Cursus natuurmanagement - Amazon Web Services...2018/12/11 · Natuurmanagement: Inleiding...
Transcript of Cursus natuurmanagement - Amazon Web Services...2018/12/11 · Natuurmanagement: Inleiding...
Natuurmanagement: Inleiding
Cursus natuurmanagement
Editie 3, 2019
Natuurmanagement: Inleiding
Wat doen we vandaag?
• Algemene info over de cursus
• Even kennis maken
• Voorkennis?
• Abiotiek – biotiek
• Ecotoop – biotoop – habitat
• Verschillende biotopen
• Beheerwerken
• Natuurbeheer en natuurstreefbeelden
• De groene sector
Natuurmanagement: Inleiding
Flipped classroom
Cursusmap en
ecopedia
Cursusmap, eigen
notities, presentatie
van lesgever en
ecopedia
Les en excursie
met lesgever
Natuurmanagement: Inleiding
Voordat je naar de les komt
• Bekijk en lees de tekst in de cursusmap
• Ga naar https://www.ecopedia.be/pagina/cursus-
natuurmanagement-basis-2019 en bekijk of er
één of meerdere voortrajecten zijn voor de les
• Schrijf je vragen op
• Los de oefeningen op indien deze er zijn
Na de les: kan je de powerpoint nog eens bekijken
en het infotraject. Niet voor elke les is er een
infotraject.
Natuurmanagement: Inleiding
Werken met ecopedia Favoriet maken
Info per lesdag
Natuurmanagement: Inleiding
Overzichtspagina van een traject
Korte inleiding over
het traject
Groene balk = navigatie doorheen
de pagina’s van het traject
Bij een + is er een zijsprong met deelpagina’s.
Klik op de plus om deze te zien.
Alles openklappen in 1 keer gaat ook met de knop onderaan
Natuurmanagement: Inleiding
Navigatie doorheen een traject
Huidige webpagina Volgende pagina
Met deze pijl kan je
doorheen het traject gaan
Vorige pagina
Natuurmanagement: Inleiding
Enkele tips
• Je kan buiten een traject gaan vb. via links naar andere
pagina’s. Dit merk je door het verdwijnen van de groene
balk.
• Een quiz opent zich in een nieuw tabblad. Als de quiz
gedaan is sluit je dit tabblad en kom je zo terug in het
traject.
• Zet de pagina van natuurmanagement bij je favorieten.
Je kan enkel favorieten opslaan in ecopedia als je een
profiel hebt in ecopedia. Zo kan je snel terug naar het
overzicht van de cursus.
• Gebruik de ctrl+ en crtl- toetsencombinatie om
webpagina’s te vergroten of te verkleinen.
Natuurmanagement: Inleiding
Nog enkele tips
• Gebruik je “terug naar vorige pagina toets” als je even uit
het traject bent om terug naar het traject te gaan.
• Ben je al lang uit het traject ga dan terug naar de
cursuspagina (die je opgeslagen hebt bij je favorieten) en
ga vandaar terug naar je traject.
• Ontdek zeker alle andere informatie die op
www.ecopdia.be staat.
• We werken nog verder aan ecopedia, dus alle tips zijn
meer dan welkom. Je kan hiervoor het contactformulier
van de website gebruiken.
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Mariakerke, Bourgoyen, Gent, dinsdag.
8/01/2019 Inleiding in de sector en
ecotopen
Wim Massant Sporthal De Bourgoyen
22/01/2019 Bronnen en Soorten Rollin Verlinde Sporthal De Bourgoyen 29/01/2019 Natura 2000 en Heide Wim Massant Sporthal De Bourgoyen 5/02/2019 Wetgeving en Beleid 1 Liselot Ledene Sporthal De Bourgoyen 26/02/2019 Communicatieve Vaardigheden Petra Vyncke Sporthal De Bourgoyen 12/03/2019 Wetgeving en Beleid 2 Liselot Ledene Sporthal De Bourgoyen 19/03/2019 Bosbeheer 1 Martin Winnock Sporthal De Bourgoyen 2/04/2019 Bosbeheer 2 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 7/05/2019 Plantenfamilies herkennen en
planten determineren
Wim Massant
Sporthal De Bourgoyen 14/05/2019 Moeras en water Rollin Verlinde Sporthal De Bourgoyen 21/05/2019 Grasland Willy Verbeke Sporthal De Bourgoyen 11/06/2019 excursie natuur op arme gronden Sarah
Rousseaux Kalmthout 18/06/2019 Veldoefening verbeteren Wim Massant Sporthal De Bourgoyen 25/06/2019 Reservedag allen
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Webbekom, Diest, vrijdag.
11/01/2019 Inleiding in de sector en ecotopen Wim Massant Halve Maan 18/01/2019 Bronnen en Soorten Rollin Verlinde Halve Maan 25/01/2019 Natura 2000 en Heide Wim Massant Halve Maan 1/02/2019 Wetgeving en Beleid 1 Liselot Ledene Halve Maan 22/02/2019 Bosbeheer 1 Martin Winnock Halve Maan 15/03/2019 Communicatieve Vaardigheden Petra Vyncke Halve Maan 22/03/2019 Wetgeving en Beleid 2 Liselot Ledene Halve Maan 29/03/2019 Bosbeheer 2 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 3/05/2019 Plantenfamilies herkennen en
planten determineren
Wim Massant
Halve Maan 10/05/2019 Grasland Willy Verbeke Halve Maan 17/05/2019 Moeras en water Rollin Verlinde Halve Maan 7/06/2019 excursie natuur op arme gronden Sarah
Rousseaux Kalmthout 14/06/2019 Veldoefening verbeteren Wim Massant Halve Maan 28/06/2019 Reservedag allen
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Zoniënwoud, Groenendaal, Hoeilaart, zaterdag.
12/01/2019 Inleiding in de sector en ecotopen Wim Massant Bosmuseum Hoeilaart 19/01/2019 Bronnen en Soorten Rollin Verlinde Bosmuseum Hoeilaart 2/02/2019 Natura 2000 en Heide Wim Massant Bosmuseum Hoeilaart 16/02/2019 Wetgeving en Beleid 1 Liselot Ledene Bosmuseum Hoeilaart 23/02/2019 Communicatieve Vaardigheden Petra Vyncke Bosmuseum Hoeilaart 16/03/2019 Wetgeving en Beleid 2 Liselot Ledene Bosmuseum Hoeilaart 23/03/2019 Bosbeheer 1 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 30/03/2019 Bosbeheer 2 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 11/05/2019 Plantenfamilies herkennen en
planten determineren
Wim Massant
Bosmuseum Hoeilaart 18/05/2019 Moeras en water Rollin Verlinde Bosmuseum Hoeilaart 25/05/2019 Grasland Willy Verbeke Bosmuseum Hoeilaart 15/06/2019 excursie natuur op arme gronden Sarah Rousseaux
Kalmthout 22/06/2019 Veldoefening verbeteren Wim Massant Bosmuseum Hoeilaart 29/06/2019 Reservedag allen
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Mariakerke, Bourgoyen, Gent, maandag.
Datum Les Lesgever Locatie 14/01/2019 Inleiding in de sector en
ecotopen
Wim Massant Sporthal De Bourgoyen
28/01/2019 Bronnen en Soorten Rollin Verlinde Sporthal De Bourgoyen 4/02/2019 Natura 2000 en Heide Wim Massant Sporthal De Bourgoyen 11/02/2019 Wetgeving en Beleid 1 Liselot Ledene Sporthal De Bourgoyen 18/02/2019 Communicatieve Vaardigheden Petra Vyncke Sporthal De Bourgoyen 25/02/2019 Wetgeving en Beleid 2 Liselot Ledene Sporthal De Bourgoyen 11/03/2019 Bosbeheer 1 Martin Winnock Sporthal De Bourgoyen 25/03/2019 Bosbeheer 2 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 6/05/2019 Plantenfamilies herkennen en
planten determineren
Wim Massant
Sporthal De Bourgoyen 20/05/2019 Grasland Willy Verbeke Sporthal De Bourgoyen 27/05/2019 Moeras en water Rollin Verlinde Sporthal De Bourgoyen 3/06/2019 excursie natuur op arme gronden Sarah
Rousseaux Kalmthout 17/06/2019 Veldoefening verbeteren Wim Massant Sporthal De Bourgoyen 24/06/2019 Reservedag allen
Natuurmanagement: Inleiding
Lessenschema Groep Webbekom, Diest, donderdag.
17/01/2019 Inleiding in de sector en ecotopen Wim Massant Halve Maan 24/01/2019 Bronnen en Soorten Rollin Verlinde Halve Maan 7/02/2019 Natura 2000 en Heide Wim Massant Halve Maan 21/02/2019 Bosbeheer 1 Martin Winnock Halve Maan 28/02/2019 Wetgeving en Beleid 1 Liselot Ledene Halve Maan 21/03/2019 Bosbeheer 2 Martin Winnock Bosmuseum Hoeilaart 28/03/2019 Wetgeving en Beleid 2 Liselot Ledene Halve Maan 4/04/2019 Communicatieve Vaardigheden Petra Vyncke Halve Maan 9/05/2019 Plantenfamilies herkennen en
planten determineren
Wim Massant Halve Maan
16/05/2019 Grasland Willy Verbeke Halve Maan 23/05/2019 Moeras en water Rollin Verlinde Halve Maan 6/06/2019 excursie natuur op arme gronden Sarah
Rousseaux Kalmthout 20/06/2019 Veldoefening verbeteren Wim Massant Halve Maan 27/06/2019 Reservedag allen
Natuurmanagement: Inleiding
Examen
• Cursustekst is te kennen leerstof, ook de oefeningen en
de oplossingen van de oefeningen zijn te kennen
leerstof.
• Daarnaast ook de te kennen soortenlijst en de te kennen
plantenfamilies.
• Maken van veldoefening is verplicht als je wil deelnemen
aan het examen.
Inschrijven kan vanaf maart en is ook nodig indien je de
cursus volgt.
Meer info op: http://www.inverde.be/cursus/2546
Natuurmanagement: Inleiding
Opleidingscheques, Betaald
educatief verlof en KMO-portefeuille • Opleidingscheques:
- voor werknemers die wonen in Vlaanderen of Brussel;
- max. € 250 per kalenderjaar , € 125 zelf betalen.
• Betaald educatief verlof:
- voor werknemers in privé-sector in Vlaams gewest;
- behouden van loon.
• KMO-portefeuille:
- zelfstandige of vrij beroep kan dit aanvragen voor zijn werknemer;
- opleiding moet betrekking hebben op kernprocessen van de
onderneming;
- een deel van de opleiding wordt gesubsidieerd;
- je dient het aan te vragen 14 dagen na de start van de opleiding.
Meer info en links op: http://www.inverde.be/opleidingen-inschrijvingen
Natuurmanagement: Inleiding
Even kennis maken
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Sarah Rousseaux
Excursie natuur op
arme gronden
Willy Verbeke
Grasland
Wim Massant
Inleiding, natura 2000 en heide,
plantenfamilies en veldoefening,
coördinator cursus
Rollin Verlinde
Bronnen en soorten,
moeras en water
Martin Winnock
Bos
Liselot Ledene (extern)
Natuurwetgeving
Petra Vijncke (extern)
Communicatieve
vaardigheden
Natuurmanagement: Inleiding
Petra Detienne
Coördinator opleidingen inverde
Tom Embo
Directeur natuurinvest
Annelies Versaen
Administratie
Natuurmanagement: Inleiding
Waarom wil je meer weten over
natuurbeheer, natuurbeleid en
natuurwetgeving?
Natuurmanagement: Inleiding
Leidend ambtenaar
Algemene directeur Communicatie
Strategisch beleid en projecten
IHD* programma
IHD* projecten
Sigma
Natuurinspectie
Afdeling AVES (Advies vergunning en subsidies) & Relatiebeheer
Afdeling Terreinbeheer Koepel
Afdeling Operationeel Terreinbeheer
Afdeling Staf en ondersteunende diensten
Eigen vermogen, Natuurinvest
Natuurinspecteurs
Beleidsadviseurs
Boswachters
* IHD = instandhoudingsdoelstellingen = Europese natuurdoelen voor Vlaanderen, zie les Europees beschermde natuur.
Natuurmanagement: Inleiding
Boswachter , beleidsadviseur,
natuurinspecteur, iets anders, uit
interesse.
Natuurmanagement: Inleiding
Boswachter
• Uitvoering van beheerwerken
• Resultaten hiervan opvolgen
• Preventief actie nemen
• Naleving van reglementen
Natuurmanagement: Inleiding
Beleidsadviseur / medewerker Dossier- en
gegevensbeheer met terreintaken.
• Advies bij vergunningsaanvragen e.a.
• Deelname lokale netwerken en projecten
• Monitoring van bepaalde beschermde soorten
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurinspecteur
• Naleving van wetten en reglementen
opvolgen en indien nodig optreden
Bv. vis- en wildstroperij, illegale vogelvangst, sluikstorten,
machtigingen recreatie
Natuurmanagement: Inleiding
Voorkennis?
Een korte quiz.
5 vragen.
Schrijf de antwoorden op we
overlopen ze nadien.
Natuurmanagement: Inleiding
Vraag 1
• Om een alleenstaande boom te kappen in
je tuin heb je:
a) soms een stedenbouwkundige vergunning
nodig
b) soms een kapmachtiging nodig
c) heb je nooit een vergunning nodig
Natuurmanagement: Inleiding
Vraag 2
Welke soort is dit?
Natuurmanagement: Inleiding
Vraag 3
Maak het juiste koppel
1) water, lucht en bodem
2) Onderzoek rond natuur
3) Gebruiksovereenkomsten
met landbouwers
a) INBO
b) VLM
c) VMM
Natuurmanagement: Inleiding
Vraag 4
• Een hooiland moet je elk jaar maaien. De
eerste maaibeurt voer je uit
a) altijd na 15 juni
b) soms voor 15 juni en soms na
c) altijd voor 15 juni
d) altijd nadat alle soorten in zaad staan
Natuurmanagement: Inleiding
Vraag 5
• Beuk is een boomsoort die:
a) zeer veel licht nodig heeft
b) vrij veel licht nodig heeft
c) in enkel in de halfschaduw goed kan
groeien
d) in de schaduw goed kan groeien
Natuurmanagement: Inleiding
Abiotiek en biotiek
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
droog
nat
voedselarm voedselrijk
voedselarm voedselrijk
droog
nat
9190 en rbbppm 9190 = Eiken-Berken
rbbppm = oude Grove den
9120
9120 = Eiken-beukenbos op zure bodem
9130 en 9160
9160 = Essen-eikenbos 9130 = Eiken-Beukenbos
met Wilde hyacint
91E0_vc / 91E0_va
vc = bronbos = kwel aanwezig va = valleibos
91E0_vn
vn = ruigt Elzenbos
91E0_vm
Vm = mesotroof Elzenbroek
91E0_vo
Oligotroof Elzen-berkenbroekbos
Meer continentaal vind je 9110 = Veldbies-
Beukenbos
91E0_sf = Wilgenvloedbos, staat niet op deze figuur het is nat en voedselrijk maar wordt vooral
gekenmerkt door overstromingen van de rivier
9130, Parelgras-Beukbos vind je op plaatsen met
meer kalk in De bodem
Zwarte kader = info, deze kaders staan niet op een plaats in het schema
Op de hoogste punten vaak zure droge bodem. Hier
meestal 9120 maar indien zeer voedselarm en zuur
9190 of rbbppm
Indien vrij arm en zuur = 9120 Indien minder zure en wat rijkere
gronden 9160 of 9130. 9130 met Wilde hyacint enkel westelijk
deel van Vlaanderen 9130 parelgras enkel op plaatsen met
meer kalk in de bodem
In de vallei 91E0
Indien bronnen/ kwel = 91 E0_vc Indien vochtig = 91 E0_va Indien nat, afhankelijk van voedselrijkdom = 91E0_vn,
91E0_vm, 91E0_vo
Op de hellingen meestal wat rijker = 9160, 9130. Bovenaan
de helling heb je vaak de drogere zuurdere variant en onderaan de wat vochtige
variant (bv. met Daslook) dit is de overgang naar types
van 91E0
Natuurmanagement: Inleiding
Ecotoop / biotoop / habitat
Natuurmanagement: Inleiding
Geel = broedgebied groen = heel jaar blauw = overwinteringsgebied
Bron:http://datazone.birdlife.org/home
Natuurmanagement: Inleiding
Biotopen
Leg het verschil uit tussen:
• grasland en ruigte
• struweel en bos
Wat is een zoom en wat is een mantel?
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Bodemtextuur
Natuurmanagement: Inleiding
grondwater
Stijgen van het water tussen de
bodemdeeltjes = capillaire
opstijging
capillaire
zone
Natuurmanagement: Inleiding
Peilbuis meet de
grondwaterstand
zonder capillaire
opstijging
Natuurmanagement: Inleiding
Voedselrijkdom
• Wat is het probleem van te veel
voedingstoffen voor de natuur?
Natuurmanagement: Inleiding
Voedselrijkdom
• Stikstof (N) en fosfor (P)
• Fosfor (fosfaat) zit goed vast in de bodem
en blijft lang beschikbaar
• Te veel voedingstoffen
enkele soorten komen tot dominantie
biodiversiteit daalt
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Beheeringrepen
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Waarom natuurbeheer?
Natuurmanagement: Inleiding
Ecosysteemdiensten
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurstreefbeelden
Natuurbeeld: Fase 2 grasland
dominantie Glanshaver
Natuurstreefbeeld
glanshaverhooiland
herstel-
beheer
onderhouds-
beheer
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
people
planet profit
agrobeheergroepen
Plaats de verschillende
verenigingen op de driehoek.
Probeer ook kort het verschil te
duiden tussen verenigingen die
op dezelfde positie staan
Natuurmanagement: Inleiding
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
• Economische functie van bossen: inkomen
voor
– houtproducenten door verkoop van hout
– bedrijven die producten en diensten leveren aan
bosbouwsector
– Bedrijven die het hout verder verwerken
– bos als aantrekkingspool voor recreanten en toeristen
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Houtkolom
geheel van economische activiteiten die deel
uitmaken van het bos en de houtproductie
vier groepen:
– Bosbouwproductie: openbaar en privé
– 1ste houtverwerking: exploitanten
– 2de houtverwerking: houtbewerkers
– Verbruik: groot- en detailhandelaars
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen, bosbouw
• 40.000 mensen tewerkgesteld
• Erg gefragmenteerde structuur, geen
verticale integratie
• Versnippering van belangenorganisaties
Natuurmanagement: Inleiding
Ondernemingen
Bosexploitatie = bosuitbating • Exploiteren = vellen en uitslepen van bomen
• Knelpunten:
– Kleine bedrijfjes, waardoor zeer versnipperd
– Grote actieradius
– Regelgeving wordt als struikelblok gezien
– Geen opvolging verzekerd
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• Is verplicht als je wil deelnemen aan het examen.
• Maak je in groep als je deelneemt aan de cursus.
• Geef je ten laatste af voor de start van de
excursie ‘veldoefening verbeteren’.
• Indien je ze niet afgeeft voor de excursie mag je
niet deelnemen aan de excursie en geef je jou
taak af ten laatste 1 maand voor het examen.
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• In groep kunnen werken.
• Samen in groep de oefeningen maken.
• De oefeningen los je zo goed mogelijk op.
• We verbeteren de oefeningen tijdens de excursie.
• Je bent niet geslaagd voor de oefening en je moet deze opnieuw
maken 1 maand voor het examen als:
- je duidelijk niet hebt meegewerkt aan de oefening
- het blijkt dat je amper een inspanning hebt geleverd om de
oefening te maken;
- het blijkt dat je hebt overgeschreven.
• De oefening staat niet op punten.
Natuurmanagement: Inleiding
Veldoefening
• Zelf groepen samenstellen.