De Digitale Stad Herleeft. Een case study voor webarcheologie

Project ‘De Digitale Stad Herleeft’ Case Study voor web-archeologie

Tjarda de Haan, web-archeologe & gast e-conservator Amsterdam Museum

Hacking Heritage Lab #1 Bits & Bakstenen15 januari 2017

DIY Handboek web-archeologie

• Introductieo Nut en noodzaako Doelgroep en doelstellingeno Richtlijnen (open, samenwerken, laagdrempelig, kennisdelen)o Partners

• Digitale preserveringo Wat is born-digital?o Waar loop je tegenop (gevaren, drempels, complexiteit)?o Wat ís DDS?

• Getting started – A step-by-step manualo Start plan van aanpak, beleid/strategie, documenteren, bloggen, partners zoekeno Graven verhalen en data verzamelen, crowdsourcingo Reconstructie data analyseren en toegankelijk maken, web-archeologische tools inzetten/ontwikkelen,

reconstrueren erfgoedo Oplevering voor collecties archiveren erfgoed in e-depots en presentereno Conclusies

• Literatuur / verwijzingen / bronnen

Project ‘DDS Herleeft’

1. Introductie2. Digitale preservering3. Getting started – A step-by-step manual4. Literatuur / verwijzingen / bronnen


Help! Ons digitaal erfgoed gaat verloren!

• "The world’s digital heritage is at risk of being lost” and "It’s preservation is an urgent issue of worldwide concern”, UNESCO in ‘Charter on the preservation of the digital heritage’ (2003).

• "The Web was not designed to be preserved. The average life of a Web page is about 100 days“, Brewster Kahle, Internet Archive.

• “Humanity’s first steps into the digital world could be lost to future historians. We face a "forgotten generation, or even a forgotten century”, Vint Cerf.


Out of the box: collectie 2.0

• Nieuwe gebieden: Het verwerven, reconstrueren, conserveren, ontsluiten en duurzaam toegankelijk houden van (born) digitale objecten stelt andere eisen dan van fysieke objecten. Hoe ga je om met objecten die interactief, vernetwerkt, procesgericht en contextafhankelijk zijn?

• E-cultuur: Data vormen de nieuwe klei, scripts de nieuwe schoppen en het web is de allerjongste kleilaag die we gaan ontginnen. Web-archeologie is een nieuw gebied in e-cultuur waarbij we relatief nieuw (born-digitaal) materiaal dat nog niet zo lang geleden verloren is gegaan, opgraven en reconstrueren met relatief nieuwe (digitale) gereedschappen. Zowel de materie als de methoden om ons digitale verleden op te graven en te reconstrueren zijn piepjong en nog volop in ontwikkeling.


Doelstellingen van het project ‘DDS Herleeft’

• Reconstrueren en conserveren van DDS;• Inzicht bieden in de (bestaande en nieuwe) processen, technieken en methodes om born-

digital materiaal -en de context waarin zij worden aangetroffen- op te graven en te reconstrueren;

• Aandacht vragen voor gevaar van 'digitaal geheugenverlies‘;• Musea inzichten bieden in specialistische kennis over het reconstrueren van born-digital

erfgoed en zo drempels verlagen voor toekomstige web-archeologische projecten van andere kleinere musea en organisaties;

• Het delen van kennis over nieuwe standaarden voor archivering en presentatie op het gebied van born-digital erfgoed.


Waar loop je tegenop (gevaren, drempels, complexiteit)?

• Born-digitaal materiaal: complex en kwetsbaar. Door snelle veroudering van techniek: ontbrekende hard- en software, verloren documenten en linkrot. Dynamisch karakter: bereikt niet altijd definitieve status en vaak geen duidelijke afbakening wat tot object behoort. Ethische kwesties: privacy, auteursrechten en licenties.

• Methoden: er is een verschil tussen web-archiveren en web-archeologie. Web-archivering maakt fotografische snapshots van een object, terwijl wij ernaar streven om het object opnieuw te creëren.

• Taakverdeling: hard nodig: o ontwikkeling web-archeologische tools. o centraal depot voor tools: om van verschillende media te lezen, oa tape readers. o softwarebibliotheek: wie archiveert oude software, oa Solaris, Windows, MacOs.o duurzaam e-depot en digitale infrastructuur. • Aanpak: geen standaarden. Gezien de urgentie kunnen we niet meer wachten. Dus doen

en… trial and error!


Schatkamer met digitaal erfgoed

• DDS is een belangrijke historische bron over de beginjaren van het web in Nederland.

• Cultuur: DDS was een digitale omgeving, een virtuele stad met inwoners, die objecten, ideeën en tradities voortbracht.

• Techniek: DDS is een complex informatie systeem met verschillende applicaties, door de tijd heen. DDS is interactief, vernetwerkt, procesgericht en contextafhankelijk (Perl, C, Bash, Javascript, HTML, SUN OS, SPARC): – 1994-1995: DDS 1.0 - telnet interface– 1994-1995: DDS 2.0 - website: statische HTML– 1995-2001: DDS 3.0 - websysteem: statische HTML en interactieve webpagina’s

DDS1.0 - 15 januari 1994 DDS3.0 - 10 juni 1995

DDS2.0 - 1 oktober 1994


Start: hoe pak je het aan?

1. Start:• Lanceer Open Geschiedenis Lab en virtueel museum.

2. Graven:• Verzamel verhalen en data.• Crowdsourcing (Grave Diggers Party).

3. Reconstructie:• Analyseer & maak data toegankelijk.• Ontwikkel webarcheologische tools.• Reconstrueer DDS: 'historisch getrouw' & 'quick and

dirty‘.4. Oplevering en presentatie:

• Archiveer DDS in e-depots.• Let the bytes free en maak DDS toegankelijk voor publiek!

5. Afsluiting project: • Conclusies, evaluatie, documentatie, kennisdelen.


Graven: Verzamel verhalen en data

• Doorzoek Delpher.nl - miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken, tijdschriften en radio. Teksten uit collecties van wetenschappelijke instellingen, bibliotheken en erfgoedinstellingen.



• Doorzoek Wayback Machine – het Internet Archive bouwt aan een digitale bibliotheek van internet sites en andere culturele artefacten in digitale vorm. Ga naar: web.archive.org

• Doorzoek Momento - een zoekmachine voor webarchieven. Ga naar: timetravel.mementoweb.org



• De verschijningen van de home• Fragmenten uit de Metro• De terminals, de servers, foto's van de eerste bewoners, hun avatars, de interfaces, de ideeën die

geopperd werden• DDS draaiend op Netscape op pc's uit die tijd.• Alle bytes die ik verloren ben• Bijzondere dingen die op foto's van de meetings staan. Een bierviltje, een T-shirt met daarbij de foto• Een reconstructie van de site van destijds... de digitale Metro• De oude site. Als hommage• De mogelijkheid om te chatten zoals toen• Grote platen van de DDS interface, werkende DDS, een cirkel met computers waar je weer kunt inloggen

en zoveel mogelijk DDS'ers :) Misschien ook leuk om de huizen van de bewoners tentoon te stellen, met de huidige profielen ernaast. 'wat is er geworden van...'

• Eigenlijk de sfeer. Maar dat wordt lastig• The Stone Age Computer.• DDS 3.0 werkend• Bruine Kroeg• Ga naar https://hart.amsterdam/whois


https://hart.amsterdam/whois

Graven: ‘Grave Diggers Party’

Werkplaats Archeologische Vindplaats re:DDS• Werkstations:

• Breng en/of upload opgegraven code• Deel je verhalen en herinneringen in het Open Geschiedenis Laboratorium re:DDS• Ga graven in de Wayback Machine en stel je vondsten veilig in het Historisch Depot

• Gereedschap: • Computers: digitale graafmachines• Opslag: emmers• Muizen & UNIX commando's: spades, pikhouwelen, troffels• Scripts: metaaldetectoren• USB sticks: vondstzakken • Metadata: vondstkaarten

Tijdelijke Tentoonstelling Toeristische Rondleidingen• /Lost+found: ‘rariteitenkabinet’:

• Hardware: servers, terminals, modembanken, tape-robots etc• Screenshots van DDS

• Uitleg: • Wat is DDS? Waar ben je? Waarom deze vindplaats?


Graven: weet wat je zoekt

Archeologische resten van de stad:• Software - Interfaces (DDS 1,2,3 en 3.5) en Freezes (1996 en DDS3)• Hardware - Shaman, Alibaba, Aladdin, etc. Tape-robot, anybody?• Speciale projecten - web: DDS Webmix, nieuwsgroepen, de Metro, cafés, etc.• Speciale projecten - hybride: SMART TV, IjburgTV, Transparant Amsterdam, live.dds.nl, etc.• Individuele huizen & pleinen – Thisbe, Plein vd Dood, etc.


/lost+found:


/lost+found: FREEZE!Project ‘DDS Herleeft’

Reconstructie:

/lost+found: • Werkende software: Avatar generator, door UvA studenten (2015)• Studenten graven, kraken en presenteren: Privacy, DDS 3.0 = oude code, nieuwe

machines, DDS 4.0 = make-over met nieuwe technologie (2016) • (bijna) werkende software: DDS1.0 door Michaël van Eeden (2016)


Oplevering voor collecties: onderzoek

• Van rauwe data naar e-depot: hoe bewaar je digitale objecten die interactief, vernetwerkt, procesgericht en contextafhankelijk zijn? o Ingest - Hoe wordt DDS data ingelezen in het archief en welke afspraken kunnen worden gemaakt?o Archival storage - Welke archieven zijn betrouwbaar voor DDS data en op welke wijze dient de data

opgeslagen te worden?o Access - Hoe kunnen geïnteresseerden de DDS data bereiken?o Datamanagement - Hoe dient de DDS data beheerd te worden en welke metadata zijn er nodig

hiervoor?o Preservation planning - Hoe blijft de DDS data in de toekomst toegankelijk en hoe organiseren we

het beheer hiervan?o Administration - Wie verzorgt het onderhoud en hoe ziet dat eruit? (oa contracten vanwege privacy!)

• Hoe presenteer je DDS born-digitaal erfgoed in een museum context voor toekomstige generaties?


Oplevering voor collecties: preserveren en ontsluiten

Drie preserverings-scenario's:1. Alleen opslag van opgegraven data: back-up. Deze back-up kan worden gebruikt om in

de toekomst een reconstructie te maken.2. Dynamische opslag van opgegraven én gereconstrueerde data van DDS 3.0. De data en

reconstructie zijn toegankelijk via een digitale archief. Twee mogelijkheden: 1. opslag als dark-archive2. opslag in publiek toegankelijk archief

– Dynamische opslag van opgegraven en gereconstrueerde data van DDS 3.0. in een digitaal archief én opslag van een afgeleide daarvan voor museale presentatie. Beide versie zijn gescheiden van elkaar.


Yeah! We hebben m!

Please do make sure that colleagues and contributors are made aware of the impressive impact of their efforts and the high regard with which we hold your work. Because: •The collaboration with the University of Amsterdam and also with the community that used the website. That they were able to dig out that data is extremely impressive.•It preserves rich culture *and* it tells others how they can do it too. But fundamentally this is a project all about people - at the start, middle and end - and sometimes we forget this.•This is an innovative and exciting project.

- William Kilbride, dpconline.org

Conclusies: nog niet… we hebben jullie nodig!

• Deel je herinneringen op https://hart.amsterdam/whois • Heb jij nog opgravingen? Mail [email protected]• Kom naar het Amsterdam Museum en vereeuwig jezelf!• Neem deel aan het volgende ‘Hacking Heritage Lab’, zie

https://hart.amsterdam/reDDSagenda


https://hart.amsterdam/whois

mailto:[email protected]

https://hart.amsterdam/reDDSagenda

Met dank aan:

Onze partners (tot nu toe)Oud bewoners, (ex) DDS-ers en vrijwillige web-archeologen, Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid, Digital Erfgoed

Nederland, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Karin Spaink, Koninklijke Bibliotheek, LIMA, Nationale Coalitie Digitaal Duurzaam, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Stadsarchief Amsterdam, Stichting Computer Erfgoed Nederland, Stichting Daily, Universiteit van Amsterdam, Uva Computermuseum, Vereniging Open Domein en Waag Society.

Bronnen• Guidelines for Preservating of Digital Heritage (2003) http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001300/130071e.pdf. • IIPC: Web Archives: The Future(s), by Eric T. Meyer, Arthur Thomas, Ralph Schroeder (2011, University of Oxford)

http://netpreserve.org/events/Hague/Presentations/OII-IIPC.pdf. • Charter on the Preservation of Digital Heritage: UNESCO http://portal.unesco.org/en/ev.php-

URL_ID=17721&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html. • WIR SIND HIER – Opening TOTAL RECALL – The Evolution of Memory

http://www.aec.at/aeblog/en/2013/07/22/wir-sind-hier-opening-total-recall-the-evolution-of-memory/ • The excavation of the Temple of Isis in Pompeii Photo: Bridgeman Art Library

http://www.telegraph.co.uk/history/pompeii/9852299/Pompeii-exhibition-a-timeline-of-Pompeii-and-Herculaneum.html

• Old files, by xkcd, https://xkcd.com/1360/ and see http://www.explainxkcd.com/wiki/index.php/Old_Files • And more: https://del.icio.us/re_dds

Contact• [email protected]


http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001300/130071e.pdf

http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001300/130071e.pdf

http://netpreserve.org/events/Hague/Presentations/OII-IIPC.pdf

http://portal.unesco.org/en/ev.php-



http://www.aec.at/aeblog/en/2013/07/22/wir-sind-hier-opening-total-recall-the-evolution-of-memory/

http://www.aec.at/aeblog/en/2013/07/22/wir-sind-hier-opening-total-recall-the-evolution-of-memory/

De Digitale Stad Herleeft. Een case study voor webarcheologie

Internet

Transcript of De Digitale Stad Herleeft. Een case study voor webarcheologie