Consumerisatie in de praktijk - Hanze...Consumerisatie in de praktijk Een onderzoek naar de invloed...

Consumerisatie in de praktijk

Consumerisatie in de praktijkEen onderzoek naar de invloed op samenwerken

Naam: Melvin Mulder

Studentnummer: 000290019

Datum: 09012012

Opleiding: Facility Management

Opdrachtgever(s): Gea Posthumus

Docentbegeleider: Johan Offringa

Voorwoord

Het onderzoeksrapport dat voor u ligt is geschreven door Melvin Mulder. Een vierdejaars student Facility Management aan de Hanzehogeschool te Groningen.

In het kader van een afstudeerstage is er voor het Kenniscentrum Noorderruimte, atelier Workspacedesign, een onderzoek gedaan naar consumerisatie en de invloed op samenwerken. Dit heeft geresulteerd in het onderzoeksrapport dat voor u ligt.

Kenniscentrum Noorderruimte heeft ten doel om kennis te delen. Dit is dan ook het uitgangspunt van dit onderzoeksrapport. Hierbij ligt de nadruk op managers en andere geïnteresseerden die deze kennis kunnen gebruiken bij het opstellen van beleidsstukken of voor het gebruik bij andere onderzoeken.

Dit onderzoeksrapport heeft niet kunnen ontstaan zonder de medewerking van anderen. Ik wil om deze reden dan ook de volgende personen bedanken. Allereerst de geïnterviewden. Zij zijn essentieel geweest voor de invulling van het onderzoeksrapport. Daarnaast Steven de Boer (docent), Stefan Lechner (docent), Jan Gerard Hoendervanger (docent), Gea Posthumus (docent opdrachtgever) en Johan Offringa (docentbegeleider) voor hun constante ondersteuning tijdens het gehele traject. Daarnaast wil ik ook mijn medestudenten Anton Penninga en Nadine Wessels bedanken voor hun inzet. Als laatste mijn familie voor de mentale ondersteuning en het verbeteren van het eindproduct.

Ik wens u veel leesplezier met dit onderzoeksrapport.

Melvin Mulder, januari 2012.

Samenvatting

In het onderzoeksrapport dat voor u ligt is onderzoek gedaan naar consumerisatie en de invloed die het heeft op samenwerken.

Consumerisatie is een trend op IT gebied, waarbij privé ITgedrag, hard en software gebruikt wordt voor zakelijke doeleinden. Onderzoeken wereldwijd onder ITmedewerkers geven aan dat consumerisatie een steeds grotere rol gaat spelen in organisaties. In de onderzoeken wordt aangegeven dat consumerisatie zich niet beperkt tot ITmedewerkers, maar dat het ook de intrede doet onder de “normale” medewerkers.

Uit informele gesprekken met personen die consumerisatie toepassen is meerdere keren aangegeven dat het een bepaalde invloed heeft op het onderlinge samenwerkingsverband. Er is om die reden besloten om dit aspect verder te onderzoeken, hierbij kan samenwerken opgesplitst worden in drie elementen, namelijk communicatie, kennisdeling en sociale cohesie. Voor het onderzoek is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd:

“In hoeverre heeft consumerisatie invloed op samenwerken?”

De uitgangspositie van het onderzoek is om alleen die personen te interviewen die consumerisatie toepassen in de dagelijkse werkzaamheden binnen Nederland. In de praktijk blijkt dat er een grote mate van onbekendheid heerst over het begrip “consumerisatie” onder de Nederlandse bevolking. Dit heeft er toe geleidt dat alleen hoger opgeleiden in de dienstverlenende sector zijn opgenomen in dit onderzoek.

De resultaten voorkomend uit dit onderzoek zijn gebaseerd op dertien respondenten die samen tien organisaties door het hele land vertegenwoordigen. Deze respondenten zijn telefonisch of facetoface geïnterviewd. Hierbij is gebruik gemaakt van een heldere vragenlijst en de gesprekken zijn opgenomen voor verdere verwerking.

Het eindresultaat is dat consumerisatie voornamelijk plaats vindt in de vorm van smartphones en laptops. Deze apparaten worden continu gebruikt in het uitvoeren van de dagelijkse werkzaamheden.

Kijkend naar communicatie dan kan geconcludeerd worden dat veel communicatie plaatsvindt middels email. Consumerisatie speelt daar een grote rol in, doordat met de komst van smartphones de email meer toegankelijk gemaakt is.

Op het gebied van kennisdeling is in de laatste jaren veel veranderd. Met de komst van email en andere middelen kan informatie sneller ontvangen en gedeeld worden en is het toegankelijker. Hier speelt consumerisatie een grote rol in de toegankelijkheid.

De sociale cohesie wordt voornamelijk facetoface gedaan. Op dit gebied heeft consumerisatie minder grip en dus minder invloed.

Samengevat zorgt consumerisatie voor een toename in de communicatie mogelijkheden, meer communicatie onderling en een toename in de informatie die gedeeld wordt terwijl het sociale contact gelijk blijft. Kortom het komt het samenwerken ten goede.

Nu met enige voorzichtigheid gesteld kan worden dat consumerisatie haar intrede heeft gedaan bij verschillende dienstverlenende organisaties is het van belang dat hier meer onderzoek naar komt. Om deze reden zijn er drie aanbevelingen gedaan voor verder onderzoek, namelijk:

– Inventariseren in alle sectoren binnen Nederland in hoeverre en in welke vorm consumerisatie haar intrede heeft gedaan.

– Uit het onderzoek is indirect naar voren gekomen dat consumerisatie een bepaalde invloed heeft op het werkproces. Dit kan grote gevolgen hebben voor bedrijven en het is daarom belangrijk te onderzoeken welke invloed dit is.

– De laatste aanbeveling die gedaan wordt, is onderzoek doen naar mogelijke beleidsvormen voor consumerisatie.

Inhoudsopgave1. Inleiding en probleemstelling..........................................................................................8

1.1 Aanleiding tot het onderzoek.....................................................................................81.2 Doelstelling...............................................................................................................101.3 Onderzoeksvraag en deelvragen..............................................................................10

1.3.1 Onderzoeksvraag...............................................................................................101.3.2 Deelvragen.........................................................................................................10

1.4 Begripsafbakening....................................................................................................111.5 Theoretische ondersteuning.....................................................................................11

2. Methode...........................................................................................................................132.1 Onderzoeksgroep......................................................................................................13

2.1.1 Populatie............................................................................................................132.1.2 Steekproef selectie.............................................................................................13

2.2 Onderzoeksontwerp .................................................................................................132.3 Meetinstrument........................................................................................................142.4 Procedure..................................................................................................................142.5 Analysemethoden.....................................................................................................15

3. Resultaten.......................................................................................................................163.1 Beschrijving van de onderzoeksgroep.....................................................................163.2 Kwalitatieve resultaten............................................................................................17

3.2.1 In welke mate wordt consumerisatie toegepast?.............................................173.2.1.1 Hardware....................................................................................................173.2.1.2 Software......................................................................................................173.2.1.3 Gedrag.........................................................................................................173.2.1.4 Gebruik.......................................................................................................183.2.1.5 Reden voor consumerisatie........................................................................18

3.2.2 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?........................193.2.2.1 Communicatiemiddelen...........................................................................193.2.2.2 Communicatiegedrag...............................................................................20

3.2.3 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?..........................203.2.3.1 Zender.........................................................................................................203.2.3.2 Ontvanger...................................................................................................213.2.3.3 Methode......................................................................................................21

3.2.4 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?........................213.2.4.1 Sociale participatie....................................................................................213.2.4.2 Gelijke opvattingen....................................................................................223.2.4.3 Identificatie met anderen..........................................................................22

3.2.5 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet facetoface samenwerken?................................................................................................23

3.2.5.1 Communicatie............................................................................................233.2.5.2 Kennisdeling..............................................................................................233.2.5.3 Sociale cohesie...........................................................................................24

3.2.6 Overige variabelen............................................................................................24

3.2.6.1 Kwaliteit hardware....................................................................................243.2.6.2 Kwaliteit Software.....................................................................................253.2.6.3 Beleid op consumerisatie..........................................................................253.2.6.4 Beleid op samenwerken (sociale code)......................................................253.2.6.5 Juridisch.....................................................................................................263.2.6.6 Financieel...................................................................................................263.2.6.7 Bedrijfscultuur...........................................................................................273.2.6.8 Verwachtingen...........................................................................................273.2.6.9 Thuissituatie..............................................................................................273.2.6.10 Werkuren..................................................................................................273.2.6.11 Beveiliging................................................................................................27

3.2.7 Beoordeling samenwerken................................................................................273.2.8 Invloed van consumerisatie op samenwerken volgens de respondenten.......28

4. Conclusie en discussie....................................................................................................294.1 Onderzoeksvraag en doelstelling............................................................................294.2 Conclusies.................................................................................................................29

4.2.1 In welke mate wordt consumerisatie toegepast?............................................294.2.2 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?........................304.2.3 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?..........................304.2.4 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?........................304.2.5 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet facetoface samenwerken?................................................................................................314.2.6 De overige variabelen........................................................................................314.2.7 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op samenwerken?.........................32

4.3 Discussie...................................................................................................................324.4 Aanbevelingen..........................................................................................................33

5. Literatuurlijst.................................................................................................................34

Bijlagen................................................................................................................................36Bijlage I – Begrippenlijst...................................................................................................37Bijlage II – Interviewvragen..............................................................................................39Bijlage III – Resultaten bronbestand................................................................................42Bijlage IV – Risicopunten op financieel en juridisch gebied.........................................51

1. Inleiding en probleemstellingDit hoofdstuk behandelt de aanleiding tot het onderzoek, de doelstelling, de probleemstelling, de deelvragen en het theoretisch kader.

1.1 Aanleiding tot het onderzoek“The revolution is spearheaded by workers who are investing their own resources to buy, learn, and use a broad range of popular consumer technologies and application tools to get things done in the workplace. ”

Vrij vertaald:De revolutie wordt voortgetrokken door werknemers die hun eigen middelen inzetten voor het kopen, leren, en gebruiken verschillende populaire consumenten technologieën en applicaties om het werk gedaan te krijgen in de werkomgeving.

(Bron: Unisys; Unisys Consumerization of IT Benchmark Study )

Dit is de openingszin uit een rapport gemaakt in opdracht van Unisys in 2010 over consumerisatie, een trend op IT gebied waarbij privé ITgedrag, hard en software wordt gebruikt voor zakelijke doeleinden. In dit rapport, dat tot stand is gekomen na onderzoek onder 2820 ITmedewerkers wereldwijd, wordt beschreven hoe de productiviteit van organisaties in vier fases ontwikkelt met als laatste fase de consumerisatie van IT middelen.

Als laatste fase, zoals beschreven in het rapport van Unisys, wordt weergegeven dat voorheen de productiviteit van een organisatie topdown ingevoerd is. Met consumerisatie wordt de productiviteit niet ingevoerd van topdown, maar komt het vanuit de positie van de medewerker, ofwel bottomup.

In het onderzoek wordt tevens gekeken in hoeverre consumerisatie intrede heeft gedaan bij bedrijven. Hierbij geven 95% van de 2820 respondenten aan zelf een apparaat gekocht te hebben om het vervolgens te gebruiken voor zakelijke doeleinden.

Eén van de conclusies voortkomend uit dit onderzoek is dat managers niet inzichtelijk hebben in hoeverre consumerisatie zich heeft doorgedrongen in de organisaties.

In een ander onderzoek, gehouden onder ITmanagers wereldwijd middels 150 online enquêtes en tien diepteinterviews in opdracht van Microsoft in 2011, komt Forrester Consulting tot de conclusie dat de huidige bedrijfsvoering gaat veranderen in de komende 10 jaar. Deze veranderingen komen voort uit een drietal ontwikkelingen, namelijk:

Consumerisatie in de praktijk 09012012 8/53

• “Over the next 10 years, the global business climate will transform in ways so profound that business as we know it will forever change.”

Vrij vertaald:Het bedrijfsklimaat gaat veranderen, in de komende tien jaar, binnen de organisaties door de ontwikkelingen op de IT markt.

(Bron: Forrester Consultancy; IT Managers Selectively Embrace Consumerization)

• “Social networks, application capable smartphones, and slates and tablets are finding favor among information workers who discover them in their personal lives and increasingly use them for work. As these services increase in capability and ubiquity, they form the new workflows for business transactions, reporting, and IP creation and are often procured outside of IT’s purview. ”

Vrij vertaald:Social media, smartphones en tablets worden steeds meer gebruikt door ITmedewerkers in het privé leven en worden langzaam maar zeker ook gebruikt voor zakelijke doeleinden. De toenemende ontwikkelingen en gebruik van deze middelen zorgen voor nieuwe workflows van bedrijfstransacties, rapportages en de creatie van ipadressen buiten het beeld van de IT afdeling.


• “New business processes and efficiencies will drive employees to be more productive.”

Vrij vertaald:Nieuwe en efficiëntere bedrijfsprocessen zorgen voor hogere productiviteit bij medewerkers.


Beide onderzoeken geven weer dat het bedrijfsleven grote veranderingen doormaakt waarbij consumerisatie een grote rol gaat spelen.

In het onderzoek van Forrester Consultancy wordt gesteld dat consumerisatie een grote rol gaat spelen in de bedrijfsvoering. De consumerisatie zal de productiviteit verhogen, het globale bedrijfsklimaat zal veranderen door een proactieve houding binnen de IT in tegenstelling tot een reactieve instelling. Tot slot zullen de bedrijfsprocessen veranderen door het krijgen van een bottomup bedrijfscultuur, aldus Forrester Consultancy.

Consumerisatie komt steeds meer voor binnen organisaties en niet alleen op de IT afdelingen. Verrassend is dat uit het onderzoek van Unisys naar voren komt dat de meeste ITmanagers niet op de hoogte zijn over in hoeverre consumerisatie haar intrede heeft gedaan binnen de organisaties.


Naast de rapporten van Forrester Consultancy en Unisys zijn er willekeurige mensen aangesproken over het onderwerp consumerisatie door de onderzoeker van dit onderzoeksrapport. Hoewel hier geen wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag ligt wordt duidelijk dat consumerisatie wordt toegepast en in een grotere mate dan in eerste instantie werd aangenomen. Daarnaast is duidelijk geworden uit deze informele gesprekken dat de manier van onderlinge communicatie anders verloopt dan vóór de intrede van consumerisatie. Hierbij is duidelijk aangegeven dat de frequentie van de communicatie toeneemt, alsook de onpersoonlijkheid van de contactmomenten.

1.2 DoelstellingVoor het onderzoek is de volgende doelstelling geformuleerd:

“Het onderzoeken van de mogelijke invloed die consumerisatie heeft op het samenwerken op zakelijk gebied, door aan de hand van diepteinterviews inzicht te geven in hoe er op de oude (traditionele) manier gecommuniceerd werd en hoe dit eventueel een andere vorm heeft gekregen sinds consumerisatie.”

1.3 Onderzoeksvraag en deelvragen

1.3.1 OnderzoeksvraagConsumerisatie is een trend op het gebied van IT waarbij consumenten ITgedrag, hard en software dagelijks voor zakelijke doeleinden wordt gebruikt. Volgens rapporten van Forrester Consultancy en Unisys is het een trend die haar intrede heeft gedaan bij vele bedrijven zonder dat de afdeling IT hiervan op de hoogte is. Deze trend heeft aldus deze rapporten de mogelijkheid om de manier van werken te veranderen.

In diverse gesprekken met personen die consumerisatie toepassen in de dagelijkse werkzaamheden komt naar voren dat consumerisatie een verandering veroorzaakt in het contact tussen medewerkers en tussen klanten, wat invloed heeft op het samenwerken. Duidelijk is echter niet welke gevolgen dit exact zijn en hoe dit zich vertaald naar het samenwerkingsverband tussen de verschillende partijen.

Hieruit kan de volgende onderzoeksvraag opgemaakt worden:

“In hoeverre heeft consumerisatie invloed op samenwerken?”

1.3.2 DeelvragenOm antwoord te geven op de onderzoekvraag zijn de volgende deelvragen opgesteld:

– In welke mate wordt consumerisatie toegepast?– In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?– In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?


– In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?– In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet faceto

face samenwerken?

1.4 BegripsafbakeningDe onderzoeksvraag bevat een tweetal begrippen, namelijk consumerisatie en samenwerken.

Het woord consumerisatie is een vertaling van het Engelse woord consumerization. Dit betekent in het kort het meenemen van consumenten ITgedrag, hard en software naar de zakelijke omgeving.

Samenwerken betekent met meerdere personen samen tot een eindresultaat komen. Hierbij ligt ten grondslag drie elementen die elkaar overlappen, namelijk: communicatie, kennisdeling en sociale cohesie.

Overige begrippen zijn opgenomen in de begrippenlijst in bijlage I.

1.5 Theoretische ondersteuningConsumerisatie kan worden opgesplitst in drie elementen, namelijk:

• Consumenten hardware• Consumenten software• Consumenten ITgedrag

Elk van deze elementen kan worden toegepast in een organisatie. In figuur 1.5 wordt weergegeven hoe een organisatie omringd wordt door deze drie elementen.

Samenwerken bestaat uit drie elementen, namelijk:• Communicatie• Kennisdeling• Sociale cohesie

Om inzichtelijk te maken of consumerisatie invloed heeft op het facetoface contact van het samenwerken is er een scheiding gemaakt tussen het facetoface en het niet facetoface contact. Hierdoor is het mogelijk om aan te geven of de balans tussen facetoface en het niet facetoface contact veranderd is sinds het toepassen van consumerisatie. In figuur 1.5 is deze scheiding duidelijk weergegeven.

Uiteindelijk komen consumerisatie en samenwerken bij elkaar en ontstaat de vraag welke invloed consumerisatie heeft op samenwerken. Dit is samen duidelijk weergegeven in figuur 1.5.


Figuur 1.5 Consumerisatie en de invloed op samenwerken


ConsumentenHardware

ConsumentenIT-Gedrag

ConsumentenSoftware

Organisatie

SamenwerkenFace-to-Facecontact

Niet Face-to-Face

contact

Invloed? Communicatie

Kennisdeling

Sociale cohesie

Communicatie

Kennisdeling

Sociale cohesie

2. MethodeDit hoofdstuk behandelt de steekproef, het onderzoeksontwerp, de meetinstrumenten en de analyse.

2.1 Onderzoeksgroep

2.1.1 PopulatieHet onderzoek beperkt zich tot een bepaalde populatie, namelijk:

– personen die werkzaam zijn binnen Nederland

– personen die consumerisatie toepassen in de dagelijkse werkzaamheden

2.1.2 Steekproef selectieOm tot respondenten te komen is er gebruik gemaakt van de gemakkelijkheidssteekproef. Een nietaselecte steekproef waarbij het beschikbare aanbod gebruikt wordt in de steekproef. Dit heeft geresulteerd in dertien respondenten.

Hierbij is er gebruik gemaakt van LinkedIn door het stellen van een vraag in willekeurige netwerkgroepen. De vraag die gesteld is:

“Wie maakt er gebruik van privé hardware voor zakelijke doeleinden?”

Middels LinkedIn hebben tien personen gereageerd dat zij privé hardware gebruiken voor zakelijke doeleinden. Alle tien personen zijn benaderd voor het maken van een afspraak via email, door het ontbreken van een telefoonnummer. Slechts twee personen hebben gereageerd op de email, waardoor het mogelijk was om een afspraak te realiseren. Deze twee personen hebben uiteindelijk deelgenomen aan dit onderzoek.

Een andere manier die gebruikt is voor het werven van respondenten is het direct benaderen van personen middels email. Hierbij is gebruik gemaakt van een mailinglijst die verkregen is tijdens een seminar over “Het Nieuwe Werken”. Het aantal personen dat middels deze manier is benaderd is veertig. Van deze veertig personen hebben vijf personen deelgenomen aan dit onderzoek.

De overige zes respondenten zijn verworven via het netwerk van de onderzoeker.

2.2 Onderzoeksontwerp Het ontbreken van voldoende informatie, over het onderwerp consumerisatie en de toepassing hiervan binnen Nederlandse organisaties, bemoeilijkt het opzetten van een


goed kwantitatief onderzoek. Hiervoor is eerst meer kennis nodig over consumerisatie.

Om tot deze bredere kennis te komen is er voor gekozen om een kwalitatief dataverzamelingsmethode te gebruiken in de vorm van diepteinterviews. Hierbij gaat het om een explorerend onderzoek. De resultaten kunnen van dit onderzoek kunnen vervolgens gebruikt worden als basis voor verdere onderzoek.

2.3 MeetinstrumentIn de tabel hieronder is weergegeven welke onderwerpen leiden tot antwoorden op de deelvragen. De vragenlijst die bij de interviews is gebruikt is opgenomen in bijlage III.

Deelvraag Instrument Operationalisering onderwerpen

In welke mate wordt consumerisatie toegepast?

Vraag Hardware, Software, ITgedrag, duur gebruik, mate van dagelijks gebruik, reden van gebruik

In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?

Vraag Communicatiemiddelen, communicatiegedrag, relatie met consumerisatie

In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?

Vraag Rol als zender, rol als ontvanger, methode van kennisdeling, relatie met consumerisatie

In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?

Vraag Sociale participatie, gelijkheid van normen en waarden, identificeren met collega's, relatie met consumerisatie

In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet facetoface samenwerken?

vraag Communicatie, kennisdeling, sociale cohesie

Overige variabelen vraag Kwaliteit hardware, kwaliteit software, beleid consumerisatie, beleid samenwerken, juridisch, financieel

Tabel 2.3 Meetinstrument

2.4 ProcedureOm tot de resultaten van dit onderzoek te komen is er gebruik gemaakt van diepteinterviews. Deze interviews zijn telefonisch en facetoface afgenomen. Om de volledige aandacht bij het interview te houden zijn alle interviews digitaal opgenomen.

Het telefonisch contact en het facetoface contact met de respondenten is goed verlopen en de antwoorden zijn duidelijk verstaanbaar op de opnames. Hierdoor is het


verwerken van de antwoorden goed mogelijk. Ondanks de beperking van het niet kunnen zien van de respondenten van wie de interviews telefonisch zijn afgenomen is er een duidelijk beeld ontstaan van de toegepaste consumerisatie en de invloed op samenwerken door het goede doorvragen bij de antwoorden en het resumeren na de gegeven antwoorden.

Het gebruiken van een uitgebreide vragenlijst met een duidelijke rode lijn heeft geresulteerd in een gemiddelde tijd van 45 minuten per interview.

De rode lijn van de vragenlijst is tevens de rode lijn van de resultaten en de conclusies zoals weergegeven in hoofdstuk 3 en 4.

2.5 AnalysemethodenOm tot de feitelijke resultaten te komen zijn de opnames geanalyseerd. Hierbij zijn de antwoorden gelabeld. Na alles interviews te hebben gelabeld zijn de labels zoveel mogelijk geclusterd. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de resultaten zoals weergegeven in hoofdstuk 3.2. Het bronbestand met de labels is opgenomen in bijlage IV.


3. ResultatenDit hoofdstuk geeft aan waar de onderzoeksgroep uit bestaat en welke resultaten er uit het onderzoek naar voren zijn gekomen.

3.1 Beschrijving van de onderzoeksgroepDe onderzoeksgroep bestaat uit 13 respondenten die gezamenlijk 10 organisaties vertegenwoordigen.

Door het uitzetten van de vraag middels LinkedIn, het benaderen van personen van een symposium en de mate van onbekendheid van het onderwerp bij de “normale” mens, worden veelal alleen hoog opgeleiden benaderd door de interesse op dit gebied. Daarnaast zijn de bedrijven allemaal dienstverlenend waardoor andere sectoren niet vertegenwoordigt worden in dit onderzoek. Geografisch gezien wordt het gehele land vertegenwoordigt, waarbij het merendeel van de respondenten in het noorden en in het midden van het land werkzaam zijn. In onderstaand overzicht is weergegeven in welke soort bedrijf de respondent werkzaam is, wat de functie is, het geslacht en de leeftijd.

Respondent Soort bedrijf Functie M/V Leeftijd

A Hogeschool Docent V 32

B Gemeente Database ontwikkelaar M 39

C Hogeschool Docent V 40

D Hogeschool Docent V 53

E HogeschoolWebdesign/trainingen

DocentZelfstandige ondernemer

M 42

F Hogeschool Docent V 52

G Gemeente Manager M 43

H Ziekenhuis Manager M 61

I Infrastructuur en accommodatie

Business consultant M 42

J Hogeschool Docent M 49

K Hogeschool Docent M 42

L HogeschoolAdviesbureauAdviesbureau

DocentZelfstandige ondernemerOndernemer

M 37

M Automatisering Projectmanager M 40

Tabel 3.1 – Respondenten overzicht


3.2 Kwalitatieve resultatenDe resultaten uit het kwalitatief onderzoek zijn weergegeven per deelvraag. De resultaten worden, waar mogelijk, met een samenvattende zin ingeleid waarna de resultaten weergegeven worden. Hierbij zijn, waar mogelijk, de grootste waarden als eerste vermeldt. Sommige respondenten hebben meerdere antwoorden gegeven, doordat zij werkzaam zijn in verschillende organisaties.

3.2.1 In welke mate wordt consumerisatie toegepast?

3.2.1.1 Hardware

Het merendeel van de respondenten maakt gebruik van een privé smartphone en een

laptop.

Twaalf respondenten geven aan een privé smartphone te gebruiken voor zakelijke werkzaamheden. Negen respondenten geven aan een privé laptop te gebruiken, waarvan twee een MacBook gebruiken, vier respondenten gebruiken een vaste privé PC waarvan één iMac en drie respondenten gebruiken een privé tablet.

3.2.1.2 Software

De meeste respondenten gebruiken alleen standaard software op de privé hardware.

Acht respondenten gebruiken alleen standaard software op de privé hardware. Twee respondenten testen speciale software, één respondent gebruikt serverspecifieke software, een ander gebruikt speciale fotobewerkingssoftware, nog een ander gebruikt speciale software voor het uitwerken van stroomdiagrammen en als laatste gebruikt één respondent speciale videocommunicatie software.

3.2.1.3 Gedrag

De meeste respondenten geven aan dat er geen scheiding is tussen privé en zakelijk werkgedrag. Daarnaast geven de meeste respondenten ook aan dat de zakelijke werkzaamheden meegenomen wordt naar de privé omgeving.


SmartphoneLaptopPCTablet

Vijf respondenten geven aan dat er geen scheiding meer aanwezig is tussen privé en zakelijk werkgedrag. Vijf respondenten geven aan geen overloop van privé gedrag naar zakelijk te zien, maar wel een overloop van zakelijke werkzaamheden naar de privé omgeving. Vier respondenten proberen het gedrag tussen privé en zakelijk zoveel mogelijk te scheiden.

3.2.1.4 Gebruik

De meeste privé middelen worden dagelijks ingezet voor zakelijke doeleinden.

Onder de respondenten worden zestien privé middelen dagelijks voor zakelijke doeleinden gebruikt. Twee privé middelen worden meerdere keren per dag voor zakelijke gebruikt. Twee privé middelen worden één keer per dag voor zakelijke doeleinden gebruikt. Twee privé middelen worden meerdere keren per week gebruikt voor zakelijke doeleinden en drie privé middelen worden één keer per week voor zakelijke doeleinden gebruikt.

Het merendeel van de respondenten geeft aan in de afgelopen vijf jaar begonnen te zijn met het toepassen van consumerisatie.

Tien respondenten geven aan vanaf de afgelopen vijf jaar gebruik te maken van privé middelen. Eén respondent geeft aan vijf tot tien jaar geleden begonnen te zijn met consumerisatie. Twee respondenten geven aan tien tot vijftien jaar geleden begonnen te zijn met consumerisatie en drie respondenten geven aan vijftien tot twintig jaar geleden begonnen te zijn.

3.2.1.5 Reden voor consumerisatie

De meeste respondenten geven aan dat zij doen aan consumerisatie, doordat zij vanuit de organisatie niet beschikken over de juiste tools.


Acht respondenten geven aan consumerisatie te doen, doordat de organisatie niet de juiste tools beschikbaar stelt. Zes respondenten geven aan dat ze consumerisatie toepassen doordat ze zelf over betere hard of software beschikt. Zes respondenten geven aan consumerisatie te doen omdat ze dan plaatsonafhankelijk zijn. Vier respondenten passen consumerisatie toe omdat ze dan efficiënter werken. Drie respondenten geven aan dat ze dan over administratorrechten beschikken op hun apparaat. Drie respondenten geven aan dat ze tijdonafhankelijk kunnen werken door het gebruik van hun eigen middelen. Twee respondenten geven aan dat er thuis een betere ergonomische opstelling is waardoor dat de voorkeur heeft. Eén respondent geeft aan geen behoefte te hebben aan een privé telefoon en een zakelijke telefoon.

3.2.2 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?

3.2.2.1 Communicatiemiddelen

Het merendeel van de respondenten geeft aan dat naast facetoface communicatie, email het belangrijkste middel is.

Dertien respondenten geven aan facetoface contact te gebruiken als communicatiemiddel, twaalf respondenten gebruiken email, elf respondenten gebruiken een mobiele telefoon, tien gebruiken een digitale agenda op smartphones, zeven gebruiken intranet, zes gebruiken social media, vier gebruiken smartboards, twee gebruiken vaste telefoons en twee gebruiken SMS.


Ver

keer

de t

ools

Zelf

bete

re to

ols

Pla

atso

nafh

anke

lijk

Wer

kt e

ffici

ënte

r

Mee

r rec

hten

Tijd

onaf

hank

elijk

Eco

nom

isch

er th

uis

Wil

maa

r één

tele

foon

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie meer mogelijkheden geeft tot communiceren.

Negen respondenten geven aan dat consumerisatie meer mogelijkheden geeft tot communiceren, zes respondenten geven aan dat zij, door consumerisatie, beschikken over een digitale agenda/mail en geen gebruik meer maken van een papieren agenda, drie respondenten geven aan efficiënter te werken, één geeft aan geen effect te ervaren, één geeft aan een vermindering van hiërarchie te ervaren en één ervaart meer ergernis door het vervagen van de grens privé/zakelijk.

3.2.2.2 Communicatiegedrag

Een meerderheid van de respondenten geeft aan zakelijk en tothepoint te communiceren met anderen.

Acht respondenten geven aan zich zakelijk op te stellen in het communiceren, acht respondenten geven aan tothepoint te communiceren, vijf respondenten communiceren informeel en twee respondenten communiceren ten alle tijden met complete antwoorden.

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie leid tot het beknopt antwoorden van email middels smartphones.

Vijf respondenten geven aan dat smartphones zorgen voor verkorte emails, drie respondenten geven aan geen effect te ervaren in het communicatiegedrag door consumerisatie, twee respondenten geven aan door consumerisatie structureel over te werken, twee respondenten geven aan dat door consumerisatie er overbodig heen en weer gemaild wordt, één respondent geeft aan een duidelijke scheiding te houden in het gedrag tussen privé en zakelijk, één respondent geeft aan dat wanneer een email om een uitgebreid antwoord vraagt achter een PC/laptop te gaan zitten, één respondent geeft aan dat typefouten geaccepteerd worden vanaf een smartphone, één respondent geeft aan dat het gebruik van eigen middelen rust zorgt doordat er tijdonafhankelijk gewerkt kan worden en één respondent geeft aan dat privé middelen zorgen voor uitgebreide antwoorden.

3.2.3 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?

3.2.3.1 Zender

De meeste respondenten geven aan veel aan kennisdeling te doen wat gebeurt middels email.

Zes respondenten geven aan veel aan kennisdeling te doen als zender, zes respondenten geven aan kennis over te dragen naar studenten, vijf respondenten gebruiken veel digitale middelen om kennis over te dragen, drie respondenten geven kennis van anderen door, drie respondenten geven aan weinig aan kennisdeling te doen als zender,


twee respondenten geven aan kennis te delen middels hardkopie in verband met borging materie, één respondent doet kennisdeling als zender wanneer er naar gevraagd wordt.

Een merendeel van de respondenten geeft aan dat consumerisatie leidt tot snellere kennisdeling als zender.

Zeven respondenten geven aan dat consumerisatie leidt tot snellere kennisdeling als zender en zes respondenten geven aan dat consumerisatie geen effect heeft op kennisdeling als zender.

3.2.3.2 Ontvanger

Het merendeel van de respondenten geeft aan zelf kennis te halen uit bronnen.

Acht respondenten geven aan kennis te halen uit bronnen, vijf respondenten haalt de kennis uit facetoface contact, één respondent krijgt weinig informatie binnen.

Een merendeel van de respondenten geeft aan dat consumerisatie leidt tot sneller opzoeken van informatie.

Negen respondenten geven aan dat consumerisatie leidt tot het meteen kunnen opzoeken van de benodigde informatie, vijf respondenten krijgen teveel informatie, drie respondenten geven aan dat consumerisatie geen effect heeft op kennisdeling met de rol als ontvanger, één respondent geeft aan kritischer te zijn geworden over de ontvangen informatie (geloofwaardigheid) en één respondent krijgt veel informatie op aanvraag.

3.2.3.3 Methode

Bijna elke respondent gebruikt email voor het delen van kennis.

Twaalf respondenten geven aan kennisdeling te doen middels email, negen respondenten doen dit facetoface, vijf respondenten gebruiken internet, vijf respondenten gebruiken intranet, vijf respondenten gebruiken hardkopie, drie respondenten gebruiken social media en één respondent geeft aan community's te gebruiken bij kennisdeling.

Een aantal respondenten geven aan dat consumerisatie invloed heeft op de methode.

Drie respondenten geven duidelijk aan dat consumerisatie geen invloed heeft op de methode die gebruikt wordt en twee respondenten geven aan dat consumerisatie zorgt voor een grotere toegankelijkheid tot kennisdeling.

3.2.4 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?

3.2.4.1 Sociale participatie

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat sociale participatie gebouwgebonden is.


Negen respondenten geven aan dat sociale participatie gebouwgebonden is, zeven respondenten geven aan dat zij een hecht team hebben, en één respondent geeft aan dat er veel onderling contact is in omgang.

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie geen invloed heeft op de sociale participatie.

Vijf respondenten geven aan dat consumerisatie geen invloed heeft op de sociale participatie, vier respondenten geven aan dat het leidt tot een verhoging in de sociale participatie, drie respondenten geven aan dat consumerisatie zorgt voor een andere dagindeling waarbij men zich kan richten op sociale omgang overdag en thuis rustig kan werken, één respondent geeft te kennen door consumerisatie meer te sms'en buiten werktijden met collega's en één respondent geeft aan dat consumerisatie voor afstand zorgt in de sociale participatie.

3.2.4.2 Gelijke opvattingen

Een meerderheid van de respondenten ervaart een verschil in normen en waarden.

Zeven respondenten ervaren een verschil in normen en waarden met de omgang van collega's, vijf respondenten geven te kennen op één lijn te zitten met de collega's, vier respondenten ervaren een loyaliteit richting de organisatie, vier respondenten geven aan dat er weinig aanspreekcultuur is, vier respondenten geven aan dat een belangenverschil zorgt voor andere normen en waarden, één respondent geeft aan dat er verschil zit in betrokkenheid en één respondent geeft aan een verschil te zien in generaties.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat consumerisatie geen invloed heeft op de normen en waarden.

Zeven respondenten geven aan dat consumerisatie geen invloed heeft op de gelijke opvattingen tussen collega's, drie respondenten geven aan dat door consumerisatie er tijdonafhankelijk gewerkt wordt wat invloed heeft op de normen en waarden en één respondent geeft aan dat er problemen worden afgeschoven door het doorsturen van mailtjes.

3.2.4.3 Identificatie met anderen

Een meerderheid van de respondenten geeft aan een grote verbondenheid te voelen.

Acht respondenten geven aan een grote verbondenheid te voelen en zes respondenten geven aan voornamelijk een verbondenheid te voelen met een subgroep.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat consumerisatie wel degelijk een invloed heeft op de identificatie met anderen.


Acht respondenten geven aan dat consumerisatie invloed heeft op de identificatie met anderen, vier respondenten geven aan dat door het minder aantal uren dat er gewerkt wordt consumerisatie een positief effect heeft op het toepassen van privé middelen en twee respondenten geeft te kennen dat de identificatie met anderen verhoogd door consumerisatie.

3.2.5 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet facetoface samenwerken?

3.2.5.1 Communicatie

De meeste respondenten geven aan dat het niet facetoface contact de overhand heeft als het gaat om communicatie.

Zes respondenten geven aan dat niet facetoface contact de overhand heeft, drie geven aan dat het facetoface en het niet facetoface contact in balans is, twee respondenten geven aan dat er meer aan facetoface communicatie gedaan wordt. Drie respondenten geven te kennen dat de balans afhankelijk is van de periode.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat consumerisatie zorgt voor meer digitale communicatie.

Acht respondenten geven aan dat consumerisatie ervoor heeft gezorgd dat men meer doet aan digitale communicatie, drie respondenten geven aan dat consumerisatie geen invloed heeft op wel of geen facetoface contact, twee respondenten geven aan dat wanneer men op het werk is er meer facetoface communicatie is, twee respondenten geven aan dat door consumerisatie er waardevermindering is in de digitale communicatie en één respondent geeft aan dat wanneer er thuis gewerkt wordt er meer digitale communicatie is.

3.2.5.2 Kennisdeling

Een meerderheid van de respondenten geeft aan een balans te ervaren in het facetoface en niet facetoface kennisdeling.

Twaalf respondenten geven aan een balans te vinden in de manier van kennisdeling. Enerzijds vindt er meer digitale kennisdeling plaats, maar is deze oppervlakkig. Anderzijds vindt er minder facetoface kennisdeling plaats, maar heeft deze een hogere waarde. Eén respondent geeft duidelijk aan meer aan kennisdeling te doen middels facetoface communicatie.

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie leidt tot meer toegankelijkheid op het gebied van kennisdeling.


Bij kennisdeling geven vijf respondenten aan meer toegankelijk te zijn geworden door consumerisatie en geven vier respondenten aan geen effect te ervaren door consumerisatie op het gebied van kennisdeling en facetoface/niet facetoface contact.

3.2.5.3 Sociale cohesie

Een meerderheid van de respondenten geeft aan meer aan facetoface contact te doen op het gebied van sociale cohesie.

Zeven respondenten geven aan meer aan facetoface contact te doen, twee respondenten geven aan meer aan niet facetoface contact te doen en één respondent geeft te kennen een balans te vinden. Twee respondenten geven aan dat het afhankelijk van de situatie is.

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie een hogere sociale cohesie op digitaal niveau tot gevolg heeft.

Vijf respondenten geven aan dat consumerisatie leidt tot hogere sociale cohesie op digitaal niveau en vijf respondenten geven aan dat consumerisatie geen invloed heeft op sociale cohesie.

3.2.6 Overige variabelenDe overige variabelen zijn de variabelen die invloed kunnen hebben op de link consumerisatie en samenwerken.

3.2.6.1 Kwaliteit hardware

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat de kwaliteit van privé hardware beter is dan de zakelijke hardware.

Bij het verschil in kwaliteit tussen privé en zakelijke hardware geven acht respondenten aan dat de kwaliteit van privé hardware beter is dan de zakelijke hardware. Vijf geven aan dat er geen verschil is en één geeft aan dat de zakelijke hardware beter is.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan door het kwaliteitsverschil meer aan consumerisatie te doen.

Hierbij geven negen respondenten aan dat door deze kwaliteitsverhouding in hardware zij meer gaan doen aan consumerisatie. Drie respondenten geven aan hier geen verschil in te zien en één persoon geeft aan dat het consumerisatie tegen gaat.


3.2.6.2 Kwaliteit Software

De meeste respondenten geven aan dat de kwaliteit van de privésoftware beter is dan de zakelijke software.

Zes respondenten geven aan dat de kwaliteit van de software op privé middelen beter is dan de software op de zakelijke middelen. Vijf respondenten ervaren hier geen verschil in en twee respondenten geven aan dat de zakelijke software beter is.

De meeste respondenten geven aan dat het verschil in kwaliteit geen reden is om meer of minder aan consumerisatie te doen.

Vijf respondenten geven aan dat de verhouding tussen privé en zakelijke software geen reden is om meer of minder te doen aan consumerisatie. Vier respondenten geven aan dat het juist wel meer zou doen aan consumerisatie door deze verhouding en drie respondenten geven aan minder te doen aan consumerisatie door deze verhouding.

3.2.6.3 Beleid op consumerisatie

De meeste respondenten geven aan niet bekend te zijn met een beleid wat van toepassing is op consumerisatie.

Vijf van de respondenten geven aan dat ze niet bekend zijn met een beleid op consumerisatie of een andere vorm hiervan en drie respondenten geven aan dat er geen beleid is. Van het beleid dat wel bekend is geven twee respondenten aan dat er restricties gelden op het gebied van hardware. Vier respondenten geven aan dat er beperkingen zijn op het gebied van software en drie respondenten geven aan dat er vanwege beveiligingsoverwegingen restricties zijn wat wel en niet mag binnen de organisatie.

De meeste respondenten geven aan een verhoging te zien in consumerisatie ondanks het aanwezig zijn van beleid of niet.

Zes respondenten geven een verhoging te zien in consumerisatie ondanks het wel of niet aanwezig zien van een beleid. Drie respondenten zien geen invloed van beleid op het gebruik van eigen middelen. Eén respondent geeft aan minder te gaan doen aan consumerisatie vanwege beleid.

3.2.6.4 Beleid op samenwerken (sociale code)

Een meerderheid van de respondenten geeft aan niet bekend te zijn met een sociale code.


Zeven respondenten geven aan onbekend te zijn met een beleid op samenwerken/sociale code. Drie respondenten geven aan dat er beleid is op de snelheid van het beantwoorden van email. Eén respondent geeft aan dat er beleid is over hoe men om moet gaan met de telefoon en één respondent geeft aan dat er beleid is over hoe men om moet gaan met social media.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat deze onbekendheid van beleid een positieve invloed heeft op de hoeveelheid consumerisatie.

Acht respondenten geven aan dat het wel/niet aanwezig zijn van een beleid op samenwerken een positieve invloed heeft op de mate van consumerisatie. Drie respondenten geven aan dat het wel/niet aanwezig zijn van een beleid de mate van consumerisatie ten goede komt. Eén respondent geeft aan minder aan consumerisatie te gaan doen door het wel/niet aanwezig zijn van beleid.

3.2.6.5 Juridisch

Een meerderheid van de respondenten geeft aan geen regeling te hebben op juridisch gebied over consumerisatie.

Elf respondenten geven aan dat er geen regelingen zijn met betrekking tot juridische aspecten, zoals een eigen risico. Twee respondenten geven aan niet te weten of er iets is geregeld. Eén respondent geeft aan dat er een regeling is op het gebied van verzekering.

Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat juridische afspraken geen invloed hebben op de mate waarop consumerisatie wordt toegepast.

Tien respondenten geven aan dat een juridische regeling geen invloed heeft op de mate van consumerisatie. Eén respondent geeft aan dat het aanwezig zijn van juridische regelingen meer consumerisatie teweeg brengt.

3.2.6.6 Financieel

Een merendeel van de respondenten geeft aan dat er geen financiële regelingen zijn getroffen voor het gebruik van privé middelen. Hieronder een overzicht van alle antwoorden.

Negen respondenten geven aan dat er geen financiële regeling is getroffen voor het gebruik van eigen middelen. Twee respondenten geven aan niet op de hoogte te zijn van eventuele financiële mogelijkheden. Eén respondent heeft een financiële vergoeding voor zowel de hardware alsmede de software. Eén respondent heeft een financiële regeling omtrent de abonnementskosten.

Een merendeel van de respondenten geeft tevens aan dat een financiële regeling geen invloed heeft op de mate van consumerisatie. Hieronder een overzicht van alle antwoorden.


Zeven respondenten geven aan dat een financiële regeling geen invloed heeft op de mate van consumerisatie. Drie respondenten geven aan dat een financiële vergoeding consumerisatie verhogend werkt. Twee respondenten geven aan dat het ontbreken van een financiële vergoeding een negatieve invloed heeft op het toepassen van consumerisatie.

3.2.6.7 Bedrijfscultuur

Drie respondenten geven aan dat de bedrijfscultuur een rol speelt in samenwerken. Hierbij wordt aangegeven dat de huidige bedrijfscultuur een negatieve invloed heeft op de sociale cohesie.

3.2.6.8 Verwachtingen

Zes respondenten hebben aangeven dat de verwachting die een bepaald persoon heeft ten aanzien van de respondent veranderd is sinds het toepassen van consumerisatie. Het beantwoorden van email en de snelheid hiervan is aanzienlijk verhoogd. Dit heeft als gevolg dat men is gaan verwachten dat deze snelheid van reageren standaard is geworden. Dit heeft als extra gevolg dat er extra druk ervaren wordt om de email zo snel mogelijk te beantwoorden.

3.2.6.9 Thuissituatie

Twee respondenten hebben aangeven dat het ontbreken van een gezin het mogelijk maakt om over betere middelen te beschikken, waardoor consumerisatie sneller toepasbaar is.

3.2.6.10 Werkuren

Vijf respondenten hebben aangegeven dat zij parttime werken. Zij ervaren een verhoging van consumerisatie, doordat zij dezelfde toepassing willen gebruiken op verschillende locaties.

3.2.6.11 Beveiliging

Twee respondenten hebben aangegeven dat de beveiliging van de middelen een reden is om eigen middelen in te gaan zetten tijdens de werkzaamheden.

3.2.7 Beoordeling samenwerkenDe meeste respondenten geven aan veel aan samenwerken te doen door zichzelf een 4 te geven op de schaal van 1 t/m 5.

Twee respondenten hebben zichzelf, op de schaal van 1 t/m 5, waarbij 1 staat voor minimaal samenwerken en vijf staat voor maximaal samenwerken is, beoordeelt met


een 2, drie respondenten hebben zichzelf een 3 gegeven, drie respondenten hebben zichzelf een 3,5 gegeven, vier respondenten hebben zichzelf een 4 gegeven en één respondent heeft zichzelf een 4,5 gegeven.

3.2.8 Invloed van consumerisatie op samenwerken volgens de respondenten

De meeste respondenten geven aan dat consumerisatie het samenwerken bevordert. Hieronder een overzicht van alle antwoorden.

Negen respondenten geven aan dat consumerisatie samenwerken bevordert, vier respondenten geven aan dat men door consumerisatie meer beschikbaar is, drie respondenten geven te kennen efficiënter te werken, twee respondenten geven aan dat ondanks dat men vrij is men alsnog aan het werk is door consumerisatie, twee respondenten geven aan tijdonafhankelijk te zijn geworden, twee respondenten geven aan plaatsafhankelijk te zijn geworden, één respondent geeft aan dat consumerisatie afhankelijk is van de middelen die het bedrijf beschikbaar stelt, één respondent geeft aan dat door consumerisatie alles onpersoonlijker is geworden, één respondent geeft aan dat er een bepaalde druk ervaren wordt doordat er geen afstand is met het werk, één respondent geeft aan dat er resultaat gericht gewerkt wordt door consumerisatie en één respondent geeft aan dat consumerisatie afhankelijk is van de mate waarin iemand een ITadapt is.


Bevordert samenwerkenMeer beschikbaar

EfficiënterAltijd aan het werk

Tijdonafhankelijk

0123456789

10

Invloed van consumerisatie op samenwerken

Top 5 - Volgens de repondenten

4. Conclusie en discussieDit hoofdstuk behandelt de getrokken conclusies uit de resultaten en welke aanbevelingen er uit voortkomen.

4.1 Onderzoeksvraag en doelstellingNu de feitelijke gegevens bekend zijn kan er gekeken worden naar de interpretatie hiervan. Echter voordat er conclusies getrokken worden, een lichte herhaling om de onderzoeksvraag en doelstelling scherp te krijgen.

Onderzoeksvraag:“In hoeverre heeft consumerisatie invloed op samenwerken?”

Doelstelling:“Het onderzoeken van de mogelijke invloed die consumerisatie heeft op het samenwerken op zakelijk gebied, door aan de hand van diepteinterviews inzicht te geven in hoe er op de oude (traditionele) manier gecommuniceerd werd en hoe dit eventueel een andere vorm heeft gekregen sinds consumerisatie.”

4.2 ConclusiesOm tot de conclusies te komen worden eerst de deelvragen beantwoord. Daarna wordt de hoofdvraag beantwoord op basis van de deelvragen.

4.2.1 In welke mate wordt consumerisatie toegepast?Uit de rapporten van Unisys en Forrester Consultancy is duidelijk dat consumerisatie haar intrede doet in de dagelijkse werkzaamheden. Hierbij werd vermeld dat dit zich niet zal gaan beperken tot de IT sector. Uit de resultaten van dit onderzoek kan gesteld worden dat dit bevestigt is. Consumerisatie is in elke organisatie te vinden.

Wanneer er gekeken wordt naar consumerisatie dan kan worden gesteld dat consumerisatie al sinds de eerste consumenten computers al wordt toegepast. Dit heeft echter sinds het ontstaan van smartphones een versnelling doorgemaakt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het merendeel van consumerisatie plaats vindt in de vorm van smartphones.

Dit onderzoek bekrachtigt tevens de openingszin van het onderzoek van Unisys, zoals die in de aanleiding is weergegeven. De drijfveer achter consumerisatie is in de meeste gevallen het niet beschikken over de juiste tools voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Hierdoor gaat men zelf op zoek naar oplossingen en wordt op die manier consumerisatie toegepast.


4.2.2 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op communicatie?De wijze waarop er gecommuniceerd wordt is aan het veranderen door consumerisatie. Er is een duidelijke toename in de frequentie van communicatie en ook de middelen om tot communicatie te komen zijn toegenomen.

Er kan gesteld worden dat wanneer de werkgever dezelfde hardware levert het zelfde effect bereikt kan worden, maar het feit blijft dat hiervoor eerst een vraag moet ontstaan vanuit de markt eer men hierin gaat investeren. Consumerisatie creëert die vraag, maar die vraag is nog niet bekend bij alle organisaties, waardoor de werknemers zelf een oplossing gaan zoeken.

Het gedrag is nog niet aan het veranderen. De meeste gebruikers van consumerisatie blijven consequent in de wijze waarop zij communiceren met anderen.

Hieruit kan de volgende conclusie getrokken worden;

"Consumerisatie leidt tot meer mogelijkheden in de communicatie en creëert een toename in communicatie. Het gedrag wordt niet beïnvloed."

4.2.3 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op kennisdeling?Iedereen doet aan kennisdeling. De één meer dan de ander. In zowel de rol als zender alsmede de ontvanger zorgt consumerisatie voor een verhoging van kennisdeling. Door het direct kunnen raadplegen van allerlei bronnen en deze meteen te kunnen delen met anderen is de hoeveelheid kennisdeling aanzienlijk toegenomen.

Echter met de toename van de hoeveelheid kennisdeling is er ook ruis ontstaan. De grote hoeveelheid vergt een nieuwe discipline van mensen, namelijk het filteren van informatie. Welke informatie is relevant en betrouwbaar?

Hieruit kan de volgende conclusie getrokken worden:

"Consumerisatie zorgt voor een verhoging van kennisdeling door het snel kunnen delen van kennis. Echter zorgt het ook voor veel irrelevante informatie waardoor de waarde van informatie daalt."

4.2.4 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op sociale cohesie?Sociale cohesie is de omgang met anderen. Uit onderzoek blijkt dat consumerisatie minimale invloed heeft op de sociale cohesie.

Werknemers die parttime werken ervaren echter wel een verhoging van de sociale cohesie. Hierbij wordt aangegeven dat door consumerisatie zij op de hoogte kunnen blijven van de ontwikkelingen in de organisatie ook al zijn zij fysiek niet aanwezig.



"Consumerisatie heeft weinig invloed op de sociale cohesie. Afhankelijk van de hoeveelheid uren die een werknemer werkt zal de sociale cohesie af of toenemen."

4.2.5 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op het facetoface en het niet facetoface samenwerken?

Wanneer er gekeken wordt naar de communicatie dan heeft niet facetoface contact duidelijk de overhand. De meeste communicatie verloopt tegenwoordig via de email. Consumerisatie heeft hier duidelijk een verhogend effect op.

Kennisdeling is een ander verhaal. De hoeveelheid kennisdeling neemt toe bij het niet facetoface contact, maar de waarde van de kennis vermindert. Consumerisatie heeft een verhogend effect op de hoeveelheid door niet facetoface kennisdeling, maar het heeft meer kennisdeling nodig om hetzelfde te leveren als bij het facetoface contact.

Consumerisatie heeft bijna geen grip op de sociale cohesie. Het facetoface contact wordt hierin duidelijk meer gewaardeerd tenzij de situatie er zich niet voor leent.


"Consumerisatie heeft een verhogende invloed op het niet facetoface contact. Echter heeft het meer nodig om in balans blijven met de facetoface communicatie. Gesteld kan worden dat beide in balans zijn."

4.2.6 De overige variabelenDe overige variabelen zijn de variabelen die invloed kunnen hebben op consumerisatie en samenwerken en de link tussen deze twee elementen.

De kwaliteit van de software en hardware is privé beter dan die van de organisatie. Dit zorgt voor een verhoogde toepassing van consumerisatie.

In de meeste gevallen is het niet bekend of consumerisatie is toegestaan en of er een sociale code aanwezig is binnen de organisatie welke is vastgelegd in een formeel document. Het maakt voor consumerisatie echter niet uit of er een beleid is op deze twee gebieden. Het gebruik van eigen middelen wordt gewoon toegepast.

Zowel financieel alsmede juridisch zijn er in de meeste gevallen geen regelingen getroffen voor een vergoeding of aansprakelijkheid. Het ontbreken van afspraken op dit gebied houdt consumerisatie niet tegen. Als iets ontbreekt dan komt het er toch wel.

Uit deze variabelen kan de volgende conclusie getrokken worden:


"Door het beschikken over een hogere kwaliteit aan soft en hardware in de thuissituatie en het niet bekend zijn met beleid op het gebied van consumerisatie of samenwerken neemt de mate van consumerisatie toe. Het niet hebben van afspraken op juridisch en financieel gebied weerhoudt men er niet van om meer aan consumerisatie te doen."

4.2.7 In hoeverre heeft consumerisatie invloed op samenwerken?Nu alle deelvragen beantwoord zijn kan de hoofdvraag beantwoord worden. Heeft consumerisatie invloed op samenwerken dan kan met enige voorzichtigheid gesteld worden dat dit het geval is. Als er gekeken wordt naar de soort invloed die consumerisatie heeft op samenwerken dan kan ook hier met enige voorzichtigheid gesteld worden dat dit een positieve invloed betreft.

Samengevat zorgt consumerisatie voor een toename in de communicatie mogelijkheden, meer communicatie onderling en een toename in de informatie die gedeeld wordt terwijl het sociale contact gelijk blijft. Kortom het komt het samenwerken ten goede.

Echter zijn er enkele gebieden die de nodige aandacht vragen. Deze aandachtsgebieden zijn omgezet naar aanbevelingen en opgenomen in hoofdstuk 4.4.

4.3 DiscussieConsumerisatie is een nog onbekende trend wat op veel gebieden van de organisatie een invloed kan hebben. Vanuit het technische perspectief is er de laatste tijd veel bekend geworden over hoe dit te stroomlijnen echter wordt het bedrijfsproces buiten beschouwing gelaten. Hierdoor is het onbekend welke invloed consumerisatie heeft op de organisatie.

Tijdens het vooronderzoek is naar voren gekomen dat er veel aspecten zijn die beïnvloed kunnen worden door consumerisatie waaronder samenwerken, beleid, financiën, juridische aspecten en beveiliging. Om te voorkomen dat er onvoldoende diepgang gerealiseerd kon worden tijdens het onderzoek is er door de onderzoeker bewust gekozen om slechts één aspect, namelijk samenwerken, verder uit te werken.

Wanneer er gekeken wordt naar het onderzoek dan is het aantal respondenten relatief laag. Het ontbreken van bekendheid met het fenomeen consumerisatie heeft veel invloed gehad op het aantal respondenten. Hieruit is te concluderen dat eerst inzichtelijk gemaakt moet worden waar consumerisatie afspeelt en van daaruit verder onderzoek te doen.

Ondanks deze beperkingen is het onderzoek technisch goed verlopen en is inzichtelijk geworden welke invloed consumerisatie heeft op samenwerken. Het onderzoek bevestigt tevens dat consumerisatie bij dienstverlenende organisaties haar intrede heeft gemaakt.


4.4 AanbevelingenNaar aanleiding van het onderzoek en de conclusies zijn drie aanbevelingen geformuleerd. Deze aanbevelingen zijn voor een verder onderzoek omtrent consumerisatie.

1. Nu vast gesteld is dat consumerisatie in de dienstverlenende sector aanwezig is, in welke vorm dan ook, is het belangrijk om te inventariseren in welke mate dit gebeurt in elke sector. Het advies is om deze trend inzichtelijk te maken door een groot aantal bedrijven te onderzoeken. Hierbij moet elke sector meegenomen worden in het onderzoek.

2. Een ander aspect dat onderzocht moet worden is in welke mate consumerisatie invloed heeft op de bedrijfsprocessen. Hoewel dit niet de uitgangspositie is geweest voor dit onderzoek is indirect duidelijk geworden dat consumerisatie het werkproces heeft beïnvloed.

3. Op het gebied van consumerisatie en samenwerken moet worden onderzocht op welke manier beleid hier een invulling aan kan geven waardoor consumerisatie en samenwerken beheersbaar wordt.


5. Literatuurlijst

Online documentatieBendorSamuel, P, (2011), The Consumerization of IT and Business Processes: Why the Shift to EndtoEnd Processing Puts Power in the Hands of the User | Gaining Altitude in the Cloud, http://www.everestgrp.com/201109theconsumerizationofitandbusinessprocessesgainingaltitudeinthecloud7640.html

Finley, K, (2011), Consumerization of IT: 95% of Information Workers Use SelfPurchased Technology for Work, http://www.readwriteweb.com/enterprise/2011/03/consumerizationofit95ofin.php

Forrester Consultancy, (2011), IT Managers Selectively Embrace Consumerization, http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=it%20managers%20selectively%20embrace%20consumerization%20ext%3Apdf&source=web&cd=1&ved=0CCQQFjAA&url=http%3A%2F%2Fdownload.microsoft.com%2Fdownload%2FB%2F3%2FA%2FB3ABAFBFB96E496A8A9651EAE5091C07%2FIT%2520Managers

Juniper Networks, (2010), Risky business: survey shows smartphone security concerns running high; yet 81 percent admit sneaking onto employer networks without permission, http://www.juniper.net/us/en/company/presscenter/pressreleases/2010/pr_2010_10_2610_02.html

Managers online, (2010) Grenzen tussen privé en zakelijk gebruik smartphones vervagen, http://www.managersonline.nl/nieuws/10302/grenzentussenprivenzakelijkgebruiksmartphonesvervagen.html

Microsoft, (2011), Strategies for Embracing Consumerization,http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=strategies%20for%20embracing%20consumerization%20ext%3Apdf&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0CBwQFjAA&url=http%3A%2F%2Fdownload.microsoft.com%2Fdownload%2FE%2FF%2F5%2FEF5F8B955E274CDB860FF982E5B714B0%2FStrategies%2520for

Unisys, (2011), Unisys Consumerization of IT Benchmark Study, http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=unisys%20consumerization%20of%20it%20benchmark%20study%20ext%3Apdf&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0CDIQFjAA&url=http%3A%2F%2Fblog.unisys.com%2Ffiles%2F2010%2F06%2F100190CITSUMMARY_web1.pdf&ei=A8qnTt3_DoTugam0e3YDw&usg=


http://www.everestgrp.com/2011-09-the-consumerization-of-it-and-business-processes-gaining-altitude-in-the-cloud-7640.html

http://www.everestgrp.com/2011-09-the-consumerization-of-it-and-business-processes-gaining-altitude-in-the-cloud-7640.html

http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=unisys%20consumerization%20of%20it%20benchmark%20study%20ext:pdf&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0CDIQFjAA&url=http://blog.unisys.com/files/2010/06/10-0190-CIT-SUMMARY_web1.pdf&ei=A8qnTt3_DoTu-gam0e3YDw&usg=AFQjCNEkDvD5cGn1RM4f50KcMlEfWTsakQ&sig2=gapF40O3r7cEbFHrEUxrRQ



http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=strategies%20for%20embracing%20consumerization%20ext:pdf&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0CBwQFjAA&url=http://download.microsoft.com/download/E/F/5/EF5F8B95-5E27-4CDB-860F-F982E5B714B0/Strategies%20for%20Embracing%20Consumerization.pdf&ei=wMmnTpT1Dser-QbGlKWxDw&usg=AFQjCNEE-F6rRZZDZ8ZmI8u7yoqbe7PltQ&sig2=KckwY1k2jF__0bTjnVl1Pw



http://www.managersonline.nl/nieuws/10302/grenzen-tussen-priv--en-zakelijk-gebruik-smartphones-vervagen.html

http://www.managersonline.nl/nieuws/10302/grenzen-tussen-priv--en-zakelijk-gebruik-smartphones-vervagen.html

http://www.juniper.net/us/en/company/press-center/press-releases/2010/pr_2010_10_26-10_02.html

http://www.juniper.net/us/en/company/press-center/press-releases/2010/pr_2010_10_26-10_02.html

http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=it%20managers%20selectively%20embrace%20consumerization%20ext:pdf&source=web&cd=1&ved=0CCQQFjAA&url=http://download.microsoft.com/download/B/3/A/B3ABAFBF-B96E-496A-8A96-51EAE5091C07/IT%20Managers%20Selectively%20Embrace%20Consumerization_FINAL%2002172011.pdf&ei=_8inTtTAMsKd-Qbrr8ieDw&usg=AFQjCNH5KFCj4DLBYgiWdcy05a7nMEhUKA&sig2=LDXknq2JZrx9_Yi1U-N7lQ



http://www.readwriteweb.com/enterprise/2011/03/consumerization-of-it-95-of-in.php

Van Zanten, M, (2010), Welke IT trends zien CIO Pieter Schoehuijs, Arthur Govaert, en John Wittekamp?, http://managementscope.nl/magazine/artikel/534ittrendscioTijdschriftenBrooks, J. (2009). Yours, mine and ours. eWeek, Vol. 26 Issue 6, p1923

Burt, J, (2011). BYOD Trend Pressures Corporate Networks. eWeek, Vol. 28 Issue 14, p3031

Finnie, S. (2010). The rise of consumer tech. Computerworld, Vol. 44 Issue 13, p32

Gibson, S. (2006). Digital natives lead enterprise IT. eWeek, Vol. 23 Issue 41, p15

Datamonitor. (2008). MarketWatch: Global Roundup, Vol. 7 Issue 7, p259263

McCafferty, D; Reisinger, D. (2011) The consumerization of IT. CIO Insight, Issue 118, p8

Moschella, D. (2004). Keep up with your IT consumers. Computerworld, Vol. 38 Issue 34, p15

BoekenVerhoeven, N (2007). Wat is onderzoek: Praktijkboek methoden en technieken voor het hoger onderwijs. Den Haag:Boom Lemma uitgevers

Baarde, B (2010). Research: This is it! Houten: Noordhoff Uitgevers


http://managementscope.nl/magazine/artikel/534-it-trends-cio

Bijlagen

Bijlage I – Begrippenlijst

Bijlage II – Interviewvragen

Bijlage III – Resultaten bronbestand

Bijlage IV – Risicopunten op financieel en juridisch gebied


Bijlage I – Begrippenlijst

Communicatie Communicatie is hoe en op welke manier de mens communiceert met anderen. Hierbij wordt onderscheidt gemaakt tussen communicatie gedrag en communicatie middelen.

Communicatie gedrag Communiceren gebeurt aan de hand van middelen, maar hoe deze middelen worden ingezet bij het communiceren is het communicatie gedrag. Een voorbeeld hierbij is het zakelijk of juist informeel communiceren.

Communicatie middelen Communicatie heeft middelen nodig om tot stand te komen. Dit kan bijvoorbeeld zijn facetoface contact, maar ook email.

Consumenten hardware: Onder hardware wordt verstaan de fysieke (aanraakbaar) IT onderdelen. Hieronder vallen computers, laptops, telefoons, smartphones, Ipads etc.

Consumenten software: Verzamelnaam voor besturingssystemen die de hardware aansturen en de applicaties die hierop draaien.

Consumenten gedrag: Verzamelnaam voor alle handelingen die thuis gedaan worden op de hard en software. Hieronder valt het Twitteren, Facebooken, gamen, downloaden, uploaden, bankzaken doen, rekeningen bekijken etc.

Consumerisatie: Het woord consumerisatie is een vertaling van het Engelse woord consumerization. Dit betekent in het kort het meenemen van consumenten ITgedrag, hard en software naar de zakelijke omgeving.

Gelijke opvattingen De normen en waarden die gedeeld worden met anderen, zoals collega's. Een voorbeeld hiervan is het aanspreken van een collega wanneer deze foutief handelt.

Identificatie met anderen Identificatie met anderen is het bewustzijn van een persoon tot een bepaalde groep te behoren en door anderen als zodanig behandelt te worden.


Kennisdeling Het delen van kennis met anderen door als zender en/of als ontvanger informatie te delen. Hierbij worden drie elementen gehanteerd, namelijk de rol als zender, de rol als ontvanger en de methode.

Methode De methode van kennisdeling omvat alle manieren hiervan. Dit kan o.a. zijn het delen van kennis middels email of facetoface.

Ontvanger Een manier om kennis te delen is als ontvanger te functioneren. Hierbij wordt informatie aan de ontvanger gegeven of eist hij deze informatie op o.a. door online bronnen te raadplegen.

Samenwerken Samenwerken betekent met meerdere personen samen tot een eindresultaat komen. Hierbij ligt ten grondslag drie elementen die elkaar overlappen, namelijk communicatie, kennisdeling en sociale cohesie.

Sociale cohesie De sociale cohesie wordt ook wel de binding tussen de mensen genoemd. Het bestaat uit drie elementen, namelijk sociale participatie, gelijke opvattingen en de identificatie met anderen.

Sociale participatie Eén van de elementen waaruit sociale cohesie bestaat is sociale participatie. Hiermee wordt de mate van omgang met collega's bedoelt. Een voorbeeld hierbij is na werktijd een borreltje te nuttigen in een café.

Zender Een manier om kennis te delen is als zender te functioneren. Hierbij deelt de zender informatie met anderen door bijvoorbeeld een link door te sturen naar iemand anders.


Bijlage II – Interviewvragen

1. AlgemeenKunt u iets vertellen over uzelf, uw werk en werkzaamheden?

– Wat is uw leeftijd?– Wat is uw functie?– In welke sector bent u werkzaam?– In welk regio bent u werkzaam?

2. ConsumerisatieWelke privé hardware gebruikt u voor zakelijke doeleinden?Hoe vaak gebruikt u deze hardware per dag voor zakelijke doeleinden?Hoelang maakt u al gebruik van uw eigen hardware voor zakelijke doeleinden?Welke software gebruikt u op deze privé hardware?In hoeverre is uw ITgedrag veranderd sinds het gebruik van uw eigen hardware en software? Wat is de beweegreden om privémiddelen te gebruiken voor zakelijke doeleinden?

3. Samenwerken:

CommunicatieWelke middelen gebruikt u doorgaans in het communiceren?Wat is het effect van consumerisatie op deze middelen?

Hoe zou u uw communicatiegedrag omschrijven?Wat is het effect van consumerisatie op dit gedrag?

Hoe is de verhouden tussen facetoface en niet facetoface communicatie?Wat is het effect van consumerisatie op deze verhouding?

KennisdelingHoe zou u uw rol als zender willen omschrijven bij kennisdeling?Wat is het effect van consumerisatie op deze rol?

Hoe zou u uw rol als ontvanger willen omschrijven bij kennisdeling?Wat is het effect van consumerisatie op deze rol?

Welke methoden gebruikt u om kennis te delen?Wat is het effect van consumerisatie op deze methoden?


Hoe is de verhouden tussen facetoface en niet facetoface kennisdeling?Wat is het effect van consumerisatie op deze verhouding?

Sociale cohesieHoe zou u uw sociale participatie omschrijven in de omgang met collega' s?Wat is het effect van consumerisatie op deze participatie?

In welke mate bestaan er gelijke opvattingen over de normen en waarden tussen u en uw collega's?Wat is het effect van consumerisatie op deze gelijke opvattingen?

In welke mate identificeert u zich met collega' s?Wat is het effect van consumerisatie op deze identificatie?

Hoe is de verhouden tussen facetoface en niet facetoface sociale cohesie?Wat is het effect van consumerisatie op deze verhouding?

Welk cijfer geeft u aan uw samenwerken op de schaal van 1 tot 5? (1 is minimaal en 5 is maximaal)

4. Overige variabelen:Kwaliteit hardware Hoe is de verhouding tussen kwaliteit van de eigen hardware en de hardware van de organisatie?Wat is het effect van consumerisatie op deze verhouding?

Kwaliteit software Hoe is de verhouding tussen kwaliteit van de eigen software en de software van de organisatie?Wat is het effect van consumerisatie op deze verhouding?

BeleidIn welke mate heeft de organisatie een beleid op consumerisatie?Wat is het effect van consumerisatie op dit beleid?

In welke mate heeft de organisatie een beleid op samenwerken?Wat is het effect van consumerisatie op dit beleid?

JuridischIn welke mate heeft de organisatie juridische afspraken gemaakt over consumerisatie?Wat is het effect van consumerisatie op deze afspraken?


FinancieelIn welke mate heeft de organisatie financiële afspraken gemaakt over consumerisatie?Wat is het effect van consumerisatie op deze afspraken?

Missende variabelen: Welke factoren, buiten de factoren die in de lijst staan, hebben volgens u een positief effect op consumerisatie en samenwerken?

Welke factoren, buiten de factoren die in de lijst staan, hebben volgens u een negatief effect op consumerisatie en samenwerken?

Samenvattend:Welke invloed heeft consumerisatie volgens u op het samenwerken?


Bijlage III – Resultaten bronbestandDe gegevens in deze bijlage komen voort uit de opnames van de gehouden interviews. Het is de eerste belabeling die heeft plaats gevonden rechtstreeks vanuit de opnames. Het is een ruwe weergave van de resultaten.

De resultaten zijn weergegeven per vraag, zoals deze gesteld is in de vragenlijst in bijlage II. Achter elk antwoord is aangegeven welke respondenten, zoals opgenomen in hoofdstuk 3.1, hieronder vallen met op het eind het totaal aantal respondenten. ConsumerisatieMiddelenSmartphone: A;B;C;D;E;F;G;H;J,K;L;M (12) Laptop: A;C;F;H;I;J;L (7)Macbook: B;E; (2)Tablet: B;F;M (3)PC: D;J;L; (3)Imac: E; (1)

SoftwareStandaard software: A;C;D;G;H;I;K;M (8)Server specifieke software:B; (1)Oefenen voor cursussen: D;(1)Testen software: E; F;(2)Fotobewerking: F;(1)Visio: J;(1)Skype: L(1)

GedragGeen overloop van privé naar zakelijk gedrag: A; C;;E; F;H (5)Zoveel mogelijk gescheiden: B; D; E; I; (4)Geen scheiding: G;J;K;L;M (5)


Dagelijks gebruikSmartphone dagelijks: A;B;C;D;E;F;G;H;J;K;L;M (12)Laptop 1x per week: A;H;I (3)Macbook dagelijks: B;E (2)Tablet incidenteel: B (1)Laptop was dagelijks nu minder door gebruik smartphone: C (1)in de avond: D;J (2)Vrije dag 3x per dag: D (1)Laptop: meerdere keren per dag: (1)Tablet paar keer per dag: M (1)

Totaal gebruik0,5 jaar: A;B;B;C;1,5 jaar: B;G;L2 jaar: I;3,5 jaar: D;9 jaar: C;15 jaar: D;H;17 jaar: J5 jaar: E;10 jaar: F;K

Reden gebruikEigen hardware is beter: A;B;E;F;I;J; (6)Plaatsonafhankelijk: A;C;E;H;L;M (6)Efficiëntie: C;F;H;M (4)Organisatie stelt niet de juiste tools beschikbaar: A;B;C;D;E;H;J;K (8)Adminrechten: B;E;F (3)Tijdonafhankelijk: E;H;M (3)Geen behoefte aan 2 telefoons: G (1)Ergonomische opstelling thuis: J:L (2)


CommunicatieMiddelenEmail: A;B;C;D;E;F;G;H;J;K;L;M (12)Agenda: A;C;E;F;G;H;J;K;L:M (10)Facetoface: A;B;C;D;E;F;G;H;I;J;K;L;M (13)Mobiel: A;B;C;D;E;F;G;H;I;L;M (11)Vaste telefoon: C;E; (2)Smartboards: A;E;G;J; (4)Intranet: A;C;D;E;F;J;M (7)Social Media:B;C;E;F;L;M (6)SMS:E;K; (2)

Effect middelenGeen effect: L (1)Snelheid: A;F;M (3)Beschikbaarheid over email/agenda: A;B;C;D;K;M (6)Meer mogelijkheden tot communiceren: C;E;F;G;H;I;J;K;M(9)Vermindering hiërarchie: C;(1)Meer ergernis door vervagen scheiding: D;(1)

GedragZakelijk ingesteld: A;C;D;F;G;H;L;M (8)To the point: A;B;E;G;H;I;K;M (8)Informeel: B;C;D;F;J; (5)Complete antwoorden; C;M (2)

Effect gedragDuidelijke scheiding privé en zakelijk gedrag: A; (1)Smartphone zorgt voor korte mails: B;D;F;G;I; (5)Structureel overwerken door beschikbaarheid middelen: C;D; (2)Wanneer mail vraagt om uitgebreid antwoord dan achter pc: C; (1)Typfouten worden geaccepteerd bij versturen mail vanaf een smartphone: C; (1)Meerdere keren mailen: G;K; (2)Geen effect: H;J;L (3)Privé middelen zorgt voor uitgebreide antwoorden: I;(1)Geeft rust door tijdonafhankelijk: K; (1)

Facetoface en niet facetoface contactVeel facetoface contact: A;G; (2)Veel niet facetoface contact: A, C;F;G H;J;K;L;M(6)Gelijk: A;B;D;(3)Afhankelijk van periode: E;I;M(3)


Effect consumerisatie op facetoface en niet facetoface contactNee: C;I;J;(3)Wanneer thuis, meer digitaal: B;(1)Wanneer op het werk, meer facetoface: B;F;(2)Meer digitaal dan voorheen: A;D;F;G;H;K;L;M(8)Waarde berichten vermindert: G;K;(2)

KennisdelingRol als zenderVeel naar student: A;C;F;J;K;L; (6)Facetoface: A; C;D;E;F;G;H;J;K; (9)Weinig naar collega's: A;B;M (2)Veel kennisdeling: C;E;G;H;J;L; (6)Alleen bij vraag naar hulp: A; (1)Doorsturen: E;K;L; (3)Op papier vanwege borging: G;M (2)Veel digitaal: G;H;I;J;L; (5)

Effect consumerisatie op zender rolNee: A;B;H;I;K;M (6)Mogelijkheid tot meteen delen van kennis: C;D;E;F;G;J;L; (7)

Rol als ontvangerFacetoface: A;C;D;G;J; (5)Van student weinig: A; (1)Weinig aan kennisdeling: B;(1)Haalt kennis uit bronnen: B;C;E;F;H;K;L;M (8)Hardcopy: J;(1)

Effect consumerisatie op ontvanger rolNee: A;B;H;(3)Meteen opzoeken van benodigde kennis: C;D;E;F;G;I;J;L;M (9)Kritisch: L;(1)Krijgt teveel informatie: C;D;E;K;L;(5)Op aanvraag; I;(1)


MethodeFacetoface: A;B;D;E;F;G;H;J;K (9)Mail: B;C;D;E;F;G;H;I;J;K;L;M (12)Zelf opzoeken: B;E;I;L;M (5)Communities: C (1)Intranet: C;E;F;J;M (5)Documentatie: B;C;E;G;M (5)Social Media: C;E;F; (3)

Effect consumerisatie op methodeNee: A;B;H; (3)Toegankelijkheid: C;D; (2)

Facetoface en niet facetoface contactfacetoface: A;B;J (3)niet facetoface: A;B;H (3)Balans: D (1)Meer kennis door media e.d., maar minder waarder: C;F;G;J;K;L (9)Ḿ

Effect consumerisatie op facetoface en niet facetoface contactNee: A; B;J;M (4)Toegankelijkheid: C;E;F;G;L (5)

Sociale cohesieSociale participatieVeel contact in sociale omgang: A; (1)Hecht team: B; C;D;F;G;H;M (7)Gebouwgebonden contact: C;D;E;F;I;J;K;L;M (9)


Effect consumerisatie op sociale participatieNee: A;B;F;G;M (5)Functie van facetoface contact wordt meer sociaal door mogelijkheid op andere momenten inhoudelijk te werken: C; D;E; (3)Digitaal zorgt voor afstand: G; (1)Via SMS veel contact buiten werktijden; H; (1)Verhoging door consumerisatie: H;J;K;L (4)

Gelijke opvattingenOp één lijn met collega's: A;B;D;H;M (5)Studenten hebben andere normen en waarden: A;C;E; (3)Verschil in betrokkenheid: C; (1)Loyaliteit: C;D;G;H; (4)Verschil in normen en waarden: C;E;F;I;J;K;L; (7)Weinig aanspreek cultuur: C;D;F;L (4)Belangenverschil zorgt voor andere normen en waarden: C;I;J;K; (4)Oudere generatie heeft invloed op normen en waarden: C; (1)

Effect consumerisatie op gelijke opvattingenNee: A;B;C;E;F;G;J; (7)Jongere generatie heeft andere opvattingen over gebruik van eigen middelen in lesomgeving:A;C; (2)Bij lastige onderwerpen schuilen achter mail op elk moment: D; (1)Tijdonafhankelijk: H;L;M (3)Afschuiven van problemen door email: K; (1)

Identificatie met anderenErg verbonden: A;B;F;G;H;J;K;L (8)subgroep: C;D;E;F;I;M (6)

Effect consumerisatie op identificatie met anderenNee: A;B;C;F;G;I;K;M (8)Indirect positief effect door aantal uren: D;E;J;L (4)Verhoging door digitale middelen: H;L (2)

Facetoface en niet facetoface contactMeer facetoface: A;C;D;E;F;G;H; (7)Balans: J; (1)Afhankelijk van situatie: I;K;M (3)Weinig facetoface omgang: ;K;L (2)


Effect consumerisatie op facetoface en niet facetoface contactNee: A;C;F;G;J; (5)Verhoging van niet facetoface contact: H;I;K;L;M (5)

SamenwerkenCijfer2: I;L (2)3: B;D;E; (3)3,5: F;H;J; (3)4: A;G;K;M (4)4,5: C; (1)

Overige variabelenKwaliteit hardwareZakelijk is beter: M (1)Geen verschil: C;D;G;H;L; (5)Privé is beter: A; B;E;F;I;J;K;M (8)

Effect consumerisatie op kwaliteit hardwareMeer consumerisatie: A;C;E;F;H;I;J;K;M (9)Geen verschil:D;G;L; (3)Minder consumerisatie:M (1)

Kwaliteit SoftwareZakelijk is beter:D; M (2)Geen verschil: A;C;E;G;H; (5) Privé is beter: B;F;I;J;K;L; (6)

Effect consumerisatie op kwaliteit softwareMeer consumerisatie:F;H;J;L (4)Geen verschil: A;C;E;G;K; (5)Minder consumerisatie:D;I; M (3)

Beleid consumerisatieHardwarematig beleid:H;M (2)Softwarematig beleid: A;F;J;M (4)Beveiligingsmatig beleid: C;H;M (3)Geen beleid: B;I;L;(3)Niet bekend: D; E; G;K;L; (5)


Effect consumerisatie op consumerisatie beleidMeer consumerisatie: A;C;F;J;L;L; (6)Geen verschil:D;G;M (3)Minder consumerisatie: I; (1)

Beleid samenwerken (sociale code)Opnemen telefoon: B; (1)Social Media:M (1)Beantwoorden email: C;D;J (3)Onbekend: A;F;G;H;I;K;L (7)

Effect consumerisatie op beleid samenwerkenMeer consumerisatie: C;J;L(3)Geen verschil: A;D;F;G;H;I;K;M(8)Minder consumerisatie:L(1)

Juridische afsprakenVerzekering: B; (1)Alles buiten de aangeboden middelen is eigen risico: A;B;C;D;F;G;H;I;J;K;L (11)Onbekend;E;M (2)

Effect consumerisatie op juridische afsprakenMeer consumerisatie: L (1)Geen verschil: A;C;D;F;G;H;I;J;K;M (10)

Financiele afsprakenVergoeding abonnement: H (1)Vergoeding hardware: B (1)Vergoeding software: B (1)Alles buiten de aangeboden middelen is eigen kosten: A;E;F;G;I;J;K;L;M (9)Onbekend:C;D; (2)

Effect consumerisatie op financiële afsprakenMeer consumerisatie:E;L;M (3)Geen verschil: A;D;F;G;H;I;K; (7)Minder consumerisatie: C;J (2)


Missende variabelen:Bedrijfscultuur: C;K;L (3)Beveiliging: B;G; (2)Ontbreken gezinsleven: E;F; (2)Werkuren: B;C;D;E;L; (5)Verwachtingspatroon t.a.z. personen: C;D;E;H;K;L; (6)Invloed/druk van andere personen om bepaalde hardware/software te gebruiken: A (1)Achterlopen op anderen bij het alleen gebruiken van aangeboden hardware en software: A (1)

Invloed consumerisatie op samenwerken vanuit respondentMeer beschikbaar: A;E;H;J; (4)samenwerken bevordert: A;D;E;F;G;H;I;J;K; (9)Druk door geen afstand werk: A; (1)Werken terwijl je vrij bent: A;E; (2)Meer mogen: B; (1)Efficiënter: C;F;J (3)Inefficiëntie: C; (1)Onpersoonlijker: C (1)Betere concentratie: E (1)Resultaat gericht: G (1)Tijdonafhankelijk: G;H (2)Plaatsafhankelijk: K;L (2)Is afhankelijk van beleid middelen: M (1)Personen die meer in ICT (ontwikkelingen) zitten doen daar ook veel meer mee: I; (1)


Bijlage IV – Risicopunten op financieel en juridisch gebied

Vanuit de opleiding Facility Management wordt veel aandacht geschonken aan financiën en juridische aspecten. Om deze reden wordt dieper in gegaan op deze aspecten en consumerisatie.

Financieel

Consumerisatie is het gebruiken van privémiddelen voor zakelijk gebruik. Buiten de reden waarom dit wordt toegepast ontstaat de vraag of een organisatie hier financieel in tegemoet moet komen. Het antwoord hierop is voor elke organisatie anders, maar de voor en nadelen worden wel inzichtelijk gemaakt.

Vergoeding

Het gebruik van privé middelen is in eerste instantie voor rekening van de gebruiker. Echter het gebruik van privé middelen geeft aan dat medewerkers niet over de juiste tools bezitten om de werkzaamheden goed en efficiënt te kunnen voltooien aldus de respondenten.

Moeten de werknemers dan zelf voor deze tekortkomingen opdraaien? Afhankelijk van het beleid kan hier het antwoord “ja” zijn. Er kan ook gekeken worden naar de oorzaak (het niet beschikken over de juiste tools) en dit aanpakken.

Geef medewerkers een jaarlijkse vergoeding voor het aanschaffen van eigen middelen voor zakelijk gebruik. Een pcprivé project is een andere mogelijkheid waarbij de werkgever tegemoet komt in de kosten van de privé middelen of stel, als organisatie, de juiste middelen beschikbaar.

Voor andere kosten, zoals abonnementskosten, geldt hetzelfde. Bij bijvoorbeeld een smartphone wordt in de meeste gevallen een internet abonnement afgesloten. Medewerkers kunnen door deze internetverbinding efficiënter werken, doordat zij direct beschikken over de digitale agenda of email.

In de meeste gevallen zijn deze kosten, zoals hierboven genoemd, voor rekening van de gebruiker. Als organisatie kan hierin tegemoet gekomen worden met vergoedingen wat resulteert in loyaliteit en efficiëntie.


Verzekering

Wanneer een privé middel niet meer naar behoren functioneert kan de vraag ontstaan wie de reparatiekosten gaat betalen. De meeste respondenten uit het onderzoek geven aan dat zij verantwoordelijk zijn voor de reparatiekosten. Echter een bedrijf heeft een aansprakelijkheidsverzekering die hier, afhankelijk van de gemaakte afspraken, iets in kan betekenen.

Juridisch

Op het juridisch gebied zijn er veel haken en ogen aan de trend consumerisatie die nog opgelost moeten worden. Hieronder een aantal juridische aspecten die meetellen bij consumerisatie.

Aansprakelijkheid

Consumerisatie vindt plaats in verschillende vormen, maar wie is er aansprakelijk als een apparaat niet meer functioneert? Is dit de gebruiker, aangezien het privé middelen zijn of is het de werkgever, omdat het tijdens werktijden gebeurt. Afhankelijk hoe een organisatie de aansprakelijkheidsverzekering heeft geregeld kan een werknemer daar op gaan verhalen.

Het vervagen van privé en zakelijk gaat ook een rol spelen in de aansprakelijkheid. Wie is er verantwoordelijk als een apparaat niet meer functioneert en niet fysiek aanwezig is op het werk, maar thuis aan het werk is?

Hier is momenteel geen duidelijk antwoord op te geven. Het is afhankelijk van de organisatie en hoe dit zich vertaald naar beleid.

Eigendomsrecht

Het is mogelijk dat een werkgever een vergoeding gaat instellen voor het aanschaffen van privé middelen die ook voor zakelijk doeleinden worden gebruikt. De vraag die dan ontstaat is wie het eigendomsrecht heeft. Is dat de werkgever, omdat deze een vergoeding ter beschikking heeft gesteld of is het de werknemer, omdat deze er ook geld in heeft gestoken.


Beveiliging

Als organisatie wordt er gewerkt met bedrijfsinformatie. Gevoelige informatie die niet buiten het bedrijf mag komen. Wat gebeurt er op het moment dat er privé middelen worden gebruikt die niet goed gekeurd zijn en dus een potentieel beveiligingsgevaar leveren. Wat gebeurt er met de bedrijfsinformatie op privé middelen als die persoon vertrekt uit de organisatie. Mogen er dan op afstand de middelen geformatteerd worden?

Dit is een overweging die meegenomen moet worden bij het toepassen van consumerisatie.

Privacy

Als een werknemer een privé middel gebruikt voor zakelijke doeleinden dan is het mogelijk dat hij/zij bedrijfsinformatie binnen krijgt op een privé middel. Mag een organisatie hier inzage in hebben om dit te controleren? Het verplichten van speciale software kan ook invloed hebben op de privacy van medewerkers.

Dit zijn gevoelige aspecten waar niet direct rekening mee gehouden wordt. Maar als er consumerisatie plaats vindt binnen een organisatie, dan verdient het aanbeveling om te kijken hoe dit is geregeld of geregeld kan worden.


Consumerisatie in de praktijk - Hanze...Consumerisatie in de praktijk Een onderzoek naar de invloed...

Documents

Transcript of Consumerisatie in de praktijk - Hanze...Consumerisatie in de praktijk Een onderzoek naar de invloed...