De Archaïsche periode.
-
Upload
adam-willems -
Category
Documents
-
view
225 -
download
0
Transcript of De Archaïsche periode.
De Archaïsche periode
De Archaïsche periode
Tijd & Ruimte
Tijdslijn
Minoïsche beschaving
Myceense beschaving
Tijdslijn
“Dark Ages”
Tijdslijn
Tijdslijn
Oud-Griekse beschaving
•Eerste beschaving in W-E.
•Bakermat W-E. beschaving
•Onderverdeeld
Tijdslijn
Archaïsche periode
•
-Grote tempels-Schilderkunst-Beeldhouwkunst
Tijdslijn
Klassieke periode
•Bloei
•Filosofie
•Politiek
•Literatuur
•Muziek
•Schilderkunst
•Beeldhouwkunst
•Architectuur
Tijdslijn
Hellenistische periode
•Verval
•350: Alexander de Grote
Tijdslijn
De Archaïsche periode
Griekse wereld voor 1000 v.Chr.
Doriërs
Achaeërs
Invloeden van volksverhuizingen
•Bruin aardewerk
•Wapens met gevleugelde motieven (ijzer)
Kolonisatie• ontstaan uit tekort aan levensmiddelen in moederstad
• blijft verbonden met moederstad
• soms enkel functie van tijdelijke aanleghaven
Maatschappij & dagelijks leven
de Griekse maatschappij
• standenmaatschappij (vb sparta)
homoioi• enigen met politieke rechten
•enige taak het voorbereiden van de strijd
perioiken•vrije mannen
•beoefenden landbouw of ambacht
heloten•bewerkten land voor homoioi of waren wapenknecht
voeding
• graangewassen: voornamelijk tarwe en gerst
• groentes: vnl. uien, linzen, kool, erwten + knoflook en kruiden
• fruit: appel, peren granaatappels, vijgen maar vooral olijven!
• bijna geen vlees, enkel bij offers
• veel vis en andere producten uit de zee
• zuivelproducten: kazen en melk van geiten en schapen
munten
• systeem ontwikkeld in Anatolië
• via klein Azië naar het Griekse vasteland gekomen
• eerst munten van electrum (zilver+goud) daarna zilver en enkele bronzen
• vanaf 4e eeuw alle soorten van metalen: goud, zilver, brons, electrum
• verschillende munteenheden: Obool, lira, stater, drachme, didrachme, tetradrachme, octodrachme, en decadrachme
handel
• import: - Zwarte Zee: - graan
- wol
- hout
- Noord-Afrika: - luxegoederen
- Italië ruilhandel met Etrusken: aardewerk ↔ metaal
• export: vnl. wijn, olijven (en afgeleide producten) en visproducten
kledij• 2 basiskledingstukken: chiton en himation
• gemaakt uit linnen of wol
• weinig verschil in kledij tussen man en vrouw
• rond het lichaam gewikkeld en vastgemaakt op de schouders
• haar lang en los of op de rug samengebonden, versierd bij vrouwen
woning• sober → leven speelde zich buitenshuis af
• egale voorgevel met enkel deur en kleine raampjes
• van 2 tot een dozijn aan kamers
• aparte vertrekken voor mannen en vrouwen
Cultuur
aardewerk
• vertellen ons zeer veel over het dagelijks leven
• alle soorten taferelen (behalve politieke)
• twee soorten: rood met zwarte figuren, en zwart met rode figuren
• 7e eeuw: rood aardewerk in Korinthe
• eind 6e eeuw zwart aardewerk uit Athene
Dipylon
•Dipylon: belangrijkste poort & kerkhof in Athene
•Atelier Dipylon-meester: vazenschilder 8ste Eeuw
•± 50 vazen gevonden (760-750)
•900-700: Geometrische periode 750-700: Laat-Geometrische periode
Dipylonvaas
•Mannen: voetstukvazen •Vrouwen: buikvazen
•Grote asurnen voor aristocratische graven
•Beschildering (prothesis): - Gestorvene met rouwenden- Gevechtsscènes- Geiten en herten- Geometrische versiering: meander
Beeldhouwkunst: kouros
Beeldhouwkunst: korè
Bouwkunst
•Godsdienst centraal
•Duidelijke opvattingen over mooie architectuur
Godsdienst
•Verering van de Griekse Goden
•Meegekomen met de Doriërs
•Onderverdeeld in
•Olympische Goden
•Titanen
•Lagere Goden
Zeus Poseidon
Hades Hestia Hera Ares
Athena Apollo
Aphrodite Hermes Artemis
Hephaestus
Gaea Uranus Cronus Rhea
Oceanus Tethys
Hyperion Mnemosyne
Themis Iapetus Coeus Crius
Phoebe Thea
Prometheus Epimetheus
Atlas Metis
Demeter Persephone
Dionysus Eros Hebe Eris
Helios Thanatos
Pan Nemesis
De GratiënDe MuzenDe Furiën
Olympische Spelen
•Begin allicht ± 900 voor Christus (ervoor?)
•Overige informatie
Zie project vorig jaar
Homeros
•±800-±750
•Niets zeker
•Artiestennaam
•De Ilias
Hesiodos
•Collega & tijdgenoot van Homeros
•Niets zeker
•Vroegste geschreven bronnen van de Oudheid
•Theogonie•Werken en dagen
Cleobis & Biton: verhaal
•Pausanias & Herodotus
•Verhaal: twee broers van Argos
•Moedigheid Beelden in museum Delphi
Cleobis & Biton: beelden
•610-580 vC
•Polymedes
•Dioscuren?
De Archaïsche periode
Quiz
Voor de quiz
Blad papier
Schrijfstok
Gezond verstand
Vraag 1:
Geef de coördinaten van de Archaïsche periode
Vraag 2:
A) Mycene
B) Troje
C) Sparta
D) Knossos
Bij de invallen van de Doriërs verdwenen enkele steden. Welke van de volgende verdween niet?
Vraag 3:
Welke van de volgende steden danken hun hedendaagse benaming niet aan de Griekse overheerser?
A) Napels
B) Aléria
C) Lyon
D) Marseille
Vraag 4:
Wie waren de metoiken?
A) Lijfeigenen
B) Vrije burgers, maar zonder politieke rechten
C) Landadel met politieke rechten
D) Vreemdelingen
Vraag 5:
Waarom werd er in de Archaïsche periode geen kaas gegeten zoals wij ze vandaag de dag kennen?
A) Hun godsdienst tekende kaas als de verboden vrucht af.
B) Er werd te weinig aan rundveeteelt gedaan.
C) Men had de bacteriën voor het striemproces nog niet ontdekt.
D) De Grieken offerden alle kaas aan hun huiselijke goden.
Vraag 6:
A) Citrusvruchten
B) Granaatappels
C) Appels
D) Vijgen
Welke van de volgende vruchten werd niet geconsumeerd in die periode?
Vraag 7:
A) De lira
B) De drachme
C) De denarië
D) De obool
Welke van de volgende munteenheden werd niet gebruikt in het oude Hellas?
Vraag 8:
A) Economie: import van luxegoederen
B) Godsdienst: hun godenverering van aldaar afkomstig
C) Politiek: steun aan de Grieken bij Trojaanse oorlog
D) Cultuur: Homeros’ vaderland
Op welk vlak is Egypte zo belangrijk geweest?
Vraag 9:
Geef de benaming van de twee basiskledingstukken tijdens de Archaïsche periode.
Vraag 10:
A) Gynakoontos
B) Gynaekonitis
C) Gynèka
D) Gynaekunta
De benaming voor het vrouwenvertrek in een Griekse woonst?
Vraag 11:
A) Wit
B) Geel
C) Rood
D) Zwart
Stel: je bakt een keramieken kruik in een oven in een weinig verluchte ruimte. Welke kleur bekomt je kruik?
Vraag 12:
A) Korinthe
B) Athene
In welke stad is dit meesterwerk mogelijks gefabriceerd?
Vraag 13:
A) Hij bakte potten en vazen
B) Zijn atelier was gelegen in de kerameikos-wijk
C) Hij zette de Geometrische periode in
D) Di-pylon = dubbele deur
Welke stelling over de Dipylonmeester klopt?
Vraag 14:
Geef zeven kenmerken van een Kourosbeeld en twee opvallende contrasten met de Korèbeelden.
Vraag 15:
A) Op de Agora
B) Bij de huisgoden
C) Op het kerkhof
D) In de inkomhal van aristocratische huizen
Kouroi en Korai werden in de tempels gezet bij de goden. Waar werden Kouroi nog gezet, maar nooit Korai?
Vraag 16:
A) Sport en spel
B) Toneel en kunst
C) Godsdienst en godenverering
D) Wonen en leven
De bouwkunst die typisch was voor de Archaïsche periode stond in het teken van… ?
Vraag 17:
A) Hymnen
B) Odyssee
C) Andria
D) Ilias
Homeros heeft een en ander geschreven. Wat schreef hij niet?
Vraag 18:
A) De profeten Jesaja en Hosea
B) De filosofen Socrates en Plato
C) De politiekers Solon en Cleisthenes
D) De organisaties Gaia en Greenpeace
In Hesiodos’ Werken en Dagen vindt men beelden van vrede geassocieerd met het plantaardig leven en de landbouw. Bij wie vind je dit ook terug? Met welke bekenden wordt het werk van Hesiodos geassocieerd?
Vraag 19:
A) Ja
B) Neen
Zijn de beelden van Cleobis en Biton in het museum van Delphi kourosbeelden?
Vraag 20: Welke gebeurtenissen vonden niet plaats in de Archaïsche periode?
Tip: 4 gebeurtenissen, 3 mensen
A) Het ontstaan van het geloof in de Olympische Goden
B) Eerste officiële vermelding van de Olympische Spelen
C) De historische Trojaanse oorlogD) Babylonische ballingschap van de jodenE) Voltooiing van de Atheense democratieF) Stichting van RomeG) Parthenon wordt gebouwdH) Bloeitijd van het Nieuw-Assyrische rijk
I) Leven van HerodotusJ) Leven van HomerosK) Leven van SapphoL) Leven en de wetten van SolonM)Leven en de fabels van AesopusN) Leven van Siddhartha Gautama, de eerste
BuddhaO) Leven van Socrates, Aristoteles, PlatoP) Leven van Thales van MileteQ) Leven van PythagorasR) Leven van Sophocles
De Archaïsche periodeVerbetering en evaluatie
De antwoorden
Jouw antwoorden
Rode schrijfstok
Vraag 1:
Geef de coördinaten van de Archaïsche periode
± 800 - ± 500 voor Christus
Vraag 2:
A) Mycene
B) Troje
C)SpartaD) Knossos
Bij de invallen van de Doriërs verdwenen enkele steden. Welke van de volgende verdween niet?
Vraag 3:
Welke van de volgende steden danken hun hedendaagse benaming aan de Griekse overheerser?
A) Napels
B) Aléria
C)LyonD) Marseille
Lyon heeft Romeinse wortels. In 43 voor Christus nam de Romeinse Senaat het besluit om een nieuwe stad, een nieuwe kolonie in Gallië op te richten. Deze stad, Lugdunum, was in de eerste plaats bestemd voor de gewezen soldaten van het vijfde legioen. In de tijd van Romeinen was Lyon al een belangrijk knooppunt voor de handel. Ze bezat het monopolie voor de wijnhandel.
Vraag 4:
Wie waren de metoiken?
A) Lijfeigenen
B) Vrije burgers, maar zonder politieke rechten
C) Landadel met politieke rechten
D)Vreemdelingen
A = HelotenB = PerioikenC = Homoioi
Vraag 5:
Waarom werd er in de Archaïsche periode geen kaas gegeten zoals wij ze vandaag de dag kennen?
A) Hun godsdienst tekende kaas als de verboden vrucht af.
B)Er werd te weinig aan rundveeteelt gedaan.
C) Men had de bacteriën voor het striemproces nog niet ontdekt.
D) De Grieken offerden alle kaas aan hun huiselijke goden.
Vraag 6:
A)CitrusvruchtenB) Granaatappels
C) Appels
D) Vijgen
Welke van de volgende vruchten werd niet geconsumeerd in die periode?
Vraag 7:
A) De lira
B) De drachme
C)De denariëD) De obool
Welke van de volgende munteenheden werd niet gebruikt in het oude Hellas?
De Denarius is een zilveren munt die gebruikt werd bij de Romeinen. Alle andere werden gebruikt in Griekenland.
Vraag 8:
A)Economie: import van luxegoederen
B) Godsdienst: hun godenverering van aldaar afkomstig
C) Politiek: steun aan de Grieken bij Trojaanse oorlog
D) Cultuur: Homeros’ vaderland
Op welk vlak is Egypte zo belangrijk geweest?
Vraag 9:
Geef de benaming van de twee basiskledingstukken tijdens de Archaïsche periode.
Chiton - Himation
Vraag 10:
A) Gynakoontos
B)GynaekonitisC) Gynèka
D) Gynaekunta
De benaming voor het vrouwenvertrek in een Griekse woonst?
Vraag 11:
A) Wit
B) Geel
C) Rood
D)Zwart
Stel: je bakt een keramieken kruik in een oven in een weinig verluchte ruimte. Welke kleur bekomt je kruik?
Bij oxiderend bakken (=onder toevoer van zuurstof) : rode kleur .Bij een reducerende ovenatmosfeer (=zonder toevoer van zuurstof) : zwarte kleur
Vraag 12:
A) Korinthe
B)Athene
In welke stad is dit meesterwerk mogelijks gefabriceerd?
Vraag 13:
A) Hij bakte potten en vazen
B) Zijn atelier was gelegen in de kerameikos-wijk
C) Hij zette de Geometrische periode in
D)Di-pylon = dubbele deur
Welke stelling over de Dipylonmeester klopt?
A) Hij beschilderde potten en vazen
B) Zijn atelier was gelegen in de Dipylon-wijk
C) Hij zette de Laat-Geometrische periode in
D) Di-pylon = dubbele deur naam voor de Atheense stadspoort waarnaar de wijk van het atelier genoemd is
Vraag 14a:
Geef zeven kenmerken van een Kourosbeeld.•Beeltenis naakte jongeman
•Levensgroot•Duidelijk uit rechthoekig blok•Strakke gelaatsuitdrukking•Archaïsche glimlach •Haren gestileerd weergegeven•Stramme frontale houding•Linkerbeen voor rechter•Lichaamsvormen met lijnen aangegeven •Symmetrische opbouw•Rood of bruin geschilderd•Armen tegen het lichaam gedrukt•Gebalde vuisten
Vraag 14b:
Geef twee opvallende contrasten met de Korèbeelden.
•Vrouwenfiguren( mannenfiguren)
•Aangekleed (peplos natte stijl)
( naakt)
•Gekleurde kleren, bleke huid ( rood/bruin geschilderd)
Vraag 15:
A) Op de Agora
B) Bij de huisgoden
C)Op het kerkhofD) In de inkomhal van aristocratische huizen
Kouroi en Korai werden in de tempels gezet bij de goden. Waar werden Kouroi nog gezet, maar nooit Korai?
Vraag 16:
A) Sport en spel
B) Toneel en kunst
C)Godsdienst en godenvereringD) Wonen en leven
De bouwkunst die typisch was voor de Archaïsche periode stond in het teken van… ?
Vraag 17:
A) Hymnen
B) Odyssee
C)AndriaD) Ilias
Homeros heeft een en ander geschreven. Wat schreef hij niet?
De Andria is een komedie van de Latijnse schrijver Terentius (190-159)
Vraag 18:
A)De profeten Jesaja en Hosea
B) De filosofen Socrates en Plato
C) De politiekers Solon en Cleisthenes
D) De organisaties Gaia en Greenpeace
In Hesiodos’ Werken en Dagen vindt men beelden van vrede geassocieerd met het plantaardig leven en de landbouw. Bij wie vind je dit ook terug? Met welke bekenden wordt het werk van Hesiodos geassocieerd?
Vraag 19:
A)JaB) Neen
Zijn de beelden van Cleobis en Biton in het museum van Delphi kourosbeelden?
Dit is verwonderlijk: normaal worden nooit bestaande mensen afgebeeld als Kouros.
Vraag 20: Welke gebeurtenissen vonden niet plaats in de Archaïsche periode?
A) Het ontstaan van het geloof in de Olympische Goden
B) Eerste officiële vermelding van de Olympische Spelen
C) De historische Trojaanse oorlogD) Babylonische ballingschap van de jodenE) Voltooiing van de Atheense democratieF) Stichting van RomeG) Parthenon wordt gebouwdH) Bloeitijd van het Nieuw-Assyrische rijk
I) Leven van HerodotusJ) Leven van HomerosK) Leven van SapphoL) Leven en de wetten van SolonM)Leven en de fabels van AesopusN) Leven van Siddhartha Gautama, de eerste
BuddhaO) Leven van Socrates, Aristoteles, PlatoP) Leven van Thales van MileteQ) Leven van PythagorasR) Leven van Sophocles
(veel vroeger)(776)
(veel vroeger)(597)
(487-429)(753)
(448-432)(744-612)
(484-432 BC)(800-750)
(°630/612)(594)
(6de eeuw)(624-544)(469-322)
(624 – 547)(580 - 500)
(496-406)
De Archaïsche periode