De beste antwoorden op de belangrijkste managementvragen De beste antwoorden op de belangrijkste managementvragen

10 Columns vanBen TiggelaarMet verrassende managementlessenMBAINEENDAG.NL

10 columns1 Zocorrigeerjeiemandoppositievewijze2 Hoezieteeneffectievetopbestuurdereruit?3 Zes(pijnlijke)tipsomeenbetereleiderteworden4 Hoejeanderemensenmeekrijgt5 Geenmacht,tóchinvloed.Hoedoejedat?6 Vijftipsvoorhetwerkeninteamverband7 Waaromkortelijntjeszobelangrijkzijn8 Debestetipvoorgedragsverandering9 De ergernis van John Kotter10 Waarom,watenhoe...?

Over het seminar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

1

10Columns vanBen Tiggelaar

234567891011

12

MBAINEENDAG.NL

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

2

Zo corrigeer je iemand op positieve wijze

1Deafgelopenmaandenwasikbijverschillendeconferenties,seminarsencollegeswaar‘positiefleiderschap’centraalstond.Telkenskwamdezelfdevraagvoorbij:hoecorrigeerjecollega’salsjevriendelijkenopbouwendwiltleidinggeven?

Ditzijndezevenbesteantwoordendieiknoteerde.

1)Stelhelderedoelenenzorgdatiedereenzekent.Vertaallange­termijndoelenbijvoorbeeldnaar concretewekelijkseacties.Nogbeter:vraagmedewerkersomdit zelftedoen.Zonderduidelijkedoelenishetlastigcorrigeren.Metzelf geformuleerdeactiepuntenisbij­sturenvaakhelemaalnietnodig.

2)Organiseerdeterugkoppelingvooraf.Bespreekmetmedewerkersopwelkemomentenenopwelkewijzejecomplimentenzultgevenenookhoejezultbijsturen.Tip:wachtniettelang,maardoehetfrequent,zodatjeinderegeloverkleineproblemenenkleinecorrectiesspreektmetelkaar.Zomaakjededrempelombijtestureneenstuklager.

3)Connectbeforeyoucorrect.Eenregeluitdeopvoedkundeenooknuttigvoorwiestreeftnaareenpositievewerksfeer.Hetprobleemmet sommige leidinggevenden is dat jezealleenhoortenzietwanneererietsmisgaat.Maaradvieskrijgenvanzoiemandleidthooguittotafweer­reacties.Omtezorgendathuntipsgehoordengebruiktworden,moetenleidinggevenden–vooraf–werkenaan een normale collegiale relatie.

4)Gebruikeenwaarderendeaan­pak.Eendeelnemeraaneenpaneldiscussiezei:„Ikvoeriederemaandéén­op­ééngesprekkenmet iedereen in mijn team. Tijdens zo’ngesprekkomtervanallesaandeorde.Iklaatindeeersteplaatsduidelijkwetenwatergoedgaat.Enikbespreekopwelkgebiedze

volgensmijnogméérinhunmarshebben.Daarmaakikookconcreteafsprakenover.”

5)Geenterugkoppeling,maarvooruit­koppeling.Jekuntveeltijdenenergieverspillenmetterugkijkenopgemaaktefouten.Belangrijkerismeestalhetstellenvandevraag:hoezorgenwedathetdevolgendkeerwélgoedgaat?Watisdaar­voornodig?Datmaakteenfeed­back­gesprekplezierigerengeeftmotivatievoorverbetering.

6)Hanteereenleerperspectief.Managers die regelmatig woorden gebruikenals:leren,uitproberenenexperimenterenmakenheteen­voudigervoorhunmedewerkersom‘domme’vragentestellenenfoutentoe te geven. Waardoor er vervol­gensookechtgeleerdwordt.Laatookregelmatigmerkendatjezelfnietalles weet. Door vragen te stellen en nietaltijdmeteenzelfalleantwoordente geven.

7)Brengenenhalen.Geefalsleiding­gevendenietalleentipsenadviezenaanjemedewerkers,maarvraagookaanhenwatjijzelfbeterkuntdoen.

Komhierookopterugenvraaghenofzijprogressiezien.Laatduidelijkmerkendatiedereenindeorganisa­tieprobeertomzichzelfsteedsweerteverbeteren.

Positiefleiderschap,datklinkteenbeet­jedubbelop.Niemandstreefttenslottenaarnegatiefleidinggeven.Maaralsikdetipshierbovennogeensdoorlees,denkik:zoeenvoudigishetallemaalniet.Eenslechteverhoudingtussenmanagersenwerknemersontstaat razendsnelenvaak‘vanzelf’.Terwijlpositiefleidinggeveneenbewustekeuzevergtendagelijkseover­winningenopjezelf.

Ben Tiggelaar

MBAINEENDAG.NL

Met zelf geformu-leerde actie punten is bij sturen vaak helemaal niet nodig.

Hoe ziet een effectieve topbestuurder eruit?

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

3

2Dievraaglijkteenbeetjeopde bekendepsychologischeuitdaging:denknietaaneenijsbeer.Wantzonderdatjehetwiltziejeinjehoofdalgauweenlangeman,veelzelfvertrouwen,charismaen–netalsdieijsbeer–meestal wit.

Ookdemensendiegaanoverbenoemingenvantopbestuurdersblijkenvaaktedenkeninditsoortstereotypen.Maaronderzoekerswaarschuwen:omleiderstevindendielangduriggoedeprestatiesleverenmoetjeopheleanderekwaliteitenletten.

HetAmerikaanseadviesbureaughSmartdeed,samenmetuniver­siteiteninChicagoenKopenhagen,ruimtienjaaronderzoeknaardeeigenschappenvansuccesvolletop­bestuurders.Belangrijksteconclusie:dekenmerkendiewordengebruiktbijdeselectievanbestuurdershebbenmeestal geen voorspellende waarde voorhetfunctioneren.

Effectieveleidershoevennietextraverttezijn,hoevennietvaneenpresti­

gieuzeuniversiteittekomenen bijnadehelftvandesuccesvollebestuurdersblijktonderwegnaardetopweleenkostbareblundertehebbengemaakt.Enja,topbestuur­dersmoetenintegerzijn,maardeze(enandere)kwaliteitenmakenniethetverschiltussengemiddeldeenechtgoedebestuurders.

IneenrecentartikelindeHarvard Business Review vertellen de onder­zoekerswaarwewélopmoetenletten.Topvrouwenen­mannendieecht goed presteren, scoren hoog op devolgendeviergedragskenmerken.

1. Snel beslissenEffectievebestuurdersdurven besluitentenemen,zeggendeonder­zoekers.Ookalshetomonvoorspel­baresituatiesgaatennietallege­gevensbeschikbaarzijn,rakenzenietinpaniekenhakkenzeknopendoor.Zebegrijpendatzedaardoorsomsfoutenmoetentoegevenenbesluitenmoetenterugdraaien.Maarlieverdat,danmedewerkershetgevoeltegevendatdebaasvooralopderemtrapt.

2. Mensen betrekkenEffectievebestuurderswetenwiezenodighebbenomdingengedaantekrijgen.Terillustratie:eentopbe­stuurdersinhetonderzoekmaaktebijvoorbeeldaltijdeenlijstmetdesleutelpersonendienodigwarenomgrotebeslissingengeaccepteerdenuitgevoerdtekrijgen.Overigens betekentdatnietdatiedereendan ookmagmeebeslissen.Welishetzodatgoedeleidersoprechtluisterennaarverschillendebelanghebbendenvoorereenbesluitwordtgenomen.

3. AanpassingsvermogenJuistwanneerzichsituatiesvoordoendieniemandkonvoorzien,blijktdekwaliteitvaneentopbestuurders.Nietdateeneffectievebestuurderdanaltijdopmagischewijzehetjuisteantwoordweet.Belangrijkerisomnieuwesituatiesentegenvallerssnelteaccepterenenvandaaruitweerverdertehandelen.Goedetopbestuurdersdenkenbovendiennietsnelintermenvanslagenoffalen.Zeonderkennendathunwerkinveelgevallendraaitomuitproberen,lerenenbijsturen.

4. Consistent resultaten leverenOnverwachtgrootsuccestrektdeaandacht,maarvooreentop­bestuurderzijnkenmerkenals continuïteitenvoorspelbaarheidbelangrijker.Effectievetopbestuurderskennendemarktendecijfers.Zeformulerenrealistischeverwachtingen.Zeorganisereneendegelijkecadansinvergaderingenenevaluatieszodatzewetenwaterspeeltensnelkunnenbijsturenalsdatnodigis.Enzeom­ringenzichnietmetvriendjes,maarmetmensendiebewezenkwaliteitenheb­ben.Zokrijgenzehetwerkgedaan.

Heelkortsamengevat:debest presterendetopbestuurderszijnslim,sociaalverstandig,beheerstenvaakookeenbeetjesaai.Zegmaar:betrouwbaretypesdieookikeigenlijkbestalsbaaszouwillenhebben.

Ben Tiggelaar

MBAINEENDAG.NL

Bijna de helft heeft wel een kostbare blunder gemaakt.

Zes (pijnlijke) tips om een betere leider te worden

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

4

3Watmoetjenouechtwetenalsleiding­gevende?Recentpubliceerdede HarvardBusinessRevieweenlijstjemethunpopulairste,klassiekeartikelenvandelaatstedecennia.Bovenaan:“TheWorkofLeadership”vanonderzoekersRonaldHeifetzenDonaldLaurie,uit1997.

Ooknatwintigjaarzijndeideeënuithetstuknogfrisenconfronterend.Essentieelinhetwerkvanleidinggeven­den,zeggenHeifetzenLaurie,ishetsignalerenvanproblemenenhetstimu­leren van verandering. Maar daarvoor moetenleiderséérstzelfveranderen.Deauteurssignalerentweebelangrijkepijnpunten.

­Managersverzinnengraagoplossin­gen.Logisch,veelmensenwordenleidinggevendeomdatzegoedwareninhunvak.Maardebedoelingisomdeintelligentie,kennisencreativiteitvanhethelebedrijfintezetten.

­Teveelmanagersdragendezorgenoverhetbedrijfalleen.Nietdoen,zeggendeauteurs.Jebentgeenbabysitter.Maakdedrukvanbuitenaf

voelbaarbinnenhetbedrijf.Stellas­tigevragenendaagdestatusquouit.

Voorwieeenbetereleiderwilworden,hebbenHeifetzenLauriezesprak­tischeadviezen.

1) Klim regelmatig op de tribune.Stapregelmatigevenuitdewedstrijdenneemdetijdomhetspelvaneenaf­standjetebekijken.Zorgdatjegeengevangenewordtvandesystemenengewoontesinhetbedrijf,maaronderzoekzekritischenvraagjeafofzenogvandezetijdzijn.

2) Weet wat er veranderd moet worden. Praatzelfmetdemede­werkersaandefrontlinieenmetklanten.Zoekdeconflictenop:waargaathetmis?Waarwerkenmensenlangselkaarheen?Enkijkindespiegel:watmoeterveranderenaanjouwleiderschapomdezeproble­menoptelossen?

3) Manage de onrust. Verandering zorgtvoorfrustratie,stressenonze­kerheid.Alsleidermoetjelatenziendatjehiermeekuntomgaan.Dat

betekent:nietallestegelijkwillen,maar heldere prioriteiten stellen en steedsopnieuwdestappenbeno­emenwaarjemetelkaardoorheenmoet.

4) Houd de aandacht erbij. Als je wilt veranderen,zijnertalvanafleidingen.Problemenwordenontkend,mensengevenelkaardeschuldofbeginnendiscussiesovertechnischedetails.Eenverstandigeleiderkomtechtertelkensweerterugopdenoodzake­lijkeveranderingendeprioriteitendaarbinnen.

5) Geef het werk terug aan de mede­werkers.Speelnietdealwetende vaderfiguurdiezijnoplossingenal­leennogmaarhoeftteverkopenaanzijnmensen.Gunmedewerkershetinitiatief,geefzedeverantwoorde­lijkheidenmoedigzeaan.Ookalshetdeeerstekerennietmeteengoed gaat.

6) Koester de stemmen vanaf de werkvloer.Wanneermedewerkershunmeninggevengaatdatnietaltijdevendiplomatiekofgenuanceerd.

Logisch:somsheeftiemandmaan­denlangzijnirritatieopgespaardenkrijghijuiteindelijkmaareenheelkleinbeetjezendtijdomzijnpunttemaken.Hetisaanleidersomhierdoorheentekijkenenzichaftevragen:watvoorgoedskunnenwehiermeealsorganisatie?

RonaldHeifetzzeilaterineeninterviewdat de meeste mensen een veel te blijenrooskleurigbeeldhebbenvanleiderschap.“Hetdraaiteromdatjemensenconfronteertmetderealiteitenzestimuleertomteveranderen.Endatisvaakpijnlijk.”

Ben Tiggelaar

MBAINEENDAG.NL

Wat moet er veranderen aan jouw leider-schap om deze problemen op te lossen?

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

5

4Deeeuwigevraagwaarleiders wakkervanliggen,is:hoekrijgik anderemensenmeeinmijnplannen?

De een wil politici motiveren voor de oprichtingvaneenbredelinksevolks­partij.Deanderwilmedeburgerslatenoverstappenopwind­enzonne­en­ergie.Enweereenanderprobeertzijncollega’smeetekrijgeninhetafschaf­fenvanallerleibureaucratischeregels.Goedebedoelingenteover.Maarhetvaltvaaknietmeeomjemedemensenthousiasttemakenvoorverandering.

Tweeaanpakkenstaantraditioneeltegenoverelkaar.Aanpak1:jeenthou­siasmeertmensen,zodatzedaarnahungedragveranderen.Meteen presentatie,eencampagneofanderevormenvancommunicatie.Aanpak2:jegaatsamenietsdoen­eenexperi­ment,eenkleineeerstestap­waarnajehooptdatmensenenthousiastwordenvoor het vervolg.

MaarvolgensonderzoekersBob SuttonenHuggyRaovanStanfordmoetjeinderommeligepraktijknietdenkenineennettetegenstelling.Je

moetdezetweemethodesjuistvoort­durendmetelkaarcombineren.SuttonenRaobestudeerdenindeafgelopenjaren een groot aantal verandertra­jecten,zowelinhetbedrijfslevenalsdaarbuiten.Hunadvies:richtjeopdecombinatievankrachtigeemotiesenzichtbareactie.

Krachtige emotie. Wie anderen mee wilkrijgeninzijnplannenmoetzich,volgensSuttonenRao,primairrichtenophetoproepenvankrachtigeemotiesalstrotsenboosheid.Datkanzoweldoor het vertellen van verhalen als door hetcreërenvaneenervaring.Belangrijkisondermeerdatjedeproblemenopeenheldereenaansprekendemanierbenoemt.Datjeklipenklaaruitlegttegenwieofwatjestrijdt.

Eenvoorbeeld:deAmerikaanseartsenpoliticusDonaldBerwickvoerdejarenlangstrijdtegenonachtzaamheidinziekenhuizen.Maarpastoenhijeind2004eencampagneaankondigdeom‘in 18 maanden 100.000 levens te redden’,slotencollega’senziekenhui­zeninhethelelandzichaan.Ookleuk:SteveJobsverklaardegedurendezijn

tijd als leider van Apple onder meer IBM,MicrosoftenDelltotaartsvijandendiekostewathetkostoverwonnenmoesten worden.

Zichtbareactie.Essentieelisomzosnelmogelijkeeneerste,zichtbarestaptezettenineenverandering.Inveel bedrijvenishetrisicogrootdateraanvankelijkmetenthousiasmewordtgesprokenovereennieuwidee,dathetgesprekzichvlotuitbreid,maardathetevensnelweeruitdooftwanneerzicht­bareactiesachterblijven.

Voorbeeld:TimBrown,CEOvanontwerp­enadviesburauIDEO,zagtoenhetbedrijfgroeide,decultuurachteruithollen.Hijbeslootdaaromzijnkantoorteverlatenenvoortaanmiddenopdewerkvloertussendecollega’stegaanzitten.Zoliethijziendathetinhet

bedrijfgingominteractieencreativiteit.Ennietomhiërarchieenstatus.

Interessantinzicht,zovlaknade verkiezingen.Naalhetcampagne­geweld­volkrachtigeemotieenzicht­bareactie­ishetdekomendetijdweerrustigopstraatenindezalencentra.Maareigenlijkbeginthetjuistnu. Tenminste,alshetdebedoelingisommensen niet alleen te laten stemmen, maarookechtmeetekrijgenin belangrijkeveranderingen.

Ben Tiggelaar

Hoe je andere mensen meekrijgt

MBAINEENDAG.NL

“ Richt je op de combinatie van krachtige emoties en zichtbare actie.”

“Ikbennietdebaas.Hoekaniktóchinvloedhebben?”Hetiseenvandemeestgestelde vragen tijdens seminars en trainingen. Wat moet je doen als je nietdemeerderheidhebt,geenmacht,geenmanagementfunctie,maarwélgoedeideeën?

Hetgrotegeheim:consistentie.Kieseenhelderstandpuntenblijfdaarbij.DieleskomtvanSergeMoscovici,eenRoemeens­Fransepsycholoog(enja,tevensdevadervanEurocommissarisPierreMoscovici).Hijonderkendedatdemeerderheidvaakzijnzinkrijgt.Inde maatschappij, in organisaties. Maar Moscoviciweeseropdatvernieuwin­genaltijdbeginnenbijeenminderheid.Enhijonderzochteenlevenlanghoedatwerkte.

Consistentieisdusessentieel.Willenwealsmachtelozeminderheidtochinvloedhebbenopdemensenoponsheen,danmoetenweconsequentzijnensteedsopnieuwhetzelfdeverhaalvertellen.Niettesnelwaterbijdewijndoen.Wemoetenechternietalleenvasthoudendzijnindetijd,maar­alswemetandereneenminderheidsgroeperingvormen­ook

éénstandpuntverkondigenalsgroep.Consistentievergrootdeinvloeddieeen minderheid op een meerderheid heefttoteenfactorzeven,stelde Moscovici vast.

Nogeenpaaradviezen...

­Demeerderheidmoetervarendatjijalsminderheidgelooftinjeideeën.Zoblijktbijvoorbeelddatiemanddiedeadvocaatvandeduivelspeeltineenvergadering,minderimpactheeftdaniemandmeteenauthentiek afwijkendstandpunt.

­Daaromishetbelangrijkomzelfver­trouwenuittestralen.Datuitzichinjetoonvanspreken,jelichaamstaal,maarookbijvoorbeeldhetlefomaanhethoofdvandetafeltegaanstaanalsjejestandpuntverdedigt,zoblijktuitonderzoek.

­Jemoetsocialedrukkunnenverdra­gen.Boosheidenals‘dom’wordenweggezetiswelhetminstevanjekuntverwachten.Ziedezereactiesalseenbevestigingvanhetfeitdatjeietsnieuwstemeldenhebt.

­Hethelptalsjeonbevooroordeeldoverkomt.Hethelptalsjemensenbinnendemeerderheidverleidtomnategaandenkenoverdevoorsentegensvanhunstandpuntenendievanjou.Enhethelptalsjequavoor­komennietaltezeerafwijktvandemensendiejeprobeertteovertuigen.

Opmerkelijk:ookalsjenooitjezin krijgtenzelfsalsjeachterafongelijkblijkttehebben,heefthettochzinomeenafwijkendgeluidtelatenhoren.DatsteltCharlanNemethvandeUniversiteitvanCalifornië,eenonder­zoekerdieooitstudeerdebij Moscovici.

Makkelijkishetnooit,zegtNemeth.Demeesteorganisatiesbelonennamelijkharmonieenconformiteitinplaatsvandissonante,afwijkendestemmen.Weselecterengraagmensendie‘erbijpassen’endiedestatusquonietterdiscussiestellen.Maarwatkoopjedaarvoor wanneer je organisatie moet innoverenenvernieuwen?

VolgensNemethzorgennon­ conformistenervoordatdemensen omhenheenbetergaannadenken.

Afwijkendemeningen‘openen’degeest.Zezorgenvoormeernieuws­gierigheid,grondigerinformatie­verwerkingenmeercreativiteit.En datleidttotbeterebeslissingen.

Juistdeverschillentussenmensenmakensamenwerkendemoeitewaard.Juistdiversiteitleidttotgroei enontwikkeling.

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

6

5Geen macht, tóch invloed. Hoe doe je dat?

MBAINEENDAG.NL

Het grote geheim: consistentie. Kies een helder standpunt en blijf daarbij.

Achterover vallen in de armen van collega’s.Levendepyramidesconstru­eren.Mijhebjeernietmee.Alleenalvanhetwoordteambuildingkrijgikuitslag.Tochloonthetomtelerenhoejepositiefkuntsamenwerken.

Werkeninteamsisingewikkeld.Sameneenwerkstukschrijventijdensdestudie.Metcollega’seenprojectverzinnenenuitvoeren.Watinspire­rendmoetzijn,verwordtvaaktotteleurstelling.

Geenwonderdat‘Devijffrustratiesvanteamwerk’almeerdantienjaarhetpopulairsteboekisoversamen­werking.Vanadviseurenschrijver PatrickLencionihoevenwegelukkiggeenvlottentebouwen.Volgens hemdraaitteamwerkvooralomhetherkennenenoplossenvanvijfveelvoorkomendeknelpunten.

·Deeersteenmeestbasalebronvanellendeisgebrekaanvertrouwen.Desymptomen:mensenverbergenhunzwakhedenenfouten,zevragennietomhulpoffeedbackenzevermijdenmeetings en tijd samen. Volgens Lencioniontwikkeljevertrouwendoor

opentezijnoverwatjebezighoudt.Ophetwerkenthuis.Enteamleidersmoetenhierinhetvoortouwnemen.

·Tweedefrustratie:angstvoorcon­frontaties.Tijdensdevergaderingendoetiedereenpoeslief,maarindewandelgangen wordt volop gerod­deldenpolitiekbedreven.Dereme­die:opendiscussieendebattijdensvergaderingen aanmoedigen. Bijvo­orbeelddooreenroulerende‘chefconfrontatie’aantestellen.

·Derdeprobleem:gebrekaanbetrok­kenheid.Erwordtveelgeanalyseerdengekletst,maarerwordengeenknopendoorgehakt.Watdoejeeraan?Helderedoelenformuleren,eenprioriteitenlijstopstellen,duide­lijkewerkafsprakenmaken.Enaf­spreken:alswesameneenbesluitnemen,danhoudtiedereenzicheraan. De leider voorop.

·Vierdestruikelblok:hetmijdenvanverantwoordelijkheid.Insommigeteamsis‘sorry’hetmeestgebrui­ktewoordenwordenkeeropkeerverplichtingennietnagekomen.Oplossingen?Maakdedoelenen

afsprakenzichtbaarvooriedereen.Bespreekregelmatigdevoortgang.Enlaatalsmanagerdemensendienietleverenmeteenéén­op­éénwetendathetbetermoet.Overigenszonderpapierwerkofbureaucratie,waarschuwtLencioni.Datmaakthetnodeloosingewikkeldenzwaar.

·Vijfdeknelpunt:geenaandachtvoorresultaten.Mensengevenwelomdesfeerofhuneigenloopbaan,maarnietomdegezamenlijkeprestaties.EenteamleidermoetvolgensLen­cioniblijvenhamerenopdedoelenen­sociaalenmaterieel­alleenbe­lonenwatdaaraanbijdraagt.

Hetbegintdusmetvertrouwen.Diestapkunjenietoverslaan.EnvolgensLencioniiserpasvertrouwenalsje‘emotionallybuttnaked’metelkaarkuntverkeren.Jeechtdurvenbloot­gevenbijjecollega’s.

Ikvinddatgeenfijnidee.Maarikbegrijphetwel.Tevaakhebikingroepengewerktwaarmensennooithetachterstevanhuntonglatenzien.Waartijdensvergaderingenflip­over­bladenwordengevuldmetgoedevoornemens, terwijl iedereen al lang weetdatdievellenstraksopgeroldonderhetstofgaaneindigen,bovenopzo’nstalenarchiefkast.Teamswaariedereenbraafzijnrolspeelttotdatheteindelijkvijfuurisenhetechtelevenbegint.Eenlevenvanstillewanhoopenbeschaafdefrustratie.

Tja.Danmaarlieverblootenbevlogen.Enafentoebedrogenuitkomen.

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

7

6Vijf tips voor het werken in teamverband

MBAINEENDAG.NL

“ Alleen al van het woord teambuilding krijg ik uitslag.”

“Afstandisdood.”Sindsdeop­komstvaninternetwordtditdoorveelmensengezegd.Maarintus­senklonterenbedrijvenindezelfdebranchenogaltijdsameninrelatiefkleineregio’s.DenkaanHollywood,deBollenstreek,SiliconValley.OfaanEindhoven.

JudithenGaryOlsonzijngetrouwd,werkenaandeUniversiteitvan CaliforniëinIrvineendoenalmeerdantwintigjaaronderzoeknaarderolvanafstandinsamenwerken.Hoeweltechnologischeontwikkelingensteedsmeermogelijkmaken,zullenmensenvolgenshenaltijdbelemmerdwordendoordrieaspecten:tijdzones,cultuurenvertrouwen.

1)Tijdzones.Werkenvanuitverschil­lendetijdzonesmaaktonderlingeafstemminglastig,zeggenOlsonenOlson.Terwijljijnetfrisaandedagbegint,isjecollegainIndiainmid­delsaanheteindvanzijnenergie.Eenpaarklussenoverdragengaatdan misschien nog wel, maar een creatievebrainstormwordtaleenstuklastiger.

2)Cultuur.Cultureleverschillentussenlandenleidenvaaktotmisverstan­denindesamenwerking.Bijvoor­beeldindeomgangtussenmede­werkersenleidinggevenden.EenFransmanbeschouwteensuggestievanzijnchefalseenopdracht,eenNederlanderzieteenopdrachtvanzijnbaasalseensuggestie.

Maarookorganisatieculturenbelem­merenofbevorderendecoöperatie.EenvaakgenoemdesuccesfactorvoorEindhovenisdatduizendeninwonersooitbijPhilipshebbenge­werkt.Enhoewelhetbedrijfallangnietmeerzogrootisinderegio,isdaardoordePhilipscultuurnogaltijdaanwezig.

3)Vertrouwen.Onderlingvertrouw­en is essentieel voor een soepele samenwerkingenmetnamevoorhetuitproberenvannieuwedingen.Vertrouwengroeitnaarmatemensenelkaarvaker‘inhetecht’ontmoet­en.Ietsdatlastigerwordtnaarmatedeafstandgroeit.WebeschouwenNederlandvaakalseenkleinlandje,maarvoorechteffectiefsamen­

werkenmoetjeeigenlijknogveeldichteropelkaarzitten.OpnieuweenvoorbeelduitEindhoven:detopmensenvanveelbedrijvenken­nenelkaarpersoonlijkenzoekenelkaargemakkelijkop.Bijvoorbeeldwanneerergelobbytmoetwordeninhet‘verre’DenHaag.

VeelvanhetonderzoekvandeOlsonsspeeltzichtrouwensafopeennogveelkleinereschaal.Ookbinnen bedrijvenishetverstandigomdemensendiesamenaaneenkluswerkenzodichtmogelijkbijelkaartezetten.Zekeralshetomcomplexeencreatievetakengaat,moetjeeigenlijkbinnenkijk­engehoorafstandvanelkaarzitten.

DeOlsonsenhuncollega’sdeden experimentenbinnenverschillendebedrijvenmetzogenaamdewarrooms

waariedereentegelijkaanhetzelfdeprojectwerkt.Gevolg:eenflinkhogereproductiviteit(tottweekeerzohoogalsindegewonekantooromgeving) eneenflinkkorteredoorlooptijdperproject (tot eenderde van de tijd in vergelijkingmetderegulierewerk­omgeving).

Alswemetelkaarinéénruimtewerken,vragenwemakkelijkerdoor,wijzenwedingenaan,tekenenweindeluchtterwijlwepraten,zienweelkaarslichaamstaal,zoobserveerdendeonderzoekers.Wehorenooktoevalligwaaranderenmeezitten,rakenperongelukbetrokkeningesprekken.

Veelvandezenatuurlijkeaspectenvansamenwerken,vooraldeongeplandezaken,zijnnogaltijdnietmogelijkmetzelfsdemeestgeavanceerdetechno­logie.

Afstandisnietdood,zeggenGaryenJudithOlson.Afstandisaliveandwellenwaarschijnlijkonsterfelijk.

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

8

7Waarom korte lijntjes zo belangrijk zijn

MBAINEENDAG.NL

Vertrouwen groeit naarmate mensen elkaar vaker ‘in het echt’ ontmoeten.

Rust,werk,gezondheid,relatie.Ikkenalletips.Maarhóezorgikdatikzeookgatoepassen?Datisaljarenlang,bijdeseminarsenworkshopsdieikverzorg,denummeréénvraag.Hoeveranderikmijngedrag?

Eenvandebesteantwoordendieikken:zelfmonitoring.Ikleghetzouit,maareerstevenietspersoonlijks. Iedereenheeftzozijnzwakheden.Dievanmijisonmatigheid.Alsikineenmildebuibenzegik:ikbensomsietsteenthousiast.Maareigenlijkweetikheelgoeddatheteengebrekaanzelfbeheersingis.Ikkanonmatigkwaadworden,onmatigeten,onmatigwerken.

Ommezelfenigszinsondercontroletehouden,zijnbewustevoornemensnodig,maarnietvoldoende.Zo’nvoornemenis:hetnemenvaneen‘time­out’opdelastigemomenten. Alsikgeïrriteerdraakineengesprek,danwachtikbewustmetreagerenentelouderwetstot10(of20of30)inmijnhoofd.

Maarhoezorgiknudatikmeaandit

nobele‘als,dan’voornemenhoudt?Datiswaarzelfmonitoringomdehoekkomt.

Zelfmonitoringishetbijhoudenvanjegedragen/ofhetbijhoudenvanderesultatenvanjegedrag.Ineendag­boek,opjecomputer,injetelefoon.Peruur,perdag,perweek.Devormdiejekiestendefrequentiehangenondermeerafvanhetgedragdatjewiltveranderen.Kwestievanuit­proberenenregelmatigaanpassen.

Zelfmonitoringheefteenmotiverendeffect.Vrijweliedereenwilnaeeneerstemetingbeterscoren.Wewillenprogressieervaren.Indiverseweten­schappelijkestudies,ondermeervandebekendeBritsegezondheidspsy­chologeSusanMichie,isdeeffecti­viteitvanzelfmonitoringaangetoond.Enonderzoekersvermoedendateenappopjesmartphonebeterwerktdanhetbijhoudenvanjegedragoppapier.Dat geldt vooral wanneer je een app gebruiktdieeenvormvanfeedbackgeeft.Voorbeeld:alsjejegesteldedoelenniethaalt,kleurendescoresopje scherm rood in plaats van groen.

Zelfhoudikeenpaargedragingen bij.Eensperdag.Aljaren.Sinds eentijdjegebruikikdaarvoordeapp‘Productive’opmijniPhone.

Waaromgedrag,waaromgeenresul­taten?Bijalleveranderingenmoetjevanafhetbegininvesterenmetjegedrag,terwijlderesultatenpaslaterkomen.

Doorjegedragbijtehoudenziejealsnelofjegoedbezigbentofdatjewellicht moet starten met iets een­voudigers.Ookbiedthetbijhoudenvan je gedrag je de gelegenheid om jezelftebelonen,alwashetmaar meteenstilcomplimentaanjezelf. Zohoudjejezelfgaande.Voormijwerkthet.Redelijk.Endatisiniedergevalbeterdanniet.

Eigenlijkhebikinhetbegineenbeetjegelogen. De meest gestelde vraag die ikkrijgopseminarsisniet:hoever­anderikmezelf,maarhoeveranderikeenander?Eencollegaofeenpartnerbijvoorbeeld.Maarhetantwoordisnetzooudalsdevraag:omdewereldomje heen te veranderen, moet je meestal

eerst je eigen gedrag veranderen. Al was het maar om eerst eens te ervarenhoemoeilijkdatis.

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 0

9

8De beste tip voor gedragsverandering

MBAINEENDAG.NL

Zelfmonitoring heeft een motiverend effect. Vrijwel iedereen wil na een eerste meting beter scoren.

WoensdagsprakikJohnKotter.Waar­schijnlijkdemeestaangehaaldeexpertin verandermanagement ter wereld. Eenvanzijnfavorietebezighedenisomzichteergeren.Hijstoortzichvooralaanmensendieingewikkelddoen.

Destemeerikmeverdiepinhet onderwerp verandermanagement, desteduidelijkerwordthoecomplexhetis.Hetbegintalmethetbegrip‘veranderen’.Datkanopallesslaan.DereorganisatiebijdeBelastingdienst,denieuweklantvriendelijkeaanpakvanmijnkapper,eenandervergoedingen­systeemindezorg.Allemaalveran­deringen. Allemaal anders.

Deenigeverbindendeschakelisdefactormens.Enookdaarwordthetnieteenvoudigervan.MaarvolgensKottermoet je hele complexe onderwerpen juisttelijfgaanmeteeneenvoudige,nuchtereaanpak.

Kottersontwikkelingisinteressant.Opzijn33ewerdhijeenvandejongstehooglerarenooitaanHarvard.Nuishijbijna70enschrijfthijvooraltoeganke­lijkeboekenoververanderenvooreenbreedpubliek.

IksprakKottertervoorbereidingop eenseminar.Hetwasonzederdeontmoetingenikzagereerlijkgezegdeenbeetjetegenop.Kotterergertzichnamelijksnelengraag.Envoorjehetweet,heeftdieergernisbetrekkingopjou.

Hetwerdeenleukgesprek.Weont­dektennamelijkdatweeengemeen­schappelijkeergernishebben:de complexemodellenentheorieëndieveelconsultantsgebruikenvoor veranderen in organisaties.

Kotter:“Negentienstappen,metallerleisubstappenenaandachtspunten.Hetiszocomplexdatjedeadviseurerzelfbijnodighebtomhettebegrijpen. Watwaarschijnlijkookdebedoelingis.Als iemand dit soort dingen in een powerpoint­presentatiezet,ishetmeestalalleenomtebewijzendat‘ieslimmer is dan de rest. The smartest guyintheroom.”

InKotterservaringiselkverander­procesandersenwerkthetnietomeenmodeloftheorieteontwikkelenwaarinjealdezecomplexiteitprobeerttevangen.“Alshetgaatomzoiets

ingewikkeldsendiversalsveranderen,danhebjemeeraansetvaneen­voudigeregelsenprincipes.Houheteenvoudigengebruikjeeigenhersenenomdezeeenvoudigeprincipestelkensweertoetepassenopdesituatieswaarinjebelandt.”

Watvoorsoortprincipes?Desimpeleregelbijvoorbeelddatjebijhetleiding­geven aan een verandering eerst mensenbijelkaarmoetbrengendiehetvertrouwengenietenvanhuncollega’s.Endatjepasdaarna,samenmetdezegroep,gaatformulerenwatermoetgebeuren.Natuurlijkgaathetsnellerwanneerjealleenwerkt.Maardanis dekanskleindatjeplanwordtgeaccep teerd.

Steedsmeerbedrijvenbetrekkenzoveelmogelijkmedewerkersbij veranderprocessen. Volgens Kotter een extraredenomjeaanpakbegrijpelijkenheldertehouden.

“Veranderenlijktophetverhuizen vaneenpiano.Datkunjenietalleen.Veranderenisnietietsvanconsultantsenmanagers.Steedsvakerzijnallemedewerkers,vanhoogtotlaag, betrokken.Daaromishetessentieeldatiedereenindeorganisatieietsbegrijptvan het onderwerp. Van wat het is en hoehetwerkt.Juistdaarommoetenwestoppenmetingewikkeldtedoenoververanderen.”

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 1

0

9De ergernis van John Kotter

MBAINEENDAG.NL

Kotter ergert zich snel en graag. En voor je het weet, heeft die ergernis betrekking op jou.

10“Wiljijhetdoen?Ikhebditverhaaltevaakverteld!”EenpaarwekengeledenmochtikSimonSinek­auteurvan‘BeginmethetWaarom’­alsgastverwelkomenbijeen seminar.Viaeenvideoverbindingvanuit St.Louisbeantwoordehijvragen.

Eigenlijkhadhijgeenzinomzijn‘why’­ verhaalnogeensuitteleggen.MaarhetNederlandsepubliekhaddaargeenbood­schap aan. Vrijwel alle vragen gingen over dezoektochtnaarhetwaaromachterwerk.

Voorwiezichinmiddelsafvraagtwaarhet‘waarom’­verhaalvanSinekookalweerovergaat,deultrakortesamenvatting.DemeestebedrijvenwetenvolgensSinekprima‘wat’zedoen(“Wemakencomputers”).Zewetenookheelgoed‘hoe’zedatanders,beterdoendananderen(“Dievanonszijneen­voudigeringebruik”).Maarslechts weinigbedrijvenkunnenuitleggen‘waarom’zedoenwatzedoen(“Wijwillenmensenhelpenomhuncreativiteitteontwikkelen”).

Dit‘waarom’draaitvolgensSineknietomgeld.Geldishooguiteenresultaatvandatwaarom.Nee,hetgaatomdevraag:waar­om sta je ‘s morgens op en waarom is dat relevantvooranderemensen?Succesvolleondernemingenbeginnenmetdewaar­

om­vraagenwerkenvandaaruitnaardehoe­endewat­vraag.

Eeneenvoudigidee.Maarjehebtiemand alsSinek­eenervarenreclameman­nodigomhetaansprekendteverwoorden.Ikkenweinigmanagementideeëndiedeafge­lopenjarenmeerweerklankvondendanzijn‘why’­verhaal.SineksTED­talk(uit2009)werdmeerdan25miljoenkeerbekeken.

Heelveelondernemingenzijnbezigmetdezewaarom­vraag.Datlijktmeprima, mettweekanttekeningen.Allereerstlijken demeeste‘waaroms’nogalopelkaar. Veelbedrijvenzijnduurzaam,innovatief, ondernemend,creatiefenwillenhetlevenvanhunklantenverbeteren.Speurtochtennaarhogerewaardenwaariedereenzichinkanvindeneindigenmeestalbijgevaarlozeidealen als wereldvrede.

Ennetalsbijwereldvredewordendantochdevragen‘hoe’en‘wat’weerinteressant.Deuitwerkingmaaktuiteindelijkhetverschil.Sinekheeftgelijk:hetbegintmethetwaar­om. Maar daar eindigt het niet mee. Je moet hetookvertalennaardagelijkshandelen.

BijdeborrelnahetseminarsprakikPeterPetter,ingenieurbijArcadis.Alshijeen

projectleidt,formuleerthijvoorafeen‘con­stitutie’:eensetjevanpraktischespelregelsvoordetijdelijkesamenwerking.Pettersteltiederebetrokkenedevraag:“Watvindjijbelangrijkinrelatietotditproject?”

Alle antwoorden vat hij daarna samen op een halfA4­tje.Datgaat­geplastificeerd­naariederemedewerkeréndeopdrachtgever. Enhetkomtbijelkevergaderingoptafel.Onderwegenbijdeevaluatie.

Eenpaarvoorbeeldenuiteenrecenteconsti­tutie:“Wezoekenelkaaropominformatietedeleninplaatsvantemailen.”En:“Wehel­penelkaaralsdeenehetwatdrukkerheeftdandeander.”

IkhouvanSinek.EnvanPetter.BeginnenmeteengrootAmerikaanswaarom.Goedvoordemotivatie.Endaarnalekkerpraktischaan de slag met een Hollands hoe en wat. Bijvoorkeuropeengeplastificeerdkaartje.AlsikdantochSineksverhaalmagvertellen,dandoeikdatvanPetterergraagbij.

Ben Tiggelaar

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 1

1

Waarom, wat en hoe...?

MBAINEENDAG.NL

Slechts weinig bedrijven kunnen uitleggen‘waarom’ ze doen wat ze doen.

De allerbeste antwoorden op de belangrijkste managementvragenMBAinééndagisvorigjaarvernieuwd!BenTiggelaaristerugnaardeteken­tafelgegaanomhetprogrammateinnoveren.Primairefocus:watzijndevragen waar managers, ondernemers enprofessionalswakkervanliggen? Enwatzijndeantwoordenhieropvandebestedenkersallertijden?

Je beste tijdsinvestering in jaren In‘MBAinééndag’scheidtBenhet kafvanhetkoren.Watzijnde‘funda­mentals’inleiderschap,organisatie,strategieenverandering?

Maarook:watzijndenieuweinzichtendiejeechtmoetkennen?Overwelketrendsleerjeopdebestebusinessschoolsindewereld?BenTiggelaarzethetvoorjeopeenrij.Inééndag.

Direct toepasbaar... morgen!Meerdan17.600(!)managersnameninmiddels deel aan dit seminar. Hunbelangrijksteconclusie:hierkan ikéchtietsmee.Nieuweinzichten,nieuweideeën,nieuweenergieenheelveelpraktischetipsommeteenmeeaan de slag te gaan.

10

CO

LU

MN

S V

AN

BE

N T

IGG

EL

AA

R /

/ 1

2

MBAINEENDAG.NL

BLOK 1

LEIDERSCHAP: mensen boven zichzelf laten uitstijgen•Watisernodigomjezelfenanderen échttemotiveren?

• Hoe overwin je als leidinggevende de waanvandedag?

•De‘fundamentals’dieelkemanagermoetkennen.

•Watzijndeactueleinzichtenwaarik numeeaandeslagmoet?

BLOK 2

ORGANISATIE: een bedrijf creëren dat wérkt•Naareennieuw,beterbusinessmodel:watkomtdaarbijkijken?

•Allestegelijk:kwaliteit+flexibiliteit+motivatie+efficiency.Kandat?

• De dramatische veranderingen die technologieveroorzaakt.

•Hoezorgjedateenteamwél functioneert?

BLOK 3

STRATEGIE: een winnende koers uitzetten•Hoeontwikkeljeeenduidelijkestrategievoorjebedrijf?

•Hoecreëerjeinnovatieswaardemarktopzittewachten?

•Vanstartuptotwereldspeler:watzijndestappen?

•Marketingenverkoopannonu...

BLOK 4

VERANDERING: van woorden naar daden•Waaromzoveelimplementatiesmislukken(enwatjedaaraankuntdoen!)

•Hoemaakteenbedrijfdestapvangoednaargeweldig?

•Praktischeveranderkunde:fundamentenennieuweinzichten.

•Zoveeluitdagingenenkansen:hoe bepaaljewaarjebegint?

Programma

Over het seminar

OnderleidingvanBen TiggelaarDr.BenTiggelaariséénvanNederlandsmeestgevraagdemanagement­trainers.Vanaf2000veroverdehijmetmaarliefstzeven(!)boekendenummer­één­positieindeNederlandsemanagement­toptien.Zijnboek‘Dromendurvendoen’verkochtzelfsmeerdan450.000exemplaren:uniekvooreenmanagementboek!OokBenswekelijksecolumninNRCwordtveelgelezenenhooggewaardeerd.

Ben Tiggelaar weet waarover hij praatVoordezeinééndag­seminarslashijmetzijnteamduizendenpagina’svánenóverdebelangrijkstewetenschappersenmanagementdenkers.Ooksprakhijeenbelangrijkdeelvanhenpersoonlijk,tijdensgezamen­lijkeseminarsenininterviews.AldezekennismaaktBenopeenlaag­drempeligemaniertoegankelijk.

Seminar = inhoud + impactBenbaartopzienmetsprankelendeseminarswaarinhijhij‘inhoud’en‘vorm’opeenperfectemaniersamenbrengt.EendagTiggelaarisbeslistgéénluierdag:Benhanteerteenhoogtempoenpresenteertveelinzich­ten,eye­openersenpraktischetips.Hijbrengtzijnverhaalopeenbevlo­gen,enthousiasteeninteractievemanier,waardoorutoch8uurlangophetpuntjevanuwstoelzit.