COVID-19 IN WOONZORGCENTRA

(WZC)

Resultatenmaart-juni 2020

Eerst en vooral willen wij jullie, het woonzorgpersoneel, bedanken voor jullie groteinspanningen van de afgelopen maanden.

Bedankt!

Dankzij jullie hebben wij een ruim overzicht kunnen schetsen van deze epidemie. Metdeze data kunnen we in kaart brengen waar en wanneer het COVID-19-virus een hogetol eist binnen de woonzorgcentra en waar de grootste risicopatiënten voor dit virusgehuisvest zijn.

In de volgende slides worden de (voorlopige) resultaten voor woonzorgcentra weergegeven (van de data die jullie hebben verzameld en geregistreerd) sinds het begin van het registreren tot midden juni.

DOELSTELLINGEN EN METHODOLOGIE

Doelstellingen

Opvolgen van afwezigheden bij

het personeel door COVID-19

Opvolgen van (nieuwe)

COVID-19 gevallen en overlijdens

Indicatoren verzamelen voor de opvolging van de exitstrategie

573 WZC in Wallonië

WZC in België

822 woonzorgcentra(WZC) onder de bevoegdheid van Vlaanderen, waarvan 8 in Brussel gevestigd zijn

8 WZC in de DuitstaligeGemeenschap

139 WZC in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Data verzamelen

Sciensano –epidemiologische

analyse

AgentschapZorg en

Gezondheid

VlaamseWZC

Agence wallonnepour une vie de qualité (AViQ)

18/03 20/03 26/03

E-loket LimesurveyOpgezet door Sciensano

DuitstaligeWZC

WaalseWZC

Eind maart gingen we van start met het dagelijks registreren van COVID-19 gevallen in WZC.

BrusselseWZC

28/0317/03*

* Voor Brussel: data werd reeds verzameld sinds 17/03. De dagelijkse registratie via Limesurvey begon op 26/03.

AZG –Operationele &

beleidsmatige analyse

Rapporten worden gebruikt voor hetevalueren van de ernst en grootte van deepidemie, alsook voor het maken vanbeleidsbeslissingen op federaal enregionaal niveau.

Wat gebeurt er met de data?

Sciensano

Analyse van de data

Perscommunicatie

Opvolgen van de corona-epidemie zodateen tweede golf tijdig ingeperkt kanworden.

GemeenschappelijkeGemeenschapscommissie

(GGC)

Rapporteren van de resultaten

Ostbelgien

Databank Limesurvey

Detecteren van WZC in nood om hulp tebieden waar nodig.

Inhoud van de vragenlijst

Informatie over het WZC

• Naam/unieke nummer• Postcode• Type instelling• Aantal bewoners/bedden• Aantal personeelsleden

COVID-19 en de bewoners

• Mogelijke of bevestigde gevallen• Nieuwe gevallen (incidentie)• Totaal aantal gevallen (prevalentie)• Ziekenhuisopnames• Aantal genezen gevallen

COVID-19 en het personeel

• Mogelijke en bevestigde gevallen• Nieuwe gevallen (incidentie)• Totaal aantal gevallen (prevalentie)• Symptomatisch of asymptomatisch• Afwezigheid op werk door COVID-19

Details over de overleden bewoners

• Geboortedatum• Stertedatum• Geslacht• Plaats van overlijden (WZC, ziekenhuis, andere)• Type sterftegeval op basis van de methode van

diagnose (bevestigd geval via labo, mogelijk gevalvia CT-scan, mogelijk geval op basis van kliniek ofniet COVID-19 gerelateerd overlijden)

EPIDEMIOLOGISCHERESULTATEN

571 van de 573 WZC in Wallonië(WA)

De deelnemende WZC

815 van de 822 WZC in Vlaanderen(VL)

129 van de 139 WZC in het Brussels Gewest(BR)

8 van de 8 WZC in de Duitstalige Gemeenschap(DG)

1523 (99%) woonzorgcentra (WZC) hebben minstens 1 keer geregistreerd sinds het begin van de registratie:

WA

VL

DG

BR

De grafiek toont het verloop van het percentage WZC (y-as) die hebben deelgenomen sinds het begin van de registratie. We zien dat de deelname aan het dalen is.

Interpretatie van de resultaten

• De volgende grafieken geven de bevestigde COVID-19-gevallen EN de mogelijkeCOVID-19-gevallen weer.

• Mogelijke COVID-19-diagnoses worden gebaseerd op suggestieve klinischesymptomen. Het testen van gevallen op COVID-19 (en dus het registreren vanbevestigde gevallen) is pas gestart half april. Om deze reden nemen we demogelijke gevallen mee in de resultaten.

• Men kan niet uitsluiten dat andere respiratoire infecties dan COVID-19 ook wordengerapporteerd als mogelijk geval, wat tot een overschatting kan leiden.

Bewoners: prevalentie COVID-19 gevallen per gewest/gemeenschap

In deze grafiek wordt het totaal aantal COVID-19 infecties (mogelijk of bevestigd) (y-as) weergegeven in WZCper 1 000 bewoners (= prevalentie) en per gewest/gemeenschap over de periode april-juni (x-as). De piek vanCOVID-19 infecties werd eind april bereikt.

Bewoners: prevalentie COVID-19 gevallenper provincie (en Brussel)

De volgende grafiek geeft opnieuw het totaal aantal (mogelijke of bevestigde) COVID-19 infecties (y-as) weer inWZC per 1 000 bewoners (prevalentie) maar deze keer per provincie (en Brussel). Opnieuw zien we dat de piek inalle provincies in de tweede helft van april bereikt wordt, aangehouden wordt tot de 2de week van mei en daarnadaalt (zoals op de grafiek per gewest/gemeenschap).

WZC: minstens 1/2/10 COVID-19 gevallen per gewest/gemeenschap

Op de volgende grafieken wordt het percentage WZC (y-as) per dag weergegeven dat minstens 1 geval,minstens 2 gevallen of minstens 10 gevallen heeft gerapporteerd in de periode april-juni (x-as). Slechts een kleinpercentage heeft geen COVID-19 gevallen gemeld: 9% in Vlaanderen, 11% in Wallonië, 7% in Brussel en 12% in deDuitstalige Gemeenschap.

WZC: minstens 10 COVID-19 gevallen per provincie (en Brussel)

Dezelfde grafiek per provincie (en Brussel), waarop het percentage WZC (y-as) per dag wordt weergegeven datminstens 10 gevallen (mogelijk of bevestigd) heeft gerapporteerd in de periode april-juni (x-as).

Bewoners: overlijdens door COVID-19

De volgende grafiek toont het totaal aantal overlijdens door COVID-19, gerapporteerd door de WZC, pergewest/gemeenschap (tot en met 15 juni). Het aantal COVID-19 gerelateerde overlijdens bereikte een piek in week 15(12-18 april) en is sindsdien aanzienlijk afgenomen. Als we dit vergelijken met een schatting van het totaal aantalinwoners in WZC (± 76 000 WZC-bewoners in Vlaanderen, ± 47 000 WZC-bewoners in Wallonië, ± 12 000 WZC-bewoners in Brussel en ± 750 WZC-bewoners in de Duitstalige Gemeenschap), dan zien we dat slechts een kleinpercentage van de bewoners in woonzorgcentra overleed. Daarnaast moet er opgemerkt worden dat bewoners die in eenWZC verblijven ook ouder zijn en vaak andere aandoeningen hebben, wat risicofactoren zijn om te overlijden aan COVID-19.

Mogelijke overlijdens doorCOVID-19 in WZC

Bevestigde overlijdens doorCOVID-19 in WZC

Aantal bewoners overleden in het ziekenhuis (mogelijk en bevestigd)**

* Inclusief de Duitstalige gemeenschap** Cijfers voor Vlaanderen en 8 van de 146 Brusselse WZC zijn vanaf 22 april gebaseerd op schattingen.Voor DG: 24 bevestigde overlijdens door COVID-19 in WZC, 9 mogelijke overlijdens door COVID-19 in WZC en 3 overlijdens door COVID-19 in een ziekenhuis

644

2012

428

219

424

352

426

1126

589

WZC: overlijdens door COVID-19

De volgende grafiek toont het aantal WZC zonder overlijdens, met 1-5 overlijdens, 6-10 overlijdens of meer dan 10overlijdens door COVID-19 (per gewest, mogelijke en bevestigde overlijdens, tot en met 15 juni). Ongeveer dehelft van de WZC hebben geen overlijdens gemeld: 49% in Vlaanderen, 55% in Wallonië, 18% in Brussel en 50% inde Duitstalige Gemeenschap.

*Inclusief de Duitstalige GemeenschapVoor DG: 25% met 1-5 overlijdens, 6-10 met overlijdens en 13% met meer dan 10 overlijdens

Aantal WZC zonder overlijdens

Aantal WZC met 1-5 overlijdens door COVID-19

Aantal WZC met meer dan 10 overlijdens door COVID-19

Aantal WZC met 6-10 overlijdens door COVID-19

Personeel: prevalentie COVID-19 gevallenper gewest / gemeenschapDe volgende grafiek geeft het aantal COVID-19 gevallen weer per 1 000 personeelsleden (mogelijk enbevestigd) per gewest/gemeenschap. Aangezien voor Vlaanderen enkel gevraagd wordt hoeveel personeelsledenafwezig zijn en niet naar het totaal aantal gevallen onder het personeel, kan dit mogelijk een onderschatting geven.

Opgepast: Voor Vlaanderen,enkel personeelafwezig op het werkdoor COVID-19

Personeel: prevalentie COVID-19 gevallenper provincie (en Brussel)

* Voor de Vlaamse provincies: enkel personeel dat afwezig is op het werk door COVID-19

De volgende grafiek geeft het aantal COVID-19 gevallen weer per 1 000 personeelsleden (mogelijk en bevestigd)* per provincie (en Brussel)

OPERATIONELERESULTATEN

VLAANDEREN

Wat doet Vlaanderen met dagelijkse bevraging?

- Ontwikkeling van het KWADRANT-tool voor prioritering en opvolging van de nood aanondersteuning in de woonzorgcentra i.f.v. de evolutie van de epidemie.

- Basis is het dagelijks aantal/proportie besmettingen/overlijdens bij:- Residenten

- Personeel

- Gebruik van deze informatie in het KWADRANT voor:- Planning van:

- Telefonische contactname

- Bezoeken Outbreak Support Teams:- Zorg en Gezondheid- Artsen Zonder Grenzen

- Prioritering ter beschikking stellen testmateriaal en bijsturing teststrategie

- Detectie van outbreaks

- KWADRANT-tool werd uitgebreid naar alle residentiële voorzieningen binnen het beleidsdomeinWVG

KWADRANT-TOOL

• Het kwadrant wordt gemaakt door voor elk woonzorgcentrum de procentuele afwezigheid van hetpersoneel (Y-as) en de besmettingsgraad van de bewoners (X-as) te berekenen. Een voorziening krijgtop die manier haar plaats in het assenstelsel.

• Op de assen kunnen dan percentiel-lijnen getrokken worden op verschillende percentielen.

• Interpretatie 90ste percentiel:• Boven en rechts van de respectievelijk de horizontale en de verticale lijn liggen 10 procent van

de voorzieningen.• Links en onder de lijn liggen de overige 90 procent.

• Het percentiel dat deze lijnen weergeven kan steeds gewijzigd worden. Dit wordt elke dag opnieuwberekend op basis van de meest recente beschikbare cijfers.

• Voorzieningen die op beide assen hoog scoren worden als meer precair gezien dan voorzieningen diemaar op één van de twee assen hoog scoren of op geen van beide assen.

• Op deze manier kan de impact van COVID-19 op de voorzieningen relatief met elkaar vergelekenworden. Zo kan de steun geprioriteerd worden naar die voorzieningen met de zwaarste impact.

KWADRANT-TOOL

Y-as

X-as 90e Percentiel-as Personeel

90e Percentiel-as Bewoners

Precaire voorzieningen

Concrete acties: plaatsbezoeken

• Op basis van de gegevens uit het kwadrant werden woonzorgcentra opgebeld.• Er werd gestart met 50-60 voorzieningen die op beide assen bij de 5% woonzorgcentra met de

zwaarste impact behoorden.• Daarna verder afgedaald in de kwadranten.

Tot 25 mei 2020 werden volgende 93ondersteuningsbezoeken gedaan:

• Antwerpen: 9

• Limburg: 10

• Oost-Vlaanderen: 26

• Vlaams-Brabant: 33

• Brussel: 1

• West-Vlaanderen: 14

Concrete acties: detectie outbreaks

• Op basis van de dagelijkse gegevens worden mogelijke outbreaks gedetecteerd en opgevolgd

DELEN VAN DE INFORMATIE

• Publicatie van de COVID19 Zelfrapportering op de website VAZG: https://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers-covid-19

• Delen van de cijfers met de voorzieningen via het e-loket.

• Delen via dashboards met verschillende doelgroepen, elk met hun specifieke bevoegdheid en finaliteiten rekening houdend met het privacy/eigendom aspect van de data van de voorzieningen:

• Delen van de data met Sciensano.

Koepels

Lokale besturen (burgemeesters/gouverneurs/noodplan-ambtenaren

Vakbonden

Schakelzorgcoördinatoren

Thuisverpleging

Gezinszorg

TOEKOMST

Het is belangrijk om dagelijks te blijven registreren om zo een eventuele tweede golf snel op te merken en tijdig hulp aan te bieden aan WZC waar nodig. De frequentie van registratie wordt regelmatig opnieuw geëvalueerd naarmate de crisis evolueert.

Toekomstperspectief – Vlaamse WZC

Wat proberen we te doen om de registratielast voorjullie te minimaliseren?Registraties zijn niet meer verplicht in het weekend, opmaandag worden de gevallen van het weekend meegeregistreerd.

Toekomstperspectief – Waalse WZC

Wat proberen we te doen om de registratielast voorjullie te minimaliseren?Data worden tot 4 dagen bijgehouden indien geenveranderingen, nadien is opnieuw een volledigeregistratie nodig.

(nieuwe aanpak nog te bevestigen)

Het is belangrijk om dagelijks te blijven registreren om zo een eventuele tweede golf snel op te merken en tijdig hulp aan te bieden aan WZC waar nodig. De frequentie van registratie wordt regelmatig opnieuw geëvalueerd naarmate de crisis evolueert.

Toekomstperspectief – Brusselse WZC

Wat proberen we te doen om de registratielast voor jullie teminimaliseren?• 1 keer per week, op dinsdag, moet de volledige vragenlijst

ingevuld worden, ongeacht eventuele veranderingen• De andere dagen (behalve in het weekend) moet er één vraag

ingevuld worden om te bevestigen of er veranderingen zijn ofniet.

• Wanneer de situatie onveranderd blijft, moeten er geen anderevragen ingevuld worden. De antwoorden van de vorigeregistratie worden overgenomen (maximum voor 7 dagen).

• Bij veranderingen moet de volledige vragenlijst die dagingevuld worden (bij voorkeur ook in het weekend, indien nietmogelijk op maandag).

Het is belangrijk om dagelijks te blijven registreren om zo een eventuele tweede golf snel op te merken en tijdig hulp aan te bieden aan WZC waar nodig. De frequentie van registratie wordt regelmatig opnieuw geëvalueerd naarmate de crisis evolueert.

Toekomstperspect ief – WZC Duitstalige gemeenschap

Wat proberen we te doen om de registratielast voor jullie teminimaliseren?• 1 keer per week op dinsdag moet de volledige vragenlijst

ingevuld worden, ongeacht eventuele veranderingen• De andere dagen (behalve in het weekend) moet er één vraag

ingevuld worden om te bevestigen of er veranderingen zijn ofniet.

• Wanneer de situatie onveranderd blijft, moeten er geen anderevragen ingevuld worden. De antwoorden van de vorigeregistratie worden overgenomen (maximum voor 7 dagen).

• Bij veranderingen moet de volledige vragenlijst die dagingevuld worden (bij voorkeur ook in het weekend, indien nietmogelijk op maandag).

Het is belangrijk om dagelijks te blijven registreren om zo een eventuele tweede golf snel op te merken en tijdig hulp aan te bieden aan WZC waar nodig. De frequentie van registratie wordt regelmatig opnieuw geëvalueerd naarmate de crisis evolueert.

Bedankt voor de samenwerking!

De woonzorgcentra

Blijven registrerenBlijven

testen

Blijven verzamelen &

analyseren

Blijven rapporteren

Dagelijks en wekelijks epidemiologisch rapporthttps://covid-19.sciensano.be/nl/covid-19-epidemiologische-situatie

Het protocol:https://www.sciensano.be/en/biblio/protocol-covid-19-surveillance-residential-institutions-version-32

Meer informatie

Meer informatie vindt u op onze website:

www.covid-19.sciensano.be

Contact

Sciensano • Juliette Wytsmanstraat 14 • 1050 Brussel • BelgiëT +32 2 642 51 11 • T Pers +32 2 642 54 20 • info@sciensano.be • www.sciensano.be

Mocht u vragen of suggesties hebben, dan horen wij dat graag! Uw inbreng is belangrijk voor ons.

Eline Vandael, Sara Dequeker, Katrien Latour, Laura Int Panis en Esma Islamaj

griepwzc@sciensano.be02 642 52 34