de an · 2017. 8. 16. · aam: oop (‘ ope) • 1204 (‘ ola ’) f e g erp and ts and el and n...
51
Van ijstijd tot middeleeuwen De landschapsontwikkeling van Makkinga en de historische ontwikkeling van het dorp tijdens de middeleeuwen
Transcript of de an · 2017. 8. 16. · aam: oop (‘ ope) • 1204 (‘ ola ’) f e g erp and ts and el and n...
Van ijstijd tot middeleeuw
en
De landschapsontwikkeling van
Makkinga en de historische
ontwikkeling van het dorp tijdens de
middeleeuw
en
Opbouw
van de presentatie
•
Ontstaansgeschiedenis van het landschap
•
Middeleeuw
se veenontginningen; het ontstaan van het dorp M
akkinga
De voorlaatste ijstijd
•(Saale-ijstijd
370.000 – 130.000)
-
Landijs bedekking van een groot deel van
Nederland
- Vorm
ing van rivierdalen als Kuinder en Lende
De laatste ijstijd
•(W
eichsel-ijstijd 116.000 – 15.000)
-
Toendra klimaat en poolw
oestijn -
Opvulling sm
eltwaterdalen
- O
ntstaan pingoruïnes -
Afzetting van dekzand
Het Holoceen
•(Holoceen 12.000 – nu)
- W
arme periode &
vochtig klimaat
-
Zeespiegelstijging en verslechterde afwatering
-
Veenvorming!
Relicten uit de Saale-ijstijd ‘D
e Ku
ind
er en Len
de’
Relicten uit de laatste ijstijd D
ekzan
dru
gg
en &
pin
go
ruïn
es
Pingoruïnes
Relicten uit het Holoceen ‘V
eenb
od
ems in
beekd
alen
’
•
In 1851 werd het Holm
e Fen gedraineerd
•In ditzelfde jaar w
erd een paal het veen in geslagen
•N
a slechts 100 jaar was al 4 m
eter van de paal zichtbaar!
The Holme Fen Post
Huidig voorkomen van veen rondom
M
akkinga
Kerkheuvels
De agrarische veenontginningen
Typische langgerekte verkavelingsvorm
en
Ontstaan van de langgerekte
verkavelingsvormen
Verloop van een middeleeuw
se agrarische veenontginning
Veenrugontginningsmodel
1 2 3 4
O
osterwolde
Wolvega
Zuiderzee
Oldeboorn
Tjeukemeer
Stellingwerven
•1165 Lam
merbruke
•
‘Cope’ naam: O
ldeberkoop (‘Bro
kop
e’ 1228)
•1204 Stichting kerk van Holtpade (‘in
cola’)
Oud kerkhof
Gem
eente O
pgraving
Olterterp
Opsterland
Beets O
psterland
Terwispel
Opsterland
Tufsteen
Lippenhuizen O
psterland Tufsteen
Wijnjeterp
Opsterland
+/-
Oudehorne
Schoterland Ja
Tufsteen/kloostermop
Donkerbroek O
oststellingwerf
Oldeberkoop
Ooststellingw
erf
Noordw
olde W
eststellingwerf
Ja Tufsteen
Peperga W
eststellingwerf
Blesdijke W
eststellingwerf
+/- Tufsteen
Opgravingsplattegrond
•O
riëntatie van de boerderijen
Opgraving te U
reterp
Conclusies
•Grootschalige veenbedekking in de Stellingw
erven
•Start ontginning M
akkinga 11e/12
e eeuw –
13e eeuw
afgerond
•W
aarschijnlijk bisschoppelijke gestuurd
