• cursus ‘Muziek voor informatiebemiddelaars’• Sheetmusic for dummies

• leren omgaan met vragen over bladmuziek

Doel:• Klanten beter begrijpen, vragen met betrekking tot

bladmuziek beter kunnen plaatsen• Begrip bijbrengen van termen in de

titelbeschrijvingen

Antwoord geven op vragen als: • Hoe maken klanten gebruik van bladmuziek?• Wat zijn dat voor klanten?• Wat is de rol van bladmuziek bij het muziekmaken?• Wat betekenen al die specifieke begrippen en termen

in de titelbeschrijvingen?• Wat betekenen ze voor de klant?

De presentatie gaat niet over:• Geschiedenis van muziek• Muziekinstrumenten • Muziekstijlen en soorten

Aanvullende informatie in de syllabus

• Inleiding• Doel cursus• Wat is muziek? Waartoe dient muziek? Muziekmaken, Rol bladmuziek• Muziekschrift• Muzikale bouwstenen, muziektheorie • De bladmuziekcollectie van Bibliotheek Rotterdam

•Toegankelijkheid•Rubricering•Klassieke muziek•Populaire muziek•Vraagbeantwoording bij bladmuziek

Wat is muziek?

• Muziek is een geordend, ritmisch verloop van klanken• Deze klanken worden gekenmerkt door (een

combinatie van):– sterkte/volume – hoogte– ritme– kleur/timbre (bepaald door type instrument of combinatie van

instrumenten en stapeling van tonen, oftewel “accoorden”)

• Muziek is een vorm van communicatie tussen vertolker en luisteraar

wat is muziek?

Wat is muziek?

• om te ontroeren• om filmbeelden emotionele lading mee te geven • om op te dansen• sfeer te creeren (liftmuziek)• om te manipuleren• ?

waartoe dient muziek?

muziekinstrumenten

Band in a Box , een computerprogramma om snel audio begeleidingen te maken door:

•Invoeren van accoorden•Kiezen van stijl•Kiezen van tempo, gewenste instrumenten

voorbeeld

Band in a Box demo

muziek luisteren en maken vroeger

muziek luisteren en maken nu

rol bladmuziek ?

vergeleken met het pre-grammofoontijdperk minder essentieel in de relatie luisteraar-muzikant en in de overlevering van muziek

niet alleen bestemd voor het muziekmaken, leren muziekmaken of dirigeren maar ook voor het muziek bestuderen

muziek maken

digitale samples, midifiles

Maakt gebruik van

Maken gebruik van

Maakt gebruik van

muziek maken

Maken gebruik van

muziekschrift is:

•hulpmiddel om bestaande muziek te reproduceren

•een verzameling tekens en aanduidingen voor de muzikant

PDA

schrift in taal en muziek

TAAL letters woorden zinnen verhaal

MUZIEK noten motieven/accoorden thema's kompositie

muziekschrift

resultaatnotatie

aktienotatie

traditionele notatie

tabulatuur of grepenschrift

notenbalk

Buxtehude WV83 orgeltabulatuur

Klavarskribo

Beethoven: begin 5e symfonie handschrift,

eventueel

uitgegeven in

facsimile

druk

Bouwstenen muziekschrift

sleutel maatsoort

toonsoort

notenbalk

p ffVolume aanduiding

noot

Tonen, weergegeven in Noten

drieklank

gebroken drieklank

toonladder

duur

toonhoogte

Patroon van de afwisseling hele en halve toonsafstanden bepaalt het karakter van de toonladder

De vertikale positie van de noot in de notenbalk geeft de toonhoogte aan. De namen van het alfabet worden voor de toonhoogten gebruikt,

c-d-e-f-g-a-b

of

do re mi fa sol la ti

4 tellen 2 tellen 1 tel

tijdsverloop

G sleutel geeft aan waar de toonhoogte g zich bevindt

F sleutel geeft aan waar de toonhoogte f zich bevindt

C sleutel geeft aan waar zich de toonhoogte c zich bevindt

toonhoogte

4 tellen rust

toonsoort

C grote terts

G grote terts

G kleine terts

grondtoon= C

grondtoon= G

Waarin onderscheidt zich een uitgave van het ene boek

van een andere uitgave ?

• auteur titel

• taal

• Inhoud, bewerking

• Illustraties

waarin kan de ene bladmuziekuitgave van een muziekstuk zich onderscheiden van een andere uitgave?

• Auteur, titel en titel als “soort”naam• Instrument of combinatie van instrumenten• Toonsoort (bij gelijke soortnaam)• Nummer (KV, BWV nr)• Arrangement, Urtext(oorspronkelijk),

pianouittreksel, moeilijkheidsgraad• Partituur en/of losse partijen• Met cd of zonder cd

wat is het wezenlijke verschil tussen een cd en bladmuziek?

• Bladmuziek kun je niet beluisteren• Cd kun je niet “lezen”• Bladmuziek kent geen “vertolker”, maar een

componist• Cd wordt vertolkt door iemand

1. Quartett Nr. 3 C-Dur, KV 285b für Flöte, Violine, Viola und VioloncelloWolfgang Amadeus Mozart,  Heinz StolbaVoorwoord in Duits Engels en Frans. - Voor fluit en piano. - Jaar v. compositie: 1778

Bezetting: fluit, piano

Jaar: 1993

Gevonden: Mozart (1) ; piano (1)

Serie: Journal pour la flûte ; no. 26

toonsoort oorspronkelijke bezetting

bezetting in deze uitgave

Evergreens / For Eb alto-saxophoneDe Haske play along seriesT. Mashima Bevat: Take the "A" train" . - I left my heart in San Francisco . - Hello Dolly . - A trumpeter's lullaby . - StardustVoor saxofoon. - Moeilijkheidsgraad: 3SerieDe Haske play along series

Om het voor blazers eenvoudig te maken, is er vroeger voor gekozen om bij instrumentenfamilies de grepen ten opzichte van een genoteerde toon gelijk te houden

One note sambaA.C. Jobim, N. Mendonca

Genre: JazzTaal: Engelsalbum Real little ultimate jazz fake book.Notatie: Zangstem (melodielijn) en gitaarakkoordenAlbumnummer: 67Pagina: 270Plaatsing:Centrale, 4e verdieping; Niet uitleenbaar

uit de songtitelcatalogus

• Dbm7 C7• This is just a little samba,• B7/4 Bb7/-5• Built upon a single note• Dbm7 C7• Other notes are bound to follow,• B7/4 Bb7/-5• But the root is still that note

tekst met alleen gitaaraccoorden

website

Urtext

Bewerking

Partituur

Piano uittreksel

2 uitgaven van de opera “Aida” van Verdi

Verschillende uitgaven in uiteenlopende moeilijkheidsgraad van “The Entertainer” van Scott Joplin voor piano

De bladmuziekcollectie van de Bibliotheek Rotterdam

• Breed van opzet, zowel naar genre als moeilijkheidsgraad, dus voor zowel amateurs als professionals

• Bestemd voor bijna elk instrument of combinatie van instrumenten

• Speelmuziek en oefeningen

Wat zit er niet in de bladmuziekcollectie?

• Klavarskribo

• Facsimile uitgaven

• Compleet orkestmateriaal

• Heel veel Nederlandse populaire muziek, en Nederlandse musicals

De onderverdeling van de collectie bladmuziek in de centrale vestiging

klassiek populair beginners kerst salonhoofdafdelingen

3.orkest 46.piano 85.opera

speelstukken oefeningen

hoofdrubrieken

albums componisten

Zoeken in de collectie bladmuziek via:

• Sisis• Webcatalogus (helpteksten en demofilmpjes op

de website)• Songtitelcatalogus

Enkele vuistregels en tips

• Probeer je te verplaatsen in de klant, en vraag daarop zonodig door

• Vraag of het gaat om een partituur of pianouittreksel (vooral bij opera’s, cantate’s, oratoria)

• Vraag of het gaat het om een partituur en/of losse partijen

• Realiseer je dat het de klant vaak gaat om een specifiek instrument/bezetting of notatiewijze (regulier of tabulatuur, alleen liedtekst)

• Gebruik de webcatalogus om te zoeken• Als je niets vindt via a de webcatalogus, zoek in

Picarta of in de catalogus van de Omroep

Enkele vuistregels en tips (2)

• Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van de bezettingsingang als gevraagd wordt naar een muziekstuk, waarvan de titel bekend is

• Voor orkestmateriaal ga naar de website van de Faso

• Er zijn ook digitale bronnen op internet voor bladmuziek, zie de weblinks

Speciale zoekmachines voor muziek

• Songtapper• Musipedia• Nipper

VRAGEN???