{ KRACHT

DOOR ONZE OGEN BEKEKEN…: WORKSHOP

Hetgeen wat je voorstuwt, wat energie in je vrijmaakt en je tot handelen of tot re-actie aanzet

Hetgeen waardoor je blijft rechtstaan als alles rond je heen wegvalt. Hetgeen in je waarop je dan terugvalt. Of hetgeen waardoor je rechtkrabbelt als je toch gevallen bent…

Elke innerlijke waarde die zo sterk in je aanwezig is dat ze verbonden lijkt met de kern van je identiteit, die je het gevoel van “bestaan” geeft

Definitie van kracht

Andere soorten kracht nodig naar gelang de situatie? Vb kracht om een job niet op te geven na een slechte evaluatie kracht om een sportwedstrijd te winnen kracht om na een ruzie thuis aan het werk te gaan kracht om na een ruzie een relatie te herstellen kracht om na een opname tgv ziekte een job te hervatten kracht om te leven wetend dat je gaat sterven kracht om te leven wetend dat je niet beter wordt

KRACHT TOV LIJDEN

LIJDEN OP DE AFDELING

AFDELING MET MENSEN MET HEEL COMPLEXE EN CHRONISCHE PROBLEMATIEK

PERSISTEREND STOREND GEDRAG ALLE DUBBEL/TRIPLEDIAGNOSES VEEL PSYCHO-ORGANISCHE STOORNISSEN ‘UITBEHANDELD’ GROTE LIJDENSDRUK ZIEKTE OVERHEERST HET GEZONDE STUK: bepaalt de

emoties, de relaties en het functioneren: ziekte bepaalt wel EMPOWERMENT: weinig eigen kracht Weinig autonomie: we nemen veel over

SYMPTOMATOLOGIE

ERG UITGESPROKEN: GROTE LIJDENSDRUK

EXTREME AFHANKELIJKHEID NAAR PERSONEEL TOE

GEBREK AAN SOCIALE VAARDIGHEDEN( van decorumverlies naar verregaande afvlakking)

GEEN VOELING MET EIGEN LICHAAM WEINIG VERBINDING VOELBAAR

CRUSTATIEVE ZORG

PATIËNTEN HANGEN VOOR HUN FUNCTIONEREN DEELS OF VOLLEDIG AF VAN EEN UITWENDIGE STRUCTUUR DIE HEN OP DE AFDELING WORDT AANGEBODEN

(meer dan van een inwendige structuur)

(CFR SCHAALDIEREN: EXOSKELET)

Crustatieve zorg

Het beschermende overheerst, Nadruk op overnemen ipv loslaten In analogie met de palliatieve: totaalzorg, gebaseerd

op 4 pijlers: lichamelijke-psychische-sociale-existentiële Is hier ook kracht aanwezig? Heel veel mensen beschrijven dit lijden als

ondraaglijk maar ze dragen het wel Wat is hun kracht?

Ignaas Devisch: menselijk lijden is onvermijdelijk

VROEGER Paternalisme Lot Heteronomie afhankelijkheid

NU Zelfstandigheid Keuzevrijheid Autonomie maakbaarheid

Vroeger: God beslist, mens heeft lijden te ondergaan: zinloos om je ertegen te verzetten Nu: tgv technologie en wetenschap: veel lijden onder

controle gekregen: Onvoorwaardelijk geloof in technologie en wetenschap ipv

in God: maakbaarheid van de mens Zelfbeschikking als reactie Maar zelfbeschikking kan lijden niet wegnemen

Ignaas Devisch

Vroeger: God beslist, we moeten het lijden ondergaan en de beloning komt later: ‘zin van het lijden’

Nu: je probeert lijden onder controle te krijgen Zin van lijden is weg: we moeten alle lijden onder controle

krijgen God is weg maar het lijden niet Wie is er dan voor verantwoordelijk? Wie is schuldig?

Ignaas Devisch

Omgaan met lijden= lijden onder controle proberen te krijgen (=lijden wegnemen)

Dit ‘onder controle krijgen’ veroorzaakt nieuw lijden: Hoe meer we onder controle hebben hoe minder er aanvaarding is

dat er dingen niet onder controle zijn We komen in opstand tegen wat niet onder controle is, tegen wat

niet onderhevig is aan onze zelfbeschikking Ook tegen het bestaan zelf Medische wereld= verlossingsfabriek waar het verlangen om aan je

lot te ontsnappen gestalte krijgt

Ignaas Devisch

Mensen zijn verantwoordelijk voor hun geluk

(autonomie, keuzevrijheid), maw ook verantwoordelijk ervoor dat er geen lijden is in hun leven

Mensen zijn voortdurend bezig om nog meer controle te krijgen over hun leven

Brengt onrust met zich mee Brengt lijden met zich mee Als het niet meer lukt en je beschikt over je eigen lot

dan is het jouw schuld dat het niet lukt

Ignaas Devisch

‘HET LEVEN HEEFT GEEN ZIN MEER ALS IK HET NIET KAN CONTROLEREN’

De gedachte dat je het zou kunnen controleren en dat het niet lukt brengt nieuw lijden mee

Ignaas Devisch

LIJDEN IS ONAANVAARDBAAR LIJDEN MOET KUNNEN WEGGENOMEN WORDEN KRACHT= CONTROLE VANUIT ZELFBESCHIKKING ULTIEME ZELFBESCHIKKING: EUTHANASIE

KRACHT IN ONZE MAATSCHAPPIJ: 21e België

Elke kracht kan op 2 manieren gebruikt worden: om te creëren, te groeien, te helen: constructief om te vernietigen, beschadigen: destructief vb zelfbeschikking: als waarde van waaruit je voor jezelf opkomt of als controlerend denken/verzet tegen de ander structuur: als houvast of als erin vast zitten trots: erkennen van de eigenwaarde naast eigenwaarde kan enkel bestaan zonder de hulp van de ander

Kracht als 2 snijdend zwaard

Opkomen voor of zich verzetten tegen Vloeiend of rigied Mogen of moeten Van binnenuit of van bovenaf

Kracht als 2 snijdend zwaard

Geloof Vertrouwen Naastenliefde Samenleven Vergeven Alles heeft zin, betekenisgeving (alleen begrijpen we het niet

altijd)

Krachten uit vervlogen tijden of krachten die nog te vinden zijn… het christendom

Niet de omgeving wordt veranderd maar ons inzicht

Acceptatie van wat is Vergankelijkheid als waarde Niet zelf= gevoel van transcendentie als basis Leren loslaten (van controle) Diepe aandacht en concentratie op wat is Leven in het nu Vanuit mededogen Relativering vanuit niet-identificatie

MINDFULNESS: leren vanuit het boeddhisme

Natuurgodsdienst: alles leeft Diepe verbinding Dankbaarheid Dualiteit Mildheid Moed Vechtlust (vechten voor: krijgers): actie Ceremonies: offer van fysieke pijn met als doel de kracht te

ontdekken waarmee je de pijn draagt (zelfdiscipline) draagkracht trots Keuzevrijheid maar gevolgen aanvaarden (doorzettingsvermogen)

indianen

Grotere draagkracht dan wij denken Ingewikkelder dan het lijkt vb enorme pijntolerantie bij fysieke pijn Systeem van automutilatie Emotionele en psychische pijn is zwaarder te

verdragen dan fysieke pijn?

Lijden bij de chronisch psychiatrische patiënt

Dankbaarheid Acceptatie Ontvankelijkheid Loslaten van controle Humor Draagkracht Levenslust Levensvreugde

crustatieve zorg

Alle krachten Afhankelijk van persoon en situatie Breed genoeg kijken als hulpverlener: wie is die mens? Om met krachten te werken moet je ze benoemen en daarvoor

moet je ze ook zien Opentrekken van wereldbeeld, afzetten van bril, in de mate van het

mogelijke Beeld van vliegtuig/vlucht eenden Leven als rivier Soms kracht in het ziektebeeld

Omgaan met ondraaglijk lijden: welke krachten zijn helpend?

‘we zijn hier niet om elkaar te begrijpen maar om elkaar erkenning te geven’

bewustmaking, aanmoediging, motivatie,…

Bewegingstherapie: verbinding met lichaam stimuleren Muziek –en andere therapieën: geen therapie meer maar middel tot

welbevinden Verhalen uit de kast

Voldoende personeel, cfr lichamelijke palliatieve eenheden: 1 op 1

benadering werkt het beste om de verbinding die er nog is op te wekken

Buiten het ziekenhuis: minder regels, vb rond huisdieren, kinderen: verbinding stimuleren

Met eigen machteloosheid leren omgaan om enthousiast te blijven

Taak van de hulpverlener

Constante hallucinaties, wanen: overtuigd dat zijn broer hem dood seint…

Gepaard met angsten, depressief gevoel, veel lijden Algemene aftakeling: ook lichamelijk

‘uitbehandeld’ op psychiatrisch niveau Nu: ontstaan van leukemie

De kracht van Karel

Aanleren van controle ‘zoemen’ Verbinding leggen met ons Humor Dankbaarheid Levensvreugde Naar toekomst: verbinding met natuur

(‘natuurmens’): via meer individuele aanpak

De kracht van Karel

Het verhaal van Fien

57j Bipolaire stoornis, met onderliggende

persoonlijkheidsstoornis Gans haar leven opnames gehad, steeds langer

en frequenter Laatste jaren: ernstige depressies Meer en meer regressief gedrag

Het verhaal van Fien

Ernstige gedragsstoornissen: zich uitkleden, voedsel en

medicatie weigering, persevererend gedrag: ‘ik kan niet’: weigert dan te stappen of ook maar iets te doen

Verlies van contact, vaak zelfs agressie naar ‘hulp’verleners Gedragstherapie/medicatie helpen niet Controle= verzet tegen Lijdt onder verlangen naar zelfbeschikking wat ze niet kan

realiseren Vanwaar dit groot verlangen naar zelfbeschikking? Belang

ervan?

Het verhaal van Fien

Brengt steeds meer dat ze niet meer wil leven Gedragsstoornissen en depressieve stemming

gaan verder Valt (onduidelijk waarom) Loopt hierbij fracturen van haar handen op Weigert die achteraf te mobiliseren Kan nu haar handen niet meer gebruiken Bemerk: hoge pijntolerantie

Het verhaal van Fien

Valt opnieuw en loopt een ruggewervelfractuur op

Gevaar voor instabiel worden We beslissen haar continu te fixeren Geen enkele werking meer van medicatie

(benzo’s en neuroleptica): is erg onrustig Start dormicum

Het verhaal van Fien

We krijgen tijdelijk personeel bij zodat we voldoende zorg kunnen bieden

Fien wordt rustiger door de aandacht Komt met euthanasievraag Er zijn verschillende gesprekken rond Klaart hierdoor op Leggen van verbinding lukt wel door individuele

aanpak en ‘diepe aandacht’ (tijd) Stimuleren van zelfwaarde door die gesprekken (ik ben die zorg waard) Door verbinding met de anderen naar verbinding

met zichzelf Opgeven van verzet tegen en opgeven van zoeken

naar controle op een moment waarop van zelfbeschikking geen sprake meer was

Geen autonomie meer: wij namen over

Het verhaal van Fien

Na 6w herstel van haar fractuur We geven intensief kine We laten haar terug stappen met valgevaar Ze stapt nu goed en valt minder Euthanasievraag is weg, er is wel met haar

afgesproken dat ze geen levensverlengende behandeling meer moet ondergaan

Het verhaal van Fien

Individueel contact helpt Muziektherapie helpt Eten mag ze als ze wil (dus op elk moment vd dag):

herstel van de autonomie Geeft aan dat ze niet weet wat haar kan helpen Beseft dat ze zichzelf schade berokkent heeft maar zegt

ook dat ze dat niet onder controle heeft op haar ‘slechte momenten’

Op goede momenten wordt haar toestemming gevraagd om op slechte momenten haar uit haar autonomie te zetten (vb medicatie)

Het verhaal van Fien

Dnr opnieuw bevraagd ondanks het feit dat het goed lijkt te gaan

Beste momenten zijn als we haar betrekken in gewone gesprekken over vb onszelf en haar mening daarin vragen….belang van zelfwaarde

Zelfwaarde door gelijkwaardigheid ipv vanuit zelfbeschikking

Levenslust: verhalen vertellen…: wie ben ik buiten mijn ziekte, wat is mijn verhaal: acceptatie groeit

ik vraag haar of zij een idee heeft waarom ze beter is: heeft zij een klik gemaakt of hebben wij iets gedaan:

ze denkt er nog altijd over na…

Schizoaffectieve stoornis Theatrale persoonlijkheidskenmerken Leeft in andere wereld: daar is ze een voornaam iemand met een

grote intelligentie Vroeger prostituee, heeft niet altijd haar rol als moeder goed

opgenomen Valt ook mensen lastig: vraagt zeer veel aandacht en kan verbaal

agressief worden indien ze het gevraagde respect niet krijgt gedragsstoornissen Momenten van lijden: bij aanvaarden van de werkelijkheid

Verhaal van Anna

Kracht zit in ziektebeeld: haar eigenwaarde Verlangen tot verbinding: maar ziekte ook

voelbaar in de verbinding Humor werkt Levensvreugde Empowerment door de ziekte

Verhaal van Anna

Controleren kan een gevoel van kracht geven: beheersbaarheid, macht

Kracht is meer dan controle Controle kan ook lijden meebrengen Extremen van de slinger van de maatschappij: te vermijden in

de psychiatrie Door zelf op deze manier naar kracht te kijken leer je als

hulpverlener heel veel bij, het laat je toe mensen dieper in hun mens zijn te benaderen en om de mens met zijn ziekte anders te benaderen

Besluit: kracht in onze samenleving