Een voorstelling boeken in een filmzaal of met de dvd in de klas? Vraag alle info op via:

Zouzou Vanbesienzouzouvanbesien@skynet.be | 0475 60 67 36

Joceline Somersjoceline@paradiso.be | 02 467 06 02

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

2

3 Infofiche Synopsis Technische kaart In de pers Vóórjenaardefilmvertrekt Filmonline

4 Regie en productie

7 Personages en belangrijke scènes

10 Inspiratie voor verwerking in de klas

12 De apartheidspolitiek in Zuid-Afrika

14 Bibliografie

Education is the most powerful weapon which you can use to change the world. – Nelson Mandela

Ookdezefilmdraagthiereensteentjetoebij.MANDELA:LONGWALKTOFREEDOMiseenfascinerenden aangrijpendportretovereenlegendarischpolitiekicoonenovereenthematiekdieactueelblijft.Eenmustom meeaandeslagtegaanindeklas!

Hierbij biedt Lessen in het donkergraagvoldoendeduidingenmethodischeomkaderingaan.Wehopendatditleidttoteenkritischehoudingbijdeleerlingeneneenboeiendeklasdiscussie.

FilmFiche op het smartboard!www.filmfiches.be

DedigitaleenvisuelefilmfichebijMANDELA: LONG WALK TO FREEDOMisideaalomdefilmbespreking klassikaalviajesmartboardtestarten.Jevindterdefilmtrailer,authentiekebeeldeneninteressantequotes. Eenhandigeaanvullingopdelesmap.

DezelesmapwerdgemaaktdoorLessen in het donker in opdracht van distributeur Paradiso Filmed Entertainment. Vormgeving:MatysikTatjana

inhouds- tafel

Doelgroep MANDELA: LONG WALK TO FREEDOM: vanaf 2de graad secundair onderwijs.

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

3

info-fiche

SynopSiSMANDELA:LONGWALKTOFREEDOM,gebaseerdopdegelijknamigeautobiografie,neemtjemeeopdeindrukwekkende levensreis vanNelsonMadibaMan-delaenbiedteenuniekevisieopdeontstaansgeschie-denisvaneenmodernicoon―vanafzijnjeugdineenklein plattelandsdorp tot enmet zijn presidentschapvanZuid-Afrikaindejaren90.Defilmschetsteeneer-lijkportretvanMandelaalsjongemanmeteenvoor-keur voor boksen, snelle auto’s en mooie vrouwen,maar ook als een getalenteerd advocaat en vrijheids-strijderdiewapengeweldnietuitdeweggingomzijnpolitiekeboodschapovertebrengen.

TechniSche kaarTVerenigdKoninkrijk/Zuid-Afrika,2013,152minutenEngelsgesproken,Nederlandsondertiteld

Regie JustinChadwickScenario WilliamNicholsonProductie AnantSinghCamera LolCrawleyMontage RickRussellKostuums DianaCilliersMuziek AlexHeffesDistributieinBelgië ParadisoFilmedEntertainmentMet o.a. IdrisElba,NaomiHarris,Tony Kgoroge,RiaadMoosa,Jamie Bartlett,ZolaneMkiva

Filmreleaseindebioscoop:18december2013.

in de perS“Idres Elba gives a towering performance, a Mandela for the ages.” – Variety

“Mandela: Long Walk to Freedom” not only depicts a historic and human epic. It is also one of the best films of this year.” –TheWashingtonPost

“Idris Elba: kalm en formidabel”–DeFilmkrant

Vóór je naar de film VerTrekTGaopzoeknaarinformatieoverdeapartheidspolitiekinZuid-Afrikaindevorigeeeuw.Blijfnadefilmnogevenzitten.Tijdensdeeindaftitelingziejeoriginelefoto’suithetlevenvanMandelaenhoorjeeennieuwesinglevanU2,Ordinary Love.FrontmanBonoheeftMandelagedurendezijnhelecarrièreopen-lijkgesteundenzowereldwijdbijjongerendeaandachtgevestigdopdesituatieinZuid-Afrika.

Bekijk hier de videoclipzoekopYouTube‘U2ordinarylove’

de film onlineOfficiëlewebsitevandefilm:www.mandelamovie.co.za/ Facebookpaginavandefilm:www.facebook.com/mandelamovie

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

4

regie en productie

regiSSeur juSTin chadwickJustinChadwickwerd in1968 inManchester (V.K.)geboren.Hij is zowelacteuralsregisseur.HijregisseerdeeerderalTHEOTHERBOLEYNGIRL(2008) en THE FIRSTGRADER (2010), gebaseerd op het waargebeurdeverhaalvaneen84-jarigeKeniaansedorpsbewonerenvoormaligvrijheids-strijderdievechtvoorhetrechtopdeopleidingdiehijnooitheeftgehad.VoordezefilmwerktehijooksamenmetNaomiHarris(WinnieinMANDE-LA:LONGWALKTOFREEDOM).Zijvertolktdehoofdonderwijzeresdiede

mansteuntinzijnstrijdomtoegangtekrijgentotdeschool.VoorChadwickbetekendeheteenechteuitdagingomMANDELA:LONGWALKTOFREEDOMtemaken.Nietalleenomdatdefilmovereenvandebelangrijkstestaatsmannenuitde20steeeuwgaat,maarookomdatMandelaeeninternationaalicooneneenzeergeliefdpersoonis.Omhetjuistegevoelindefilmtebrengen,heeftChadwickveelgepraatmetMandela’sfamilieenintimi.HijverteltindefilmhetverhaalvandemensNelsonMandela,eerderdaneenuitgedieptenvolledigrelaasvanallegebeurtenissenuitzijnleven.Mandela’sbiografieiserguitgebreidenbeslaateenbelangrijkefaseindehedendaagsegeschiedenis.Erisgenoegtevertellenomereenvolledigeserierondtemaken.UiteindelijkkiestChadwickalsinsteekdeliefdetussenNelsonenWinnieendeprijsdiedezemanenzijngezinvoorhunverzethebbenbetaald.

producenT ananT Singh AnantSinghisgeboreninZuid-Afrika,maarisvanIndischeorigine.Tijdenshet apartheidsregime werd ook hij als “niet-blanke” geklasseerd en heefthij de vrijheidsstrijd actief meegemaakt. Hij startte zijn carrière als pro-ducent tijdensdeapartheidsperiodeenbrachtenkeleanti-apartheidsfilmsnaar buitenlandse bioscopen. IronischgenoegkonhijzijnfilmsinZuid-Afrikanietsamenmetde

blankeregisseursbekijken,aangezienertoennoggescheidenbioscopenwarenvoorblankenenzwarten…Deprominenteanti-apartheidsactivisteFatimaMeerbrachtSinghincontactmetNelsonMandela.Zijschreefin1988zijnbiografieHigher than Hope,doorMandelagoedgekeurdtijdenszijngevangenschap.ZeswekennazijnvrijlatingbrachtMeerSinghenMandelametelkaarincontact.NogvoorzijneigenbiografieLong Walk to Freedom gepubliceerdwerd,vroegMandelaSinghhetmanuscripttelezen.Toenhetboekenkelemaandenlaterinternatio-naalhoogscoordeindebestsellerlijsten,stroomdendeaanvragenuitHollywoodbinnenomhetboekteverfilmen.SinghwerdechterdoorMandelazelfbenaderdomdefilmoverzijnleventemaken.Hijzei:“Dit is een Zuid-Afri-kaans verhaal en ik wil dat jij het vertelt.”.DitwasvoorAnantSinghhetbeginvaneen16-jarigeavontuurlijkereisomhetpersoonlijkeverhaalvandemanwaarhijzonaaropkeeknaarhetgroteschermtebrengen.

NelsonMandela:“Dit is een Zuid-Afrikaans verhaal en ik wil dat jij het vertelt.”

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

5

regie en productie

ScenariST william nicholSonWilliamNicholsonwerdin1948inEngelandgeboren.Hij studeerde Engelse literatuur aan de universiteitvanCambridgeenisalsscenaristvooralbekenddoorFIRSTKNIGHT(1995),GLADIATOR(2000)enLESMISERABLES(2012).Hoevertel jeéénvandebelangrijksteverhalenuitderecentegeschiedenis?Datwasdehamvraagvoorscena-ristWilliamNicholson.Hijdeederdanook16jaaren34versiesoveromtothetdefinitievescenariotekomen.

“In sommige opzichten was het een erg intimideren-de opdracht” vertelt Nicholson hierover. “Ik voelde een grote verantwoordelijkheid. Het is een belangrijk en waargebeurd verhaal. Het moest dus juist verteld worden. Mijn taak bestond er eigenlijk in om die his-torische verantwoordelijkheidszin van me af te schud-den en het beschikbare materiaal te filteren tot een krachtig verhaal dat de essentie en de geest van Man-dela’s verwezenlijkingen weergeeft.”

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

6

regie en productie

acTeur idriS elba alS nelSon mandela JustinChadwickwasnietopzoeknaareendubbelgan-gervoorderolvanNelsonMandela,hijzochtnaarde juiste uitstraling. Met Idris Elba vond hij iemanddieopeenbepaaldemanierdeenergieenhetcharismavanMandelawistuit tedragen.IdrisElbagingvoor-afgaandaandeopnameninZuid-Afrikawonen,sprakmetlotgenotenvanMandelaenbezochtallerelevanteplekken,waaronderRobbeneiland.In de film vertolkt de 40-jarige Elba Mandela vanaf zijn 23ste tot zijn 76ste. Het is vrij uitzon-derlijkdatéénendezelfdeacteureenperiodediezoveeljaarbestrijktmetevenveelvervekanspelen.Eenwareklusvoorhetmake-upteam!Erwerdenzeven looks uitgewerkt omMandela ouder te latenwordengedu-rende de film. Het aanbrengen van make-up en eenbepaalde haarstijl volstond hiervoor niet, er werden ook speciale gezichtsprothesesgebruikt.Hetvoorbe-

reiden,hetcreërenvandevormenenhetbeschilderenervannamureninbeslag.Zowerddeacteuralvanaf3u ’snachtsklaargestoomdvoordeset.Nelson Mandela heeft nog enkele scènes van de film gezien, maar hij werd ziek tijdens de postproductie. Hij was erg onder de indruk van Elba’s vertolking.

ANDERE FILMS OVER NELSON MANDELA

MANDELA: LONGWALK TO FREEDOM is niet de eerste filmoverhet levenvanNelsonMandela.Eerderwerdendezefilmsalgemaakt:

WINNIE MANDELA (2011) van Darrell Roodt, met TerrenceHoward als NelsonMandela. Deze film focust op het leven vanMandela’sechtgenoteWinnieMadikizela. Bekijk de trailer/zoekopYouTube‘winniemandelaofficialtrailer’

INVICTUS(2009)vanClintEastwood,metMorganFreemaninderolvanNelsonMandela.Dezefilmgaatoverdenationalerug-byploegvanZuid-Afrikadie in1995onderaanmoedigingvandepresidentdewereldbekerwintenzohetverdeeldelandverenigt. Bekijk de trailer/zoekopYouTube‘invictusofficialtrailer’

GOODBYE BAFANA (2007)vanBilleAugust.DennisHaysbertvertolktNelsonMandela.Dezefilmvertelthetverhaalvandera-cistischecipierJamesGregorydieeenbijzondererelatieopbouwtmetNelsonMandelatijdensdiensgevangenschap. Bekijk de trailer/zoekopYouTube‘goodbyebafanatrailer’

MANDELA AND DE KLERK (1997)vanJosephSargent,metSidneyPoitieralsNelsonMandela.Defilmgeefteeninkijkindegeheime onderhandelingen tussen de Zuid-Afrikaanse presidentDeKlerkenNelsonMandeladieheteindevandeapartheidinluid-denenvanZuid-Afrikaeendemocratischenatiemaakten. Bekijk een fragment/zoekopYouTube‘mandelaanddeklerkClip’

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

7

nelSon mandela NelsonMandela,ook‘Madiba’genaamd(zijnnaaminzijnclan),werdgeborenop18juli1918inOost-KaapalskoninklijketelgvandeThembu.Hijstudeerderech-ten aan de Fort Hare-universiteit en de UniversiteitvanWitwatersrand.DejongeNelsonMandelaginginJohannesburgnietalseengrijzemuisdoorhetleven.Eenauto,stijlvollepakkeneneennietonverdienstelij-kestaatvandienstalsamateurboksermaaktendeeluitvan zijn leven. LaterwerktehijzichvanjongANC-activistoptotlei-der van de beweging (Afrikaans Nationaal Congres).Aangezienderesultatenvandegeweldlozeactiesach-terblevenenhetANCin1960verbodenwerd,stichtteMandela samen met andere ANC-leden de militairetakvanhetANC,UmkhontoweSizwe (Speer vandeNatie).Dievoerdesabotageactiesuittegenmilitaireenpubliekeinstallatiesomdatzeovertuigdwarendatge-weldloosverzetzinlooswasdaarhetkeeropkeermetgeweldwerdbeantwoord.Mandelawerdin1962opgepaktdoorhetblankeapart-heidsregime.TijdenshetRivonia-proces,datvanstartgingin1963,werdenNelsonMandelaenzevenanderebeklaagdentotlevenslangveroordeeldvoorsubversie-veactiviteiten.Indecelgroeidehijuittothetsymboolvandestrijdtegeneensysteemvanongelijkheidenooknazijnvrijlatingin1990bleefhijvoordevalvandatsysteemijveren.Metsucces:deapartheidinZuid-Afri-ka moest het onderspit delven en Mandela werd in1994 de eerste democratisch verkozen president vanzijnland,eenfunctiediehijtot1999vervulde.In1993ontvinghijdeNobelprijsvoordeVrede.Hijoverleedop5december2013inJohannesburg,hijwerd95jaaroud.

TerwijlMandelaijverdevoordevrijheidvandezwartebevolkinginZuid-AfrikavoerdeMartinLutherKingindejarenvijftigenzestigdezelfdestrijdindeVerenigdeStaten.Ookhijwerdberoemddoorzijngeweldlozever-zettegenderassenscheiding.

Opdracht voor de leerlingen: Zoek de gelijkenissen en verschillen op tussen Mandela en King en vergelijk de politieke situatie in beide landen. Wanneer verkregen de zwarten in Amerika gelijke rechten als de blanke bevolking?

winnie mandela (naomi harriS)ToenNelsonMandelawerdveroordeeldtotlevenslan-geopsluitingopRobbeneiland,hadhijeenvrouwvan23entweejongekinderen.Winniewaseenvoormaligsociaalwerkster,diegewonnenwasvoordevrijheids-strijd.TerwijlNelsonmetzijnkameradenvanhetANCinde gevangenis een ideologie van vreedzaamverzetpredikte, poogde Winnie helemaal alleen een gezingroottebrengentemiddenvantoenemendgeweldenpolitie-intimidatie.Datmaaktevanhaareenovertuig-de,militanteactiviste.

personages en belangrijke scènes

“Niemand wordt geboren met de haat voor een andere huidskleur, achtergrond of religie. Mensen worden geleerd om te haten, en als ze dat kunnen leren, kunnen ze ook leren om lief te hebben. Want liefde voelt veel natuur-lijker aan dan haat.”- Nelson Mandela

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

8

robbeneilandRobbeneiland is het Zuid-Afrikaanse eiland voor dekust bij Kaapstad waar Nelson Mandela gevangenwerdgehoudenvan1964tot1982.Hetiseenberuchteilanddatbijna400 jaargebruiktwerdomgevange-nen en bannelingen onder te bergen. DeVereenigde Oostindische Compagniemaakteeralinhetbeginvande 17e eeuw een strafkolonie van. Van 1836 tot 1931wasRobbeneilandeenleprakolonie.In1959werdhet

eiland ingericht als zwaarbeveiligde gevangenis vanhet Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Er was eenkalkmijnopheteilandwaardegevangenenkalksteenmoestenwinnen.Tijdenshetwerkindekalkmijnkon-dendegevangenensomswelmetelkaarpraten,hoe-welzehetvandebewakersnietoverpolitiekmochtenhebben. In 1991werdende laatstepolitiekegevange-nenvrijgelaten vanRobbeneiland en in 1996werdendelaatstecriminelegevangenenovergeplaatstenwerddegevangenisgesloten.Heteilandwerdin1999doorUNESCOals cultuurerfgoedopdeWerelderfgoedlijstgeplaatst.

Opdracht voor de leerlingen: Situeer deze en andere locaties uit de film via Google Earth: Robben Island, Sharpville, Pretoria, Johannesburg…

de belangrijkSTe ScèneS uiT de filmDitzijneenaantalscènesuitdefilmdieookbepalendzijnvoorhetlevenvanNelsonMandela:zijn huwelijk met Winnie/de schietpartij in Sharpville/het Rivoria-proces/de aankomst op Robbeneiland/

Mandela’s vrijlating/zijn speech op tv waarin hij oproept tot vrede/zijn verkiezing tot president.

Opdracht voor de leerlingen: Vind je daar op You Tube echte beelden van terug of via Google krantenartikels en fotomateriaal? Ga op zoek!

personagesen belangrijke scènes

JustinChadwick:“Ik wilde de controverse helemaal niet schuwen, maar wij in het Westen hebben wel een bepaald beeld van Winnie Mandela. Als je dan naar Soweto gaat en haar ontmoet is het toch anders. Die jonge moeder van twee kinderen werd door het regime maan-denlang in eenzame opsluiting geplaatst. Ze had geen idee waar haar kinderen waren. Toen ik die dochters ontmoette, inmiddels zelf moeder en oma, probeerde ik me voor te stellen hoe dat geweest moet zijn, alleen met twee kinderen, in die tijd. Kijk, Mandela ging de gevangenis in met een set idealen en po-litieke overtuigingen die eigenlijk gedurende zijn gevangenschap nooit zijn veranderd. Hij bleef puur, 27 jaar lang. Maar Winnie moest zien te overleven. Toen hij uit de gevangenis kwam, was ze niet langer de vrouw op wie hij verliefd was geraakt.”

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

9

Bekijk authentieke beelden over 'The Sharpville Mas-sacre' (in het Engels); zoek op YouTube ‘sharpevillemassacre’.Enditisdescèneindefilm/zoekopYouTu-be‘sharpevillemassacremovieclip’.

Bekijk hier getuigenissen en echt beeldmateriaal over het Rivonia-proces (in het Engels)/zoek op YouTube‘rivoniatrial’

Bekijk dit fragment uit het BBC nieuws over de vrij-lating van Mandela (inhetEngels)/zoekopYouTube‘bbcmandelareleased’

In dit fragment keert Nelson Mandela terug naar zijn cel op Robbeneiland(inhetEngels)/zoekopYouTube‘mandelabackrobbenisland’.

de campagne ‘free nelSon mandela’Ondankszijngedwongenafwezigheiduithetpubliekeleven,bleefMandelaooknazijnopsluitingopRobben-eilanddesymbolischeleidervandeantiapartheidsbe-weging.In1982–twintigjaarnaMandela’sarrestatie–

lanceert ANC-leider Oliver Tambo de “Free NelsonMandela”campagnediedegevangenleiderwereldwijdbekendmaakteendekritiekvandeinternationalepu-bliekeopinieophetracistischeregimeinZuid-Afrikaversterkte.

In 1984brachtdeBritsebandSpecialAKAde singleFree Nelson Mandelauit.InZuid-AfrikawerdhetdoorhetANCalsstrijdliedomarmd.Bekijk de videoclip hier/zoekopYouTube‘freenelsonmandelaspecial’.

Deantiapartheidsbeweginginspireerdeindejaren80tallozemuzikanten. In 1985 riepBruce Springsteen’sgitaristStevenVanZandto.a.Bono,Springsteen,MilesDavis, Lou Reed en Run-DMC bijeen om als ‘ArtistsAgainstApartheid’desingleSun Cityoptenemen.SunCitywaseenluxecasino-resort–enkelvoorblanken–middeninéénvandezwarte‘homelands’inZuid-Afrika.Bekijk hier de videoclip/zoekopYouTube‘AAAsuncity’

StevieWonderbrachtdesingleIt’s Wrong (Apartheid) uit en werd gearresteerd tijdens een protest voor deZuid-AfrikaanseambassadeinWashington.DeBritsereggaezangerEddyGrantstuurdeGimme Hope Jo’An-nadewereldin(Jo’Anna=Johannesburg).

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

10

beSpreek de film• Vond je de film goed, saai, geloofwaardig, boeiend…?

Motiveer je antwoord.• Zou je de film aanraden aan vrienden of familie?• Wat vond je van de filmstijl? Bleef de film boeien on-

danks de lange speelduur? Wat vond je boeiend, wat vond je vervelend?

• Waarom werd er zolang aan de film gewerkt denk je?

Korte duiding bij de filmstijl: De scenarist schreef eerder al hetscriptvoorTHEGLADIATOR,FIRSTKNIGHT,LESMISERABLES.

Ookditiseenmeeslependeposmetvaakheftigescènes,afgewisseld

metmeerintiemeshotsvanMandelaingevangenschap.Defilms-

feerwordtvaakbepaalddoorhet licht(overmatigveelzonvoorde

rustige, romantische scènes en grauwe, donkere beelden voor ge-

welddadigescènes)enhet volume (opstandenengevechtenzijn

ergluid,ditstaatincontrastmetdeopvallendstillescènesvanMan-

delaingevangenschap).

breng heT Verhaal Samen• De 5-W vragen:Indeeerste15à20minutenkrijgjealskijkerveelinformatie,zodatjemeteeneenant-woordkangevenopde5-Wvragen:Over WIE gaat de film, WAAR speelt het verhaal zich af, WANNEER is het gesitueerd, WAT is er gaande? En WAAROM krijgt het verhaal een bepaalde wending?

• Schets in enkele zinnende persoonlijke evolu-tie van Nelson en Winnie Mandela doorheen defilm.Omschrijfditvoorelkvandezefigurenaf-zonderlijk,maarook voor hen als koppel.Werkeventueelindriegroepenindeklas.

• Verzamelmetje leerlingende belangrijkste scè-nes uit de film(cfr.vorighoofdstuk)enzoekver-volgensopYouTubenaardeechtebeeldenvantoen.

beSpreek de inhoud & ThemaTiek. VerTrek VanuiT…DE FILMTITEL

Diedekteenhelelading.Schrijfdetitelophetbordlaatdeleerlingendiebreedinterpreteren.Koppelerenke-lealgemenevragenaanvast:Wat is vrijheid? Wat is vrijheid voor de minderheidsgroepen in Zuid-Afrika, was het moeilijk om deze vrijheid te verwerven? Wel-ke vrijheden moesten ze missen tijdens de Apartheid? Welke kregen ze na de afschaffing? Wat is vrijheid voor jullie? Heb jij je ooit ‘gevangen’ gevoeld?

RECHT OP…

Geef je leerlingenelkéénpost-itenlaatzeeen ‘men-senrecht’opschrijvendatzepersoonlijkheelbelangrijkvinden(rechtoponderwijs,rechtopvrijemeningsui-ting, recht op bewegingsvrijheid, recht op medischezorgen, stemrecht…).Hang ze allemaal aan het bordensladebrugnaarderechtenvandeZuid-Afrikaansebevolking,deVlamingenmaareventueelookAmerika-nen enz.

inspiratie voor verwerking in de klas

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

11

inspiratievoor verwerking in de klas

DE HERINNERINGEN VAN JE OUDERS OVER DE APARTHEID

Het apartheidsregime werd pas afgeschaft in 1990.Enkelejarenvoorjulliegeboorte.Kanjejevoorstellendatmensen toennog zo extreembehandeldwerden?Jeoudersbeslistwel,zijmaaktendieperiodebewustmeeviademedia.Vraaghenernaar!Watherinnerenze zichnog?Bepaalde beelden op tv, bepaalde situa-ties(bv.geenproductenuitZuid-Afrikameerkopenuitprotest,devrijlatingvanMandela,zijnbenoemingalspresident…).Brengdeinfosamenindeklas.HoeisdehuidigesituatieinZuid-Afrika?Gaopzoekopinternet.

ENKELE VEELZEGGENDE qUOTES

“Education is the most powerful weapon which you can use to change the world.” Nelson Mandela

NelsonMandelawasdeeerstevanzijnfamiliediedekanskreegomnaarschooltegaan.Hijdoorstondzijnopleidinggoedenstudeerdeafalsadvocaat. Hoe zou deze geschie-denis in Zuid-Afrika geëvolueerd zijn als Nelson Mandela deze kans op onderwijs niet had gekregen?

Waarom is onderwijs zo belangrijk? Hoe ervaar jij je schoolloopbaan? Hoe zou je in het leven staan als je geen onderwijs genoot?

“Niemand wordt geboren met de haat voor een ande-re huidskleur, achtergrond of religie. Mensen worden geleerd om te haten, en als ze dat kunnen leren, kun-nen ze ook leren om lief te hebben. Want liefde voelt veel natuurlijker aan dan haat.” Nelson Mandela

“Eén mens slaagde erin Zuid-Afrika, met zijn diepe wonden, om te vormen tot een multiraciale samenle-ving, die helemaal niet perfect is, maar wel een thuis biedt aan blanken en zwarten, kleurlingen en Indiërs. Mandela leidde de vredige overgang van apartheid naar democratie, en bespaarde Zuid-Afrika een bloe-dige burgeroorlog, die aan velen het leven had kunnen kosten. Zoals Desmond Tutu het verwoordt: “Zonder Madiba was dit land aan flarden gescheurd.”(uitDeStandaard,6/12/2013).

Welke info haal je hieruit? Stel dat Nelson Mandela geen activist was geworden, hoe zou het land er dan uitzien denk je? Bestaan er nog leiders zoals Mandela? (Ghandi, Martin Luther King…).

LINK NAAR VLAANDEREN

Vanuitvoorgaandequoteskanjeookdoorpratenoverde verdraagzaamheid in eigen land:Ervaar je racis-me in je eigen land, stad of school? Vind je jezelf ver-draagzaam? Zijn er gelijkenissen met situaties in de film? Worden in Vlaanderen bepaalde mensen achter-gesteld? (Misschien niet omwille van hun huidskleur, maar omwille van andere uiterlijke of maatschappe-lijke kenmerken?) Zijn er in Vlaanderen populaire po-litici of figuren die het volk kunnen meeslepen in hun ideologie? Is dat altijd goed of niet?

Gebruik deze trefwoorden tijdens de verwerking: Stemrecht, mensenrechten, gelijke kansen, paspoort, identiteit, apartheid, vrijheid, gevangenschap, derde-rangsburger, racisme, onverdraagzaamheid, burger-zin, biografie, ideologie, familie, vernedering…

ANDERE FILMTIPS!

Via de filmdatabankvanLesseninhetdonkerkanjenogtalvanfilmsuggestiesvindenméttelkenseenuit-gebreide lesmap.Zoekviadoelgroepen trefwoorden:Discriminatieenracisme.

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

12

de Apartheidspolitiek in Zuid-Afrika (1948–1990)

Haast een halve eeuw langwasdeZuid-Afrikaansemaat-schappij georganiseerd vol-gens het apartheidsmodel.ApartheidhieldindatdevierrasseninZuid-Afrika–zwart,blank, Indisch en kleurling –door de overheid werden ge-dwongenstriktapartteleven.Dat betekende andere huizenin gescheiden wijken, min-derwaardig onderwijs voorzwarten, andere medischecentra, en een zware beknot-tingvandeburgerrechtenvanalwienietblankwas.Hetheleapartheidssysteem was opge-zet vanuit het principe dat de kleine,blankeminderheid(11procentvandebevolking)su-perieurwas.OpdetweedetredekwamenkleurlingenenAziaten.DatmaaktevandegrotemassazwarteninZuid-Afrika(79procent)derderangsburgersmetdras-tischingeperkterechten,inhuneigenvaderland.

Het apartheidsregime had de strikte rassenscheidinggeorganiseerd door de zwarten onder te brengen intien Afrikaanse homelands of bantustans, thuislan-denvoormensenvanAfrikaanseorigine.Viervandiethuislandenwerden‘onafhankelijk’,watbetekendedatdeinwonersenkelinhuneigengebiedmochtenstem-men.Negenmiljoen zwartenwerd op diemanier deZuid-Afrikaansenationaliteitafgenomen.

Tegelijk had het apartheidsregime snel door dat hetzwartearbeidskrachtenbroodnodighadvoorzijneco-nomischegroei.Daaromkregenzwartearbeiders–uit-sluitendmannen–toestemmingominblankgebiedtewerken,opvoorwaardedatzijaltijdeenpasjemetfotoenidentificatieopzakhadden.Zonietwarenzijillega-leimmigranteninhuneigenland.Terwijlvrouwenenkinderenachterblevenindebantustans,overnachttendemannen in townships, sloppenwijkenaande randvandestad.Helezwartefamilieszijnzouitelkaarge-rukt.

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

13

Het regimehadvooral inde loopvande jarenvijftigdruppelsgewijs racistische wetten ingevoerd, bedoeldomdezwartemeerderheidverdertebeknottenendeblankeheerschappijveiligtestellen.Gemengdehuwe-lijken werden verboden, seksuele relaties tussen eenblankeeniemandvaneenanderraswerdenonderdeImmoralityActalseenmisdrijfbeschouwd.Vanaf1950werdopiedersidentiteitskaartexpliciethetrasvandekaarthoudervermeld.Enkelejarenlaterwerdrassen-discriminatieopdearbeidsmarktformeelingevoerd.

Ook al hadden de architecten van Apartheid het da-gelijksegescheidenleventotindepietluttigstedetailsgeregeld,tochkonindepraktijkoveriemandsrason-duidelijkheid ontstaan. Op die manier werd de pot-loodtestingevoerd.Eenoverheidsambtenaarstakdaneenpotloodinhethaarvandepersoonoverwiensrastwijfelwasgerezen.Bleefhetpotloodsteken,danwerdhethaarals‘kroes’beschouwdenwerddepersoonalszwart, of hoogstens als kleurling geregistreerd. Vielhetpotlooduithethaar,dankonhijalskleurling(enuitzonderlijkalsblank)wordenbeschouwd.Dieinde-lingmaakteeenwezenlijkverschil:kleurlingenwerdenminder gediscrimineerd.Doordepotloodtestwerden

ledenvanhetzelfdegezin,maarmeteenanderehaar-dos,doordestaatvanelkaargescheiden,metfamilialedrama’stotgevolg.

Opdracht voor de leerlingen: Zoek de gelijkenissen met het antisemitisme (discriminatie van Joden) tij-dens het nationaalsocialistisch regime van Hitler in de eerste helft van de 20ste eeuw.

de Apartheidspolitiek in Zuid-Afrika (1948–1990)

Bron:Coox,I,"Deabsoluteschandvlek:Sharpville(Hoemedogenlooswashet

apartheidssysteeminZuid-Afrikaindepraktijk?"uitDe Standaard-7/12/2013

MANDELA: LONG WALK

TO FREEDOM

14

bibliografie

• PersmapMANDELA:LONGWALKTOFREEDOM (ParadisoFilmedEntertainment)

• IMDB

• DeFilmkrant,december2013

• DeStandaard:extrauitneembarebijlagevan7/12/2013 "De feilbare Messias"

• DeStandaardonline:Nelson Mandela in vijf films,6/12/2013

• DMorgen.be:Nelson Mandela in beeld,6/12/2013

• TheGuardian:Nelson Mandela: the triumph of the protest song, DorianLynskey,6/12/2013

• Wikipedia

• NelsonMandelaFoundation