Jelle Winkels

De boevenwagen!"#$%&$' ($) '$*+"'$"$"

Uitgeverij BrandtAmsterdam ,-./

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 3

Voor mijn dochters

Omwille van de privacy van de betrokkenen is een aantal namen vanpersonen en plaatsen in dit boek gefingeerd. Ook de dialogen zijn geen

letterlijke weergave van gesprekken, maar komen voort uit deherinnering en interpretatie van de auteur.

Copyright © Jelle Winkels ,-./Omslag: Studio Jan de BoerFoto’s omslag: archief auteurTypografie: Adriaan de Jonge

012 3,-4560/780: 9:;-9<-9,-3:-..-<

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 4

Inhoud

Proloog :De eerste werkdag 9De manke verkrachter ..De ontsnappende stuiterbal .3De Turk .9De $)+ en Bollywood ,3De vergeten vreemdeling ,9Goliath 3<De celbestorming 3;De boef en de dood <,De onmisbare getuige /9Van de aardbodem verdwenen =,Vreemdelingen :,De landelijke afzondering ;,Het mijnenveld ;:Catweazle 9-De boef, mijn vriend 9:Houdini is een Marokkaan ..-Het medisch transport .::Is er een rabbijn in de zaal? .,/De Koerd .3.De onschuld vermoord .39./ jaar voor kat z’n viool .</De kunstdieven ./-De Schipholbrand ./=Boeven waar de kranten vol van staan .=-De Hofstadboys .:,Risico van het vak .::Ode aan de diender .;<

!

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 5

Talent als overdosis .93De $>? .9;De jeugd heeft de toekomst ,-3Zelfs God begrijpt het niet ,.=‘Warum haben wir nicht so ein Team!’ ,,-Isabel en Alvarez ,,;Uniformgeil ,33Zware meisjes ,39Het huisbezoek ,<:Net als in de film ,/;Het Gedrocht ,=,Curaçao ,=;De meest zieke ‘boef ’ ooit ,9;R. 3-,Geschorst 3.-Epiloog 3.:

"

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 6

Proloog

Ze zat als een kleine blonde krullennimf achter op de fiets bij papa.Amper vijf moet ze geweest zijn. Het meisje keek me aan met zelf-bewuste felblauwe ogen. Ze was nieuwsgierig naar mij. Net daar-voor had ik haar papa liplezend ‘boeven’ zien zeggen. Het rodestoplicht waar ook mijn zwart-wit gestreepte boevenbus voormoest wachten, bleek geduldig.

Veel vaker hadden papa’s, soms mama’s, met de wijsvinger naaronze bus gewezen en probeerden hun kinderen door de donker-getinte ramen te kijken, om een glimp op te vangen van de boefover wie ze vannacht zouden dromen. Wij, de boevenvervoer-ders, waren minder interessant.

Maar zij, dat betoverende meisje, wist dat ik een verhaal te ver-tellen had. Een verhaal over mijn boeven en mezelf.

De wereld van boeven is een aparte, net zoals de wereld van geld-makelaars, zwervers, politici, artsen, hooligans, gelovigen, voet-balanalisten en verzamelaars. Bij elkaar gevoegd met nog duizend-en-een aparte wereldjes vormen ze een samenleving. Maar de enewereld is nu eenmaal interessanter dan de andere. Zoals die vande boeven. Die creëren een wereld waarvan wij weinig snappen,maar die ons wel intrigeert. De mystiek rond de boevenwereld iseeuwenoud, dus het is begrijpelijk dat we er alles over willen we-ten. Films, boeken, tijdschriften, journaals, kranten, internet, ge-sprekken… Er gaat bijna geen dag voorbij zonder boeven. Vankinderpieltrekkende paters tot epo-gebruikende wielrenners,van illegale downloaders tot krankzinnige slagers die mensen instukken hakken. Allemaal boeven… en wij zijn allen, op wat vooreen manier ook, weleens met een boef in aanraking geweest.

De vergrijpen van de meeste boeven onder ons zijn te mild

#

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 7

voor vervolging. Maar er blijven er genoeg over die wel voor be-paalde of onbepaalde tijd (levenslang) achter de tralies verdwij-nen.

Ruim vijftien jaar zat ik tussen deze boeven met wie ik heb gela-chen maar ook gerouwd. Ik moest met hen vechten en de volgen-de dag verzorgen. Samen hebben we gegeten en gedronken. Vaneentje, een psychotische, heb ik zelfs de nagels geknipt. Hij was ge-boeid en lag op een dik matras. Zo vlijmscherp en verkalkt warenzijn nagels dat hij in staat was om met een rake klap je adamsap-pel te ontbloten. Het metaal van het nagelknippertje was in zijn le-ven niet zo warm geworden. Erna kon je het ding weggooien. Tij-dens het knippen voelde ik de geamputeerde stukjes tegen mijnhandschoenen springen. Nadat ik de laatste pinknagel had ge-knipt, verslapte het lichaam onder me als dat van Samson die zijnhaar kwijtraakte. En ik, ik was voor even kapstertje Delilah.

Op een stille avond in december schreef ik mijn eerste verhaalover een boef. Hij had een jongetje vermoord en ik moest hemvervoeren. Toen ik deze boef ophaalde zat het spreekwoordelijkebloed nog aan zijn handen. Het was een van mijn moeilijkstewerkdagen ooit. Slapen ging niet die avond, piekeren wel. Watmoest ik? Ik pakte pen en papier en begon te schrijven.

Weken achtereen las ik het verhaal keer op keer. Zo vaak dat dewoorden er genoeg van kregen. Ze schreeuwden om nieuwewoorden. Ik was toe aan een nieuwe boef. Zoals een verzamelaarsuikerzakjes spaart begon ik boeven te verzamelen.

$

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 8

De eerste werkdag

Ik stap in de donkerblauwe pantalon met zwarte bies. De rits mag,nee… móét met een ruk omhoog. Chirurgisch bevestig ik dezwarte epauletten met daarop geborduurde zilveren strepen op delichtblauwe blouse die gestreken is door de koningin der strijkers:mijn moeder. Tijdens het aantrekken van het overhemd en dicht-knopen van de kleine witte knoopjes beweeg ik mijn hoofd enschouders swingend heen en weer. Dan pak ik de zwarte stropdasmet het prominente logo voorzichtig uit de kast en bekijk hem volbewondering. Er zit een metalen clip aan de bovenkant, die je pre-cies op de scheidingslijn van de boorden moet bevestigen. Bij eenruk aan de das zal hij me daardoor niet verstikken, maar loslatenals de staart van een salamander. Welk genie heeft dit uitgevon-den? Bravo! De nieuwe zwart gepoetste schoenen staan ongedul-dig op de nog welriekende sokken te wachten. Veters strikken van-zelf zonder enige aanraking. Een dikke stugge riem met de naamKoppel rijg ik door de lussen van de broek alsof ik nooit iets andersheb gedaan. Aan de riem hang ik een tasje met een patroonhouderen schietpatronen. Het zijn net schattige matroesjkapoppetjes, be-halve als je door de kleinste van het stel voor je donder wordt ge-schoten. Ook handboeien komen erbij. De zwarte justitiële dildolaat ik in de begeleidende dunne lange schede glijden. Een politie-broek kun je vergelijken met een bioscoopbroek. Vol verrassendegaten. Last but not least schuif ik mijn gun, een Walther P/, in hetstramme holster. Dan loop ik benenwijd richting spiegel en kijk.

Poeh! Ziet er gelikt uit, diender. Ben je er klaar voor? Laat danmaar komen, die boeven.

Als jochie, zoals zo veel jochies, wilde ik later bij de politie. Ido-laat was ik van dat uniform. Toen ik zeventien was, solliciteerde

%

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 9

ik. Ik kwam niet door de test. De brandweer dan, ook mooi. Ik hadgeen vader of oom die daar werkte. Beroepsmilitair misschien? –Vergeet het maar: ongeschikt.

Al deze afwijzingen frustreerden me behoorlijk. Drinken hielpom me voor even goed te voelen. Na een flink avondje doorzak-ken kwam ik een buurjongen van vroeger tegen. Hij nam me meenaar een illegale kroeg in de Utrechtse wijk Wittevrouwen. Hethok heette de Piekenbar. Voor slechts één gulden kon je er een flesbier kopen. Alles wat na een avond alcohol en drugs nog niet naarhuis wilde, kwam er ’s nachts langs en zoop en snoof zich dichterbij de afgrond. Bijna iedereen was crimineel en verdiende hetsnelle geld. Ik zag en leerde vlot. Ik kocht tien trippen speed voorvijfentwintig gulden en verkocht ze per trip voor een tientje. Dik-ke winst.

Ik was blij en rijk totdat hij verscheen. Hij had bij mij gekochten zoveel geslikt dat zijn hart de samba danste. Hij was al onder-weg naar de politie om me aan te geven. Met veel moeite wist ikhem te overtuigen daarvan af te zien. In zijn bijzijn mieterde ik derest van de trips de singel in.

De scheidslijn tussen goed of fout is dun en breekbaar. Ik hadzomaar een doorgewinterde drugsdealer kunnen worden. In ééndag het geld verdienen waar een stratenmaker een maand overdoet. Maar een toekomst waarbij ik continu achterom zou moe-ten kijken, zag ik niet zitten. Gelukkig lukte het me te stoppen, an-ders had ik mijn verhaal wellicht aan de andere kant van de traliesgeschreven.

Het duurde even. Op mijn drieëndertigste kreeg ik de kans opeen mooie overheidsbetrekking. De vacature van transportgelei-ders bij justitie kwam precies op het goede moment. Ik had aleens een boevenwagen zien rijden en me dan voorgesteld dat ikde chauffeur was. Daarnaast was ik mijn baan als controleur vanbrandblussers spuugzat. Ik solliciteerde. Hè hè, eindelijk aangeno-men, en eindelijk een echt uniform.

&'

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 10

De manke verkrachter

Een van de eerste transporten die me is bijgebleven vond plaats inde tweede helft van ,---. Samen met mijn collega Jameel moestik een halfinvalide man vervoeren, van de penitentiaire inrich-ting de Grittenborgh in Hoogeveen naar de Bijlmerbajes in Am-sterdam. We hadden de Ford Scorpio genomen omdat de boefvanwege zijn handicap niet in een busje vervoerd mocht worden.Hij had het ongemak opgelopen tijdens een eerdere detentie in dekoepel van Arnhem waar een medegedetineerde hem met eenmes te lijf was gegaan. Er waren vitale zenuwen geraakt waardoorhij zich niet meer zo soepel kon voortbewegen als voorheen. Opmijn statuslijst las ik dat het om Henk S. ging.

Junkie Henk had in zijn rolstoel staan liften toen er een autostopte met een bejaarde mevrouw achter het stuur. Met moeite til-de ze zelfs Henks rolstoel in de kofferbak. Als dank voor haar gast-vrijheid en gulheid beroofde en verkrachtte Henk de oude dame.Henkie had nog meer op zijn kerfstok. Hij bleek de moordenaarte zijn van een tweetal vrouwen: Annet van Reen en Anne de Ruij-ter de Wildt. Annet werd in ’9< dood aangetroffen in Utrecht enAnne werd in de nacht na Koninginnedag van .99: vermoord enhaar lichaam werd de daaropvolgende dag gevonden langs hetspoor bij het Noorderstation in Groningen. Pas in ,--- kwamHenk als dader in beeld en al snel wezen de verzamelde bewijzenzijn kant op. Hij kon niet anders dan een bekentenis afleggen.

De kans bestaat dat Henk S. zonder de bemoeienis van Peter R.de Vries en de Stichting Groningen Veilig nog vrij had rondge-rold. Volgens de ouders van Anne had de politie de zaak al na driemaanden onderzoek op de plank gelegd.

&&

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 11

Sluik vet haar hing voor zijn ogen. Een snor gaf schaduw aan debovenlip. Door zijn manen keek hij Jameel en mij kort aan. De vi-sitatiemeester – ook wel badmeester genoemd – dirigeerde Henknaar een wachtcel om te controleren of hij geen ongeoorloofdespullen bij zich had. Henk was dit keer wel clean en werd aan onsovergedragen. Op eigen kracht rolde hij naar de klaarstaandeauto. We hielpen hem met instappen. Hij kermde dat we voor-zichtig moesten doen want hij had de laatste dagen veel pijn.

De rolstoel klapte in als een harmonica. Ik tilde wielen en leeromhoog en legde het in de kofferbak. Net zoals de oude dame hadgedaan.

Henk bonkte tegen de plexiglazen wand. Of we niet sneller kon-den. Wij waren toch justitie? De wet. Wij konden toch zelf demaximumsnelheid bepalen?

‘Houd je kop kerel, en niet meer bonken anders heb je een pro-bleem,’ zei Jameel. Zo kende ik Jameel niet. De rest van de rit hieldHenk zich gedeisd.

Jaap, de vader van Anne, zat in mijn hoofd. De moordenaar vanzijn dochter zat achter me, kwetsbaar en alleen. Een dode dochter,een levende vader. De vraag die zich opdrong was te groot om tebeantwoorden. ‘Wat zou een ouder doen als hij de kans kreeg omwraak te nemen op de moordenaar van zijn kind?’

&(

De boevenwagen_Opmaak 1 05-02-15 10:50 Pagina 12