De  constante  zoektocht  naar  een  oplossing  bij  een  onveilige  

gehechtheidsrela6e  

K.  Hermans  Kinder  en  jeugdpsychiater  

Yudaboyu  Curacao  

Aruba  2012  

•  Theorie  •  Prak6jk  

Aruba  2012  

Wat  is  gehechtheid?  

•  Bolby  (  1984):  benaming  voor  het  verschijnsel  dat  kinderen  de  neiging  hebben  om  nabijheid  en  contact  te  zoeken  met  een  vertrouwde  volwassene,  in  6jden  van  angst,  stress  en  nood  

•  0-­‐6  mnd:  pre-­‐hech6ngsgedrag:  lachen,  brabbelen  en  huilen  

•  2-­‐6  mnd:  verschil  bekend  onbekend  •  Explora6e  van  de  wereld  met  hech6ngsfiguur  als  veilige  basis  

Aruba  2012  

gehechtheidsrela6e  

•  Rela6e  waarbij  de  ene  persoon  troost,  steun  en  contact  biedt  aan  de  andere  persoon  wanneer  deze  troost,  steun  en  contact  zoekt.    

•  Veilige  haven:  bieden  van  troost,  bescherming  en  goede  raad  

•  Veilige  basis:  het  ondernemen  van  nieuwe  spannende  ac6viteiten  met  de  verzorger  als  veilige  basis.  

•  De  kwaliteit  kan  veilig  of  onveilig  zijn  

Aruba  2012  

Aruba  2012  

De  ontwikkeling  van  het  brein  

•  Er  zijn  4  belangrijke  delen  van  de  hersenen  die  zich  in  de  eerste  paar  jaren  enorm  ontwikkelen.  

•  De  hersenstam  (  hagedissen)    

•  De  diencefalon  •  Het  limbisch  systeem  (  kaXen  en  honden)  

•  De  hersenschors  (  apen)  •  Frontale  hersenschors  (  mens)  

Aruba  2012  

•  De  hersenstam  :  regelfunc6es  zoals  lichaamstemperatuur,  hartslag,  ademhaling  en  bloeddruk  

•  De  diencefalon  en  het  limbisch  systeem:  emo6onele  reac6es  

•  De  hersenschors  reguleert  de  gecompliceerde  en  zeer  menselijke  func6es  als  spraak.  taal.,  abstract  denken,  plannen  en  bewuste  besluitvorming.  

Aruba  2012  

Onveilig-­‐deac6verend  gehecht  

•  Sociale  beloningen  en  straffen  helpen  vaak  niet.  •  De  juiste  afstand  houden.  Ze  willen  dat  je  oppervlakkig  blij^.  

•  Uiten  hun  gevoelens  van  spanning,  stress  en  verdriet  als  agressie,  ac6ng  out  en  middelenmisbruik.  

•  Frustra6es  bij  de  opvoeders.  •  Ze  zijn  tamelijk  immuun  voor  behandeling.  Meer  externaliserend  gedrag:  agressief,  delinquen6e  

Aruba  2012  

Jongeren  met  een  deac6verende  strategie  geven  vaak  ui6ng  aan:  

•  Materialisme  •  Instrumentele  houding  tov  rela6es  

•  Gebrek  aan  empathie  en  inleving  in  anderen.  

•  Seksueel  ge6nt  gedrag    •  Een  grote  controlebehoe^e  

Aruba  2012  

Basiselementen  aanpak  

1.  Het  bieden  van  een  veilige  basis/  veilige  haven.  

2.  Doorbreken  verwach6ngspatroon,  vervangen  kerncogni6es  

3.  Ondersteunend  netwerk  

Aruba  2012  

Veilige  haven/basis  

•  Individualisa6e:  laat  hem  merken  dat  je  hem  waardeert  als  persoon  

•  Limieten  stellen  zijn  belangrijk  maar  het  is  hierbij  van  uiterste  belang  het  duidelijk  te  maken  dat  het  niet  als  straf  maar  als  veiligheidsmaatregel  wordt  ingezet.  (Niet  te  strikt).  

•  Het  problema6sche  gedrag  6jdig  herkennen  en  gebruiken  als  aanleiding  voor  interven6es  bv  een  afleidende  ac6viteit  aanbieden.  Wel  hierbij  terugkomen  op  het  gedrag  als  hij/zij  weer  rus6g  is.      

Aruba  2012  

Veilige  basis  

•  L  hee^  nu  de  mogelijkheid  hulpverleners  te  gebruiken  als  veilige  basis.  

•  Het  effect  hiervan  is  dat  zijn  dri^buien  korter  duren  en  minder  he^ig  zijn.  

•  Hij  kan  nu  verbaliseren  wat  hij  ervaart.  Het  is  echter  nog  steeds  vaak  op  zijn  voorwaarden.  

Aruba  2012  

Wat  kunnen  anderen  doen  

•  Schenk  persoonlijke  aandacht  aan  de  jongere  door  onderwerpen  te  zoeken  waarin  beide  personen  de  interesse  delen.  

•  Individualiseer  het  behandelprogramma  door  speciale  uitzonderingen  te  geven.    

•  Negeer  provoca6e  (  uitlokken  nega6eve  aandacht  en  beschouw  het  niet  als  een  persoonlijke  afwijzing).    

Aruba  2012  

Doorbreken  van  de  self-­‐fullfilling  prophecies  

•  Ze  verwachten  teleurgesteld  te  worden  en  hameren  daarom  op  zelfstandigheid.  

   Laat  de  jongere  zien  dat  hij/zij  de  moeite  waard  is.  Dat  wil  zeggen  de  aandacht  en  zorg  waardig  is  

•  Doorbreek  nega6eve  interac6epatronen  door  pro-­‐ac6ef  contact  te  maken.  

Aruba  2012  

Ondersteunend  netwerk  

•  Werk  aan  de  bekoelde  rela6e  tussen  ouder  en  kind.  

•  Als  de  jongere  een  veilige  basisrela6e  op  kan  bouwen  met  een  hulpverlener  is  de  kans  groter  dat  het  opbouwen  van  een  basisrela6e  in  het  netwerk  slaagt.  

Aruba  2012  

aandachtspunten  

•  Een  directe  aanpak  is  zeer  belangrijk  •  Vraag  aan  de  jongere  duidelijk  aan  te  geven  wat  hij  of  zij  verwacht  

•  Geef  aan  welke  acceptabele  manieren  er  zijn    om  frustra6es  te  uiten.  

•  Kom  al6jd  terug  op  iets  als  de  persoon  weer  rus6g  is.    

Aruba  2012  

Tips  

•  Herken  het  gedrag  en  geef  dit  aan  bij  de  jongere.  Negeer  het  dus  niet.    

•  Ga  niet  in  op  de  emo6onele  behoe^es  omdat  de  behoe^es  daardoor  alleen  maar  toenemen.  

•  Geef  je  eigen  grenzen  aan.  Wat  wel  kan  en  wat  niet  kan.    Bv  ik  wil  best  horen  waar  je  mee  zit  maar  ik  kan  dat  niet  voor  je  doen.  

•  Moedig  aan  en  steun  eigen  oplossingen  zodat  de  jongere  meer  in  zichzelf  kan  geloven.  

Aruba  2012  

hermanskme@yahoo.com  

Aruba  2012