De LongenDe Longen

MotorongelukMotorongeluk

• Een jongeman werd tijdens een verkeersongeval ernstig gewond aan zijn borst

• Effectieve ventilatie was daardoor niet mogelijk• Bloedgas waarden:

• pH = 7,24 (7,35 - 7,45)• pCO2 = 8,0 kPa (4,6 - 6,0 kPa) 60 mmHg • HCO3- = 25 mmol/l (21 – 25 mmol/l)

Waarom stijgt de pCO2 en daalt de pH?

MotorongelukMotorongeluk

• Doordat de ademhaling pijn veroorzaakt verlaagt patiënt de frequentie.

• Hierdoor wordt CO2 minder goed uitgeademd en treedt “verzuring” op.

• Het gevolg is een respiratoire acidose door hypoventilatie.

LuchtstromingenLuchtstromingen

ZuurstofgradientZuurstofgradient

Alveoli (longblaasjes)Alveoli (longblaasjes)

Zuurstof en COZuurstof en CO22 diffusie diffusie

Dwarsdoorsnee alveoliDwarsdoorsnee alveoli

Kruispunt van drie alveoliKruispunt van drie alveoli

Erytrocyten in capillairen van een Erytrocyten in capillairen van een alveolialveoli

Problemen in alveoliProblemen in alveoli

Leucocyten in alveolusLeucocyten in alveolus

Longontsteking met Longontsteking met granolocytengranolocyten

Problemen met het Problemen met het surfactantsurfactant

AsbestiocisAsbestiocis

Long emfyseemLong emfyseem

DoorlaatbaarheidDoorlaatbaarheid

Dwarsdoorsnede AlveolusDwarsdoorsnede Alveolus

Bronchuscellen met Bronchuscellen met “zweepharen” “zweepharen”

Acute bronchitisAcute bronchitis

Chronische bronchitisChronische bronchitis

Bronchitis en beschadigde Bronchitis en beschadigde alveolialveoli

Oude man met chronische Oude man met chronische bronchitisbronchitis

• Een oude man wordt in verwarde toestand opgenomen. Hij was dyspnoeisch en had een sputum producerende hoest.

• Hij was niet in staat een samenhangend ziektebeloop te beschrijven.

• Men kende hem als insuline afhankelijke diabeet met een lange geschiedenis van chronische bronchitis.

• Bloedgaswaarden:• pH = 7,18 (7,35 – 7,45)• pCO2 = 7,54 (4,6 – 6,0 kPa)• (56,6 mmHg)

Wat is hier aan de hand?

Oude man met chronische Oude man met chronische bronchitisbronchitis

• De vraag rijst of patiënt naast een ernstig longprobleem (respiratoire acidose) ook een metabole acidose heeft tengevolge van een ontregelde suikerhuishouding.

• Bij de eerste acidose hoort een hoge pCO2

• Bij de tweede acidose hoort een laag pCO2

• De pCO2 zit hier tussenin dus: beide

Glucose, Natrium en Kalium geven uitsluitsel

AstmaAstma

Astma patiëntAstma patiënt

• Een astma patiënt heeft een zware aanval en krijgt zuurstof toegediend, waarna hij overlijdt

• Bloedgaswaarden vlak voor zuurstoftoediening zijn:

• Arterieel pO2 6,0 kPa (10 - 20 kPa)• Arterieel pCO2 6,5 kPa (4,7- 6,0 kPa) (49 mmHg) • Arterieel pH 7,30 (7,35 – 7,45)

Waarom overlijdt patiënt door de zuurstoftoediening?

Belang van zuurstof voor de Belang van zuurstof voor de hersenenhersenen

CO2 gevoelige sensorenCO2 gevoelige sensoren

pCO2 is een gevoelige stimulans voor de

ademhaling en regelt de pH

Astma patiënt met Astma patiënt met zuurstofzuurstof

• Patiënt hyperventileert om pO2 op peil te houden.

• pCO2 daalt hierdoor en patiënt krijgt een alkalose

Daalt de pO2 verder dan wordt de ventilatie en diffusie nog moeilijker

Hierdoor stijgt de pCO2 en krijgt patiënt een respiratoire acidose (pH was 7,30)

De frequentie en kracht worden nu geregeld door de pO2 druk

Door toediening van zuurstof vervalt de noodzaak om te ademen

Patient verzuurt en sterft vanwege acidose en hypoxie.

PleuraPleura

Overzicht transport van Overzicht transport van gassengassen

1 Ventilatie

2 Diffusie

3 Circulatie

4 Zuurstof afgifte

5 Zuurproductie

6 Buffering

7 Regulatie

8 Nieren

Oude patiënt met buikpijnOude patiënt met buikpijn

• Een 80 jaar oude man wordt wegens ernstige buikklachten met spoed opgenomen.

• De buikklachten begonnen ongeveer twee uur geleden.• Hij heeft een shock en pols is niet te voelen. • Hij gebruikt geen medicijnen

• Bloedgaswaarden:• Arterieel pO2 12 kPa (10 - 20 kPa)• Arterieel pCO2 3,5 kPa (4,7- 6,0 kPa) (26 mmHg) • Arterieel pH 7,05 (7,35 – 7,45) • HCO3- 7 mmol/l (21 – 25 mmol/l)

Waaraan lijdt patiënt en daalt de pCO2 en is pO2 normaal?

Oude man met buikpijnOude man met buikpijn

• De oude man heeft een aneurisma in zijn buik waardoor er lokaal een slechte bloedcirculatie ontstaat.

• Ten gevolge van deze locale hypoxie ontwikkelt zich in de buik en lager een metabole acidose.

• Verhoogd H+ verbruikt de HCO3-.• Dit wordt gecompenseerd met CO2 uitademen.• Hierbij wordt extra O2 opgenomen, dat alleen

hoger dan de buik en in de extremiteiten verhoogd is.

Diffusie van gassenDiffusie van gassen

Zuurstof Transport in het Zuurstof Transport in het BloedBloed

Invloed van temp, 2.3DPG en pH Invloed van temp, 2.3DPG en pH op zuurstoftransportop zuurstoftransport

SchaatserSchaatser

• Een schaatser heeft 15 minuten onder ijs gelegen.

• Zijn lichaamstemperatuur is 25 C.

• Hij wordt opgewarmd en overlijdt.

Wat ging er bij het opwarmen fout?

SchaatserSchaatser

• Door de lage temperatuur is de affiniteit van hemoglobine voor zuurstof verhoogd waardoor hemoglobine geen zuurstof afgeeft.

• Als men hier geen rekening mee houdt overlijdt de patiënt aan hypoxie.

• Patient heeft juist extra zuurstof nodig:• 1) voor het opwarmen

• 2) spierarbeid (rillingen)

• Fysisch opgelost zuurstof hoog houden en patiënt van binnenuit opwarmen.

Invloed van CO en Hb derivaten Invloed van CO en Hb derivaten op zuurstoftransportop zuurstoftransport

COCO

COCO

NO

Lage COHb

dan % COHb maal 2,8

Brandend huisBrandend huis

• Patiënte wordt uit een brandend huis gered• Zij lijdt aan ernstige hypoxie en

overlijdt hieraan

Labuitslagen: Hb = 9,0 mmol/l (7,5 – 9,5 mmol/l)

Sat O2 = 98% (96 – 100%)

pO2 = 15 kPa (10 – 20 kPa) pH = 7, 3 (7,35- 7,45)Alle uitslagen kloppen! Wat is hier aan de hand?

COHb = 30%

Brandend huisBrandend huis

• Patiënt heeft een ernstige koolmonoxide vergiftiging.

• Dit is alleen met een directe meting te bepalen.• De saturatieformule (Sat O2%) bevat alleen

functionele hemoglobines. • Koolmonoxide is geen functionele hemoglobine

en komt dus niet in de saturatieformule voor. • Dit is zo afgesproken, omdat hiermee snel de

hoeveelheid afgestaan zuurstof kan worden berekend.

Zuurstofafgifte =Zuurstofafgifte =

• (Arterieel pO2 – veneus pO2).hartminuutvolume

• (Arteriële SatO2% - veneuze SatO2%).hartminuutvolume

• Hartminuutvolume is 3-4 liter/m2 lichaamsoppervlak

Als in de saturatieformule niet functioneel hemoglobine zit, dan gaat deze formule niet meer op.

Jacob duikt diepJacob duikt diep

• Jacob, een bekende wedstrijdzwemmer, ademt vlak voor het snorkelen drie keer diep, duikt in het water en verdrinkt.

• Hij is niet de eerste en ook niet de laatste, die dit overkomt.

• Wat is hier aan de hand?

Jacob duikt diepJacob duikt diep

• Jacob duikt te diep.

• Door diep ademhalen daalt de pCO2 en stijgt de pO2.

• De pCO2 prikkel om te ademen blijft langer uit.

• Hierdoor kan Jacob langer onder water blijven.

• Hij duikt daardoor te diep en komt niet meer levend naar boven.

• De eerste en laatste 10 meter onder water van bovenaf zijn het gevaarlijkst.

Te diepduiken na Te diepduiken na hyperventilatiehyperventilatie