Voordat Napoleon zegevierend Grenoble binnentrok,moest hij heel wat ontberingen doorstaan. Wij gaanterug naar het jaar 1815.

~maart 1815, Golfe-Juan. Na een gedwongen verblijf op

• Elba arriveert Napoleon met zijn mannen op het wittezandst rand van Golfe-Iuan. Er is niet meer dan zand, bomen

en vooral stilte. Dit bijna volledige isolement, de verborgenligging en de aanwezigheid van een bergweg buiten het bereikvan de koningsgezinden in de Rhóne-vallei, heeft Napoleon

Golfe-JuanHet één kilometer lange zandstrandvan Gclfe -lue n is in het hoogseizoennet zo gezellig druk als een winkel­straat op zaterdagmiddag. Een in­scriptie op het voetpad van de kust ­weg geeft de plaats aan waa r de keize ren zijn volgelingen aan land ginge n.De Tour de Graillon op de Cap d'An-

dui zend en rozen, jasmijn. lavend elen vele andere bloemen, die vermor­zeld worden in de twintigtal parfum­fabr ieken die deze stad rijk is. Par­fum is duur. maar als je weet dattwaalf miljoen rozen maar één kiloessence opleveren. is dit nie t z6 ver­wonderlijk. In het Musée Int ern at io­nale de la parfum erie zie je hoe het

mu seum dat de moeite waard is, ishet Villa-M usée Fragonard met wer­ken van deze schilde r die in de 18deeeuw behoorde tot de grootsten vandie tijd.

Saint-Yallier-de- ThieyIn dit aardige dorp staat nog steedsde stenen ban k waarop Napo leon

toen uitrustte . Ook is er een herden ­kingszuil geplaatst.

Op een enorme rot s staat de Notre­Dame-du-Ro c, een lSde-ee uwse ver­sie van een 9de -eeuwse pelgr imska -

Castellane

.. en .... Grassestaat bekend omhaar parfums. Inde heuvels rondde stad groeiende vele ingredi·ënten. T Napole·on zette na zijnvlucht van Elba .voet aan wal ophet strand vanGolfe-Juan.

maart. Om zeven uur 's ochtends zet de colon­ne zich weer in beweging. In Le Logis-du-Pin

wordt de keizer een hete bouillon geserveerd.De Col de Luens wordt vrij vlug genomen en tegen de

middag arriveren ze in CastelIane. Acht uur 's avonds is

Ion tot in Saint-Vallier-de-Thiey is erg gevaa rlijk .In de bijte nde kou trekt Napoleon over de Pas de la Faye.

Hij overnacht in het kasteel Bronde t in Séranon,Als de klein estrijdmacht de Co l de Luens heeft afgedaa ld, ontdekken demannen Castellane en de rots met de kapel.

NU

Grasse

CannesEen plaats die voo ralbekendheid genietdoo r zijn filmfestival.Langs de Boulevard K een en ander in z'n werk gaat .Croisette liggen luxe ~ \\ \ } In de serre bloeien kruidigehotels en privé-stran - ';I-~ HlS \. ~ 'é. S bloemen die de parfumin-den. Vanaf het Obser- of(,~ co, p, dust rie gebruikt. Iedereenvarcriurn. ten noord- v'\ 'I(.. Gap mag zijn eigen reukorgaan inooste n van Can nes, '?- 'f'- zakken en dozen steken om deheb je op 325 meter geur van de talrijke uitheemsehoogte een schitte ren d kruiden op te snuiven. Ook beziens-uitzicht . Hier liggen in waardi g is het Musée d'Art et d 'H is-de villawijk Super- to ire de Provence. In een 18de-ceuwsCannes de vele villa's hui s is in gemeubil eerde vertrek-die daar in de Belle ken al het moois vanEpoque werden ge- de volkskunst enbouwd . volkse tradities uit

""'....0G....... Barrème de Provence bij-<~. \v la .- ..;; d Nes ft, eengebracht.

Rondom deze geurige stad Gorges (a~~: du C~s~:l~~~UeflS Een anderkun je genieten van een weel- du Verdon :Yerdon (' le L is-

d . bl hl ' ~p de-Pin ranonenge oemenprac 1. As ID mi(he~~

, b . de mi bloeit. zü S bli Esa.gnallesIe ruan e mimosa oeit, zun u nne St Vallier-de-Thiey olduPilon NICEde heuvels rond Grassc bedekt Grasse

met een gele waas. Later bloe ien de VattaCennes uan-

ûolfe-J n f les-PinsCap d'Antibes

tibes is een to ren die een prachtiguitzicht biedt op de Golf van Iuan .Het museum is gewijd aan de scheep­vaart door de eeuwen heen en daarbijkun je tot in details de geschiedenisvan Napoleon in eenmini -d iorama her­beleven.

waa rschijnlijk doen besluiten hier aan te leggen.

~maart. Nadat Napoleon en zijn troepen b ij Cannes hun

bivak hadden opgeslagen, breken ze dit 's nac hts op omrichti ng Grasse te trekken. Op het Plateau de Roquevig­

non, niet ver van het dorp) stoppenze even. Sommige bewoners betui­gen de keizer hun sympathie doorhem bloemen en de soldaten wijnaan te bieden. Hierna gaat de reisverder. De weg via de top van de Pi-

- '<;= :=-­

f.143,-, van1/4 tot 1317en van119tot 26/101.155,-, van13/7 tot 1/9 1.175,-. Ukunt daqe­lijks arriveren inde periode16 maart tot 26oktober 1996. Voor éénof tweeextra beddenopde kamer iseen korting van toepassing(opaanvraag).Ter plekke dientu 5 Frs. perpersoon pernachtverblijfsbelastingte beta­len, kinderen tot 18 jaar 3 fts. De reserve­ringskosten bedragen f.25,- perboeking, debijdrage Stichting Garantiefonds Reisgeldenis 1.15,- per boeking. Opdit arrangement zijnde ANVR-reisvoorwaarden van toepassing,

BoekenVoor inlichtingen en reserveringen kuntu rechtstreeks bellen met Vrij Uit Auto­vakanties, te l. 023·5696969 of langsgaanbij uw ANWB-reisbureau.Boekingscode FRPR 156.

maart. Na de hele nacht te hebben liggen draaien,omdat hij met angst en beven de versterkte plaats Sis­

teron tegemoet gaat, is Napoleon reeds om 4 uur wak­ker. Vóór zes uur 's ochtends is iedereen op weg.Napoleons angst bleek onnodig. Langs de weg

Dit basisarrangement kostper persoon:van16/3 tot 114 f.385,-, van 1/4 tot 1317 en van1/9 tot 26/10 1.418,-, van1317tot 119 1.474,-.Ukunthet arrangementverlengen op basisvan halfpension.De kosten bedragen hier­voor per persoon per nachtvan 16/3 tot 114

Met de Kampioen naar het'keizerlijke' Grasse

Vanuit de 'ke izerlijke parfum stad' Grasse kunt u zowel de prachtige Provenceals de Middellandse Zeekust bezoeken. En het is een pracht ig uitgangspuntom de Route Napoléon te rijden. Dit arrangement is speciaal voor Kampioen­lezers samengeste ld door Vrij Uit.

Het basisarrangement vanaf f.385,- per persoonbestaat uit:.3 overnachtingen in een tweepersoonskamer,voorzien van kleuren-tv, telefoon, minibar, air ­conditioning, bad of douche, toilet en balkon.3 maalontbijtbuffet.2 diners (keuzemenu)• gratis entree tot het Parfum-museum in Grasse• rondleiding en 10% korting op aankopen in deparfumfabriek Fragonard.

Ulogeert in het uitstekende Hotel des Par­fums. Hethotel biedtvelefaci liteiten, zoalseen openluchtzwembad (open van1/6 tot30/9), eengrootpanoramisch terrasen eenfitnesscentrum (tegen betaling)metsauna,Turks baden zonnebank. Honden toegestaan(40 frs. perdag).Het basisarrangement bestaat uit drie over­nachtingen, maaru kuntdit naar wens ver­lengen tot bijvoorbeeld eenweek.

... Op de plaat­sen waar Napo­leon uitrustte,verrezen in­drukwekkendegedenktekens.

.... De Notre-Dame-du-Ruc, op een­zame hoogte inCastelIane.~~ Bij Grass ekun je even uit­stappen voor eenlekker luchtje.

Dlgne-les-BainsVolgens veel reisgidsen is Digne-lcs­Bains een 'typisch stadje in de Pro­vence'. Platanen, vrolijke terr assen.

pel. Veilig beneden is de kerk Saint­Victor te bewonderen , die weer eenverkleinde versie is van de kathedraalvan Fréjus.

/ICI

l e lUNO' cs "'AnsI"l Ja! S

HEV6N"NT

o.. l "le 0 ELB E

NÄRpOi.ËON

Barrêrne bereikt, waar de nacht wordt doorgebracht.

4iaart. Bijhet ochtendgloren vertrekt Napoleonrichting Digne-Ies-Bains. In een herberg verbaast

Napoleon zich over de prijs van de geserveerde ei­eren. 'Maar Sire: antwoordt de waard lachend, 'niet deeieren zijn schaars, maar de keizers!' Na een gevaarlijke afda­ling, waarbij een muilezel beladen met tassen vol goudstuk­ken naar beneden rolt, komt het gezelschap in Digne-les­Bains aan. Onder gejuich van de bevolking marcheren ze destad binnen en velen sluiten zich bij hen aan. De

schilderachtige oude straten en ditalles zondoorstoofd. Een trap leidtnaar de wat slonzige kathedraalSaint-Iérome, die in de 19de eeuwverbouwd en daarmee verknoeid is.Niet ver van Dignc-les-Bains bevin ­den zich in een vallei thermale bron­nen die in de oudheid al werd en ge­roem d. Vooral reumapatiënten schij-

Neel.ln 1969 stierf zij op lOl- jarigeleeftijd in Digne-les-Bains, op deplek die haar aan het Oosten deeddenken. In het hoogseizoen kun jeeen kijkje nemen in haar huis.

In het Centre de G éologie, zo'n 4kilom eter ten noorden van Digne ­les-Bains, kr ijg je antwoo rd op devraag hoe de aarde eruit zag voordat

Ii-' Dromerigeve rgezichtenlangs de RouteNapol éon .~ ~In Malijaikomt u langseen kasteel uitde t 8de eeuw.

Gorges du VerdonCastellane ligtop de linkeroever vanderivier de Verdon, een rivierdiegiganti­schekloven heeft geschuurd inde kalk­achtige bodem van de Haute Provence.Deze 21 km langeGorges du Verdonvindt u teruginallereisgidsen waarindit deel van Frankrijk staat beschreven.Er zijn mogelijkheden ominde kloof afte dalenen tochten te lopen.De automobilist diede kloof vanallekanten wil zien moetdaareen dag vooruittrekken. Het meestspectaculair zijnde Route de la Corniche Sublime (071),methet adembenemende uitzicht opdeBakons de la Mescla, en de Route desCrêtes (0952).

~op weg naarCastellane..... Napoleon wasin Gap zeer ge ­raakt door desteun van deplaatselijke be­volking.'" V.l.n.r.: dewat slonzigekathedraal inDigne-Ies-Ba ins,Sist eron en uit­zichtsplateaubij de Gorgesdu Verdon.

Sisteron

'de mens' kwam en er zich mee gingbemoeien. Zeer de moeite waard!

Op de linkeroever van de nvrerDu rance ligt de 'sleutel van de Pro­vence', de bijnaam van het m iddel­eeuwse Sistere n. De grotendeels Ióde­eeuwse Citadel dient tegenwoo rdigom concer ten. ballet- en toneelvoor­stellingen te geven. 'Nuits de la Cita­delle' worden ze genoemd en ze vin-

staan de boeren juichend met zijn beeltenis op vijf franc- lometer die Sisteron scheidt van Gap.muntstukken te zwaaien. 'H ij is het, de keizer. Hij is het echt!'&: .

In de herberg Du bras d'or wordt er ontspannen geluncht. maart. Gap is de avond hiervoor om 11 uu r 's avondsRond drie uur in de middag begint de groep aan de vijftig ki- bereikt. Napoleon legt zijn vermoeide maar tevreden

hoofd te rusten op een van de kussens in Hotel Mar­chand. Als dank aan de bevolking van de Hautes Alpeslaat hij een proclamatie uitbrengen. Daarin geeft hijaan hoe het hem heeft geraakt dat de bevolkingzo haar gevoelens voor hem heeft la ten zien. Aanhet begin van de middag vervolgt het gezelschapde weg naar Grenoble. Koning Lodewijk XVIt stuurt

nen baat te hebben bij het warmelicht radioactieve water.

Aan de uitvalsweg naar Nice (Ave­nue Marechal juin] staat het in Tibe­taan se stijl ingerichte huis van de Hi ­malaya-reizigster Alexand ra David-

ten, ga je gang! ' De bevelvoerder van de koninklijke troepenbuldert 'Vuuuuur!. Niemand schiet. 'Vuur! Vuur dan toch!',klinkt het vertwijfeld. Napoleon staat onbewogen in de stiltedie volgt. Daarna stormen de soldaten, onder het schreeuwenvan 'leve de keizer! ', op hem af. Even later rijdt de keizer meteen flinke troep soldaten zegevierend Grenoble binnen. Laterschrijft hij : 'Tot Grenoble was ik een avonturier, in Grenobleeen vorst.' Het is hem gelukt. Grenoble, de laatste etappe vanzijn glorieuze tocht over de Alpen, is bereikt. Hierna reist Na ­poleon naar Parijs, waar hij als een overwinnaar wordt bin-

. nengehaald. 0

o

den tussen half juli en half augustusplaats. Vanaf de Guérite du diable(uitkijkpost van de duivel) heb je eenmooi uitzicht op de gedrochtelijkerotsformatie Roeher de la Baume.

GapGap is een typische doorgangsplaats.Wel de moeite waard is een rondrit

een oproep naar zijn gouverneurs, strijdmacht en bevolkingom 'd ie avonturier' te stoppen.

Z m aart . Bij het krieken van de dag verlaat NapoleonCorps, waar hij heeft overnacht. De tocht gaat richting

het meer van Laffrey vlakbij Grenoble.Hier worden ze opgewacht door de koninklijke soldaten, die

de order hebben gekregen de troepen van Napoleon te stop­pen. Onderhandelen loopt op niets uit. De keizer gokt op al­les of niets. Hij treedt naar voren en rukt zijn jas open. 'Solda­ten hier is uw keizer! Als iemand zijn generaal wil doodschie-- - -

tige meren van Laffrey, wordt de'Prairie van de ontmoeting' ge­noemd . In de schitterende omgevingis het zeer de moeite waard om watrond te toeren. Je kunt bijvoo rbeeldvanuit Laffrey, om het Lac Mort,naar Le Sappey (4 kilometer). Daarwacht een kleine kapel en een bijzon ­der uitzicht.

Route NapoléonDe N85 loopttussen Golfe-Juan en Gre­nobie. De zeer mooie, bergachtige rou­te komt ongeveer overeen metdewegdie Napoleon volgde, maar hier en daarwijktde weg af, metname terhoogtevan Barrême. Borden waarop dekeizer­lijke adelaarprijkt, markeren de pleis­terplaatsen dieNapoleon aandeed. Hetis leuk om deborden te lezen, al zijnhet er heel wat. Opdezemanier krijg jeechter wel een idee van deonvoorstel­bare lengte van detocht, diezeer slo­pendmoetzijn geweest. De N85 heeftnatuurlijk niets meer te maken met dehobbelige en tijdens de tochtbevrorenpaden waarover Napoleon en zijn men­schappen ploeterden.Een Franstalige brochure over deRouteNapoléon kuntu (gratis) schriftelijkaanvragen bij Maison dela France,Prinsengracht 670, 1017KX Amster­dam.Ook inde ANWB-Reisboekenwinkel zijnboeken met informatie over deroute tekoop. Uitgebreide informatie vindt uondermeer in deANWB-reisgidsFranseMiddellandse Zeekust en Corsica (le­denprijs 1.29.95). Goede kaarten zijn deANWB toeristische wegenkaartJura/Fran se Alpen/Provence/Rivièraschaal 1:500.000 (ledenprijs 1.13,90) ende Michelinkaarten 77, 81 en 84,schaal 1:200.000 (1.6,75 perstuk).

LaffreyHet monument en een ruiterstand­beeld markeren de plek waarNapole­on de koninklijke troepen ontm oet­te. Deze plaats, bij een van de prach-

even ten zuidwesten van Gap, waarmoed er natuur je van haar speelseschoonheid laat genieten.

In Gap zelf is een kathedraal enhet Musée Départemental.

A Fraai land­schap tussenGap en Corps... Borden metde keizerlijkeadelaar marke­ren de pleister­plaatsen dieNapoleon aan­deed."'nLaffreystaat een stand­beeld van dekleine keizer.Hier kozen deso ldaten van dekoning voorNapoleon.