich vooral gericht op hun omgeving in Washington DC. Hun stadsbehuizing gebruikte de organisatie als werkmodel voor hun ideeën. Op de daken werden hydroponic tuinen met zonnecollectoren aangebracht. In de kelders werd een commercieel bedrijf voor gro pesi aangelegd en een compost toilet. De inkomsten stromen en patronen van eigenaarschap binnen de gemeenschap werden bestudeerd en er werd ondersteuning verleend in de opbouw van coöperatieve bedrijven. Later werd hun focus vergroot en warden hele steden en regio’s onder de loep genomen. Toen breidde de samenwerking zich uit tot op lokaal en antionaal overheids niveau. Toch bleef de aandacht bij gemeenschapsprojecten, netwerking met grassroots organisaties, kleine bedrijven, boeren en lokale overheden.

IN 1974 was het conceptueel kader van ILSR volledig nieuw. Zij waren de eersten die systematisch het concept van zelfvoorziening toepasten in urbane gebieden tot die tijd werd dit concept alleen toegepast in rurale gebieden. ILSR bood een visie van duurzame, zelfvoorzienende steden, die optimal gebruik maakten van hun locale menselijke, financiële en natuurlijke hulpbronnen. Deze visie sneed dwars door de traditionele ecologische, economische ontwikkeling en gemeenschap ontwikkeling strategieën. In 1978 en 1980 werd door middel van twee ILSR studies heel concreet het concept van economische “lekkages” zichtbaar gemaakt. ILSR was de eerste organisatie die de moeite nam om heel nauwkeurig de stroom van energie, gerelateerd aan geld te volgen doorheen de stadseconomie. In hun rapport "Planning for Energy Self-Reliance: The Case of the District of Columbia" concludeerden ze dat van elke energy dollar 85 cent uit de gemeenschap verdween. Dit was een veel groter verlies dan in welk ander huishoud uitgavenpatroon vastgesteld kon worden. Hieruit werd de conclusie getrokken dat energiebehoud een grote rol diende te spelen in strategieën voor urbane ontwikkeling. In 1980 was ILSR de eerste die de energie behoudende potentie van zonne energie bepaalde voor een grote stad (Baltimore) and zij waren een van de eerste groepen die formeel voor een commissie van NUTS voorzieningen verklaarden dat investeren in energiebehoud een goedkoper alternatief is dan investeren in nieuwe energie voorzieningen.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 74 van 104

ILSR onderzocht ook de geldstroom van een buurtfranchise (in dit geval Mc Donalds). Door dit onderzoek werd duidelijk dat van de $750,000 die de buurtbewoners daar uitgaven, ongeveer 66% niet alleen uit de buurt wegvloeide, maar uit de gehele stad. Tegengesteld aan de conventionele overtuiging dat deze ondernemingen werkplaatsen creëren werd duidelijk dat elke keer dat een fast food restaurant werd geopend er banen verdwenen in de gemeenschap. ILSR is er altijd van overtuigd geweest, dat juiste beleidskeuzes ervoor kunnen zorgen dat gemeenschappen veel productiever worden. Hun werk op gebied van energie en afval bewijst deze overtuiging. ILSR definieert afval niet alleen als “dingen die we niet meer gebruiken” maar ook als “hulpbronnen die we ongebruikt laten liggen”. Ten aanzien van solid waste, heft ILSR altijd naar voren gebracht dat dit een kostbare hulpbron is, die als het word gebruikt een waardevolle hulpbron

vormt voor locale economiën. Eind 70 begin 80 was ILSR de voornaamste nationale groep die locale CBO’s ondersteunde in hun strijd tegen afvalverbrandingsovens. Midden van de jaren 80 werd door de ILSR trainingen aan lokale bevolking de bouw van 150 grootschalige afvalverbrandings-ovens voorkomen. Door tussenkomst van ILSR werden 30 voorstellen voor verbrandings-ovens van de tafel geveegd met de argumenten dat verbrandingsovens duur en vervuilend zijn en dat ze de inkomensgenererende optie van recyclage onmogelijk maken. In verschillende rapporten vanaf 1986 heeft ILSR aangetoond dat recyclage en composteren de eerste optie zouden moeten zijn in omgang met solid waste. ILSR heeft onderzoek altijd gekoppeld aan actie. Vanaf 1990 is in nauwe samenwerking met een handvol steden , die overtuigd waren van de naar voorgebrachte economische strategie, een 15 tal grote lokaal beheerde bedrijven opgezet met meer dan 250 werknemers. Deze activiteiten hebben meer dan $20 miljoen nieuwe investeringen aangetrokken in lage inkomens en lage sociale klasse gemeenschappen binnen de steden.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 75 van 104

Gezonde steden - Gezonde gemeeschappen

Iedereen weet wat een gezonde gemeenschap is. Eens, ergens heb je ervaren wat dit betekent- een gemeenschap die zorgdraagt voor zijn leden, een gemeenschap waarin we door de totaliteit meer worden dan we als individu zijn. Maar wat zorgt ervoor dat een gemeenschap gezond is? Wil je een wereld waarin dit gerealiseerd wordt, probeer het volgende dan eens.

Hoewel er in de wereld heel wat goed-bedoelende, hard-werkende mensen zijn, zie je dat chaos, honger, oorlog en criminaliteit toenemen. Misschien wil je een bijdrage leveren om dit te veranderen. Misschien wil je iets doen dat een verschil maakt, maar het lijkt alsof niets helpt. Hier is iets wat bewezen heeft wel te werken. Het begint op de plaats waar jij woont.

Op honderden plaatsen hebben onze teams aan mensen gevraagd: “Wat moet er gebeuren om deze plaats gezonder te maken?” De antwoorden zijn verbazend en krachtig en verschillend voor elke gemeenschap. De antwoorden hebben betrekking op van alles van vervoer, werk, huisvesting tot sex - en de antwoorden zijn altijd zeer accuraat.

Het gevoel van welbevinden en gezondheid van mensen is van heel wat zaken afhankelijk. Goede voeding, schoon drinkwater, goede contacten met buren en familie, onderwijs, bevredigend en zinvol werk, etc. Gezondheidszorg en medicijnen zijn zelden boven aan de lijst van de mensen. Geschoolde medici, juiste medicijnen en machines dragen bij tot gezondheid, maar ze zijn niet genoeg.

Zaken die bijdragen aan gezondheid, zoals openbare veiligheid, welvaart, en gezonde families blijken ook bij te dragen aan de opbouw van gemeenschappen. Dit zijn taken van het systeem die alle energie en creativiteit vragen van allen die iets kunnen bijdragen binnen de gemeenschap.

In het midden van de 80er jaren is Trevor Hancock geïnspireerd door de artikelen van Len DuhlI, begonnen om "Healthy Toronto 2000" te organiseren. Deze inspanning inspireerde Ilona Kickbush van de WHO en andere internationale organisaties om beginnend bij 34 Europese steden het idee wereldwijd te verspreiden.

Over de hele wereld heeft de WHO seminars en workshops georganiseerd om steden te helpen om met de eerste stappen naar het creëren van een beeld over hun eigen toekomst. Honderden steden hebben de “vision workshop” gevolgd om te leren hoe het proces gestart kan worden.

De methode is zeer eenvoudig. De bewoners van een stad vragen buitenstaanders voor hulp. In een of meerdere conferenties worden door het lokale comité en hun aangestelde ondersteuners, alle mensen uit de gemeenschap bij elkaar gebracht die een verschil kunnen maken voor de gemeenschap, zoals media, politici, voorzitters van vakbonden, schoolhoofden, mensen uit zakenleven en producenten etc. Aan al deze mensen wordt gevraagd: “Wat moet er gebeuren om van jullie woonplaats een gezondere plaats te maken?” De antwoorden kunnen gericht zijn op, werkgelegenheid, huisvesting, milieu, misdaad, schoon drinkwater, beter eten, of zelfs transport. De consensus is over het algemeen bijzonder sterk.

Zodra er overeenstemming is over wat er zou moeten veranderen, helpen de organisatoren de aanwezigen om te ontdekken wat zij kunnen doen om deze veranderingen te weeg te brengen en hoe ze dit kunnen doen door samen te werken. De resultaten zijn over het algemeen indrukwekkend en hartverwarmend.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 76 van 104

Biodiversiteitsverdrag Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Ga naar: navigatie, zoeken

In 1992 heeft Nederland, samen met 186 andere landen inclusief de EU, het Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro ( Het Verdrag inzake Biologische Diversiteit) ondertekend. De VS heeft het verdrag echter nog niet ondertekend. Het verdrag kon vanaf 5 juni 1992 worden ondertekend en is in werking getreden op 29 december 1993.

Het verdrag is tot stand gekomen op de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling, die plaats had in Rio de Janeiro van 3 tot 14 juni 1992. De landen verplichten zich de biodiversiteit zowel in hun eigen land te beschermen als ook geëigende maatregelen te nemen ter ondersteuning van de bescherming van de biodiversiteit in de ontwikkelingslanden. Het verdrag onderstreept dat landen soevereine rechten hebben op hun genetische bronnen. Zonder toestemming van een land kunnen niet zomaar zaden en planten uit het betreffende land worden meegenomen.

Belangrijke onderwerpen van het Biodiversiteitsverdrag zijn:

• Identificeren en bewaking van de biodiversiteit • Bescherming van de biodiversiteit in de natuurlijke omgeving (in situ), zowel binnen als tussen soorten als ook in ecosystemen en buiten de

natuurlijke omgeving (ex situ) zoals het bewaren van zaad in genenbanken • Onderzoek, opleiding en Public relations • Regeling van de toegang en het gebruik van genetische bronnen • Technologieoverdracht, wetenschappelijke samenwerking en informatie-uitwisseling • Bij het toepassen van de genenbronnen in de plantenveredeling en biotechnologie het regelen van een redelijke verdeling van het gebruik en de

voordelen. • Bij de financiering van de toepassing van het Biodiversiteitsverdrag hebben de ontwikkelde landen een speciale verantwoordelijkheid. • Het nationaal rapporteren van de inspanningen van het toepassen van de in het verdrag gemaakte afspraken.

Sinds Rio is het denken over natuurbeheer in brede kring veranderd en is er ook een duidelijk toenemende belangstelling voor autochtone bomen en struiken.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 77 van 104

Bijlage 6: Opdrachten bij presentatie Opdracht 1: Formuleer de ecologische begrenzing voor de ontwikkeling van het district

1. Omschrijf de elementaire voorwaarden voor leefbaarheid van jouw omgeving.(bedreigingen en beschermende maatregelen) 2. Maak een lijst van het gebruik van de vijf soorten hulpbronnen.(welke wijze van gebruik is wenselijk voor elke groep, hoe kan dat in de praktijk?) 3. Geef maatstaven en indicatoren voor het begrenzen van de ecologische voetafdruk in jouw omgeving.

Opdracht 2: Noem culturele kenmerken van de bewoners van dit district, die gericht zijn op duurzaam onderhoud van de natuurlijke omgeving

1. Wat zijn zaken die beschermd moeten worden om “Herkenbaar te blijven als groep? (uitwerken met betrekking tot jouw leefgroep). Welke bedreigingen zijn er? Hoe moet er hiermee worden omgegaan?

2. Welke cultuuruitingen zijn activerend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district? 3. Welke cultuuruitingen zijn remmend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district?

Opdracht 3: Omschrijf de mechanismen voor welvaartsspreiding in het district / jouw groep

1. Noem structuren voor participatie die al aanwezig zijn in het district. 2. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? 3. Noem structuren voor samenwerking die al aanwezig zijn in het district. 4. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? 5. Welke vormen van spontane en geïnstitutionaliseerde zorg zijn aanwezig in het district? 6. Welke mechanismen / structuren kunnen nog worden toegevoegd om duurzaamheid te garanderen? 7. Aan welke voorwaarden moeten deze structuren voldoen om ondersteunend te zijn? 8. Hoe moet de sociale structuur worden beschermd tegen afbrokkeling?

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 78 van 104

Opdracht 4: Voorwaarden voor economische bedrijvigheid het district

1. Welke sectoren ondersteunen onze primaire behoeften? 2. Hoe kan dit verder worden uitgebouwd? 3. Welke economische activiteiten in het district ondermijnen duurzaamheid? 4. Aan welke voorwaarden moeten activiteiten beantwoorden om het lokale contract te ondersteunen? 5. Geef richtlijnen aan voor investeerders.

Opdracht 5: Politieke ordening en facilitering

1. Welke bevoegdheden zouden nog wenselijk zijn op lokaal niveau? 2. Hoe kunnen structuren de gekozen ontwikkeling waarborgen? 3. Hoe ondersteunen de structuren elkaar? 4. Welke terugkoppelingsmechanismen zijn ingebouwd of moeten ingebouwd worden om te blijven evalueren of de gekozen weg wordt gevolgd?

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 79 van 104

Bijlage 7: SWOT ANALYSES 1.DECENTRALISATIE OPENBAAR BESTUUR Doel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden v.d. centrale overheid naar de overheid in de districten.

STERKE PUNTEN:

1. Commewijne is een gecertificeerd district 2. Districtsfonds ingesteld 3. DFP functioneert gedeeltelijk 4. Burgerplatform 5. BIC

ZWAKKE PUNTEN:

1. Capaciteit van de regionale organen is nog niet adequaat 2. Werking van de regionale organen is nog niet op niveau 3. Onvoldoende overleg tussen de structuren 4. DB functioneert niet adequaat 5. Beschikbaar budget is niet toereikend 6. Budget alleen afkomstig van Ministerie RO 7. Geen of onvoldoende onkostenvergoeding en faciliteiten voor de leden van de

structuren 8. Passieve burgerparticipatie

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 80 van 104

BEDREIGINGEN:

1. Acceptatie door alle beleidsvoerders 2. Continuïteit van het beleid niet gegarandeerd bij

regeringswisseling 3. Financiering met externe middelen

KANSEN:

1. Stedenbanden 2. Partnerships lokaal en internationaal 3. WRO

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 81 van 104

2. REGIONALE ONTWIKKELING Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende regio’s van het land. Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden, te weten het wettelijk kader, urbanisatie, creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding.

STERKE PUNTEN: 1. Goede samenwerking op lokaal niveau

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen 2. Bouwwet niet van toepassing

BEDREIGINGEN: 1. Stijging zeewater 2. Gronduitgifte vindt centraal plaats

KANSEN: 1. Decentralisatie

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 82 van 104

3. WELZIJNSBEVORDERING VOOR KWETSBARE GROEPEN Doel: het garanderen van basis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk of structureel niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven. STERKE PUNTEN:

1. Verzorgingstehuis 2. Bejaardencentrum 3. Kindertehuizen 4. Afdeling MIN SOZAVO 5. NGO s in het district

ZWAKKE PUNTEN: 1. Budget te klein 2. Geen opvang voor drop outs, drugs en alcohol

verslaafden 3. Geen opvang kinderen met een beperking 4. Geen opvang voor mensen met een geestelijke of

lichamelijke beperking 5. Geen bijzonder onderwijs 6. Niet voldoende data beschikbaar 7. Taboesfeer rond de personen met een beperking 8. Geen infrastructuur voor personen met een

beperking

BEDREIGINGEN: 1. Achteruitgang van de Sociaal – economische situatie als

gevolg van o.m.de inflatie en werkloosheid 2. Afname van aandacht

KANSEN: 1. Samenwerking PPP 2. Decentralisatie: extra inkomsten

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 83 van 104

4. JEUGD Doel: Maximale optplooiing en verbetering van de maatschappelijke positie van de jeugd

STERKE PUNTEN: 1. Veel jeugd 2. Cyber cafés 3. Niet veel hangjongeren 4. Religieuze organisaties 5. NGO s in het district 6. De jeugd gaat naar school 7. De jeugd wilt studeren 8. Vertegenwoordiging in het jeugdparlement

ZWAKKE PUNTEN: 6. Geen middelbare school 7. Drugsgebruik 8. Geen sportfaciliteiten zoals indoorsport en buiten

verlichting 9. Geen mediatheek 10. Geen openbaar zwembad 11. Onvoldoende begeleiding 12. Geen transport faciliteiten 13. Schooltransport niet goed geregeld 14. Dropouts

BEDREIGINGEN:

1. Ontsporing door negatieve media 2. Verslaving 3. Toename diefstallen

KANSEN:

1. ECD

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 84 van 104

5.ENERGIE VOORZIENING Doel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010

STERKE PUNTEN:

1. Grote delen van het district zijn aangesloten op het net 2. De scholen zijn van energie voorzien 3. Aanwezigheid gemeenschapscentra.

ZWAKKE PUNTEN: 1. Veel stroomuitval 2. Grote spreiding in bewoning 3. Stroomschommelingen 4. Onvoldoende beschikbaarheid voor industrie 5. Te weinig straatverlichting

BEDREIGINGEN:

1. Internationale stijging van brandstofprijzen 2. Monopolie EBS

KANSEN 1. Alternatieve energie 2. Liberalisatie (zelf kunnen ontginnen en distribueren van water

door gemeenschappen)

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 85 van 104

6. WATER VOORZIENING Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010

STERKE PUNTEN: 1. Voldoende zuivere waterbronnen 2. Voldoende regenwater verspreid over het jaar

ZWAKKE PUNTEN: 1. Niet iedereen is aangesloten 2. Vuil en roestig water uit de kraan 3. Verstopte leidingen en soms geen waterdruk (niet

de hele dag water beschikbaar) 4. Geen adequate afvoer van huishoudelijk afvalwater

BEDREIGINGEN: 1. Verontreinigd worden 2. Leegraken van de bronnen 3. Verzilting door overstroming van zee en rivier water 4. Urbanisatie 5. Onvoldoende controle van de waterkwaliteit 6. Monopoliepositie SWM

KANSEN: 1. Overname waterleiding door SWM 2. Gebruikmaken van meerdere waterbronnen 3. Behoorlijke uitbreiding van het waterleidingnet. 4. Liberalisatie (zelf kunnen ontginnen en distribueren van water door gemeenschappen)

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 86 van 104

7. HUISVESTINGSBEVORDERING Doel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district STERKE PUNTEN:

1. Voldoende land beschikbaar 2. Voldoende projectontwikkelaars 3. Zelfbouw 4. Voldoende bouwmaterialen 5. Voldoende bouwvakkers

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen huisvestingsbeleid 2. Geen ruimtelijke ordening 3. Geen bouwvergunning vereiste 4. Geen adequate infrastructuur 5. Geen afstemming over projecten met belanghebbenden

BEDREIGINGEN: 1. Geen transparante toewijzing van gronden 2. Internationale prijsstijgingen

KANSEN: 1. Verkavelingprojecten 2. LISP en LMISP

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 87 van 104

8. FACILITERING PRIVATE SECTOR Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector uiteindelijk helpen bijdragen aan de creatie van werkgelegenheid en daarmede aan de armoedevermindering

STERKE PUNTEN: 1. Veel particuliere ondernemers in Commewijne (verkavelaars,

veeteelt en aqua cultuur, visverwerking etc.) 2. Bidbook (visie omtrent ruimtelijke ordening) 3. Faciliteiten om de burger te bereiken aanwezig

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen invulling gegeven aan bidbook 2. Geen invulling gegeven aan one window shop 3. Regelgeving voor investeringsfaciliteiten niet goed

vastgelegd c.q. transparant

BEDREIGINGEN: 1. Partnerschappen op centraal niveau en niet op lokaal niveau 2. Vestigingsfaciliteiten 3. Money laundring

KANSEN: 1. Integratie in bedrijven – joint venture – 2. Remigratie projecten

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 88 van 104

9. BOUW EN CONSTRUKTIE Doel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de de daaraan gerelateerde dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan.

STERKE PUNTEN: 1. Voldoende deskundigen 2. Voldoende bouwmaterialen 3. Voldoende grond 4. Vertegenwoordiging OW

ZWAKKE PUNTEN: 1. Bouwwet niet van toepassing 2. Controle heeft geen grondslag

BEDREIGINGEN: 1. Ongecontroleerde bouw 2. Schade aan het leefmilieu

KANSEN: 1. Ruimtelijke ordening 2. Decentralisatie

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 89 van 104

10. HANDEL EN INDUSTRIALISATIE Doel: effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van van de groei van kleine ondernemingenerschappen en diversificatieering richting minder prijsgevoelige en meer unieke produkten die sterker kunnen concurreren op de

internationale markt.

STERKE PUNTEN: 1. NGO’s die zorgen voor trainingen en contacten 2. Groei in de economische sector (agrarisch, hout, mijnbouw)

ZWAKKE PUNTEN: 1. Zwakke participatie van de burgers 2. Onbreken One Window Stop 3. Gebrekkige informatiestroom van en naar de

private sector en potentiële ondernemers

BEDREIGINGEN: 1. Politieke bemoeienis 2. Capaciteitsgebrek op Centraal Niveau om te kunnen

onderhandelen op internationale fora 3. Internationale ontwikkelingen

KANSEN: 1. Partnerschappen 2. Awareness campmpagnes

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 90 van 104

11. COMMUNICATIE Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICT- infrastructuur

STERKE PUNTEN: 1. Scholen zijn voorzien van computer centra

ZWAKKE PUNTEN: 1. Niet alle leerkrachten zijn getraind in computer

gebruik

BEDREIGINGEN: 1. Geen optimaal gebruik van de mogelijkheden 2. Computers duur in aanschaf

KANSEN: 1. NGO’s voor stimuleren computer gebruik

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 91 van 104

12. SPORT Doel: verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van Commewijne

STERKE PUNTEN: 1. Aanwezigheid sportverenigingen 2. Geestelijke trainingen

ZWAKKE PUNTEN: 1. Weinig sportleraren 2. Weinig of niet geschikte sportfaciliteiten 3. Geen of weinig dames sportverenigingen

BEDREIGINGEN: 1. Slechte fysieke en geestelijke gesteldheid 2. Geen optimale prestaties (werk, studie e.d.) 3. Wanorde

KANSEN: 1. Opleiden van sportinstructeurs 2. Opzetten van multiple indoor hallen 3. Motiveren van vrouwen voor de sport 4. Werken

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 92 van 104

13. GENDER

STERKE PUNTEN:

1. Bewustzijn is aanwezig 2. Voldoende respect voor elkaar

ZWAKKE PUNTEN:

1. Onvoldoende ontwikkelingskansen voor drop-outs

BEDREIGINGEN:

1. Geen oppas voor kinderen 2. Huishouding

KANSEN:

1. Studiemogelijkheden

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 93 van 104

14. AGRARISCHE PRODUCTIE EN AGRO-INDUSTRIE Doel: Het garanderen van de de lokale en het bijdragen tot de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn Sterkte

1. Goede grond beschikbaar 2. Arbeiders aanwezig 3. Voldoende kennis

Zwakte 1. Slechte infrastructuur 2. Onvoldoende afzetmogelijkheden 3. Geen bodemonderzoek

Belemmering 1. Onvoldoende prikkels vanuit de overheid 2. Geen bestemmingsplan voor het district

Kansen 1. Exportmogelijkheden 2. Voldoende voedsel in het district

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 94 van 104

15: BOSBOUW EN HOUTVERWERKING Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de lokale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit Sterkte

1. Veel bos 2. Mogelijkheden om te planten of te herplanten 3. Vele houtsoorten en medicinale planten 4. Helpt de ozonlaag te beschermen

Zwakte 1. Niet voldoende toezicht op kappen 2. Niet voldoende kennis van medicinale plantsoorten 3. Geen selectieve houtkap 4. Geen gecertificeerde houtexploitatie bedrijven en

houtverwerkingsbedrijven

Bedreiging 1. Kaalkap 2. Erosie 3. Bedreiging wildbestand

Kansen 1. Bij goede selectie en controle zal de komende generatie

economischer er bij varen

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 95 van 104

16 TOERISME Doel: het inzetten van eigen erfgoed, creativiteit en fysieke omstandigheden en zodoende ook uitgesloten delen van het volk weer te betrekken bij de economie , alsmedeteneinde de bijdrage van de toerisme sector aan de lokale en de nationale economie te verhogen Sterkte

1. Historisch district 2.

Zwakte 1. Beheersstructuren

Bedreigingen 1. Infrastructureel

Kansen 1. Donoren 2. Beleid optimaal

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 96 van 104

17 GRONDBELEID Doelbeleid: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming Sterkte

1. Plantages 2. Domeingronden 3.

Zwakte 1. Ongestructureerde verdeling

Bedreigingen 1. Politiek 2. Occupanten

Kansen 1. Transparantbeleid

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 97 van 104

18 ONDERWIJS Doel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderd Sterkte

1. Voldoende onderwijs mogelijkheden en toegankelijk voor iedereen (gratis)

2. Basis onderwijs is voor iedereen toegankelijk

Zwakte 1. Onderwijs op hoger niveau is nog gecentraliseerd 2. Tekort aan goed opgeleide onderwijs krachten 3. Kwaliteit van het onderwijs voldoet niet aan de hedendaagse

eisen.

Bedreigingen 1. Terugkerende acties van onderwijsgevenden 2. Verouderde lesmateriaal en leermethode

Kansen

1. Hoger gekwalificeerde krachten 2.

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 98 van 104

20. ARMOEDEBESTRIJDING Doel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990 Sterkte

1. Voldoende grond om te bewerken 2. Werkgelegenheid, Paramaribo is niet ver weg

Zwakte 1. Weinig werkgelegenheid in Commewijne 2. Weinig bedrijven

Bedreigingen

1. Afstaan van gronden voor woningbouw projecten 2. drugsgebruik 3. Bevolkingsaanwas van buitenaf

Kansen 1. Het opzetten van fabrieken 2. Scholing in de agrarische sector 3. bevolkingsaanwas

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 99 van 104

21: CULTUUR Doel: Vergroten van de mogelijkheden van alle burgers om vrijelijk deel te nemen aan het cultureel leven van Commewijne Sterkte

1. Diverse culturen zijn bewaard gebleven 2. Verschillende culturele scholen die culturele vaardigheden aan

jongeren bijbrengen in het district

Zwakte 1. Weinig bestaande accommodaties om cultuur te beoefenen en/

of uit te dragen

Bedreigingen 1. Door verwestering houden jongeren zich niet bezig met cultuur

Kansen 1. Partnerschappen 2. Culturele uitwisseling 3. Vergroting export potentie cultuur

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 100 van 104

22. GEZONDHEIDSZORG Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid , bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking in het distrikt in een optimale gezondheidstoestand te houden cq brengen Sterkte

1. Voldoende RGD poliklinieken en artsen 2. Apotheken 3. SZF

Zwakte 6. Geen ziekenhuis 7. geen adequaat functionerend BOG 8. Verafgelegen plaatsen ontbrekenontstoken van

gezondheidszorg 9. Geen ambulance bij Sinabo en omgeving

Bedreigingen 1. door ontbreken van adequate controle kunnen ziektes uitbreken

Kansen 1. Hergebruik van het ziekenhuis te Ellen


Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 101 van 104

23 MILIEUMANAGEMENT Doel: de instandhouding en het duurzaam gebruik van het milieu alsook de kwaliteit daarvan Sterkte

1. Grotere delen van Commewijne zijn nagenoeg nog onaangetast

Zwakte 1. Milieu wetgeving voldoet niet aan de hedendaagse eisen 2. Geen afvalstoffenwet

Bedreigingen

1. Onoverzichtelijke en ongecontroleerde winning van onze natuurlijke hulpbronnen

2. Slecht of geen onderhoud van onze verdedigingswerken tegen het hoger wordende waterpeil

Kansen 1. Nieuwe wet kan de milieu activiteiten beter uitrusten 2. Goed voorebreid op eventueliteiten

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 102 van 104

24 TRANSPORTSECTOR Doel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het verkeerswezen in het distrikt Commewijne

Sterkte 1. Infrastructuur is goed

Zwakte 1. Vervoer niet optimaal gestructureerd

Bedreigingen 1. Onderhoud van de infrastructuur

Kansen 1. Asfalteringsproces wordt ingezet

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 103 van 104

25 INFRASTRUCTUUR Doel: Het ontwikkelen van doelmatige en veilige infrastructuur

Sterkte

1. Geasfalteerde en verharde wegen 2. Ontsluiting Oost – West 3. De brug over de Suriname rivier

Zwakte 1. Geen verbinding naar de achtergelegen gebieden en over rivieren naar de rechteroever van de commewijnerivier 2. Slechte weggesteldheid 2. Niet functioneren van de sluizen 3. Geen andere bruggen over rivieren

Bedreigingen 1. Overstroming 2. Niet structureel onderhouden van de wegen en lozingen

Kansen 1. Waterkerende dam tegen overstroming 2. Uitbreiding wegennet met voetpaden en trottoirs 3. Overdracht brug van Suralco bij Paranam

Republiek Suriname

District Commewijne

DSOP 2008 104 van 104

26 URBANISATIE Doel: De ontwikkeling van een diensten en activiteiten kern in het district

Sterkte 1. Diversiteit aan werkgelegenheid

Zwakte 1. Ontsluiting van rechteroever

Bedreigingen 1. Verdiensten ? nader aanduiden !

Kansen

1. Infrastructuur optimaliseren 2. Grensgebieden ontwikkelen 3. Mijnbouw activiteiten Klaverblad 4. Kaaimangrasi



Republiek Suriname District Commewijne District...

Documents

Transcript of Republiek Suriname District Commewijne District...