DE KRACHT VAN HET WETEN - nagelmackers.be · De kunst van beleggen in het ‘nieuwe normaal’ DE...

Jaargang 1, nummer 3

Big data: ‘Data Fella’ Andy Petrella beheert het nieuwe goudBelgië: centrum voor digitale en hightech innovatieDe kunst van beleggen in het ‘nieuwe normaal’

DE KRACHT VAN HET WETEN

42

4 kort nieuws

6 passieSupernova:

liefde voor muziek

10 voor u bezochtVier tentoonstellingen

om te ontdekken

12 beleggenDe kunst van beleggen

in het ‘nieuwe normaal’

40 uitgelichtWordt duurzaam

beleggen de norm?

42 visieZenders worden

ontvangers bij de VRT

48 uitgelichtCash of beleggen?

50 binnenkijkenIn gesprek met

Christian Dugardeyn

54 horizonHet falen van Doha

Op de cover:

Andy Petrella, oprichter van de Belgische

start-up Data Fellas

IN DIT NUMMER

18 inzichtIdriss Aberkane over de nieuwe renaissance:

de kenniseconomie

22 cijfersKennis en data, de nieuwe grondstoffen

24 fusieBelgië: centrum voor digitale en hightech innovatie

27 big data ‘Data Fella’ Andy Petrella over het nieuwe goud

30 kennisMOOCs: studeren in de wolken

32 ronde tafelPersoonlijk, duidelijk en op maat

36 standpuntCaroline Pauwels

38 meer wetenApplicaties die onze

wereld veranderen

“Door de opkomst van sociale media zagen we

ineens dat iemand met politieke interesse evengoed

naar ‘Iedereen Beroemd’ kijkt.” Dieter Boen, manager Onderzoek en Innovatie bij de VRT

3Nagelmackers magazine – jaargang 1, nummer 3

Colofon Uitgave van Bank Nagelmackers nv – Jaargang 1 / nummer 3 / Q3 2016Verantwoordelijke uitgever: Jef Vandenbergh, Bank Nagelmackers nv, Sterrenkundelaan 23, 1210 Brussel. Meer info: www.nagelmackers.be Redactiecomité: Martin Brichet, Benoît Burnotte, Rigo Dens, Erwin Drenth, Christine Orban, Koen Troosters, Jef Vandenbergh, Eric Vanhaelen, Yves Van Laecke, Koert Verbruggen. Medewerkers: Anke Claassen, Anke De Backer, Jean-Jacques De Neyer, Marjorie Hoyaux, Lies Lekeux, Peyo Lissarrague, Michiel Mertens, Ruth Nys, Filip Van Loock.Concept en realisatie: www.propaganda.be

De redactie van dit magazine werd afgesloten op 17 juni 2016 en houdt rekening met de geldende wetgeving op dat moment. Bank Nagelmackers nv heeft alle redelijke maatregelen genomen om het magazine met de grootste zorg samen te stellen. Weergave of reproductie van de informatie uit dit magazine is toegestaan mits voorafgaande en schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever. De inhoud van dit magazine dient enkel ter informatie en kan in geen geval beschouwd worden als financieel, beleggings-, fiscaal, boekhoudkundig, juridisch of ander advies, noch als aanbod van banken/of verzekeringsproducten en/of -diensten. Behoudens bij opzet of zware fout, zijn Bank Nagelmackers nv noch haar aangestelden of lasthebbers aansprakelijk voor de eventuele onjuistheid, onvolledigheid of het niet actueel zijn van de ter beschikking gestelde informatie, noch voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade die door u of derden wordt geleden ten gevolge van de consultatie of het gebruik van de informatie van het magazine.

Volgens Francis Bacon stond kennis gelijk aan macht. Zijn uitspraak ‘Kennis is macht’ dateert uit de 16de eeuw. Hoewel

een instrument om de maatschappij te verbeteren, bleef ken-nis toen slechts bereikbaar voor een intellectuele elite. Die

link tussen kennis en macht heeft mij altijd een beetje vreemd, zelfs bedreigend, in de oren geklonken.

Na de ontmanteling van de koolmijnen (grondstoffen) in de periode 1964-1992 en de sluiting van iconische fabrieken zoals

Renault in Vilvoorde (maakindustrie) eind jaren 90 was de bood-schap dat onze hersenen onze nieuwe grondstof moesten worden.

Kennis zou alles oplossen. Dat had haast iets wanhopigs ...

Vandaag spreekt Idriss Aberkane over kennis als onuitputtelijke grondstof. “Als ik kennis overdraag, verlies ik ze niet. Sterker nog, als

ik verschillende kennisdomeinen samenbreng, creëer ik nieuwe.” In zekere zin is hij een erfgenaam van Bacon. Maar eerder dan een machts-

instrument ziet hij kennis als een grondstof voor economische en cultu-rele ontwikkeling die voor iedereen toegankelijk is. Het interview met

Aberkane, dat het dossier in dit nummer inleidt, levert wat mij betreft zeer verrassende en boeiende lectuur op.

Hoe kennis als grondstof in de praktijk ook daadwerkelijk tot nieuwe perspec-tieven leidt, illustreren de boeiende verhalen van imec & iMinds, Data Fellas,

MOOCs en nog anderen.

Ook enkele Nagelmackers-collega’s komen aan het woord. En dat is geen toeval. Door onze financieel-technische kennis samen te brengen met een aantal ‘mens-

wetenschappen’ is onze visie op de cliënt en dus ook onze bedrijfsvoering het af-gelopen decennium immers grondig en in positieve zin gewijzigd.

Ik wens u veel leesplezier.

Koert Verbruggen,commercieel directeur Nagelmackers

Knowledge-based economy

2

Nagelmackers Private Banking events

enquête

Tijdens haar vergadering van 10 mei 2016 heeft de raad van bestuur van Bank Nagelmackers nv Dr. Dashu Zhu aangesteld als nieuwe CEO van de bank. Dashu Zhu volgt Piet Verbrugge op die in maart eerder dit jaar met pensioen ging. Dr. Zhu heeft ruime bank-ervaring zowel in China als in Canada.

Dashu Zhu behaalde zijn doctoraat in de economische wetenschappen in 1991 aan de Management School of Economics aan de Xi’an Jiaotong University.

Hij startte zijn bancaire carrière bij de Bank of China in Peking. In 2001 verhuisde hij naar Canada waar hij CEO en voorzitter van de Bank of China werd. Hij leidde er op een erg succesvolle manier de ontwikkeling en groei van de bank.

In 2011 keerde hij terug naar China, naar de Bank of Jiangsu, waarvan hij executive vicepresident werd. Vorig jaar werd hij benoemd tot voorzitter van de supervisory board.

Dashu Zhu: “Ik ben zeer blij dat ik de kans krijg om de business van Nagelmackers verder te ontwikke-

Beste lezer, wij willen graag weten wat u vindt van het Nagelmackers magazine. Het Nagelmackers magazine is er voor u, onze cliënt. Daarom willen we graag weten wat u van uw magazine vindt. Aan de hand van enkele vragen polsen we naar uw mening. De enquête gebeurt online en neemt slechts enkele minuten in beslag.

Aan welke vragen mag u zich onder meer verwachten? ... Vindt u de inhoud van het Nagelmackers magazine boeiend? ... Vindt u dat het magazine goed weergeeft waar Nagelmackers voor

staat?... Vindt u dat het magazine uw relatie met Nagelmackers versterkt?

Hoe vult u de enquête in?Surf naar https://www.nagelmackers.be/nl/magazine/enquete en vul vrij uw antwoord in of duid een antwoord aan naargelang de vraag.

Onze persoonlijke dankWij stellen uw medewerking erg op prijs. Indien u deelneemt aan onze online enquête maakt u bovendien kans op één van de vijf Montblanc Meisterstück Classique rollerpennen.

Zonder geld geen civilisatie. Dat is in het kort de in-houd van het nieuwe boek van toonaangevend finan-cieel historicus William N. Goetzmann. In de nasleep van de financiële crisis wordt ons westers financieel stelsel te gemakkelijk beschouwd als iets vies dat nor-men en waarden doet vervagen, jobs verloren doet gaan en kapitaal laat vervliegen. Volgens hem geldt het tegendeel. Ons financieel systeem heeft groei en daarmee de ontwikkeling van onze beschaving mee mogelijk gemaakt. Goetzmann omschrijft ons stelsel als een tijdmachine waarin we aan de hand van mo-derne technologie en innovatie ‘waarde’ kunnen ver-plaatsen van het heden naar de toekomst. Dat gege-ven heeft onze manier van denken over die toekomst drastisch veranderd. Geld heeft op alle belangrijke keerpunten in onze geschiedenis een belangrijke rol gespeeld, stelt Goetzmann, en zal dat ook in de toe-komst blijven doen.

Met verschillende voorbeelden laat hij zien dat de din-gen die wij associëren met onze moderne economie zoals aandelenbeurzen, internationale handel en tal-loze ingewikkelde financiële producten, in de loop van de geschiedenis herhaaldelijk ontwikkeld, vergeten en weer heruitgevonden zijn.

Het boek is een rijk geïllustreerde ontdekkingsreis over de rol van geld in de ontwikkeling van de we-reld en zijn uiteenlopende beschavingen. Bovendien zullen innovaties van ons financieel stelsel bijdragen tot oplossingen om het hoofd te bieden aan heden-daagse uitdagingen, zoals vergrijzing en explosieve bevolkingsgroei, aldus Goetzmann.

Money changes everything: how finance made civilization possibleWilliam N. GoetzmannISBN: 9780691143781

Deze uitgave verscheen tot nu toe enkel in het Engels.

voor u gelezennieuwe CEO

Geen geld, geen beschaving– William N. Goetzmann

Dr. Dashu Zhu nieuwe CEO van Bank Nagelmackers nv

len. België is een belangrijke markt in het globale ontwikkelings-plan van Anbang en ik kijk ernaar uit om samen met de com-petente medewerkers en managers van Nagelmackers de beste producten en diensten te blijven aanbieden aan cliënten.”

Ming He, voorzitter van de raad van bestuur van Nagelmackers: “We zijn zeer blij dat Dashu Zhu onze nieuwe CEO wordt. Na de succesvolle herlancering van het merk Nagelmackers als gevolg van de verwerving van Delta Lloyd Bank door Anbang Group vorig jaar, is de bank klaar om te groeien en uit te breiden, terwijl ze de best mogelijke dienstverlening blijft bieden aan bestaande cliënten. De brede internationale bankervaring van Dashu Zhu maakt van hem de perfecte persoon om onze strategie succesvol uit te rollen.”

Nagelmackers Private Banking organiseert ook dit jaar een aantal infor-matieve events. Deze events zijn een ideale gelegenheid om nader kennis te maken. U bent van harte welkom.

Onder de noemer ‘Meet the private banker @Nagelmackers’ organiseren we een aantal informatiesessies rond het thema ‘Beleggen en macro- economie’ en evenveel over ‘Estate Planning en successieplanning’.

De toekomst van uw vermogen: hoe optimaliseren?22/09/2016 Hasselt Radisson Blu Hotel 19.30 – 22.00 u.11/10/2016 Waasmunster De Lekkerbek 19.30 – 22.00 u.13/10/2016 Kasterlee Den Eyck 19.30 – 22.00 u.

Hoe uw vermogen verstandig beleggen in deze tijden van lage rentevoeten?22/09/2016 Kortrijk Het Klokhof 19.30 – 22.00 u.

Net zoals vorig jaar organiseren we ook een aantal bedrijfsbezoeken. Op 3 oktober brengen we een bezoek aan Bekaert en op 28 oktober aan Barco.

Wenst u graag deel te nemen aan een informatie- sessie of een bedrijfsbezoek, neem dan contact op met uw private banker of uw Nagelmackers-kantoor.

U kunt zich ook inschrijven via onze website op:www.nagelmackers.be/nl/evenementen/inschrijvingsformulier-meet-the-private-banker.

54 Nagelmackers magazine – jaargang 1, nummer 3

kort nieuws

Ze zijn jong, ambitieus en staan te trappelen om de nationale muziekpodia te betreden. Drie ensembles wonnen dit jaar Supernova, de wedstrijd voor aanstormend talent in de klassieke muziek. Een mooie kans om zich te tonen aan een groot publiek en hun passie voor muziek te delen.

muziekLIEFDE VOOR

Van links naar rechts: Liesbeth Baelus, Bram Decroix, Hélène Koerver, Wouter Vercruysse, Noémi Tiercet, Anke Steenbeke, Alexander Vocking, Simone van der Weerden, Géraldine Clément, Diede Verpoest, Alexandra Lelek, Sara Vujadinovic, Panagiota Giannaka

6

passie


Podiumkansen en kickstartDe jonge musici van Roffa Tango Trio, Tmesis en het St. George Quintet hebben een druk jaar voor de boeg, want het winnen van Supernova zet de drie laure-aten op de muzikale wereldkaart. Ze worden beloond met optre-dens in culturele centra en media- aandacht op Klara en Canvas. “Die kickstart is meer dan welkom”, vertelt Panagiota, klarinettiste van het Tmesis-ensemble. “De wereld van klassieke muziek is een grote oceaan en als kleine garnaal zwem je snel verloren. Deze prijs zet ons echt op de kaart en opent deuren. Onze concertagenda is voor de ko-mende maanden goed gevuld.”De ambitie van deze jonge mu-zikanten is dan ook kristalhel-der: muziek maken, compone-ren en hun publiek in vervoering brengen.

In de klassieke muziek is het vech-ten voor een plek en als wedstrijd heeft Supernova een zeer goede re-putatie. “Dat wekt vertrouwen bij concertorganisatoren”, zo meent Bram, contrabassist van het St. George Quintet. “Ook al kennen ze ons niet, toch worden we al ge-boekt. Elke kans die we krijgen om ons verhaal te vertellen en te delen, grijpen we met beide handen aan.” Al hadden de jonge muzikanten die kans bijna gemist. “We waren eigenlijk een beetje vergeten dat we een opname ingestuurd had-den”, lacht Bram. “Ineens kregen we felicitatiemails van onze vrien-den en ouders. We waren geselec-teerd! Vanaf dat moment zijn we er 200% voor gegaan.”

Het verwerven van naamsbe-kendheid is voor een jong klassiek

ensemble misschien nog moei-lijker dan het spelen zelf. Met ta-lent alleen kom je een heel eind, maar een juiste duw in de rug doet wonderen. Anke, pianiste bij Roffa Tango Trio: “Dankzij de media-aandacht die we vandaag krijgen bereiken we een breder publiek met onze muziek. Vroeger speel-den we vooral in Nederland, nu is daar ook België bijgekomen.”

Love and marriageDe liefde is groot, de honger ook. Met hun ensembles brengen ze stuk voor stuk een eigenzinnige innovatieve interpretatie van klassieke muziek. Een muzikale carrière streven ze allemaal na, al blijft samen spelen het allerbelang- rijkste. Jonge mensen die wer-ken of nog studeren, allen met een eigen karakter én een eigen agenda. Het lijkt volgens Bram soms net een huwelijk. “Er moet ui-teraard liefde zijn, voor de muziek, maar ook een beetje voor elkaar. Het vraagt een waar engagement en af en toe ook een opoffering. Het is zeker niet vrijblijvend en 100% inzet is noodzakelijk. Voelen dat alles klopt en in evenwicht is, dat is magisch en erg verslavend.”

Wie klassieke muziek zegt, denkt misschien niet meteen aan jonge hippe mensen die op Facebook en YouTube zitten. Nochtans zijn de drie ensembles allemaal actief op social media. Dat doen ze niet per se om jongeren aan te spre-ken. “Het publiek begeesteren en ontroeren blijft de max”, vertelt Bram. “Al het voorbereidend werk waarbij je op zoek gaat naar de juiste toon en stijl is uiteraard ook leuk, maar als je erin slaagt het publiek echt te raken en via mu-ziek met hen te communiceren, dan is dat echt fantastisch. Of dat publiek nu oud of jong is, maakt weinig uit.” Anke is het daar mee eens. “Het belangrijkste is dat de muziek overkomt op het publiek. Als je op een passionele manier muziek maakt, raak je mensen en dan speelt het geen rol of je rock of klassiek speelt. Het is juist fijn

om ook jonge mensen te over- tuigen. Vaak hebben zij een ver-keerd beeld van klassieke muziek en zijn ze verrast over de toegan-kelijkheid ervan.”

Toevallig tangoOf het nu toeval was, of met de paplepel ingegoten, bij elk van deze jonge muzikanten was de passie voor klassieke muziek al vroeg aanwezig. Een toekomst in de muziek is voor elk van hen dan ook voor de hand liggend. Bij Panagiota sloeg de vonk over op haar twaalfde. “Ik speelde klarinet in een bescheiden or-kest en werd hopeloos verliefd op het geluid ervan in een bepaald stuk. Die liefde is sindsdien al-leen maar gegroeid. Dit was wat ik elke dag wilde doen!” Voor Anke en Bram was muziek eerder vanzelfsprekend. Ze rolden er van kindsbeen af in en verder muziek studeren was een evidentie. Anke: “Mijn liefde voor tango berust eer-der op toeval. Toch ben ik er nu volledig door gebeten en geef ik het zelfs door aan mijn leerlingen.”

Variatie en kruisbestuivingDat ze de rest van hun leven wil-len musiceren, is voor elk van hen duidelijk. Toch hebben ze nog geen strak toekomstplan uitgestippeld en zijn ze allemaal bezig met ne-venprojecten. “Naast het trio, geef ik muziekles”, vertelt Anke. “Die combinatie tussen het zelf uitvoe-ren en het aanleren van muziek vind ik fantastisch.” Anke richtte binnen de muziekafdeling van haar school ook zelf een tango- ensemble op omdat ze het door-geven van kennis zo inspirerend vindt. Panagiota, die nog studeert, laat het allemaal op haar afkomen. “In ons ensemble klikt het zowel muzikaal als vriendschappelijk fantastisch. Op dit moment is het belangrijkste om onze muziek met elkaar en een publiek te delen en samen te werken tot een stuk ons volledig eigen is. Die speelkansen krijgen we nu door Supernova.” Ondanks hun klassieke scholing staat het jong talent ook open voor

andere muziekstijlen en kunst-vormen. Bram: “Met St. George Quintet doen we graag zijprojec-ten met andere kunstvormen zoals theater, hiphop en dans. Zo’n ele-ment van buitenaf geeft een extra dimensie aan een optreden en die wisselwerking is heel boeiend.”

It’s a kind of magicDe aangrijpende tango van het Roffa Tango Trio, de kracht van het St. George Quintet of de ruimte- vullende klanken van Tmesis. Je moet de jongeren live aan het werk hebben gezien, om te voelen hoe krachtig hun muziek werkelijk is. Het publiek speelt hierbij een unieke rol, vindt Panagiota. “Als een publiek de muziek echt samen met ons beleeft en we in staat zijn om onze energie door te geven, ontstaat er een echte connectie.” Bram bevestigt: “Samen spelen en voelen dat het klikt, ik krijg er nooit genoeg van. Daar doen we het voor.” Die juiste magie ontstaat al tijdens het repetitieproces, vult Anke aan. “Een nieuw stuk aanleren, zoeken naar de juiste accen-ten, ontdekken hoe we de muziek naar onze hand zetten en er onze eigen stempel op drukken ... dat hele proces is zeer boeiend. Maar niets kan tippen aan een goed op-treden. Op dat moment voel je pas echt interactie. Je bent super- gefocust en geeft altijd het beste van jezelf.”

Mooie liedjes duren niet lang? Dat geldt alvast niet voor deze jonge muzikanten die alles hebben om hun muzikale droom te beleven.

Nagelmackers sponsort muzikaal talent

Als hoofdsponsor is Nagelmackers trots om haar naam te verbinden aan Supernova. “Deze wedstrijd straalt ambitie, kwaliteit en toegankelijkheid uit. Dat zijn waarden waar ook wij rotsvast in geloven. Ze sluiten mooi aan bij ons eigen verhaal. Jonge mensen de kans geven hun droom waar te maken, uiteindelijk is dat ook waar wij als bank voor staan. Wij willen samen met onze cliënten hun financiële ambities en dromen realiseren. Dat doen we door onze oprechte interesse in de activiteiten van onze cliënten, door hen echt te leren kennen en door te zoeken naar inventieve oplossingen die hen vooruithelpen”, aldus Koert Verbruggen, commercieel directeur bij Nagelmackers.

Who is who?

Tmesis Niet-alledaags kwintet van viool, piano, fluit, klarinet en cello. Soms splitsen ze zich op in duo’s of een trio wat voor afwisseling en extra pit zorgt. Ze koesteren geen verre toekomstdromen, maar hebben gewoon veel goesting om samen muziek te maken en er hun eigen saus over te gieten.

St. George Quintet Hun grote inspiratie is George Onslow, een minder bekende generatiegenoot van Beethoven. Ze vormen een kwintet van cello, twee violen, een altviool en een contrabas. Vooral dit laatste instrument geeft hun muziek een heel eigen stijl en klank. Ze dromen ervan een Onslow-cd op te nemen.

Roffa Tango Trio Hun naam zegt het allemaal. Ze vormen een trio van piano, contrabas en bandoneon. In Roffa, straattaal voor Rotterdam, leerden ze elkaar kennen aan de tangoafdeling van het conservatorium. Ze brengen een hedendaagse eigenzinnige mix van traditionele tango, klassieke muziek en jazz.

“ Het is fantastisch om samen te spelen en te voelen dat het klikt en je echt iets deelt met elkaar.”

© Anke De Backer

8 9Nagelmackers magazine – jaargang 1, nummer 3

passie

Chef: Mario EliasGerecht: eend van hoeve ‘la Sauvenière’ met eendelever, op steen gebakken langoustine, mosrook, rode biet en emulsie van rucola en cajunnotenRestaurant: Le Cor de Chasse,Wériswww.lecordechasse.be

MuseumspiegelOp 28 januari 2017 opent het S.M.A.K. Broodthaerskabinet – Projet pour M.B. Voor het Gentse museum is het werk van Marcel Broodthaers van cruciaal belang als spiegel bij het nadenken over de betekenis van musea. Als aanloop naar het toekomstige Broodthaerskabinet stelt het mu-seum vanaf april werk van kun-stenaars uit de S.M.A.K.-collectie tentoon, gemaakt tussen 1964 en 1976. Deze twaalf jaar staan niet alleen voor verschillende re-voluties binnen de actuele kunst, maar ook voor de tijd waarin Marcel Broodthaers expliciet ac-tief was als beeldend kunstenaar.—————

S.M.A.K., Gent

‘Het Broodthaerskabinet – 1964-’76’

Van 28/05 tot 04/09/2016 ————————————————————

BrillenVoor de expo ‘Luc Tuymans. Glasses’ in het Museum Aan de Stroom (MAS), blikt Luc Tuymans voor de eerste keer the-matisch terug op zijn oeuvre. De expo met als rode draad een bril, presenteert portretten van ‘mensen zonder naam’ en histo-rische figuren. Omdat een bril iemands aanblik mee vormgeeft, is zo’n ogenschijnlijk vanzelfspre-kend instrument voor een beel-dend kunstenaar-onderzoeker van grote betekenis.—————

MAS, Antwerpen

‘Luc Tuymans. Glasses’

Van 13/05 tot 18/09/2016

Nieuwe cultuurtempelHet nieuwe culturele parade-paardje van Luik, La Boverie, opende 5 mei jongstleden haar deuren en biedt onderdak aan het Museum voor Schone Kunsten van de stad. De renovatie van het gebouw werd begeleid door ar-chitect Rudy Ricciotti in samen-werking met het architectenbu-reau phD. De immense nieuwe glaspartij doet de grens tussen binnen en buiten vervagen. Niet voor niets heet de eerste tentoon-stelling dan ook ‘In openlucht’. De expositie, in samenwerking met het Louvre, werkt de samenhang uit tussen het park en het museum. U mag onder meer Gauguin, Picasso en Magritte verwachten.—————

La Boverie, Luik

‘In openlucht’

Van 05/05 tot 15/08/2016

Schilder van de ZonnekoningHet Louvre presenteert in Lens voor het eerst in vijftig jaar een solotentoonstelling. De expositie is volledig gewijd aan Charles Le Brun, een van de voornaam-ste kunstenaars van de tweede helft van de zeventiende eeuw en hofschilder van Lodewijk de Veertiende. ‘Charles Le Brun, schilder van de Zonnekoning’ volgt het chronologische pad van het oeuvre van deze artiest. —————

Louvre-Lens

‘Charles Le Brun, schilder van de

Zonnekoning’

Van 18/05 tot 29/08/2016

1 Panamarenko, Kreem-glace · 1966 [metaal, plastic] Privécollectie, langdurige bruikleen S.M.A.K.

2 La Boverie, Rudy Ricciotti & architectenbureau phD

3 Luc Tuymans Portrait · 2000 Privécollectie

4 Charles Le Brun ‘Pierre Séguier, kanselier van Frankrijk’

1

2

3

4

Ze zijn jong, ze zijn creatief en ze zetten België in de kijker over de grenzen heen. De Belgische tak van de JRE - Jeunes Restaurateurs verzamelt de meest getalenteerde chefs van de nieuwe generatie in een vereniging die zowel innovatie als kennis stimuleert. Enkele van deze chefs kunt u ontdekken in dit magazine aan de hand van hun visueel verrassende creaties die getuigen van de immense kwaliteit van de Belgische culinaire scene.

VERSLINDEN MET JE OGEN

© JRE - België


Jeunes Restaurateursvoor u bezocht

“ We sense that ‘normal’ isn’t coming back, that we are being born into a new normal: a new kind of society, a new relationship to earth, a new experience of being human” – Charles Eisenstein

De kunst van beleggen in HET ‘NIEUWE NORMAAL’

Tijdens de naschokken van de fi-nanciële crisis 2007-2008 deed de term ‘nieuw normaal’ zijn intrede in de economische analyse, de za-kenwereld en de financiële mark-ten. De term kent een uitgebreide toepassing met legio betekenis. Bijvoorbeeld, dat iets wat vroeger compleet abnormaal was, plotse-ling een alledaagse evidentie is. Of, dat wat we vroeger aanvoelden als normaal, in feite net het tegen-overgestelde was en we ons vergis-ten. Bill Gross – voorheen Pimco, nu Janus Capital – gaf de term nog anders bekendheid. ‘Nieuw nor-maal’ is een periode waarin de economie en de markten gas te-rugnemen en overheidsinterven-tie een prominente rol speelt, een periode waarin angst en voorzorg-motieven verhinderen dat we niet onmiddellijk terugkeren naar het oude normaal. Hoe men de term ook interpreteert, de realiteit is dat financiële markten een signi-ficante evolutie ondergingen na de schok van 2008. Deze bijdrage wil daar even stil bij staan en kijken in welke mate dat een invloed heeft en zal hebben op klassiek ver-mogensbeheer en in welke mate Nagelmackers daarop inspeelt in haar dagelijks vermogensbeheer.

Van oud naar nieuwDrie trends droegen sinds de fi-nanciële crisis aanzienlijk bij tot de transformatie van de oude naar een nieuwe marktdynamiek: cen-trale banken, regelgeving en tech-nologie. De voornaamste impact vertaalt zich in liquiditeit en vola-tiliteit in het algemeen.

Centrale banken zijn vandaag op globale schaal alom aanwezig. Nieuwe monetaire experimenten worden toegepast en centrale ban-ken zijn zeer dominante spelers geworden in verschillende mark-ten, gaande van obligaties over aandelen naar gestructureerde producten. Volgens optimisten hebben centrale banken de we-reld behoed van de totale afgrond (cfr. 1929) dankzij hun doortas-tend optreden. Een andere kijk

Door Christofer Govaerts,chief strategy, Asset Management Nagelmackers


beleggen

door de microscoop leert ons dat centrale banken – met de beste in-tenties – ook heel wat negatieve bijverschijnselen genereren. De paradox is namelijk dat in hun po-ging om liquiditeit te verzekeren in het post-2008 tijdperk, de liqui-diteit in heel wat markten slechter is dan vóór 2008. Kwantitatieve versoepeling zorgt voor zeer lage rentes en goedkope overheids- financiering, maar creëert tegelij-kertijd een schaarste aan kwalita-tief onderpand in de markt. En als liquiditeit opdroogt, krijgen we geen goede marktwerking in ter-men van prijszetting en prijsstabi-liteit. Volatiliteit dus.

Kop of letDat er post-2008 nood was aan nieuwe regelgeving staat buiten kijf. In het bijzonder in het kader van prudentieel markttoezicht en het voorkomen van ‘moral hazard’ of anders gezegd ‘kop - ik win, let - u betaalt’. Nieuwe regelgeving kan echter ook contraproductief zijn. Door het duurder maken in termen van kapitaalkosten, is er heel wat marktactiviteit opgedoekt in het nieuwe normaal. Makelaars en financiële instellingen ver-vullen hun functie van tussen- persoon niet meer voor 100%. Ze beperken hun status tot doorgeef-luik en nemen geen posities meer voor eigen rekening. Bijgevolg droogt de liquiditeit op en krijgen we sterke prijsbewegingen. De voornaamste slachtoffers daarvan zijn de markt van vastrentende ef-fecten en de markt van vreemde deviezen. Nochtans wordt deze laatste net geacht één van de meest liquide globale markten te zijn. Recente voorbeelden van extreme muntbewegingen zijn de Zwitserse Franc (15/01/15) en meer recent de Japanse Yen. Zwarte zwanen worden plots onderdeel van een alledaagse achtergrond.

Wiskunde en globaliseringTechnologie en globalisering heb-ben de trends van niet-liquiditeit en volatiliteit de afgelopen decen-nia versterkt. Wiskundig gedre-ven en uitermate snelle handels-platformen namen meer en meer de taak over van menselijke initia-tieven. Vandaag zijn bijvoorbeeld zogenaamde automatische hoge frequentie computermodules (na-noseconden) verantwoordelijk voor meer dan 70% van het ver-handelde volume op alle aande-lentransacties op de NYSE. Ook de globalisering doet een duit in het zakje. Economics of big volume and speed, vandaag meer dan ooit. Zo bedroeg in 2000 het totaal uit-staande bedrag van afgeleide pro-ducten ongeveer 100% van het globale bruto nationaal product. Vandaag is dat gestegen tot meer dan 700%.

Zijn veilige havens nog veilig?Ten slotte zien we dat het nieuwe normaal voor paradoxen zorgt in termen van volatiliteit en risico-premies. Het is nog steeds gang-baar om bepaalde activa de status van ‘veilige haven’ toe te dichten. In termen van kapitaalbehoud ver-wijst men dan graag naar activa met AAA-status of naar buitenge-wone activa zoals grondstoffen of edele metalen. Die worden geacht de storm te doorstaan en een rela-tief stabiel prijsverloop te kennen doorheen de storm, wat ook de oorzaak van de storm moge wezen. Bepaalde veilige havens kennen de afgelopen jaren echter een zeer vo-latiel prijsverloop, in beide richtin-gen. Kijken we als laatste naar ri-sicopremies, dan is de impact van centrale banken via hun 0%-rente- beleid een zeer heikel punt. De vergoeding van een obligatie bij-voorbeeld kan grotendeels herleid worden tot volgende elementaire factoren: tijdspremie, liquiditeits-premie, vergoeding voor krediet- risico en vergoeding voor moge-lijke inflatie. Bij de huidige artifici-ele lage renteniveaus kan terecht de vraag gesteld worden of de huidige vlag de totale lading nog wel dekt.

Nagelmackers blijft bij de zaakHet nieuwe normaal heeft dus wel degelijk zijn stempel gedrukt op de nadagen van de crisis. De vraag is niet of we daarmee akkoord gaan of niet, maar wel: hoe pakken we dat probleem in de praktijk aan? Zeker als het gaat om het dage-lijks beheer van spaartegoeden en de overdracht daarvan naar een volgende generatie.

Nagelmackers heeft een traditie van een nuchtere klassieke aanpak voor vermogensbeheer op middel-lange termijn die zeker zijn vruch-ten afwerpt. Het nieuwe normaal is hier geen stoorzender, enkel een bevestiging van die aanpak en te-gelijkertijd een ‘reality check’ om meer dan ooit bij de zaak te blijven. De afdeling Asset Management is

niet verontrust door de gang van zaken, maar beseft dat een door-tastende, alerte aanpak nodig is. Dat doen ze door een duide-lijk onderscheid te maken tus-sen ‘the signal’ en ‘the noise’, tussen ‘evoluties/trendbreuken’ en ‘tijdelijke storende factoren’, en dat doorheen frequente pe-riodes van volatiliteit. De afge-lopen jaren werd daar volop in geïnvesteerd. Het Investment Research Center (IRC) werd uit-gebreid en ervaren portfolio- managers en analisten doen de globale politieke en economische puzzelstukjes in elkaar passen met betrekking tot de belangrijk-ste investeringsactiva.

Veel tijd en aandacht gaat dagelijks ook naar de selectie van fondsen en de uitwerking daarvan in ver-schillende risicoprofielen en in-vesteringsportefeuilles. Ex-ante en ex-post risicoanalyse is van primordiaal belang en vergt de no-dige aandacht, zeker met 2008 in het achterhoofd. In het huidige kli-maat van volatiliteit en gebrek aan liquiditeit – in combinatie met de correlatie tussen verschillende be-leggingsactiva – is dat echter geen alledaagse evenwichtsoefening. Maar Asset Management maakt haar huiswerk en doet zelfs meer. Ze gaan niet alleen af op hun eigen expertise, maar vragen regelmatig advies van externe huizen. Zeer re-cent werd een van de huidige pro-fielen aan een grondige tweede test onderworpen bij BlackRock Asset Management Solutions. Tegelijkertijd zeer leerrijk en ge-ruststellend. Leerrijk omdat gelet op de huidige omstandigheden en de opgelegde beperkingen, een optimale oplossing moeilijk is en er altijd bepaalde gevoeligheden zullen zijn. Geruststellend omdat het geheel van de activa over de tijd bepaalde stresstestscenario’s met glans doorstond. Economische schokken hebben uiteraard een im-pact, maar niet in die mate dat alle bootjes simultaan in een onveilige haven ten onder gaan. In vergelij-king met de concurrentie en menig

benchmark moet Nagelmackers dus zeker niet blozen.

Een goede nachtrust“May you live in interesting times.” Volgens sommige bronnen kent deze uitdrukking zijn herkomst in de Chinese oudheid en zou het iro-nisch genoeg een vloek zijn die uit-gesproken wordt over een vijand. Een andere bron citeert echter dat deze gevleugelde woorden van de hand zijn van de politicus Frederic Coudert. In 1939 (!) getuigt hij het volgende:

“ Some years ago, in 1936, I had to write to a very dear and honored friend of mine, Sir Austen Chamberlain, brother of the present Prime Minister, and I concluded my letter with a rather banal remark: that we were living in an interesting age. Evidently he read the whole letter, because by return mail he wrote to me and concluded as follows: ‘Surely, no age has been more fraught with insecurity than our own present time.’ That was three years ago.”

We willen hier allesbehalve de alarmbel luiden over financiële markten en politieke of sociologi-sche evoluties wereldwijd. Maar het staat als een paal boven water dat de impact van het ‘nieuwe nor-maal’ in ons huidig tijdperk ook voelbaar is in termen van (geo-)politiek, (economische) media-berichtgeving en ‘objectieve’ dui-ding. Met de nodige polarisering tot gevolg in alle geledingen van ons dorp, genaamd de wereld. We zijn aldus aan onszelf ver-plicht om daar de nodige aan-dacht aan te besteden vanuit alle invalshoeken, zowel in het da-gelijkse leven als in termen van Asset Management. Focus, nuan-cering en het hoofd koel houden, dat besef is bij Nagelmackers alom aanwezig. Want een goede nacht-rust is onontbeerlijk, ongeacht het nieuwe of oude normaal.


beleggen

7 interessante inzichten

18“ Kennis is onze grootste rijkdom. Ze laat ons toe verder te evolueren, zoals we hebben gedaan vanaf de eerste cel 4 miljard jaar geleden.”

22“ 69% van de investeringen in R&D wordt gedaan door bedrijven.”

24“ Als de oplossingen in technologie liggen, is het onze taak om het politieke bewustzijn rond prangende vraagstukken aan te wakkeren.”

27“ De term ‘big data’ is een hol begrip. Gegevens worden pas waardevol als ze door mensen worden omgezet in pertinente informatie.”

30“ Nieuwe technologieën kunnen niet zomaar alles vervangen. Een computer kan niet op een kritische manier nadenken.”

32“ Kennis en expertise zijn niet veel waard zonder een bepaalde ethiek. Daarom kiezen wij zeer bewust voor heldere oplossingen met een goed rendement op lange termijn.”

36“ Het nieuwe kennisparadigma stelt ons voor grote maatschappelijke en ethische vraagstukken.”

De kracht van het weten

Chef: Steven DehaezeGerecht: gegrild boerderijhert, crème & gebrande butternut, polenta met dragonpoederRestaurant: Culinair, Lauwewww.restaurantculinair.be

© JRE - België

16

Jeunes Restaurateurs

Briljant en atypisch denker: Idriss Aberkane is een man die gelooft in de toekomst. Hoewel hij op de

schoolbanken zat van verschillende prestigieuze Franse scholen en drie doctoraten op zak heeft, koestert hij

meer bewondering voor de eigenaar van het Parijse restaurant waar we afspreken, een pure selfmade man,

dan voor de producten van een elitair educatief systeem waarvan hij noch de selectiemethodes noch de pedagogie

apprecieert. Als expert in zowel neurowetenschappen, geopolitiek en kenniseconomie, legt hij ons uit hoe die laatste

bezig is onze wereld grondig op zijn kop te zetten en hoe de kenniseconomie de wereld beter maakt.

Kenniseconomie, een nieuwe renaissance

18

de kracht van het weten


Vaak wordt kenniseconomie geassocieerd met nieuwe technologieën. Terecht of niet? Idriss Aberkane: “Kennis is wat ons overal omringt. De natuur is onze eerste bibliotheek, rijk aan miljarden stuk-jes informatie en innovaties. Nieuwe technologieën zijn slechts één van de vectoren van de kenniseconomie. Die is een pak ouder. Het is zelfs de oudste economie die er bestaat. We wisselden al kennis uit lang voor we dat deden met goederen of geld. Vuur is het perfecte voorbeeld van wat kenniseconomie is. Ik kan het delen zonder het te verliezen en ik kan het vermenigvuldigen zonder dat het uitgeput geraakt. Ook al is de kenniseconomie er altijd geweest, vandaag komt ze in een versnelling terecht, in-derdaad dankzij nieuwe technologieën. We staan op een historisch kruispunt, vergelijkbaar met de renaissance.”

Kenniseconomie is radicaal anders dan onze huidige ruilmethodes?Idriss Aberkane: “Ja. We leven in een wereld waarin de economie exclusief gebaseerd is op materiële goederen. Maar materiële goederen geraken uitgeput. Het zijn ein-dige bronnen, dat geldt ook voor landbouwproducten of hernieuwbare energiebronnen. Daar waar kennis, waar-van de essentie immaterieel is, oneindig is. En dat is niet alles, haar groei is bovendien inwendig. Dat wil zeggen dat ze zichzelf voedt. Als ik kennis overdraag, verlies ik ze niet. De bron van kennis is daarmee niet uitgeput. En als ik twee kenniselementen samenvoeg, en ze associeer met elkaar, verkrijg ik nieuwe kennis, opnieuw zonder dat mijn bron uitgeput geraakt. Dat zijn de twee eerste regels van de kenniseconomie: uitwisseling van kennis geeft een positieve som en is niet lineair.”

Is kennis een rijkdom die overal en voor iedereen toegankelijk is? Idriss Aberkane: “Kenniseconomie heeft een basis ‘munt’. Die munt is het product van onze tijd en onze aan-dacht. Wij zijn in dit gesprek op dit moment bezig met een commerciële transactie. U besteedt tijd en aandacht aan mij en in ruil daarvoor geef ik u informatie. Iedereen heeft op zich tijd en aandacht. In de kenniseconomie wor-den we allemaal rijk geboren.”

Wij worden allemaal rijk geboren, maar vervolgens hebben we niet allemaal op een rechtvaardige manier toegang tot kennis … Idriss Aberkane: “Vanuit die invalshoek is er sprake van een echt faillissement van scholen. Onze educatieve sys-temen zijn zoals een groot buffet vol kennis, waarvan men ons verplicht ons vol te proppen volgens onaange-paste regels. Stel uzelf een fantastische hoeveelheid heer-lijk voedsel voor. U wilt ervan proeven, ervan genieten, eruit kiezen, eens iets anders uitproberen … Maar nee, de school legt u op om alles door te slikken, zonder dis-cussie en bovendien in een beperkte tijd.

Ook het delen van kennis wordt op school niet aange-moedigd, terwijl net dat ervoor zorgt dat je kennis pro-duceert. Dat weten we sinds de antieke oudheid. De bibliotheek van Alexandrië is daar een voorbeeld van. Verschillende kennisdomeinen samenvoegen, ze dicht bij elkaar brengen en toegankelijk maken voor iedereen, dat is de manier om kennis te doen floreren en groeien. Kijk naar wat Elon Musk doet, de CEO van Tesla. Hij maakt zijn patenten openbaar en dat werkt. Niet alleen stijgen Tesla-aandelen pijlsnel, hij genereert nieuwe innovaties. Op school wordt kennis delen of samen nadenken over dingen vals spelen genoemd …”

Toch moet er een selectie opgezet worden tussen studenten? Idriss Aberkane: “Een van de ergste vooroordelen die er bestaan rond leren, is geloven dat niet ieder-een in staat is om alles aan te leren. Dat is verkeerd. Neurowetenschappen tonen dat aan. Ik heb gewerkt aan de case van Nelson Dellis, wereldkampioen in me-moriseren. Dat was niet iemand die van in het begin mogelijkheden kreeg. Niets wees erop dat hij in staat zou zijn een dergelijk vermogen om te memorise-ren te vergaren. Hij heeft er tijd en aandacht aan besteed omdat hij zijn doel wou behalen. Als we de leermethodes van genieën analyseren, zien we dat er in het begin een klik was. Zonder die klik, zonder de zin om te leren, dienen uren studeren tot niets. Ik herhaal het nog eens, ons wisselgeld in de kenniseconomie is tijd maal aandacht. De twee zijn onlosmakelijk verbonden.”

Moeten we de aanpak wijzigen om zin te geven om te leren? Idriss Aberkane: “Het ludieke, leuke as-pect van een opleiding wordt compleet verwaarloosd. Nochtans zijn spellen een uitstekende manier om dingen aan te leren en goesting te geven om te leren. Dankzij videospellen bij-voorbeeld zien we dat leerlingen die op school falen toch in staat zijn om zich toe te leggen op extreem ge-evolueerde denkoefeningen. Ze kunnen problemen oplossen die heel wat complexer zijn dan die-gene die op school voorgelegd worden. Bovendien zijn heel wat spellen gebaseerd op col-lectieve systemen of een uit-wisseling van informatie. Ze ontwikkelen een kant van ons collectieve den-ken die vaak ontbreekt.”

Idriss Aberkane is professor, houder van een leeropdracht aan Centrale-Supélec Paris, en onderzoeker geassocieerd met de universiteit van Stanford in de Verenigde Staten.

www.idrissaberkane.org

Aangezien kennis een economische rijkdom

is, lopen we dan niet het risico dat dit zal leiden

tot een privatisering van kennis?

Idriss Aberkane: “Er is een drei-ging die veel erger is dan priva-

tisering en dat is etatisme. Wie eigent zich vandaag onze gege-

vens toe en gebruikt ze op een meer dan twijfelachtige manier? Dat is

niet Google, dat is de NSA (National Security Agency). En als de FBI gege-

vens opvraagt bij Apple, wat is dan het antwoord? Het bedrijf behoudt de ver-

sleuteling van de gegevens en weigert ge-gevens door te geven. Vandaag hebben we

allemaal een digitale polymorfe identiteit, een soort ‘datasome’. Dat is een nieuw gege-

ven dat logischerwijze zou moeten uitmon-den in een herziening van de Verklaring van

de Rechten van de Mens. Want ik denk dat het tijdperk van het kennen de burgermaatschap-

pij zal wakker schudden. De politiek staat veel te ver van de realiteit. Politici zijn vergeten dat

ze ten dienste staan van de burgermaatschap-pij en niet omgekeerd. De toegang tot informatie

en de capaciteit van oproerkraaiers zoals Edward Snowden om vindingrijke chaos op te wekken gaan

dat omgooien.”

U spreekt van renaissance, maar we leven in onrustige tijden. Mogen we echt zo optimistisch zijn?

Idriss Aberkane: “We treden een tijdperk binnen van de rede van de mensheid. Een tijdperk waarvoor we van

in het begin geprogrammeerd zijn. We hebben onszelf niet omgedoopt tot Homo materialensis, maar wel Homo

sapiens. Kennis is onze grootste rijkdom. Ze zal ons toela-ten nog verder te evolueren, net zoals we dat gedaan heb-ben sinds de komst van de eerste cel 4 miljard jaar geleden. Wil dat zeggen dat we geen onrustige tijden doormaken? Helemaal niet. De renaissance was ook een periode van re-ligieuze oorlogen met bloedige slachtpartijen. Niemand had op dat moment trouwens het besef te leven in een periode van renaissance. Ons instinct zorgt er altijd voor dat we meer belang hechten aan gevaar dan aan winst. Dat is omdat in de natuur, geen aandacht schenken aan gevaar, betekent ster-ven. Ik heb drie doctoraten, maar ik zal sneller de voorpa-gina van de kranten halen als ik een oude dame aanval in de straat dan met één van mijn onderzoeken. Een boom die valt, maakt meer geluid dan een bos dat groeit. Laat ons verder uitvliegen en onze kennis delen om de bossen van morgen te doen groeien.”

Dank aan ‘Le Paradis du Fruit’, boulevard des Batignolles in Parijs, om

ons te ontvangen voor dit gesprek.

“De natuur is onze eerste bibliotheek, rijk aan miljarden

stukjes informatie en innovatie.”



Steeds meer gegevens, overal

rondom ons. Behandeld

en geanalyseerd worden

ze informatie die op haar

beurt onderzoek en vorming

voedt. De kenniseconomie is

‘in’. België rijdt aan kop van

het internationale peloton

in dat domein, zowel vanuit

universitaire hoek als op

het vlak van onderzoek en

ontwikkeling (R&D).

KENNIS EN DATA,

EUROPESE DOELSTELLING

VOOR 20203%

VS 2,77%

Frankrijk 2,24%

Nederland1,96%

Europa van de 28

Verenigd Koninkrijk1,66%

Japan 3,47%

Zuid-Korea4,15%

Duitsland2,83%

België2,43%

VS44% België39,8%

Zuid-Korea42,2% Nederland34%

Japan42,4% Frankrijk34,8%

Verenigd Koninkrijk41,5% Duitsland28,6%

8,2 MLDBelgië investeerde 8,2 miljard euro in

R&D in 2011.

2,3 triljoen gigabyte data worden dagelijks gecreëerd

Tussen nu en 2050, worden 40 triljoen data gecreëerd, ofwel 300 keer meer dan alle bestaande data in 2005

400 miljoen tweets

30 miljard posts op Facebook

40 miljard uren filmpjes bekeken op YouTube

69%In België wordt 69% van de

investeringen in R&D gedaan door privéondernemingen.

63.207België telt

63.207 onderzoekers. 45% van deze onderzoekers werkt

in privéondernemingen.

% van het bbp dat naar R&D ging in 2013

Big(ger) data

Een maand data staat voor:

Groeipercentage in R&D en van het bbp in België

Deel van de actieve bevolking met een diploma hoger onderwijs Leren, zoeken, ontdekken …

Noot: R&D = research & development =

onderzoek & ontwikkeling

bbp = bruto binnenlands product

Bronnen: OECD, Belspo, IBM

2.300.000.000.000.000.0006.000.000.000

40.000.000.000.000.000.000Onze planeet telt 6 miljard smartphones voor 7 miljard bewoners

1,93%

2010

8,4%

9,1%

2011

2011

3,9%

4,5%

2010

R&D BBP

DE NIEUWE GRONDSTOFFEN

22



BELGIË: centrum voor digitale en hightech

innovatieEind 2016 is de fusie tussen technologiereus imec en digitaal onderzoeksinstituut

iMinds rond. De eenwording is een strategische keuze, omdat innovatie de komende

jaren wordt gedreven door een combinatie van hard- en software. “We ain’t seen

nothing yet”. Ofwel, op weg naar ‘het internet-of-everything’.

De CEO’s van imec, Luc Van den hove en iMinds, Danny Goderis, zijn vooruitgangsoptimisten pur sang. Beiden hebben de rotsvaste overtuiging dat we economische en maatschappelijke uitdagingen, zoals de explosieve groei van de kosten in de gezondheidszorg, de klimaatveran-dering en de fileproblematiek, zullen oplossen door het inzetten van digitale brainpower, ook wel de tweede machinerevolutie genoemd. Waar de voorbije dertig jaar die kentering vooral plaatsvond in de ICT-wereld, staan de komende twintig jaar in het teken van disruptieve veranderingen in industriële sectoren. Dankzij het sa-mengaan van hardware-gigant imec en digitaal innova-tor iMinds is er voor Belgische bedrijven een hoofdrol weggelegd op het wereldtoneel. De kritiek dat de fusie een door de politiek afgedwongen huwelijk zou zijn, wuiven ze resoluut van de hand.

Luc Van den hove: “De gesprekken waren al gaande voordat Brussel in beeld kwam, maar de politiek deelt onze gezamenlijke strategische visie wel dat integratie van hard- en software de sleutel is tot het oplossen van grote technologische vraagstukken.”Danny Goderis: “iMinds wordt een aparte unit binnen imec. Daardoor krijgen onze starters toegang tot het internationale netwerk van klanten en universiteiten dat imec de afgelopen twintig jaar heeft opgebouwd. Die schaalvergroting is potentieel een zeer grote winst.”

De start-up miDiagnostics, een door imec ontwikkeld medisch lab op een chip, haalde 60 miljoen euro op uit de industrie. Speelt iMinds een rol in de verdere ontwikkeling?Luc Van den hove: “Absoluut. Die wegwerpchip van enkele vierkante centimeter gaat de medische diagnos-tiek compleet veranderen. De patiënt prikt in zijn vinger, het bloed wordt erin gezogen en tien minuten later ligt er een analyse. Dertig seconden later vertelt een signaal op je smartphone of je naar de dokter moet of niet. De eerste producten worden over vier jaar voor klinische en medicijntesten in de markt gezet. Na validatie en een FDA-goedkeuring volgt een minilab voor de consument. Deze ontwikkeling is mogelijk door de sensoren com-municatietechnologie, maar de waarde zit evengoed in de data die worden verzameld.”Danny Goderis: “Als dit soort technieken routine wordt, ontstaat er een database met medische informatie waarin we ziektepatronen kunnen herkennen. Die analyse, data fusion, is een van onze expertises. Al die gegevens moeten veilig verwerkt en opgeslagen wor-den. Ook met het privacyvraagstuk hebben wij als data- experts veel ervaring.”

Vlaamse initiatieven

imec is opgericht in 1984 door de Vlaamse overheid en groeide uit tot het grootste onafhankelijke onderzoekscentrum op het gebied van nano-elektronica in Europa. Het bedrijf haalde in 2015 een omzet van 415 miljoen euro en telt 2.417 medewerkers. Afgelopen jaar diende imec 180 patentaanvragen in en publiceerde het 998 wetenschappelijke papers. Sinds 2009 is Luc Van den hove CEO van de organisatie.

iMinds ontstond twintig jaar later als Vlaams onderzoekscentrum voor digitale innovatie. iMinds telt meer dan 900 onderzoekers in domeinen zoals ICT, Media, Health en Smart Cities, en is bekend vanwege de succesvolle ondersteuning van start-upbedrijven. iMinds werd in 2015 verkozen tot ’s werelds nummer 4 in de categorie ‘Top University Business Accelerators’. Danny Goderis nam in 2015 de fakkel over van oprichter Wim De Waele.

Interview met Luc Van den hove (foto)en Danny Goderis



SCHATTENJACHT NAAR

Big of niet, data zijn het

nieuwe eldorado. Ze

doen de aarde trillen.

Ondernemingen willen

gegevens uitbuiten,

zoekers willen er de

essentie uit halen en Jan

met de pet twijfelt of hij

de zijne wil verstoppen

dan wel verzilveren. In

Luik vindt Data Fellas,

een Belgische start-up,

in alle stilte nieuwe

methodes uit om data

te oogsten en deze zo

gegeerde gegevens te

laten opbrengen. Lofrede

van lokale en intelligente

data met één van de

oprichters van Data

Fellas, Andy Petrella.

DATA

Op welke andere gebieden zal de combinatie van sensortechnologie en slimme algoritmes voor (r)evoluties zorgen?Danny Goderis: “Op dit moment werken we in Antwerpen samen aan de City of Things, het grootste wireless testlab van Europa. imec heeft een sensor ont-wikkeld om luchtvervuiling te meten. Wagens van bpost die zijn uitgerust met die sensoren rijden door de stad. iMinds maakte honderd draadloze gateways om die sig-nalen op te pikken en de verzamelde signalen worden direct verwerkt in onze control rooms. Die synergie tus-sen verschillende disciplines wordt steeds belangrijker, en als we één bedrijf vormen, stukken eenvoudiger.”Luc Van den hove: “We evolueren van het internet der dingen naar het internet-of-everything waarin slimme objecten constant met elkaar communiceren. Denk bij-voorbeeld aan een zelfrijdende auto die met drones communiceert over de verkeersdrukte waardoor die auto zijn snelheid kan aanpassen of een andere route kan kiezen, zonder dat daar een mens aan te pas hoeft te komen. Die ontwikkeling gaat sneller dan we denken. Simpelweg omdat bepaalde problemen zoals het fileleed onbeheersbaar worden. Ik zie het als onze taak om het

politieke bewustzijn rond prangende vraagstukken aan te wakkeren, tenminste als de oplossingen in de techno-logie liggen en dat is vaak het geval.”

Hoe zal deze fusie gaan bijdragen aan de Belgische economie?Luc Van den hove: “België is traditioneel een land met veel kmo’s die vaak gespecialiseerd zijn in een niche. Op dit moment is de drempel om te innoveren voor kleine bedrijven te hoog; de vertaalslag van onze high-end technologie naar een werkelijk product vereist immers zware R&D. Als wij ook de toepassingen kunnen leveren, wordt het voor kleinere bedrijven wél behap-baar. Momenteel werken we bijvoorbeeld met Samsung aan een platform voor de nieuwe generatie smartwatch, die bepaalde parameters van het lichaam meet zoals de relatieve bloeddruk. Datzelfde platform gebruiken we nu ook voor nicheapplicaties, zoals een slimme pleis-ter voor zwangere vrouwen die de hartslag van de baby en contracties meet. We hebben daarvoor lokaal een start-up opgericht. In de voedingsindustrie en de land-bouwsector werken we aan gelijkaardige constructies. Zo hebben we recent een speciale sensor ontwikkeld waar-mee we voedingstoffen en het watergehalte van gewas-sen nauwkeurig kunnen opvolgen door met drones over velden te vliegen, en op die manier de opbrengst van het landbouwproces te vergroten.” Danny Goderis: “25% van onze digitale start-ups gaat uiteindelijk de stap naar board- en chipdesign moeten zetten, maar dat is in kleine oplages momenteel onbetaalbaar. Door het internationale netwerk en de cleanrooms van imec (stof- en trillingvrije ruimtes voor het produceren van chips) krijgen ze die kansen wel. We brengen verschillende nichespelers samen en zo creëren we schaalgrootte. Dat start-ups tegen zulke lage prijzen kunnen innoveren, is werkelijk ongekend. Veel meer innovaties krijgen daardoor ineens een realistisch groeipad. De ijzersterke combinatie van brainscience en entrepreneurship geven jonge bedrij-ven de technologie om te kunnen excelleren op wereld-niveau. Sommige van hen zien we over een aantal jaren ongetwijfeld terug op de Nasdaq. We will pick the winners and make them great.”

Meer samenwerking met Brussel en Wallonië

Ondanks de Vlaamse wortels van beide organisaties, zal de samenwerking met Brussel en Wallonië intensi-fiëren. De komende jaren zullen grote innovaties plaatsvinden in meer traditionele sectoren zoals de farma-ceutische industrie en de biomedische sector waar het Franstalige landsdeel traditioneel ook sterk is ver-tegenwoordigd. De vraag naar DNA-analyses is explosief toegenomen door de snelheid – een reconstructie van het menselijk genoom kan in twee uur terwijl de gouden standaard vijf dagen is – en omdat de kostprijs in tien jaar tijd is gezakt van een miljoen dollar naar nog geen duizend dollar per analyse. De techniek wordt zowel gebruikt in de forensische wereld, als voor het vroegtijdig opsporen van bepaalde ziektebeelden.

Danny Goderis

Met dank aan het Radisson Blu hotel in Brussel voor het faciliteren van het interview.

26



Als mathematicus van opleiding richtte Andy Petrella Data Fellas op in 2015 samen met zijn kompaan Xavier Tordoir. Hun start-up maakt vandaag deel uit van de Luikse business accelerator The Faktory en - uitzonderlijk voor een Belgische onderneming - is ook actief in San Francisco, binnen Alchemist, een van de meest vooruitstrevende accelerators van de Verenigde Staten.

www.data-fellas.guruwww.thefaktory.com

“ Zonder menselijke tussenkomst zijn data niets waard.”

Big data, is dat echt de nieuwe kip met de gouden eieren?Andy Petrella: “Ik houd niet zo van de term ‘big data’. In feite is dat een hol begrip. Dankzij nieuwe technolo-gieën slagen we erin steeds meer gegevens te verzame-len over de wereld die ons omringt en onze manier van leven. Maar in hun ruwe vorm zijn die gegevens niets-zeggend. Zonder menselijke tussenkomst zijn ze niets waard. Je moet ze analyseren en interpreteren zodat ze omgezet kunnen worden naar pertinente informatie. Het is op dat moment dat ze waardevol worden.”

Is het zo moeilijk om gegevens om te zetten naar informatie?Andy Petrella: “Het sprokkelen van ruwe gegevens is in de eerste plaats het werk van IT-technici op basis van protocollen die doorgaans opgesteld worden door data-analisten. Die laatsten staan echter volledig machteloos tegenover het resultaat van die inzameling, want ze begrijpen niets van IT-tools. Onze eerste doel-stelling bij Data Fellas was om een brug te slaan tussen IT-ers en data-analisten. En dat zonder langs een massa actoren te gaan en tussenstappen te zetten. Zoals elke bron van informatie verliezen gegevens immers na een tijdje hun waarde. Het is dus belangrijk ze zo snel moge-lijk te analyseren. Het gaat er niet om het aantal mensen dat aan de gegevens werkt te verminderen, maar wel om hun taak efficiënter te maken.”

Exploiteren we alle beschikbare gegevens?Andy Petrella: “Nee, er zijn veel gegevens die nog niet geëxploiteerd worden. Of juister, er zijn heel wat ge-gevens waarvan we het potentieel verwaarlozen. In bepaalde sectoren vormen gegevens sinds lang een basis waar je niet omheen kunt. In verzekeringen bij-voorbeeld zijn gegevens corebusiness. De inzameling en analyse ervan verbeteren, laat toe cliënten een be-tere dienstverlening aan te bieden. De gegevensstroom waarover ze beschikken, ontploft echter. Domotica en gps-systemen op zich zorgen al voor een massa te ex-ploiteren gegevens die bijzonder interessant zijn.”

We hebben dus steeds krachtigere computers nodig om dat volume aan gegevens te beheren? Andy Petrella: “Niet noodzakelijk. Er bestaat zoiets als distributed computing of gedistribueerd rekenen, wat de kern uitmaakt van ons werk bij Data Fellas. Dankzij dat systeem kan zelfs een kleine onderneming aanzien-lijke hoeveelheden gegevens inzamelen. Concreet gaat het er om de slapende rekencapaciteit van computers te gebruiken. In plaats van een grote machine te huren of te kopen en vervolgens ook nog te betalen voor de inzameling van gegevens of een beroep te doen op een bedrijf dat gegevens inzamelt en voor elke verrichting een dikke factuur stuurt, gebruiken wij computers die niet optimaal benut worden en laten wij die werken.”

Het grote publiek maakt zich vaak zorgen over wat er precies met die gegevens gebeurt. Terecht of niet?Andy Petrella: “Het is quasi onmogelijk om die gege-vens voor onszelf te houden. Ik denk dat we ons daar allemaal bewust van zijn. Deze data geven ons toe-gang tot heel wat diensten. Ze zijn in feite een soort wisselgeld. Niets is echt volledig gratis … Aan ons om te beslissen hoe en wanneer we die gegevens willen laten exploiteren.”

Waarvoor dienen al die gegevens en informatie die ingewonnen worden? Andy Petrella: “Gegevens zijn een bron die zowel on-uitputtelijk is als exponentieel kan groeien. Eén ge-geven kan meerdere keren en op meerdere manieren gebruikt worden. En als we twee gegevens aan elkaar koppelen dan verkrijg je meer informatie dan wanneer je elk gegeven afzonderlijk behandelt. Maar dat is niet alles. Gegevens ophalen en analyseren kost geld, maar ze produceren niet. Wat we ermee kunnen doen? Dat hangt van onszelf af. De keuze hoe we data oogsten en hoe we ze analyseren kunnen we zelf maken.”

Zorgt de inzameling en analyse van gegevens voor een echte positieve vooruitgang? Andy Petrella: “Absoluut. De universiteit van Berkeley in Californië heeft de kracht van distributed computing gebruikt in een heel interessant geval. Een jongen van 14 leed aan zeer ernstige migraineaanvallen. Niemand vond de oorzaak en het werd dermate ernstig dat hij in een kunstmatige coma werd gebracht. Vervolgens werd een genetische bloedanalyse gedaan. Niet al-leen van zijn eigen sequentie1, maar van alle bestaande sequenties, volledig of onvolledig. Een enorm proces dat jaren geduurd zou hebben zonder het gebruik van een gedistribueerd rekensysteem. Dankzij het reken- vermogen van dat systeem, kon men de bacterie isole-ren die verantwoordelijk was voor de migraineaanval-len en het juiste antibioticum toedienen om de jongen te genezen.”

Met Data Fellas werkt u ook aan een genomisch project …Andy Petrella: “We maken deel uit van het project Global Alliance for Genomics and Health, waaraan 375 instellingen meewerken. Het doel van dit project is een soort proces op gang te brengen om genomische en klini-sche gegevens te delen en op die manier medisch onder-zoek te versnellen. Opnieuw een perfect voorbeeld van wat gegevens ons kunnen bijbrengen. Op voorwaarde dat je synergieën creëert en ze weldoordacht gebruikt.”

1 Een sequentie is de volgorde van nucleotiden in een DNA-molecule.


Nagelmackers magazine – jaargang 1, nummer 3 2928

MOOCS, studeren inde WOLKEN

Toen de eerste MOOCs het licht zagen, gingen heel wat ongeruste stemmen op. De virtuele universiteit boezemt blijkbaar angst in. Terecht? Julien Jacqmin: “Sinds de komst van de eerste MOOCs is alles een beetje gekalmeerd. Deze online cursussen betekenen vooral een interne vooruitgang voor de uni-versiteiten. Ze worden uitgedaagd om na te denken over hun lesmethoden en hun pedagogiek te herbekijken. Kennis is altijd een soort monopolie geweest. Zij die er-over beschikken geven ze door op hun voorwaarden. Nieuwe technologieën, en dus ook deze vorm van online kennisdeling, herverdelen de kaarten. Vandaag heeft iedereen toegang tot kennis. Wat niet wil zeggen dat ie-dereen ze ook kan onderwijzen en overbrengen naar an-deren. Een universiteit bezit immers niet alleen kennis, maar ook heel wat pedagogische competenties. Nieuwe technologieën kunnen niet zomaar alles vervangen. Een computer kan niet op een kritische manier nadenken. Hij kan geen synthese maken van informatie zoals een mens dat kan. Zonder pertinente pedagogische inhoud en zonder inhoud zonder meer zijn MOOCs in feite lege enveloppen. Er zullen dus altijd professoren nodig zijn om ze in te vullen.”

Waarin verschillen MOOCs van andere online lessen? Julien Jacqmin: “MOOCs beperken zich niet tot een-voudige video’s die op internet gepost worden. Ze ge-bruiken nieuwe technologieën om andere leermethodes aan te reiken. Door interactiviteit, via een quiz, een in-teractief spel of een forum bijvoorbeeld. Maar ook door het mogelijk te maken op je eigen ritme vooruit te gaan. Een student kan ervoor kiezen eerst alle video’s te be-kijken of kan eerder stilstaan bij een bepaald specifiek onderwerp. Ze dagen de student uit een proactieve rol te spelen door hem of haar centraal te plaatsen in het leerproces en dat proces past zich gemakkelijk aan ieders behoeften aan.”

Hoe kunnen MOOCs onze manier van onderwijzen en leren doen evolueren? Julien Jacqmin: “Tot nu toe werden pedagogische theorieën nog niet vaak op een wetenschappelijke ma-nier bestudeerd. Deze theorieën zijn vaak grotendeels gebaseerd op ideologieën en heel beperkte concrete

ervaringen. Door toegang te verlenen tot informatie waarover we vroeger niet beschikten, kunnen we dankzij MOOCs vragen beantwoorden die vroeger onoplosbaar waren. Zoals, moeten we de praktijk voorrang geven op de theorie of omgekeerd? Is dit of dat type dat kennis vali-deert efficiënt? Dankzij de gegevens die we via die weg inwinnen, kunnen we acties en reacties van studen-ten analyseren en aftoetsen aan verschillende benade- ringen. Die resultaten zijn ook meetbaar op lange ter-mijn. Zo kunnen we bijvoorbeeld hun studietraject ver-gelijken met hun toegang tot werk in de jaren die volgen op hun vorming.”

Waar ligt de toekomst van MOOCs?Julien Jacqmin: “MOOCs zullen zich zeker verder ont-wikkelen tot een nieuwe pedagogische bron. Een soort interactieve boeken waarin studenten kunnen neuzen, maar ook dingen ontdekken. Ligt deze studierichting mij en bevalt ze mij? Door dit soort online cursus te vol-gen, kan een student kennismaken met de materie, zich er vertrouwd mee maken en eventueel van gedachten veranderen. Het is echt een nieuw model voor de bena-dering van scholing en creëert nieuwe kansen. MOOCs zullen een impact hebben op de universiteit, maar niet in de mate die bij de lancering verwacht werd. Ze zullen niet de plaats van de universiteit innemen, maar eerder haar rol aanvullen en tegelijk de pedagogiek doen evo-lueren. Zo stimuleren ze interdisciplinariteit, iets wat vandaag weinig gewaardeerd wordt in onderwijs en on-derzoek. Een vooruitgang die waarschijnlijk vanuit een mediastandpunt minder interessant is, maar die toch essentieel blijft.”

Bij hun lancering in 2011, lokten de eerste MOOCs (Massive Open Online Courses) onmiddellijk paniekreacties uit. Betekende deze nieuwe generatie van online lessen het einde van de universiteit zoals we ze kennen? Stond ons educatief systeem, vaak het onderwerp van discussie, op instorten? Het antwoord krijgen we van Julien Jacqmin, verantwoordelijk voor de lessen economie aan de Luikse universiteit HEC-Liège.

Wat is een MOOC?

Het acroniem MOOC staat voor Massive Open Online Course. Het gaat om een universitaire online cursus, open voor iedereen, gratis en zonder vereiste voorkennis. De eerste MOOC werd gelanceerd door de universiteit van Stanford in de Verenigde Staten in 2011.

Sommige MOOCs worden vandaag door miljoenen studenten gevolgd, in alle soorten disciplines. De drie belangrijkste zijn:

• Coursera (meer dan 600 lessen en 21 miljoen ingeschreven studenten).

• edX (2,4 miljoen ingeschreven studenten, dit is ook het platform waar de UCL aan deelneemt).

• Udacity (1,6 miljoen ingeschreven studenten).



Vijf specialisten van Nagelmackers gingen rond de tafel zitten in het

unieke decor van het Atomium, het ultieme symbool van de Expo 58 dat

de Belgische ambitie illustreert om een kenniseconomie op te bouwen.

Laat ons bij het begin beginnen. Een cliënt komt langs met een concrete vraag.Kathleen Massonnet, kantoordirecteur (Brussel Louizalaan): “Tijdens een eerste gesprek laten we cliënten over hun project vertellen. Geleidelijk aan sporen we hen aan na te denken over al hun doelstellingen. Dat gaat dus verder dan hun concrete vraag. Uiteindelijk krijgen cliënten een helder beeld van wat ze willen en waar ze staan en kunnen we een globale oplossing uitwerken die een echte meerwaarde biedt. Uiteraard vraagt dat om meer dan één gesprek. De Financiële Routeplanner (zie kaderstuk p. 35) helpt ook enorm om alles overzichtelijk te houden.”

PERSOONLIJK, DUIDELIJK EN

OP MAAT

Met financiële producten maak je vandaag

niet langer het verschil in de bankwereld.

Wel met de manier waarop je met cliënten

omgaat en met het mensbeeld dat je

daarbij voor ogen hebt. Een persoonlijke

aanpak, duidelijke communicatie en

eenvoudige maatoplossingen, dat is waar

Nagelmackers voor staat. We kiezen

daarbij voor een holistische aanpak.

Alles begint en eindigt met de cliënt. We

luisteren actief, brengen de noden van de

cliënt in kaart en delen onze kennis zodat

onze cliënt autonoom beslissingen kan

nemen, en zelf zijn of haar dromen

kan realiseren.



32

Op welk moment worden andere experts binnen de bank ingeschakeld?Michele Cordaro, regiomanager: “Alles hangt af van de vraag van de cliënt. Gaat het om een aanzien-lijk roerend vermogen dan komt de private banker of wealth mana-ger erbij. Vragen over vermogens- overdracht toetsen we af met een estate planner en complexe kre-dietaanvragen worden toever-trouwd aan een credit advisor (kredietanalist).”Françoise Lesenne, kredietana-list: “Als ik vanuit een kantoor een vraag krijg, begin ik met een eer-ste analyse. Past het dossier bij de bank? Bieden we het type oplossing aan dat de cliënt zoekt? Vervolgens ontmoet ik de cliënt om alles verder te bespreken. Die nabijheid en het feit dat we echt de tijd nemen om met de cliënt te praten, wordt erg gewaardeerd. Het creëert vertrou-wen. In heel wat andere banken worden kredietdossiers achter de schermen besproken. Ik zoek niet naar oplossingen vanuit een ivoren toren, maar ga echt in dialoog. Die wisselwerking zorgt voor verras-sende oplossingen die de verwach-tingen van de cliënt overstijgen. Ook bekijk ik het totaalbeeld. Stel,

een cliënt wil een onroerend goed kopen omdat sparen vandaag wei-nig opbrengt. Ik leg alle opties uit en samen kiezen we wat best past. Ik wijs ook op de fiscale gevolgen, die wel eens vergeten worden. Op dat moment schakel ik onze fiscale specialist van estate planning in.”Sandrine Geirnaert, estate planner: “Het team Estate Planning kan bijvoorbeeld een financierings-structuur op maat uitwerken waarin de hypothecaire fiscaliteit geïnte-greerd zit. Deze materie is onlangs deels geregionaliseerd en een pak complexer geworden sinds 2015. We schenken er dan ook bijzondere aandacht aan, altijd rekening hou-dend met de globale situatie van onze cliënt. Gaat het om een zaak-voerder, dan bekijken we bijvoor-beeld of zijn of haar vennootschap ingeschakeld kan worden bij de te-rugbetaling van het krediet via divi-denden en/of voorschotten op een individuele pensioentoezegging. Net als onze collega’s bekijken we alle aspecten met het oog op fiscale optimalisatie.”Michele Cordaro: “Kortom, we gaan samen rond de tafel zitten, brengen alles in kaart en stellen ver-volgens de juiste combinatie voor op het vlak van kredieten, beleggen en fiscaliteit.”

Wat is de Financiële Routeplanner?

Waar wilt u naartoe, waar staat u vandaag en welke route volgt u best. De Financiële Routeplanner is een tool die u en uw adviseur helpt om alles in kaart te brengen. Het resultaat is een persoonlijk vermogensplan dat u naar uw eindbestemming leidt. Hebt u nog geen persoonlijke plan? Uw adviseur helpt u graag op weg.

Is die aanpak verschillend voor grote vermogens?Lionel Henrion, wealth mana-ger: “Nee, ook daar kiezen wij voor een persoonlijke globale aanpak. Wel betrekken we soms externe ex-perts. Denk aan vastgoed- of kunst- experts, specialisten in het evalue-ren van een familiezaak, schatters van welbepaalde luxeproducten zoals juwelen of wagens. Op basis van al die informatie kiezen we dan voor een vermogensbeheer dat be-rust op een strategie op maat.”

Nagelmackers kiest bewust niet voor een zeer ruim gamma financiële instrumenten?Lionel Henrion: “Wij bieden inder-daad geen eindeloos gamma aan en ook geen al te complexe oplossin-gen. Hypes passen niet binnen onze aanpak. Wij kiezen voor zekerheid, eenvoud en kwaliteit, respecteren altijd bepaalde grenzen en mijden te veel risico. Binnen dat kader kunnen wij echter perfect maatoplossingen uitwerken voor onze cliënten. Dat is zeker geen zwakte, integendeel, op lange termijn is dat vaak zelfs ren-dabeler. Modeproducten met een toprendement op korte termijn zijn vaak ingewikkeld en begrijpen cli-enten niet altijd. Bovendien moet bij dit type financiële instrumen-ten soms sneller verkocht en weer gekocht worden wat hoge kosten met zich meebrengt en het rende-ment aanzienlijk afroomt. Kennis en expertise zijn niet veel waard zonder een bepaalde ethiek. Op dat vlak kiezen wij zeer bewust voor heldere begrijpbare oplossin-gen met een goed rendement op lange termijn voor de belegger, en niet voor de uitgever of verdeler. Daarom schenken we ook veel aan-dacht aan de opbouw van een por-tefeuille. Dat levert misschien geen snelle toprendementen op, maar wel een positieve gecontroleerde groei op lange termijn. In die aanpak zit onze kracht.”

Open en duidelijk communiceren, een heikel punt voor banken?Françoise Lesenne: “Dat is al enorm verbeterd. Voor ons is het al-vast cruciaal om alles op een trans-parante manier uit te leggen in een taal die de cliënt echt begrijpt.”Sandrine Geirnaert: “Fiscaliteit bijvoorbeeld is geen eenvoudige ma-terie. Maar als ik erin slaag alles dui-delijk uit te leggen aan een cliënt en hij of zij ten volle alle beslissingen en de gevolgen ervan begrijpt, dan wordt dat enorm geapprecieerd.”Michele Cordaro: “Ook in tijden van crisis, als er geen goed nieuws te melden is, communiceren we open. We blijven transparant en stellen de zaken niet rooskleuriger voor.”Kath leen Massonnet : “De Financiële Routeplanner helpt daarbij. Dankzij deze tool worden doelstellingen, mogelijkheden en oplossingen duidelijk en visueel in beeld gebracht. Een cliënt krijgt een beter inzicht in zijn of haar situatie en dus verloopt ook de communica-tie vlotter. Als we allemaal op de-zelfde golflengte zitten, groeit het vertrouwen en bereik je veel meer.”

Regelmatig je cliënt ontmoeten is dus erg belangrijk?Kathleen Massonnet: “Een van onze engagementen is om onze cli-ent regelmatig te spreken en proac-tief contact op te nemen. De vaste adviseur van de cliënt doet dat, wat zorgt voor stabiliteit. Het kantoor is en blijft het eerste aanspreekpunt. Dat is de spil van waaruit alles ge-coördineerd wordt. Iets wat onze cliënten erg op prijs stellen.”Sandrine Geirnaert: “We volgen het verhaal van elke cliënt van a tot z op. Indien nodig passen we onze oplossingen aan. Op die manier bouw je een duurzame vertrou-wensrelatie op met je cliënt. En dat geldt zowel voor de vaste adviseur in het kantoor als de experts. We

stemmen onderling af en werken als één team.”Michele Cordaro: “Om zo’n langetermijnrelatie op te bouwen is mensenkennis erg belangrijk. We proberen ons in de plaats te stellen en helpen zo de cliënt na te denken over zijn of haar doelstellingen en over de oplossingen om die te be-reiken. Bij Nagelmackers zijn we niet gebonden aan een strikt kader. Onze manier van werken zorgt voor een goede synergie tussen mensen. Samenwerken gebeurt natuurlijk, zonder veel barrières met de neuzen in dezelfde richting. We streven al-lemaal één gemeenschappelijk doel na: ervoor zorgen dat elke cliënt te-vreden is.”

Kathleen Massonnet

Sandrine Geirnaert Lionel Henrion

Françoise Lesenne Michele Cordaro



KOTK

DE KENNISMETAFOOR

Caroline PauwelsStudeerde filosofie (UFSIA) en communicatiewetenschappen (VUB) en is momenteel voorzitter van het departement Communicatiewetenschappen aan de VUB. Ze promoveerde in 1995 op onderzoek dat zich toespitst op het audiovisueel beleid van de Europese Unie. Sinds 2000 is zij tevens directeur van het onderzoekscentrum SMIT dat zich specialiseert in onderzoek naar informatie- en communicatietechnologieën. Pauwels werd eind april verkozen tot nieuwe rector van de VUB. Haar vierjarig mandaat gaat aankomend academiejaar van start.

aar dit nieuwe datagedreven kennis-paradigma stelt ons ook voor grote maatschappelijke en ethische vraag-stukken. We bevinden ons op een kantelpunt waarin we beseffen dat het oude niet meer volstaat. Moeilijke debatten moeten worden gevoerd,

heilige huisjes omvergewalst en muren gesloopt met als uiteindelijke doel: een gebruiksvriendelijke kennismaat-schappij toegankelijk voor iedereen.

De kenniseconomie zal niet alleen grenzen slopen van wat tot dan toe onwrikbaar is gebleken, maar zal ons ook verplichten te leren omgaan met grenzen die ver-vagen, en dat in zeer vele domeinen. Interactiviteit en ‘serious gaming’, formeel en informeel leren worden onderdeel van het educatief paradigma. Nieuwe dien-sten als Uber en Airbnb en andere disruptieve start-ups zetten onze oude maatschappelijke, economische en ju-ridische modellen onder druk. Ook vaardigheden ver-schuiven. De schrijnwerker van de toekomst zal net zo goed moeten kunnen omgaan met 3D als de hartchi-rurg gerobotiseerde operaties zal moeten kunnen uit-voeren. Academici uit zeer prestigieuze instellingen als Yale en Harvard brengen hier hun kennis over via on-line lessen. Tegelijk zullen academici hun alleenrecht op wetenschappelijk onderzoek moeten delen met burger-wetenschappers die, zoals in Galaxy Zoo, zelf het uni-versum mee gaan catalogiseren. Hoe zal overigens een onderzoek dat door pakweg 20.000 burgers wordt uitge-voerd in een patent vertaald worden? De muren tussen

de exacte en sociale wetenschap moeten omver. Want om antwoorden te formuleren op deze grote maatschap-pelijke uitdagingen, kunnen we niet langer comfortabel binnen ons eigen domein blijven innoveren. We zullen naar elkaar moeten luisteren en elkaar willen begrij-pen, anders krijgen we die muren nooit gesloopt, en het potentieel van de kennismaatschappij nooit volledig gerealiseerd.

De impact die de ontwikkeling naar een kennisecono-mie heeft op het leven van mensen mag niet worden onderschat. Want niet alles wat technologisch moge-lijk is, is daarom ook sociaal wenselijk, economisch duurzaam of juridisch legitiem. Dat dwingt ons om na te denken over hoe we die oude modellen herdefini-eren zonder te tornen aan onze humanistische waar-den. Belangrijk is dat de kenniseconomie de burgers ten goede komt en dat deze niet afkerig staan of versto-ken blijven van de voordelen van deze paradigmashift. Professor Idriss Aberkane uit de sympathieke gedachte dat in een maatschappij die gedragen wordt door ken-nis, iedereen rijk geboren wordt (zie p. 20 en 21). Het enige wat je nodig hebt om kennis te vergaren zijn tijd en aandacht � een kleine kost voor een rijkdom aan ‘re-turn’. Toch weten we allemaal dat wie in een sloppen-wijk in India ter wereld komt, weinig boodschap heeft aan deze dataeconomie. Als kennis daadwerkelijk de metafoor van rijkdom is, dan moeten we dit kantelpunt in de geschiedenis benutten om die rijkdom toegankelijk te maken voor iedereen. Onderwijs blijft hierbij de meest kritieke factor.

De term kenniseconomie is ontstaan uit de metafoor van de

informatiemaatschappij waarbij informatie de grondstof is die de wereld

zou domineren. Snel bleek dat informatie zonder kennis waardeloos is. Aan

het eind van vorige eeuw groeide het besef dat data de sleutel zijn voor de

maatschappelijke uitdagingen van de toekomst. Het enige wat ons te doen

stond, was het kraken van de code. Digitale technologieën, het ‘internet

of things’, hebben ons inderdaad in een datagedreven maatschappij

geworpen en vele van die toepassingen en technologieën zullen de wereld

ongetwijfeld beter maken. Datagedreven productmanagement zal onder

meer minder vervuiling betekenen en algoritmes zullen ons toelaten

gepersonaliseerde gezondheidszorg te ontwikkelen.



Met LimeDS kunnen bedrijven op een makkelijke ma-nier data uit verschillende bronnen met elkaar com-bineren en snel nieuwe, robuuste applicaties bou-wen. Het intelligente systeem houdt rekening met de noden, voorkeuren en de individuele situatie van de gebruiker.Zo werd LimeDS recent gebruikt voor de ontwikkeling van een toepassing voor treinreizigers. Het systeem verzamelt continu actuele informatie uit verschillende databronnen en via verschillende kanalen (zoals een mobiele app, maar ook via informatie op publieke displays) en de reiziger ontvangt informatie op maat. Op basis van realtime transportinfo, points-of-inte-rest, en weersinformatie worden de gegevens door middel van LimeDS geïntegreerd en verwerkt tot bruikbare informatie.

De webapplicatie en -winkel Gustaf, liefkozend ver-noemd naar de beroemde componist Gustav Mahler, is de iTunes voor digitale muziekpartituren. Vanwege de app werd het bedrijf neoScores in 2014 uitgeroepen tot een van de meest beloftevolle start-ups ter wereld. De applicatie is ontwikkeld voor en door muzikanten en maakt het gemakkelijk om interactieve en digitale muziek te kopen, maken en bewerken. De app covert 60% van de muziekpartiturenmarkt, goed voor zo’n 200.000 partituren.

Slimme auto’s zijn de toekomst en het bedrijf Be-Mobile is wereldleider op het gebied van smarttech-nologieën in de automotive industrie. Be-Mobile genereert via wegsensoren en verkeersoperatoren 24 uur per dag gegevens van miljoenen voertuigen. Dat ‘big data-platform’ probeert verkeersstromen te optimaliseren en het systeem communiceert die in-formatie via wegsignalisatie of zelfs gepersonaliseerd op het dashboard van de automobilist.

Chef: Lisa CalcusGerecht: filet van gebraden duif, mousseline van groenten, aardappelwafel met zachte kruiden, pickles van groenten, krachtige jusRestaurant: Les Gribaumonts, Bergenwww.lesgribaumonts.be

Applicaties die onze wereld veranderenDe ontwikkeling van de Belgische kenniseconomie is in

volle gang. Jaarlijks werken duizenden onderzoekers aan

onze digitale toekomst en proberen honderden starters

met nieuwe technologieën de wereld te veroveren.

Toch vindt niet elk goed idee zijn weg naar een werkelijk

product of toepassing. We kunnen ons vandaag ook

nog moeilijk voorstellen welke impact de ‘smart world’

op ons persoonlijke leven zal hebben. Hieronder enkele

voorbeelden waar u zeker nog van zult horen.

© JRE - België


meer weten Jeunes Restaurateurs

ESG, SRI, UNPRI: al deze acroniemen vallen onder de noemer ‘duurzaam beleggen’. ESG staat voor Environmental, Social & (Corporate) Governance. SRI heeft zelfs twee relevante bete-kenissen: Socially Responsible Investing, maar ook Sustainable, Responsible and Impact Investing. UNPRI, een initiatief van de Verenigde Naties, betekent United Nations Principles for Responsible Investment. Financiële instellingen ondertekenen dat verdrag vrijwillig en verbinden zich tot het respecteren van een 6-tal ESG-principes en na te streven doelen (sustainable

goals). Die principes vieren dit jaar hun 10-jarig jubileum en het verhaal is nog steeds in volle ontwikkeling. Zowel het aantal deelnemende instel-lingen als het bijbehorend vermogen, blijft in stijgende lijn evolueren.

InspanningsverbintenisAlle UNPRI-aanhangers investeren echter niet automatisch elke dol-lar op een duurzame manier, integendeel. Volgens schattingen van de

Verenigde Naties wordt zelfs niet de helft op een duurzame manier belegd. Het gaat dan ook niet om een harde verbintenis. UNPRI-ondertekenaars engageren zich voornamelijk om re-kening te houden met ESG-factoren in hun beleggingsproces. Er gelden geen verplichtingen van bovenaf die gecontroleerd worden. De voornaam-ste verdienste van de UNPRI is dat investeerders wereldwijd zich meer en meer verbinden tot duurzaam

investeren, ook al wordt die vrijblijvende verbintenis door elke partij ver-schillend ingevuld. Maar hoe groter het collectief, hoe groter het draag-vlak en de impact op lange termijn. “Sustainable investing is here to stay.”

Uitsluiting?Dat op een duurzamere manier investeren meer de norm wordt, blijkt ook uit de toenemende interesse van beleggers, onder meer vanwege pensioenfondsen. Die laatste leggen steeds meer verplichtingen op wat betreft het beheer van hun gelden. Die verplichtingen zijn niet het minst gedreven door de laatste klimaattop van Kopenhagen (COP 21). De klimaatverandering is trouwens vandaag het meest brandende thema binnen duurzaam beleggen. Pensioenfondsen leggen in dat kader aan hun beheerders vooral beperkingen op. Bijvoorbeeld om te inves-teren in bedrijven die werken met fossiele brandstoffen, zoals oliebe-drijven. Deze zogenaamde ‘exclusion policy’ gaat dikwijls verder dan het uitsluiten van fossiele brandstoffen. Andere typische uitgesloten sectoren hebben te maken met wapens, clusterbommen, de gokindus-trie, porno … Dergelijke aandelen worden ook ‘sin stocks’ genoemd of zondige aandelen.

Of engagement?De vraag is in hoeverre die tactiek van uitsluiting de juiste is. Meer en meer stemmen gaan op om de weg van engagement te verkiezen, waardoor je als aandeel-houder druk kunt uitoefenen op bedrijven om ze op het juiste duurzame pad te brengen. Neem bijvoorbeeld de Aziatische landen (Cambodja, Bangladesh …) waar werknemers vaak in mensonterende omstandigheden kledij moeten produceren voor Armani, Adidas, H&M en andere merkenreuzen. Wat zou op lange termijn het meest effectief zijn? Idealistische aandeelhouders die niet in deze bedrijven investeren en dus de exclusion po-licy toepassen, maar die verder ook geen enkele toekom-stige impact meer hebben? Of bestaande aandeelhouders die druk uitoefenen op de bedrijfsleiding om in te grijpen en die als dusdanig de engagement policy toepassen?

Dat dilemma is ook een beetje het probleem van tal van ethische en duurzame indices die te vinden zijn in de financiële wereld: ze zijn vaak gebaseerd op een uitsluitingspolitiek. Bijgevolg zijn fondsen die zich ver-binden tot het respecteren van die welbepaalde indices, genoodzaakt bepaalde bedrijven en sectoren automa-tisch uit te sluiten, zonder verdere impact te kunnen heb-ben op het bedrijfsbeleid.

Sterren, medailles en globes Morningstar, één van de grootste financiële databases ter wereld, heeft in maart een extra dimensie toegevoegd aan haar fondsenbeoordeling. Morningstar stond tot nu toe vooral bekend om zijn sterren en medailles die het toekent aan fondsen op basis van de geleverde prestaties en de kwaliteit van het beheer. Sinds maart worden fond-sen ook beoordeeld op het vlak van ESG: ‘globes’ geven de duurzaamheid van fondsen weer. Hoe meer globes, hoe beter het fonds scoort op dat vlak. Ook hier is de uitslui-tingspolitiek nog niet helemaal de wereld uitgeholpen, want ook al worden minder duurzame bedrijven door Morningstar niet uitgesloten, ze krijgen wel veelal au-tomatisch een lagere score, wars van eventuele engage-menten achter de schermen. Quasi op hetzelfde tijdstip als Morningstar kende trouwens ook MSCI in april een ESG-score toe aan 21.000 fondsen en trackers. Het leek een beetje op een prestigestrijd tussen beide …

Subjectieve grijze zoneZowel de initiatieven van Morningstar als MSCI zijn lovenswaardig. Ze proberen de hele duurzaam-heidsthematiek om te zetten in cijfers, wat altijd een heikel punt geweest is. Want ook al is duur-zaamheid een beleggingsthema dat al lang be-staat, het was nooit evident om te kwantificeren welke bedrijven nu zwart op wit als duurzaam beschouwd kunnen worden. Duurzaam be-leggen bevindt zich in een subjectieve grijze zone: wat duurzaam is voor de één, is dat niet noodzakelijk voor de andere. Dat wordt trou-wens ook bevestigd door een screening die Morningstar uitvoerde op bijna 550 fond-sen die, ofwel op basis van hun naam, ofwel op basis van hun prospectus ver-wacht worden duurzaam te zijn. Daaruit blijkt, aldus Morningstar, dat 35% gemiddeld tot slecht scoort, waar je van dergelijke fondsen minstens een bovengemiddelde score zou ver-wachten. Anderzijds, voor de opti-misten: twee derde van de duur-zame fondsen scoorde wel naar de verwachtingen.

Moraal van het verhaal: duur-zaam investeren zal nooit een sluitende exacte wetenschap zijn, maar we zijn wel steeds meer op weg om van duur-zaam investeren het nieuwe ‘normaal’ te maken. Het laatste woord hierover is zeker nog niet gezegd. In een volgende editie gaan we er graag die-per op in.

Door Levi Sarens,head of Investment Research Center NagelmackersWordt duurzaam

beleggen DE NORM?


uitgelicht

Heel lang duurt het niet meer voor we zelf in functie van onze

gemoedstoestand bepalen wanneer we wat te zien krijgen.

De Vlaamse publieke omroep (VRT) zet de komende jaren volop in

op innovatie, en dat gaat onze mediabeleving drastisch veranderen.

Interview met Dieter Boen, hoofd O&I, VRT

ZENDERS

WORDEN ONTVANGERS BIJ DE VRT


visie

De Vlaamse Radio en Televisieomroep (VRT) staat er goed voor. Bijna nergens in Europa heeft een publieke omroep de slag om kijkers en luisteraars zo overtuigend gewonnen als hier. Televisieprogramma’s als ‘Thuis’, ‘Iedereen Beroemd’, en zelfs ‘Het Journaal’ prijken boven-aan de Vlaamse kijkcijferlijsten. Daarmee haalt de openbare omroep ruimschoots haar door de over-heid opgelegde doelstellingen. Om die unieke posi-tie te behouden, moet het mediabedrijf de komende jaren transformeren van een grote monoliet naar een netwerkorganisatie die digitaal van alle mark-ten thuis is. En dat met steeds minder middelen, getuige de miljoenenbesparingen die de omroep voor de kiezen krijgt.

Het organiseren van die transformatie ligt mee in handen van Dieter Boen, hoofd Onderzoek en Innovatie bij de VRT. Zijn afdeling ontwikkelt, test en implementeert nieuwe technologieën die het toekomstige medialandschap zullen bepalen. De focus ligt op samenwerking en flexibiliteit, vertelt Boen. “Technologische ontwikkelingen evolueren razendsnel, terwijl niemand vooraf weet welke de consument zal oppikken. Daarom is het belangrijk om snel te kunnen schakelen met de werkvloer.” Het is precies die flexibiliteit die ervoor zorgde dat de eerste compleet door internet gedragen IP-televisiestudio ter wereld in Brussel staat en dat audiovisuele mediareuzen zoals de Engelse BBC en het Italiaanse RAI graag samenwerken met de afdeling van Boen. Dankzij die internationale samenwerking behoort de VRT tot de Europese top op het gebied van media-innovatie en haalde het al twee Europese miljoenenprojecten binnen die volledig gesubsidieerd worden door de Europese Commissie. Boen: “Op deze manier halen we veel kennis naar ons land en daar kunnen alle Belgische media in de toekomst mee van profiteren.”

Wij communiceren graagMomenteel gaan de ontwikkelingen op het gebied van online video bliksemsnel en het meest opmer-kelijke is dat het publiek die trend bijna geruisloos omarmt. Elk medium gebruikt vandaag digitaal be-wegende beelden. Een volgende stap is live video- beleving. Boen: “Het is goed dat we daar nu erva-ring mee opdoen, omdat ook sociale media daar nu vol op inzetten. Facebook zet live video’s stee-vast bovenaan en introduceerde onlangs ‘Facebook Live’.”Icosole is het Europese project dat nog een stap verder gaat en waarin druk wordt geëxperimen-teerd met live eventbeleving. De VRT testte het con-cept op het festival Dranouter. Mensen beleven het festival thuis ‘live’. Via een app communiceren aanwezigen direct hoogtepunten met de redactie die dan meteen ‘live’ nieuw materiaal kan aanbie-

den. “Momenteel zijn audiovisuele media letterlijk zendende bedrijven en dat gaat snel veranderen. Door de opkomst van sociale media weten we nu wat mensen echt graag doen: met elkaar communi-ceren. Je moet in constante interactie treden met je publiek. Als bedrijf wil je niet afhankelijk zijn van sociale platformen waarop dat al gebeurt, je wilt mensen liever direct bereiken. Traditionele media moeten leren redeneren vanuit het gedrag van de consument. Dat vergt een groot aanpassings- vermogen van redacties die jarenlang hebben gedicteerd wat mensen te zien en te horen krijgen.”

Vertrouwen in big dataOm te weten wie wat wil zien en op welk moment, heb je persoonlijke gegevens nodig. De vraag is niet of je die verzamelt – dat gebeurt massaal via sociale media – maar hoe je die integer inzet. Voor be-trouwbare merken die gerichte service willen aan-bieden, en meer nog voor een publieke omroep die met geld van de belastingbetaler wordt gefinancierd,

4 x innovatie

De VRT heeft vier innovatiemechanismen waarbij de afdeling Onderzoek & Innovatie van Dieter Boen vooral focust op innovatie op middellange termijn van 2 à 3 jaar. Onder de vlag van VRT Sandbox stimuleert de omroep in samenwerking met EBU (European Broadcasting Union) en iMinds (het digitaal onderzoekscentrum van Vlaanderen) innovatie in de media-industrie. Boen: “Start-ups en kmo’s komen met een product, bijvoorbeeld een app, en kunnen dat binnen enkele weken testen op de werkvloer van de VRT. Onze afdeling koppelt innovators aan mensen binnen onze geledingen. VRT Sandbox startte in 2014 met een case. Ondertussen hebben negentien bedrijven de weg naar het innovatieplatform gevonden.”VRT Start-up werkt als ‘lean start-up’ waarin co-creatie met (jonge) mediagebruikers en nieuw creatief talent centraal staan. Opgedane kennis wordt overgedragen aan de netten en merken van de VRT.En dan is er nog Open VRT, de community voor digitale creatievelingen die zo kansen krijgen om ideeën uit te wisselen en hun vaardigheden te verbeteren.

“ Door de opkomst van sociale media zagen we ineens dat iemand met politieke interesse op vrijdagavond evengoed naar ‘Iedereen Beroemd’ kijkt.”


visie

“ Voor een publieke omroep is het belangrijk om mensen uit een filterbubbel te halen, nieuwe dingen te laten ontdekken en hen te informeren.”

Een nieuw huis voor de VRT

Eind 2021 verhuizen de VRT-medewerkers naar een nieuwe werkplek. Architectenduo’s Robbrecht en Daem Architecten en Dierendonckblancke Architecten haalden samen het prestigeproject binnen. Het nieuwe omroepgebouw wordt naast de oude site gebouwd die nadien afgebroken wordt. Het moderne mediapark wil een cultureel en ontmoetingscentrum worden en zal deels toegankelijk zijn voor het publiek. Zo zal er een openbare cafetaria komen. In aantal vierkante meters krimpt de nieuwe site met 40.000 m2 naar 55.000 m2. Toch is er in het nieuwe gebouw ruimte voor vijf studio’s die volledig ingericht zijn met de allerlaatste technologie voor het maken en distribueren van moderne audiovisuele media. Het project kost 105 miljoen euro.

is het privacyvraagstuk een gevoelig onderwerp. De Britse zender Channel 4 gebruikt als eerste in Europa een gepersonaliseerde online videospeler. Ook de VRT ontwikkelt een speler die in de toekomst gepersonaliseerd zal zijn. Boen is ervan overtuigd dat mediabedrijven die een persoonlijke relatie aangaan met hun gebruikers uiteindelijk betere producten zullen maken. “Technisch kan er al heel veel, maar je moet er gegevens voor terugkrijgen. Als zendend medium ben je gewend om aflevering acht van een serie aan te bieden omdat die nu eenmaal gisteren op tv kwam, maar waarom zou je dat doen als je weet dat iemand aflevering 4 nog niet heeft gezien?”

Volgens Boen is het voor commerciële media eenvoudiger om de stap naar gepersonaliseerde media te maken omdat zij niet werken vanuit een publieke opdracht waarin naast ontspanning, ook informatie, cultuur en educatie zijn vastgelegd. “Het is veel gemakkelijker als je een klant hebt die zeventig uur per week ‘De Simpsons’ kijkt en alle reclamespots ertussen meepakt die ook nog eens gepersonaliseerd zijn. Dat is een win-winsituatie waar wij veel minder van kunnen profiteren. Voor een publieke omroep met een publieke opdracht is het belangrijk om mensen uit die filterbubbel te halen, nieuwe dingen te laten ontdekken en hen te informeren.”

Dat is in de huidige tijd waar consumenten de regie steeds meer in eigen handen nemen en zelf bepalen waar ze zin in hebben, geen gemakkelijke opgave. Niet alleen wat er aan-geboden wordt, is belangrijk, maar ook op welk moment dat gebeurt. Bovendien zijn mensen veel minder voorspelbaar dan altijd werd aangenomen. Of iemand zin heeft in pulp of in een politieke analyse op Canvas wordt voor een groot deel bepaald door zijn gemoedstoestand. Ook op dat punt wordt momenteel veel onderzoek verricht. Op basis van sensoren op een smartphone kan al voor 80% worden bepaald wanneer iemand vatbaar is voor nieuws of lie-ver onderuitgezakt in zijn zetel de liefdesperikelen van Peggy en Peter in ‘Thuis’ op zijn netvlies wil. Deze technologie bevindt zich wel nog in een prille test-fase. “Door de opkomst van sociale media zagen we ineens dat iemand met politieke interesse op vrijdagavond evengoed naar ‘Iedereen Beroemd’ kijkt. Gewoon, omdat hij een drukke dag heeft

gehad en even geen zin heeft in een debat. Als je die informatie hebt, kun je iemand op dat mo-ment ontspanning aanbieden, en op een ander moment toch die politieke analyse. De CEO van Netflix heeft gezegd dat hij in 2025 consumenten nog maximaal drie dingen wil aanbieden. Dat duurt nog even, maar die evolutie komt er.”

Martine Tanghe in uw huiskamerDat technisch veel meer mogelijk is dan wat we uiteindelijk voorgeschoteld krijgen, komt voor een groot deel omdat de mediabeleving van mensen minder snel vooruit holt dan de technologie zelf. Ook al verandert die beleving vooral bij jonge-ren zeer snel, traditionele media zullen nog lange tijd naast alle nieuwe mediatechnologieën blijven bestaan. Van virtual- en augmented reality (een technologie die de realiteit en de virtuele wereld met elkaar verbindt), werd jaren geleden gedacht dat het snel de weg naar het publiek zou vin-den, maar die hype breekt nu pas los. Daarom wordt daar volop internationaal onderzoek naar gedaan en uiteindelijk zullen we de stap zetten, denkt Boen. “De media-impact van virtual- en augmented reality is gigantisch. Stel je voor dat je een half uur naar het nieuws kijkt en even een uitstap kunt maken naar de aan flarden geschoten stad Aleppo in Syrië. Dat zet je wereldbeeld volledig op zijn kop. De vraag is wel of mensen de hulpmiddelen die daarvoor nodig zijn, zoals een bril of een kar-tonnen box voor je smartphone, ook daadwerkelijk gaan gebruiken. Dat wordt momenteel getest en daarover weten we elke maand iets meer.”

Het duurt dus nog wel even voordat Martine Tanghe wandelend door uw huiskamer het nieuws presenteert. Feit is wel dat de manier waarop we media beleven continu verandert, weet Boen. “Verschillende generaties zullen nog lange tijd op een andere manier met media omgaan. Als we daar als bedrijf flexibel op kunnen inspelen en we vol-doende technologische kennis hebben, hoeven we daar niet wakker van te liggen. Het is de consument die de regie in handen heeft en die bepaalt wanneer we de stap zullen zetten.”


visie

e huidige volatiliteit bezorgt menig be-legger kopzorgen. Sinds vorig jaar is die volatiliteit op

de markten gevoelig toegenomen. Het is

zonneklaar dat de tijd van gemakkelijk geld-

gewin achter de rug is. De vraag die veel investeerders bezighoudt, is of de cash- positie moet opgebouwd worden in een situatie van da-lende markten. Met andere woorden, verkopen of niet. Bovendien is het rendement op cash nihil, wat de be-slissing nog moeilijker maakt. Het verleden toont aan dat het uitzweten van de daling de beste strategie is.

Angst verkooptSwitchen naar cash wordt in vakjargon ‘market timing’ genoemd. De strategie om te switchen, vindt zijn wortels in angst. Hoewel angst een slechte raad-gever is, verkoopt het altijd. En ook beleggers hebben er oren naar. Toch raden ’s werelds beste beleggers en academici af om aan market timing te doen. Het was professor Daniel Kahneman die het fenomeen ‘Loss Aversion’ beschreef in zijn ‘Prospect Theory’ en er de Nobelprijs voor kreeg. Psychologisch weegt de pijn bij verlies van geld dubbel zo zwaar door dan de vreugde bij winst. Mensen zullen daarom veel meer proberen verliezen te vermijden, dan winsten te realiseren.

Pieken en dalenHet vermijden van verliezen gaat echter meestal gepaard met het mislopen van winsten. Volatiele markten zorgen voor sterke schommelingen, zowel op- als neerwaarts. Bij het bestuderen van de 25 slechtste en beste beursdagen van de S&P 500 index (01/1961 – 12/15), valt op dat die sterke schomme-lingen altijd samen optreden. Zo situeren 10 van de beste beursdagen van de index zich tussen september 2008 en maart 2009, een periode van sterk dalende beurzen. Volgens aanhangers van de buy-and-hold approach blijft u als belegger daarom beter geïnves-teerd. De S&P 500 index bracht over deze periode 9,87% per jaar op (USD). Hetzelfde rendement werd behaald door te beleggen in de 81 beste beursdagen van de S&P 500 op maar liefst 13.644 handelsdagen (01/61 – 12/15). Maar toen dus in slechts 0,6% van deze periode. Wie in deze periode niet geïnvesteerd bleef, had een rendement van 0%.Tegenstanders van de buy-and-hold approach geven aan dat een belegger die de slechtste beursdagen mist,

ook de beste mist. Dat is logisch, aangezien bij hoge vo-latiliteit de beurs hevig daalt en stijgt. Toch gaat deze stelling niet op: beleggers gooien de handdoek meestal na een eerste sterke daling in de ring, net wanneer de eerste koopjesjagers klaar staan om in te stappen. Simpel onderzoek naar market timing geeft de aan-hangers geen gelijk. Onderzoeken naar de voorspel-lende kracht van market timing wijzen in één richting: systematisch de markt kloppen is onmogelijk. Zowel fondsbeheerders, nieuwsbrieven die market timing ad-vies geven als voorspellingen van goeroes werden on-derzocht. Geen van hen kan op lange termijn waarde toevoegen met deze vorm van beleggen.Heel wat beleggers stappen liever even uit de markt en zijn tevreden met enige procenten minder. Gemoedsrust mag blijkbaar iets kosten. Toch gaan in-vesteerders in dat geval voorbij aan wat Einstein de grootste kracht op aarde noemde, zijnde samenge-stelde interest. Het verschil in eindkapitaal tussen bij-voorbeeld 4% en 6% op langere termijn is gigantisch.

Timing is everythingDe hamvraag blijft of de gemiddelde belegger zijn ren-dement kan verhogen met het timen van de markt. Dat is uiteindelijk toch de ultieme doelstelling van iedere belegger: het nastreven van een goed rende-ment en het opbouwen van een pensioenkapitaal. Het Amerikaanse instituut Dalbar doet al meer dan 20 jaar onderzoek naar de invloed van market timing op ren-dementen van individuele beleggers, zogenaamde ‘Quantitative Analysis of Investor Behavior’. De re-sultaten zijn schokkend. Over een periode van 30 jaar geeft de gemiddelde Amerikaanse belegger zijn pen-sioenkapitaal op. Waar de S&P 500 over deze periode (einde 2014) een jaarlijks rendement van 11,06% be-haalde, strandt de gemiddelde aandelenbelegger op een jaarrendement van +3,79%. De obligatiebeleg-ger doet nog slechter. De buy-and-hold belegger in een bond index (Barclays Aggregate Bond index) werd be-loond met een jaarlijkse meerwaarde van +7,36%, de gemiddelde obligatiebelegger bleef steken op +0,72%. Die slechte resultaten zijn enkel en alleen het gevolg van verkeerde timingbeslissingen van beleggers.

Zweet het uitInvesteerders die een langetermijnhorizon hebben, doen er dus goed aan in de markt te blijven. De ren-dementen op cash zijn negatief na inflatie. Het ver-mijden van beursdalingen is de droom van menig be-legger, maar onderzoek toont aan dat deze groep van personen een veel lager rendement neerzet. Dalende koersen zijn een instapmoment voor geduldige zie-len. Baron Rothschild verwoordde het scherp: “Buy when there’s blood in the streets, even if the blood is your own.”

CASH of beleggen?

Door Wim Antoons,head of Asset Management Nagelmackers

Chef: Martin VolkaertsGerecht: Schotse zalm label rouge, mandarijn, geitenkaas van ChimayRestaurant: L’Amandier, Genvalwww.amandier.be

© JRE - België


Jeunes Restaurateursuitgelicht

DUGA, SCHILDEREN

IN HET BLOED

Een rustige ochtend. Het station is verlaten. We zijn in het atelier van Christian Dugardeyn in Mont-Saint-Guibert, tussen Ottignies en Gembloux,

in het gezelschap van Martin Biebuyck, kantoordirecteur van Nagelmackers in Champion. Tegen de muren enkele van zijn grote doeken, met de hand geschilderde citaten, Afrikaanse beeldjes en een paar kindertekeningen.

Voor wie de tekens herkent, zijn hele universum in een notendop. Het universum van een aparte artiest, tegelijk schilder en arts, een soort

Belgische sjamaan die totems hakt uit bomen en zich uitdrukt via zijn kunstwerken.

Christian Dugardeyn, artiesten-naam Duga, tekent zoals wij ade-men. Hij stopt nooit. En als hij niet aan het tekenen is, denkt hij na over zijn volgende tekening. Zijn inspiratie haalt hij uit het leven, waarvan hij graag op zoek gaat naar de wortels, en in zijn ‘ander beroep’. Dokter Christian, Mister Duga, hij cumuleert de functies van radioloog en plastisch kun-stenaar. Geen zondagsschilder, maar eerder hyperactief, een ge-kwelde ziel.

Een kinderblikHet heeft lang geduurd voor hij zichzelf als een artiest zag. Nochtans spreekt zijn parcours voor zich. Hij start zijn hogere stu-dies aan de academie, maar heeft zoveel talent voor chemie en fysica dat zijn omgeving en professoren hem aanzetten om ‘ook genees-kunde’ te studeren. Een onverbid-delijke logica.Zijn werk verenigt vlekkeloos deze twee kanten. Zijn schilde-rijen kleden alles uit tot op het bot. Een kruising tussen anatomische weergaven en kindertekeningen, waarin ledematen en proporties uiteenvallen, om ons beter de ware natuur te tonen. “Door de zaken te vervormen, komen we dichter bij de waar-heid. Stellen we dingen in vraag”, voegt hij toe. “In de tekeningen van mijn zevenjarige dochter zit een echte reconstructie, een totale heruitvinding van het verhaal van de mens. Daarom inspireren kin-dertekeningen mij. Net zoals mijn werk als radioloog, laten ze me toe tot de oorsprong van het lichaam te komen. En te ontsluieren wat wij zijn.”

Op instinctDe werken van Duga zijn spiegels. Spiegels van onze menselijkheid, ons geheugen, onze ijdelheid, onze fouten en onze breuken. Zijn personages zijn gebroken, maar blije figuren, die bulken van de levensvreugde. Ze zijn altijd al-leen en leggen hun hart en hun


binnenkijken

Een vertrouwensrelatie

Hoe verlopen gesprekken tussen een bankier en een artiest? Martin Biebuyck, kantoordirecteur Nagelmackers van Champion, is deze ochtend ook naar het

atelier van de schilder gekomen om over hun samenwerking te praten. “We zien elkaar minstens één keer per jaar, thuis, bij een glas om de balans op te

maken”, legt Christian uit. “En als ik een project of een idee heb en nood heb aan financiering dan bel ik hem op. Zelfs op zondag. Hij kan me dan zeggen of mijn idee

haalbaar is of eerder geschift.”

“Wij richten ons op beroepen die we iets extra’s kunnen bieden. Voornamelijk vrije beroepers en zelfstandigen, maar we sluiten niemand uit”, pikt Martin Biebuyck in.

“Het is een bijzonder publiek dat ook om specifieke aandacht vraagt. Creativiteit en spontaneïteit, kwaliteiten in de ondernemerswereld, vragen om zeer snelle antwoorden

van onze kant. Wij kennen hun dossiers dan ook door en door. Vandaar ook het belang om elkaar regelmatig te ontmoeten. Als Christian mij opbelt in verband met een project,

kan ik onmiddellijk zeggen of dat realiseerbaar is.”

Om een dergelijke kwaliteit van dienstverlening te garanderen, beperkt Martin Biebuyck het aantal cliënten. “Wij geven voorrang aan cliënten aan wie we een echte meerwaarde

kunnen bieden. Elke gesprekspartner is anders en we moeten aan elk van hen voldoende tijd spenderen. Ik voel me persoonlijk verantwoordelijk voor elk van mijn cliënten. Het is niet

redelijk om hen te doen geloven dat alles mogelijk is. Wij geven zelfstandigen een globale visie op hun financiële situatie. Daardoor geven ze niet alles uit en kunnen ze de opbrengst van hun

werk op een gezonde manier beheren op middellange en lange termijn.”

lichaam bloot. Ze hebben iets weg van de vrije figuratieve kunst van Combas, maar ook van het expres-sionisme van Cobra (een onwaar-schijnlijke mix tussen de gekleurde furie van Corneille en de omlijste vlakken van Alechinsky). Maar ze doen ook denken aan Basquiat, aan brute kunst, de gebroeders Di Rosa … En niet te vergeten Julien Marinetti, de Belgische kunstenaar van wie hij veel heeft geleerd.Duga behoort tot al deze families. Hij sluit niets uit. Zijn techniek is polyform, wat hem toelaat te va-riëren met dragers en zich op ter-reinen te begeven waarin hij volop zijn fysieke kracht kan laten spre-ken. Zijn houten totems, uitge-sneden met een kettingzaag, zijn daar het levende bewijs van. Al zijn werk heeft te maken met energie en instinctief handelen. Zijn meest recente reeks werken, die hij in Brussel tentoonstelt van 16 juni tot 24 juli, zijn volledig uitgevoerd op aluminium platen. Eerst schilderde hij er met een penseel een laag op à la Jackson Pollock, op de grond in een soort instinctieve dans (of trance?). Vervolgens tekende hij er met zwarte inkt portretten op. En tot slot kerfde hij met een mes groeven in het materiaal, symbolen, reliëf, woorden …

Mutatis mutandisZijn nieuwe werken zijn slechts één facet van zijn werk. Duga evo-lueert, verandert, muteert. Geen enkele drager schrikt hem af. Op zijn oude geneeskundeboeken te-kent hij lichamen, graatmagere

Christian ‘Duga’ Dugardeynwww.christiandugardeyn.com

TentoonstellingenGalerie Rollebeek

Rollebeekstraat 28 - 1000 BrusselVan 16 juni tot 24 juli

www.rollebeekgallery28.com

Colors or NothingDUGA-WADO - De Dekenij - Kunstenhuis van Ukkel

Op 16, 17 en 18 september

Internationaal Salon voor hedendaagse kunstBrussel Expo

Van 23 tot 25 september

zombies die de tekst bedekken en geeft ze op die manier een nieuwe bestemming. Een soort moderne perkamentrollen die vooral niet ontcijferd moeten worden, maar wel gevoeld, zonder meer.Eén continue lijn, met andere woorden tekenen in één bewe-ging zonder het potlood op te hef-fen, dat is de rode draad doorheen zijn werk. Deze manier van werken vat hem vrij goed samen: techni-sche vereisten, totale vrijheid op het moment van de creatie en een perfecte voorbereiding vooraf. Hij is het wonderkind van een impro-visatie van Sonny Rollins en een slam van Grand Corps Malade.

Bronzen harten, gekleurde konij-nen, totemfiguren uitgesneden in hout, gezichten in zwarte inkt met diepe groeven liggend op een explosie van kleuren, asymmetri-sche silhouetten. Het atelier van Duga geeft zijn magie met mond-jesmaat vrij. Net als het werk van zijn gastheer. Doeken waarbij je verder moet kijken dan het evi-dente oppervlak om de verborgen geheimen, de vrijwillige rommel en de menselijke oneffenheden te ontdekken.

“In de tekeningen van mijn zevenjarige dochter zit een echte reconstructie, een totale heruitvinding van het verhaal van de mens. Daarom inspireren kindertekeningen mij.”


binnenkijken

VAN HET DOHA-DEBACLE TOT MEER DAN 45 DOLLAR PER VAT: EEN DEFINITIEF KEERPUNT VOOR OLIE?

en stap richting coördinatie?Nadat de prijzen van het zwarte goud bijna twee jaar lang daalden op de inter-nationale markten, werd in februari door Saoedi-Arabië en Rusland een eerste stap gezet in de richting van coördinatie tus-sen olieproducerende landen. Zij beslisten om de olieproductie niet te verhogen en te bevriezen op het niveau van januari. Ook Qatar en Venezuela gingen akkoord met deze bevriezing en Irak toonde zich bereid dezelfde richting uit te gaan voor zover er een akkoord bereikt zou worden binnen

de OPEC. De bedoeling was duidelijk de keldering van olieprijzen tegen te houden die aan het laagste plafond zat sinds 13 jaar. De markt zag dat het goed was en re-ageerde met een duidelijke rebound.

Een goed voorteken voor de OPEC? Het zou een goed voorteken moeten geweest zijn voor de OPEC. Twee maanden later echter werd de top in Doha afgesloten zonder akkoord als gevolg van uit-eenlopende doelstellingen van de OPEC-leden en de onverzettelijkheid van de Saoedi’s. Een Saoedi op hoog niveau eiste last minute dat Iran deel zou uitma-ken van elk akkoord, en deed zo de onderhandelingen mislukken. De onmogelijkheid om tot een akkoord te komen was het resultaat van de weigering van Saoedi-Arabië om toe te geven als gevolg van de regionale geopolitieke rivaliteit met Iran. Deze mislukking ver-zwakt de OPEC aanzienlijk en de organisatie was al veel vermogen verloren om de prijzen op wereldvlak te beïnvloeden. Dat is niet nieuw. Enerzijds zijn er de overduidelijke geschillen tussen de OPEC-leden on-derling en anderzijds is er de toenemende productie door landen die geen lid zijn van de OPEC, waaronder de Verenigde Staten en Rusland. Dat alles stelt de tra-ditionele macht van de OPEC wat betreft de oliekoer-sen op wereldvlak in vraag.

Intimidatie als tactiekAls gevolg van deze mislukking van de OPEC, hadden de speculaties in de richting moeten gaan van een mo-gelijke stijging van de olieproductie in Saoedi-Arabië en haar rivalen, om op die manier een nieuw hoofd-stuk aan te snijden in de prijzenoorlog. Vorig jaar be-droeg de productie van Saoedi-Arabië een record van 10,6 miljoen vaten per dag. Volgens prins Mohammed kan die productie zelfs zonder probleem opklimmen tot 11,5 miljoen (zelfs 12,5 miljoen) vaten per dag, als de vraag aanhoudt. Nadat het Saoedische konink-rijk warm blies in februari, blaast het nu echter koud.

Door Olivier Colsoul,macro-econoom Nagelmackers


horizon

Haar tactiek is intimidatie. Met 3,1 miljoen vaten per dag zien de Saoedi’s Iran niet graag terugkomen op de markt. Bovendien wil Iran, dat de derde grootste reserve ter wereld aanhoudt, haar productie optrek-ken tot het niveau van voor de internationale sancties (4 miljoen vaten per dag). Maar dat is een gevaarlijk spelletje. De Saoedi’s bevinden zich in een delicate situatie: ze beseffen dat ze op een bepaald moment een inspanning moeten doen. Ook hun overheids- financiën ondervinden de gevolgen van de val van de olieprijzen. Niettemin hebben ze de capaciteit, veel meer dan anderen, om een oplossing te vinden en te bereiken die vooral hun eigen belangen ten goede komt.

Waarom blijven de oliekoersen in deze context stijgen? Aan de ene kant heeft de continue daling van de olie-prijzen een negatieve impact op investeringen in com-plexe projecten (zoals de ontwikkeling van schalie-olie en de maritieme ontginning op hoge diepte) en de productie die daaruit voortvloeit. Het belangrijkste getroffen land is de Verenigde Staten. De exploitatie van bitumineuze schalie-olie nam er een hoge vlucht en de Amerikaanse olieproductie is bijna verdubbeld de afgelopen jaren (van 5 miljoen vaten per dag in 2008 naar 9,7 miljoen in april 2015). Maar sindsdien is die piek al met minstens 5% afgeknot (bron: Energy Information Administration). Anderzijds valt een ver-betering, zij het bescheiden, te verwachten van de in-dustriële productie op wereldvlak, in het bijzonder in groeilanden. China bijvoorbeeld heeft in het eerste trimester haar olie-importplan uitgebreid als gevolg van de recente olieprijsdalingen. Iets wat de vraag op wereldniveau kan aanwakkeren. Bovendien is de markt bezig een voorraadrisico te integreren terwijl de overtollige capaciteit aan het verdwijnen is. Het Internationaal Energieagentschap voorziet dat de olievoorraad de eerste zes maanden van 2016 zal liggen op 1,5 miljoen vaten per dag, waar dat in de tweede jaarhelft nog slechts 200.000 vaten per dag zal zijn. Al deze factoren samen doen het verzadigings-effect vervagen dat de markt domineert sinds begin januari. En tot slot is er ook de bijdrage van de financi-ele markten. De continue verzwakking van de dollar de afgelopen drie maanden is historisch gezien een goede zaak voor de prijsevolutie van grondstoffen en olie in het bijzonder. Als gevolg daarvan hebben energie- speculanten en traders vrij snel hun kar gedraaid om zich te herpositioneren op de stijging van olie. De terug-keer naar meer evenwicht tussen vraag en aanbod en een zwakkere dollar verklaren de veerkracht van olie-

prijzen en hebben zeker een invloed op de prestaties van de financiële markten de afgelopen maanden.

Wat zijn de vooruitzichten voor de olieprijzen op lange termijn? Het kamp van de haussespeculanten, met daarin de OPEC en het Internationaal Energieagentschap, heeft zijn doelstelling opgeschroefd naar 80 dollar per vat in 2020. Deze visie is gebaseerd op de ‘strijd voor bevoorrading’, die zegt dat lage prijzen zich zul-len vertalen in uitgestelde of geannuleerde investeringen en een permanent verlies van productie- capaciteit. Gecombineerd met optimistische perspec-tieven over de vraag naar olie, zou dat het kartel toe-laten opnieuw de controle over te nemen en de prij-zen hoog te houden. Aan de andere kant gelooft het kamp van de baissespeculanten in lage prijzen voor een lange tijd, onder de actuele koers en zwakker dan de 50 dollar per vat die op dit moment voorzien zijn in contracten met een vervaldag in 2020. Deze dalende visie schuift ‘de strijd voor de vraag’ naar voor, waar geraffineerde olieproducten in directe concurrentie staan met alternatieve energiebronnen en technolo-gieën, wat op haar beurt de oligopolide macht van het kartel zal uithollen. Bovenop deze tegenstrijdige vi-sies lijkt nog een nieuwe realiteit te komen, afkomstig uit de mond van de secretaris-generaal van de OPEC: “Met een olieprijs van 60 dollar kan een groot deel van de Amerikaanse productie van schalie-olie terug op de markt komen in zes maanden tijd.” Op de drempel van de OPEC volgt het plafond van schalie-olie!

Olie, het einde van een wereldmarkt? Een ander scenario, geënt op geopolitiek, zou zich ook perfect kunnen voordoen als we strategiespecialist en voormalig Amerikaans diplomaat Peter Zeihan mogen geloven. Hij suggereert dat olie zal ophouden een wereldmarkt te zijn. De Verenigde Staten zijn in staat zelf in hun energiebehoeften te voorzien, wat betekent dat het veel minder dan vroeger nodig is hun oliebe-langen elders in de wereld te verdedigen. Dat zou de vraatzuchtige eetlust van enkelen kunnen aanscher-pen en uitmonden in spanningen, zelfs conflicten om de hand te leggen op olie. Het valt nog af te wachten of in dat geval de ‘wereldpolitie’ niet zal tussenkomen zoals dat gebeurde bij de invasie van Koeweit door Irak in 1990. Een opleving van geopolitieke onstabiliteit zou zich echter vertalen naar een onregelmatig olie-aanbod en leiden tot piekprijzen. Wat er werkelijk zal gebeuren? Laat ons even stilstaan bij een citaat van de Franse humorist Pierre Dac: “Voorspellingen zijn moeilijk, zeker als ze over de toekomst gaan.”

“ De Saoedi’s bevinden zich in een delicate situatie: ze beseffen dat ze op een bepaald moment een inspanning moeten doen.”


horizon

Chef: Maxime CollardGerecht: op vel gebakken ombervis/scheermesje gevuld met Ardeense worst/geconfijte tomaat en groene kruiden/emulsie van venkelRestaurant: La Table de Maxime, Our-Paliseulwww.maximecollard.be

Vereniging van jong keukengeweld

Ze zijn tussen 23 en 34 jaar. Ze zijn eigenaar

van hun eigen restaurant en zijn

opgenomen in de referentiegidsen, al dan

niet met een ster, maar altijd op een mooie

plek. Ze beheersen de klassieke keuken,

maar innoveren in elke compositie en vinden

klassiekers opnieuw uit. Hun visie op de

gastronomie is grensoverschrijdend en niet

tijdsgebonden.

Ze, dat zijn de JRE - Jeunes Restaurateurs, een dy-namische vereniging die 320 leden telt in 12 verschil-lende landen. Hun filosofie laat zich samenvatten in één simpele en rake slagzin: ‘Talent, passie en inno-vatie’. Daar zou je nog gezonde wedijver aan kun-nen toevoegen. De JRE-leden beperken zich immers niet tot het delen van een kwaliteitslabel, ze wisselen ook ideeën en technieken uit tijdens hun jaarlijkse bijeenkomsten.

Belgium’s got talentMet 23 leden maakt België een goede beurt bij de JRE. Onze nationale tak verzamelt de fine fleur van de for-nuizen, nieuwe generatie: Maxime Collard, Martin Volkaerts, Lisa Calcus, Steven Dehaeze, Sam Van Houcke, Mario Elias … Een droomaffiche die perfect de plek van ons land weergeeft binnen de wereldtop.

De JRE tonen de levendigheid en de creativiteit aan van de Europese keuken. Een keuken met diepe wor-tels, gebaseerd op kennis en techniek, maar die jonge chefs doen evolueren. Dat bewijzen de borden van Stéphane Diffels, chef van L’Air de Rien, die als een van de laatsten toetrad tot de vereniging. Of de crea-ties van benjamin Martin Volkaerts. Op zijn 25ste is deze chef van L’Amandier één van de meest veelbelo-vende koks van het moment.

En wat komt er terecht van de Jeunes Restaurateurs d’Europe als ze hun wilde haren kwijt zijn? De ‘anciens’ verlaten de vereniging niet. Ze blijven deel uitmaken van de familie en krijgen de titel van ‘Table d’honneur’. Ongetwijfeld het geheim van een eeuwige jeugd …© JRE - België


Jeunes Restaurateurs

Ooit al een schenking overwogen?

Via een schenking kunt u tijdens uw leven al een deel van uw vermogen overdragen aan uw naasten op een moment dat zij het echt kunnen gebruiken. In ons ‘Dossier Schenking 2016’ ontdekt u de kenmerken van een schenking, de verschillende soorten en de bijhorende fiscale gevolgen. Download het gratis via nagelmackers.be.

Aarzel niet om met uw adviseur over uw situatie te praten. Hij of zij kan u tevens in contact brengen met onze specialisten van Estate Planning.

Nagelmackers magazine_juni 2016_NL.indd 1 27/05/16 09:55

DE KRACHT VAN HET WETEN - nagelmackers.be · De kunst van beleggen in het ‘nieuwe normaal’ DE...

Documents

Transcript of DE KRACHT VAN HET WETEN - nagelmackers.be · De kunst van beleggen in het ‘nieuwe normaal’ DE...