De Oplossers Live #8

70
De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni @tertiumNL #oplossers }}}

Transcript of De Oplossers Live #8

Page 1: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 2: De Oplossers Live #8

Michiel Hulshof & Menno van der Veen Tertium

@tertiumNL #oplossers

Page 3: De Oplossers Live #8

Michiel Zonneveld Freelance journalist

@tertiumNL #oplossers

Page 4: De Oplossers Live #8

@tertiumNL #oplossers

Page 5: De Oplossers Live #8

20.02 Interview voormalig Apachepiloot Peter Gordijn 20.07 Inleiding door Fred van der Kraaij en Karlijn Muiderman 20.25 Voorstellen maatschappelijk panel 20.30 Mirjam de Bruijn (Antropologe, univ. Leiden) 20.45 Dieuwertje Kuijpers (High Risk Politics, VU) 21.05 Kenneth Manusama (jurist, VU) 21.20 Pim Klaassen (wetenschapsfilosoof, Vrije Universiteit) 21.30 Q&A

Programma

@tertiumNL #oplossers

Page 6: De Oplossers Live #8

Peter Gordijn Voormalig Apache-piloot

@tertiumNL #oplossers

Page 7: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 8: De Oplossers Live #8

Fred van der Kraaij Voormalig adviseur Ministère du Plan

Karlijn Muiderman The Broker / Sahel Watch

@tertiumNL #oplossers

Page 9: De Oplossers Live #8

Vergelijk: Mali en de VS

Page 10: De Oplossers Live #8

West Afrika

Page 11: De Oplossers Live #8

Wat is het probleem? • COMPLEXITEIT van Mali

• De TOEAREG kwestie

• Veel STRIJDENDE PARTIJEN: separatisten, jihadisten, terroristen, drugssmokkelaars, mensensmokkelaars, ontvoerders, bandieten, criminelen

• INTERNATIONALE CONTEXT: vredesmissies, poreuze grenzen, ‘Libië’ enz.

Page 12: De Oplossers Live #8

Mali

Page 13: De Oplossers Live #8

Verspreidingsgebied Toeareg

Page 14: De Oplossers Live #8

De drie noordelijke provincies: Gao, Kidal en Timboektoe

Page 15: De Oplossers Live #8

Toeareg in Mali • Historisch gespannen relatie met zwarte Malinezen (slavenhandel)

• Na 1960 zijn de rollen omgedraaid

• Zowel voor als na 1960 Toeareg opstanden

• Terugkerend patroon: opstand -> vredesaccoord -> schending accoord -> nieuwe opstand -> nieuw vredesaccoord -> nieuwe schending enz.

• April 2012: onafhankelijk Azawad. Herroepen in dec. 2012 (‘autonomie, geen onafhankelijkheid’)

• Toeareg gemeenschap in Mali: een minderheid die onderling sterk verdeeld is

• Toeareg niet de enige strijdende partij in Mali

Page 16: De Oplossers Live #8

Strijdende partijen verdeeld

• Strijders voor onafhankelijkheid (‘Azawad’): MNLA, HCUA, MAA

• Zelfverdedigingsgroepen: CPA, Ganda Koy, Ganda Iso, GATIA

• Extremistische Moslim groepen: AQIM, AnsarDine, FLM, Al-Mourabitoune

Page 17: De Oplossers Live #8

Verdeeldheid onder de vredesonderhandelaars

• CMA – de Coördinatie bestaat uit: de MNLA (Mouvement Nationale de Liberation de l’Azawad) de HCUA (Haute Conseil pour l’unité de l’Azawad) de MAA (Mouvement Arabe de l’Azawad - MAA-1) de CPA (Coalition du Peuple de l’Azawad – een factie) de CMFPR (Coordination Malienne des Forces Patriotiques de Résistance)

• Het ‘Platform’ bestaat uit: MAA-2 (afsplitsing van MAA-1) een factie van de CPA CMFPR-1 GATIA (‘Groupe d’autodéfense touareg Imghad et alliés’)

• De Coördinatie ziet / zag het ‘Platform’ als stromannen van de centrale regering

Page 18: De Oplossers Live #8

Leider van Ansar Dine: Iyad Ag Ghaly

Page 19: De Oplossers Live #8

El Hadj Gamou, leider GATIA

Page 20: De Oplossers Live #8

Mokhtar Belmokhtar, de meest gezochte man van de Sahel

Page 21: De Oplossers Live #8

Internationale context

Page 22: De Oplossers Live #8

1. Sahara-Sahel

Page 23: De Oplossers Live #8

• 7 kinderen per vrouw, verdubbeling bevolking in 20 jaar

• Terugkerend tijden van droogte en schaarste

• Minst ontwikkelde landen ter wereld

• Informele handel in voedsel en seizoensmigratie

1. Sahara-Sahel

Page 24: De Oplossers Live #8

2. Mensensmokkel

Page 25: De Oplossers Live #8

• Informele economie en criminele activiteiten zijn door elkaar gaan lopen

• Gebrekkige grenscontrole

• Corruptie rondom smokkel

• Smokkel explosief gegroeid

2. Mensensmokkel

Page 26: De Oplossers Live #8

3. Gordel van instabiliteit

Page 27: De Oplossers Live #8

• Extremisten krijgen internationale steun

• Wapens in omloop

• Drugssmokkel

• Recente aanslagen

Regionaal extremisme

Page 28: De Oplossers Live #8

• LIBIË - val van Kaddafi (2011)

• BURKINA FASO -volksopstand tegen president (2014)

• TSJAAD- onrust rondom verkiezingen (2016)

• Oude presidenten in ALGERIJE (Bouteflika, 79), Kameroen (Biya, 83), en TUNESIË (Essensi, 89)

• Crisis in ZUID-SUDAN en CENTRAAL AFRIKAANSE REPUBLIEK

• NIGERIA: Boko Haram

• NIGER: instabiel

Gordel van instabiliteit

Page 29: De Oplossers Live #8

4. Militaire interventies

Page 30: De Oplossers Live #8

MINUSMA

Page 31: De Oplossers Live #8

Belangrijke conclusies • Bevolkingsgroei neemt toe, economie blijft achter

• Informele economie en criminaliteit lopen in elkaar

• Gebrek aan werk belangrijke push factor regionale en internationale migratie

• Grote stukken ongecontroleerd gebied

• Huidig mandaat MINUSMA is te beperkt om effectief te handelen

Page 32: De Oplossers Live #8

Sahel Watch [email protected]

Dank voor uw aandacht !

Page 33: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 34: De Oplossers Live #8

Gabriëlle Provaas Documentairemaakster

@tertiumNL #oplossers

Page 35: De Oplossers Live #8
Page 36: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 37: De Oplossers Live #8

Victor van der Linden Consultant Fair & Sustainable Advisory Services

@tertiumNL #oplossers

Page 38: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 39: De Oplossers Live #8

Mirjam de Bruijn Hoogleraar antropologie Universiteit Leiden

@tertiumNL #oplossers

Page 40: De Oplossers Live #8
Page 41: De Oplossers Live #8

Socio-Political Hierarchies

Page 42: De Oplossers Live #8

Ecological-economic changes

Page 43: De Oplossers Live #8

Connectivity

Page 44: De Oplossers Live #8
Page 45: De Oplossers Live #8

2012: occupation(s)

Page 46: De Oplossers Live #8
Page 47: De Oplossers Live #8
Page 48: De Oplossers Live #8

Nomad’s movement

• Victimhood

• Language

• Ethnic identity

• Pulaaku

• Who joins?

Page 49: De Oplossers Live #8
Page 50: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 51: De Oplossers Live #8

Dieuwertje Kuijpers Promovenda High Risk Politics Vrije Universiteit

@tertiumNL #oplossers

Page 52: De Oplossers Live #8

Nederlandse bijdrage MINUSMA

Wat onze militairen (niet) kunnen bijdragen

Page 53: De Oplossers Live #8

(1) Wat doen wij daar?

• Mali rijkelijk beloond met ontwikkelingshulp

voor democratisering (2012; 12% BBP)

• Verkiezingen als electoralisme; elite zelf

verrijkende kaste (corruptie)

• Touaregs in Kidal geen enkele lokale

autonomie (in tegenstelling tot Mandak) :

voedingsbodem onvrede

• Touaregs keerden terug uit Mali – zonder

inkomen, maar tot tanden toe bewapend

• Jihadistische organisaties kapitaliseren op

deze strijd

Page 54: De Oplossers Live #8

(1) Wat doen wij daar?

• Frankrijk: Arabische islamisten maken dat

de Franse taal, maar ook de traditie van

diens instituties afneemt in de regio

(afname invloed)

• Nederland: belang bij stabiele regio (o.m.

olie uit Algerije)

• Interventie politiek verkocht als “strijd

tegen terreur”: Mali geen geval van “acuut

jihadisme”

Page 55: De Oplossers Live #8

(2) Wat zijn de uitdagingen?

• Mali te kampen met politieke

en sociaal-economische

problemen: probleem primair

niet militair (oplossing

evenmin)

• Grenzen: herhaling Libië.

Bewaking feitelijk

geprivatiseerd – in handen

van lokale stammen

(faciliteren criminele- en

terroristische organisaties)

• Spillover naar buurlanden:

Niger, Nigeria, Zuid-Libie

Page 56: De Oplossers Live #8

(2) Wat betekent dit voor Nederland?

• 12.000 troepen (waarvan 450 Nederlandse) te kort

om blijvend resultaat te garanderen – risico op

“Afghanistanisering” van Mali

• Missie heeft zogeheten “robuust” mandaat – in

praktijk weinig tot geen politieke bereidheid dit te

benutten

• Nederland kijkt naar wat het hooguit kan missen,

gecombineerd met mate van risico dat het wilt lopen

(geen)

• Door materiele en personele uitholling bij Defensie in

combinatie met politieke koudwatervrees:

cheerleader missie

Page 57: De Oplossers Live #8

(2) Wat is nodig?

• Zonder heldere end game te formuleren, onmogelijk voor militairen, burgers en

volksvertegenwoordigers te bepalen in hoeverre een missie succesvol is

• Tegelijkertijd summiere onderbouwing dienen Nederlands belang of staatsveiligheid

(“bevorderen internationale rechtsorde” vaag begrip – eindeloos oprekbaar)

• Doe het goed, of doe het niet

• Defensie: openheid van zaken geven over deplorabele staat van de Krijgsmacht

• Ministerie: risico’s durven nemen, onzekerheden accepteren, “nee, tenzij” durven verkopen

aan regering

• Volksvertegenwoordiging: micro-managen missie (“Haagse schroevendraaier”) voorkomen –

valse oppositie

Page 58: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 59: De Oplossers Live #8

Kenneth Manusama Jurist internationale vrede & veiligheid Vrije Universiteit

@tertiumNL #oplossers

Page 60: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}

Page 61: De Oplossers Live #8

Pim Klaassen Wetenschapsfilosoof Vrije Universiteit

@tertiumNL #oplossers

Page 62: De Oplossers Live #8

Verantwoord onderzoek en innovatie

… en wat we hiervan kunnen leren dat relevant is voor de vredesmissie in Mali

door Pim Klaassen

Athena Instituut, VU Amsterdam

Page 63: De Oplossers Live #8

A + wetenschap = ??? B + innovatie = ??? Wetenschap en innovatie zijn fundamenteel onzeker

Verantwoord onderzoek en innovatie: - “inclusief” anticiperend bestuur en beheer van onzekere processen, - gericht op duurzame uitkomsten - in overeenstemming met maatschappelijke waarden

Page 64: De Oplossers Live #8
Page 65: De Oplossers Live #8

R.R.I.

Hoe dan wel?!?

Page 66: De Oplossers Live #8

Procesdimensies van verantwoord onderzoek en innovatie

Variëteit aan

onderzoekers van

verschillende disciplines?

Doen alle relevante

belanghebbenden mee?

Beteknisvol in het licht

van doel en context?

Voorstellen van plausibele

toekomsten—gewenst en

ongewenst.

Open voor

behoeften van

anderen?

In staat om processen

gaandeweg bij te sturen? 66

Page 67: De Oplossers Live #8

BhURN

Brandwondenonderzoek heeft Uw Reactie Nodig

Verantwoord onderzoek is beter om

• Substantiële redenen – Bruikbaarder, degelijk(er)

onderzoeksresultaten (bijv. “écht in het echt en voor iedereen”, ipv alleen echt in het lab voor mannelijke woelratjes van 6 maanden oud)

• Normatieve redenen – Democratische principes dwingen tot het

betrekken van brede(re) publieken bij zaken die voor velen relevant zijn

• Instrumentele redenen – Mensen hebben bijvoorbeeld meer

vertrouwen in onderzoek en innovatie als ze betrokken worden en/of ontwikkelingen kunnen (bij)sturen

Page 68: De Oplossers Live #8

Onderzoek en innovatie Vredesmissie in Mali Onzekerheid op allerlei vlakken en in alle fasen van het proces

Uitkomsten raken velen voorbij beslissers en uitvoerders

Veel belanghebbenden worden traditioneel gezien nauwelijks gehoord

Page 69: De Oplossers Live #8

Uit het lab, naar oorlogsgebied Mali…

Variëteit aan

onderzoekers van

verschillende

disciplines?

Doen alle

relevante

belanghebbenden

mee?

Beteknisvol in het

licht van doel en

context?

Voorstellen van

plausibele

toekomsten—

gewenst en

ongewenst.

Open voor

behoeften

van

anderen?

In staat om processen

gaandeweg bij te sturen? 69

Wie

moeten

er

Allemaal

meepraten, -

beslissen en

–doen, en hoe

organiseren

we dat?

?

Page 70: De Oplossers Live #8

De Oplossers Live #8 Woensdag 1 juni

@tertiumNL #oplossers

}}}