Mapping van creatieve stad en

innovatiedynamiek

PROBLEEMSTELLING

Creative Rotterdam

Focus

• Creatieve industrie in de stedelijke omgeving

• Innovatie door en met de creatieve industrie

• Stedelijke milieus als zwaartepunt van actie

• Netwerken als belangrijke bron van innovatie

• Talent cruciale factor voor stedelijke economie

• Mapping and Monitoring

– Hogeschool Rotterdam en opleidingen

– Stedelijke ,regionale en landelijke overheden

– Topsector creatieve industrie - CLICKNL

Creative Rotterdam

Concepten

• Creatieve industrie, creatieve sector

– Productie van betekenis, symboliek, belevingswaarde

• Creatief talent

– Relatief autonoom, eigen competenties

• Innovatie

– Succesvolle toepassing van nieuwe ideeën en kennis

• Creatieve stad

– Stedelijke betekenis als basis voor identiteitsvorming

– Cultuur als software van de stad

Creative Rotterdam

Centrale vragen (1)

• Wat is het belang van de creatieve industrie gezien als sector en als geheel van creatieve beroepsbeoefenaren?

• Hoe is de creatieve sector over de stad verdeeld?

• Wat is de relatie tussen creatieve industrie en de rest van de economie?

• Wat is de bijdrage van creatieve bedrijven aan innovatie? Hoe innovatief zijn ze zelf? Helpen ze andere bedrijven met innoveren?

Creative Rotterdam

Centrale vragen (2)

• Wat is de rol van creatief talent (creatieve klasse) in de stad?

• Wie zijn de innovatoren in Rotterdam en hoe ziet hun netwerk er uit? Wat is de rol van de creatieve klasse daarbinnen?

• Hoe verhoudt de situatie in Rotterdam zich tot die in andere steden of Nederland als totaal?

• Wat is de ontwikkeling in de afgelopen tien jaar?

Creative Rotterdam

Doel

• In kaart brengen van de dynamiek – Creatieve industrie, creatief talent, innovatie

– Omvang, ontwikkeling en relaties

• Op een innovatieve wijze – Oude en nieuwe methodieken, visualisatie

– Gekende bronnen (LISA, CBS, Nat. Rek, EBB etc.)

– Nieuwe bronnen (Open data, User gen, Social media)

– Innovatieve visualisaties

• Van statisch naar dynamisch – Van polaroid naar video

– Multidimensioneel

Creative Rotterdam

Opdracht

• Ontwerp een nieuwe methode om de creatieve dynamiek (in de stad) in kaart te brengen.

• Leg van daaruit de innovatiepotentie van de stad bloot. • Leg de verbinding tussen creatieve industrie, creatief

talent, creatieve stad en innovatie. • Maak duidelijk hoe de creatieve sector in verbinding staat

met andere sectoren in de stedelijke economie. • Gebruik verschillende soorten kwantitatieve en te

kwantificeren data die ter beschikking staan of kunnen komen en ontwerp nieuwe visualisaties.

• Gebruik ook kwalitatieve methoden om gedetecteerde trends te duiden, te begrijpen en uit te diepen.

• Ontwerp nieuwe vormen van kennisdeling en publicatie.

CREATIEVE INDUSTRIE EN ICT IN NEDERLAND

Cross Media Monitor 2012 Onderzoek naar cross media

• Banen, Bedrijven, Omzet, Ontwikkelingen • Landelijk, Noordvleugel van de Randstad

• Cross Media in de Stedelijke Economie • Banen, Bedrijven, Omzet, Ontwikkelingen, Specialisatie

• Mediacluster in zijn internationale context • Cross Media Markt Monitor • Samenvatting ‘Cross Media in Cijfers’ en ‘Top 25’

Aantal banen in 2011, banengroei in 2000-2011 en 2009-2011 in de creatieve industrie en ICT in Nederland

Bron: LISA 2012

(Deel)sectoren Banen 2011

Groei 2000-2011 (aantallen)

Groei 2000-2011

(% per jaar)

Groei 2009-2011 (aantallen)

Groei 2009-2011

(% per jaar)

Kunsten en cultureel erfgoed 98.874 39.808 4,8% 10.445 5,7%

Media en entertainmentindustrie 89.296 7.142 0,8% -3.122 -1,7%

Creatieve zakelijke dienstverlening 92.280 31.369 3,8% 3.223 1,8%

Creatieve industrie 280.450 78.319 3,0% 10.546 1,9%

Diensten 228.870 2.755 0,1% -1.783 -0,4%

Hardware 43.435 -31.585 -4,8% -3.200 -3,5%

ICT 272.305 -28.830 -0,9% -4.983 -0,9%

Creatieve industrie en ICT 552.755 49.489 0,9% 5.563 0,5%

Totale economie 8.065.110 729.740 0,9% -29.030 -0,2%

Banengroei in de periode 2000-2011 deelsectoren in creatieve industrie en ICT (2000=100)

50

75

100

125

150

175

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Pro

cen

tuel

e g

roei

in b

anen

(20

00=

100)

Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie

Creatieve zakelijke dienstverlening ICT-diensten

Hardware

Bron: LISA 2012

Kunsten en erfgoed en creatief zakelijke dienstverlening sterkste groeiers, media- en entertainment vlak!

Reële omzetgroei in de periode 2000-2010 in creatieve industrie, ICT en totale economie (2000=100)

100

102

104

106

108

110

112

114

116

118

120

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 G

roei

in r

eële

om

zet

(200

0=10

0)

Creatieve industrie ICT Totale economie Nederland

Bron: TNO, o.b.v CBS en LISA

Cross media bedrijvigheid is in 2010 goed voor een omzet van € 90 miljard (7,9 procent van de economie). Daarvan komt € 32,8 miljard voor rekening van de creatieve industrie (2,9 procent) en € 57,2 miljard van ICT (5 procent).

Banengroei naar grootteklasse in de creatieve industrie en ICT in Nederland in de periode 2009-2011

-8.000

-6.000

-4.000

-2.000

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

0 t/m 1 2 t/m10 11 t/m 50 50+

Gro

ei in

aan

tal b

anen

(ab

solu

ut)

Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie Creatieve zakelijke dienstverlening

ICT-diensten Hardware

Bron: LISA 2012

Ontwikkeling gemiddelde bedrijfsgrootte (2000-2011) deelsectoren creatieve industrie en ICT

0

5

10

15

20

25

30

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011 G

emid

del

d a

anta

l b

anen

per

bed

rijf

Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie Creatieve zakelijke dienstverlening

ICT-diensten Hardware

Bron: LISA 2012

Creatief zakelijke dienstverlening meest kleinschalig. Hardware meest grootschalig, maar in tien jaar meer dan gehalveerd.

TOP 25 CROSSMEDIA STEDEN IN NEDERLAND

Aantal banen in 2011 in creatieve industrie en ICT in de 25 grootste cross media steden van Nederland, naar deelsectoren: kunsten en erfgoed, media en entertainment, creatieve zakelijke dienstverlening, ICT diensten en ICT hardware

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000

Zaanstad

Zwolle

Amstelveen

Enschede

Maastricht

Nieuwegein

Delft

Breda

Zoetermeer

Tilburg

Almere

Haarlem

Haarlemmermeer

Arnhem

's-Hertogenbosch

Apeldoorn

Amersfoort

Nijmegen

Groningen

Hilversum

Eindhoven

Rotterdam

's-Gravenhage

Utrecht

Amsterdam

Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie

Creatieve Zakelijke Dienstverlening ICT-diensten

ICT-hardware Bron: LISA 2012

AMSTERDAM (2004) EN NOORDVLEUGEL (2008)

Creative Rotterdam

Creatieve Industrie in Amsterdam

Arbeidsplaatsen in de creatieve industrie in de stadsdelen in 200211.000

5.500

1.100

Aandeel KunstenAandeel Media&EntertainmentAandeel Creatieve zakelijke diensten

Creative Rotterdam

Industry space van de Noordvleugel in 2008

ROTTERDAM

Creative Rotterdam

Rotterdam • Grote sector, klein aandeel in de economie • Focus op hefboomwerking en cross overs • Creatieve netwerkeconomie

– Aandacht voor talent en niet alleen bedrijven – Creatief talent als hefboom

• Speerpunten en specialismen – Creatief zakelijke diensten (LQ=158) – Architectuur

• Cases – Serious gaming (medisch, onderwijs) – Open Data (cross sectoraal, nieuwe combinaties)

Werkgelegenheid Creatieve Industrie in Rotterdam (2000-2011)

70

80

90

100

110

120

130

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Pro

cen

tue

le g

roe

i in

ba

ne

n (

20

00

=1

00

)

Creatieve industrie Totale economie Rotterdam

Ontwikkeling Creatieve Industrie per deelsector naar bedrijfsgrootte, Rotterdam (2000-2011)

-1000

-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

0 t/m 1 2 t/m 5 6 t/m 10 11 t/m 50 50+

Gro

ei i

n a

anta

l ban

en 2

000

-201

1

Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie

Creatieve zakelijke dienstverlening

Aantal banen, aandeel in totaal aantal banen in Rotterdam, 2003, en gemiddelde jaarlijkse groei, 1996 t/m 2003, in de creatieve industrie naar deelgebied in Rotterdam

Deelgebied Banen Aandeel in

Rotterdam totaal

Gemiddelde

jaarlijkse groei

1996-2003

Aantal Procenten

Rotterdam Centrum 4.109 40 5,7

Delfshaven 740 7 8,3

Noord 966 9 4,8

Hillegersberg/Schiebroek 259 3 1,4

Kralingen/Crooswijk 768 7 2,1

Feijenoord 583 6 12,5

IJsselmonde 118 1 2,1

Prins Alexander 1.776 17 36,6

Charlois 369 4 2,2

Spaanse Polder 149 1 2,8

Rotterdam Noord-West 107 1 21,7

Totaal Rotterdam 10.301 100 8,0

Aantal banen in creatieve industrie naar deelsector en deelgebied Rotterdam (2003)

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Rotterdam Centrum

Delfshaven

Noord

Hillegersberg/Schiebroek

Kralingen/Kroosw ijk

Feijenoord

IJsselmonde

Prins Alexander

Charlois

Spaanse Polder

Bedrijvenpark Rotterdam

Noord-West

Totaal Rotterdam

Kunsten

Media en entertainment

Creatieve zakelijke diensten

METHODISCH

Creative Rotterdam

Methodisch en Onderzoekstechnisch (1)

• Data op basis van of geprepareerd voor research – LISA

– CBS (diverse bestanden)

• Data voor bestuur en beleid – KvK, Overheden, Brancheorganisaties

----> Open Data

• User created of generated data – LinkedIn, Facebook, Twitter, Songkick, Spotify etc

----> Creative Research Tools

Creative Rotterdam

Methodisch en Onderzoekstechnisch (2)

• Data over plaats – wijk, stad, regio, landsdeel, nationaal

• Data over talent – burgers, werknemers, creatieven, opleiding

• Data over bedrijven en organisaties – banen, werknemers, waarde, innovatie

• Economische grootheden – Productie, consumptie, omzet, werkgelegenheid,

toegevoegde waarde

• User created of generated data – LinkedIn, Facebook, Twitter, Songkick, Spotify etc

VERVOLGSTAPPEN

Creative Rotterdam

Volgende stappen (1)

• Uitwerken van onderzoeksopzet en –voorstel – Theoretisch en conceptueel – Methodisch en onderzoekstechnisch

• Draagvlak en samenwerking – KC’s C 010 en IO, IOI, Rotterdam Open Data – Gemeente Rotterdam, CLICKNL – Kennis/onderzoek: PBL, Universiteit Utrecht, CBS,

LISA, Rotterdam CS etc…

• Workshops – Theoretisch conceptueel – Methodisch

Creative Rotterdam Vervolgstappen (2)

• Pilotprojecten (creative researchtools) – Kennis- en innovatienetwerk HR lectoren en HD’s – Bands on Tour

• Identificatie, acquisitie en analyse relevante databestanden – Lisa, CBS, EBB, Innovatie enquete etc. – Eerste analyses

• Verbinding user data en research data – Eerste integrale resultaten

• Evaluatie en nieuwe planning

DANK VOOR JULLIE AANDACHT

p.w.m.rutten@hr.nl

Academia.edu/PaulRutten

0620362894