De milieusector: een eerste kennismaking

48
SEGHERSbetter technology Group De milieusector: een eerste kennismaking - 1 26 maart 2001 De milieusector: een eerste kennismaking Joris De Schutter [email protected] Technologie en Economische Sectoren K.U.Leuven - Afdeling PMA Departement werktuigkunde SEGHERSbetter technology Group

description

De milieusector: een eerste kennismaking. Technologie en Economische Sectoren. Joris De Schutter [email protected]. K.U.Leuven - Afdeling PMA Departement werktuigkunde. SEGHERSbetter technology Group. Doelstelling. Kennismaking met problematiek en industriële sector - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of De milieusector: een eerste kennismaking

Page 1: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 126 maart 2001

De milieusector: een eerste kennismaking

Joris De Schutter

[email protected]

Technologie en Economische Sectoren

K.U.Leuven - Afdeling PMADepartement werktuigkunde

SEGHERSbetter technology Group

Page 2: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 226 maart 2001

Doelstelling

Kennismaking met problematiek en industriële sector– geen exhaustief overzicht

Idee van omvang (ordegrootten)

Kennismaking met een aantal technologieën– geen exhaustief overzicht

Page 3: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 326 maart 2001

Inhoud: algemeen overzicht

Uitvoerig:

Behandeling van vast afval

Behandeling van afvalwater

Kort:

Recyclage van afvalwater(http://www.scientecmatrix.com)

Behandeling van rioolslib(http://www.scientecmatrix.com)

Page 4: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 426 maart 2001

Afval...

Denkt u aan?

Of eerder aan?

Page 5: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 526 maart 2001

Inhoud: behandeling van vast afval

Het afvalprobleem

Thermische afvalverwerking: basisprincipes

Afvalverbranding: hoe werkt het?

Afval als bron van groene stroom

Page 6: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 626 maart 2001

Inhoud

Het afvalprobleem

Wat is een afvalstof?

Hoeveel afval wordt er geproduceerd?

Waarom is afval een probleem?

Hoe kan het afvalprobleem op duurzame wijze

aangepakt worden?

Wat zijn de huidige verwerkingsmethodes?

Page 7: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 726 maart 2001

Wat is een afvalstof?

Technisch: een stof die door zijn producent niet gewenst is

opm. kan dus nog wel bruikbaar zijn als secundaire grondstof

voor anderen!

Economisch: een product waarvoor de producent moet

betalen om er zich van te ontdoen

Juridisch: “elke stof of voorwerp waarvan de houder zich

ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet

ontdoen.”

Verschillende onderverdelingen mogelijk: volgens afkomst,

samenstelling, enz.

Page 8: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 826 maart 2001

Hoeveel afval wordt er geproduceerd in Vlaanderen?

1998, Bron: OVAM

Page 9: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 926 maart 2001

Hoe evolueert de productie van huishoudafval?

Bron: OVAM

Page 10: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1026 maart 2001

Waarom is afval een probleem?

Afval =

• Ongewenst

• Milieubelastend

• Niet ‘duurzaam’

Page 11: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1126 maart 2001

Wat is dan wel een duurzame aanpak?

• vermijden• verminderen, o.a. door hergebruik• selecteren in afzonderlijke fracties die men kan

– composteren (GFT)

– recycleren (papier, glas)

– hergebruiken op een andere manier (plastics)• thermische verwerking met energierecuperatie van het niet-

recycleerbare deel

– te veel gemengd, dus scheiden niet haalbaar

– recuperatie economisch niet interessant

– recyclage technisch niet mogelijk• andere technieken?

Page 12: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1226 maart 2001

Wat zijn de huidige verwerkingsmethodes?

62% wordt gerecycleerd

22% wordt verbrand in 12 installaties (1,1 miljoen ton/jaar)

16% wordt gestort

Page 13: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1326 maart 2001

Inhoud

Het afvalprobleem

Thermische afvalverwerking: basisprincipes

Waaruit bestaat afval?Wat is verbranding?Hoe kan men energie uit afval halen?Hoeveel energie kan men uit afval halen?

Page 14: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1426 maart 2001

Samenstelling van (rest-)afval

Dus: afval bevat ongeveer 75% (naar gewicht) biomassa!

Page 15: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1526 maart 2001

Samenstelling

Page 16: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1626 maart 2001

““3 ton afval storten = 3 ton afval storten = 1 ton steenkool begraven”1 ton steenkool begraven”

Wat is de verbrandingswaarde van afval?

1 kg afval = gemiddeld 9 MegaJoule (MJ) (bereik: 4 - 16 MJ)

Opmerking: Onderste VerbrandingsWaarde

Ter vergelijking:– 1 kg huisbrandolie = 42 MJ– 1 kg steenkool = 30 MJ– 1 kg droog hout = 15 MJ– 1 kg droge turf = 12 MJ

Trend is stijgend: 9 MJ/kg (1990) -> 10 MJ/kg (2000)

Page 17: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1726 maart 2001

Wat gebeurt er als men afval verbrandt?

Verbranden = oxyderen = reageren met zuurstof

1. De brandbare delen reageren met de zuurstof uit de lucht

C + O2 -> CO2 (koolzuur) + 33 MJ/kg

H2 + 1/2 O2 - > H2O (waterdamp) + 121 MJ/kg

2. Het water verdampt (grootste deel van vrijgekomen warmte)

3. De niet-brandbare delen veranderen niet

Page 18: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1826 maart 2001

Inhoud

Het afvalprobleem

Thermische afvalverwerking: basisprincipes

Afvalverbranding

Hoe verloopt het verbrandingsproces?Hoe werkt een roosteroven?Hoe ziet een stoomketel eruit bij afvalverbranding?Verschuift verbranding het probleem niet naar luchtvervuiling?

Page 19: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 1926 maart 2001

Algemene opbouw van een afvalverbrandings-installatie

Oven+Stoomketel

Afvalontvangst

RookgasreinigingSlakken-

behandeling

Stoom-/

condensaatcircuit

Restafval

ElectriciteitSlakkenMetalenResidu's+ ketelasPropere rookgassen

Verbrandings-lucht

Water, Chemicaliën

Page 20: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2026 maart 2001

Hoe werkt een roosteroven?

condensor

kalkmelk

aktieve koolmouwenfilter

ID ventilator schouw

halfnatte reactor

elektriciteit

stoomketel

deNOx

afval

residu’s

ketelas

slakken

natte wasser DeDiNOx (SCR)

afvalwater

NaOH

Ww.

oven

turbine

rookgasreiniging

Page 21: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2126 maart 2001

Hoe werkt een roosteroven?

Horizontaal1. Drogen

2. Vergassing

3. Uitbrand

Verticaal4. Gasverbranding

5. Gasuitbrand

21

3

4

5

Verbranding is een opeenvolging van verschillende fysico-chemische processen

Page 22: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2226 maart 2001

Horizontale ketel

Page 23: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2326 maart 2001

Doorzet: 2 x 50.000 TPA / 2 x 17 MWth

Energierecuperatie: gepland (12 MWe)

Rookgasreiniging: Elektrofilter, Halfnat+Nat

DeDiNOx systeem: Catalytische vernietiging

van NOx en dioxines. Opgestart in mei ‘00

IVAGO

Rookgasemissieresultaten: Voorbeeld

Page 24: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2426 maart 2001

IVAGO DeDiNOx eerste meetresultaten

0,0442

0,01

0,1 0,1

0,00585941 41

200

400

0

0,01

0,02

0,03

0,04

0,05

0,06

0,07

0,08

0,09

0,1

22/05/2000 23/05/2000 24/05/2000 Huidige norm Toekomstigenorm

Dioxines

(ngTEQ/Nm3)

0

40

80

120

160

200

240

280

320

360

400

NOx

mg/Nm3

Dioxines NOx

September 2000: dioxines < 0.001 ngTEQ/Nm³ = 1/100ste van norm

Page 25: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2526 maart 2001

Inhoud

Het afvalprobleem

Thermische afvalverwerking: basisprincipes

Afvalverbranding

Afval als bron van groene stroom

Wat is het energiepotentieel van afval?Is afval een biomassa en dus ‘hernieuwbare energie’?Hoe verhoudt zich dit tot andere biomassa’s?

Page 26: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2626 maart 2001

Wat is het ‘groene stroom’potentieel van afval?(In Vlaanderen niet erkend als groene stroom!)

5,5 miljoen ton geproduceerd (huishoud + gelijkgesteld)

60% gerecupereerd————————————————————————————————————

= 2,2 miljoen ton restafval

x verbrandingswaarde 9GJ/ton (2.500 kWh/ton afval)————————————————————————————————————

= 19,8 PJ = 5.500 GWh = 0,5 MTOE = 3,2% van het aardolieverbruik (‘95)

x omzettingsrendement 20% (500 kWh/ton afval)————————————————————————————————————

= 1.100 GWh/jaar elektriciteit = verbruik van 320.000 gezinnen

x percentage biomassa in huisvuil 60% (60% OVW afkomstig van biomassa) ————————————————————————————————————

= 660 GWh/jaar groene stroom = verbruik van 190.000 gezinnen

Of: 120 kWh groene stroom per persoon per jaar uit diens restafval

Van dit potentieel is minder dan 50% gerealiseerd.

Page 27: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2726 maart 2001

Besluit: vast afval

• Afval is een waardevolle bron van groene stroom: het zou potentieel

1,5 tot 2% van het huidige electriciteitsverbruik kunnen dekkken in

de vorm van groene stroom.

• Ongeveer 12% van het electriciteitsverbruik van een modaal gezin

kan bestaan uit stroom geproduceerd uit het afval van dat gezin. Het

grootste deel hiervan is groene stroom.

• Thermische afvalverwerking is een belangrijke schakel in de

afvalverwerkingsketen en tegelijk een potentieel belangrijke bron

van hernieuwbare energie.

• Er gelden zeer strenge emissienormen voor de rookgassen.

Page 28: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2826 maart 2001

Inhoud: behandeling van afvalwater

Het afvalwaterprobleem

Afvalwaterbehandeling: principes

En … er ontstaat een nieuw probleem: slib

En … recyclage tot drinkwater ...

Page 29: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 2926 maart 2001

Inhoud

Het afvalwaterprobleem

Welke soorten afvalwater zijn er?

Hoeveel huishoudelijk afvalwater produceren we?

Hoe verloopt de productie in de tijd?

Wat zit er in het afvalwater?

Page 30: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3026 maart 2001

Welke soorten afvalwater zijn er?

Stads- en huishoudelijk afvalwatersteden, gemeenten, dorpenhotels, campings, ...

Industrieel afvalwatervoedingsindustrie: brouwerijen, suikerrafinaderijen, slachthuizen, …chemie: meststoffenfabrikanten, staalindustriepapierindustriepetrochemiefarmaceutische industrie

‘Tussenin’bv. diermest

Page 31: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3126 maart 2001

Hoeveel huishoudelijk afvalwater produceren we?

Geraamd waterverbruik voor het jaar 2000

watergebruik voor in l/(inw.dag)

voedselbereiding 20

afwasmachine 15

wasautomaat 20

toilet 45

baden, douchen en overig gebruik voorpersoonlijke verzorging

65

overig gebruik zoals voor schoonhouden van hethuis, autowassen en tuinbesproeiing

35

Totaal 200

Page 32: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3226 maart 2001

Hoe verloopt de productie in de tijd?

Dagvariatie: debiet waterafvoer i.f.v. de tijd (gemiddeld)

Pieken (+200-300%) door neerslag!

Page 33: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3326 maart 2001

Seizoensvariatie

Page 34: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3426 maart 2001

Voornaamste karakteristieken van samenstelling

1 bevolkingsequivalent (b.e.) = 180 l/d - 54 g/d BZV - 190 g/d TVS - 90 g/d TZVS

BZV: (Biochemisch ZuurstofVerbruik): hoeveelheid organisch materiaal dat kan geoxideerd worden door micro-organismen

TVS: Totaal Vaste Stoffen

TZVS: Totaal Zwevende Vaste Stoffen

Page 35: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3526 maart 2001

Inhoud

Het afvalwaterprobleem

Afvalwaterbehandeling: principes

Wat zijn de verschillende stappen in

afvalwaterbehandeling?

Kan men afvalwater recycleren tot drinkwater?

Page 36: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3626 maart 2001

Stappen in afvalwaterbehandeling

voorbehandeling

buffer (optioneel)

primaire behandeling

secundaire behandeling

slibbehandeling nabehandeling (optioneel)

ontsmetting

Page 37: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3726 maart 2001

Voorbehandeling

Mechanisch:

Schermen

Verbrijzelaars

Zandvangers

Page 38: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3826 maart 2001

Buffer (optioneel)

Om sterke debietvariaties op te vangen

Page 39: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 3926 maart 2001

Primaire behandeling

Fysicochemische behandeling

toevoeging van chemicaliën

coagulatie/flocculatie + drijven (vetten, oliën)

coagulatie/flocculatie + bezinken (metalen)

productie van primair slib

Page 40: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4026 maart 2001

longitudinale decantatiemet brugmechanisme

Gemeentelijke RWZI Brugge

circulaire decantatiemet brugmechanisme

1

2

34

5

inlaatschraapbrugafvoerverzameling drijvende

laagverwijdering bezonken

laag

1

2

3

5

4

Page 41: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4126 maart 2001

Biologische behandeling

Bacteriën eten biologisch afbreekbare verbindingen op

Verantwoordelijk voor ca. 80% van de zuivering

Meest gebruikte methode: ‘actief slib’ (bacteriënmassa)

Page 42: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4226 maart 2001

1. biologische oxidatie 2. scheiding

voedingsstoffen

actiefslib

zuurstof

afvoer

afvalwater

recyclage actief slib

afvoeroverschot

slib

Page 43: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4326 maart 2001

BRUGGE

primaire bezinking

beluchting (biologie)

secundaire bezinking

pomp + scherm zandvanger

Page 44: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4426 maart 2001

Nabehandeling(optioneel)

Zandfiltratie

Page 45: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4526 maart 2001

Nabehandeling (optioneel)

Ontsmetting (doden van overblijvende bacteriën)Vooraleer te lozen in het milieu (rivier/kanaal)

met chloormet UV-licht

MembraantechnologieënIn staat om zuiver drinkwater te produceren!

Page 46: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4626 maart 2001

Brugge

Gemeentelijke RWZIcapaciteit 305 000 b.e.

Influent Effluentdebiet (m³/h) 2950BZV-belasting 16470 (kg BZV/day)BZV (mg/l) 350-400 <20CZV (mg/l) 700 <100TZVS (mg/l) 200-250 <30totaal N (mg/l) 60 <30totaal P (mg/l) 7-8 <1.5

Enkele cijfers ...

Page 47: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4726 maart 2001

Besluit: afvalwater

Zuivering is mogelijk tot drinkwaterkwaliteit!Voorbeeld: IWVA Koksijde

gezuiverd afvalwater infiltreren in waterwinningsgebied: watercyclus is gesloten!http://www.scientecmatrix.com

Er ontstaat een nieuw probleem: slib!Gevaren + oplossingen voor slib:

http://www.scientecmatrix.com

Page 48: De milieusector: een eerste kennismaking

SEGHERSbetter technology Group

De milieusector: een eerste kennismaking - 4826 maart 2001

Algemeen besluit

Milieuproblematiek is gevolg van welvaartspeil

Straks zijn we met zijn 10 miljard ...

Levensstandaard ontwikkelt zich zeer snel in bepaalde regio’s

Milieusector wordt zeer belangrijke sector in de toekomst